Gonzalez zet mes
in Spaans kabinet
Bomaanslagen IRA
eisen vier levens
Gedrag familie Aquino graadmeter landhervorming
Iran in verwarring
Beleef Afrika per boot
Premier vervangt vier ministers
Tien Palestijnen uitgewezen
MADRID (GPD) De Spaanse premier Felipe Gonzalez heeft gisteren zijn kabinet ingrij
pend gewijzigd. Dit gebeurde na bijna een jaar van wikken en wegen voor de vierde
keer sinds de socialisten in 1982 aan de macht kwamen. Vier ministers hebben hun porte
feuilles in moeten leveren: minister van justitie Ledesma, Maraval (onderwijs), Croissier
(industrie en energiezaken) en Caballero (transport en toerisme).
De belangrijkste aanleiding om de
eerste twee ministers te wippen,
vormden de onophoudelijke pro
testen uit brede maatschappelijke
sectoren tegen het onderwijsbeleid
en justitie. De ministers van indus
trie en transport kregen hun congé
vooral vanwege hun weinig crea
tieve en minder aansprekende be
leidsvorming. Twee ministers ver
anderen van departement.
Jose Barrionuevo had na zes jaar
binnenlandse zaken te kennen ge
geven af te willen treden uit ver
moeidheid, onder meer vanwege
de zenuwslopende oorlog met de
door
Gerrit-Jan Hoek
ETA, maar toonde zich na rijp be
raad toch akkoord de portefeuille
van transport en toerisme op zich
te nemen. De vakbondsleider Jose
Luis Corcuera krijgt nu de zware
taak op zijn schouders om het ter
rorisme de wacht aan te zeggen.
Javier Solana, een van de meest
intieme vertrouwenspersonen van
premier Gonzalez en tot dusverre
in de dubbelfunctie van regerings
woordvoerder en minister van cul
tuur, krijgt onderwijs onder zijn
hoede. Solana, van huis uit hoogle
raar chemie, moet de rust in het on-
derwijskamp herstellen. Die is de
laatste maanden danig verstoord
door legio stakingen van leraren en
studenten.
Verrassingen
Onder de nieuwe gezichten in
het vierde kabinet-Gonzalez zitten
de nodige verrassingen. Als uit
vloeisel van het besluit van het
PSOE-congres van begin dit jaar
om vrouwen grotere invloed te ge
ven, heeft Felipe Gonzalez twee
vrouwen in zijn kabinet opgeno
men.- Matilde Fernandez, secreta
ris-generaal van de chemische fe
deratie van de socialistische vak
bond UGT, krijgt de nieuw gecre
ëerde portefeuille van sociaal wel
zijn toegewezen. Rosa Conde, alge
meen directrice van het officiële
enquêtebureau CIS, wordt de nieu
we regeringswoordvoerster.
Na zes jaar krijgt ook Enrique
Mugica Herzog eindelijk regerings
verantwoordelijkheid te dragen.
Mugica Herzog, een van de histori
sche leiders van de Socialistische
Partij, was tot dusverre systema
tisch gepasseerd bij de verdeling
van de portefeuilles. De prijs die
Mugica Herzog moest betalen voor
zijn mysterieuze onderhoud eind
1980 met de luitenant-generaal Alf
onso Armada, een van de hoge mi
litairen die veroordeeld is vanwege
zijn rol in de mislukte staatsgreep
van 23 februari 1981. Ook zijn jood
se afkomst vormde voor Mugica
Herzog een handicap om eerder in
de regering te worden opgenomen,
om de traditionele banden met
Spanje met de Arabische wereld
niet te verstoren.
Voor het eerst maken ook niet-
socialisten hun opwachting in een
socialistisch kabinet. Jorge Semp-
run, bekend auteur en schrijver
van filmdraaiboeken (o.a. voor de
film 'Z' van Costa Gavras), werd in
1964 door Carrillo uit de Spaanse
Communistische Partij gezet.
Claudio Arazadi, voormalig direc
teur van de Spaanse staatsholding
INI en nu belast met industrie, is
evenals Rosa Conde geen lid van
de PSOE.
De ministerswisselingen zullen
overigens weinig ingrijpende ver
anderingen teweeg brengen in de
koers van de regering-Gonzalez.
De fundamentele ministers, Sol-
chaga (economie en financiën), de
fensie (Serra) en buitenlandse za
ken (Fernandez Ordonez) blijven
op hun post. De politieke crisis in
Madrid wordt als de meest plausi
bele verklaring voor de ministers
wissel aangevoerd, de wens van
Gonzalez om de onderlinge samen
hang in het kabinet te versterken
en tegelijkertijd om de meest om
streden ministers op te offeren.
Cubanen mogen
mondjesmaat
tandenpoetsen
HAVANNA (RTR) - President
Fidel Castro dook deze week
zelf in het probleem van het
tandpastatekort in zijn land
door een vergadering van fabri
kanten bij te wonen. Sinds vori
ge maand geldt weer rantsoene
ring voor tandpasta in Cuba:
één tube per drie personen per
drie maanden.
De directeur van het staats
bedrijf dat verantwoordelijk is
voor de produktie zei dat het te
kort wordt veroorzaakt door
problemen in de voorziening
met grondstoffen, die worden
ingevoerd uit het westen zowel
als landen van het oostelijk
blok. Hij ging niet in op de aard
van deze problemen.
TEHERAN (AP) - Iran lijkt in op
perste verwarring, bijna een week
nadat de Amerikaanse marine een
boven de Perzische Golf vliegende
airbus heeft neergeschoten.
Wraakzuchtige reacties volgen op
verhoudingsgewijs mildere en om
gekeerd; hooggeplaatste Iraniërs
spreken elkaar voortdurend tegen.
De Iraanse onderminister van
buitenlandse zaken Hussein
Sheikholeslam heeft gisteren in
een commentaar, dat door Radio
Teheran werd uitgezonden, een
schadeloosstelling van de Verenig
de Staten geëist. Hij herhaalde te
vens het eerder door Khomeini ge
uite dreigement dat Iran het neer
schieten van de Airbus zal vergel
den.
Daartegenover staan twee ver
klaringen. De Iraanse president Ali
Khamenei liet gisteren weten dat
zijn land geen prijs stelt op een
Amerikaanse schadeloosstelling.
Elk Amerikaans aanbod smarte-
geld aan de nabestaanden van de
290 slachtoffers zal worden afgewe
zen. Tijdens het vrijdaggebed in de
Iraanse hoofdstad kondigde Kha
menei aan dat zijn land nooit op
een dergelijk "vernederend" ge
baar zal ingaan.
Anders dan onderminister
Sheikholeslam verklaarde de op
perbevelhebber van de Iraanse
strijdkrachten, parlementsvoorzit
ter Ali Akbar Hashemi Rafsaryani
dat Iran het neerschieten van de
Airbus van Iran Air niet met ge
weld zal vergelden. Hij merkte tij
dens de vrijdagse gebedsdiensten
op dat de wereldopinie zich dan te
gen Iran zou keren. De parlements
voorzitter zei dat de Verenigde Sta
ten proberen Iran'ertoe te verlei-
den "een net zo afschuwelijke mis
daad te plegen als de aanval op de
Airbus. Wij proberen daaraan niet
toe te geven".
Rafsanjani zei tot de deelnemers
aan de gebedsdienst dat Teheran
zijn hoop heeft gevestigd op de
Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties die dinsdag bijeenkomt. Hij
sprak de hoop uit dat de Raad "niet
slechts zal mompelen", maar de
daad zal veroordelen en de Ameri
kaanse vloot opdracht zal geven
zich uit de Perzische Golf terug te
trekken.
De Iraanse generale staf deed ten
slotte een oproep die werd uitge
zonden door Radio Teheran. "Ie
dereen die een geweer kan dragen
en in staat is naar het front te gaan,
moet zich prompt melden bij de ba
ses van de Revolutionaire Gardes
en naar één van de verzetseenhe-
den in het hele land gaan.
In de verklaring van de legerlei
ding kregen vrijwilligers het drin
gende verzoek in dienst te blijven,
totdat de Gardes het personeelste
kort in de operatieve eenheden
hebben overwonnen. De oproep
via de radio richtte zich tot vrijwil
ligers om "de fronten van de oorlog
met verse en militair getrainde
troepen te vullen". Binnenkort zou
een tijdschema voor nieuwe front
diensten worden aangekondigd.
TEL AVIV (GPD) - De Israëlische
autoriteiten hebben gisteren tien
deportatiebevelen uitgevaardigd
tegen bewoners van de bezette ge
bieden. Het gaat om vier mensen
uit de Gazastrook en zes van de
Westelijke Jordaanoever.
Een legerwoordvoerder zei giste
ren dat de tien actief zijn in ver
scheidene terreurorganisaties en
dat zij de afgelopen maanden een
centrale rol speelden bij het organi
seren van ongeregeldheden. Alle
tien hebben gevangenisstraffen
uitgezeten wegens vijandige activi
teiten. Ze kunnen nog in beroep
gaan bij een militaire commissie en
bij het Hoogerechtshof. Maar bij
dergelijke gevallen in het verleden
heeft dat nooit tot een wijziging
van de straf geleid.
Ongeregeldheden
Bij ongeregeldheden in het dorp
Tubas, in de buurt van Nabloes op
de Westelijke Jordaanoever, is gis
teren een Palestijn door Israëlische
soldaten doodgeschoten. Er viel
ook een gewonde.
In Gaza raakten drie bewaarders
van de plaatselijke gevangenis ge
wond toen zij met een mes werden
gestoken door een bezoeker. Vol
gens een legerwoordvoerder was
de man een jonge moslim-funda
mentalist. Hij is opgepakt.
BELFAST (AP) - Het Ierse Repu
blikeinse Leger IRA heeft de ver
antwoordelijkheid opgeëist voor
een serie bom- en mortieraansla
gen waarbij donderdagavond en
gistermorgen twee burgers, een
Britse soldaat en een IRA-lid om
kwamen.
Gisterochtend werd in een veld
en dode man gevonden naast een
tractor met aanhangwagen die was
gebruikt bij een mortieraanval op
het politiebureau in het stadje Po-
meroy. Het IRA maakte enkele
uren later in een verklaring aan de'
media in Belfast bekend dat de do
de een IRA-lid was.
Bij een tweede mortieraanval op
het politiebureau van Ste-
wartstown, een kwartier later,
raakten zes burgers gewond en
moesten 80 gezinnen worden geë
vacueerd. De aanvallers misten het
politiebureau en beschadigden een
school en een aantal woningen.
Donderdagavond ontplofte een
bom in een zwembad in het westen
van Belfast. Daarbij kwamen een
man en een vrouw om het leven en
raakten vier mensen gewond. Het
IRA verklaarde dat de bom per on
geluk was afgegaan en noemde de
aanslag een „operatie die op tragi
sche manier fout is gelopen".
De bom ontplofte nadat gewa
pende mannen de staf en aanwezi
gen hadden gewaarschuwd te ver
trekken. Volgens de politie was de
bom bedoeld om de muur van het
zwembad op te blazen zodra een
Britse patrouille zou passeren.
Een Britse militair kwam vrij
dagmorgen om het leven toen hij
op een bom trapte bij een zoekactie
naar explosieven bij hetzelfde
zwembad.
Doodstraf voor vrouwenhandel
Autobom
MOSKOU (AP) - In het centrum
van de Afghaanse stad Jalalabad is
gisteren in de buurt van een bio
scoop een autobom ontploft. Daar
bij zijn 31 doden gevallen, omlig
gende gebouwen verwoest en an
dere auto's in brand gevlogen, al
dus het Russische persbureau
Tass. Bij de aanslag zijn 33 gewon
den gevallen.
Volgen Tass, dat zich beroept op
het Afghaanse persbureau Bakht-
ar, zijn de meeste slachtoffers vrou
wen, kinderen, en oude mensen.
De bomaanslag is volgens het Rus
sische persbureau gepleegd door
„Afghaanse extremisten", een be
naming voor het Afghaans verzet.
Aanhangers Arafat
vertrekken
uit kamp in Bayrut
BAYRUT (RTR) - De laatste aan
hangers van PLO-leider Yasir
Arafat hebben gisteren het Pales
tijnse vluchtelingenkamp Bourj al-
Barajneh in het zuiden van Bayrut
verlaten. Volgens ooggetuigen
overhandigden ongeveer 200 guer
rillastrijders hun wapens aan Syri
sche soldaten. Daarna werden zij in
bussen naar de havenstad Sidon
gebracht. Met hun aftocht is een
einde gekomen aan de hevige ge
vechten tussen de Palestijnse aan
hangers van Arafat en de pro-Syri-
sche Palestijnse dissidenten onder
leiding van Abu Musa. Bij die strijd
zijn meer dan 100 mensen omgeko-
Honderden mannen, vrouwen en
kinderen uit het kamp namen op
emotionele wijze afscheid van hun
familieleden, aldus ooggetuigen.
De guerrillastrijders waren de
laatsten van de meer dan duizend
aanhangers van Arafat die sinds
april met de troepen van Abu Musa
hebben gevochten om de heer
schappij van Bourj al-Barajneh. De
volgelingen van Abu Musa slaag
den er donderdag in het danig ver
woeste kamp geheel te veroveren.
GERED
Burma laat vele arrestanten vrij
RANGOON/BANGKOK
(AFP/DPA) - De Burmaanse autori
teiten hebben donderdag 390 men
sen, onder wie 229 studenten, die
dit jaar bij protestdemonstraties
waren opgepakt, op vrije voeten
gesteld. Dit is officieel in Rangoon
bekendgemaakt.
Van de personen die tussen
maart en juni waren gearresteerd
waren 143 studenten uit de hoofd
stad, 71 uit Moulmein, 13 uit Pegu
en twee uit Prome, de vier steden
die getroffen werden grootscheep
se studentenbetogingen. De ande
re vrijgelatenen zijn burgers of re
geringsambtenaren die ook bij de
manifestaties waren betrokken. In
de vier steden is nog steeds een sa
menscholingsverbod en avond
klok van kracht.
De Europese Gemeenschap is
overigens bereid een irrigatiepro
ject in Burma met tot 14 miljoen
dollar te steunen. Dit zei EG-com-
missaris Claude Cheysson gisteren
in Bangkok.
voor f9,75
DHAKA (AP) - In Bangladesh is de
doodstraf ingevoerd voor handela
ren in drugs en vrouwen. Het parle
ment nam de wet met viervijfde
meerderheid aan.
Voor drugsmisdrijven is een mi
nimumstraf ingesteld van zeven
jaar cel, terwijl tot dusver de maxi-,
mumstraf tien jaat bedroeg. Een
wet op vrouwenhandel, een toene
mend verschijnsel in Bangladesh,
bestond tot dusver niet.
Politie en douane zeggen dat er
dit jaar meer dan 4.000 vrouwen
zijn gered, voor zij illegaal de grens
met India konden worden overge-
PROTEST TEGEN IMMIGRATIESTOP
MOSKOU (AP) Een groep Armeniërs heeft gisteren in een protestbijeenkomst voor de Amerikaanse ambassade
in Moskou, het besluit een immigratiestop in te voeren scherp veroordeeld. De vijftig Armeniërs hadden van de
Sovjet-unie toestemming gekregen te verhuizen naar familieleden in de Verenigde Staten, maar tot hun verbijste
ring kregen ze van Amerikaanse diplomaten te horen dat er door Washington een immigratiestop is ingesteld.
bracht. De vrouwen worden gelokt
met beloftes over werk buiten
Bangladesh, maar komen vaak in
de prostitutie terecht.
AARDVERSCHUIVING - Een
aardverschuiving in de provincie
Gansu in het noordwesten van Chi
na heeft aan zeker 41 Tibetanen het
leven gekost. De aardverschuiving
werd veroorzaakt door zware re
genval en verwoestte een groot
aantal huizen. Zo'n 10.000 mensen
zijn van de buitenwereld afgeslo
ten.
BROWNSVILLE (AP) - Reddingswerkers hebben gisteren vier kinderen en
twee vrouwen levend onder de puinhopen van een ingestort warenhuis in
Brownsville (Texas) vandaan gehaald. Een van de overlevenden was de
37-jarige Mexicaanse Maria Exgeina Lire. die hier per brancard wordt
weggedragen. Het ongeluk eiste zeker elf levens, terwijl 43 mensen gewond
raakten. <ioto ap>
Wapendeal
Groot Brittannië heeft gisteren
een omvangrijke wapentransactie
afgesloten met Saudiarabié. On
dermeer behelst de overeenkomst
de verkoop van gevechtsvliegtui
gen en gespecialiseerde marine-
vaartuigen.
Taiwan
De Nationalistische Partij of
Kuomintang op Taiwan heeft giste
ren president Lee Teng-hui be
noemd tot haar voorzitter. Hiermee
is een einde gekomen aan het be
wind van de familie Chiang Kai-
shek, die de partij bijna veertig jaar
heeft geleid. De 65-jarige Lee is de
eerste autochtone Taiwanees die
het land leidt.
Sihanouk
De Kampucheaanse verzetslei
der prins Norodom Sihanouk heeft
gisteren verklaard dat de Rode Kh
mer. zijn bondgenoot in het verzet
tegen de Vietnamese bezetters, ge
kant is tegen de stationering van
een VN-vredesleger in Kam
puchea, "omdat ze opnieuw de
macht wil grijpen".
MANILA (IPS) - Ruim 130 km ten
noorden van de Filipijnse hoofd
stad Manila, in de provincie Tarlac,
ligt het uitgestrekte landgoed „Lui-
sita". Zover het oog reikt, acht kilo
meter in het vierkant, staan de vel
den vol suikerriet. De gang van za
ken op Luisita wordt in het hele
land met argusogen gevolgd. Niet
omdat het zo'n bijzondere plantage
is, maar omdat de familie van presi
dent Aquino, die haar politieke lot
verbonden heeft met de landher
vorming, er de scepter zwaait.
Ongeveer een maand geleden
nam het Filipijnse parlement, na
een jaar debatteren en compromis
sen zoeken, een nieuwe wet op de
landhervorming aan. De doelstel
lingen zijn ambitieus. Binnen tien
jaar moet 5,4 miljoen hectare grond
verdeeld zijn over 2 miljoen landar
beiders. Landeigenaren mogen
niet meer dan vijf hectare zelf hou
den en elk van hun kinderen drie
hectare, op voorwaarde dat ze kun
nen aantonen dat ze de grond ook
bewerken.
De reacties op de plannen waren
sceptisch. Er gapen grote gaten in
de wet. In de eerste plaats is de fi
nanciering onzeker. De landher
vorming vergt naar schatting een
slordige zeventien miljard gulden,
waarvan veertig procent als scha
deloosstelling aan de huidige eige
naren. die zelf een stevige vinger in
de pap hebben bij de vaststelling
van de prijs. Bovendien kunnen ze
zelf bepalen welke grond ze voor
zich en hun familie reserveren.
In de tweede plaats zijn de grote
plantages vrijgesteld van de land
hervorming. Versnippering van de
grond zou ten koste gaan van de
produktiviteit. In plaats van de
grond te verdelen over de werkers
moeten deze bedrijven binnen tien
jaar veranderd zijn in coöperaties,
waar de arbeiders het voor het zeg
gen hebben en een deel van de
winst opstrijken. Eën van deze
plantages is Luisita.
Optimisten, zoals senator Hep-
herson Alvarez, de indiener van de
wet, verwachten dat het leven van
miljoenen Filipijnen drastisch zal
veranderen en dat het communis
tisch verzet aanhang zal verliezen.
Critici stellen echter dat de wet nog
behoudender is dan de mislukte
President Aquino. (Foto ap»
landhervorming onder president
Ferdinand Marcos in de jaren ze
ventig. Veel zal afhangen van de
politieke wil van de ambtenaren,
de regering en de landeigenaren
om er ditmaal meer van te maken.
Thermometer
Om deze reden zijn nu alle ogen
gericht op Luisita, de thermometer
van de politieke wil. De familie Co-
juangco - ouders, broers en ooms
van president Corazon Aquino -
heeft volgens de letter van de wet
nog tien jaar om de bedrijfsvoering
te veranderen. Als zelfs de familie
van de president echter een derge
lijk lakse houding inneemt, lijkl
een succesvol verloop van de land
hervorming bij voorbaat een illu
sie. Nog geen maand na de stem
ming in het parlement heeft de fa
milie Cojuangco al de hoofdlijner
bekendgemaakt van de wijze waar
op ze zich voorstelt aan de wet te
voldoen. Momenteel is de dagelijk
se leiding over de plantage in han
den van het Bedrijf voor de Ont
wikkeling van Tarlac (CDT). dat op
zijn beurt volledig onder controle
staat van de familie van Aquino. De
bedoeling is nu een nieuw bedrijf.
„Haciënda Luisita", op te richten
dat alle vijfduizend hectare land
bouwgrond overneemt van CDT.
Alle werknemers van CDT ko
men in dienst bij het nieuwe be
drijf, met behoud van loon en ande
re rechten en hun afgevaardigden
krijgen een zetel in de bestuurs
raad, deelde Emmanuel Cochico
van CDT mee. Aanvankelijk houdt
CDT de touwtjes in handen. Elk
jaar kan de winst van „Haciënda
Luisita" gebruikt worden om een
deel van het bezit van de familie
Cojuangco over te nemen en te ver
delen onder de werkers.
Het voordeel van deze langzame
overname, gefinancierd uit de
winst, is dat de arbeiders uiteinde
lijk eigenaar worden zonder ervoor
diep in de beurs te hoeven tasten.
In totaal werken op Luisita 3.500
arbeiders in vaste dienst en komen
jaarlijks 2.500 seizoenarbeiders.
Opdeling van het landgoed onder
al deze werkers zou voor elk van
hen nog geen hectare overlaten, re
den waarom ook de vakbond tegen
verdeling van de grond is.
De vak bonden en boerengroe
pen zijn echter niet tevreden over
het voorstel. Ze vinden de termijn
waarop „Haciënda Luisita" in han
den komt van de werkers veel te
vaag, omdat deze volledig afhanke
lijk is van de jaarlijkse winst van
het bedrijf. Ze willen veel liever dat
de familie over een van te voren
vastgestelde periode de aandelen
in het bestaande bedrijf overdraagt
tegen een redelijke prijs.
De boerenorganisatie Volkscon
gres voor de Landhervorming
vreest dat de vertegenwoordigers
van de boeren binnen „Haciënda
Luisita" niet op kunnen boksen te
gen de directie en de familiebelan
gen. Het bedrijf blijft in feite in
handen van de huidige bezitters.
Als dit idee op alle plantages wordt
doorgevoerd, dan is die hele land
hervorming niet meer dan een
wrange grap, vreest het Volkscon
gres.
