Audi80
nuofooit!
Bonden dreigen met
hardere acties NZH
Belastinghervorming dreigt op de klippen te lopen
Vleesindustrie weert koppelbaas
Directie wil bemiddeling ministerie
Bintje wassen en drogen
voor verbetering export
Gele bietjes
Belangstelling voor
opleiding in de
bouw fors gestegen
Oriental Palace openbaar verkocht
NU UIT VOORRAAD LEVERBAAR
kamsteeg
0|
ZATERDAG 9 JULI 1988
PAGINA 7
HAARLEM/DEN HAAG (GPD) Als de NZH-directie maandag niet met de vervoers-
bonden FNV en CNV wil overleggen, zullen de bonden hun stakingsacties verscherpen.
Dat betekent dat chauffeurs in de verschillende regio's niet alleen in de ochtendspits zul
len staken, maar dat de bussen vermoedelijk tot één uur 's middags in de garage blijven
staan.
Gisteren is de zogenoemde estafet
te-actie van de vervoersbonden ge
ëindigd. De stakingen begonnen
dinsdagochtend in Purmerend en
Leiden. Donderdag volgden Haar
lem en Hoorn en gisteren legden
chauffeurs in Alkmaar, Den Hel
der, Den Oever en Schagen het
werk tijdelijk neer.
Inmiddels hebben de betrokken
gemeenten in een brief aan de
NZH-leiding hun zorgen over de
stakingen geuit. Het gaat hen voor
al om de financiële gevolgen van
het conflict. Het zijn immers de ge
meenten die krachtens de nieuwe
wet personenvervoer verantwoor
delijk zijn voor het lokale openbaar
vervoer, zowel in bestuurlijke als
financiële zin, zo schrijven zij aan
de NZH-directie. Door de stakin
gen lopen de opbrengsten van het
openbaar vervoer terug. De ge
meenten waarschuwen de NZH er
nu voor dat ze door de dalende in
komsten wel eens zouden kunnen
besluiten de lijndiensten in het ko
mende jaar in te perken.
Druk
De NZH-directie voelt de druk
aan alle kanten toenemen. Omdat
de vervoersmaatschappij niet in
staat is de bonden, de chauffeurs
en de gemeenten te overtuigen dat
het noodzakelijk is om drastisch te
bezuinigen, heeft het bedrijf zijn
hoop gevestigd op het het ministe
rie van Verkeer en Waterstaat en de
overkoepelende organisatie voor
het streekvervoer, de ESO. De
NZH stuurt aan op een breed over
leg.
Volsens NZH-voorlichter Luc
Jacobs moeten de overkoepelende
ESO en de overheid de bonden er
van overtuigen dat het voor groot
ste streekvervoerder van Neder
land onmogelijk is om de wao-aan-
vulling na 1 januari 1990 nog te be
talen. De bonden voelen er echter
niets voor om zich achter de bezui
nigingsvoorstellen van de NZH te
scharen. Voor hen is het gesprek
tussen de NZH, het ministerie en
de ESO niet interessant.
„Tenzij er voor ons tastbare re
sultaten uitkomen", zegt FNV-
woordvoerder Sirag. „Maar dat
verwacht ik niet. Zoals het er nu
uitziet zullen we onze nieuwe ac
ties volgende week doorzetten, met
dien verstande dat ze verscherpt
worden.
LEEUWARDEN (GPD) - Het
wassen en drogen van de aardap
pel is het nieuwste wapen in de
strijd om de gunst van de consu
ment. Jacob D. Dokter in Fochte-
loo ontwikkelde hiervoor een ma
chine. De piepers kwamen zo mooi
uit het proces te voorschijn, dat de
zandaardappelen nog nauwelijks
van klei-aardappelen waren te on
derscheiden.
Volgens Meindert van der Galiën
uit Menaldum, een expert bij uit
stek op het gebied van aardappe
len, zitten er louter voordelen aan
dit systeem: de kosten zijn slechts
een deel van de meeropbrengst en
de aardappelen nemen minder
grond mee en dus is de kans op cys
ten minder groot.
Wassen en drogen zijn zelfs door
gedrongen tot het regeringscen
trum van ons land. Er zijn in het
Haagse serieuze geluiden over een
grootscheeps wasprogramma te
horen, als uiterste redmiddel om
de exportmarkten te kunnen blij
ven bedienen.
De Nederlandse aardappel heeft
een steuntje in de rug hard nodig.
Er worden onderzoeken gedaan,
analyses gemaakt en aanbevelin-
.gen geformuleerd. In de komende
herfst zal het bedrijfsleven worden
getoond hoe het nu verder moet
met de afzet van consumptie-aard
appelen. Deze actie, die voor een
deel door overheid en voor een deel
door het bedrijfsleven zelf wordt
betaald, is ingegeven door het feit,
dat de export van Nederlandse
aardappel onder druk staat.
Een sprekend voorbeeld is West-
duitsland. Het bintje ras beheerst
90 tot 95 procent van de export van
rechtstreeks te consumeren aard
appelen. Bintje had een marktaan
deel in de Bondsrepubliek van 12,6
procent in 1985. Sindsdien is dat
aandeel kleiner geworden. In 1986
was het maar 11,2 procent en vorig
jaar gezakt tot 9,4 procent.
In dezelfde periode steeg het
aandeel van de in West-Duitsland
verbouwde aardappelen spectacu
lair. Onder de naam 'Ackergold'
gingen de Westduitse telers hun ei
gen aardappelen promoten. 'Ac
kergold' is een verzamelnaam,
waaronder verschillende rassen
vallen.
Aardappelen die onder 'Acker
gold' worden verkocht, zagen hun
marktaandeel groeien van 4,5 pro
cent in 1985 naar 5,5 procent in
1986. De Westduitse consumenten
moesten duidelijk even wennen
aan de produkten van hun eigen
boeren. Vorig jaar kwam de ware
doorbraak tot stand en werd het
marktaandeel gebracht op 8,3 pro
cent. 'Ackergold' is bintje tot op 1
procent genaderd.
Aardappelen van 'Ackergold'
zijn iets duurder dan bintjes. De
toevoeging 'gold' laat zich kenne
lijk uitbetalen. In 1986 gingen de
bintjes weg voor 46 pfennig per ki
logram en de Ackergold-piepers
voor 62 pfennig per kilogram. Vo
rig werd de marge verkleind tot zes
pfennig, maar aangezien het om
miljoenen kilogrammen gaat, tikt
dat verschil aardig aan.
Een probleem voor de aardap-
pelhandel is het feit dat steeds min
der kant en klare en steeds meer
verwerkte aardappelen worden ge
geten: frietjes, chips, kroketjes en
aanvewante produkten. De ver
minderde export van consumptie
aardappelen naar West-Duitsland
werd bijvoorbeeld volledig gecom
penseerd door deze produkten. Die
uitvoer naar de Bondsrepubliek
steeg vorig jaar namelijk met 12
procent en leverde totaal bruto 300
miljoen gulden op.
Daar komt nog bij dat door de
technologische vooruitgang steeds
meer aardappelen van een hectare
komen. In 1960 was de produktie
nog beperkt tot 27 ton per hectare,
in 1970 was dat al 35,5 ton en vorig
jaar ging het zelfs boven de 50 ton
uit. Biotechnologie en meer gang
bare verbeteringen zullen ervoor
zorgen, dat dit tonnage nog hoger
wordt. Terwijl Nederland al twee
ëneenhalf keer zoveel aardappels
produceert als in het land wordt ge
consumeerd.
ANDIJK (GPD) - Bietjes zijn
rood, maar nu zijn er ook gele.
Tuinder Jacob Mantel uit het
Westfriese Andijk bracht in de
afgelopen week zijn eerste kist
je gele bieten naar de veiling
West Friesland Oost. Hij kreeg
er liefst f 22,90 per kilo voor. Ro
de bietjes doen, ter vergelij
king, tussen de 1,40 en 1,80 de
kilo. Maar de extreem hoge
prijs is een primeurprijs, die de
komende weken drastisch zal
dalen. Het eerste kistje is via de
internationale versmarkt Ven
in Diemen terecht gekomen bij
het restaurant De Bokkedoorns
in Overveen.
Vorig jaar is de tuinder met
zijn gele bieten begonnen. Hij
had daarvoor zaad in Amerika
besteld en een klein hoekje in
de kas voor vrijgemaakt. De
smaak van de vrucht wijkt niet
af van de normale biet. Vorig
jaar bleek de biet in kleine
kring al een succes. Dit jaar
heeft de tuinder wat meer ruim
te vrij gemaakt.
Afspraken in nieuwe cao om fenomeen na 1990 geheel uit te bannen
Het bekende Lido aan het Amster
damse Leidseplein wordt gesloopt.
De nachtclub, waar ook kon wor
den gedineerd, moet plaats maken
voor een casino.
(foto ANP)
DEN HAAG (GPD) De belang
stelling van leerlingen voor een op
leiding in de bouw is de laatste
twee jaar fors toegenomen. In 1985
kozen nog maar 2700 jongeren voor
de bouw, maar afgelopen jaar
meldden zich 3300 leerlingen aan
bij de opleidingen van de Stichting
Vakopleiding Bouwbedrijf (SVB).
Komend jaar verwacht directeur
J.L.M. Koekoek eindelijk het
streefgetal van 3500 leerlingen te
halen. Vooral de aanmelding van
mavo-leerlingen en vrouwen is op
vallend.
Omdat de belangstelling van lts-
leerlingen voor de bouw de laatste
jaren tegenviel, werft de SVB sinds
twee jaar bewust onder mavo-scho
lieren. Dat is volgens Koekoek een
groot succes. Een paar jaar geleden
zaten er op de bouwopleidingen
slechts een handjevol leerlingen
die van de mavo kwamen, vorig
jaar waren het er al honderd.
ADVERTENTIE
ARNHEM (GPD) De werkge
vers in de vleesverwerkende indus
trie zijn met de vakbonden over
eengekomen een einde te maken
aan de wildgroei van zogenaamde
uitbeen- slacht- en afsnijploegen,
die via koppelbazen bij slachterij
en aan het werk gaan.
In de nieuwe cao zijn afspraken
vastgelegd die er voor moet zorgen
dat na 1990 het fenomeen koppel
baas wordt uitgebannen, aldus een
woordvoerder van de Voedings
bond FNV. Tot die tijd wordt het
Topman NOB
Dr. A. van der Zwan (52), voorzit
ter van de hoofddirectie van Ven
dex, wordt naar alle waarschijnlijk
heid president-commissaris van
het Nederlands Omroepproduktie
Bedrijf (NOB). Als vice-president-
commissaris van de verzelfstandig
de opvolger van het Facilitair Be
drijf van de NOS, wordt de naam
genoemd van drs. G.H.'van Driel
(65), voorzitter van de raad van be
stuur van Koninklijke Wessanen
nv. Bij het NOB, dat wordt gereor
ganiseerd, zullen ruim achthon
derd van de drieduizend banen
moeten verdwijnen. Het bedrijf
draait met een verlies van zo'n ne
gen miljoen gulden op jaarbasis.
Unilever
Quest International, onderdeel
van het Unilever-concern, heeft
van Goodman Fielder Wattie diens
activiteiten overgenomen op het
gebied van geur- en smaakstoffen
in Australië en Nieuw Zeeland. De
ze activiteiten vertegenwoordigen
een omzet van 20 miljoen Australi
sche dollar (f 33 miljoen).Door de
overname van de activiteiten van
Goodman zal de omzet van Quest,
een bedrijf in geur- en smaakstof
fen, in Australazië verdubbelen, al
dus Unilever.
Prijzen
De kosten van levensonderhoud
zijn van half mei tot half juni met
0,1 procent gedaald, aldus gege
vens van het Centraal Bureau voor
de Statistiek (CBS). Vooral vers
fruit werd goedkoper en ook auto-
gas (LPG) en kleding daalden in
prijs. Daar stond tegenover dat on
der meer snijbloemen en verse vis
duurder werden. Tussen midden
juni 1987 en midden juni 1988 be
droeg de prijsstijging 0,7 procent,
aldus het CBS.
Plan Oort
Het kabinet heeft gisteren het al
ternatief van werkgevers en werk
nemers in de Stichting van de Ar
beid voor de bruteringsoperatie in
de belastingvereenvoudiging vol
ledig overgenomen. Daarmee
wordt tegemoet gekomen aan de
bezwaren van werkgevers en werk
nemers, die een administratieve
chaos verwachtten van de manier
waarop in de financiële administra
tie de belastingvereenvoudiging
per 1 januari 1990 zou moeten wor
den verwerkt.
voor de meeste werkzaamheden
binnen de vleesindustrie oninter-
ressant om ploegen via koppelba
zen in te huren, omdat ook dat per
soneel volledig onder de cao gaat
vallpn.
Op aandringen van de werkge
vers is vooralsnog een uitzonde
ring gemaakt voor zeer gespeciali
seerd werk - de zogenaamde twee
de snit vlees - waarvoor nauwe
lijks vakmensen te krijgen zijn. De
ze gespecialiseerde uitbeenploe-
gen mogen nog tot 1990 worden in
gehuurd, zonder dat zij onder de in
de cao vastgelegde lonen en ar
beidstijdverkorting vallen. Hier is
wel de voorwaarde aan gekoppeld
dat de bv's waarvoor zij werken,
voor 1 juni bij de bedrijfsvereni
ging waren ingeschreven.
Onderhandelaar F. Kagie van de
Voedingsbond FNV zegt ingeno
men te zijn met het bereikte resul
taat: „Hiermee worden de koppel
bazen uit de markt geprijsd". Voor
het overige is Kagie 'gematigd po
sitief over het bereikte cao-ak
koord. Daarin is onder meer afge
sproken een loonsverhoging van
anderhalf procent en een verlaging
van de vut-leeftijd van 62 naar 60.
Twintig procent
De Voedingsbond vreest door
die ontwikkeling voor de werkge
legenheid in de bedrijfstak, terwijl
er bovendien 'enorm wordt gerot
zooid'. De bond heeft nu bij de
werkgevers vooral gehoor gekre
gen dankzij het feit dat de koppel
bazen er ondanks de Wet Keten
aansprakelijkheid via slimme ma
nipulaties toch in slagen de sociale
lasten te ontduiken.
Dat kost de bedrijfsvereniging in
de vleesverwerkende industrie
De Voedingsbond strijdt al vele jaarlijks vele miljoenen guldens.
zichtige schatting van de bond zijn meer jonge vaklieden die zijn opge-
er momenteel zo'n 155 huurploe-
gen actief, die met circa 1500 werk
nemers goed zijn voor zo'n twintig
procent van de loonsom in de be
drijfstak.
leid op kosten van werknemers en
werkgevers, de voorkeur geven
aan het werken voor een koppel
baas terwijl de bedrijfstak zit te
springen om vakmensen.
UTRECHT (ANP) - Het exclu
sieve Chinese hotel-restaurant
Oriental Palace in Breukelen
wordt eind juli openbaar ver
kocht. De curatoren in het fail
lissement en de twee betrok
ken banken hebben tot de ver
koping - die ook de volledige in
richting van het hotel omvat -
besloten, zo heeft het veiling
huis Troostwijk gisteren mee
gedeeld.
Oriental Palace ging begin
juli, nog geen drie maanden na
de opening, failliet. Met de
bouw van het luxueuze hotel -
een replica van het keizerlijk
paleis in Beijing - was een be
drag van zo'n 35 miljoen gulden
gemoeid. De 130 personeelsle
den zijn door het faillissement
ontslagen. De afgelopen maand
hebben zich verschillende ge
gadigden gemeld, maar tot ver
koop is het niet gekomen. De
mogelijkheid van onderhandse
verkoop blijft tot de veiling
open, zo benadrukte een
woordvoerster van Troostwijk.
Bestuurder L. Dreyer van de
Horecabond FNV toonde zich
verbijsterd over de mededeling
van de publieke verkoping. Hij
heeft gisteren nog gesproken
met een groep Chinese horeca
ondernemers die in Oriental
Palace geïnteresseerd zei te
zijn. Dreyer leidt uit het besluit
tot verkoping af dat een aantal
gegadigden, waaronder het
Van der Valk-concern, aanzien
lijk minder heeft geboden dan
de 20 miljoen gulden waarvan
in de eerdere onderhandelin
gen sprake is geweest. Als het
inderdaad tot een publieke ver
koping komt "zal Van der Valk
ongetwijfeld op de eerste rij zit
ten", aldus Dreyer.
Div. uitvoeringen v.a. 35.325 j" (excl. afl. kosten)
Oegstgeest, Leiderdorp, Katwijk, Voorschoten,
Lisse, Hillegom, Alphen aan den Rijn
De SVB probeert sinds een jaar
ook meisjes te werven. Tot nu toe
verloopt dat nog moeizaam, maar
er draaien toch een aantal speciaal
op vrouwen gerichte leerprojecten.
In Utrecht werd al een pand hele
maal door vrouwen gerenoveerd,
in Friesland start binnenkort een^
leerbouwplaats waar plek is voor
acht meisjes en in Drenthe loopt
een project waar twaalf vrouwen
een opleiding woningonderhoud
krijgen.
Bovendien moeten er binnen
kort twee samenwerkingsverban
den van start gaan waar speciale
plaatsen voor meisjes komen. Om
meisjes over de drempel van de
bouw heen te helpen, wil de SVB
komend jaar speciale lessen op
scholen gaan geven.
Volgens Koekoek de gestegen
belangstelling voor de bouw on
dermeer te danken aan de campag
nes die zijn stichting de afgelopen
jaren op scholen heeft gehouden.
Maar jongeren beginnen ook te
zien dat de bouw perspectief kan
bieden. Vooral de samenwerkings
verbanden die jongeren een aantal
jaren een opleiding, werk en een in
komen garanderen, zijn erg succes
vol.
'Positie Dreesinann
niet ter discussie'
AMSTERDAM (ANP) - De
hoofddirectie van Vendex, de
moedermaatschappij van
Vroom Dreesmann, denkt er
niet aan de eis van de diensten
bond FNV in te willigen. De
FNV wil dat directievoorzitter
drs. A. Dreesmann van V D
vertrekt, maar de hoofddirectie
van het warenhuisconcern wil
diens positie niet ter discussie
stellen.
De dienstenbond FNV praat
woensdag voor het eerst met de
directie van V D over de reor
ganisatie die deze wil doorvoe
ren en die aan 1.400 werkne
mers gedwongen ontslag zal
opleveren, terwijl in totaal
3.000 banen moeten verdwij
nen. Donderdag kondigde de
Dienstenbond FNV aan bij dat
gesprek het vertrek van Drees
mann te zullen eisen.
De bonden vinden Drees
mann de eerst verantwoordelij
ke voor de problemen waarin V
D is verzeild geraakt. Het wa
renhuisconcern leed vorig jaar
een verlies van f36 miljoen. Di
rectievoorzitter Dreesmann
van V D is een neef van van
de voorzitter van de hoofddi
rectie van Vendex, prof. drs.
Dreesmann.
DEN HAAG "Het is net als met
een auto. Als je vol gas geeft met de
koppeling ingedrukt, kom je ook
geen meter vooruit". Met deze
woorden omschreef een ambte
naar van Financiën onlangs de
houding van het CDA bij de opera-
tie-Oort, de grootscheepse belas
tinghervorming die in 1990 moet
ingaan.
door
Carel Goseling
Nu anderhalf jaar geleden legde
de commissie-Oort, genoemd naar
haar voorzitter en ABN-topman,
voorstellen op tafel om het belas
tingstelsel te vereenvoudigen. Be
lastingen en sociale premies dien
den in één heffing op het loon te
worden samengebracht. Het aantal
belastingtarieven moest naar drie
worden teruggebracht. Daarnaast
stelde de commissie voor de belas
tingen te verlagen en talrijke af
trekposten te schrappen.
Het kabinet-Lubbers reageerde
enthousiast op de voorstellen. In
december 1987 legde de regering
een groot aantal wetsvoorstellen
aan de Raad van State voor. Daarna
werd het echter allengs stiller rond
'Oort'. De politieke tegenkrachten
mobiliseerden zich.
De eerste echte hobbel ontstond
tijdens het zogenaamde Paasdebat
in de Kamer. Hoewel CDA en WD
zich daar in grote lijnen achter
'Oort' schaarden, werden daaraan
wel enkele voorwaarden verbon
den. Met name CDA-fractieleider
De Vries had veel noten op zijn
zang.
In moties werden twee eisen aan
de operatie-Oort gesteld. Ten eer
ste mochten er geen nadelige koop
krachteffecten ontstaan voor lage
re inkomens. Ten tweede mocht
het belastingtarief voor de hoogste
inkomens alleen omlaag als die
groep dat zelf zou betalen. Het weg
vallen van aftrekposten was daar
voor de aangewezen weg.
De eerste wens willigde het kabi
net in. Voor de lagere inkomens
werd vier miljard gulden opzij ge
zet: 2,8 miljard vast en 1,25 miljard
naar keuze te besteden. Wat de
tweede wens betreft, ging men op
zoek naar mogelijk te schrappen
aftrekposten, om het hoogste be
lastingtarief te kunnen verlagen.
Somber
Nu, vier maanden later, ziet het
er echter somber uit voor 'Oort'. De
inflatie lijkt in 1989 te stijgen naar
anderhalf procent. Bovendien
heeft een hervorming van de ziek
tekostenverzekering, met de invoe
ring van een vaste premie in gul
dens voor ziekenfondspatiënten,
vooral effecten voor de koopkracht
van lagere inkomensgroepen. De
in het kader van 'Oort' voor de
handhaving van de koopkracht
voor deze groep vrijgemaakte vier
miljard gulden is niet meer genoeg.
Dat moet zeker zes miljard worden.
Waar het kabinet de miljarden
vandaan moet halen is nog zeer de
vraag. Er wordt aan gedacht om
meevallende belastinginkomsten
over 1988 en 1989 daarvoor te be
stemmen. Vooral de WD zal daar
tegen te hoop lopen. De liberalen
willen belastingmeevallers zo veel
mogelijk teruggeven aan burgers
en bedrijfsleven. Ook de meeval
lers over 1988.
Mocht het al lukken om de zes
miljard gulden vrij te maken, dan is
er nog een tweede probleem. Fi
nanciën is niet in staat voldoende
aftrekposten bij elkaar te krijgen
om een verlaging van het hoogste
belastingtarief mee te financieren.
Steeds blijkt weer dat bij het
schrappen van een aftrekpost ook
negatieve effecten ontstaan voor
lagere inkomensgroepen. En dat
pikt het CDA niet.
"Het probleem bij het CDA is dat
men niet aangeeft waar de grens
ligt. Tot welk niveau mogen lagere
inkomensgroepen nog wel getrof
fen worden door het wegvallen van
een aftrekpost. Waar ligt de grens?
aldus een betrokkene bij Finan
ciën. Maar ook al zou die grens wel
vastliggen, dan nog eist het CDA
dat negatieve koopkrachteffecten
voor de lagere inkomensgroepen
worden opgevangen. En dat bete
kent dat de zes miljard gulden weer
niet genoeg is.
Bij de christen-democraten
wordt erop gewezen dat een verla
ging van het hoogste belastingta
rief vooral een WD-wens is. Voor
het CDA moet de verlaging bij een
ontbrekende financiering dan
maar geringer zijn. Hier ziet men
echter opnieuw de WD tegenover
zich, al worden ook in die kring
vraagtekens gezet bij het al te ri
goureus snijden in aftrekposten.
Vooral ondernemend Nederland
mag daar niet de dupe van worden.
Impasse
Premier Lubbers heeft al voorge
steld om dan maar in het najaar
knopen door te hakken. Daarmee
gaat nu de druk van de ketel. Bo
vendien staat dan de begroting
voor 1989 vast en daarmee ook een
deel van de financiële ruimte voor
'Oort'. In dat geval zou de Kamer
dit najaar in grote lijnen inzicht
kunnen krijgen in de invulling van
de belastinghervorming.
Het is echter de vraag of de Ka
mer met het opzetje-Lubbers ak
koord gaat. Er ligt inmiddels al een
wetsvoorstel over de belastingher
vorming in de Kamer. Dat gaat al
leen over het nieuwe belastingsys
teem. Cijfers zijn nog niet inge
vuld, laat staan de financiering van
het geheel.
Om de operatie in 1990 inder
daad te kunnen laten starten, zou
de Kamer voor Kerstmis de nood
zakelijke wetsvoorstellen behan
deld moeten hebben. Of dat lukt, is
nu al zeer de vraag. Nog afgezien
van het feit dat de Kamer zeker in
zicht zal willen hebben in de pre
cieze cijfertjes achter 'Oort' voor
dat besluiten kunnen vallen. Door
dit najaar een indicatie te geven,
denkt Lubbers het parlement over
die hindernis heen te tillen.
