Massaal op zoek naar de
zon na slechte zomer '87
'Een nieuwe wond aan het
bloedende hart van Maria'
Reportage
Vakantie-uittocht belast routes naar het zuiden
'h tow woom om
m m
Bisschop Bar: Acht Meiwillens en wetens' tegen de draad
PAGINA 2
DONDERDAG 30 JUNI 1988
door
Jos Heymans
DEN HAAG - Mijd de weekeinden, rijd doordeweeks! Dat
is het advies van de ANWB aan de vooravond van de eer
ste, grote vakantie-uittocht.
Eind deze week beginnen de
schoolvakanties in het zuiden van het land. Bijna twee mil
joen Nederlanders uit die regio vertrekken dan naar een,
"Er wordt in Europa hard gewerkt
aan de verbetering van de wegen,
waardoor het aantal knelpunten
gelukkig steeds minder wordt",
zegt Lorsheijd. In eigen land is er
nauwelijks meer sprake van echte
knelpunten voor het vakantiever
keer.
De kans op filevorming en ver
tragingen in de zomer beperken
zich tot de N-59 (Zeelandroute), de
rondweg om Breda, de weg Arn-
hem-Apeldoorn (N-50) en een stuk
je snelweg A-2 ter hoogte van
Weert. De grensovergangen geven
meestal geen problemen.
doorgaans zonnige, vakantiebestemming in het buiten
land. Een miljoen andere landgenoten kiezen voor een ver
blijf in eigen land. Een week later gaan ruim 3 miljoen
mensen uit het midden van het land met vakantie en de
week daarna volgen nog eens 3,5 miljoen landgenoten uit
de noordelijke provincies.
In totaal trekken 5,4 miljoen men
sen deze zomer naar het buitenland
en hebben vier miljoen anderen
voor een binnenlandse bestem
ming gekozen. Dat is een toename
van 3,5 procent ten opzichte van
het vorig jaar. Vooral de buiten
landse (zon)oorden zijn in trek, zeg
gen Jacques Lorsheijd en Paul van
Oijen van de ANWB. "Je kunt er
bijna blind op varen. Als er een
slechte zomer is geweest, en dat
was zo in 1987, dan zoeken de Ne
derlanders het jaar daarop massaal
de zon op".
Het zijn hoogtijdagen voor de
tientallen, bijna uitsluitend vrou
welijke personeelsleden van de af
deling actuele informatie op het
hoofdkantoor van de ANWB in
Den Haag. Dagelijks moeten dui
zenden vragen van vakantiegan
gers worden beantwoord. Daar
naast verzamelt de afdeling met de
Algemene Verkeersdienst van de
rijkspolitie en het KNMI allerhan
de gegevens, die hun invloed heb
ben op het toeristenverkeer, zoals
filevorming, wegopbrekingen. sta
kingen. weerberichten en wachttij
den bij veerdiensten. Die informa
tie wordt weer doorgespeeld naar
het ANP. de dagbladen, de omroe
pen en teletekst.
Alle gegevens tesamen vormen
een inventarisatie van de knelpun
ten in het wegennet van Europa.
België/Frankrijk
In België moet rekening worden
gehouden met grote verkeersdruk
te op de weg Gent-Oostende (A-10)
en op de route door de Ardennen
(N-4). Steeds meer vakantiegan
gers op weg naar het zuiden kiezen
voor deze route, waar geen tol hoeft
te worden betaald in tegenstelling
tot de snelweg naar Parijs. Boven
dien is de benzine in Luxemburg
veel goedkoper. De ANWB advi
seert niet met tanken te wachten
tot de laatste benzinestations voor
de Franse grens. Daar staan door
gaans tientallen auto's in rijen te
wachten.
Frankrijk is nog altijd de favorie
te bestemming. Dit jaar gaan er
naar verwachting een miljoen Ne
derlanders naar toe. Samen met
miljoenen andere vakantiegangers
zorgen zij voor kilometers lange fi
les op de wegen rondom Parijs, in
Bretagne en op de autoroute naar
ring. De verkeersader naar het zui
den loopt altijd vast", weten de
specialisten van de ANWB.
Het devies om de wegen in de
weekeinden te mijden, geldt voor
alle landen, maar zeker voor Frank
rijk. De 'zwarte dag' - de datum
waarop de Fransen met vakantie
gaan en miljoenen andere toeristen
naar huis terugkeren - is een begrip
in Frankrijk. Dit jaar valt de 'zwar
te dag' op zaterdag 30 juli. Ook
waarschuwt de ANWB voor zeer
drukke wegen op woensdag 13 juli,
de dag voor Frankrijks nationale
feestdag, en het weekeinde van 26
en 27 augustus als de Fransen huis
waarts keren.
Westduitsland
Ook de Westduitse autobahnen
hebben hun specifieke knelpun
ten. Rondom Keulen is het altijd
druk, zegt de ANWB. Andere druk
ke tot zeer drukke wegen zijn de A-
3 van Frankfurt naar Neurenberg,
de A-8 op het stuk van Karlsruhe
naar Ulm en het deel van Miinchen
naar de Oostenrijkse grens en de A-
5 van Karlsruhe naar Freiburg. Op
de noord-zuidroute (A-7) worden
deze zomer op acht plaatsen weg
werkzaamheden verricht, waar
door extra files zullen ontstaan.
De eerste grote drukte op de
Westduitse autobahnen wordt ver
wacht op 8 en 9 juli, wanneer de
deelstaat Nordrhein-Westfalen met
vakantie gaat. Op 22 juli volgt
Beieren. Maar het grootste aanbod
het zuiden. "Files van 40, 50 en 60
kilometer zijn dan geen uitzonde-
Dit weekeinde begint de vakantie-uittocht. Verkeersdrukte dus bij de grens
aan verkeer verwacht de toeristen
bond op 29 en 30 juli (de Volkswa
genfabrieken gaan dan weer aan de
slag) en op 12 en 13 augustus (wan
neer de vakantie afloopt van het
personeel van de Fordfabrieken).
De benzine in West-Duitsland,
toch al niet de duurste, is langs de
kleinere wegen doorgaans goedko
per dan langs de autobahnen. Veel
vakantiegangers willen vlak voor
de grens de snelweg verlaten om
tamelijk goedkoop te tanken. Dat
levert nogal eens problemen op. De
afslagen voor de grens zijn vaak vol
en worden dan door de politie afge
sloten. Het is dus raadzaam om tij
dig benzine in te nemen en niet te
wachten tot de tank bijna leeg is.
Oostenrijk
Wie Oostenrijk via de noord-
zuidroute (A-7) binnenkomt, moet
rekening houden met filevorming
en vertraging. Bij de Westduitse
grensplaats Fussen eindigt de
autobahn. Andere drukke wegen
zijn de A-12 (Innsbruck-Kufstein)
en de A-13 (Innsbruck-Brenner-
pas). Ook de tweebaansweg van
Salzburg via Graz naar de grens
met Joegoslavië is niet aan te beve
len.
Een van de meest hinderlijke
knelpunten in Oostenrijk, rondom
Villach, behoort vanaf 1 juli tot het
verleden. Dan is de aansluiting van
de A-10 op de A-2 eindelijk gereali
seerd en hoeven de toeristen, op
weg naar Karinthië, niet meer door
de buitenwijken van Villach te rij
den.
Zwitserland
De problemen op de verkeerswe
gen in Zwitserland beperken zich
tot de St. Gotthardtunnel. "Het ver
keersaanbod is daar het hele jaar
door erg groot", vertelt Lorsheijd.
De overige wegen zijn beduidend
minder druk. Veel toeristen op weg
naar het zuiden kiezen voor alter
natieve routes via Frankrijk of
Ooastenrijk, omdat ze in Zwitser
land een autobahnvignet moeten
hebben. Wie toch door Zwitserland
wil, kan zo'n vignet ook in Neder
land kopen. Dat bespaart opont
houd aan de grens. Het vignet kost
f 41,50 en is verkrijgbaar bij de
ANWB-kantoren.
Italië
In Noord-Italië is het op alle zon
dagen in juli en augustus zeer druk.
Ook hier geldt dat de wegen het
beste op doordeweekse dagen kun
nen worden bereden. De ANWB
verwacht topdrukte in Italië in de
weekeinden van 6 en 7 augustus en
van 27 en 28 augustus. Ook op de
voorafgaande vrijdagavonden zul
len de wegen overvol zijn. De files
in dit gebied ontstaan doorgaans
rondom de grote steden (Milaan,
Genua, Bologna en Florence) en in
de kustgebieden langs de Adriati-
sche en Middellandse Zee.
Actuele ANWB-informatie over
het wegverkeer in Europa via de
nummers 06-91091010 (voor Groot-
Brittanniè, België, Frankrijk en
Spanje); 06-91091080 (West-Duits
land, Oostenrijk, Zwitserland, Ita
lië, Joegoslavië en Griekenland).
Over de toestand van de wegen in
Nederland is informatie verkrijg
baar via telefoonnummer 070-
313131
Bisschop Lefèbvre richt eigen r.k. kerk op
ROME - In het Zwitserse stadje
Econe voltrekt zich vandaag het
eerste schisma, de eerste radicale
breuk binnen de katholieke kerk
van deze eeuw. Tegen het uit
drukkelijk verbod van paus Jo
hannes Paulus II in, wijdt de re
bellerende reactionaire bisschop
Marcel Lefèbvre vandaag vijf
van zijn volgelingen tot bis
schop.
door
Marjon van Roijen
Volgens de kerkwetten van het
Vaticaan betekent dit dat Lefèb
vre en de zijnen zichzelf hiermee
automatisch hebben uitgesloten,
'geëxcommuniceerd', van de ka
tholieke kerk. Dat betekent dat
ze geen sacramenten meer mo
gen ontvangen, zoals de biecht of
de communie en dat ze zijn ver
oordeeld de rest van hun leven in
'doodzonde' te leven.
Tot op het allerlaatste moment
heeft paus Wojtyla, die zelf niet
bepaald als progressief te boek
staat, geprobeerd om de dreigen
de scheuring met het ultra-con
servatieve deel van zijn kerk te
voorkomen.
Op 5 mei jl. kwam het zelfs tot
een compromis met Lefèbvre.
Ondanks het feit dat hij twintig
jaar lang op weinig verhulde
toon tekeer is gegaan tegen de
'modernisten' en 'geloofsverra-
ders' en de 'ketters' van de heili
ge stoel in Rome zei hij toen: "Ik
erken jou dissidente Broeder
schap, en alle priesters die je in
de loop der jaren illegaal gewijd
hebt. Ik benoem zelfs een bis
schop uit jou midden. Op voor
waarde dat jij ophoudt openlijk
tegen het Vaticaan te ageren".
Daar kwam ook het geschre
ven akkoord met kardinaal Rat-
zinger het hoofd van de mo
derne Vaticaanse inquisitie op
neer. Maar Lefèbvre had nauwe
lijks Rome verlaten, of hij riep in
zijn hoofdkwartier in Zwitser
land een persconferentie bijeen,
waarop hij het akkoord met het
Vaticaan eenzijdig verbrak. Eén
bisschop was Lefèbvre niet ge
noeg. Hij wilde er vier. En boven
dien zou hij zelf wel bepalen
waar en hoe ze gewijd moesten
worden.
Smeekbrieven
De paus schreef smeekbrieven
aan Lefèbvre, waarin hij zijn
broeder onderdanig verzoekt,
"ja, ik smeek je zelfs om te ge
hoorzamen". Er wordt bemid
deld en gelobbied en getelefo
neerd naar Econe. Alle kerken in
het bisdom van Sion in Zwitser
land waar Econe onder valt
zijn al drie dagen aan het vasten
en bidden in de hoop dat "onze
Heer hun geesten verlicht".
Maar zelfs de pauselijke op
roep aan Lefèbvre om "geen
nieuwe wonden toe te brengen
aan het bloedende moederhart
van de Heilige Maagd Maria",
vermogen Lefèbvre niet te ver
murwen. Hij beklaagde zich over
de "wrede vervolging" van Ro
me, en is van mening dat zelfs de
"Sovjets nooit gedaan hebben
wat de kardinalen in Rome mij
aandoen".
Gisteren gooide Lefebvre de
deur definitief dicht door paus
Johannes Paulus II en 'anti
christ' te noemen: "De stoel van
Petrus, en ook de andere hoge ze
tels in het Vaticaan worden bezet
door anti-christen", schreef Le
febvre gisteren in een open brief
aan zijn vier nieuwe 'bisschop
pen'
Bisschop Lefèbre: veroorzaker
van het eerste schisma in de
roomskatholieke kerk sinds eeu
wen. (loto EPA)
De breuk heeft zich nu vol
trokken. In de aanwezigheid dui
zenden volgelingen wijdde Lefè
bvre vandaag (zonder pauselijke
toestemming) vier van zijn
adepten tot bisschop, nadat hij
gisteren al zestien seminaristen
tot 'priester' had gemaakt.
De vraag die nu overblijft is,
welke consequenties dit schisma
heeft voor de officiële katholieke
kerk. Niet voor niets sprak paus
Wojtyla gisteren van "een im
mense droefheid", en zei hij te
hopen dat "God almachtig ons
de weg zal wijzen om, door tus
senkomst van de Maagd te voor
komen dat er een nog groter
kwaad geschiedt". Het is duide
lijk welk kwaad door Johannes
Paulus II hier wordt bedoeld:
een eventuele massale overloop
van gelovige naar de nieuwe
kerk van Lefèbvre.
Enige waarheid
Lefèbvre heeft er namelijk
geen doekjes om gewonden dat
hij van plan is zijn eigen kerk te
stichten. Of beter gezegd: Lefèb
vre vindt dat hij zelf de "enige
echte kerk op aarde" is en niet
het Vaticaan in Rome. Immers,
met het Tweede Vaticaanse Con
cilie in 1962 waarbij er een aantal
moderne hervormingen zijn
doorgevoerd, zoals de afschaf
fing van de mis in het Latijn,
heeft het Vaticaan gebroken met j
"de Kerk van altijd", vindt Lefe
bvre. "En daarom", zo redeneert
Lefèbvre, "is de kerk van Rome
niet katholiek". "Alleen wij zijn i
de enige waarheid".
De verwachting is echter dat
niet al te veel gelovigen Lefebvre
zullen volgen, nu hij het tot een
breuk heeft laten komen. Uit een
recent onderzoek, dat gedaan
werd onder misbezoekers uit
vijftien verschillende landen,
blijkt dat 14 procent van de gelo
vigen Lefèbvre's kritiek op Ro
me "volledig gegrond" vindt.
Maar slechts 2 procent verklaar
de zich bereid om Lefèbvre ook
na een schisma te volgen.
Bovendien, zo kondigde het
Turijnse dagblad La Stampa aan,
zou de paus op het punt staan
een brief te sturen naar alle bis-
dómmen in de wereld "waarin
hij speciale maatregelen aankon-
digd ter herwinning van een zo
groot mogelijk aantal 'traditione-
len". Een van die maatregelen
zou de toestemming zijn om de
mis weer in het Latijn voor te
dragen.
"Nee, het is niet goed wat daar
allemaal gebeurt. Ik voel steeds
meer de behoefte, dat duidelijk
te maken aan degenen die wél
trouw zijn aan de kerk"
Een redacteur van het ANP
sprak met bisschop Bar van Rot
terdam. Onderwerp: de 'Acht
Mei-beweging', een samenbal
ling van kritische en vernieu
wingsgezinde rooms-katholie-
ken, nu al meer dan negentig or
ganisaties.
De bisschoppen zijn bezorgd
over de 'verharding' aan de kant
van 'Acht Mei'. Er zijn nu een
paar gesprekken geweest tussen
afgevaardigden van de bisschop
pen en de beweging. Mochten de
bisschoppen in augustus beslui
ten die gesprekken niet voort te
zetten, dan is dat uit zorg voor de
genen die niet begrijpen wat
'Acht Mei' voorstaat. Bisschop
Bar: "Die mensen vragen: mag
dat dan allemaal? Dan antwoor
den wij: nee, dat mag niet. Er is
de bisschoppen alles aan gele
gen, gezamenlijk te bijven op
trekken ten opzichte van de Acht
Mei-beweging".
Het besluit van het 'Acht Mei'-
bestuur om het niet-goedgekeur-
de tafelgebed 'Gij die weet' van
Huub Oosterhuis vorige maand
op de manifestatie in Utrecht op
nieuw te gebruiken, vindt Bar
(59) 'volstrekt onbegrijpelijk'.
"Willens en wetens is dit gebed
voor de tweede keer gebruikt,
hoewel bekend was dat de bis
schoppen er ernstige bezwaren
tegen hebben".
Verharding
Bij het laatste gesprek met
'Acht Mei' vroeg de delegatie van
de bisschoppen waarom dat ge
bed weer was gebruikt. "Toen
trad een duidelijke verharding
op in het gesprek. Dan denk ik: is
dat nou een groepering waar je je
hoop op kunt vestigen? Het ging
zo: wij wisten heel goed dat het
niet kon, maar we hebben het
toch gedaan. Een duidelijk teken
van hoe binnen deze beweging
ook tegen andere dingen wordt
aangekeken".
Bisschop Bar vindt het tegen
strijdig dat 'Acht Mei' aan de ene
kant steeds zegt kerk en bis
schoppen niet te willen missen
en ernst te willen maken met al
les in de kerk, maar aan de ande
re kant daar zo weinig van laat
merken. "Ik vraag me werkelijk
af waaruit hun verbondenheid
met de kerk blijkt".
Het gebruik van het omstre
den tafelgebed is, volgens de bis
schop, daarom zo 'ontzettend
pijnlijk' omdat het over de hoof
den van een groot deel van de
achterban heengaat. "Wat mij in
deze beweging verontrust en
daarom heb ik ook in de delega
tie willen zitten is, dat er zo
veel mensen zijn die daar wat in
zien ondanks alle bezwaren die
eraan kleven". Hoewel de discus
sie over de resultaten van het
Tweede Vaticaans Concilie nog
niet is afgelopen, liggen bepaal
de zaken wel vast door besluiten
van de concilie-commissie of de
curie. "Daarom mag je niet al te
gauw zeggen: dat hebben wij nu
besloten, dat is ónze verantwoor
delijkheid en daarom doen wij
het zó".
"In het geval van het tafelge
bed hebben de bisschoppen het
recht en de opdracht bepaalde
dingen te zeggen. Om in de litur
gie het teken van de Heer te stel
len heb je instemming, maar ook
toestemming van de kerk nodig.
Dat hebben wij in gesprek met
'Acht Mei' ook duidelijk gezegd.
Er zijn enkele vergelijkbare ge
beden in het Nederlands ver
schenen die ter goedkeuring aan
het Vaticaan zijn voorgelegd. Dat
is, denk ik, nodig om het sacra
ment te kunnen vieren. Liturgie
is niet iets dat je alleen als groep
met elkaar doet".
Bisschop Bar begrijpt de
'soms halsstarrige houding' van
gelovigen tegenover voorschrif
ten van de kerk niet goed.
"Die goedkeuring van het Va
ticaan heeft mij nooit gedrukt,
integendeel. Het geeft mij zeker
heid datje op de goede weg bent.
Het is veel meer dan discipline
alleen. Het is een uiting van die
pe verbondenheid met de we
reldkerk. Regels van die wereld
kerk moeten worden toegepast.
Anders krijg je volstrekt onver
gelijkbare en dikwijls ook on
werkbare situaties. Als je als Ne
derlanders altijd zeggen moet:
wij doen dat niét, want wij heb
ben wat anders, dan is dat zeer
moeilijk te verkopen".
Dat de bisschoppen zich te
genover de buitenwacht niet al
tijd als eenheid opstellen, erkent
Bar. "Maar op veel punten valt
dat nog wel mee. Wij zijn één in
geloof. Alleen beleidskwesties
geven soms moeilijkheden. We
zijn te snel geneigd te zeggen dat
een bepaald besluit het. geloof
aantast. Het zou helpen als we
een duidelijker onderscheid
maakten tussen beleidszaken en
strikte geloofszaken. Wij beieven
nu een tijd van verwarring Dat is
ook voelbaar in het bisschoppen
college. We moeten er als bis
schoppen daarom alles aan doen.
zo dicht mogelijk bij elkaar te
blijven. De eenheid is door de
Heer gegeven. Daaraan moeten
we blijven werken".
Wat die 'verwarring' betreft
kan de identiteit van zich 'katho
liek' noemende organisaties als
voorbeeld dienen. Bar: "Sommi
ge katholieke organisaties, voor
al in het westen van het land, ver
keren in moeilijke omstandighe
den. Ze ondervinden veel weer
stand. Mij wordt weieens gezegd:
vindt u dat nou katholiek? Dan
zeg ik: nee, maar ze proberen het
wél te zijn. En daarom houden ze
het predikaat katholiek, in af
wachting van betere tijden. Maar
ik zeg er wel bij: dit predikaat
laat geen individuele invulling
toe".
Enquête in Lisse
De hervormde wijkkerkera-
den Oost en West en de centrale
kerkeraad in Lisse zijn van plan
begin september, vlak voor het
nieuwe 'kerkseizoen', een onder
zoek in te stellen naar hoe de ge
meenteleden het functioneren
van hun plaatselijke kerk erva
ren. Het wordt een uitgebreid on
derzoek voor iedereen, jong en
oud, meelevend of niet, zo be
richt de predikant P. C. 't Hooft
in het kerkblad.
Het onderzoek beslaat diverse
terreinen van kerke werk, zoals
ouderlingen en pastoraat, diake
nen en kerkvoogdij, de contac
ten met de gereformeerde kerk
en wat de gemeenteleden verder
zelf te berde willen brengen. Tot
gemeenteleden die zich afvragen
of 'het kerkvolk' nu de dienst
gaat uitmaken, zegt de Lisser
predikant: "De dominees en de
kerkeraad zijn ook niet de baas.
Nee, er is maar één Heer. Maar
om dat op het spoor te komen is
het goed, ook te luisteren naar el
kaar".
Hervormde Kerk: beroepen
te Glanerbrug (Ov.) G. H. Hoek
man Ommelanderwijk-Meeden
(Gr.) Gereformeerde Kerken:
aangenomen naar Nuenen (her
vormd-gereformeerd) voor deel
werk kandidaat mevrouw G. F.
Struys aldaar. Gereformeerde
Kerken Vrijgemaakt: beroepen
te Zuidhorn F. H. Folkerts Stads
kanaal.
Lefebvre. De opstandige
conservatieve aartsbisschop
Marcel Lefebvre heeft gisteren in
Econe (Zwitserland) zestien
priesters gewijd. Econe is het
hoofdkwartier van zijn priester
broederschap 'Pius XI'. In zijn
preek veroordeelde Lefebvre op
nieuw het 'liberalisme' van het
Tweede Vaticaans Concilie en de
'catastrofale gevolgen' daarvan.
De paus deed gisteren een al
lerlaatste poging om de ge
schorste aartsbisschop af te hou
den van wijding van vier bis
schoppen vandaag.
