Burenruzie in Oostblok duurt voort Autoriteit Gorbatsjov op alle fronten bevestigd wiBiart 'Geef jongeren een kans' Getuigenis Sharpcville ingetrokken Bevolking Azië dit jaar naar de cliie miljard Baghdad geeft gebruik chemische wapens toe Manfred Wörner pleit voor krachtige defensie Niet elke verzekering betaalt zo vliegensvlug uw ziektekosten terug. BUDAPEST Het Roemeens- /Hongaarse conflict heeft zich verder verscherpt. Roemenië besloot gistermiddag zijn gren zen te sluiten voor Hongaarse reizigers. door Hans Geleijnse Eerder kreeg het Hongaars cultu reel centrum in Boekarest de op dracht binnen 48 uur te sluiten. De maatregelen zijn een reactie op de betoging in Budapest afgelopen zondag tegen de discriminatie van de Hongaarse minderheid in Roe- JOHANNESBURG (RTR) - Een kroongetuige in het proces tegen de 'Zes van Sharpeville' heeft in brieven aan de Zuidafrikaanse pre sident, Pieter Botha, en opperrech ter P.J. Rabie geschreven dat hij destijds een valse getuigenis heeft afgelegd. Dit hebben zijn advoca ten gisteren bekendgemaakt. De getuige, Joseph Motsumi Ma- nete. schreef dat hij heeft gelogen omdat hij door de politie was ge marteld. Bovendien had de politie gedreigd hem te zullen doden als hij niet een belastende verklaring tegen twee van de zes verdachten zou afleggen. Een advocaat van Manete, zei dat zijn cliënt geen van de zes beschul digden op de plaats van de moord had gezien. "Hij heeft berouw voor het feit dat hij destijds voor de rechter heeft gelogen en heeft nu besloten de waarheid te vertellen", aldus Bam. De "Zes van Sharpeville" (vijf mannen en een vrouw) werden in 1985 ter dood veroordeeld omdat zij in 1984 aanwezig waren bij de moord op de plaatsvervangend burgemeester van Sharpeville tij dens een massaprotest tegen huur verhogingen. Het vonnis lokte in de gehele wereld veel kritiek uit omdat geen directe betrokkenheid van de zes bij de moord was bewe- Zware regenval op droge akkers NEW YORK (AP) - In de door droogte getroffen gebieden van de Verenigde Staten zijn gisteren zwa re regenbuien gevallen, waardoor op een aantal plaatsen de akkers nieuw leven werd ingeblazen. In Kansas deden zich zelfs overstro mingen voor. Een aantal boeren zei echter dat de regen onvoldoende was en te laat kwam. De regens viel in vrijwel alle droogtegebieden, maar de meteo rologen voorspellen een nieuwe droogteperiode. „Over tien dagen hebben de mensen weer water no dig". zei een woordvoerder van de nationale weerdienst. De regen is ook te laat gekomen om de graan oogst te redden. Deportatie Het Israëlische leger moet hon derden Palestijnse activisten het land uitzetten en 'oproerkraaiers' moeten worden neergeschoten. Benyamin Netanyahu, de belang rijkste kandidaat voor het Likud- blok bij de verkiezingen in novem ber, heeft dit gisteren verklaard. Netanyahu vindt dat de enige ma nier om de Palestijnse opstand, die nu zeven maanden duurt, de kop in te drukken. Kruisraketten De Verenigde Staten zijn voor het eerst van plan bommenwerpers met kruisraketten te stationeren in Groot-Brittannië. Deze raketten met een bereik van bijna 5000 km zijn in staat tot diep in de Sovjetu nie doelen te treffen. Dit meldde gisteren de International Herald Tribune. Amerikaanse, Britse en andere Europese functionarissen weigerden het bericht te bevesti gen. Vredesplan De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, George Shultz heeft tijdens zijn woensdag begon nen rondreis door Middenamerika een verrassend nieuw plan op tafel gelegd om het politieke conflict in Nicaragua op te lossen. De kern van het plan is de Nicaraguaanse regering financiële hulp te bieden met als voorwaarde dat in Nicara gua in snel tempo de democratise- ringsmaatregelen worden geno men die de VS gerealiseerd willen Het Hongaarse parlement gaf gisterochtend een geharnaste pro testverklaring uit. Daarin werden de Roemeense regering en de Roe meense 'volksvertegenwoordi ging' aangespoord de plannen tot vernietiging van achtduizend plat telandsdorpen te heroverwegen. Deze gepeperde verklaring werd op ëén onthouding na door alle par lementsleden onderschreven. Het parlement, aldus de verkla ring. deelt de 'opschudding en be zorgdheid' die de Roemeense plan nen onder de Hongaarse bevolking hebben veroorzaakt. De vernieti ging van de dorpen in naam van 'socialistische ontwikkeling' en 'modernisering', zo wordt sarcas tisch geschreven, betekent het ver lies van een onschatbare culturele en historische erfenis, niet alleen voor de Hongaarse, maar ook de andere nationaliteiten in Roeme nië, inclusief de etnische Roeme- PEKING (AP) - De Chinese autori teiten hebben gisteren op de 'Dag van Drie Miljard' gewaarschuwd tegen een nieuwe geboortegolf. Naar verwachting zal Azië dit jaar een bevolking van drie miljard be reiken. In de Grote Hal van het Volk in de Chinese hoofdstad Peking spra ken afgevaardigden van het Aziati sche forum voor Bevolking en Ont wikkeling over het gevaar van de snelle bevolkingsgroei voor de eco nomische ontwikkeling. Om te voorkomen dat de Chinese bevol king - nu 1,08 miljard - zal stijgen tot boven de 1,2 miljard aan het ein de van de eeuw, streeft de regering er via allerlei maatregelen sinds het begin van de jaren tachtig naar dat er per gezin niet meer dan één kind wordt geboren. Maar de laatste twee jaar is die limiet op grote schaal overtreden en de autoritei ten verwachten dat het gestelde plafond van 1,2 miljard zal worden overschreden. In 1986 en 1987 nam de Chinese bevolking telkens met 1,4 procent toe, terwijl in de jaren daarvoor de jaarlijkse bevolkingsaanwas 1,1 procent bedroeg. De sterkere stij ging wordt toegeschreven aan het terugkeren van veel mensen naar de kleine familieboerderijen en aan het ontstaan van privé-onderne- mingen. Kinderen vormen moge lijke bronnen van inkomsten voor de kleine ondernemers. Bovendien beginnen de kinderen die in de vo rige geboortegolf, van 1962 tot 1975, werden geboren nu zelf ge zinnen te stichten. In antwoord op de boortegolf is de propaganda voor gezinsplanning al versterkt. Plaat selijke autoriteiten zullen worden gestraft als in hun district teveel kinderen worden geboren en be loond als de streefgetallen wel wor den gehaald. Zo kregen gisteren achttien 'helden van de gezinsplan ning' m de Grote Hal van het Volk een cassette-recorder uitgereikt Volgens Aprodicio Laquian. de vertegenwoordiger in Peking van het VN-fonds voor de bevolkings ontwikkeling, is een andere reden voor de nieuwe 'baby-boom' dat plaatselijke autoriteiten vaak geen geld hebben om ouders die slechts één kind krijgen te belonen. ten veel vrouwen, als hun eerste kind een meisje is, nog een kind te nemen in de hoop dat het een jon gen wordt om zo de familielijn voort te zeten. Toch is China's be volkingspolitiek een voorbeeld voor andere Aziatische landen, zoals Bangladesh met een jaarlijk se groei van 2,61 procent en Indo nesië met 1,74 procent, zei Laquian in zijn toespraak tot het congres. Hij zei dat India, waar de bevolking jaarlijks met 1,72 procent groeit, waarschijnlijk China tegen het jaar 2050 voorbij zal streven als land met de meeste i Tijdens de conferentie gisteren werd met geen woord gerept over de berichten in de officiële pers. dat het steeds vaker voorkomt dat ouders of plaatselijke autoriteiten nieuwe geboortes niet laten regi streren. Dat betekent dat de kinde ren officieel niet bestaan, dus geen verblijfsvergunningen hebben, zich niet kunnen inschrijven op scholen en geen bonkaarten kun nen krijgen voor bijvoorbeeld rijst of spijsolie. Frankrijk begint vakantie met ruim twintig doden LYON (Ktr> - Minstens 24 mensen zijn alleen gisteren al bij verkeersongelukken op de Franse verkeerswegen om het leven gekomen toen duizen den gezinnen naar hun vakan tieverblijven trokken. Zeven tig personen raakten gewond, zo maakte de politie bekend. Nabij Tournus in Midden- Frankrijk raakte de snelweg van Parijs naar Lvon geblok keerd door twee kettingbot singen. waarbij 20 auto's en een vrachtauto waren betrok ken. Ongewoon zwaar weer eis te zijn tol op de Middellandse Zee, waar drie dronken. De 'gedwongen herhuisvesting' van grote bevolkingsgroepen is een menselijke tragedie en boven dien een fundamentele schending van de mensenrechten, aldus de verklaring. Er wordt aan herinnerd dat Roemenië zich door onderteke ning van internationale verdragen als het Helsinki-akkoord en de VN- verklaring over de mensenrechten heeft verplicht de bepalingen er van na te leven. Hoewel de verkla ring geadresseerd is aan de Roe meense 'Nationale Assemblee', blijkt uit de bewoordingen eens te meer dat Hongarije voor zijn pro test steun zoekt Bij zowel de wes terse als socialistische landen. Zoals verwacht, beschouwt de Roemeense leider Ceausescu de verklaring als een vijandige daad. Eerder deze week gaf Ceausescu het Hongaars consulaat in Cluj Napoca opdracht zijn deuren te sluiten. CHEMISCHE DEMONSTRATIE MOKSOU - Het Russische leger hield gisteren open huis. In Moskou mochten Britse experts en een groep buiten landse journalisten kunnen kennisnemen van een arsenaal chemische wapens. De demonstratie werd in een trai ningscentrum in de Russische hoofdstad gehouden. (foto anp» BONN (AP) - De Iraakse minister van buitenlandse zaken Tariq Aziz heeft gisteren toegegeven dat zijn land chemische wapens heeft ge bruikt in de oorlog tegen Iran. Aziz zei dat op een persconferentie in Bonn. waar hem werd gevraagd naar Iraanse beschuldigingen over het gebruik van chemische wapens door Iraq. "Het VN-rapport zegt dat beide partijen ze hebben gebruikt. Iran is ermee begonnen. Wij waren vele malen het slachtoffer, sinds het vroegste begin van het conflict", zei Aziz, die desgevraagd nog eens benadrukte dat 'beide partijen' chemische wapens hadden ge bruikt. De Iraakse minister herhaalde verder dat Iran de oorlog was be gonnen door Iraq binnen te vallen en dat Iraq het recht had de midde len te kiezen om zich mee te verde digen. "Elk land heeft het recht zichzelf tegen een invasie te be schermen", zei hij. Het was voor het eerst dat Iraq erkende de internationaal verbo den wapens te hebben gebruikt. Op 25 april zei secretaris-generaal Javier Perez de Cuellar van de Ver enigde Naties dat er bewijzen wa- Sovjet-burgers doen voorstellen aan congres: ren dat beide partijen chemische wapens gebruikten. Aziz beschuldigde Iran er verder van de internationale afspraken over de behandeling van krijgsge vangenen te schenden. "Recent zijn 7.000 Iraakse krijgsgevange nen verdwenen. Wij weten nog niet wat hun lot is", zei hij. "Als we vrede willen, moeten we alle conventies respecteren. Maar je kunt niet zeggen dat ik al die conventies zal respecteren en de andere kant de vrijheid zal geven dat niet te doen", voegde hij daar- Wantrouwen in Kampuchea BANGKOK (RTR/AFP) - Het Kam- pucheaanse verzet, dat vanuit Thailand de door Vietnam gesteun de regering in Phnom Penh be strijdt, heeft gisteren de terugtrek king van de Vietnamese troepen uit Kampuchea 'dezelfde oude truc' genoemd. Kampucheaanse vluchtelingen in Thailand hebben grote twijfel dat de komende be sprekingen in Jakarta ertoe zullen leiden dat ze naar hun land kunnen terugkeren Guerrillaleider prins Norodom Sihanouk vindt dat Viet nam moet deelnemen aan de ko mende besprekingen in Indonesië. De radiozender Stem van Demo cratisch Kampuchea verklaarde dat de gedeeltelijke Vietnamese af tocht 'dezelfde oude en ouderwetse truc is waarvan we al vaak getuige Manfred Wörner staat de pers te woord. MOSKOU (Reuter) - Aan de voet van de Koetafja-toren, één van de belangrijkste toegangen tot het Kremlin, bevindt zich een klein kantoor met boven de deur het op schrift 'Voorstellen van het pu bliek aan de conferentie van de communistische partij'. Het gebouw is volgepakt met mensen, vooral vrouwen, die druk schrijven op stukken papier die zij op de muur plakken, op stoelen of de grond leggen. Buiten gebruikt een groep vrouwen een raamkozijn om de suggesties neer te schrijven. "Mijn wens? Ik wil dat er eerlijke verkiezingen komen en dat het uit is met het schenden van de men senrechten", zegt Zoja Lazarenko, een secretaresse van 45 jaar uit Krasnodar. "Gorbatsjov heeft de mond vol van openheid. Hij zou meer moeten doen om ieders recht r te garanderen vrijuit te spreken", zegt zij en voegt er aan toe vier keer haar baan verloren heeft omdat ze kritiek had op haar bazen BRUSSEL REUTER/UPI/DPA) - De Westduitse oud-minister van defensie Manfred Wörner is sinds gisteren de nieuwe secretaris-gene raal van de NAVO. Hij is de opvol ger van Lord Carrington. Wörner verklaarde bij zijn aantreden te zul len blijven streven naar ontwape ningsverdragen met de Sovjetunie. Tegelijkerijd zal hij zich inzetten voor de instandhouding van een krachtige nucleaire en conventio nele defensie. Op een persconferentie zei Wör ner (53) verder dat hij de 'allerhoog ste prioriteit' toekent aan het hand haven van solide betrekkingen tus sen de Verenigde Staten en h'un bondgenoten. Daarnaast verklaar de hij belang te hechten aan een verbetering van de relatie tussen Oost en West. Worner, een defensiespecialist die als havik bekend staat, zei dat voor de NAVO een vermindering van de conventionele strijdkrach ten het belangrijkste doel is in het ontwapeningsoverleg met het Oostblok. De nieuwe secretaris-ge neraal kwam vorig jaar in het nieuws toen hij een generaal ont sloeg omdat hij homoseksuele con tacten zou hebben gehad. Op de vraag waarom zo weinig mannen naar het kantoor gekomen zijn, zegt zij dat die vermoedelijk aan het werk zijn. "Je bedoelt aan het drinken", valt een buurvrouw in de rede. Deze potige vrouw is be zig met het noteren van vijf pagi na's voorstellen lijkt. Studente Svetlana Bronskaja uit de industriestad Toela op 300 km ten zuiden van Moskou vindt dat het publiek meer toegang moet krijgen tot alle partijvergaderin gen. "Ze hebben het Kremlin afge sloten. Gisteren weigerde de poli tie mij zelfs de toegang tot het Rode Plein. Ze moesten iedereen, u en De 19-jarige Bronskaja heeft geen duidelijke mening over de vraag of de oude garde met pen sioen moet worden gestuurd. "Ik denk dat iemands leeftijd minder belangrijk is dan zijn of haar idee- en. Als Lenin was blijven leven, ben ik er zeker van dat hij nog jaren een waardevolle bijdrage geleverd zou hebben. Maar er zijn er nu bij die verwijderd moeten worden". Vladimir Melnikov, een afge vaardigde uit het noorden, verwek te sensatie toen hij onder andere president Gromyko aanbeval op te stappen. De groep rond de Koetaf- jatoren lijkt in het algemeen achter Melnikov te staan. "Zij hielden hun Tainiltijgers willen vrede .NEW DELHI (DPA) - De strijders voor een onafhankelijke Tamil- staat in Sri Lanka willen de wapens neerleggen en meedoen aan regio nale verkiezingen in de door Ta mils overheerste gebieden. Dit heeft de woordvoerder van de af- scheidingsgezinde Tamils in India meegedeeld. De president van Sri Lanka, Ju nius Jayawardene, heeft donder dag zijn voornemen bekendge maakt om eind juli in de Tamilge- bieden verkiezingen te organise ren. De president bood de Tamils amnestie aan als zij hun wapens zouden neerleggen. mond, en nu moeten zij antwoor den", zegt een gepensioneerde met grijze haren, terwijl de medailles aan zijn naamplaatje glinsteren. "Zij waren bang. Wij waren alle maal bang", zegt een oudere vrouw die zich haastig weer uit de voeten maakt. Even verderop onderbreekt de 44-jarige chauffeur Oleg Panov het lezen van de conferentietoespra ken in de Pravda om te zeggen dat Melnikov volgens hem absoluut gelijk heeft. "Deze mensen hebben hun kans gehad. Het wordt tijd dat zij plaats maken voor de jongere generatie". Op de vraag wat hij van de conferentie verwacht, zegt Pa nov: "Meer democratie, meer open heid en meer goederen in de win kels". "De Vietnamese propagandama chine liegt over de bedriegelijke te rugtrekking uit Kampuchea". Het Vietnamese opperbevel in Kam puchea vertrok deze week in het kader van de door Hanoi voor dit jaar aangekondigde aftocht van de helft van de naar schatting 100.000 Vietnamese soldaten. VREES VOOR INVASIE - Panama heeft de Verenigde Staten er giste ren van beschuldigd een militaire invasie voor te bereiden die wel licht al morgen zou moeten plaats hebben. Onderminister van bui tenlandse zaken Jose Maria Cabre ra verklaarde dat een mobilisatie van de Amerikaanse strijdkrach ten in de Kanaalzone aangeeft dat president Reagan heeft besloten "zijn politiek van economisch ge weld te verruilen voor een van ge wapend geweld". ADVERTENTIE Öntdek het zelf. Vraag vandaag nog ons info-pakket aan. U zult zien dat u goed zit hij De Verpleging. Katwijk 01718-29881 Ede 08380*32714 DE VERPLEGING De Verpleging. Ziektekosten verzekeren met gezond verstand. l"'*\ /S N» V r-V, Gorbatsjov bleek onaantastbaar op de partijconferentie. Een nieu we persoonlijkheidscultus dreigt en dat is iets waar Rusland niet op zit te wachten. (foto Tass> MOSKOU (GPD) - Michael Gor batsjov heeft op alle fronten zijn autoriteit op de 19e partijconferen tie in Moskou bevestigd. En dat is des te indrukwekkender omdat dit keer, eigenlijk voor het eerst in de Sovjet-geschiedenis, vrijmoedig en zonder angst door de bijna 5000 gedelegeerden kritiek is geleverd op de plannen van de partijsecreta- door •Alexander Münninghoff Het kernpunt van Gorbatsjovs ideeën, te weten de democratise ring van de samenleving via het overhevelen van de macht van de communistische partij naar de Sovjets, de volksraden, is door de partijconferentie in een resolutie aangenomen. Overheersend was het verlangen om als communistische partij door de volksmassa weer als voorloper in de ontwikkelingen van de Sov jet-maatschappij geaccepteerd te worden. Er is geen sprake van dat de partij een alternatief zal dulden, maar binnen het eén-partijsysteem is zoveel flexibiliteit mogelijk, dat ook de partijloze massa op een eer lijke manier aan het bestuur van de samenleving zal kunnen deelne- De grote angst van de sceptici is, dat iedereen nu tevreden naar huis gaat, maar dat er verder niets zal veranderen. Daar staat tegenover, dat het concept van de perestrojka na deze week onherroepelijk is ge worden, met andere woorden: nie mand zal nu nog durven zeggen, dat men maar beter naar de oude tijden van Brezjnjev of nog erger kan terugkeren. Ter illustratie: er komt een monument voor de Sta- lin-slachtoffers in Moskou, dat is door Gorbatsjov persoonlijk aan gekondigd. Een punt van zorg is de glasnost, de openheid, en met name met be trekking tot de pers. De meeste af gevaardigden schijnen een al te on gebreidelde pers niet te willen. Het vooruitstrevende weekblad Ogon- jok heeft zelfs staande de vergade ring een onderzoeksteam op zijn dak gekregen naar aanleiding van een artikel, waarin werd gesugge reerd dat een paar gedelegeerden, die de conferentie bijwoonden, steekpenningen zouden hebben aangenomen. Veel is er gesproken over de te korten in de winkels, het inder daad schandelijke gebrek aan ele mentaire levensmiddelen en het nijpende tekort aan woonruimte Iedereen was het er over eens, dat hier op radicale wijze verbetering in moet worden gebracht. Dat vindt de gewone man ook, maar te recht zal hij zich afvragen, hoe dat dan in de praktijk moet. Daarover heeft de conferentie geen uitsluit sel gegeven. Er was een deskundige, de hoog leraar in de economie Abalkin, die zei dat drie jaar perestrojka helaas op het terrein van de normale voor zieningen voor het volk niets heb ben opgeleverd. Hij kreeg terstond de wind van voren van afgevaar digden, die, hoewel niet econo misch geschoold, het tegendeel meenden. Hier klonk een zekere zelfgenoegzaamheid door. Kenne lijk vindt men het al heel wat, dat het politieke besluit om het anders aan te pakken nu met algemene stemmen is aangenomen. Er waren op deze partijconferen tie tal van aanvallen op de top. Zo riep dè bekende schrijver Grigori Baklanov dat "zij daarboven" nog steeds vinden, dat de wet niet voor hen geldt en hij maakte zelfs een handgebaar in de richting van het presidium, dat vlak achter hem op de eerste rij van het podium zat. Baklanov liet duidelijk merken, dat er ook binnen de partij enorme standsverschillen bestaan, zelfs in de top: diverse kandidaten van het centraal comité hadden uit de kranten moeten vernemen, dat de Sovjetunie indertijd een leger macht naar Afghanistan hf 1 ge stuurd. Twee detailpunten die bij deze conferentie zijn opgevallen: in de eerste plaats de manier waarop Gorbatsjov zich de sympathie van zijn partijgenoten en van de massa laat aanleunen. Met als gevolg, dat hij, hoewel geen voorzitter, gere geld sprekers onderbrak. Hij figu reerde als leider van de conferentie en niemand die dat betwistte. Urenlang kwam hij voluit op de tv. Hier ligt een nieuwe persoonlijk heidscultus op de loer en dat kun- Tweede punt: van Leningrad werd op deze conferentie totaal niets vernomen. Er is daar veel gaande, de stad staat bekend om haar van Moskou afwijkende in zichten, maar die kwamen er ge heel niet uit. Het lijkt er op, dat de perestrojka een voornamelijk in Moskou ontworpen zaak is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 5