'Hasjrokeruit
Westduitsland
teruggestuurd'
Joegoslavië berooft 'vader des vaderlands' Tito van aureool
'Dissidente' bisschoppen
erkennen vonnis Rome niet
Geslaagd!
m
Nederland
in trek bij
beleggers
Dienstenbond FNV peilt actiebereidheid
Winkelpersoneel wil meer loon
Succes politie in strijd
tegen zakkenrollers
VRIJDAG 1 JULI 1988
BINNENLAND BUITENLAND ECONOMIE
PAGINA
Korte-Van Hemel verbaast Kamer
DEN HAAG (ANP) - Een Westduitser die in Nederland
wordt betrapt op het gebruik van softdrugs en die hier niet
vervolgd wordt, zal in de toekomst over de grens worden
gezet waarna hem in de Bondsrepubliek alsnog een straf
rechtelijke vervolging te wachten staak
Staatssecretaris Korte-Van Hemel
van justitie maakte die afspraak
gisteren openbaar tijdens een over
leg met de vaste kamercommissie
voor EG-zaken. De afspraak in het
kader van het zogenaamde Schen-
gen-akkoord tussen de Benelux-
landen, de Bondsrepubliek en
Frankrijk voorziet in opheffing v
verontrust door de uitwerking die
aan het akkoord wordt gegeven.
Het voorbeeld van de soft-drugsge-
bruiker baarde opzien, vooral we
gens de juridische haken en ogen
die eraan vastzitten. Terwijl Neder
land het "opportuniteitsbeginsel"
toepast en de soft-drugsgebruiker
de controle aan de binnengrenzen niet vervolgt gaan de Westduitsers
de vijf landen in 1990. De EG-
landen als geheel mikken op 1992.
De Kamer toonde zich gisteren
Handel ontdekt
in illegale
computer
programma's
HAELEN (ANP) - De Stichting Be
scherming Software, de Centrale
Recherche Informatiedienst en de
rijkspolitie van Heythuysen zijn
een omvangrijke handel in illegale,
gekopieerde computerprogram
ma's op het spoor gekomen. Op
twee plaatsen in midden-Limburg
zijn invallen gedaan in woningen
van twee scholieren in Haelen, elk
16 jaar oud, en in het huis van een
41-jarige man uit Herkenbosch. Dit
heeft een woordvoerder van de_
rijkpolitie gistermiddag meege
deeld. De verdachten zijn niet aan
gehouden maar worden verhoord.
In de woningen zijn in totaal acht
computers in beslag genomen plus
nog andere apparatuur die bij het
kopiëren gebruikt is. De scholie
ren, overburen van elkaar, ver
kochten de gekopieerde program
ma's tegen kostprijs aan vrienden
en kennissen. Volgens een woord
voerder van de rijkspolitie hebben
zij beslist geen grote winsten ge
maakt. Van de inwoner van Her
kenbosch is nog niet bekend of hij
dit wèl gedaan heeft. Nader onder
zoek zal dit moeten uitwijzen. Vol
gens een woordvoerder van de
Stichting Bescherming Software is
dit de grootste zaak van illegale
software die tot nu toe in Neder
land is ontdekt.
AMSTERDAM (ANP) - In het eer
ste kwartaal van dit jaar is er een
omvangrijke toevloed van kapitaal
uit het buitenland naar ons land ge
weest. De belangstelling van bui
tenlanders voor Nederlandse obli
gaties was nog gróter dan in het
laatste kwartaal van 1987. Daar
naast heeft het afstoten door bui
tenlanders van Nederlandse aan
delen plaats gemaakt voor nieuwe
aankopen.
Dit staat in het vandaag versche
nen verslag over het eerste kwar
taal van De Nederlandsche Bank.
De netto toestroom van kapitaal
bedroeg in het eerste kwartaal f3,5
miljard, wat voor het grootste deel
te danken was aan de buitenlandse
aankopen van Nederlandse effec
ten.
Het bedrag van f 3,5 miljard is
een saldo van kapitaal dat naar het
buitenland ging en van kapitaal dat
naar ons land kwam. De Neder
landsche Bank constateert dat er
nog steeds contant geld naar de ons
omringende landen is gebracht, zij
het in mindere mate dan in de
tweede helft van 1987. Toen haal
den veel spaarders, geschrokken
van de overheidplannen de banken
te verplichten inzage te geven in
rentebetalingen, hun geld van de
bank om het naar het buitenland te
brengen. De uitvoer van kort kapi
taal bedroeg in het eerste kwartaal
f 0,6 miljard, wat De Nederland
sche Bank voor een groot deel toe
schrijft aan de vlucht van spaar
geld.
De buitenlandse belangstelling
voor obligaties bereikte een nieuw
record van f 10,7 miljard. Het betrof
voor het overgrote deel overheids-
obligaties. De vraag kwam vooral
uit het Verenigd Koninkrijk en
Zwitserland. Overigens gaan, al
dus De Nederlandsche Bank, ach
ter aankopen uit deze twee landen
veelal beleggers schuil met een an
dere nationaliteit.
Ook Nederlandse aandelen wa
ren na een periode van afstoting als
gevolg van de beurscrisis weer in
trek. De vraag kwam uit dezelfde
landen die enige tijd geleden nog
voor omvangrijke bedragen Neder
landse aandelen hadden afgesto
ten: het Verenigd Koninkrijk en de
Verenigde Staten.
i het "legaliteitsbeginsel" en
vervolgen wel.
Het is, zo bleek tijdens de zitting
van de Kamercommissie, één van
de zaken die wellicht om harmoni
satie vraagt voordat de controle
aan de binnengrenzen verdwijnt.
Andere zaken die moeten worden
geregeld, zonder uitzicht op slui
tende afspraken: de uniformering
van de toelating van vreemdelin
gen en asielzoekers, het visumbe
leid, een effectieve controle aan al
le buitengrenzen (inclusief de
luchthavens), de harmonisatie van
de wapenwetgeving, de aanpak
van drugshandel en het politioneel
en justitieel beleid.
De Kamercommissie vroeg
staatssecretaris Van der Linden
(Europese zaken) en mevrouw Kor-
te-Van Hemel (justitie) gisteren om
een tijdschema te overleggen van
de diverse maatregelen die worden
voorbereid en de besluitenlijsten
van het regelmatige bewindslie-
denoverleg over het Schengen-ak-
koord. Als dat uitblijft dreigt de
Kamer de bekrachtiging van de
uitwerking van het Schengen-ak-
koord te blokkeren.
DEN HAAG - De verkoop van alco
holhoudende dranken zoals bier,
wijn en sherry bij benzinestations
wordt verboden. De staatssecreta
rissen Evenhuis (Economische Za
ken) en Dees (Volksgezondheid)
zijn het hierover eens geworden.
Het besluit is genomen in het kader
van het kabinetsbeleid om het ge
bruik van alcohol terug te dringen.
Indien mogelijk gaat het verbod op
1 januari 1989 in. De bestaande
wetgeving zal eerst nog moeten
worden aangepast. Daarna moet de
Kamer er nog over oordelen.
De overeenkomst werd door
Evenhuis in de Kamer bekend ge
maakt. Daar werd een algemene
Mogelijk verbod
alcoholverkoop
bij benzinepomp
maatregel van bestuur van zijn
hand besproken waardoor de ver
koop van allerlei produkten bij
benzinestations aan banden moet
worden gelegd. Evenhuis wil al
leen nog autogebonden produkten
vrij aanbieden bij benzinestations.
Voor andere produkten moeten
er bij benzinestations aparte win
kels worden ingericht waarbij de
openingstijden gelijk zijn als van
normale winkels. Een alternatief
vormt de plaatsing van stalen kas
ten die via electronische sloten
eveneens alleen toegankelijk zijn
tijdens normale winkeltijden.
Een kamermeerderheid van
PvdA en CDA keerde zich tegen
het plan om de verkoop van ta
bakswaren in benzinestations ge
durende 24 uur per dag mogelijk te
laten. Ook tabakswaren moeten
volgens beide partijen in de aparte
winkel of via de stalen kasten wor
den aangeboden. Evenhuis zegde
toe hierover overleg te plegen met
de betrokkenen.
Het is de bedoeling dat de alge
mene maatregel van bestuur die de
verkoop van produkten bij benzi
nestations aan banden legt. op 1
oktober aanstaande ingaat. De ben
zinestations krijgen dan twee jaar
de tijd om de extra winkel te bou
wen of de stalen, afsluitbare kasten
te plaatsen.
WOERDEN (GPD/ANP) De
Dienstenbond FNV gaat extra
looneisen stellen om de loonach
terstand van de ongeveer 300.000
werknemers in de detailhandel
weg te werken. De bond blijft in
het algemeen voor een gematigd
loonbeleid terwille van de werkge
legenheid. Voor het winkelperso
neel wil de bond echter een uitzon
dering maken.
Volgens cao-coördinator L. de
Waal van de dienstenbond, behoort
het personeel in de detailhandel
met dat in de horeca tot de slechtst
betaalde werknemers van ons land.
Het leeuwendeel zit net op het mi
nimumloon. De Waal begroot de
loonachterstand op een gemiddel-
de van vijf procent en de bond wil
dat verschil in twee jaar wegwer
ken.
Uit een enquête van de Diensten
bond FNV onder haar leden over
het arbeidsvoorwaardenbeleid
voor volgend jaar bleek bijna zestig
procent van het personeel in de de
tailhandel bereid actie te voeren
voor meer loon. Onder jongeren lag
dat percentage zelfs op zeventig
procent. Het beleid van de bond is
gericht op meer arbeidstijdverkor
ting en een matige loonontwikke
ling, maar de uitslag van de enquê
te heeft de bond „wel aan het den
ken gezet".
De bond erkent dat de lonen in
de detailhandel erg laag zyn. Be
halve een minimuminkomen is de
sector winkelpersoneel wat ar
beidstijdverkorting betreft echter
vrij ver gevorderd. In grote delen
van het winkelbedrijf is een 36-uri-
ge werkweek normaal. De dien
stenbond zal daarom bij de volgen
de cao-onderhandelingen loonei
sen gaan stellen.
Bij de banken en verzekerings
maatschappijen blijken de werk
nemers arbeidstijdverkorting nog
steeds belangrijker te vinden dan
meer loon. Zeventig procent van de
ondervraagden kiest daar voor kor
ter werk en een matige loonontwik
keling.
In alle cao-onderhandelingen wil
de bond volgend jaar positieve ac
tie voor vrouwen als eis stellen.
Een meerderheid van zowel de
vrouwelijke als de mannelijke le
den steunt dat beleid. Daarnaast
wordt kinderopvang een vaste cao-
eis. Mannen van 45 jaar en ouder
voelen daar overigens niet zo veel
voor, zo blijkt uit de enquête.
De Waal meent dat de bond met
zijn opstelling niet het arbeids
voorwaardenbeleid van de vakcen
trale FNV bijt. Ook de FNV zelf laat
de mogelijkheid open om voor
werknemers die qua arbeidsvoor
waarden tot de hekkesluiters beho
ren, iets extra's te doen. „Wij zijn en
blijven voor een gecoördineerd ar
beidsvoorwaardenbeleid", zo zegt
de Waal, die op de nominatie staat
om P. Bruis, de huidige voorzitter
van de dienstenbond, dit najaar op
te volgen.
PARIJS (AFP) - Monseigneur Ber
nard Tissier de Mallerais, één van
de vier priesters die gisteren door
de Franse aartsbisschop Marcel
Lefebvre tot bisschop is gewijd,
heeft gezegd dat hij het excommu-
nicatievonnis dat Rome over hem
heeft uitgesproken, niet erkent en
hij beroept zich daarbij op het ker
kelijk recht.
voor hem deden wat hij zelf niet
doen kon. De andere bisschoppen
die door monseigneur Lefebvre'
van nul en generlei waarde, daar Alfonso de Galarreta
monseigneur Lefebvre uit nood- Bernard Fellay.
druft heeft gehandeld," aldus de
nieuwe bisschop voor France-Info.
"Het kerkelijk recht zegt zwart op
wit dat er in het geval van nood
druft geen excommunicatie is. En
er is nooddruft, want om echte
priesters te kunnen wijden heb je
ook echte bisschoppen nodig, en
die willen wij worden of zijn," zei
hij.
Monseigneur Tissier de Malle
rais, die zei dat zijn wijding "een
grote vreugde" en "een grote trots"
was, dacht dat de vier nieuwe bis
schoppen beter waren dan de an
deren, "want wij beschouwen ons
als echt katholieke bisschoppen."
Tissier de Mallerais wees er op
dat hij het pauselijk gezag "abso
luut niet" afwees en dat hij en de
anderen de liefhebbende kinderen
van de Heilige Vader waren, die
de Zwitser
Het Vaticaan heeft gisteren bij
monde van woordvoerder Joaquin
Navarro nog eens bevestigd dat Le
febvre en de vier bisschoppen au
tomatisch zijn geëxcommuni
ceerd. Volgens de verklaring was
de wijding een schismatische daad,
die opzettelijk tegen de wil van de
paus is voltrokken. De komende
dagen zal het Vaticaan zich in ver
dere verklaringen uitspreken over
de positie van de volgelingen van
Lefebvre.
"Dit is geen schisma, wij zijn niet
schismatisch," bezwoer Lefebvre.
Hij beschuldigde de huidige katho
lieke kerk weer van "modernisme,
liberalisme, communisme en zio
nisme", en zei dat de veranderin
gen die sinds het Tweede Vati
caans Concilie zijn doorgevoerd
"niet katholiek" zijn.
LEIDEN Geslaagd aan het Stedelijk Gym
nasium:
N. Brum. B. Fischer. W. Gaijkema, D. de Roo.
R. v.d. Meel, E. Oiling.
LEIDEN Geslaagd aan De Vlietschans
voor MAVO:
W de Best, M. van Egmond.
Voor HAVO:
B. Albronda. B. Croon, J. Diemei. D. Eijken-
broek, C. Koetsier, K. Lepoeter, A. Vlasblom.
Voor VWO:
A Bauer, L. van Egmond, M. Hoogteijling, L.
Kneijber. A. Nout, S. Veldhuizen. R. van Vel-
RIJNSBURG - Aan de Chr. Mavo in
burg zijn geslaagd:
W. van Delft, B. Schmitz, J. Hoekstra.
i der Bent, W. Branse, M.
van den Broek, E. Bijwaard, E. Dekker, J. van
Delft, G. Jonkman, M. Kloppers. J. van Leeu
wen. A. Monje. A. de Mooij, A. Ouwehand. I.
Sloof. W. van Tongeren, L. Ultee, J. Zuijdam,
A. Zwanenburg. M. Bergsma, J. Gertach, N.
Kassem. R. Oosterveer, M. van Ravestein, M.
Simons, S. Smith, S. Stroot, E. Teske. L. van
Wely, J. Zandwijk, K. Zuyderhoudt, B. Chm-
chan Sen, P. Croon, J. van der Laan, J. de
Mooij, D. Oostendorp, A. Otto, A. Poorter-
mans, M. Ran, S. Schouten, A. Sikking, J. van
der Sluis, M. Vergedaal, P. Vergeer. K. van
der Vlies, I. Vreeswijk, M. Buis, R. Lee Clark,
S. Duivenvoorden, R. Hoogenes, S. van der
Tang, E. Veldt. J. Zwanenburg, P. van Noort.
M. Doove, M. van der Lely, M. de Mooij, H.
Plug.
Afdeling Intas:
LISSE - Aan de St. Dominicus Savio Mavo
C. Andres. T. van Beek. A. Berg. S. van Berge
Henegouwen. H. Bon, J. Bulsink, M. van
Deursen. B. van Diest. S. van Diest, J. de Pis
ser, I. Glas. A. Gresmgt. R. Hoogendoorn, K.
Hoogkamer, S. van der Hoorn, Y. Jelierse, R.
Kamp. M. Kaptein, R. van Kesteren, M. Kleij-
horst, K. Köhne von Jaski, A. Koot, S. van der
Laan, M. Langelaan, S. Langeveld, D. Meeu-
wissen, N. van Neerbos, M. van Nieuwkoop.
M. Paardekooper M. Randsdorp. D. Reeuwijk,
I. Righarts. A. Romijn, J. van Rooijen. B. van
Rooi|en, M. van Rooijen. S. van Stem. F. van
der Veek. F. van der Veek. D. Verhaar, M. Ver-
heijen, A. Warmerdam. E. Warmerdam, C.
Wennekers, A. Westbroek e
Hing.
DEN HAAG - Staatssecretaris Dees (rechts) en minister Van Eekelen la
ten zich de saté goed smaken tijdens de traditionele barbecue op het Haag
se Binnenhof ter inleiding van het zomerreces van de Tweede en Eerste
Kamer. (foto anp>
AMSTERDAM (ANP) - De Amster
damse politie is een campagne be
gonnen om het zakkenrollen op en
rond de Albert Cuypmarkt tegen te
gaan. Morgen start de politie een
preventie-actie samen met de
marktkooplui. Aan elke kraam ko
men posters te hangen. Maandag
besteedt het AVRO-progamma Op
sporing Verzocht aandacht aan het
fenomeen zakkenrollen.
Verscherpte surveillance gedu-
rende de laatste maanden heeft er
JNf toe geleid dat het zakkenrollen al
beduidend is teruggelopen, aldus
de politie. Vier agenten houden
zich er speciaal mee bezig en hebT
ben de werkwijze van de berovers
uitvoerig in kaart gebracht.
Het aantal aangiften van zakken
rollen op de markt zakte direct na
de start van de extra surveillance
van 140 in april naar 64 in mei. In
juni bleef het aantal aangiften ste
ken rond de 30, aldus de politie. Vo
rig jaar juni deden ruim 130 men
sen aangifte.
De Albert Cuypmarkt is de
grootste markt van Amsterdam.
Dagelijks lopen duizenden mensen
langs de kramen. Bovendien ligt de
markt aan een knooppunt van
tramverbindingen. De slachtoffers
van de zakkenrollers zijn volgens
de politie meestal huisvrouwen en
toeristen. Zij laten hun portemon
nee vaak boven in hun tas liggen
waardoor de berovers makkelijk
hun slag kunnen slaan. Vaak vin
den de berovingen ook plaats als
het slachtoffer in een tram wil stap
pen en de strippenkaart uit de tas
pakt. De gemiddelde buit bedraagt
per gerolde beurs zo'n 250 gulden,
zo heeft de politie op basis van een
steekproef vastgesteld.
LEIDERDORP - Aan de Christelijke Mavo
in Leiderdorp slaagden:
L. Anker, M. Bloemendaal, B. v.d. Boogaard,
J. Brand. A. Buikema, R. Candido, D. Doele-
man, A. Eskes. S. Fles. S. Galjaard, M. Groe-
neweg, H. Groenewoud, N. de Haan, K. v.d.
Heijden, E. v.d. Horn, B. van Iterson. M. de
Jong, K. Jongkind. D. Kagenaar, D. Kaper. P
Kieven, J. Lepelaar. K. Liem, S. v.d. Meulen,
R. Ohm, L. Plantinga, I. Rasser. O. Regens
burg, P. Roest, M. Simonse, T. Smits, R.
Snoek, A. van Splunter, M. Stolwijk, A. Teune,
G. van Varick, E. van Veen, E. v.d. Velden, M.
v.d. Velden. Y. Verbaan, J. Verheyen. D. Vijn,
M. Vijn, R. Volwater, M. Vons, T. v d Wal, J.
Waterman, A. Wesselmk, S. v.d. Wijngaard,
R. Wijnveldt, A. de Witt, N. Wooning. H. Yücel.
O. Zitman.
LEIDEN - Geslaagd aan het Agnes Colle
ge
Voor mavo: P Bijl, H. Kwaad. M. Ouwerkerk.
Voor Havo: M. ten Holter, J. Jansen, T. van
Raad. J. Roskam, D. Stauttener, M. Veenen-
ter, N. Perlors, A. van der Plas, A. Ploegman,
E. Schouten, M. Schreuder, J. Singeling, M
Steijger, E. Vermeulen, D. Verschoor E.
Vons. M. van der Zalm.
Voor activiteiten begeleiding:
AB 3A (AB 85A): D. Belien, M. Brandt. T.
Burgwal, A. Buskermolen, C. van der Hoeven,
J. Kramer, I. School, M. van Soest, H. Spie
ring, E. Velthuijzen, T. van der Zeeuw.
AB 3B (AB 85B): E. Dreijer, A. Driesprong,
M. Elema, M. den Haan, A. Haring, A. Houw-
aard, J. de Lange, H. Ligtvoet, A. van Lint, J.
Renes, M. Spies, P. Waleboer
Voor HAVO-MBO:
P. Boekhorst, A. Driessen. N. van Dui|n, M.
Gudde, L. Guijt, T. van der Hulst. M. van Leeu
wen, J. de Mooij, C. van den Nieuwendijk, W.
Pison, S. Rink, L. Smulders, A. van Velzen, H.
Vermeulen, M. Visser, E. de Vries, K. Wagter,
N. van der Zalm A. Dittmer, J. Huurman, E.
Lamers, E. Leenderts, M. Verbree, B. Zand-
stra, C. Zintel
Voor MDGO:
P Ammerlaan. J. van Bohemen, H. Brouwer.
B Dam, M. Dörfler. L. van Duivenvoorde. M.
Heijer. J. de Jong, I. Glasbergen, A. de Groot,
J. de Groot. D. Hogenes, A. Karremans. J. van
Klaveren. H. Kropihout, D. van Leeuwen. J
van Leeuwen. R. Oostdam. J. Ossevoort, B.
van Starkenburg, A. van Vliet. P. van Beelen,
R. Blees, T. van Bourgogne, A. Brandsma, A.
Ederveen, H. Faas. J. den Hertog. C. van
Kempen, A. Klinkenberg. R. Koot. D. Kraak
man, L. Russchenberg, M. Snijer, M. Somme-
Img, I. Turk. C. Zwanenveld, M. Baars, R. de
Bruin, P. Cromvoirt. E. van Duin, C Leliveld,
A. Noorlander. J. Onderstal, I. Overdevest, M
Rutgrink, S. Vermeulen, I. v.d. Berg, A. Corts,
J. van Dam, C Disseldorp, I. van Ettekhoven,
L. van Gils, P Goedhart, L. van Ham, A.
Heemskerk, C. Koster, J. v.d. Luit, N. v.d.
Meer, M. Nuy, K. Pennings, J. van Veen, A.
Vrolijk, S. Wiegman, C. de Wilde, H. Wolvers,
A. van Zanten.
BUDAPEST De Joegoslavische
partijleider Krunic heeft het cen
traal comité van de partij onlangs
voorgehouden dat 'stoutmoedige
hervormingen' zijn vereist om het
land uit de economische crisis te
halen. De hervormingsplannen
van de Joegoslavische regering
moeten, aldus Krunic, onmiddel-
door
Hans Geleijnse
lijk en volledig worden uitgevoerd.
Vertraging ervan zal, volgens hem,
fatale gevolgen hebben.
Krunic waarschuwde ook voor
de gevolgen van de nog immer
voortdurende spanningen tussen
de verschillende volkeren in Joe
goslavië, vooral die in de autonome
provincie Kosovo tussen een Servi
sche minderheid en de Albanese
meerderheid. Volgens de partijlei
der worden de bestaande tegen
stellingen 'geëxploiteerd door ex
tremisten'.
De regering-Mikulic ziet zijn her
vormingsprogramma voortdurend
gedwarsboomd door de interne te
genstellingen tussen de vijf repu
blieken en twee autonome provin
cies die de federale republiek Joe
goslavië vormen. Krunics dramati
sche woorden voor het centraal co
mité worden in Belgrado vertaald
als een wanhopige poging een ein
de te maken aan die ruzies. Het ont
breken van een sterk centraal ge
zag leidt er tevens toe dat de maat
regelen die Mikulic voorstaat om
de recordhoge inflatie te beteu
gelen (met een loonmatigiging en
prijsstijgingen als voornaamste in
grediënten) worden tenietgedaan
door toegeven van republieksrege
ringen aan looneisen van stakers.
De chaos en ruzies in het lands
bestuur leiden bovendien tot een
steeds sterke tegenstelling tussen
het nationaal georganiseerde leger
en partij- en staatsleiding. De leger
top is er herhaaldelijk van beschul
digd in te willen grijpen in de poli-
.tiek en nog deze week gaf de Slo-
weense partijleider Kusan toe, dat
er binnen de legertop dit voorjaar
plannen werden beraamd om in de
meest vrijzinnige republiek van
Joegoslavië orde op zaken te stel
len.
De kritiek op Tito's beleid wordt
door de Joegoslavische politici
steeds vaker bekritiseerd. (fotoANP)
vrijmoediger pogingen worden ge
daan de Joegoslavische 'vader des
vaderlands', de in 1980 overleden
Tito, van zijn aureool te beroven.
Onlangs gebeurde dat met een ge
peperde verklaring van het 'comité
ter verdediging van intellectuele
vrijheid', een groepering van intel
lectuelen in Belgrado, waarin voor
aanstaande hoogleraren, maar ook
bekende artiesten zitting hebben.
Volgens deze aan Associated
Press, een Amerikaans persbu
reau, gestuurde verklaring moet
„een einde worden gemaakt aan de
verheerlijking van Tito. Hij is ver
antwoordelijk voor de repressie en
sociale crisis van dit moment", zo
luidt het. Volgens het comité is
geen uitweg mogelijk zonder een
„diepgaande evaluatie van het ver
leden".
Kritiek op Tito is officieel niet
toegestaan, maar de laatste jaren
werd al duchtig aan dit taboe ge
tornd. Door politici binnenska
mers, waarbij de kritiek zich in de
eerste plaats richt op Tito's verspil
ling van miljoenen ter financiering
van een luxueus leven voor zich
zelf, zijn naaste verwanten en zijn
trouwe volgelingen, de vele staats
bezoeken vol pracht en praal ter
verhoging van internationaal pres
tige en de economische politiek in
de jaren zeventig.
Miljardenleningen in het Westen
werden niet gebruikt voor investe
ringen in industrie en landbouw,
maar voornamelijk ter subsidie
ring van de binnenlandse con
sumptie. Maar ook openlijk. Vorig
jaar werd een kritisch boek van de
historicus Djuranovic eerst bij de
derde herdruk verboden. Een me
morandum van de Servische aca
demie voor wetenschap en kunst
over de feilen van Tito's politiek
werd weliswaar niet gepubliceerd,
maar circuleerde geruime tijd in
partijkringen. In de geïllustreerde
massabladen verschenen vorig jaar
foto's van het gigantische autopark
van maarschalk Tito. De onderlig
gende boodschap: verspilling.
Enkele maanden terug ver
scheen in het blad van de jeugdbe
weging van de Sloweense commu
nistische partij, Mladina, een inter
view met een begin jaren zeventig
in ongenade gevallen Kroatische
partijleider Tripalo. Volgens Tripa
io is de Joegoslavische crisis be
gonnen toen Tito destijds de
Kroatische hervormingsbeweging
met zuiveringen de kop indrukte.
Het intellectuelen-comite in Bel
grado heeft de kat nu de bel aange
bonden. Maar het is uiterst o
schijnlijk dat de partijleiding zal
besluiten tot een werkelijke de-Ti-
toisering, omdat die de onrust in
het land (Tito is nog steeds zeer po
pulair) zou vergroten en het gezag
van de communistische partij zou
aantasten.
Voorspelbaar is een verdere ge
leidelijke relativering van Tito's
verdiensten voor volk en vader
land. Daarin past bijvoorbeeld de
in Kroatië aangekondigde sluiting
van de beruchte gevangenis op het
eiland Goli Otok, ruim honderd ki
lometer ten zuiden van Rijeka. Tot
1954 stond die bekend als 'Tito's
Goelag' vanwege de folteringen
waaraan Tito's gevangengenomen
tegenstanders (de cijfers varieren
van dertien tot meer dan twintig
duizend) werden onderworpen.
Het onderzoek, dat het comité in
Belgrado eist naar de precieze ge
beurtenissen en de verantwoorde
lijkheid voor het lijden op Goli
Otok, zal vermoedelijk nog gerui
me tijd op zich laten wachten.
