BIJ DE HAND BIJ DE
Consument met klachten moet van zich afbijten
NVM-makelaars lappen
regels aan hun laars
De groenteman
Brandvrij
schuim-
plastic
In ons land is koolrabi een
betrekkelijk nieuwe
groentesoort. Helaas nog niet zo
populair als deze groente
verdient. Koolrabi is een ronde
bol die boven de grond groeit, en
een verdikking van de stengel is.
Bov^p de knol groeien lange
stengels met bladeren, die net
zoals de knol uitstekend smaken.
De kleur van de knol is wit
groen. Hoewel koolrabi in ons
land nog niet echt is ingeburgerd
is het toch al een heel oude
groente. Uit de
geschiedenisboeken valt op te
maken dat de Romeinen al
koolrabi aten. Terecht natuurlijk
want dit oude volkje wist maar al
te goed met gezonde en lekkere
produkten om te gaan.
Limburg is het belangrijkste
teeltgebied van koolrabi. De teelt
vindt zowel in de kas als in de
vollegrond plaats. Vanaf maart
tot oktober komt koolrabi uit de
kas. De aanvoer van de
vollegrond begint eind juni en
loopt door tot eind oktober. Op
dit moment is de aanvoer
behoorlijk en de prijs aan de lage
kant.
Van alle geoogste koolrabi's gaat
20% naar Westduitsland. Daar
zijn meer consumenten op de
hoogte van de vele
mogelijkheden en de fijne
smaak. Hoewel de Westduitsers
zelf al veel koolrabi telen hebben
ze daar nog niet genoeg aan, en
kunnen ze onze export goed
gebruiken.
Koolrabi is in de groentelade van
de koelkast maximaal een week
te bewaren. Verpak de koolrabi
dan niet in plastic, maar in een
papieren zak of los.
Koolrabi kan zowel rauw als
gekookt gegeten worden. Reken
bij het koken van koolrabi op
gemiddeld 250 g per persoon.
Voor een salade is een halve
koolrabi voldoende.
De koolrabi voor het gebruik
dun schillen en vervolgens in
stukjes of schijfjes snijden.
Rauw raspen kan natuurlijk ook.
Daarna kan creativiteit op de
koolrabi worden losgelaten.
Schijfjes frituren, 10-15 minuten
koken en 'naturel' met
nootmuskaat en een klontje
boter eten, gekookt met een
béchamelsaus of lekker vullen.
Dit recept is zeker de moeite van
het proberen waard.
GEVULDE KOOLRABI'S
Nodig:
1 ui, 4 worteltjes, 2 el
tomatenpuree, 4 koolrabi's a 250-
300 g, zout, 1 el boter, 200 g
gekookte ham, 1 el
bouillonpoeder, 4 plakken kaas,
bieslook.
Maak de uit schoon en snipper
deze fijn. Maak de worteltjes
schoon en snijd ze in plakjes.
Maak de koolrabi's schoon en
kook ze in water met zout een
minuut of 5. Laat ze uitlekken,
snijd de kapjes eraf en hol ze uit
met een scherp mesje (of
theelepel) tot er een wand van 3A
cm blijft staan. Snijd het
uitholsel en de kapjes klein.
Verhit de boter, fruit de ui,
vervolgens de wortel en bak
daarna de tomatenpuree goed
mee. Voeg eventueel een
scheutje water toe. Snijd de ham
in blokjes en doe deze met het
bouillonpoeder en de stukjes
koolrabi erbij. Vul de koolrabi's
in een beboterde vuurvaste
schaal en plaats deze in het
midden van een voorverwarmde
oven op 180° of gasovenstand 5-6,
gedurende 20-25 minuten. Leg
de plakken kaas de laatste 10
minuten erop. Bestrooien met
fijngeknipte bieslook. Serveren
met een balletje gehakt en
gekookte peterselie-aardappelen
of warm stokbropd.
De Romeinen aten al koolrabi.
Sinds kort is er brandvrije
schuimplastic verkrijg
baar, dat verwerkt in
meubels als belangrijk
voordeel heeft dat geen
schadelijke gassen vrijko
men bij brand. Consumen
tenorganisaties hebben be
cijferd dat er jaarlijks in
Europa 2000 mensen om
het leven komen als gevolg
van de giftige stoffen en
rook die een meubelstuk
zelfs bij een klein brandje
al ontwikkelt.
Het is de bedoeling dat
met ingang van 1 februari
volgend jaar de samenstel
ling van schuimplastic aan
banden wordt gelegd.
Daarop vooruitlopend
heeft het Nederlandse be
drijf Draka het brandvrije
schuimplastic 'safety
foam' ontwikkeld. Dit is
zogenaamd 'polyether
koudschuim' waarbij tij
dens de produktie ook
geen voor de ozonlaag
schadelijke chloorfluor
koolwaterstoffen vrijko
men.
Makelaars verspreid over het gehe
le land houden zich niet aan de re
gels van de Nederlandse Vereni
ging van Makelaars (NVM) waarbij
zij aangesloten zijn. In acht van ze
ventien woninggidsen die in ver
schillende delen van het land ver
schijnen, staat niet vermeld bij
welke makelaar een woning in de
verkoop is. Vier gidsen hebben
geen adreslijst van de makelaars in
de regio, terwijl zeven gidsen on
vermeld laten dat informatie over
de bemiddelende makelaar kosten-
loos is.
samenstelling
Raymond Peil
Een test met 'gewoon' schuimplastic van polyetherschuim ei
brandveilige soort. De bovenste laag brandde geheel uit, de onderste
vuur (zie pijltje) en rookte nauwelijks.
Dit staat in het juli/augustus
nummer van het maandblad van
de vereniging Eigen Huis, die de
woongidsen heeft bekeken. De Ne
derlandse Vereniging van Make
laars NVM heeft vorig jaar besloten
dat vanaf 1988 in woninggidsen en
advertenties bij elke woning moet
worden vermeld welke makelaar
namens de verkoper optreedt. Als
dat niet gebeurt moet duidelijk
worden vermeld dat elke makelaar
gratis vertelt welke collega een
huis, waar de belangstelling naar
uit gaat, in de verkoop heeft.
Deze regel is afgesproken om dé
consument niet te dwingen een
makelaar in te schakelen als hij een
woning wil kopen. NVM-make
laars zijn verplicht gratis te vermel
den wie een bepaald huis in de ver
koop heeft. Door de informatie uit
de gidsen weg te laten, ontstaat bi,
kopers snel de indruk dat zij voor
een bezoek aan een makelaar moe
ten betalen.
De NVM is niet op de hoogte van
de bevindingen van Eigen Huis. De
woordvoerder van de NVM ver
klaart dat Eigen Huis geen klach
ten heeft ingediend over onvolledi
ge woninggidsen. Als de informa
tie van Eigen Huis juist is zullen de
betrokken makelaars fors op de
vingers worden getikt, aldus de
woordvoerder.
In dit nummer van het blad De
Woonconsument signaleert Eigen
Huis ook dat de dubbele courtage
nog steeds niet uit de wereld is ge
holpen. Er zij nog steeds Makelaars
die bij één transactie bemiddelen
tussen koper en verkoper en bei
den provisie in rekening brengen.
Dit ondanks het feit dat de NVM
vorig jaar heeft beloofd dat de dub
bele courtage zou worden afge
schaft. De bij de NVM aangesloten
makelaars behoren zich aan de re
gel te houden dat één makelaar
nooit tegelijk mag bemiddelen
voor koper en verkoper.
De consument die een gerechtvaardigde
klacht heeft over een leverancier moet niet
bij de pakken neerzitten. De klant heeft
recht op een goed produkt en krijgt, als hij
verhaal gaat halen, vaak genoegdoening, zo
kan men concluderen uit het jaarverslag
over 1987 van de stichting Consumenten
klachten.
De stichting Consumentenklachten, op
gericht in maart 1970, is een samenwer
kingsverband van de Consumentenbond en
een aantal branche-organisaties. De stich
ting beoogt beslechting van conflicten tus
sen consumenten en ondernemers over ge
leverde goederen en diensten. Hiervoor is
een aantal geschillencommissies in het le
ven geroepen die klachten behandelen over
ondernemers die bij de branche-organisa
ties zijn aangesloten.
Er zijn geschillencommissies voor che
misch reinigen, natwas, reizen, recreatie,
woninginrichting, parket, keukens, open
bare nutsbedrijven en sinds 1 juli vorig jaar
bankzaken (Postbank). Deze commissies
worden door de overheid erkend en gesub
sidieerd. De uitspraken zijn bindend voor
de betrokkenen. Plannen zijn er voor nieu
we geschillencommissies voor kappers, het
Garantie-Instituut Woningbouw, uitvaart
verenigingen, textielhandel, kabeltelevisie,
ziekenfondsen en het ministerie van wel
zijn, volksgezondheid en cultuur.
In 1987 ontving de stichting in totaal 4328
klachten. Chemisch reinigen, reizen en als
goede derde woninginrichting waren zoals
gebruikelijk topscorers wat het aantal
klachten betreft. De commissies deden uit
eindelijk over 2121 zaken een uitspraak.
De meeste klachten (1382) werden inge
diend bij de geschillencommissie reizen.
Daarvan leverden er 752 een uitspraak op.
Het overgrote deel van de klachten (75,4
procent) verklaarde de commissie gegrond.
Bijna de helft van de klachten had betrek
king op de kwaliteit van het vakantie-onder
komen: het voldeed niet aan de beschrij
ving in de reisgids, was niet schoon, te klein,
er was geen balkon, geen uitzicht op zee en
zovoorts.
Bijna een kwart van de klachten richtte
zich op de omgeving van de vakantiebe
stemming, zoals de afstand tot het strand,
bouwoverlast, herrie van discotheken,
slecht openbaar vervoer en te koude of lege
zwembaden.
Zoals gebruikelijk scoorde Spanje qua
aantal klachten het hoogst: 26,4 procent van
de gevallen had betrekking op dit land.
Griekenland (20 procent) werd tweede, Oos
tenrijk derde (7,5) gevolgd door Joegoslavië
en Frankrijk. In toenemende mate kwamen
klachten binnen over reizen naar Afrika,
Amerika, Azië, Indonesië en de Nederland
se Antillen. Gemiddeld kregen de in het ge
lijk gestelde klagers een schadevergoeding
van 831 gulden.
Om grote bedragen gaat het vaak bij de
geschillencommissie keukens. Er werden
45 geschillen aanhangig gemaakt waarbij
het ging om aankoopbedragen variërend
van 6760 tot 34.500 gulden. Beoordeeld wer
den uiteindelijk 20 zaken. De consument
klaagde daarin vooral over slechte afwer
king en/of montage en over bèschadigingen
aan de keuken. Een algemene klacht is ook
vaak de trage afhandeling van klachten
door de leverancier.
Van de 20 geschillen leverden er 15 een
voor de klager positieve uitspraak op en één
klacht was gedeeltelijk gegrond. De onder
nemer moest 3 keer een schadevergoeding
betalen en werkzaamheden verrichten. In 7
geschillen werd de leverancier veroordeeld
tot de uitvoering van aanvullende werk
zaamheden. Vijf geschillen resulteerden in
schadevergoeding door de ondernemer. De
commissie liet in één geval de consument
de keuze tussen schadevergoeding of her
stelwerkzaamheden. In totaal werd voor
ruim 7500 gulden aan schadevergoeding
uitgekeerd.
De geschiyencommissie woninginrich
ting kreeg vorig jaar een recordaantal van
894 klachten binnen. Door verschillende
oorzaken werden uiteindelijk 358 zaken be
handeld. In 250 gevallen (69,8 procent) werd
de klacht geheel of gedeeltelijk gegrond be
vonden.
De leverancier werd door de commissie
verplicht tot tegenprestaties variërend van
schadevergoeding, herstelwerkzaamheden
of vernieuwing van het geleverde. In 44 ge-
vallen werd de overeenkomst ontbonden.
De meeste geschillen hadden betrekking op
vloerbedekking en bankstellen. Slechte af
werking, beschadiging en constructiefou
ten waren veelgehoorde klachten.
De stichting Consumentenklachten is ge
vestigd aan de Surinamestraat 24, Den
Haag, tel. 070-105310.
ACCU'S
SPECIALIST
GROENEN
APK-KEURINGS-
STATIONS
FA PIM
Dorus Rijkersweg 21
Ind.terr. "De Waard",
Leiden. 071-217860.
HENSKENS
ook voor VVN veilig
heidsinspectie voor mo
torvoertuigen. Oude
Vest 89, Leiden 071-
126072.
AUTO
ACCESSOIRES
A.S.D. Inbouwstation
voor autoradio's, -alar
men, -telefoons e.d. Ou
de Herengracht 13, Lei
den. Tel. 071-142486.
AUTO
BEDRIJVEN
MINI
specialist. Garage De
Kolf. Kolfmakersteeg 20,
Leiden. 071-140221.
AUTO
BELETTERING
JOOP VISSER
Reclame, Willem Ba-
rentszstraat 22, 071-
218811.
AUTOPOETS-
BEDRIJVEN
CAR CLEANING
AUTORUITEN
Autoruit Stuk? Bel:
CAR-GLAS
071 -768890/313596.
AUTO
RIJSCHOLEN
Verkeerschool
BEN
kwaliteit is onze garan
tie. Wij lessen o.a. mei
Scania. Tel. 01718-
22458.
VERKEERS
SCHOOL
TEMPO
Rietzangerspad 16
Voorschoten. 01717-
4823.
NOORDZEE
Nu ter kennismaking
voor regio Leiden, de 1e
10 rijlessen 250,- ver-
volglessen 38,50. Al
les 60 min. Tel. 071-
227111 b.g.g. 015-
123938. Lid KNAC.
AUTO
SLOPERIJEN
GEBR. OPDAM
bv Voorschoterweg 41,
Valkenburg ZH 071-
315101. Haringkade 2,
Katwijk ZH 01718-
28131.
DE GRAAF
BLOEMEN EN
PLANTEN
IRIS
BLOEMSIER-
KUNST
ARTI FLORA
Bouqueterie Hogewoerd
4. tel. 071-123530. Te-
leflora.
COMPACTDISCS
APEX-CD
VOORDELIGSTE
DOE-HET-ZELF-
ZAKEN
Hout op maat gezaagd
en ramen, kozijnen en
deuren.
DE TIMMERMAN
ELEKTRONIKA
A. DE GROOT
KOK
onderdelen speciaal
zaak. Scanners. Meng
panelen, meetappara
tuur enz. enz. Nwe
Beestenmarkt 20 Lei
den, 071-149345.
ELEKTROTECHNISCH
INSTALLATIE-
ELFA LEIDEN
FIETSEN EN
BROMFIETSEN
MAMMOET
Honderden 1e kwaliteit
gebruikte fietsen v.a
ƒ125,- tot 595,-, 3
mnd. gar. inr. mog. Sta
tionsweg 51. Den Haag.
Donderdag koopavond.
070-898964.
FITNESS
CENTRA
SPORTCENTRUM
Leiden, Utrechtse Jaag
pad 1, Leiden, 071-
133196.
FUNFIT
Karei Cappel, Me-
rendonk 174, Merenwijk,
Leiden. 071-219787.
FOTO FILM
FOTOA/IDEO
FOTIEK
Van der Horst, 5 Mei
plein 9, 071-
765935/313137.
NICO V/D HORST
FOTO, FILM,
VIDEO
FOTO DICKHOFF
Haarlemmerstraat 207,
Leiden, 071-140005,
Katwijk 01718-26449,
Oegstgeest 071-
174917.
FOTOSTUDIO'S
Lucas Witte Fotografie
portretfotografie, pasfo
to's, groepsfoto's, huwe
lijksreportages. De bes
te fotostudio van Leiden:
1e etage Breestraatpas-
sage, Breestraat 146, in
gang Botermarkt 22.
071-142626.
FOTO/VIDEO
REPORTAGES
FOTO KRUYT
voor exclusieve bruids
reportages. Voorstr. 9,
Katwijk 01718-12851.
Kerkstr. 4 Rijnsburg
01718-21029. Abr. v.
Rooyenstr. 106, Noord-
wijk 01719-12484.
CHRIS SIERAT
Verzorging van o.a. be
drijfsreportages, recep
ties, uw trouwdag. Naar
ieders budgetl 070-
468534.
INKOOP
GOUD/ZILVER
Topprijzen voor siera
den
GOUD, ZILVER
en munten M. Ras,
Haaghuishof 20, 071-
891272.
KURKVLOEREN
NATURO KURK
VLOEREN
had u dat maar eerder
ontdektl! Oude Singel
138-138a Leiden, tel.
071-149738.
KOEL
TECHNIEKEN
CSA Koeltechniek, ver
koop, reparatie, onder
houd. 01720-39070.
LOODGIETERS
ELFA LEIDEN
BARENDSE EN
ZOON B.V.
Leliestr. 44-54. Leiden.
Tel. 071-141771. Géén
filialen.
DIRK VAN DER
ZEEUW
MUZIEK
BARNING
Bladmuziek, muziekin
strumenten, keyboards.
Stationsweg 11-17, Lei
den, 071-122858.
JUST MUSIC
NAAIMACHINES
NAAIMACHINE
CENTRUM
BENNING
verkoop en reparaties al
le merken. Steenstr. 12-
12a Leiden. Tel. 071-
146380.
LEIDSCH
NAAIMACHINE
HUIS
Verkoop en reparatie al
le merken. Maars-
mansteeg 8 Leiden. Tel.
071-120685.
NATUURV0EDIN6
GAIAPOLIS
Oude Rijnsburgerweg
21 Oegstgeest 071-
172348.
PIANO'S
SCHILDERS'
I BENODIGDHEDEN
H.P. V.D. VOS
Tel. 071-218286.
L.S.C.
onderdelen speciaal
zaak Breestraatpassage
146, 071-121759 ingang
Botermarkt Leiden.
BARNING
Leidse pianohandel
sinds 1921, Stationsweg
11-17, Leiden. 071-
T. VAN DRUNEN
tel. 071-892480 (na
17.00 uur).
DE PELIKAAN
Verf en behang, Peli-
kaanstr. 27, Leiden, tel.
071-125813.
WINTERSTALLING
HANS VERBIEST
Tel. 071-220278.
POLYESTER
Kampeercentrum De
Jong. Voor caravans etc.
ook zomerstalling, Hille-
gom De Zilk, 02520-
17717.
A. V. BORSELEN
SINDS 1876
Hooigracht 64, Leiden,
tel. 071-120320.
VERHUIZINGEN
D. SEGAAR
polyester, glasmat,
weefsel, hars, epoxy
hars enz. voor boot en
goot. D. Segaar, 071-
133874. Rijn en
Schiekade 116B, Lei
den. Bereikbaar via 5
Meilaan-Rooseveltstr.
Verhuizingen in binnen-
en buitenland. Piano
transporteur Jan van
Duuren, tel. 225999.
IJZER
SIGAREN
SIGARETTEN-
TABAK
H. WELLING B.V.
Nieuwe Rijn 81 Leiden.
Tel. 131775. Alle staal-
profielen voor u op maat
gezaagd. Vierkante bui
zen, laswerk, boor en
zaagwerk.
VERLICHTING
PIEKAAR
VERLICHTING
Haarlemmerstr. 89, tel.
131887, w.c. Winkelhof
18, L'dorp. Tel. 412586.
RADIO
TELEVISIE
T. FIELEMON
Bevrijdingsplein 1Lei
den, 071-766142.
ZONNEBANKEN
LIGTVOET
Gangetje 12 Leiden, tel.
071-140941.
STOFZUIGERS
VERTAALBURO'S
Voor goede
ZONNEHEMELS
UV-A lampen
reparaties
verhuur zonnehemels
v.a. 150,- 3 wkn.
"ALTERNATIEF"
Heemraadlaan 25, tel.
071-892772 Leiderdorp.
50 JAAR
StofzuigerSpecialist. Dié
moet het wel weten. Ko-
revaarstraat 16, tel. 071-
120164.
voor vertalingen, correc
tiewerkzaamheden en
kopij:
GREMLIN
EDITORIAL
SERVICES
Engels, Nederlands,
Frans. Lid Nederlands
Genootschap van Verta
lers. Tel. 071-
170380/175256.
REFORM
ARTIKELEN
REFORMHUIS
Terweeweg 84, Oegst
geest. tel. 071-172012.
L.S.C.
alle onderdelen verkoop
stofzuigers 20-40% kor
ting. Gratis thuisbezor
ging. Leids stofzuiger
centrum, Breestraatpas-
sage 146, 071-121759
ingang Botermarkt Lei
den.
ZONWERINGEN
REISBUREAUS
DOE-HET-
ZELVERS
OPGELET!
Wij leveren ook losse
materialen zoals: draion
zonweringdoek per mtr
(ook diverse coupons),
schulprand, band.
koord, katrollen etc. Ook
voor balcondoek en
ligstoelloper. Zonne
scherm Dekkledenfa-
briek Oudshoorn en Van
Egmond BV Lageweg 23
Katwijk, tel. 01718-
22731.
MIDDELHOEK
Koornbrugsteeg 3 Lei
den, tel. 071-140641.
VIDEO
STUCADOORS-
WERKEN
OEGSTGEEST
De Kempenaerstr. 55.
Oegstgeest, 071 -
170224.
RIOOL
REINIGINGS-
SERVICE
GRANOL-
SPACHTELPUTZ
De Stucshowroom heeft
meer dan 10O soorten op
monsterborden, vakkun
dige voorlichting. Een
speciale stucadoorswin-
kel, de enige. Open van
10-6 uur, zat. 9-1 uur.
Maandag gesloten, Rijn
straat 4, Leiden. Tel.
071-412353.
DOWNSTAIRS
óók verhuur/verk. CÓs
Willem Klooslaan 1Lei
den 071-316030.
AFVOER
VERSTOPT?
Bel Barthen b.v. 071-
222688.
VIDEOTIME
Hoofdstraat 158-160.
Leiderdorp. 071-
414197.
Loodgietersbedrijf Ri
chard Barendse, Wilhel-
minastraat 13, Leider
dorp. 071-411756.
J. MOURITS
voor uw zonwering, bin
nen en buiten. Tel. 071-
415280, Leiderdorp.
Informatie over Bij-
De-Hand adverten
ties? Bel: 071-
143545 en vraag
naar Loek Saveur.
WASMACHINE
ONDERDELEN
SANITAIR
ARTIKELEN
TUINAANLEG
EN ONDERHOUD
KOK
Onderdelen speciaal
zaak Nwe Beestenmarkt
20. Leiden, 071-149345.
DE NIE
Kort Rapenburg 5-7-9,
Leiden, tel. 071-130098.
R. JANSMA
GROENLIJN
071-318306.
