FerdiE. tot
uitspraak in
isolatiecel
Boek nü een grandioze zomervakantie bij de
vriendelijkste bungalowparken!
Massale woningbouw na de oorlog werpt wrange vruchten af
Pesterijen Turkse politie
bij begrafenis Karaman
Vrouwencomité eist gelijke
behandeling bij uitkeringen
Homoseksuele sergeant wil schadevergoeding
DINSDAG 12 JULI 1988
—r'hVifi1""-—
PAGINA 3
Heijn-verdachte verliest kort geding
AMSTERDAM/HAARLEM (GPD/ANP) - Ferdi E„ de 45-
jarige verdachte in de ontvoeringszaak van Ahold-topman
G.J. Heijn, moet tot donderdag in een isolatiecel in de Bijl
merbajes blijven. Op die dag doet de Haarlemse rechtbank
uitspraak in de strafzaak tegen de man. De officier van jus
titie heeft al laten weten dat de verdachte na de uitspraak
als een 'normale' gevangene kan worden behandeld.
AMSTERDAM (ANP) - De Turkse
politieke politie heeft op alle moge
lijke manieren geprobeerd de be
grafenis van de in Amsterdam ver
moorde Nihat Karaman te bemoei
lijken. Als gevolg van deze 'peste
rijen' kon Karaman, onder meer
voorzitter van de Turkse arbeids-
ersorganisatie HTIB in ons land,
pas op 8 juli in plaats van op 4 juli in
zijn vaderland worden begraven.
Deze beschuldigingen richtten
Ramazan Tunc, lid van het dage
lijks bestuur van de HTIB, en Rob
Duijker, goede vriend van Kara
man, gisteren op een persconferen
tie in Amsterdam tegen de Turkse
autoriteiten. Zij hebben Karaman
op zijn met vele problemen omge
ven tocht naar zijn laatste rust
plaats begeleid.
Volgens Tune en Duijker is ge-
probeerd het stoffelijk overschot
op een begraafplaats in Ankara,
zonder de aanwezigheid van fami
lie van het slachtoffer, als zijnde
het lijk van een onbekende, te laten
begraven. Ettelijke malen is gepro
beerd het vervoer van het stoffelijk
overschot naar Erzurum in Noord-
oost-Turkije, waar de ouders en
verdere familie van Karaman wo
nen, te bemoeilijken.
Uiteindelijk kreeg de familie te
horen dat Karaman in zijn geboor
tedorp Ispir, 180 kilometer va
zurum, moest worden begraven
Door tussenkomst van advocaten,
journalisten en ook het Nederlands
consulaat, kon Karaman uiteinde
lijk toch in Erzurum ter aarde w
den besteld.
De Turkse autoriteiten eisten
der andere een tweede lijkschou
wing, hoewel ook in Nederland een
lijkschouwing was uitgevoerd. De
stukken daarvan zouden de Turkse
autoriteiten ter hand zijn gesteld.
Gedurende de hele tocht, die van
Istanboel via Ankara uiteindelijk
naar Erzurum leidde, zijn de bege
leiders volgens hun zeggen gescha
duwd door de politieke politie, een
onderdeel van het ministerie van
binnenlandse zaken. De Turkse au
toriteiten zouden de begrafenis in
alle stilte hebben willen laten
plaatsvinden uit angst voor de
monstraties.
De Amsterdamse politie is het
weekeinde begonnen met het na
trekken van informatie die in een
anonieme brief aan de Turkse ar
beidersorganisatie over de moord
op Karaman werd gegeven. In de
brief zou staan dat politieke motie
ven ten grondslag hebben gelegen
aan de moord op Karaman.
ME op zoek naar
gifworst in park
AMSTERDAM (ANP) - Een pelo
ton van zestig ME'ers is vanoch
tend begonnen friet het uitkammen
van het Amsterdamse Sarphati-
park op zoek naar stukjes vergiftig
de worst die daar zijn rondge
strooid. Afgelopen weekeinde zijn
vijf honden overleden na het eten
van dergelijke worst. Tot de actie is
besloten om te voorkomen dat de
worst door bijvoorbeeld spelende
kinderen of nog meer honden
wordt opgegeten. Ook zal het park
worden schoongemaakt, de grond
zal worden aangeharkt, het gras ge
knipt en zandbakken ververst.
Daarna zal het park weer worden
opengesteld.
De man uit Landsmeer verloor gis
termiddag in Amsterdam een kort
geding, waarin hij om onmiddellij
ke opheffing van zijn isolement
Symbolische
geldboete voor
'helse hexen'
ALKMAAR (GPD) - De Alkmaar-
se politierechter N. Geleijnse heeft
gisteren zeven vrouwen van de
stichting De Helse Hex in Amster
dam wegens smaad veroordeeld
tot een symbolische geldboete van
25 gulden. De vrouwen werden vo
rig jaar februari in Uitgeest gear
resteerd bij het huis-aan-huis ver
spreiden van pamfletten, die ge
richt waren tegen een psychothera
peut uit die plaats.
De actievoersters wilden andere
vrouwen waarschuwen voor de
'praktijken van de man'. De thera
peut stond in 1986 bij het gerechts
hof in Amsterdam terecht wegens
ontucht met vrouwelijke patiën
ten. De man werd in één geval
schuldig bevonden en kreeg daar
voor een boete van duizend gul
den. De eis luidde een jaar gevan
genisstraf en het verbod om gedu
rende drie jaar zelfstandig een
praktijk uit te oefenen.
Het grote verschil tussen eis en
strafmaat is de vrouwen en hun
aanhang een doorn in het oog. Dat
bleek ook gisteren tijdens het pro
ces in een overvolle rechtszaal.
Hoofofficier van justitie A. Jo-
sephus Jitta moest zijn requisitoir
verschillende malen onderbreken,
omdat 'helse hexen' op de publieke
tribune hun emoties niet meer de
baas konden.
Volgens de vrouwen heeft het
hof een seksist de hand boven het
hoofd gehouden. De stichting De
Helse Hex is bovendien van oor
deel dat nog iedere dag vrouwen
onder het mom van therapie het
slachtoffer worden van seksueel
misbruik door hulpverleners. Door
acties wil de stichting hier de aan
dacht op vestigen.
Politierechter N. Geleijnse er
kende dat steeds vaker blijkt dat
vrouwen worden misbruikt in het
kader van een therapie. Geleijnse
vond het om die reden ook begrij
pelijk dat er een stichting is opge
richt die vrouwen daarvoor wil
waarschuwen. "Maar het doel hei
ligt niet altijd de middelen", aldus
de rechter.
Binnenland kort
Arrestatie
Een speciaal arrestatieteam van
de rijkspolitie is er gisteravond na
een zoekactie van enkele uren in
i Westduitse man en
te arresteren. Het tweetal
was eerder op de dag in Andijk ont
komen in een politiewagen, nadat
zij waren aangehouden. De twee
worden in Nederland, België en
West-Duitsland gezocht op verden
king van het plegen van autodief
stallen, vermogensdelicten en in
braken.
Grap
Bewoners van de stad Gronin
gen zijn gisteren het slachtoffer ge
worden van ecm grap. Ze vonden 's
morgens vroeg een kaartje in hun
brievenbus waarin een groot on
derzoek naar brandveiligheid van
woningen werd aangekondigd. Het
kaartje leek afkomstig van de
dienst bouw- en woningtoezicht
van de gemeente, maar is vermoe
delijk gemaakt door krakers (van
wie onlangs een brandgevaarlijk
pand is ontruimd). De gemeente
werd overstroomd met telefoontjes
van ongeruste mensen.
Dodelijk ongeval
Een 36-jarige vrouw uit Nijme
gen is zondag tijdens een bergwan
deling in Tirol om het leven geko
men. Zij stortte 200 meter naar be
neden en moet volgens een woord
voerder van de Oostenrijkse politie
op slag dood zijn geweest. Haar li
chaam werd met een helikopter ge-
vroeg. Hij is momenteel onderge
bracht in een isolatiecel en wordt
permanent met twee videocame
ra's in de gaten gehouden. Vanwe
ge de camera's brandt dag en nacht
licht in de cel. Ook wordt het dag
licht gefilterd door op het raam ge
plakte folie. Alleen zijn naaste fa
milie mag hem bezoeken.
De rechtbankpresident stelde
dat de advocaten van E., mr. J.
Weermeijer en mr. Stassen, bij hem
aan het verkeerde adres zijn. Ze
moeten volgens Asscher het bevel
tot het opleggen van de beperkin
gen aanvechten bij de rechtbank in
Haarlem, omdat de Haarlemse offi
cier van justitie voor het isolement
verantwoordelijk is.
De beperkingen zijn Ferdi E. op
gelegd omdat het openbaar minis
terie vreest dat hij zelfmoord
pleegt. Hoewel zijn advocaten dit
"in de huidige situatie" betwisten,
bestaan volgens de landsadvocaat
mr. Daalder voldoende aanwijzin
gen dat de verdachte wel degelijk
zelfmoordneigingen heeft. "Wij
willen kost wat het kost voorko
men dat gedetineerden zelfmoord
plegen", aldus Daalder.
Als het om een junkie zou gaan
zou het niemand kunnen schelen
of deze zichzelf van het leven zou
beroven, verklaarde hij. "Maar in
deze bijzondere zaak is het in het
rechtsbelang en het belang van de
openbare orde en de maatschappij
dat de verdachte het vonnis
hoort", aldus Daalder. Als E. zelf
moord zou plegen, kan een ve
deling in de zaak Heijn nooit
den uitgesproken.
Mr. Daalder wees de eisen van
Ferdi E. verder van de hand, omdat
hij evenals de rechtbankpresident
vond dat zijn advocaten met hun
bezwaren bij de raadkamer van de
rechtbank in Haarlem moesten
zijn.
De advocaten van E. zeiden zich
met opzet niet tot de raadkamer
van de Haarlemse rechtbank te
hebben gewend omdat ze een ver
derstrekkende beslissing wilden.
Ze voorzien namelijk dat indien de
raadkamer de beperkingen zou op
heffen de directeur van de Bijlmer
bajes gebruik maakt van zijn mo
gelijkheid dezelfde beperkingen
op te leggen. Ze hadden gehoopt
dat mr. Asscher dit zou verbieden,
maar die verklaarde dit niet te kun
nen doen, omdat hij daarmee een
beslissing zou moeten toetsen die
nog niet eens genomen is.
BRUNSBÜTTELIKIEL - Door een krachtige explosie op een Nederlands schip in een sluis in Brunsbüttel aan
het Kieler-kanaal zijn gisteren één dode en vijftien zwaar gewonden gevallen. Een matroos wordt nog vermist. De
oorzaak van het ongeluk is nog niet bekend. Door de explosie werd een personenauto van het scheepsdek veertig
meter weggeslingerd. Talrijke ruiten in de omgeving gingen c
DEN HAAG (GPD) Jack Green, een Amerikaanse
sergeant die vanwege zijn homoseksualiteit uit het
Amerikaanse leger is ontslagen, gaat procederen tegen
de Nederlandse ministeries van defensie en financiën.
Green wil schadevergoeding voor de ellende die hem
en zijn Nederlandse vriend door toedoen van Neder
landse ambtenaren is berokkend. De eis zou enige
honderdduizenden guldens bedragen, zo meldt de
Gay-krant, een blad voor homoseksuelen.
Green had zijn homoseksualiteit altijd verborgen
weten te houden. Een Nederlandse marechaussee
bracht de Amerikanen op de luchtmachtbasis Soester-
berg, de thuisbasis van Green, op de hoogte van de ho
moseksualiteit van de Amerikaanse onderofficier. Die
hebben vervolgens in samenwerking met de Konink
lijke Marechaussee een nader ónderzoek ingesteld.
Green werd gearresteerd, maar verblijft inmiddels
weer in Nederland.
DEN HAAG (ANP) - Vijf verte
genwoordigsters van diverse vrou
wenorganisaties, - met een geza
menlijke achterban van twee mil
joen vrouwen - hebben gisteren bij
minister De Graaf (sociale zaken)
protest aangetekend tegen de ma
nier waarop de bewindsman pro
beert uit te komen onder het geven
van een uitkering aan vrouwen die
daar recht op hebben. De regering
heeft de mond vol over emancipa
tie, maar geeft niet thuis als het
geld gaat kosten, stellen de vrou-
Zowel in de aaw (arbeidsonge
schiktheid) als in de wwv (werk
loosheid) heeft De Graaf, gedwon
gen door rechterlijke uitspraken,
een beperkte vorm van gelijke be
handeling voorgesteld. Dat lokte
van vele kanten kritiek uit. De
vrouwen in het comité spreken van
minachting van de rechter en min
achting van vrouwen.
"Ten eerste willen we de rechter
vragen te gebieden dat de staat
voorlichting gaat geven over de ge
lijke rechten van vrouwen op een
aaw-uitkering, die zijn vastgesteld
door het hoogste beroepsorgaan in
de sociale zekerheid, de Centrale
Raad van Beroep. Als het parle
ment het wetsvoorstel van staats
secretaris De Graaf van sociale za
ken zou steunen, stappen we op
nieuw naar de rechter", aldus de
vrouwen, verenigd in het 'Comité
Gelijke Rechten Nu'.
De juriste mr. D. Pessers van het
comité staat versteld van het ge
brek aan argumenten die de staats
secretaris aanvoert. Pessers: "Het
wetsontwerp van De Graaf over de
aaw deugt gewoon niet. Hij ont
neemt mensen met terugwerkende
kracht hun uitkering en met terug
werkende kracht stelt hij een inko-
In de beschaafde wereld
is zoiets nog niet vertoond".
"Daarnaast ontneemt hij vrou
wen hun rechten als zij een aaw-
uitkering na 5 januari van dit jaar
aanvragen (de dag waarop de Cen
trale Raad van Beroep de vrouwen
gelijk gaf en de overheidswetge-
ving op het punt van discriminatie
onderuit haalde). Bovendien is zijn
wetsvoorstel snel in elkaar ge
prutst en in strijd met de beginse
len van behoorlijk bestuur: hij
heeft geen adviezen gevraagd van
de Emancipatieraad en de Sociaal
Economische Raad. Zijn enige ar
gument voor deze handelwijze is
dat het anders allemaal teveel
kost".
Volgens een berekening van de
bedrijfsvereniging Detam zouden
in totaal een kleine 300.000 vrou
wen rechten kunnen doen gelden
op een aaw-uitkering met terug
werkende kracht. Het gaat daarbij
om vrouwen die voor 1979 arbeids
ongeschikt waren en aan wie een
uitkering werd geweigerd omdat
zij geen kostwinster waren. Die
zelfde kostwinnerseis werd ook
aan vrouwen gesteld bij de aan
vraag van de werkloosheidsuitke
ring wwv. In beide gevallen kregen
vrouwen die tegen deze discrimi
natie procedeerden uiteindelijk ge
lijk van de Centrale Raad van Be
roep of van het Europese Hof van
Justitie.
Over de wwv hebben de gemeen
ten inmiddels een circulaire gekre
gen van De Graaf. Daarin geeft hij
een beperkte uitleg aan de gelijk
berechtiging. Daarmee loopt hij
volgens de vrouwen bewust het ri
sico van nieuwe juridische proce
dures. Dat risico neemt hij om de
kosten zo laag mogelijk te houden.
Tien jaar cel
voor moord op
pompbediende
AMSTERDAM (ANP) - Het ge
rechtshof in Amsterdam heeft gis
teren een 21-jarige man uit Amster
dam in hoger beroep veroordeeld
tot tien jaar gevangenisstraf en
voorwaardelijke tbr. Hij werd
schuldig bevonden aan het dood
schieten van de 51-jarige pompbe
diende J. van de Linden bij een
overval op een tankstation in
Nieuw-Vennep op 19 mei vorig
jaar. Ook werd hij schuldig bevon
den aan een overval in Harmeien
op 8 mei vorig jaar, waarbij een
pompbediende werd neergeslagen
en gekneveld.
ADVERTENTIE
Doe 't: go deze zomer één of meer weken lekker luxueus logeren in een 5-sterren bungalowpark von Vendorado in Hooi direkf de folder bi| V&D, ABN Bonk of D.-Reizen
het mooie Limburg: bungolowpork Loohorst of Weerterbergen. Om te genieten von de zomer... en de vele verrossingen
von Vendorodo. Procbtig gelegen bungolows met olie komfort ind. kleuren-tv en open baoid.
Met volop wondel- en fietsmogelijkbeden, uitgebreide ontspanningsprogrommo's voor jong en oud, gratis woterpret
voor groot en klein met subtropisch golfslogbod, sensotionele woterglijboon en veiwormd buitenbod von co. 32°C.
Met midgetgolf, kinderspeelbuis, speeltuintjes, bowling, tennisbonen, souno en gezellige restaurants met vriendelijke
Nu ook bij de grote postkantoren. Of vroag 'm oan bij de
Vendorodo Reserveringscentrale:
NENDOMDO
Wandelvierdaagse
Onder bijzonder gunstige weers
omstandigheden - droog en niet te
warm - is vanmorgen de 35ste edi
tie van de Apeldoornse wandel
vierdaagse van start gegaan met
een record aantal deelnemers. Van
de 2306 ingeschreven wandellief
hebbers zijn er 2288 vertrokken. De
overigen kwamen niet opdagen. Er
wordt deelgenomen door wande
laars uit dertien landen.
DEN HAAG - Kwaliteit was na de
oorlog niet het belangrijkste pro
bleem in de woningbouw. Waar het
om ging was dat er zo snel mogelijk
zo veel mogelijk huizen moesten
worden gebouwd. Er moest veel
worden ingehaald, omdat er in de
oorlog niet was gebouwd en de be
volking behoorlijk was toegeno
men. Er is toen meer gelet op
kwantiteit dan op kwaliteit. Nu zie
je daar de gevolgen van.
door
Runa Hellinga
Dit is de mening van prof. ir. J.
Witteveen, directeur van het TNO
Instituut voor Bouwmaterialen en
Bouwconstructies (IBBC). Zijn in
stituut wordt er iedere keer bij ge
haald wanneer ergens in Neder
land een flat dreigt in te storten. En
dat komt de laatste tijd steeds va
ker voor. De naoorlogse bouw-
hausse van hoge flats en Bogaerts-
woningen (de toenmalige minister
van Volkshuisvesting) begint zijn
wrange vruchten af te werpen.
Op basis van een rapport van het
IBBC liet de woningbouwvereni
ging 's Gravenhage in 1984 vier
flats in de wijk Morgenstond ont
ruimen, nadat uit het technische
onderzoek was gebleken dat in de
muren, gevels en plafonds grote
scheuren zaten en het gevaar van
neerstortende blokken beton niet
denkbeeldig was.
Een paar weken geleden was het
weer raak, toen in Wormerveer een
galerij van een flatgebouw afbrak.
De bewoners van deze en twee na
bijgelegen flats werden onmiddel
lijk geëvacueerd. Vorige week con
stateerde het IBBC dat nog een
zestal andere flats, gebouwd door
dezelfde aannemer, soortgelijke
gebreken vertonen en op korte ter
mijn gestut moeten worden.
De gevallen in Wormerveer en
Den Haag hebben de afgelopen ja
ren de aandacht getrokken, omdat
het om zulke grote aantallen men
sen ging die op korte termijn hun
huis moesten verlaten. Op kleinere
schaal is er veel vaker sprake van
ernstige bouwtechnische proble
men bij in beton gebouwde wonin
gen, niet alleen bij flats, maar ook
wel eens bij eengezinswoningen.
Het is volgens Witteveen geen ty
pisch Nederlands verschijnsel: „Je
ziet het overal optreden waar in
korte tijd grote aantallen huizen
zijn gebouwd. Veel ontwikkelings
landen zullen over 25 jaar met
soortgelijke gevallen worden ge
confronteerd. Maar voor hen geldt
nu hetzelfde als voor Nederland na
de oorlog gold: ze zitten met een gi
gantische woningnood en op dit
moment zijn de aantallen belang
rijker dan de kwaliteit".
Onaantrekkelijk
Over de woningbouw uit die eer
ste jaren na de oorlog valt zelden
iets goeds te melden. Met verhalen
over bouwtechnische problemen,
betonrot, vandalisme en sociaal
verval zijn de betonnen galerijflats
zo langzamerhand tot het meest
onaantrekkelijke deel van de wo
ningmarkt verworden. De recente
berichten uit Wormerveer zullen
menige bewoner van een galerijflat
onprettige gevoelens hebben be
zorgd. Toch is er volgens Witteveen
op beton als bouwmateriaal eigen
lijk niets aan te merken.
"Voor de oorlog is een aantal
hoogbouwflats in beton neergezet,
die staan er vijftig jaar na dato nog
puntgaaf bij. De Nirwanaflat in
Den Haag staat zelfs op de monu
mentenlijst. En in dezelfde tijd
waarin de probleemflats gebouwd
zijn, zijn er ook gigantische water
staatkundige werken in beton tot
stand gekomen waar nog nooit
moeilijkheden mee zijn geweest.
Het verschil is wel dat het toezicht
op de bouw daarvan perfecte kwa
liteit garandeerde en dat was bij de
naoorlogse hoogbouw niet het ge
val".
Beton mag voor de oorlog dan al
op beperkte schaal gebruikt zijn in
de woningbouw, pas na de oorlog
vond het materiaal een groot
scheepse toepassing. De onbe
kendheid met beton was dus groot
en dat leidde er in het geval van de
Morgenstondflats toe dat het mate
riaal op een totaal verkeerde ma
nier werd toepast. Bovendien zijn
volgens Witteveen bij veel flats
nogal wat uitvoeringsfouten ge
maakt die te wijten waren aan on
kunde en gebrek aan ervaring met
het materiaal.
Dat wijt hij ondermeer aan de si
tuatie op de arbeidsmarkt. Er was
in die jaren een groot gebrek aan
geschoolde bouwvakkers. De
bouw betrok zijn nieuwe personeel
vooral onder voormalige midden
standers en mensen uit de agrari
sche sector. De gevolgen daarvan
worden nu zichtbaar in de slechte
kwaliteit van de woningbouw.
Slecht onderhoud
Witteveen wil overigens niet al
leen de aannemers de schuld ge
ven. Want de problemen worden
niet alleen veroorzaakt door bouw-
fouten, maar ook door slecht on
derhoud. Jarenland gold beton als
materiaal dat nauwelijks zorg no
dig had en investeerden woning
bouwverenigingen liever in de
bouw van meer huizen dan in het
onderhoud van hun bestaande wo
ningbestand. Inmiddels is duide
lijk dat beton helaas niet zo'n mak
kelijk materiaal is als altijd werd
aangenomen. Soms komt men
daar, zoals in Wormerveer, te, laat
achter.
De galerij in Wormerveer had
volgens Witteveen helemaal niet
naai' beneden hoeven storten als er
bijtijds naar gekeken was. Maar het
noodzakelijke onderhoud is in dit
geval jaren achterwege gebleven.
"Je moet dan ook oppassen dit ene
incident niet als maatgevend voor
alle flats te zien. Meestal worden
dergelijke problemen wel op tijd
ontdekt en gerepareerd", aldus
Witteveen.
De oorzaak van alle ellende in
Wormerveer lag in het doorroesten
van de wapening. Dat is volgens'
Witteveen een bekend probleem
bij galerijflats. Om te zorgen voor
een stevige constructie wordt een
wapening in het beton van gev-
vlochten draadstaai aangebracht.
Wanneer dat goed gebeurt, zijn er
geen problemen: dan zorgt een
chemische reactie tussen beton en
staal ervoor dat de wapening niet
kan roesten en kan zo'n constructie
jaren mee.
Bij een groot aantal galerijen,
maar ook bij andere uitstekende
delen zoals balkons, is de wape
ning echter verkeerd geplaatst.
Daardoor gaat het beton scheuren
en komt er water in, waardoor het
staaldraad begint te roesten. Wan
neer zo'n proces lang genoeg door
gaat, stort zo'n uitstekend deel op
een goede dag naar beneden.
Inspectie
Daarom is een regelmatige in
spectie van het beton noodzakelijk.
Dat is niet eenvoudig, geeft Witte
veen toe. Een leek kan de begin
nende scheurtjes niet zien en in
veel gevallen zijn galerijen afge
werkt met tegeltjes, waardoor je
het beton helemaal niet in de gaten
kunt houden. Van buitenaf is bo
vendien niet na te gaan of de wape
ning op de goede plaats is aange
bracht. TNO heeft daarvoor specia
le detectoren waarmee de ligging
van het staal precies gemeten kan
worden.
Dat is specialistisch werk dat de
onderhoudsdienst van een wo
ningbouwvereniging niet zelf kan
doen. Er zijn echter bedrijven die
gespecialiseerd zijn in het onder
houd van beton. Zij hebben de no
dige kennis in huis en kunnen veel
problemen voorkomen als ze er bij
tijds bijgeroepen worden. Flatbe
woners doen er volgens hem dan
ook verstandig aan hun woning
bouwvereniging om een regelmati
ge inspectie van de galerijen te vra
gen „Er zijn trouwens heel veel cor
poraties die dat al doen", aldus Wit
teveen.
Het doorroesten van de wape
ning heeft niets te maken met be
tonrot, waarmee het vaak op één
hoop wordt gegooid. Dat laatste is
een proces, waarbij het beton on
der invloed van luchtverontreini
ging wordt aangetast. Daardoor
verliest het zijn beschermende
werking en wordt de wapening
aangetast: "Je ziet dan de stukken
eraf vliegen omdat het staaldraad
uitzet". Betonrot is makkelijk te re
pareren en bovendien simpel te
voorkomen door een beschermen
de coating aan te brengen.
Volgens Witteveen zullen bewo
ners van nieuwbouwflats in de toe
komst nog maar zelden met soort
gelijke rampen als die in Wormer
veer worden geconfronteerd: "De
eisen zijn veel strenger geworden,
de kwaliteitszorg is verbeterd en
-de kennis over het materiaal is veel
groter dan vroeger".
Gebruiksaanwijzing
Op het terrein van het onder
houd kan volgens hem echter nog
veel verbeterd worden. Wat hem
verbaast en irriteert, is dat gebou
wen nog steeds zonder enige ge
bruiksaanwijzing worden opgele
verd. Daardoor moet de eigenaar -
hetzij de bewoner, hetzij de ver
huurder - in de loop der jaren door
schade en schande maar uitvinden
wat voor onderhoud de verschil
lende onderdelen van een woning
nodig hebben.
Witteveen: "Dat is idioot. Bij ie
dere wasmachine zit een gebruiks
aanwijzing waarin aanwijzingen
voor het onderhoud staan. Als een
architect materialen voorschrijft,
zou hij daarbij moeten aangeven
wat voor onderhoud die vergen. In
Amerika is het ondenkbaar dat een
gebouw wordt opgeleverd zonder
onderhoudsbestek. We moeten ge
bouwen meer gaan zien als indus
triële producten. Daarbij is een ge
bruiksaanwijzing en een onder-
houdsservice heel normaal".
