««sa
'««Cvi
'Dit vergeten we
dus nooit meer.
ÏÏÏSPa
Ook feest op
de Antillen
Beperkt aantal incidenten
in enorme zee van mensen
Rinus Michels diep geroerd:
MAANDAG 27 JUNI 1988
PAGINA 19
la Ga/zett a Sgortiwa fciia"
r ff?,! Lv'-IL^^ a n
MOSKOU (GPD) - „We hebben
pech gehad, maar we hebben met
ere verloren. Nederland speelde
fraai, technisch waren ze heel sterk
en ze waren nauwkeuriger in het
voeren van de aanval. De onzen
hebben dapper en vindingrijk te
genspel geleverd en het zou niet
juist zijn om ze te bekritiseren. Een
tweede plaats in het Europees
kampioenschap na 16 jaar is iets
om trots op te zijn".
Dit is de algemene teneur van de
verslagen in de Sovjet-pers over de
finalewedstrijd in München. Te
leurstelling over het verloop van de
match, waarin de Sovjet-aanvallers
een paar scoringskansen lieten lig
gen, wordt hier niet vertaald in
scherpe kritiek op trainer of spe
lers. Gladjes en volstrekt emotie
loos worden de twee doelpunten
van Oranje beschreven. De gemiste
strafschop door een falende Bela-
nov, die drie kansen verprutste, al
Met ere verloren dus. Vanzelf
sprekend bleef het na afloop rustig
in de straten van Moskou. Openba
re gelegenheden zoals bruine café's
waar de nederlaag gezamenlijk kan
worden weggespoeld, bestaan hier
nu eenmaal niet. Een paar kranten
zeuren nog na, dat het niet mee
doen van de centrale verdediger
Oleg Kuznetsov, die Van Basten
had moeten uitschakelen^ zwaar
meetelde. En ook het feit dat de
Sovjet-ploeg een dag minder rust
heeft gehad dan Oranje wordt als
een excuus aangevoerd. Eén krant,
de Moskovskaja Pravda, vond het
maar vreemd dat uitgerekend Be-
lanov, die met een blessure het
veld was opgekomen de penalty
moest nemen. Maar de meeste bla
den prijzen toch het Nederlandse
team als een indrukwekkend kam
pioen, die in Van Basten de absolu
te uitblinker van dit toernooi had.
Hoe nu verder met het Sovjet
team? Opvallend is dat zowel de te
levisieverslaggever als enkele be
kende voetbalcommentatoren dit
toernooi hebben aangegrepen om
een lans te breken voor het profes
sionalisme in de Sovjet-voetballe
rij. Het oude systeem dat de spelers
bijvoorbeeld praktisch verbiedt
om naar buitenlandse clubs over te
gaan (dat mag pas na je 29ste en
ook dan is het nog heel moeilijk)
moet radikaal worden afgeschaft,
zo vindt de sportmeester Valentin
Eivanov in Moskovskaja Pravda:
„Gullit en Van Basten zouden niet
zo goed gespeeld hebben als ze al
maar in Nederland waren geble
ven. Het was onjuist om de spelers
in hun eigen sop te laten gaar ko
ken, de besten moeten naar het
buitenland kunnen gaan, waar hun
vakmanschap alleen maar vergroot
zal worden zodat ze voor ons natio
nale elftal ten slotte meer waard
zullen zijn.
Italië
De reacties in Italië zijn bijna eu
forisch. De krantenkoppen sprin
gen van enthousiasme de pagina's
af: „Gullit koning van Europa",
schrijft het sportdagblad de Gaz-
zetta Sportiva over vrijwel de hele
breedte. „De gouden tulpen" zoals
het Nederlands elftal wordt ge
noemd, zijn de „heersers van Euro
pa" geworden. Journalisten grij
pen naar de meest fantastische
beeldspraken om de prestaties van
de Nederlanders te beschrijven:
„Hij plukt de bal uit de lucht", zo
schrijft het dagblad de Corriere
della Sera over het tweede doel
punt van Van Basten „een lichtflits
maakt zich los van de bal. En dan is
het alsof een machtige laserstraal
het doel van Dassajev doorboort".
Een Verrassend' Nederland
heeft Italië 'gewroken'. Dat is de te
neur van de meeste reacties. De af
gelopen dagen was er in Italië veel
geschreven over de 'onverslaan
baarheid' van het Russische elftal.
En ook de vraagtekens die de Itali
aanse sportpers geplaatst had bij
de taktiek van trainer Michels, wa
ren na de Nederlandse overwin
ning op Duitsland niet geheel ver
dwenen. Nu neemt men echter al
les terug.
„Alle verhalen waarin het 'labo
ratorium-voetbal' van de Russen
werd opgehemeld, en zelfs tot
'voetbal van het jaar 2000' gebom
bardeerd zijn verwezen naar de an
dere wereld", schrijft de directeur
van de Corriere dello Sport, het
grootste dagblad van Italië, in zijn
redactioneel commentaar. Dome-
nico Morace moet toegeven dat het
uiteindelijk „de sterren zijn die tel
len. In een elftal vol talent hebben
drie mannen betoverd: Van Bas
ten, Gullit, en Rijkaard. En zij heb
ben gewonnen". „De sterren ver
slaan de robots", zo luidt de con
clusie.
In Italië wordt de overwinning
van Nederland een beetje gezien
als een eigen overwinning. „Milan-
Rusland: 2-0", kopt de Corriere del
lo Sport in vette letters. „De over
winning is tot stand gekomen
dankzij 'onze drie Milan-spelers',
schrijft de Romeinse krant II Mes-
sagero. „Gullit, Van Basten en
Rijkaard zijn uiteindelijk 'van
ons", zo vinden de meeste Italia-
De schatrijke eigenaar van AC
Milan Berlusconi zijn trotse bezit:
Gulit, Van Basten en Rijkaard de
drie beste voetballers van het EK.
"We zijn in staat om het beste te
kiezen dat er op de voetbalmarkt
aanwezig is", zei hij in een inter
view met de Gazzetta Sportiva.
„Van Basten was buitengewoon",
vond Berlusconi. „De ster van het
kampioenschap".
Westduitsland
"Het was een overwinning van
kunstenaars op het collectief. Het
was een zege van het enthousiasme
over de berekening. Nederland
werd verdiend kampioen van Eu
ropa". Dat schrijft het zondagsblad
Die Welt. Het is vrij algemeen de
trend in alle Westduitse kranten.
Een paar koppen: 'Holland jubelt.
Droomvoetbal', 'Superelftal. Gefe
liciteerd Nederland' en een hele
fraaie uit de Keulse Sonntag Ex
press: „Bij het doelpunt van de
eeuw, sprong zelfs Helmut Kohl
van zijn stoel".
In veel kranten wordt als troost
voor het team van Beckenbauer ge
schreven, dat de Duitsers in ieder
geval verloren hebben van het bes
te team van Europa. Bild vraagt
zich zelfs af hoe de Westduitsers in
oktober dit Nederlandse team in
vredesnaam moeten verslaan bij de
WK-kwalificatie en de voorzitter
van de Westduitse voetbalbond
Neuberger wenst dat de Duitsers
leren van dit Nederlandse spel.
„We moeten gaan experimenteren.
Daarbij moeten we op de koop toe
nemen, dat we ons misschien niet
kwalificeren voor het wereldkam
pioenschap".
Over het spel van het Nederlands
elftal hebben de Duitse kranten
niets dan lof. Lof ook voor de takti-
sche les die Rinus Michels had ge
trokken uit de te offensieve speel
wijze in de eerste ontmoeting met
de Sovjetunie. Toni Schumacher,
die in de Keulse tijd van Michels re
gelmatig overhoop lag met de 'Ge
neraal': „Nederland had niet alleen
het beste team, maar ook de beste
trainer".
Franz Beckenbauer: „De tandem
Van Basten-Gullit is de beste op de
wereld". Voetballers en trainers
prijzen vooral het harmonieuze,
onbaatzuchtige spel van de vader
landse vedetten. Ook de politici
waren niet zuinig met hun loftui
tingen. Kanselier Helmut Kohl:
„Een verdiende overwinning. Een
fantastische reclame voor het voet
bal. Ik heb genoten". Minister van
buitenlandse zaken Hans Dietrich
Genscher: „Een grootse wedstrijd.
De Nederlandse zege is verdiend.
Ze hebben de betere individualis
ten". Minister van binnenlandse
zaken Friedrich Zimmermann:
„Pure reclame voor het voetbal.
Deze Gullit is een geweldige ke
rel".
Lof is er ook voor de tienduizen
den vaderlandse fans. Niet alleen
wordt hun vrolijkheid en hun
steun voor het elftal geprezen, ze
staan volgens de Westduitse kran
ten ook bovenaan bij het bedenken
van originele leuzen. Die Welt vond
de slagzin „Oma, we hebben je Fiets
gevonden", pure klasse. Het blad
legt de diepe achtergrond van deze
uit de oorlog daterende variant op
„eerst mijn fiets terug" uit en con
cludeert: „Ze hebben de fiets ge
vonden en daarbij ook nog de Duit
sers verslagen. Dat telt dubbel".
Engeland
Wie twee weken geleden voor
speld had dat Jimmy Greaves, de
meest populaire voetbalcommen
tator van Engeland met een Gullit-
petje op de lange serie televisie-uit
zendingen van het Europees kam
pioenschap zal afsluiten, was onge
twijfeld voor gek verklaard. Maar
voor de camera's van de Britse
commerciële televisie droeg de
voormalige goaltjesdief van het
Engelse voetbal niet alleen het pet
je, maar met een stoute glimlach en
een knipoog ook de bijbehorende
lange rastakrullen.
In de Soho-studio van Sky Chan
nel ging nieuwslezer Arnout van
Lynden nog een stapje verder door
in beeld uitvoerig met een oranje
shirt en de Nederlandse driekleur
te zwaaien en hem toegeworpen
ballen telkens bekwaam weg te
koppen.
Waar de Engelsen zelf als de gro
te verliezers uit Westduitsland te
ruggekeerden, was hun enthou
siaste reactie op het grote Neder
landse voetbalsucces, toch zeer op
merkelijk.
De gerenommeerde sportjourna
list Hugh Mcllvanney bijvoorbeeld
schreef jubelend in The Observer
dat zowel winnaar Nederland als
Rusland het vertrouwen hebben
hersteld in de aantrekkelijke spel
elementen, die zo nadrukkelijk
ontbreken op de plaats waar het
destijds allemaal begonnen is.
Niet zonder sarcasme stelt Mcll
vanney vast dat veel Engelse voet
baltrainers ontbraken bij de wed
strijden in Westduitsland. Boven
dien vestigt hij de nadruk op het
grote isolement van de eigen En
gelse competitie, die eens het trot
se vlaggeschip was van een alom
gerespecteerde voetbalmacht,
maar nu meer weg heeft van een
oude roestige stoomboot uit een
van voetbal's bananenrepublie
ken.
Het zelfbeklag in de Engelse
sportpers over de afgang begint
pijnlijke vormen aan te nemen. Het
is duidelijk dat het voetbal van de
oude leermeesters diep in de put
zit. Iedereen is het er over eens dat
Nederland met sterren als Van
Basten, Gullit, Koeman en Rijk
aard een klasse heeft waartegen de
Engelse top in z'n huidige capaci
teit niet is opgewassen.
WILLEMSTAD (GPD) - Ook
op de Nederlandse Antillen werd
dit weekeinde enthousiast feest
gevierd na het succes van Oran
je. Op Rio Canario was een spe
ciaal voetbalcafé ingericht,
waar alle wedstrijden via een sa
tellietschotel konden worden ont
vangen.
Ook Tele Curagao zond de wed
strijden rechtstreeks uit in een,
open verbinding met Hilversum,
terwijl twee radiostations de
wedstrijden in het Papiamento
versloegen. Vandaar dat er op
straat nauwelijks verkeer was, er
was zelfs geen voetganger te be
kennen.
In voetbalcafé Meyer op Rio
Canario zaten zaterdagmorgen
ongeveer 150 voetbalfanaten
voor de overal opgestelde televi
sietoestellen, zelfs buiten op de
veranda werd de wedstrijd op de
televisie gevolgd. Het publiek be
stond uit Nederlanders die tijde
lijk op Curagao zijn voor bouw
werkzaamheden, uitgezonden
leerkrachten, marinejongens en
ook een grote groep Antillianen
en Surinamers. Vooral de donke
re spelers Gullit, Vanenburg en
Rijkaard en trainer Rinus Mi
chels zijn populair bij het Antil-
laanse publiek. Het leukste von
den de toeschouwers het naboot
sen van de wave onder aanvoe
ring van een Brabantse carna
valsprins. In een ogenblik van
bezinning werd zelfs plechtig het
Wilhelmus gezongen.
(vervolg van pagina 1)
Gezien de enorme aantallen feest
vierders bleven de incidenten zeer
beperkt. Duizenden enthousiaste
mensen toonden hun vreugde met
de dolste spandoeken (op de Am
sterdamse wallen: maak een oran-
jewip voor een halve snip), oranje-
kleding, wimpels, ballonnen en
wat er maar viel te verzinnen. In
Rotterdam werden honden waar
genomen die door hun baasje in
een oranjeshirtje waren gewurmd.
Ook bij het zingen kende de vin
dingrijkheid geen grenzen.
De huldiging was gistermiddag
begonnen op het vliegveld Wel
schap bij Eindhoven, waar meer
dan 50.000 mensen stonden om de
kersverse Europese kampioenen
welkom te heten. Ze hadden ge
duld moeten hebben, omdat het
vliegtuig dat in München was op
gehouden ruim drie kwartier te
laat kwam.
Staatssecretaris Dees van WVC
en burgemeester Van Kemenade
van Eindhoven mochten als eer
sten op Nederlandse bodem de
Oranjespelers feliciteren. De uit
bundige supportersschare op Wel
schap was overigens teleurgesteld.
Om de opgelopen achterstand in te
halen, verdwenen de spelers al na
een kwartier in de bussen om de
reis naar Amsterdam te maken.
Ook die tocht duurde vele malen
langer dan was gepland. Overal
langs de route tussen Eindhoven
en de hoofdstad stonden horden
supporters om de spelers toe te jui
chen. De zestien motoragenten van
de rijkspolitie, die de stoet bege
leidden, moesten halsbrekende
toeren uithalen om te voorkomen
dat de bussen door een te enthou
siast supporterslegioen tot stil
stand werd gebracht. Regelmatig
werd van weghelft gewisseld of
werden afslagen genomen om aan
de massa te ontsnappen.
Naarmate de hoofdstad dichter
bij kwam, werd het legioen groter.
De brug bij Vianen werd omzeild
door plotseling een andere route te
kiezen, waardoor ongetwijfeld
honderden supporters tevergeefs
op de bussen hebben gewacht. Bij
Utrecht moesten de bussen enkele
keren stoppen om de politie de
kans te geven een doorgang te for
ceren. De stoet werd achtervolgd
door een groeiend aantal motorrij
ders. De supporters langs de route
toonden een ongekende creativi
teit in het verzinnen van spandoek
teksten.
De huldiging, die in totaal enkele
miljoenen Nederlanders op de
been heeft gebracht, bereikte zijn
hoogtepunt tijdens een rondvaart-
tocht door Amsterdam. Enkele
honderdduizenden mensen had
den zich langs de grachten, in eigen
bootjes of op woonboten genesteld
om een glimp van de Oranje-spe
lers te kunnen opvangen. Vooral
op de woonboten ontstonden soms
gevaarlijke situaties. Op de hoek
van de Prinsengracht en de Lelieg
racht zakte het publiek door het
dak van een woonboot, waardoor
zes gewonden vielen.
Foto boven: bij bosjes vielen mensen flauw die in de verdrukking raak
ten bij de hekken op het Museumplein in Amsterdam
Foto onder: stampvolle bruggen en walkanten en overal oranje, (foto's
ANP)
MÜNCHEN/EINDHOVEN/AMSTERDAM (GPD) „En één ding spreken we af: dit ver
geten we dus nooit meer", toeterde Rinus Michels door de microfoon van het podium op
het Museumplein in Amsterdam. De succesvolle coach was op dat moment allang niet
meer de sfinx, de generaal of de emotieloze, harde trainer die zo weinig vrienden maakt.
Michels was al uren diep geroerd
en zichtbaar onder de indruk van
de massale en bovenal spontane
huldeblijken van een uitzinnige
mensenmenigte. In de binnenstad
van 'zijn' Amsterdam was hij zelfs
naar de dranghekken gelopen om
in het wilde weg de handen van
supporters te schudden.
's Ochtends, op de luchthaven
van München-Riem, was Rinus Mi
chels nog de onverstoorbare, de
ondoorgrondelijke. De felicitaties
van de her en der op het vliegveld
verdwaalde Oranjesupporter nam
hij weliswaar beleefd, maar gelaten
in ontvangst.
Het eerste lachje verscheen pas,
toen een schare Ierse voetbalaan
hangers - eveneens op weg naar
huis - olé, olé, olé begon te zingen.
Mevrouw Michels, een duidelijk
ander type dan haar man, schalde
gewoon mee.
De Ieren hadden zich in de
laatste week van het toernooi ware
supporters van het Nederlands elf
tal getoond, compleet met oranje
petten en sjaals. Zelfs de Neder
landse taal hadden zij zich eigen
gemaakt. In het centrum van Mün
chen hosten ze zaterdagavond'
schouder aan schouder met de
meer dan 30.000 Nederlanders en
zongen ze de tot 'hoep, Holland,
hoep' verbasterde versie van Neer-
lands meest bekende volks
deuntje. En op het moment dat het
Nederlands elftal zondagochtend
in de vertrekhal opstond om naar
het vliegtuig te gaan, ging er zelfs,
bij wijze van afscheid, een spon
taan applaus op.
Waardering
Het was de eerste kleine aanwij
zing voor de enorme waardering,
die het Nederlands elftal gisteren
ten deel zou vallen. De stewardes
sen van Transavia hadden zich uit
gesloofd om het vliegtuig te versie
ren en natuurlijk was er champag
ne en een cadeau: een zonvakantie.
Het werd in dank aanvaard. Maar
de stemming zat er nog niet hele
maal in. De spelers hadden nog
geen idee van wat hun in Neder
land boven het hoofd zou hangen.
Voorlopig was 't nog niet zover.
Het zou nog driekwartier duren,
voordat het vliegtuig toestemming
kreeg de luchthaven van München
te verlaten.
De KNVB was inmiddels op al
les voorbereid. Perschef Fred Rac-
ké ontvouwde in het vliegtuig 'ope
ratie aankomst', alsof het ging om
de taktische voorbereiding op het
duel tegen de Russen. „Als we in
Eindhoven zijn, blijft iedereen zit
ten. De NOS, de ZDF en het ANP
gaan als eerste het vliegtuig uit.
Dan volgt de heer Michels en Ruud
Gullit. Ze blijven op de onderste
tree van de vliegtuigtrap staan voor
het geval we plotseling weer moe
ten opstijgen. Ik herhaal: blijven
staan. De overige spelers gaan pas
naar beneden, als ze daar een teken
voor krijgen".
Voorbarig
De zorgen van de KNVB waren
nogal voorbarig. Twee ererondjes
boven de luchthaven maakten dui
delijk, dat van een gevreesde be
storming van het vliegtuig geen
sprake kon zijn. De 50.000 suppor
ters waren misschien wat ongedul
dig geworden, maar het vliegveld
was hermetisch afgesloten. Er zou
geen doorkomen aan zijn. Michels
en Gullit vergaten dan ook meteen
de opdracht en stoven rechtstreeks
af op staatssecretaris Dees van
WVC en burgemeester Van Ke
menade van Eindhoven.
Onder leiding van Gullit, wie an
ders, raakten de spelers in de ban
van de feestvreugde. Hoewel de
bussen alweer stonden te wachten,
zette de Oranje-aanvoerder hoogst
persoonlijk een polonaise op het
podium in. Het sfeertje was er, zij
het dat 't even onderbroken werd
door een verkeerde regie van de
KNVB-officials. Die hadden een
veel te kleine bus voor de kampioe
nen gereserveerd, waardoor de
spelersvrouwen van hun mannen
gescheiden dreigden te raken.
Maar'de bussen werden snel gewis
seld.
Een uurtje hadden de organisa
toren uitgetrokken voor de rit van
Eindhoven naar Amsterdam. Het
duurde uiteindelijk ruim twee en
een half uur, voordat de stadsgren
zen van Mokum werden bereikt.
Massaal waren de Nederlanders
naar het rijkswegennet getrokken
om de Oranjemannen toe te jui
chen. Hele kampeeruitrustingen
waren in de bermen aangebracht.
Op viaducten zag het zwart van de
mensen. En op de rivieren, die tij
dens de busreis werden gepas
seerd, lagen tientallen oranje ge
kleurde bootjes. 'Hebbes!', 'Van
Bastisch' en 'Mario for president'
waren de meest gelezen teksten op
de duizenden spandoeken, die de
route sierden.
Stil
Ze waren er stil van in de bus. De
meeste spelers wisten wel van ho
ren-zeggen hoe gigantisch de ont
vangst van Oranje na de verloren
WK-finale in 1974 was geweest.
Maar deze huldiging overtrof de
stoutste dromen. Doorgewinterde
journalisten die het allemaal al
eens hadden meegemaakt, waren
met stomheid geslagen. Radiore
porter Jack van Gelder, die zich
meer en meer als een Theo Koom-
en ontpopt, kreeg er een brok van
in z'n keel. „De rillingen lopen me
over de rug", riep hij, heel eerlijk.
Maar ook de zestien rijkspolitie
mannen op de motor, die de stoet
begeleidden, moesten af en toe een
traan uit hun ogen wegpinken. Zo
massaal, zo spontaan, zo echt.
En toen had nog niemand enig
idee van de omvang van het feest,
dat Oranje in de Amsterdamse
grachten te wachten stond. De bin
nenkomst van de hoofdstad ver
liep, tot verwondering van velen,
soepeitjes. Weinig supporters te
zien. Die bleken zich dus al langs
de grachten te hebben genesteld.
Daar zaten de honderdduizenden,
in de modekleur oranje. Nou ja, za
ten. Men hing over de leuningen,
stond op daken van woonboten of
dook spontaan de gracht in. „En dit
vergeten we dus nooit meer". Ci
taat Rinus Michels, zondag 26 juni
1988.
