'Kwaliteit
medicijnen
moet beter'
62
'Beurzenstelsel mist prestatieprikker
Cara-patiënten niet langer aan huis
gebonden met draagbare zuurstoftank
Vliegshow Deelen trekt 350.000 bezoekers
MARGARINE FABRIKANTEN
VOEREN PRUSVERHOGING DOOR
TOT MAAR LIEFST 10%
NIET IN PRSIS VERHOOGD!
29
77
49
79
Beveiliging Schiphol
laat te wensen over
9' MAANDAG 4 JULI 1988
BINNENLAND
PAGINA 3
Dees: werk apothekers onder de maat
UTRECHT (ANP) Staatssecretaris Dees (volksgezond
heid) gaat maatregelen nemen om de kwaliteit van de door
de apothekers zelf bereide geneesmiddelen te verbeteren.
In een brief aan de Tweede Kamer noemt hij op grond van
een onderzoek van het Rijksinstituut voor Geneesmidde
lenonderzoek (RIGO) de kwaliteit van deze medicijnen
niet aanvaardbaar.
UTRECHT ,(GPD) Een patiënt
van het hart-longinstituut van het
Academisch Ziekenhuis in
Utrecht, die zonder het gebruik
van extra zuurstof nauwelijks kan
leven, loopt rond met een tankje
vloeibare zuurstof in zijn tas. Via
een slangetje onder de kleding en
een catheter is dat rechtstreeks
aangesloten op zijn luchtpijp. Hij is
'proefkonijn' met deze nieuwe me
thode voor mensen met aandoenin
gen van de luchtwegen (cara-pa-
tiènten).
Specialisten in het AZU ver
wachten dat deze methode binnen
kort op grotere schaal zal worden
toegepast. Hoewel zij iets duurder
is dan de in flessen samengeperste
zuurstof in gasvorm, kan het toch
een gunstig effect hebben op de ge
zondheidszorg. Complicaties en
zelfs ziekenhuisopname zouden
door de grotere effectiviteit van de
nieuwe methode op langere ter
mijn kunnen worden voorkomen.
Vooral mensen met een ernstige
aandoening van de luchtwegen,
zoals astmatische bronchitis en
longemfyseem, hebben extra zuur
stof nodig. Hun longen nemen te
weinig zuurstof op, waardoor er
onvoldoende in het bloed terecht
komt. Zij doen dit door zichzelf
zuurstof toe te dienen via een plas
tic slangetje in de neus. De zuurstof
wordt daartoe in samengeperste
vorm aangeleverd in grote flessen.
Het nadeel is dat de patient aan
huis is gekluisterd. Bovendien zijn
de flessen te zwaar om ze te ver
plaatsen.
Bij inspanning is regelmatige
toevoer van extra zuurstof nodig.
Een voortdurende toediening van
zuurstof gedurende 24 uur per et
maal zou het beste zijn. Onderzoek
heeft aangetoond dat de ziektever
schijnselen dan afnemen. In de
praktijk neemt de patiënt echter al
leen extra zuurstof tot zich in de
nacht en tijdens rustperioden over
dag, wanneer hij juist minder zuur
stof nodig heeft.
Het slangetje in de neus heeft als
voornaamste bezwaar dat de pa
tiënt onmiddellijk als patient
wordt herkend. De neus zelf droogt
uit, er kunnen bloedingen ont
staan. Reuk en smaak verminde-
Longarts M. Deenstra: "Er is ge
zocht naar een systeem
iemand met een ernstige 1
cara zou kunnen rondlopen en bo
vendien niet-herkenbaar is als pa
tiënt. Zo'n systeem is in de Vere
nigde Staten ontwikkeld. Het heet
transtracheale zuurstoftherapie".
Het cathetertje, dat rechtstreeks
met de luchtpijp is ^verbonden,
heeft als voordeel dat het onder een
sjaaltje of een das niet te zien is. De
neus blijft gevrijwaard van wond
jes. Reuk en smaak komen terug,
de spraak wordt niet beïnvloed.
"De belangrijkste praktische
winst die wordt geboekt is dat er
bij dit systeem geen zuurstof verlo
ren gaat", zegt dr. Deenstra. "Bij
patiënten met een slangetje in de
neus, die in hun slaap door de
mond ademen, is dat wel het geval.
Door de zuurstof rechtstreeks in de
luchtpijp te brengen kan een pa
tient met de helft terecht".
Omdat samengeperste zuurstof
in gasvorm ook bij geringere hoe
veelheden niet zo licht is te maken
dat het voor patiënten draagbaar
wordt, is gezocht naar een ontwik
keling met vloeibare zuurstof. Een
zuurstofcontainertje weegt niet
meer dan een kilo of vier. Met an
derhalve liter vloeibare zuurstof
kan een patient meer dan twintig
uur toe.
Vloeibare zuurstof wordt in de
Verenigde Staten al sinds 1966 toe
gepast. Bij een temperatuur van
196 graden onder nul wordt zuur
stof van gas tot vloeistof. Een soort
thermosfles houdt die temperatuur
vast. De patient draait een kraantje
open en zet daarmee een verdam
pingssysteem in werking. De hoe
veelheid zuurstof die hij wil laten
vrijkomen, regelt hij zelf met een
knop.
Hoewel de nieuwe methode met
een catheter naar de luchtpijp ook
complicaties met zich kan mee
brengen. zoals bloedingen of hui-
demfyseem bij het aanbrengen,
verwachten de AZU-specialisten
daarmee geen problemen. De pa
tient zelf kan de catheter af en toe
uit zijn luchtpijp halen en schoon-
spoelen. Dat is in enkele minuten
gebeurd.
Het RIGO heeft van op voorraad
bereide geneesmiddelen (bestemd
voor aflevering op meer dan één re
cept) bekeken uit 132 apotheken.
Van de 744 monsters bleken er 136
niet aan de eisen te voldoen. Hoe
wel de gevonden tekortkomingen
in het algemeen de gezondheid van
de gebruikers niet bedreigden,
vindt Dees het resultaat uit een
oogpunt van kwaliteit niet aan
vaardbaar.
De Inspectie voor de geneesmid-
PvdA: soepeler
terugbetaling
van studiebeurs
DEN HAAG (GPD) - De PvdA wil
minister Deetman (onderwijs) aan
de tand voelen over zijn aankondi
ging om hard op te treden tegen
studenten die ten onrechte een
dubbele studiebeurs hebben ont
vangen. Onderwijsspecialist Walla
ge vindt het onaanvaardbaar dat
studenten het teveel ontvangen
geld voor 31 augustus moeten te
rugbetalen.
Afgelopen vrijdag kregen zo'n
100.000 studenten een brief van de
minister, waarin werd gedreigd
met een deurwaarder als de ten on
rechte verkregen studiegelden niet
voor 31 augustus zijn teruggestort.
De overige 55.000 studenten die
reeds een deel hebben terugbe
taald, hebben voor de rest uitstel
van betaling gekregen.
Volgens de dienst Studiefinan
ciering is in totaal 225 miljoen gul
den teveel uitgekeerd. In april zijn
142.000 studenten aangeschreven
met het verzoek om terugbetaling.
Het ministerie had bij het verlopen
van de uiterste betaaldag 130 mil
joen gulden teruggekregen. Om de
rest terug te krijgen, wordt nu met
een deurwaarder gedreigd. In som
mige gevallen moeten studenten
meer dan 10.000 gulden betalen.
Portofoon
Een 17-jarige jongen uit Winters
wijk heeft afgelopen weekeinde
voor grote verwarring gezorgd on
der politie- en ambulanceperso
neel. Met een uit een ambulance
gestolen portofoon maakte de jon
gen in de nacht van zaterdag op
zondag valse meldingen van onge
vallen. Na peiling van de plaats
waar de portofoon zich* bevond
werd de jongen door de politie aan
gehouden.
Doorgereden
Een automobilist heeft het afge
lopen weekeinde in het Noordlim
burgse Grubbenvorst een dodelijk
verkeersongeluk veroorzaakt. Hij
schepte een 17-jarige fietser die sa
men met een vriend aan de rechter
kant van de weg reed. De bestuur
der van de auto is doorgereden en
wordt door de politie gezocht.
Te hard
Veel bezoekers van de motorra
ces in het Belgische Francor-
champs verkeerden na afloop nog
in de ban van de wedstrijden. Bij
een verkeerscontrole gisteravond
op de rijksweg Maastricht-Eindho
ven reden veel automobilisten te
hard. In totaal werden 89 proces
sen verbaal opgemaakt, waarvan
79 voor overtreding van de maxi
mum snelheid. De meeste bekeur
den reden met snelheden van 150
kilometer en meer.
Export
Het toezicht op de export van mi
litaire goederen wordt verscherpt.
Staatssecretaris Van Rooij van eco
nomische zaken wil dat het ontvan
gende land een verklaring onderte
kent, waarin onder meer staat dat
de goederen niet mogen worden
doorverkocht. De verklaringen
moeten na ondertekening worden
overhandigd aan de Nederlandse
ambassadeur in het land van leve
ring.
Zeehonden
Minister Braks (visserij) hoopt
nog dit najaar een verdrag met De
nemarken en de Bondsrepubliek te
ondertekenen over een verbod op
de jacht op zeehonden. In Neder
land is dat al geruime tijd verbo
den. Hij hoopt met een verbod enig
tegenwicht te geven tegen de
slachting die een virusziekte de af
gelopen maand onder de zeehon
den heeft aangericht.
delen heeft aangekondigd op alle
mogelijke manieren de naleving af
te zullen dwingen van de in de loop
der jaren door de apothekersorga
nisatie KNMP aanvaarde kwali
teitsnormen. De staatssecretaris
overweegt om de normen voor de
eigen bereidingen van de apothe
kers wettelijk vast te leggen wan
neer dat uit verder onderzoek no
dig blijkt. Hij heeft de KNMP opge
roepen de onderlinge toetsing in
grijpend te verbeteren op korte ter
mijn.
De KNMP heeft nogal geïrriteerd
gereageerd op de brief van Dees.
Volgens de apothekers komt hij
met oud nieuws en voegen zijn op
merkingen en de aangekondigde
maatregelen nauwelijks iets we
zenlijks toe aan conclusies van een
eigen onderzoek die de KNMP en
kele maanden geleden zelf naar
buiten heeft gebracht.
Dat onderzoek, waarbij 560 mon
sters werden onderzocht, gaf aan
dat 85 procent van de eigen berei
dingen op alle punten in orde was.
In twee procent van de monsters
werden afwijkingen gevonden die
als onaanvaardbaar werden beoor
deeld, maar ook daarbij was vol
gens de KNMP de heilzame wer
king en daarmee de veiligheid van
de patiënt nergens in het geding.
De KNMP heeft naar aanleiding
van dit onderzoek al maatregelen
aangekondigd om de kwaliteit te
verbeteren. Zo zullen er regionale
controle-laboratoria worden opge
richt en zal er een kwaliteitscertifi
caat worden ingevoerd op basis
van intercollegiale toetsing. De
KNMP vindt het een goede zaak
dat ook de overheid controles uit
voert, maar is er ontevreden over
dat de overheid nog steeds geen ge
hoor heeft gegeven aan een her
haaldelijk verzoek om overleg over
de normen voor de eigen berei
ding. De apothekers hopen daar nu
snel alsnog afspraken over te kun
nen maken.
ARNHEM (ANP)- De vliegshow en
open dag op de vliegbasis Deelen
bij Arnhem ter gelegenheid van het
75-jarig bestaan van de Koninklij
ke Luchtmacht heeft zaterdag zo'n
350.000 bezoekers getrokken. Dat
waren er 100.000 meer dan de
luchtmacht had verwacht. De be
langstellenden konden tussen
10.00 uur en 17.00 uur kijken naar
een gevarieerde luchtshow waar
aan zowel antieke als moderne
vliegtuigen uit binnen- en buiten
land deelnamen.
Het totale aantal bezoekers van
de open dagen die van woensdag
tot en met zaterdag op de vliegba
sis zijn gehouden, is volgens een
woordvoerder van de luchtmacht
bijna 500.000. De massale toe
stroom van auto's zorgde in de och
tenduren voor files op de rijkswe
gen. Zeker 100.000 bezoekers kwa
men met de fiets. Rondom de vlieg
basis was speciaal voor hen een
stalling ingericht. Een politie
woordvoerder sprak in dat ver
band van de grootste fietsenstal
ling (ter grootte van enkele voet
balvelden) van Europa.
ttlSUW MttWKA-.
Wtoümmómee/
ONZE VOORRADEN WORDEN
AYR bouwt nieuwe oven voor
verbranding chemisch afval
ROTTERDAM (ANP) - De Afval
verwerking Rijnmond (AVR) wil
een tweede computer gestuurde
oven bouwen voor de verbranding
van chemisch afval. Volgens AVR-
woordvoerder L. Chevalier gaat
het om een uitbreiding van de ver
werkingscapaciteit en daarnaast
om vervanging van de eerste in
1973 in gebruik genomen oven, die
niet geschikt is voor de verbran
ding van alle soorten afval. Met de
bouw van de nieuwe oven is een in
vestering van naar schatting 60 tot
80 miljoen gulden gemoeid, die het
semi-staatsbedrijf uit eigen midde
len zal moeten opbrengen.
Volgens Chevalier wordt de defi
nitieve beslissing binnen enkele
maanden door de raad van beheer
van AVR-chemie genomen op ba
sis van een dan beschikbaar defini
tief marktonderzoek. Met de bouw
van de nieuwe oven is ongeveer
twee jaar gemoeid. De
kingscapaciteit zal dan met
ENSCHEDE (GPD) - De proble
men met de wet op de studiefinan
ciering zijn te wijten aan een te
snelle invoering enerzijds, en een
grote fraudegevoeligheid ander
zijds. Er zitten in de wet oncontro
leerbare criteria, terwijl de nood
zaak om studieprestaties te leveren
ontbreekt. Er is bovendien te ge
makkelijk van uitgegaan dat ou
ders wel flink voor de studie van
hun kinderen willen betalen. Ten
slotte is verkeerd berekend hoe
veel studenten er in de beginperio
de gebruik van zouden maken. De
wet zou gewijzigd moeten worden.
Dat zijn de belangrijkste en haast
vernietigende conclusies van een
aantal hoogleraren over de omstre
den wet, die zaterdag centraal
stond op een symposium in de Uni
versiteit Twente. Veel aandacht
ging uiteraard uit naar topambte
naar In 't Veld, die het afgelopen
half jaar in Groningen orde op za
ken heeft moeten stellen bij de cen
trale directie studiefinanciering. In
't Veld had vrijdag juist afscheid
genomen van het ministerie en is
hoogleraar bestuurskunde in Rot
terdam geworden.
Weinigen kennen de wet zo goed
als In 't Veld, die hem omschreef
als 'een zeldzame schoonheid van
algoritme' (de vaste regels van een
methode) en 'een jongensdroom
over totale rechtvaardigheid'. De
grote fout is geweest om te denken
dat automatisering allerlei proble
men en zwakke punten wel zou op
lossen. Maar het is volgens hem
een misvatting te denken datje so
ciale arrangementen via een com
puter kunt regelen.
Groot gebrek is voorts dat wordt
aangenomen dat iedere student
flink zijn best zal gaan doen. Maar
het is mogelijk zes jaar ingeschre
ven te zijn, om de twee jaar de pro-
paedeuse niet te halen en toch een
beurs te krijgen. Iedere relatie tus
sen financien en studieprestatie
ontbreekt namelijk. Men is veel te
veel uitgegaan brave studenten die
de vragenformulieren eerlijk invul
len, en van ouders die bereid zijn
om flink mee te betalen aan de stu
die van hun kroost. In de praktijk
krijgt minstens 40 procent minder
geld van de ouders dan het ministe
rie had gedacht.
In 't Veld zou heel wat in de wet
willen veranderen. Het gaat de
overheid niets aan waar iemand wil
wonen. Maar het gaat ook niet aan
dat iedereen maar geld krijgt. Er
moet prestatie-dwang komen. Hij
zei veel te voelen voor een systeem
van een basisbedrag en een lening
die geheel of gedeeltelijk een
schenking kan worden als men
werkelijk iets heeft bereikt.
Rendabel
Hoogleraar openbare financiën
van de Twentse universiteit Boors-
ma betrok de hele financierings-
problematiek in het gesprek en zei
medelijden te hebben met de jon
geren van nu. Deze generatie moet
in de toekomst alle leningen afbe
talen die de overheid nu al zoveel
jaar sluit. Ook als de huidige bezui
nigingen worden verwezenlijkt is
de staatsschuld in 1995 81 procent
van het nationaal inkomen tegen
20 procent in 1975. Er wordt wel tel
kens gepraat over het financie
ringstekort dat omlaag moet, maar
dat staat los van de aflossingen.
Boorsma vond dat het volgen
van een hogere opleiding voor stu
denten zeer rendabel is. Ons land
kent, in vergelijking met veel ande
re landen, het luxe systeem dat je
kunt studeren (en dus je toekomst
kansen verbeteren) en tegelijk geld
Enkele onderdelen van de vlieg
show konden niet doorgaan we
gens defecten aan vliegtuigen.
Twee vliegtuigen moesten tijdens
het opstijgen van de vliegbasis
Soesterberg noodstoppen maken
en kregen een klapband. Een ander
vliegtuig kon niet aan de show
deelnemen omdat het in aanraking
kwam met een vogel. Tijdens de
gehele vliegshow en open dag heb
ben zich volgens de luchtmacht-
woordvoerder geen persoonlijke
ongelukken voorgedaan.
SCHIPHOL (GPD) - De beveili
ging van de nationale luchthaven
Schiphol is volstrekt onvoldoende.
Onbevoegden kunnen zonder veel
moeite doordringen tot het plat
form en tot de laadruimten van de
vliegtuigen. Het is zelfs mogelijk
om ongezien bagage aan boord te
brengen. Dat bleek gisteravond uit
een reportage van VARA's actuali
teitenrubriek 'Achter het Nieuws',
dat de ondeuglijke beveiliging van
de luchthaven meedogenloos heeft
blootgelegd.
Aan de reportage werd meege
werkt door de student Robert de
Vos, die als uitzendkracht een tij
delijke baan op de luchthaven
heeft. Het bleek heel makkelijk te
zijn om via het uitzendbureau aan
een doorlaatpasje voor de luchtha
ven te komen. Een VARA-verslag-
gever kon ongemerkt een videoca
mera mee naar binnen nemen en
opnamen maken van de bagage
ruimten. Er was niemand, die het
gezelschap iets in de weg legde.
Volgens Robert de Vos had hij
zonder problemen drugs, explosie
ven e.d. in de koffers of laadruim
ten kunnen verbergen. De student
die niet meer op de luchthaven
werkt, bezit nog steeds een door
laatpasje dat tot 11 november gel
dig is.
De zwakke plek is de personeels
ingang van de luchthaven. "Een
groot zwart gat", aldus beveili-
gingsdeskundige Lavaletta van het
bedrijf AVBB. "De voordeur waar
passagiers naar binnengaan, is
goed dicht getimmerd. Maar de
Beelden vernield
RODEN (GPD) - Een beeldengroep
in Roden is afgelopen weekeinde
enkele uren na plaatsing al weer
door vandalen gesloopt. De Gro
ninger kunstenaars Onco Tattje en
Bart Huysman zijn een maand met
het kunstwerk bezig geweest. De
groep vormde onderdeel van een
beeldenroute. Een van de elemen
ten is uit de grond gerukt, terwijl
een ander onderdeel in elkaar werd
getrapt.
Het kunstenaarsduo is niet van
plan de beeldengroep te herstellen.
Gisteren heeft het de treurige res
ten nog laten staan om het publiek
te tonen wat er is gebeurd. Huys
man en Tattje zullen aangifte van
vernieling doen.
achterdeur, waar het personeel
doorkomt, staat wagenwijd open".
De luchthaven Schiphol heeft de
controle bij personeelsingangen
inmiddels verscherpt. Een woord
voerder van de luchthaven noemt
de reportage van de VARA een
eenzijdig verhaal. "In ons com
mentaar hebben we duidelijk ver
teld dat we bezig zijn met een be
veiligingssysteem dat binnen en
kele maanden operationeel zal zijn.
Als dat eenmaal draait kan er geen
mens die daar niets te zoeken heeft
meer op verboden terrein komen.
Alle ingangen zijn dan gewoon pot
dicht voor onbevoegden".
Niettemin -geeft de woordvoer
der toe dat er fouten zijn gemaakt
bij de controle. "Eigenlijk moet de
man zijn hokje uitkomen, maar
zelfs in dat geval zou de jongen
doorgelaten zijn, omdat hij een gel
dige pas had. Anderzijds ligt de
fout ook bij het uitzendbureau. Dat
had geen pas mogen aanvragen
voor de platforms, terwijl de jon
gen alleen maar in de bagagekelder
zou gaan werken".
Nachtvluchten
Beek storen
tienduizenden
omwonenden
DEN HAAG (ANP) - Tienduizend
mensen kunnen met ernstige ge
luidhinder te maken krijgen als het
vliegveld Beek in Zuid-Limburg
met een oost-westbaan wordt uit
gebreid. Ongeveer 60.000 mensen
wonen in de omgeving van die
baan. Als gevolg van de geplande
nachtvluchten zullen zij regelma
tig in hun slaap worden gestoord.
Dat blijkt uit een onderzoek dat
TNO in Delft in opdracht van de
Commissie voor de milieu-effect-
rapportage (MER) heeft uitge
voerd.
Volgens de commissie liggen die
getallen veel hoger dan de benade
ring die de ministeries van verkeer
en waterstaat en van volkshuisves
ting, ruimtelijke ordening en
milieubeheer hebben gegeven.
Als alles volgens plan verloopt
kan in 1990 met de aanleg van de
oost-westbaan worden begonnen.
AVR-chemie verwerkt jaarlijks
meer dan 10.000 soorten chemisch
afval, die elders in Nederland niet
kunnen worden verbrand. Het is
één van de modernste bedrijven in
zijn soort. Vorig jaar werd de eerste
computer-gestuurde oven in ge
bruik genomen, waarmee een in
vestering van 90 miljoen gulden
was gemoeid.
Uit een voorlopig onderzoek is
gebleken dat een grotere capaciteit
verantwoord is aangezien ver
wacht wordt dat het aanbod de ko
mende jaren verder zal groeien. Nu
al heeft de AVR voor sommige
soQrten afval wachttijden tot twee
maanden, omdat de ovens het aan
bod niet aankunnen.
Chevalier verwacht dat door de
bouw van de nieuwe oven het kos
tendekkend tarief, dat nu op ge
middeld 350 gulden per ton ligt,
iets zal stijgen.
krijgen of lenen, terwijl we boven
dien een laag collegegeld kennen.
Hij zei dat er maar weinig studen
ten (2 door de leningen in wer
kelijke problemen zullen komen.
Men moet voor die groep een op
lossing zoeken, maar ook het luxe
systeem als zodanig aanpassen. Hij
bepleitte een andere opzet van het
werk van volkskredietbanken
waardoor studenten een persoon
lijke lening kunnen krijgen om te
studeren. "De regeling voor groen
teboeren moet ook worden toege
past op studenten."
Voorzitter Weitenberg van de
christelijke werkgevers gaf twee
suggesties voor oplossing van de fi
nanciële problematiek: een zekere
verlaging van het maximumbe
drag van de aanvullende financie
ring moet bespreekbaar zijn, én
voorts moet het worden toegestaan
dat studenten iets kunnen bijver
dienen zonder gekort te worden.
Dat geeft hen de mogelijkheid tot
kiezen hoe ze in hun toekomst wil
len investeren. Studentenleider
Rik Grashof was een heel andere
mening toegedaan. De samenle
ving als geheel profiteert van het
hoger onderwijs en moet als geheel
in de toekomst ervan investeren.
BEHOUDEN VAART
•V*. "i.
W: II
V
V vjr/K
ST. JOHN'S Henk Brink (l) en Willem Hageman zwaaien ten afscheid
tijdens het begin van hun zeiltocht van het Candadese Newfoundland
naar Nederland in de capsule van de ballon Dutch Viking. Daarmee
maakten Brink, zijn vrouw Evelien en Hageman twee jaar geleden een
succesvolle oversteek over de Atlantische Oceaan. Ze verwachten in onge
veer drie tot vier weken in de capsule Dutch Viking '88 de oceaan over te
zeilen. Tijdens hun oversteek worden ze terzijde bestaan door de zeezeiler
Dick Koopmans, die met hen meevaart in zijn eigen boot, en wordt hun
overtocht gevolgd in een contrölecentrum in het gemeentehuis van Almere,
de woonplaats van Brink. <roto Leo Vogelzang)
