Burenruzie
in Oostblok
duurt voort
Autoriteit Gorbatsjov op alle fronten bevestigd
wiBiart
'Geef jongeren een kans'
Getuigenis
Sharpcville
ingetrokken
Bevolking Azië dit jaar
naar de cliie miljard
Baghdad geeft gebruik
chemische wapens toe
Manfred Wörner pleit
voor krachtige defensie
Niet elke verzekering
betaalt zo vliegensvlug uw
ziektekosten terug.
BUDAPEST Het Roemeens-
/Hongaarse conflict heeft zich
verder verscherpt. Roemenië
besloot gistermiddag zijn gren
zen te sluiten voor Hongaarse
reizigers.
door
Hans Geleijnse
Eerder kreeg het Hongaars cultu
reel centrum in Boekarest de op
dracht binnen 48 uur te sluiten. De
maatregelen zijn een reactie op de
betoging in Budapest afgelopen
zondag tegen de discriminatie van
de Hongaarse minderheid in Roe-
JOHANNESBURG (RTR) - Een
kroongetuige in het proces tegen
de 'Zes van Sharpeville' heeft in
brieven aan de Zuidafrikaanse pre
sident, Pieter Botha, en opperrech
ter P.J. Rabie geschreven dat hij
destijds een valse getuigenis heeft
afgelegd. Dit hebben zijn advoca
ten gisteren bekendgemaakt.
De getuige, Joseph Motsumi Ma-
nete. schreef dat hij heeft gelogen
omdat hij door de politie was ge
marteld. Bovendien had de politie
gedreigd hem te zullen doden als
hij niet een belastende verklaring
tegen twee van de zes verdachten
zou afleggen.
Een advocaat van Manete, zei dat
zijn cliënt geen van de zes beschul
digden op de plaats van de moord
had gezien. "Hij heeft berouw voor
het feit dat hij destijds voor de
rechter heeft gelogen en heeft nu
besloten de waarheid te vertellen",
aldus Bam.
De "Zes van Sharpeville" (vijf
mannen en een vrouw) werden in
1985 ter dood veroordeeld omdat
zij in 1984 aanwezig waren bij de
moord op de plaatsvervangend
burgemeester van Sharpeville tij
dens een massaprotest tegen huur
verhogingen. Het vonnis lokte in
de gehele wereld veel kritiek uit
omdat geen directe betrokkenheid
van de zes bij de moord was bewe-
Zware regenval
op droge akkers
NEW YORK (AP) - In de door
droogte getroffen gebieden van de
Verenigde Staten zijn gisteren zwa
re regenbuien gevallen, waardoor
op een aantal plaatsen de akkers
nieuw leven werd ingeblazen. In
Kansas deden zich zelfs overstro
mingen voor. Een aantal boeren zei
echter dat de regen onvoldoende
was en te laat kwam.
De regens viel in vrijwel alle
droogtegebieden, maar de meteo
rologen voorspellen een nieuwe
droogteperiode. „Over tien dagen
hebben de mensen weer water no
dig". zei een woordvoerder van de
nationale weerdienst. De regen is
ook te laat gekomen om de graan
oogst te redden.
Deportatie
Het Israëlische leger moet hon
derden Palestijnse activisten het
land uitzetten en 'oproerkraaiers'
moeten worden neergeschoten.
Benyamin Netanyahu, de belang
rijkste kandidaat voor het Likud-
blok bij de verkiezingen in novem
ber, heeft dit gisteren verklaard.
Netanyahu vindt dat de enige ma
nier om de Palestijnse opstand, die
nu zeven maanden duurt, de kop in
te drukken.
Kruisraketten
De Verenigde Staten zijn voor
het eerst van plan bommenwerpers
met kruisraketten te stationeren in
Groot-Brittannië. Deze raketten
met een bereik van bijna 5000 km
zijn in staat tot diep in de Sovjetu
nie doelen te treffen. Dit meldde
gisteren de International Herald
Tribune. Amerikaanse, Britse en
andere Europese functionarissen
weigerden het bericht te bevesti
gen.
Vredesplan
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, George Shultz
heeft tijdens zijn woensdag begon
nen rondreis door Middenamerika
een verrassend nieuw plan op tafel
gelegd om het politieke conflict in
Nicaragua op te lossen. De kern
van het plan is de Nicaraguaanse
regering financiële hulp te bieden
met als voorwaarde dat in Nicara
gua in snel tempo de democratise-
ringsmaatregelen worden geno
men die de VS gerealiseerd willen
Het Hongaarse parlement gaf
gisterochtend een geharnaste pro
testverklaring uit. Daarin werden
de Roemeense regering en de Roe
meense 'volksvertegenwoordi
ging' aangespoord de plannen tot
vernietiging van achtduizend plat
telandsdorpen te heroverwegen.
Deze gepeperde verklaring werd
op ëén onthouding na door alle par
lementsleden onderschreven.
Het parlement, aldus de verkla
ring. deelt de 'opschudding en be
zorgdheid' die de Roemeense plan
nen onder de Hongaarse bevolking
hebben veroorzaakt. De vernieti
ging van de dorpen in naam van
'socialistische ontwikkeling' en
'modernisering', zo wordt sarcas
tisch geschreven, betekent het ver
lies van een onschatbare culturele
en historische erfenis, niet alleen
voor de Hongaarse, maar ook de
andere nationaliteiten in Roeme
nië, inclusief de etnische Roeme-
PEKING (AP) - De Chinese autori
teiten hebben gisteren op de 'Dag
van Drie Miljard' gewaarschuwd
tegen een nieuwe geboortegolf.
Naar verwachting zal Azië dit jaar
een bevolking van drie miljard be
reiken.
In de Grote Hal van het Volk in
de Chinese hoofdstad Peking spra
ken afgevaardigden van het Aziati
sche forum voor Bevolking en Ont
wikkeling over het gevaar van de
snelle bevolkingsgroei voor de eco
nomische ontwikkeling. Om te
voorkomen dat de Chinese bevol
king - nu 1,08 miljard - zal stijgen
tot boven de 1,2 miljard aan het ein
de van de eeuw, streeft de regering
er via allerlei maatregelen sinds het
begin van de jaren tachtig naar dat
er per gezin niet meer dan één kind
wordt geboren. Maar de laatste
twee jaar is die limiet op grote
schaal overtreden en de autoritei
ten verwachten dat het gestelde
plafond van 1,2 miljard zal worden
overschreden.
In 1986 en 1987 nam de Chinese
bevolking telkens met 1,4 procent
toe, terwijl in de jaren daarvoor de
jaarlijkse bevolkingsaanwas 1,1
procent bedroeg. De sterkere stij
ging wordt toegeschreven aan het
terugkeren van veel mensen naar
de kleine familieboerderijen en aan
het ontstaan van privé-onderne-
mingen. Kinderen vormen moge
lijke bronnen van inkomsten voor
de kleine ondernemers. Bovendien
beginnen de kinderen die in de vo
rige geboortegolf, van 1962 tot
1975, werden geboren nu zelf ge
zinnen te stichten.
In antwoord op de
boortegolf is de propaganda voor
gezinsplanning al versterkt. Plaat
selijke autoriteiten zullen worden
gestraft als in hun district teveel
kinderen worden geboren en be
loond als de streefgetallen wel wor
den gehaald. Zo kregen gisteren
achttien 'helden van de gezinsplan
ning' m de Grote Hal van het Volk
een cassette-recorder uitgereikt
Volgens Aprodicio Laquian. de
vertegenwoordiger in Peking van
het VN-fonds voor de bevolkings
ontwikkeling, is een andere reden
voor de nieuwe 'baby-boom' dat
plaatselijke autoriteiten vaak geen
geld hebben om ouders die slechts
één kind krijgen te belonen.
ten veel vrouwen, als hun eerste
kind een meisje is, nog een kind te
nemen in de hoop dat het een jon
gen wordt om zo de familielijn
voort te zeten. Toch is China's be
volkingspolitiek een voorbeeld
voor andere Aziatische landen,
zoals Bangladesh met een jaarlijk
se groei van 2,61 procent en Indo
nesië met 1,74 procent, zei Laquian
in zijn toespraak tot het congres.
Hij zei dat India, waar de bevolking
jaarlijks met 1,72 procent groeit,
waarschijnlijk China tegen het jaar
2050 voorbij zal streven als land
met de meeste i
Tijdens de conferentie gisteren
werd met geen woord gerept over
de berichten in de officiële pers.
dat het steeds vaker voorkomt dat
ouders of plaatselijke autoriteiten
nieuwe geboortes niet laten regi
streren. Dat betekent dat de kinde
ren officieel niet bestaan, dus geen
verblijfsvergunningen hebben,
zich niet kunnen inschrijven op
scholen en geen bonkaarten kun
nen krijgen voor bijvoorbeeld rijst
of spijsolie.
Frankrijk begint
vakantie met ruim
twintig doden
LYON (Ktr> - Minstens 24
mensen zijn alleen gisteren al
bij verkeersongelukken op de
Franse verkeerswegen om het
leven gekomen toen duizen
den gezinnen naar hun vakan
tieverblijven trokken. Zeven
tig personen raakten gewond,
zo maakte de politie bekend.
Nabij Tournus in Midden-
Frankrijk raakte de snelweg
van Parijs naar Lvon geblok
keerd door twee kettingbot
singen. waarbij 20 auto's en
een vrachtauto waren betrok
ken.
Ongewoon zwaar weer eis
te zijn tol op de Middellandse
Zee, waar drie
dronken.
De 'gedwongen herhuisvesting'
van grote bevolkingsgroepen is
een menselijke tragedie en boven
dien een fundamentele schending
van de mensenrechten, aldus de
verklaring. Er wordt aan herinnerd
dat Roemenië zich door onderteke
ning van internationale verdragen
als het Helsinki-akkoord en de VN-
verklaring over de mensenrechten
heeft verplicht de bepalingen er
van na te leven. Hoewel de verkla
ring geadresseerd is aan de Roe
meense 'Nationale Assemblee',
blijkt uit de bewoordingen eens te
meer dat Hongarije voor zijn pro
test steun zoekt Bij zowel de wes
terse als socialistische landen.
Zoals verwacht, beschouwt de
Roemeense leider Ceausescu de
verklaring als een vijandige daad.
Eerder deze week gaf Ceausescu
het Hongaars consulaat in Cluj
Napoca opdracht zijn deuren te
sluiten.
CHEMISCHE DEMONSTRATIE
MOKSOU - Het Russische leger hield gisteren open huis. In Moskou mochten Britse experts en een groep buiten
landse journalisten kunnen kennisnemen van een arsenaal chemische wapens. De demonstratie werd in een trai
ningscentrum in de Russische hoofdstad gehouden. (foto anp»
BONN (AP) - De Iraakse minister
van buitenlandse zaken Tariq Aziz
heeft gisteren toegegeven dat zijn
land chemische wapens heeft ge
bruikt in de oorlog tegen Iran. Aziz
zei dat op een persconferentie in
Bonn. waar hem werd gevraagd
naar Iraanse beschuldigingen over
het gebruik van chemische wapens
door Iraq.
"Het VN-rapport zegt dat beide
partijen ze hebben gebruikt. Iran is
ermee begonnen. Wij waren vele
malen het slachtoffer, sinds het
vroegste begin van het conflict",
zei Aziz, die desgevraagd nog eens
benadrukte dat 'beide partijen'
chemische wapens hadden ge
bruikt.
De Iraakse minister herhaalde
verder dat Iran de oorlog was be
gonnen door Iraq binnen te vallen
en dat Iraq het recht had de midde
len te kiezen om zich mee te verde
digen. "Elk land heeft het recht
zichzelf tegen een invasie te be
schermen", zei hij.
Het was voor het eerst dat Iraq
erkende de internationaal verbo
den wapens te hebben gebruikt.
Op 25 april zei secretaris-generaal
Javier Perez de Cuellar van de Ver
enigde Naties dat er bewijzen wa-
Sovjet-burgers doen voorstellen aan congres:
ren dat beide partijen chemische
wapens gebruikten.
Aziz beschuldigde Iran er verder
van de internationale afspraken
over de behandeling van krijgsge
vangenen te schenden. "Recent
zijn 7.000 Iraakse krijgsgevange
nen verdwenen. Wij weten nog niet
wat hun lot is", zei hij.
"Als we vrede willen, moeten we
alle conventies respecteren. Maar
je kunt niet zeggen dat ik al die
conventies zal respecteren en de
andere kant de vrijheid zal geven
dat niet te doen", voegde hij daar-
Wantrouwen
in Kampuchea
BANGKOK (RTR/AFP) - Het Kam-
pucheaanse verzet, dat vanuit
Thailand de door Vietnam gesteun
de regering in Phnom Penh be
strijdt, heeft gisteren de terugtrek
king van de Vietnamese troepen
uit Kampuchea 'dezelfde oude
truc' genoemd. Kampucheaanse
vluchtelingen in Thailand hebben
grote twijfel dat de komende be
sprekingen in Jakarta ertoe zullen
leiden dat ze naar hun land kunnen
terugkeren Guerrillaleider prins
Norodom Sihanouk vindt dat Viet
nam moet deelnemen aan de ko
mende besprekingen in Indonesië.
De radiozender Stem van Demo
cratisch Kampuchea verklaarde
dat de gedeeltelijke Vietnamese af
tocht 'dezelfde oude en ouderwetse
truc is waarvan we al vaak getuige
Manfred Wörner staat de pers te woord.
MOSKOU (Reuter) - Aan de voet
van de Koetafja-toren, één van de
belangrijkste toegangen tot het
Kremlin, bevindt zich een klein
kantoor met boven de deur het op
schrift 'Voorstellen van het pu
bliek aan de conferentie van de
communistische partij'.
Het gebouw is volgepakt met
mensen, vooral vrouwen, die druk
schrijven op stukken papier die zij
op de muur plakken, op stoelen of
de grond leggen. Buiten gebruikt
een groep vrouwen een raamkozijn
om de suggesties neer te schrijven.
"Mijn wens? Ik wil dat er eerlijke
verkiezingen komen en dat het uit
is met het schenden van de men
senrechten", zegt Zoja Lazarenko,
een secretaresse van 45 jaar uit
Krasnodar. "Gorbatsjov heeft de
mond vol van openheid. Hij zou
meer moeten doen om ieders recht r
te garanderen vrijuit te spreken",
zegt zij en voegt er aan toe vier keer
haar baan verloren heeft omdat ze
kritiek had op haar bazen
BRUSSEL REUTER/UPI/DPA) -
De Westduitse oud-minister van
defensie Manfred Wörner is sinds
gisteren de nieuwe secretaris-gene
raal van de NAVO. Hij is de opvol
ger van Lord Carrington. Wörner
verklaarde bij zijn aantreden te zul
len blijven streven naar ontwape
ningsverdragen met de Sovjetunie.
Tegelijkerijd zal hij zich inzetten
voor de instandhouding van een
krachtige nucleaire en conventio
nele defensie.
Op een persconferentie zei Wör
ner (53) verder dat hij de 'allerhoog
ste prioriteit' toekent aan het hand
haven van solide betrekkingen tus
sen de Verenigde Staten en h'un
bondgenoten. Daarnaast verklaar
de hij belang te hechten aan een
verbetering van de relatie tussen
Oost en West.
Worner, een defensiespecialist
die als havik bekend staat, zei dat
voor de NAVO een vermindering
van de conventionele strijdkrach
ten het belangrijkste doel is in het
ontwapeningsoverleg met het
Oostblok. De nieuwe secretaris-ge
neraal kwam vorig jaar in het
nieuws toen hij een generaal ont
sloeg omdat hij homoseksuele con
tacten zou hebben gehad.
Op de vraag waarom zo weinig
mannen naar het kantoor gekomen
zijn, zegt zij dat die vermoedelijk
aan het werk zijn. "Je bedoelt aan
het drinken", valt een buurvrouw
in de rede. Deze potige vrouw is be
zig met het noteren van vijf pagi
na's voorstellen lijkt.
Studente Svetlana Bronskaja uit
de industriestad Toela op 300 km
ten zuiden van Moskou vindt dat
het publiek meer toegang moet
krijgen tot alle partijvergaderin
gen. "Ze hebben het Kremlin afge
sloten. Gisteren weigerde de poli
tie mij zelfs de toegang tot het Rode
Plein. Ze moesten iedereen, u en
De 19-jarige Bronskaja heeft
geen duidelijke mening over de
vraag of de oude garde met pen
sioen moet worden gestuurd. "Ik
denk dat iemands leeftijd minder
belangrijk is dan zijn of haar idee-
en. Als Lenin was blijven leven,
ben ik er zeker van dat hij nog jaren
een waardevolle bijdrage geleverd
zou hebben. Maar er zijn er nu bij
die verwijderd moeten worden".
Vladimir Melnikov, een afge
vaardigde uit het noorden, verwek
te sensatie toen hij onder andere
president Gromyko aanbeval op te
stappen. De groep rond de Koetaf-
jatoren lijkt in het algemeen achter
Melnikov te staan. "Zij hielden hun
Tainiltijgers
willen vrede
.NEW DELHI (DPA) - De strijders
voor een onafhankelijke Tamil-
staat in Sri Lanka willen de wapens
neerleggen en meedoen aan regio
nale verkiezingen in de door Ta
mils overheerste gebieden. Dit
heeft de woordvoerder van de af-
scheidingsgezinde Tamils in India
meegedeeld.
De president van Sri Lanka, Ju
nius Jayawardene, heeft donder
dag zijn voornemen bekendge
maakt om eind juli in de Tamilge-
bieden verkiezingen te organise
ren. De president bood de Tamils
amnestie aan als zij hun wapens
zouden neerleggen.
mond, en nu moeten zij antwoor
den", zegt een gepensioneerde met
grijze haren, terwijl de medailles
aan zijn naamplaatje glinsteren.
"Zij waren bang. Wij waren alle
maal bang", zegt een oudere vrouw
die zich haastig weer uit de voeten
maakt.
Even verderop onderbreekt de
44-jarige chauffeur Oleg Panov het
lezen van de conferentietoespra
ken in de Pravda om te zeggen dat
Melnikov volgens hem absoluut
gelijk heeft. "Deze mensen hebben
hun kans gehad. Het wordt tijd dat
zij plaats maken voor de jongere
generatie". Op de vraag wat hij van
de conferentie verwacht, zegt Pa
nov: "Meer democratie, meer open
heid en meer goederen in de win
kels".
"De Vietnamese propagandama
chine liegt over de bedriegelijke te
rugtrekking uit Kampuchea". Het
Vietnamese opperbevel in Kam
puchea vertrok deze week in het
kader van de door Hanoi voor dit
jaar aangekondigde aftocht van de
helft van de naar schatting 100.000
Vietnamese soldaten.
VREES VOOR INVASIE - Panama
heeft de Verenigde Staten er giste
ren van beschuldigd een militaire
invasie voor te bereiden die wel
licht al morgen zou moeten plaats
hebben. Onderminister van bui
tenlandse zaken Jose Maria Cabre
ra verklaarde dat een mobilisatie
van de Amerikaanse strijdkrach
ten in de Kanaalzone aangeeft dat
president Reagan heeft besloten
"zijn politiek van economisch ge
weld te verruilen voor een van ge
wapend geweld".
ADVERTENTIE
Öntdek het zelf. Vraag vandaag
nog ons info-pakket aan. U zult zien dat u
goed zit hij De Verpleging. Katwijk
01718-29881
Ede 08380*32714 DE VERPLEGING
De Verpleging. Ziektekosten verzekeren met gezond verstand.
l"'*\ /S
N» V
r-V,
Gorbatsjov bleek onaantastbaar
op de partijconferentie. Een nieu
we persoonlijkheidscultus dreigt en
dat is iets waar Rusland niet op zit
te wachten. (foto Tass>
MOSKOU (GPD) - Michael Gor
batsjov heeft op alle fronten zijn
autoriteit op de 19e partijconferen
tie in Moskou bevestigd. En dat is
des te indrukwekkender omdat dit
keer, eigenlijk voor het eerst in de
Sovjet-geschiedenis, vrijmoedig
en zonder angst door de bijna 5000
gedelegeerden kritiek is geleverd
op de plannen van de partijsecreta-
door
•Alexander Münninghoff
Het kernpunt van Gorbatsjovs
ideeën, te weten de democratise
ring van de samenleving via het
overhevelen van de macht van de
communistische partij naar de
Sovjets, de volksraden, is door de
partijconferentie in een resolutie
aangenomen.
Overheersend was het verlangen
om als communistische partij door
de volksmassa weer als voorloper
in de ontwikkelingen van de Sov
jet-maatschappij geaccepteerd te
worden. Er is geen sprake van dat
de partij een alternatief zal dulden,
maar binnen het eén-partijsysteem
is zoveel flexibiliteit mogelijk, dat
ook de partijloze massa op een eer
lijke manier aan het bestuur van de
samenleving zal kunnen deelne-
De grote angst van de sceptici is,
dat iedereen nu tevreden naar huis
gaat, maar dat er verder niets zal
veranderen. Daar staat tegenover,
dat het concept van de perestrojka
na deze week onherroepelijk is ge
worden, met andere woorden: nie
mand zal nu nog durven zeggen,
dat men maar beter naar de oude
tijden van Brezjnjev of nog erger
kan terugkeren. Ter illustratie: er
komt een monument voor de Sta-
lin-slachtoffers in Moskou, dat is
door Gorbatsjov persoonlijk aan
gekondigd.
Een punt van zorg is de glasnost,
de openheid, en met name met be
trekking tot de pers. De meeste af
gevaardigden schijnen een al te on
gebreidelde pers niet te willen. Het
vooruitstrevende weekblad Ogon-
jok heeft zelfs staande de vergade
ring een onderzoeksteam op zijn
dak gekregen naar aanleiding van
een artikel, waarin werd gesugge
reerd dat een paar gedelegeerden,
die de conferentie bijwoonden,
steekpenningen zouden hebben
aangenomen.
Veel is er gesproken over de te
korten in de winkels, het inder
daad schandelijke gebrek aan ele
mentaire levensmiddelen en het
nijpende tekort aan woonruimte
Iedereen was het er over eens, dat
hier op radicale wijze verbetering
in moet worden gebracht. Dat
vindt de gewone man ook, maar te
recht zal hij zich afvragen, hoe dat
dan in de praktijk moet. Daarover
heeft de conferentie geen uitsluit
sel gegeven.
Er was een deskundige, de hoog
leraar in de economie Abalkin, die
zei dat drie jaar perestrojka helaas
op het terrein van de normale voor
zieningen voor het volk niets heb
ben opgeleverd. Hij kreeg terstond
de wind van voren van afgevaar
digden, die, hoewel niet econo
misch geschoold, het tegendeel
meenden. Hier klonk een zekere
zelfgenoegzaamheid door. Kenne
lijk vindt men het al heel wat, dat
het politieke besluit om het anders
aan te pakken nu met algemene
stemmen is aangenomen.
Er waren op deze partijconferen
tie tal van aanvallen op de top. Zo
riep dè bekende schrijver Grigori
Baklanov dat "zij daarboven" nog
steeds vinden, dat de wet niet voor
hen geldt en hij maakte zelfs een
handgebaar in de richting van het
presidium, dat vlak achter hem op
de eerste rij van het podium zat.
Baklanov liet duidelijk merken,
dat er ook binnen de partij enorme
standsverschillen bestaan, zelfs in
de top: diverse kandidaten van het
centraal comité hadden uit de
kranten moeten vernemen, dat de
Sovjetunie indertijd een leger
macht naar Afghanistan hf 1 ge
stuurd.
Twee detailpunten die bij deze
conferentie zijn opgevallen: in de
eerste plaats de manier waarop
Gorbatsjov zich de sympathie van
zijn partijgenoten en van de massa
laat aanleunen. Met als gevolg, dat
hij, hoewel geen voorzitter, gere
geld sprekers onderbrak. Hij figu
reerde als leider van de conferentie
en niemand die dat betwistte.
Urenlang kwam hij voluit op de tv.
Hier ligt een nieuwe persoonlijk
heidscultus op de loer en dat kun-
Tweede punt: van Leningrad
werd op deze conferentie totaal
niets vernomen. Er is daar veel
gaande, de stad staat bekend om
haar van Moskou afwijkende in
zichten, maar die kwamen er ge
heel niet uit. Het lijkt er op, dat de
perestrojka een voornamelijk in
Moskou ontworpen zaak is.