TAD LEIDEN
Schreeuwend behoefte
aan opgeleid personeel'
Water bij Valkenburg weer in orde
LEIDSCH
DAGBLAD
Kwaliteit verpleeghuizen is in gevaar
Toch extra
geld EHD
Samenwerldngsovereenkomst
BaGD en de medische faculteit
Speciale optocht Manda
Mano tijdens Lakenfeesten
Gerard Konings winnaar van
Rembrandt-schilderwedstrijd
Vier mensen gewond bij
ongeval Roelofarendsveen
Atrazingehalte omgeving marinevliegkamp aanvaardbaar
s
(Vervolg van pagina 1)
LEIDEN - Nadat vorig week de
inspectie voor de geestelijke volks
gezondheid aan de bel trok over de
alarmerende situatie in psychiatri
sche inrichtingen, was het deze
week de beurt aan de geneeskundi
ge inspectie. "De kwaliteit en de
continuïteit in de verpleeghuizen
zijn in gevaar", stelt de inspectie
vast. Een conclusie die door direc
teuren van diverse verpleeghuizen
in de regio volmondig wordt on
derschreven.
"Het is een combinatie van twee
zaken", zegt geneeskundig inspec
teur Van Osch: "In de eerste plaats
kampen de verpleeghuizen door de
bezuinigingen met een gebrek aan
geld. De lonen zijn verreweg de
grootste kostenpost in de verpleeg
huizen, een kopje koffie minder
schenken of de verwarming een
graadje lager zetten, daar bezuinig
je niet zoveel mee. Dus wordt er be
zuinigd op personeel, er wordt
minder en goedkoper, lager opge
leid personeel aangetrokken. Een
tweede factor is dat er een tijd lang
geen gekwalificeerd personeel was
te krijgen maar dat lijkt inmiddels
verbeterd".
Directeur Lüning van het Leidse
verpleeghuis Zuydtwijck voegt
nog een oorzaak toe. "Het werk
voor de verpleegkundigen is de
laatste steeds zwaarder geworden.
Niet alleen omdat er minder perso
neel is, maar omdat de patiënten
die in de huizen terechtkomen er
relatief slechter aan toe zijn. Veel
meer dan vroeger worden er men
sen die er niet zo slecht aan toe zijn,
opgevangen in de eerstelijns ge
zondheidszorg of in verzorgings
huizen".
Daar komt bij dat de gemiddelde
leeftijd in de verpleeghuizen is ge
stegen en patiënten, die gezien hun
toestand overgeplaatst moeten
worden naar een geriatrisch ver
pleeghuis, moeten blijven zitten
omdat het geriatrische circuit ver
stopt zit. Het werk in de verpleeg
huizen is door deze factoren veel
zwaarder geworden, terwijl de
noodzakelijke compensatie in per
soneel door bezuinigingen daar
voor ontbreekt.
Bedrand
"De druk zal door de toenemen
de vergrijzing alleen maar toene
men", verwacht geneesheer-direc
teur Van der Hoeve (Van Wijcker-
slooth en St. Elisabeth Gasthuis
hof): "Het effect is dat waar je vroe
ger tijd had om met de patiënten
nog wat extra dingen te doen, je nu
alle zeilen moet bijzetten om basis
zorg te verrichten. Voor een ge
sprekje aan de bedrand is geen tijd
Directeur Lüning (Zuydtwijck):
"Er wordt heel veel van het perso
neel gevraagd, het is bijzonder
zwaar werk. En als u vraagt of er
meer personeel nodig is, antwoord
ik met een volmondig ja. Het is nu
zo dat we nog maar 17 mensen be
schikbaar hebben voor een afde
ling waar een aantal jaar geleden
nog 20 formatieplaatsen voor had
den".
Inspecteur Van Osch geeft een
alledaags voorbeeld: "In ëén van
de verpleeghuizen kwam ik een be
jaarde tegen die op hulp zat te
wachten om naar het toilet te gaan
en iedereen die voorbij kwam aan
riep. Maar men had het te druk met
andere zaken. Dan zit daar zo'n in
valide vrouw te snikken...".
Een herkenbaar voorbeeld?
"Mensen blijven weieens langer in
bed dan ons lief is. Toch slagen wij
er nog wel in om de minimale zorg
te geven", aldus directeur De Vries
van het verpleeghuis St. Bernardus
in Sassenheim. "Het komt voor dat
mensen pas bij hun maaltijd wor
den geholpen als die al koud is.
Ook is er steeds minder tijd voor
bad- en douchebeurten", zegt di
recteur Van der Wal van Leythen-
rode.
Knoop
Van der Hoeve wijdt de proble
men voor een belangrijk deel aan
de gebrekkige instroom van leer
ling-verpleegkundigen. Reden
daarvan is onder meer, denkt hij,
de wijziging in de cao een aantal ja
ren geleden waardoor afgestudeer
de leerlingen geen garantie op
werk meer hadden. De gezond
heidszorg maakte zich met die
maatregel niet populair.
"Inmiddels", zegt Van der Hoe
ve, "is er een schreeuwende be
hoefte aan gekwalificeerd perso
neel in de gezondheidszorg. Het
lukt ons gewoon niet om genoeg
leerlingen aan te trekken". Het ge
volg is dat er in toenemende mate
een beroep moet worden gedaan
op uitzendkrachten (veel duurder
dan een personeelslid in vaste
dienst) of vrijwilligers. Van der
Hoeve: "Dan komt het voor dat we
huisvrouwen inschakelen. Die we
ten uitstekend aan te pakken, maar
wanneer het om geavanceerde za
ken in de verpleging gaat kom je in
de knoop".
Het jaarverslag van de genees
kundige inspectie geeft kort en
krachtig weer wat er gebeurt wan
neer de druk op het personeel te
zwaar wordt: "Door de overbelas
ting van het personeel neemt het
ziekteverzuim in de verplegings
dienst toe. Vervanging door uit
zendkrachten brengt hoge kosten
met zich mee waardoor andere
diensten extra gekort worden.
Soms vindt vervanging slechts ten
dele plaats of wordt hoger gekwali
ficeerd personeel vervangen door
lager gekwalificeerde mensen. De
zware belasting schrikt potentiële
kandidaten voor de opleiding tot
ziekenverzorgenden af en weer
houdt uitzendkrachten er van om
in vaste dienst te treden".
Opjagen
"Wanneer de goede krachten het
verpleeghuis verlaten, dan gaat het
hard", aldus Van Osch. Maar bij de
verpleeghuizen in de regio blijkt
dat nogal mee te vallen. Alle be
trokken directeuren geven te ken
nen dat de basiszorg in hun ver
pleeghuis (nog) niet is aangetast.
Maar allen vinden ze ook dat een
uitbreiding met goed gekwalifi
ceerd personeel dringend gewenst
Van der Wal is onzeker over de
toekomst. Nu is het aantrekken
van nieuw personeel niet zo'n pro
bleem. "Maar wanneer de stroom
schoolverlaters vanaf 1990 gaat af
nemen wordt het wellicht moeilijk
om voldoende leerlingen aan te
trekken", stelt hij.
De conclusie van de inspectie
dat de kwaliteit van de verpleeg-
zorg in gevaar is, gaat sommige di
recteuren wat te ver. Van der Wal is
zeer stellig: "Zo kan het niet lan
ger". Zijn collega Van der Hoeve:
"Als dit zo doorgaat, vrees ik dat de
inspectie gelijk krijgt. Je kunt je
personeel niet steeds maar blijven
opjagen, dat kan tot een hoog ziek
teverzuim leiden. Waardoor wat nu
gaande is, nog wordt verstrekt. Dat
plaatje, daar maak ik mij ernstig
zorgen over".
LEIDEN - De financiering
van de Telefonische Hulp
dienst (THD) voor Leiden en
omstreken is geregeld. Voor dit
jaar kwam de THD nog geld te
kort. De gemeente Leiden heeft
de dienst nu een subsidie ver
strekt van 27.000 gulden terwijl
ook de regiogemeenten zijn bij
gesprongen. Het grootste deel
van de subsidie, 125.000 gul
den, is afkomstig van de pro-
De gemeente Leiden heeft
gesteld alleen nog voor dit jaar
een bijdrage te willen verstrek
ken. Volgend jaar neemt de
provincie de financiering van
de telefonische hulpdiensten in
Zuid-Holland ter hand. Gede
puteerde Staten heeft op de be
groting voor 1989 een bedrag
van 160.000 gulden opgenomen
voor de Leidse THD. Aanvan
kelijk was dat bedrag hoger,
maar na een bezuinigingsronde
is het bedrag met 7.000 gulden
verlaagd.
Volgens coördinatrice Herre-
bout komt de THD volgend jaar
20.000 gulden te kort. "Maar het
grote voordeel is dat het een
jaarlijks terugkerende subsidie
is. We weten nu waar we aan toe
zijn", aldus Herrebout.
LEIDEN Twee organisaties in fi
nanciële onzekerheid, de medische
faculteit van de Leidse universiteit
en de Basis Gezondheidsdienst
(BaGD) van de gemeente Leiden,
tekenden gisteren onder het motto
'samen sterk' een samenwerkings
overeenkomst.
De overeenkomst voorziet in een
uitwisseling van onderwijs- en on-
derzoekervaringen. Artsen van de
BaGD zullen studenten van de fa
culteit onderwijs geven in sociale
geneeskunde, terwijl de universi
teit aan de gezondheidszorg zal bij
dragen door de nieuwste ontwik
kelingen en resultaten van onder
zoek met de BaGD uit te wisselen.
Bovendien kunnen studenten
dank zij de overeenkomst stage bij
de BaGD lopen.
Wethouder Kuijers (volksge
zondheid), voorzitter van de BaGD
zei, alvorens de akte te onderteke
nen, de overeenkomst een goede
zaak te vinden, omdat zo "ondanks
alle onzin die het departement over
LEIDEN - Tijdens de Lakenfees
ten wordt op zondag 10 juli onder
de naam Manda Mano een optocht
voor volwassenen en kinderen ge
houden. De eerste voorstelling
loopt om 12.00 uur van het Van der
Werfpark naar het Stadhuis aan de
Breestraat. De tweede voorstelling
gaat om 13.30 uur weer terug naar
het Van der Werfpark. Daar wordt
die dag Werfpop Zwart op Wit ge
houden waar niet-westerse muziek
centraal staat.
Het onderwerp van de optocht is
een reisverhaal, gebaseerd op die
renverhalen van een volk uit Tan
zania. Het wordt gespeeld door een
stoet felgekleurde dansende dierfi
guren, begeleid door muzikanten
die op Afrikaase trommels en op
westerse blaasinstrumenten spe
len.
De spelers zijn afkomstig uit
Leiden, die onder de naam Sum
mer Procession eenmalig samen
werkingsverband zijn aangegaan.
ons uitstort" toch aan een goede
gezondheidszog kan worden ge
werkt. "Voor de BaGd is het van
belang dat hij wakker wordt ge
houden door de zorg voor medi
sche studenten. Hij krijgt door de
nieuwe ontwikkelingen niet de
kans om in te slapen".
Prof. dr. W.Th. Daems, die als de-
kaan van de medische faculteit de
overeenkomst ondertekende,
noemde de nieuwe samenwerking
een eerste stap naar verdere ban
den tussen universiteit en gemeen
te. "Dit is een startpunt, geen eind
punt", aldus Daems. Hij stelde met
nadruk vast dat de overeenkomst,
behalve het veilig stellen van on
derwijs, hoorcolleges en co-assis
tentschappen op dit gebied, vooral
tot doel heeft om het wetenschap
pelijk onderzoek op het terrein van
de sociale gzondheidszorg op gang
te krijgen.
"Nu de medische faculteit door
bezuinigingsoperaties in grote zor
gen verkeert, er een ingrijpende
operatie voor de deur staat die niet
eerder aan de orde is geweest, gaat
het erom die beperkingen door te
voeren met behoud van kwaliteit.
Een contact als dit, buiten de medi
sche faculteit om, kan dan ook wor
den gezien als een aanvulling van
het werk dat al geschiedt".
LEIDEN Gerard Konings is
winnaar geworden van de Rem
brandt-schilderwedstrijd 1988.
In de Hooglandse Kerk ontving
hij uit handen van de vice-voor-
zitter van de stichting Evene
mentenfonds, K.P. Post, een
geldbedrag van 750 gulden. Er
waren in totaal 50 inzendingen.
Konings kreeg de prijs voor
twee werken: een pastel op lin
nen met als titel 'Zomer in de
Burcht' en voor een schilderij
met acrylverf op Japans papier,
getiteld 'Winter in de Breestraat'.
De keus van de jury, bestaande
uit Fer Hakkaart, Erli Esselink
en Eveline Eijkhout, was voorna
melijk gebaseerd op 'Zomer in
de Burcht'. "De goed getroffen
zomerse sfeer is knap gecombi
neerd met de monumentale op
bouw", aldus het juryrapport.
De tweede prijs in de wedstrijd
ging naar Alberto Bizonni met
een aquarel getiteld 'Breestraat'.
P. Antens behaalde de derde
prijs met het werk 'Brief van mi
nister Deetman'.
De vierde tot en met zevende
prijs gingen respectievelijk naar
J.W. Hengeveld, A.C. Labordus,
Ankie de Reus en mevrouw J.C.
Lampe. De werken worden ten
toongesteld in de Hooglandse
kerk. Het kerkgebouw is maan
dag geopend van 13.00 tot 16.00
uur, van dinsdag tot en met zater
dag van 11.00 tot 16.00 uur en
zondag van 14.00 tot 16.00 uur.
De schilderwedstrijd werd ge
houden in het kader van de La
kenfeesten die donderdag zijn
begonnen en nog tot en met zon
dag 17 juli voortduren. Een van
de attracties is de paardetram,
die de komende dagen dagelijks
door de Leidse straten rijdt. De
ritjes beginnen elke dag (tot en
met 17 juli) bij het stadhuis tus
sen 11.00 en 17.00 uur.
Het stadhuisplein is de komen
de dagen het centrum van tal van
optredens van straattheatergroe
pen, als het tenminste niet re
gent. Het optreden van Projekt-
theater werd in verband met de
slechte weersomstandigheden
verplaatst naar De Waag. De the
atergroep bracht een speciale
uitvoering van de bekende 'West
Side Story'.
Gerard Konings wordt door de heer Post gefeliciteerd met het behalen i
Rembrandt-schilderwedstrijd.
i de eerste prijs i
Projektthteater trad in verband met de slechte weersomstandigheden op in De waag.
ALKEMADE - Vier mensen zijn gistermiddag gewond geraakt bij een
verkeersongeval ter hoogte van het aquaduct in Roelofarendsveen op
de rijksweg Amsterdam-Rotterdam. Omstreeks drie uur deed zich
vlak voor het aquaduct, richting Den Haag, een kleine aanrijding
voor. Een achteropkomende vrachtwagen merkte de langzaamrij den-
de en stilstaande auto's niet op, en botste er bovenop. Zeven perso
nenwagens raakten bij het ongeval betrokken.
In een van die auto's vielen de vier gewonden, van wie twee ernstig.
De gewonden zijn overgebracht naar het VU-ziekenhuis in Amster
dam en het Elisabethziekenhuis in Leiderdorp.
Als gevolg van het ongeval ontstond 5 tot 8 kilometer file. Het ver
keer werd via de A44 (Den Haag-centrum) omgeleid. Dat duurde tot
omstreeks 16.40 uur. Als gevolg daarvan ontstond nogal wat verkeers
overlast in de omgeving van Holiday Inn. waar veel automobilisten
poogden hun route richting Rotterdam te vervolgen.
LEIDEN - De Leidsche Duinwater
maatschappij (LDM) heeft gisteren
de inname van polderwater nabij
het vliegkamp Valkenburg hervat.
Die was vorige week donderdag
gestopt vanwege een te hoge con
centratie van het onkruidbestrij
dingsmiddel atrazin.
Analyses van het oppervlakte
water nabij het marinevliegveld
hebben uitgewezen dat het water
weer geschikt is voor de bereiding
van drinkwater, aldus een medede
ling van de LDM. Overigens werd
de vervuiling van het water een
maand later ontdekt. Hoewel eind
mei al proeven werden genomen,
werd vorige week pas bekend dat
er een te grote hoeveelheid van het
bestrijdingsmiddel in het slootwa
ter zat. De LDM stopte onmiddel
lijk de inlaat van polderwater,
maar op dat moment was de ver
vuiling reeds aanzienlijk vermin
derd.
Het door de overheid toegestan-
de bestrijdingsmiddel atrazin, is bij
het marinevliegveld gebruikt voor
het verdelgen van te hoog onkruid
langs de startbanen. Waarschijnlijk
door hevige regenval tijdens het
sproeien van het middel is het in
hoge concentraties in het opper
vlaktewater terecht gekomen. Het
Leidse waterleidingbedrijf is de
laatste weken al meer in proble
men gebracht door het middel atra
zin. Het werd eerder aangetroffen
in het grondwater waaruit het be
drijf put, waardoor er geringe hoe
veelheden in het drinkwater in
Noordwijk en Noordwijkerhout te
recht kwamen. Dat is inmiddels
verholpen.
In overleg met de beheerder van
het vliegveld, waar het onkruidbe
strijdingsmiddel werd gebruikt, en
de beheerder van het polderwater
is een aantal maatregelen getroffen
om hernieuwde vervuiling te voor
komen. De Leidsch Duinwater
maatschappij is niet voor echte
problemen komen te staan, omdat
het behalve de inlaat bij Valken
burg ook nog beschikt over andere
Helikopter-
vluchten later
LEIDEN - De helikopter-vluchten
komende zondag vanaf het hoc
keyveld bij Roomburg beginnen
een uur later. Volgens VW-direc-
teur Hugens is er, naar nu pas
blijkt, op zondag een vliegverbod
in de gemeente Leiden tot 12.00
uur. De rondvluchten gaan dus
niet om 11.00 uur. maar een uur la
ter van start.
