NZH móet bezuinigen of het kost ons de kop' Offshore eiste al eerder tientallen levens Interview Directeur Testa Idaagt over onbegrip vakbonden Zusters verkopen hun Shell- en Philips-aandelen HAARLEM - "Als wij verliezen lijden, dan gaat het bedrijf aan gort". Jonkheer drs. A. Testa, de hoogste baas van het grootste Nederlandse streekvervoerbedrijf NZH, legt zijn conclusie bikkelhard op tafel. Aan het eind van een ge sprek dat twee uur heeft geduurd spreekt er bewogenheid uit zijn woorden. Betrokkenheid ook. Betrokkenheid bij het Haarlemse busbedrijf dat hij al sinds 1984 onderne mingsgeest wil bijbrengen. door Jan Kuys en André Bisschop De uitgangspunten van het ge sprek liggen glashelder op tafel. Buschauffeurs van de NZH leggen het werk neer, omdat het bedrijf bezuinigingen wil doorvoeren die hen direct in hun portemonnee ra ken. Bestuurders van de vakbon den FNV en CNV roepen om het hardst dat er met de NZH niet te praten valt over het afwentelen van de dreigende bezuinigingen en ver wijten Testa een halsstarrige en ar rogante houding. Testa op zijn beurt beklaagt zich over het onbegrip van de vakorga nisaties, die geen snars begrijpen van het vernieuwingsproces dat de NZH doormaakt. De NZH heeft een ernstig arbeidsconflict in huis. Een conflict dat gezien de opstel ling van beide partijen voorlopig nog niet is opgelost. De NZH-directie is deze dagen niet bepaald happig op contacten met de pers. Volgens de directeur begrijpen ook de media niet waar het conflict precies om draait. Ter illustratie toont de directeur enkele kranteknipsels, waarin wordt ge sproken over 'cao-onderhandelin gen' en over 'het niet-uitbetalen van overuren'. "Als de mensen dit lezen, moeten ze daarbuiten wel denken dat ik hartstikke gek ben," verzucht de geplaagde Testa. Geen grenzen Om een eind te maken aan de volgens hem mede door de vak bond op gang gebrachte geruch tenstroom. is hij bereid ophelde ring te verschaffen over de achter gronden van het conflict. Omstan dig doet hij een groot stuk geschie denis van de NZH uit de doeken. Hij vertelt over de jaren vóór 1970, toen het bedrijf zichzelf nog kon bedruipen. Het openbaar vervoer was in die tijd een winstgevende onderneming. Toen de fundamenten van de verzorgingsstaat in de jaren zeven tig waren gelegd en de economi sche groei geen grenzen kende, was de overheid niet te beroerd de bij het openbaar vervoer ontstane tekorten bij te spijkeren. Die tekor ten waren het gevolg van afgeno men opbrengsten, gestegen kosten en het verdwijnen van een deel van de 'openbaar vervoer-koek' naar vrijbuiters, zoals bijvoorbeeld taxi bedrijven. die wel zin hadden een lucratief graantje van die koek mee te pikken. Overigens hoefden directeuren van busbedrijven zich in deze tijd nog geen zorgen te maken over de Financiën. De vrijgevigheid van de royale overheid kende vooralsnog geen grenzen. Pas later, toen de te korten over het hele land in de hon derden miljoenen gingen lopen, vroeg een bezorgde minister zich af of het mogelijk niet wat minder kon. Omdat oliecrisis en econo misch verval de rijke jaren een an der aanzien hadden gegeven, ging de overheid paal en perk stellen aan de uitgaven voor het openbaar vervoer. Te duur Zoals overigens ook andere sec toren van het maatschappelijk le ven, die tot dan handenvol geld kostten moesten gaan inleveren. Minister Smit-Kroes introduceer de voor het openbaar vervoer ver volgens de 'niet meer, maar ook niet minder' maatregel. De streek vervoerders kregen drie jaar lang hetzelfde bedrag om hun tekorten te dekken. Volgens Testa kwamen de busbedrijven er op deze manier nog genadig van af. De boodschap was echter onmis kenbaar: het openbaar vervoer werd te duur en het was aan de be drijven zelf daar iets aan te doen. In die periode nam Testa het NZH- roer in handen. Binnen een mum van tijd waaide er een tot dan onge kend frisse wind door het bedrijf. Testa voerde dienstverlening, een ondernemingsgerichte aanpak en kwaliteit hoog in zijn vaandel. Bin nen de NZH kregen nieuwe ideeën een kans en werd initiatief weer op prijs gesteld. Bovendien probeerde Testa de drempels tussen verschil lende afdelingen en bazen weg te halen. De NZH moest weer als een gewoon bedrijf gaan werken. In 1984 had minister Neelie Smit-Kroes het adviesbureau McKinsey in de arm genomen. McKinsey kreeg de opdracht een helder beleid uit te stippelen waar door de streekvervoersbedrijven duidelijkheid werd geboden over hun toekomst. Simpel gezegd be dacht het bureau het volgende: de bedrijven moeten zo snel mogelijk terug naar een situatie, waarin on dernemerschap en winstgevend heid niet vies meer zijn. Concurrerend Volgens Testa een spectaculaire verandering in het tot dan gevoer de beleid. Voor het eerst moest het openbaar busvervoer concurre rend gaan werken. Een ontwikke ling overigens, waar de NZH op dat moment al op inspeelde. In de door McKinsey ontworpen regeling geeft de overheid de bus bedrijven jaarlijks een vergoeding per 'produktief busuur', dat is elk werkelijk met de bus gereden uur. Deze opzet gaat 1 januari 1990 van start. Tot zolang is er sprake van een tussenoplossing. Smit- Kroes geeft de busmaatschappijen nu een X-bedrag en daar moeten ze het twaalf maanden mee zien te redden. Eventuele tegenvallers, zoals een onverwachte stijging van de benzineprijzen, moeten dus ook door het bedrijf zelf worden opge vangen. Volgens berekeningen van een landelijke werkgroep, zo stelt het NZH-management nadrukkelijk, ziet de financiële toekomst van de NZH er na 1 januari 1990 allerminst rooskleurig uit. Wanneer er niet op zeer korte termijn bezuinigd wordt, lijdt de NZH vanaf dat mo ment in het slechtste geval zo'n slordige tien miljoen gulden verlies per jaar. En dat op een totale omzet van 200 miljoen gulden per jaar. "Zo'n verlies kun je natuurlijk niet lang volhouden. We moeten dan ook binnen een tijdsbestek van twee jaar onze uitgaven bijstu ren anders kost het ons de kop. Het blijkt nu dat de NZH een heel duur bedrijf is," aldus Testa. Vandaar dat hij nu al met een aantal bezuini gingsmaatregelen in de perso neelssfeer op de proppen is geko men, niet langer de wao-uitkering uit eigen zak wil aanvullen en de ruime regeling voor het berekenen van de door chauffeurs gewerkte tijd wil terugdraaien. Extraatje Testa: "Wij hebben de pech, of je kunt het ook de rijkdom noemen, dat we het met onze wao-regeling zo lang op dit niveau hebben volge houden. In andere bedrijven be staat zo'n regeling niet. Die uitke ring geven we als extraatje boven op wat al in de cao geregeld is. Vijf jaar geleden hebben we onder druk van de bezuinigingen van het rijk al voorgesteld die regeling terug te draaien. Maar daar viel toen niet over te praten. Dingen zoals de wao-aanvulling die in het personeelsbeleid aan Stakende NZH-chauffeurs, gisteren in Leiden. Volgens directeur Testa is er geen sprake van uitholling va\ :ao, en gaan alleen de extraatjes er af (foto anpi toonbaar teveel zijn, dus bovenop de cao geregeld zijn, die moeten nu weg. We zijn heel lang in staat ge weest leuke dingetjes te doen voor ons personeel, maar nu kan dat niet meer. En als de vakbonden deze re geling zo belangrijk vinden, dan moeten ze maar zorgen dat dat ex traatje landelijk via de cao wordt geregeld. Maar ik vraag me af of het in de onderhandelingen dan nog voorrang krijgt." "In 1983 zijn we er al mee begon nen het personeel via informatie bijeenkomsten duidelijk te maken dat de NZH Oude Stijl niet meer kon. We hebben voortdurend ge zegd dat we moesten gaan draaien als een gewoon bedrijf en dat be zuinigingen nodig waren. We heb ben geprobeerd binnen het bedrijf een cultuur te kweken van het den ken in winst en verlies, 't Lijkt er nu op dat het niet is gelukt. Het management weet exact hoe we het moeten doen, maar het pro bleem is: hoe krijg je de grote groep mee en hoe overtuig je de vakbond! - De vakbond neemt het te bezui nigen bedrag van 10 miljoen gul den. gezien het resultaat van de on derhandelingen tot nu toe, met een korreltje zout. Testa: "De bonden zeiden steeds maar 'hoe het moet met die bezui- nigingèn, zien we in 1990 wel weer'. Dat is mij te linke soep. De bonden anticiperen niet op komende ont wikkelingen. Maar ik moét bezui nigen. Ze weten toch ook dat we als bedrijfsleiding aan het pezen zijn om de continuiteit van het bedrijf recht overeind te houden. Maar de bonden denken niet mee. Ook die wao is helemaal geen nieuwe kwes- We hebben de Ondernemings raad het hele verhaal al vanaf 1983 voorgehouden. Als die het toen maar had opgepakt... Ze hebben gedacht van uitstel komt afstel, maar zo werkt het niet. Als ze toen hadden geluisterd, dan hadden we de regeling geleidelijk kunnen af bouwen." Onaanvaardbaar "Afgelopen maandag hebben de bonden hun laatste bod ingetrok ken. Zij wilden dat het wao-extraa- tje zou doorlopen tot 1 januari 1993. Dat was voor ons onaanvaardbaar. Per 1 januari 1990 gaan bij ons de bezuinigingen in. waardoor we vanaf dat moment scherp zullen moeten concurreren. Er zijn nu al aanvragen voor vergunningen van touringcarbedrijven om het open baar vervoer -te gaan doen. Wij scheppen er een eer in met het openbaar vervoer de toets der con currentie te kunnen weerstaan. Goed concurreren kan echter al leen, als we financieel 'schoon' zijn; vrij zijn van in het verleden uitgedeelde extraatjes. Tijdens de onderhandelingen hebben we concessies gedaan, maar die waren voor de bonden niet voldoende. Onze manoeu vreerruimte is echter opgesou peerd. De vakbonden hebben tij dens de onderhandelingen zelfs ge zegd dat we de kosten zo hoog mo gelijk moesten opvoeren, omdat het ministerie dan wel met meer geld over de brug zou komen. Daarmee verzwak je echter je eigen concurrentiepositie. Daar pas ik Testa zegt tien miljoen te willen bezuinigen, maar heeft al met een voorstel dat eén miljoen gulden meteen de vakbonden op zijn nek. Dat biedt weinig uitzicht op ver dergaande maatregelen. Testa ech ter: "We hebben een pakket van maatregelen die dat bedrag moeten opbrengen. Voorlopig denken we aan effectiever onderhoud, effi ciënter werkën en het verhogen van de opbrengsten door meer pas sagiers binnen te halen. Ik weet ze ker dat wij in een groei-markt zit ten. Vooral wanneer het kabinet iets wil doen aan de files in ons land. Met die maatregelen die we op dit vlak willen nemen zullen we, denk ik, weinig te maken krijgen met de bond. Het gaat hier per slot van rekening niet direct over de portemonnee van de chauffeurs." Testa pijnigt zijn hoofd over een oplossing, aangezien hij er ook voor moet zorgen dat de bussen blijven rijden. Maar toegeven is in elk geval niet zijn antwoord. "We zitten boven de norm van de cao en we moeten vanwege de bezuinigin gen omlaag waar we kunnen. Ik doe niet mee aan het uithollen van de cao. We zijn een fatsoenlijke, vriendelijke werkgever en dat wil len we blijven. Daarom betreur ik het dat het conflict zo hoog is opge lopen." Ramp met booiplatform Piper Alpha voor Schotse kust tot nu toe de ergste ROTTERDAM (GPD) - Naar het zich laat aanzien is de ramp met het boorplatform Piper Alpha de erg ste die zich tot nu toe in de geschie denis van de booreilanden heeft voorgedaan. Het trieste record vormde tot dusver de tragedie, die zich op 27 maart 1980 voor de Noor se kust afspeelde. Daar kapseisde aan het begin van de avond het ho tel-platform Alexander Kielland, nadat in een storm een van de vijf stalen poten zes meter in door snee - onder het platform was weggeslagen. Bij de ramp verloren i het leven. Een archieffoto van het boorplatform Piper Alpha. De heer P. Schonfeld, woord voerder van de Industriële Raad voor de Oceanologie (IRO) was in 1974 aanwezig bij de installatie van het booreiland Piper Alpha, waar zich nu de jongste ramp uit de offshore-geschiedenis heeft voor gedaan. Hij noemt het achteraf op vallend dat het een vol jaar duurde, voordat alles bij die installatie op zijn plaats stond. Volgens hem ge beurde het werk destijds "op een krakkemikkerige manier". Voor de eigenaar van het platform, de Ame rikaanse maatschappij Occidental, is Piper Alpha echter altijd een goede melkkoe geweest, aldus Schonfeld. Hij noemt het platform tamelijk oud en ziet dat als een mogelijké re den, waarom er iets is misgegaan. Weliswaar zijn in de laatste jaren de veiligheidseisen voor boorplat- forms danig opgeschroefd, maar zoals vrijwel alle booreilanden is ook de Piper Alpha in de loop van de tijd steeds verder uitgebreid en volgebouwd. Dat er meer dan 200 man aan boord van het platform waren is volgens Schonfeld het ge volg van het feit. dat het vele men sen vergende onderhoudswerk aan boorplatforms voornamelijk in de zomermaanden wordt uitgevoerd. Ongelukken Sinds 1975 hebben zich zeker vijftien ernstige ongelukken in het offshorebedrijf voorgedaan. Op 27 december 1965 zonk het Britse booreiland Sea Gem voor de kust van Midden-Engeland. Daarbij kwamen 13 bemanningsleden om het leven. Op 25 november 1979 verdween in de Golf van Bohai een olieplat form in de golven, terwijl het in een zware storm naar een nieuwe boor put werd gesleept. Slechts twee van de 74 bemanningsleden kon den worden gered. Op 2 oktober 1980 kwamen bij een explosie op een oliebooreiland in de Perzische Golf 19 mensen om het leven. De ramp veroorzaakte een enorme olievlek van 1800 vier kante kilometer. Op 15 februari 1982 verging voor de kust van Newfoundland (Cana da) het booreiland Ocean Ranger tijdens een storm. Alle 84 beman ningsleden verloren het leven. Op 3 maart 1983 deed zich een ontploffing voor aan boord van een Frans booreiland voor de kust van Congo, die aan dertien mensen het leven kostte. Bij de brand die op de explosie volgde raakten 32 mensen ernstig gewond. Op 16 augustus 1984 kwamen voor de Braziliaanse kust 37 be manningsleden om nadat door een gasontploffing brand was ontstaan aan boord van een olieplatform. Op 21 mei 1985 kenterde het booreiland Tonkaway in een baai bij de Amerikaanse staat Louisia na. Elf mensen vonden de dood. In juni 1979 ontplofte een put van de Ixtoc One voor de Mexi caanse kust. Acht maanden lang stroomde ruim drie miljoen liter ruwe olie de zee in, voordat de ramp kon worden bedwongen. Een eender ongeluk deed zich in april 1977 in de Noordzee voor waar het platform Bravo in het Ekofisk-veld ontplofte. Er waren geen slachtof- Cursussen Zowel in Nederland als 111 Enge land worden cursussen voor offshore-personeel gegeven, die verplicht moeten worden gevolgd. Daar leert men wat te doen m geval van een explosie of andere ramp, hoe men op zee kan overleven en hoe de brandbestrijding moet wor den aangepakt. In Nederland moet men een dergelijke cursus drie da gen per jaan volgen. De regels in Engeland en Nederland verschil len nauwelijks van elkaar en wor den in het kader van het Europa van 1992 nog verder op elkaar afge stemd. Bij de cursussen wordt ook aandacht besteed aan de zogeheten 'blow out', als de oliestraal uit de boorput vlam vat. De congregatie van de Zusters Ursulinen in Bergen (Noord-Hol land) verkoopt haar Shell- en Philips-aandelen. Tegelijk vra gen de zusters de Shell- en Phi- lips-directies, hun bedrijven als nog uit Zuidafrika terug te trek ken "zolang daar geen funda mentele veranderingen komen die de zwarte bevolking recht doen". "Deze daad zou van groot economisch en psychologisch belang zijn om het blanke regime tot verandering te dwingen". Ondanks herhaalde oproepen van de Zuidafrikaanse Raad van Kerken en bisschoppenconfe rentie en andere zwarte organisa ties, gesteund door kritische aan deelhouders en kerkelijke orga nisaties in Nederland, gaat men door met investeringen in dat land. Volgens het bestuur van de Zusters Ursülihen blijft daar door een van de laatste vreedza me middelen om het apartheids regime omver te werpen onge bruikt "en moeten we het ergste vrezen voor de toekomst van zo wel blank als zwart Zuidafrika". Bisschoppen De rooms-katholieke bis schoppenconferenties hebben van de Vaticaanse congregatie voor de bisschoppen een werk document gekregen over hun theologische en juridische bete kenis. Verwacht wordt, dat zij vóór het eind van het jaar daarop reageren. De volledige tekst van het werkdocument is opgeno men in het laatste informatiebul letin van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap. De Vaticaanse congregatie ziet de bisschoppenconferenties vooral als nuttige hulporganen met een praktisch pastoraal oog merk. Ze hebben geen collegiale leerambtelijke bevoegdheid. Het werkdocument signaleert ook bepaalde gevaren. Bisschop penconferenties kunnen uit groeien tot logge, bureaucrati sche organen. De vrijheid van bisschoppen kan al te zeer wor den beperkt. Ook is denkbaar dat bisschoppenconferenties een min of meer onafhankelijke koers ten opzichte van de 'Heili ge Stoel' (de paus) gaan varen. De Amerikaanse bisschoppen conferentie heeft in een eerste bespreking van het werkdocu ment al scherpe kritiek geuit op de 'erbarmelijke kwaliteit' ervan. Aartsbisschop John May verde digt de theologische basis en lee rambtelijke bevoegdheid van bisschoppenconferenties. Een commissie onder zijn leiding zal de reactie van de Amerikaanse bisschoppen opstellen. Euthanasie. Alle hervormde kerkeraden en predikanten in ons land krijgen deze dagen het boek 'Euthanasie en pastoraat' (158 pagina's) toegezonden. Wat de laatste jaren in de Hervormde Kerk en de Gereformeerde Ker ken op synodaal niveau over dit vraagstuk is geschreven en ge zegd, is in dit boek terug te vin den. "Het vraagstuk van de eutha nasie is, pastoraal en ethisch, een uiterst aangelegen zaak", schrijft het hervormde synodebestuur in een 'woord vooraf. "Het vereist zorgvuldige doordenking". 'Eu thanasie en pastoraat' is een uit gave van Boekencentrum BV in Den Haag en kost in de boekhan del f. 14,90. NBG 175 jaar Het hervormde synodebe stuur heeft alle kerkeraden ge vraagd, mee te werken aan acties van regionale afdelingsbesturen van het Nederlands Bijbelge nootschap (NBG) ter gelegen heid van het 175-jarig bestaan volgend jaar. In zijn brief zegt het kerkbe stuur, "dat onze kerk de arbeid en deskundigheid van het Bijbel genootschap niet kan missen bij de uitvoering van de kerkordelij- ke taak de bijbel te verspreiden onder het Nederlandse volk en hulpmiddelen te verschaffen voor het lezen en verstaan er van". "Ons kerkewerk staat of valt met het beschikbaar hebben van de bijbel. Daarom verdient het Bijbelgenootschap de steun van de gemeente". Het bestuur van de gerefor meerde synode zond een soort gelijke brief aan zijn kerkeraden. Monumentendag. Zaterdag 17 september is bestemd tot 'Open Monumentendag'. Zoals het zich nu laat aanzien, zullen die dag ten minste 850 kerkge bouwen in 400 gemeenten hun deuren ontsluiten. Dat is onge veer een vierde van het totale aanbod van cultuur- en natuur monumenten dat men dan kan bezoeken. Er komt een krant met een lijst van alle opengestelde monumen ten. Die zal verkrijgbaar zijn bij de plaatselijke comité's en de VVV- en ANWB-kantoren. i.ue sticntmg Open Monumen tendag zetelt in Amsterdam. Sint Antoniebreestraat 69, 1011 HB. 020-277706). Fresco's in gevaar. De zeer waardevolle fresco's en andere muurschilderingen in de Grote Kerk van Harderwijk dreigen voorgoed verloren te gaan als niet snel maatregelen worden ge nomen tegen het oprukkende vocht. Het vochtprobleem is een gevolg van een verkeerde keuze voor de waterhuishouding van de historische kerk bij de laatste restauratie (van 1968 tot 1980), Er is toen besloten, een groot deel van het kerkdak zonder go ten te laten. Dakgoten zouden uit historisch oogpunt niet verant woord zijn. Men heeft zich ken nelijk niet gerealiseerd welke hoeveelheden hemelwater al bij een beetje regen van de grote dakoppervlakken moeten wor den afgevoerd. Secretaris M. Duursma van de hervormde kerkvoogdij: "Bij harde wind en door de draaiwin den rond de kerk spoelen de voe gen uit het metselwerk. Herstel is op het hoge dak moeilijk uit te voeren. De leien gaan er dan af en zo ontstaat er nog meer schade". De muren van de kerk worden door de mosvorming steeds groener. Definitieve oplossing is: repa ratie en alsnog goten aanbren gen. Dat kost zeker een half mil joen gulden. De subsidie-aanvra gen zijn inmiddels verzonden. De fresco's, die vóór de restau ratie onder lagen kalk waren ver borgen, behoren tot de zeldzaam ste van het land. Bij de kerkres tauratie zijn ze allemaal weer te voorschijn gehaald en centime ter voor centimeter gerestau reerd. In het lichte interieur met zijn overdaad aan wit vormen zij een uitbundige versiering. Het afbladderen van deze middel eeuwse pracht heeft het kerkbe stuur naar de alarmklok doen snellen, temeer omdat het moei lijk aansprakelijk kan worden gesteld voor wat de restauratie deskundigen destijds, in overleg met Monumentenzorg, hebben besloten. Hervormde Kerk: beroepen te Hierden W. de Bruin Herwij nen; aangenomen naar Lange- zwaag (Fr.) voor deelwerk kandi daat R. J. Immink aldaar, naar Gemert en Boekei E. Ockels An- jurn, naar Wierden (deelgemeen te 'Kapel') J. Timmers Achlum- Hitzum (Fr., hervormd-gerefor meerd); bedankt voor Schoonho ven H. Veldhuizen Hillegers- berg. Gereformeerde Kerken Vrij gemaakt: beroepen te Bruns- sum-Treebeek en te Dokkum J. A. Boersema, laatstelijk zen dingspredikant, wonend te Amersfoort, te Helpman H. J. Siegers Leek; bedankt voor Be- dum J. van de Wetering Hauler- wijk. Mensenrechten. Broeder Roger Schutz, prior van de oecu menische gemeenschap Taizé in Frankrijk, heeft de Verenigde Naties voorgesteld, een interna tionaal gerechtshof voor de men senrechten op te richten. Het zou in de plaats moeten komen van de VN-commissie voor de men senrechten, die jaarlijks in Gene ve vergadert.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 2