'Dat is de Wehkampgids voor musea
4 «ff
Gogh
Veel evenementen herdenkingsjaar Van
Cézanne in
Overholland
Onbekende
gedichten
van Vondel
- vsL*
I'AlilNA 19
Rijksdienst Beeldende Kunst: grootste kunstbibliotheek van Nederland
De Rijksdienst Beeldende Kunst kwam onlangs op een wat ver
velende manier in het nieuws. Bij een inventarisatie van de Rijks
collectie zou gebleken zijn, dat duizenden schilderijen spoorloos
verdwenen waren. Weggerot op vochtige zolders, per abuis mee
gegeven aan de vuilnisman of achterover gedrukt door malafide
diplomaten. Is het echt zo'n chaos bij onze Nationale Kunstbi
bliotheek? En wat voeren die mensen de hele dag uit? Portret van
de Wehkamp van de musea. "Dat van die verdwenen schilderijen
was een grote vergissing!"
Marry de Zwaan en Alex Scholten: "We hebben het net allemaal netjes opgeborgen".
DEN HAAG Een groot gebouw
in de Haagse Plaspoelpolder. Aan
de buitenkant valt niet te zien, dat
hier sinds kort de grootste kunst
collectie van Nederland bewaard
wordt. "En dat is maar goed ook",
zegt Hoofd Technische Ondersteu
ning Alex Scholten. "Dat brengt
mensen alleen maar weer op een
idee". De totale collectie van de
Rijksdienst Beeldende Kunst be
vat 350.000 voorwerpen. Wat daar
de exacte waarde van is, valt onmo
gelijk te zeggen. Maar het moet er
gens tussen de 350 miljoen en de
3,5 miljard liggen.
Binnen is de kunst overzichtelijk
opgeslagen in grote ruimten. Een
computer zorgt voor een constante
temperatuur en vochtigheid. "Elk
voorwerp heeft zijn eigen individu
ele eisen, maar met een constant
klimaat zitje voor bijna alle materi
alen goed", vertelt Scholten. Met
hoeveel zorg de kunst ook bewaard
wordt, het heeft iets treurigs: een
hal vol ongebruikte meubels, kas
ten vol ingepakte prenten en tien
duizenden schilderijen die wegge
stopt zijn in verrijdbare stellages.
De collectie is onderverdeeld in
voorwerpen van Culturele Waarde
(CW) en van Bijzondere Culturele
Waarde (BCW). Hoofd Informatie
Marry de Zwaan is niet helemaal
gelukkig met die kwalificaties.
"Wij hebben het liever over de sta
tische en de dynamische collectie.
Vooral naar die laatste is veel
vraag. Die wordt dus veel uitge
leend". De collectie van Culturele
Waarde is voor het merendeel ver
worven in het kader van de Beel
dende Kunstenaars Regeling
(BKR). Marry de Zwaan: "Het is
een erfenis waar we mee opgeza
deld zijn. Er zijn plannen om een
aanzienlijk deel van dat werk weg
te schenken, maar daar is eerst een
politieke beslissing voor nodig".
Volgens Scholten zitten er onder
"de CW-tjes" ook legaten "van tan
te Truus en tante Beppie". De col
lectie van Bijzondere Culturele
Waarde bestaat uit de circa 12.000
aankopen die het Rijk vanaf 1931
heeft gedaan. Daarnaast is een aan
tal voorwerpen bij een recente ope
ratie 'opgewaardeerd' van CW tot
BCW.
Onleesbaar
De Rijksdienst Beeldende Kunst
heeft net een ingrijpende verhuis-
operatie achter de rug. Het kantoor
aan het Haagse Plein werd onder
handen genomen door het jonge
ontwerpersduo 'Cubic 3 Design' en
de Rijkscollectie werd onderge
bracht in nieuwe depotruimten,
Zelfportret Cézanne. (foto ANP)
AMSTERDAM (ANP) - De teke
ningen van de Franse schilder Paul
Cézanne (1839-1906) die vanaf za
terdag in het Amsterdamse Muse
um Overholland te zien zijn, heb
ben de intimiteit van een dagboek.
Het gaat dan ook om onuitgespro
ken ideeën, die Cézanne aan het pa
pier van zijn schetsboek of losse
vellen toevertrouwde. Dit werk
was niet voor de openbaarheid be
stemd.
In de Verenigde Staten waren de
tekeningen dit voorjaar voor het
eerst te zien in het Museum of Mo
dern Art in New York. In Europa
zullen ze uitsluitend worden ge
toond in Overholland, het particu
liere museum in de hoofdstad dat
zich specialiseert in werk op pa
pier. Het werk is afkomstig uit de
collectie van het Kunstmuseum in
Basel, waarmee Overholland goe
de betrekkingen onderhoudt.
In het kleine maar fraaie Amster
damse museum zijn de tekeningen
niet in chronologische volgorde
opgehangen maar gegroepeerd
naar onderwerp, waardoor toch
nog een soort chronologie ontstaat
die inzicht geeft in de ontwikkeling
van Cézanne. De expositie be
strijkt bijna de gehele werkzame
periode van Cézanne, van 1860 tot
1900. De voornaamste elementen
uit het oeuvre van de Franse mees
ter zijn in de tekeningen terug te
vinden: portretten, landschappen,
stillevens en figuurstudies. Er zijn
maar weinig voorstudies voor
schilderijen bij.
door
Gerlof Leistra
waarvan die in de Plaspoelpolder
verreweg de grootste is. Bij een in
ventarisatie van de collectie bleek
echter de nodige kunst zoek te zijn.
Scholten: "Maar het is beslist niet
zo dat nu plotseling duizenden
schilderijen spoorloos verdwenen
zijn. We hebben nog lang niet alles
kunnen uitzoeken. Voorwerpen
waarvan het etiket onleesbaar is of
zelfs domweg ontbreekt of waar
van we niet weten wat het is, heb
ben we een tijdelijk x-nummer ge
geven. Daarbij gaat het inderdaad
om een respectabel aantal, jjip^r
we hebben ook verloren gewaande
voorwerpen teruggevonden en
werken van andere overheden die
echt niet van ons zijn. Of er dingen
zoek zijn? Het zou me niets verba
zen als het wel zo was. Maar dat
hangen we liever niet aan de grote
klok. Dan worden allerlei kunste
naars voor niets ongerust". In het
verleden waren voorwerpen vaak
volstrekt onvindbaar, maar dat is
nu afgelopen. "We hebben bijna al
les in de computer zitten. Dus dat is
een fluitje van een cent. In de toe
komst krijgt elk voorwerp zelfs een
eigen streepjescode", meldt Schol
ten met onverholen trots in zijn
stem. "Maar er moet nog wel het
een en ander gebeuren. We zijn er
al met al drie jaar mee bezig ge
weest. Per dag kun je hooguit vijf
honderd voorwerpen wegwerken.
We hebben natuurlijk ook wel
meer te doen".
Miljoen
Naast het beheren van de Rijks
collectie zorgt de Rijksdienst voor
presentatie van hedendaagse Ne
derlandse kunst ("Proberen musea
warm te maken voor bepaalde
ideeen") en heeft men bemoeienis
met de Wet Behoud Cultuurbezit.
Scholten: "Het ontbreekt musea
vaak aan de middelen om grote ex
posities te organiseren. Daar kun
nen wij ze dan een handje bij hel
pen". Marry De Zwaan: "Maar wij
zijn duidelijk geen subsidiegever!"
Om de collectie regelmatig aan te
vullen, heeft de Rijksdienst sinds
1984 de beschikking over een aan
koopbudget van niet minder dan
een miljoen gulden per jaar. Marry
de Zwaan: "Daar kun je wel wat
mee doen, ja. Wij moeten een over
zicht geven van de huidige kunst-
produktie en worden daarbij gead
viseerd door een commissie van
AMSTERDAM (ANP) - Een
reeks exposities, de uitgifte
van een catalogus met het ka
rakter van een standaardwerk
over de schilder en een goedko
per album, de uitvoering van
podiumkunsten, het vertonen
van films en een symposium
vormen een greep uit het pro
gramma ter herdenking van de
honderdste sterfdag van Vin
cent van Gogh in 1990.
Dit vertelt Frits Becht, algemeen
directeur van de op initiatief van
minister Brinkman van WVC in het
leven geroepen Stichting Vincent
van Gogh 1990. Becht is speciaal
belast met organisatie, financiën
en informatie.
Kern van het herdenkingspro
gramma is een grote overzichtsten
toonstelling van 150 schilderijen in
het Rijksmuseum Vincent van
Gogh in Amsterdam en 260 teke
ningen van Van Gogh in het Rijks
museum Kröller-Müller in Otterlo.
Beide musea hebben al een rijke
collectie van de schilder en spelen
dan ook een centrale rol in het her
denkingsjaar. De tentoonstelling
zal evenwel worden aangevuld met
werk in het bezit van belangrijke
musea uit alle delen van de wereld
zoals het Metropolitan Museum in
New York, een museum in de Sov
jetunie en Musée d'Orsay in Parijs.
De grote tentoonstelling zal be
staan uit werken die Van Goghs ei
gen voorkeur hadden en deze
wordt bepaald door een analyse
van de brieven van de schilder.
Door de samenwerking van de
twee Nederlandse musea en de
steun van buitenlandse kunstin
stellingen zal het mogelijk zijn een
aantal werken in Amsterdam bij
een te brengen zoals dat sinds de
tentoonstelling in 1905, het jaar van
de postume doorbraak van Van
Gogh, niet meer is gebeurd. Becht
denkt dat het tevens de laatste keer
zal zijn dat deze werken bij elkaar
te zien zullen zijn, aangezien het or
ganiseren van zulke tentoonstellin
gen met het oog op de steeds hoger
wordende verzekeringspremies
vrijwel niet meer mogelijk is.
deskundigen. De musea spelen
noodgedwongen vaak toch wat
meer op safe. Bij ons is het zo van:
daar is een jonge, wilde kunste
naar. Laten we eens kijken wat die
doet!". Jaarlijks worden op die ma
nier circa 500 schilderijen aange
kocht. Elk jaar houdt men bij wijze
van verantwoording een tentoon
stelling van de recent aangekochte
werken.
De expositie van Rijksaankopen
1987 vindt in augustus plaats in het
Stedelijk Museum van Schiedam.
Aan de hand van de bijbehorende
catalogus kunnen de musea vervol
gens uitzoeken welke voorwerpen
ze graag in bruikleen willen heb
ben. Scholten: "Dat is de Weh-
kamp-gids voor de musea!"
Ongeveer veertig procent van de
aankopen is in bruikleen bij de mu
sea. Marry de Zwaan: "We moeten
meer nee verkopen dan we zouden
willen. Maar op een gegeven mo
ment is de koek gewoon op. "Aan
koop door het Rijk verleent een be
paalde waarde aan het oeuvre van
een kunstenaar, werkt stimulerend
en zorgt voor inkomsten. Blade
rend door de catalogi van de afgelo
pen jaren, vallen echter meteen de
grote namen op: Karei Appel, Con
stant, Armando, Jan Dibbets, Lu-
cebert, Maarten Ploeg, Rob Schol-
te. Veelgehoorde kritiek op het
aankoopbeleid van de dienst is dan
ook de te grote nadruk op 'top-
kunst'. Bovendien zou wat al te hij
gerig achter het nieuwste van het
nieuwste, de jongste van de jonge
ren worden aangehold.
Een aankoopbudget van een mil
joen gulden is voor Nederlandse
Het publiek zal voor het eerst de
mogelijkheid hebben werk als de
Aardappeleters, De Stoel, Nachtca
fé, Starry Night, het Gele Huis, de
Zonnebloemen- en Boomgaarden
reeks, de Wever, de Berceuse en
Arlésienne bij elkaar te zien.
Catalogus
De tentoonstelling wordt ge
opend op Van Goghs geboortedag
30 maart (1853) en duurt tot en met
29 juli, de sterfdag van de schilder
in 1890. Bij de tentoonstelling ver
schijnt een tweedelige catalogus,
die het karakter zal hebben van een
standaardwerk over Van Gogh.
Een team van vooraanstaande des
kundigen uit binnen- en buiten
land is aangetrokken voor het sa
menstellen van deze in kleuren uit
te voeren catalogus, die in diverse
talen zal verschijnen en ook in het
buitenland wordt verspreid.
Doordat dit een naar verhouding
duur werk wordt, zal er voor een
breder publiek een album van be
perkte omvang worden uitgege
ven. Hierin zullen de belangrijkste
werken van de tentoonstelling in
kleur worden afgebeeld, voorzien
van een korte toelichting, betoogt
Becht.
Met een aantal musea wordt ge
sproken over het opzetten van een
tentoonstelling over Van Gogh in
relatie tot de hedendaagse kunst.
Voor het Stedelijk Museum in Am
sterdam gaan de gedachten uit
naar een expositie over .emigran
ten-kunstenaars'; Nederlandse
kunstenaars die zich permanent in
het buitenland hebben gevestigd
zoals Jongkind, Van Dongen, Van
der Velde, De Kooning, Ivens,
Mondriaan, Appel, Armando èn
Van Gogh. Met het Gemeentemu
seum in Den Haag zijn besprekin
gen gaande inzake een expositie
getiteld ,De persoonlijkheid van de
kunstenaar'. Die moet handelen
over kunstenaars die de ontwikke
ling van de beeldende kunst ingrij
pend hebben veranderd, zoals Pol
lock, Schwitters, Beuys en Kounel-
lis. Voor het Bonnefantenmuseum
in Maastricht is de idee gelanceerd
voor het samenstellen van een ex
positie bestaande uit de serie van
begrippen ook een ongekende
luxe. Wat vinden de diverse musea
van een dergelijk bedrag? In de
ogen van waarnemend directeur
van het Stedelijk Museum in Am
sterdam mevrouw Dippel zijn alle
bedragen die in Nederland voor
kunst worden uitgegeven meege
nomen. "Mits er maar naar hoge
kwaliteit wordt gestreefd en er een
gedifferentieerd beeld onstaat. Als
je ziet dat de Tate Gallery in Lon
den jaarlijks vijf miljoen mag be
steden en het Centre Pompidou in
Parijs tien miljoen, dan zijn wij na
tuurlijk nergens in Nederland. Wat
dat betreft juich ik het zeer toe.
Maar het zou natuurlijk veel beter
zijn om de musea een groter bud
get te geven, zodat ze niet hoeven te
lenen maar kunnen kopen. Vooral
de musea in de regio hebben vaak
een schandalig klein budget". Ove
rigens bedraagt het aankoopbud
get van het Stedelijk Museum
eveneens een miljoen.
Liesbeth Brandt Corstius van
het Arnhems Gemeentemuseum
heeft een structureel aankoopbud
get van slechts 82.000 gulden. "Dat
is niet zoveel. Kun je acht schilde
rijen voor kopen. Maar ik probeer
natuurlijk aan alle kanten geld te
versieren en dat lukt ook wel regel
matig".
Sinds het opheffen vah de Beel
dende Kunstenaars Regeling
(BKR) heeft het ministerie van
WVC bij voorbeeld een potje waar
musea voor in aanmerking komen
die werk willen aankopen van nog
levende beeldende kunstenaars.
De ministerraad heeft zojuist een
bedrag van vijf miljoen gulden vrij-
schilderijen van Francis Bacon ge
baseerd op werk van Van Gogh.
Volkenkunde
In het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde in Leiden komt in het
herdenkingsjaar een tentoonstel
ling van Japanse prenten uit de col
lectie van Vincent van Gogh en zijn
broer Theo, aangevuld met onge
veer twintig tekeningen en schilde
rijen van Van Gogh en Japans
werk uit genoemd museum.
Het Stedelijk Museum heeft,
voorts een fototentoonstelling in
voorbereiding onder de titel ,In re
latie tot Van Gogh', waarin de om
geving van de schilder in de perio
de 1870-1890 op basis van foto's van
tijdgenoten wordt belicht.
Als sluitstuk van de manifestatie
heeft de stichting het plan voor een
tentoonstelling over de betekenis
van Van Gogh voor de kunst van de
twintigste eeuw. Deze expositie,
die tegen het eind van 1990 in Am
sterdam is te zien, wordt georgani
seerd in samenwerking met De
Neue Pinakothek in München en
een museum voor moderne kunst
in de Verenigde Staten. Zij zal zich
beperken tot de invloed van Van
Gogh in de eerste twintig jaar na
zijn dood en bevat werken van on
der meer Matisse, Picasso, Koko-
schka, Nolde, De Vlaminck, Schie-
le, Klimt, Kandinsky, Mare, Mon
driaan, Toorop, Van Dongen en De-
launay.
Opera
Maar voor het zover is zullen er
eerst nog tal van andere kunstacti
viteiten hebben plaatsgehad. Jan
van Vlijmen en Johan Thielemans
hebben al toegezegd respectieve
lijk de muziek en de tekst voor een
opera over Van Gogh te schrijven.
Dit werk zal in de Amsterdamse
Stadsschouwburg worden uitge
voerd met medewerking van het
Schönberg Ensemble onder lei
ding van Reinbert de Leeuw. Na de
opvoering in Amsterdam zal deze
opera in het buitenland op het po
dium worden gezet.
Verder wordt gedacht aan ballet-
muziek- en toneelmanifestaties.
Aan diverse componisten zullen
muziekopdrachten worden gege
i.
l i j
|R
(foto GPD)
gemaakt voor 1988 en 1989. "Wij
hebben daar 90.000 gulden uit ge
kregen. Leuk meegenomen, maar
ik voel me wel reuze betutteld. Zij
keuren wat mijn beleid is. Dat is
een centralisme waar ik niet goed
van word. Met dat aankoopbudget
van de Rijksdienst is het nog veel
gekker. Zestig procent van hun
aankopen ligt in die depots en is
niet te zien! Dat is niet gering. Wij
maken er ook sporadisch gebruik
van. Ik wil geen collectie die uit
bruiklenen bestaat. Als je nou een
ven en in samenwerking met het
Filmmuseum zal een filmfestival
worden georganiseerd.
Op een symposium in het her
denkingsjaar zullen vooraanstaan
de Van Gogh-specialisten uit bin
nen- en buitenland met elkaar dis
cussiëren over recente resultaten
van wetenschappelijk onderzoek
over Van Gogh.
contract kreeg, datje het vijftig jaar
mocht houden..."
Ook Museum Boymans van Beu-
ningen in Rotterdam - aankoop
budget: vijf ton - maakt (nog) wei
nig gebruik van de mogelijkheid
om uit het aanbod van Rijksaanko
pen te lenen. Volgens een woord
voerster levert het vaak problemen
op met de verzekering. "Boven
dien hebben wij te kampen met
een geweldig ruimtegebrek, waar
door we onze eigen collectie al nau
welijks kwijt kunnen. Het zijn
soms wel mooie aanvullingen,
maar we zouden die werken dan
toch liever in eigen bezit willen
hebben. Het was ook wel een
beetje slikken toen we hoorden
hoeveel geld zij kunnen besteden.
Wij zouden ook graag met een volle
buidel door het land trekken".
Peking
Robert de Haas, directeur van de
Rijksdienst Beeldende Kunst, be
grijpt de 'angst' voor bruiklenen
niet helemaal. "Wij hebben niet zo
de behoefte een bruikleen terug te
vragen als het op een goeie plaats
hangt, als we merken dat het ge
koesterd wordt. Alleen als we het
idee hebben dat een schilderij jaar
en dag in een depot zit, willen we
het terug hebben. Maar anders
niet. Ja, exposities gaan natuurlijk
altijd voor. Zelfs al hebben we het
in Peking hangen!"
"Het is ook niet waar dat zestig
procent van de Rijksaankopen bij
ons ligt te verstoffen. Dat percenta
ge is veel lager. We lenen immers
ook werken uit voor representatie
ve doeleinden, ambassades, minis
teries en dergelijke. Sommige wer
ken zijn domweg ook te groot voor
musea. Of we van plan zijn een
groot deel van onze CW-collectie te
verkopen? Dat is best mogelijk.
Maar daar zit ontzettend veel werk
aan vast. We hebben het net alle
maal netjes opgeborgen!"
Het Van Gogh Museum en de
stichting Vincent van Gogh 1990
zullen het initiatief nemen de brie
ven van Vincent aan zijn broer
Theo en aan andere familieleden en
collega's als Paul Gauguin en Emi-
le Bernard voor het eerst in een vol
ledige Nederlandstalige editie uit
te geven, vertelt Becht. Dat is eer
der al in andere talen gebeurd. Ook
Tentoonstelling
Da Vinei volgend
jaar in Londen
LONDEN (UPI) - Van 26 januari tot
16 april 1989 zal in de Hay ward Gal
lery van het South Bank Center in
Londen een tentoonstelling op gro
te schaal van het artistieke en we
tenschappelijke werk van Leonar
do da Vinei worden gehouden.
Middelpunt van de tentoonstel
ling zullen het grote aantal tekenin
gen van Leonardo vormen. De
Britse koningin heeft er 88 uit de
koninklijke bibliotheek van Wind
sor Castle toegezegd en verder zul
len instellingen en musea in New
York, Parijs, Florence en Madrid,
er vele lenen.
De directrice van Hayward, Jo
anna Drew, zei dat ook veel model
len op schaal en computergrafie
ken op basis van gegevens van Da
Vinei te zien zullen zijn, waaronder
een schaalmodel van een vliegma
chine dat drie maanden bouw
vergt en 300 kilo zal wegen.
HAARLEM (GPD) - Het Gemeen
te-archief van Haarlem is in het be
zit van vermoedelijk twee tot nu
toe onbekende gedichten van
Joost van den Vondel (1587-1679).
Die ontdekking is gedaan door de
clavecinist en muziekhistoricus
Bob van Asperen uit Amsterdam.
Het gaat om een bruiloftslied en
een psalm waarvoor Vondels tijd
genoot Cornells Thymanszoon
Padbrué de muziek heeft geschre
ven. De huwelijkszang was be
stemd voor Cornelis de Graedt en
Catharina Guldewagen, welke
laatste uit een Haarlems burge
meestersgeslacht stamde.
Onder de bruiloftszang staan de
initialen J.V.V. Bob van Asperen
vermoedde dat dit Joost van den
Vondel zou kunnen zijn. Daarop
heeft hij het gedicht laten zien aan
een aantal specialisten, onder wie
dr. Marijke Spies van de universi
teit van Amsterdam. Zij schreef
Bob van Asperen dat het haar in
druk is dat beide gedichten van
Vondel zijn.
Bob van Asperen maakt een stu
die over Padbrué. Zijn bevindin
gen zal hij publiceren in het sep
tembernummer van Mens en Melo
die. In het boek Haarlems Muziek
leven in de Loop der Tijden, ge
schreven door de vroegere muziek
criticus van het Haarlems Dagblad
Jos de Klerk en uitgegeven in 1965,
zag hij een stukje bladmuziek uit
de 17de eeuw staan. Bob van Aspe
ren wilde toen weten hoe de rest er
uit zag. Het boek is het levenswerk
van Jos de Klerk. Hierin staan en
kele complete monografiee"n, on
der meer over Padbrué.
De psalm is een tekst op een me
lodie van vermoedelijk Padrué 'O
Kerstnacht schoner dan de dagen'.
Padbrué, zo zegt Bob van Asperen,
was in zijn tijd een modern compo
nist. Tussen hem en Vondel be
stond een artistieke samenwer
king.
staat een nieuwe, volledig herziene
Engelse editie op stapel.
In zijn reeks Cahiers Vincent, wil
het Van Goghmuseum een voor het
herdenkingsjaar toepasselijk deel
van de condoleancebrieven die
Theo van Gogh en diens vrouw
ontvingen naar aanleiding van Vin
cents overlijden, publiceren.
Souvenirs worden evenmin ver
geten. Voor het vervaardigen daar
van, waarbij ook een souvenirdoos
voor kinderen, zal een aantal desig
nopdrachten worden gegeven. Een
aantal internationaal bekende kun
stenaars is gevraagd een affiche als
eerbetoon aan Van Gogh te ontwer
pen. Francis Bacon, Enzo Cucchi,
Willem de Kooning, Roy Lichten-
stein, Richard Long, Arnulf Rai-
ner, Julian Schnabel, David Trem-
lett, Lawrence Weiner en Cy
Twombly hebben intussen hun be
langeloze medewerking toegezegd,
aldus Becht.
Voor het herdenkingsjaar is naar
schatting van Becht zeker onge
veer twintig miljoen gulden nodig.
Ongeveer 15 procent zal van de
overheid komen, ongeveer 65 pro
cent uit eigen inkomsten en de res
terende 20 procent hoopt hij bij el
kaar te krijgen van het bedrijfsle
ven in de vorm van sponsoring. De
eigen inkomsten komen onder
meer uit de verkoop van affiches,
catalogi, souvenirs en natuurlijk
toegangskaartjes voor de over
zichtstentoonstelling, die voor elk
museum apart ongeveer twintig
gulden kosten. Becht rekent op on
geveer één miljoen bezoekers, on
der wie talrijke buitenlanders. De
ze zullen vooraf kaartjes via een net
van adressen in binnen- en buiten
land kunnen kopen. Die kaartjes
geven vanaf een bepaalde tijdstip
toegang tot de musea. Men kan dan
net zo lang binnen blijven als men
wil. Een klein deel zal via de kas
sa's worden verkocht. Op die ma
nier hoopt de stichting een sprei
ding van het publiek en daarmee
een optimale service te kunnen be
reiken. De bezoekers behoeven op
deze wijze niet meer in lange rijen
te staan en zijn toch verzekerd van
toegang.
Reeks exposities en uitgifte catalogus
Zelfportret van Vincent van Gogh.
