Dukakis wil
einde steun
aan Unita
/Vv^
Gorbatsjov worstelt met het veranderen van de Rus
Conflict in Angola
Vredesoverleg
Surinaamse
regering en
rebellengroep
F amilietraclitie
Fel protest van Hongarije
tegen Ceausescu-politiek
WALDHEIM
TER
COMMUNIE
Acteur Reagan werkte
als informant voor FBI
Voortbestaan
zeehonden
niet m gevaar
Kopers hebt
V
Kopers hebben soms zelf óók
iets te verkopen. Niet altijd is een toe
komstige huiseigenaar tot dan toe huurder geweest. Re
gelmatig is een koper tevens verkoper. En andersom. Je
kunt dan natuurlijk zelf in die enorme aan- en verkoop
materie duiken. Met het gevaar, essentiële zaken over
het hoofd te zien. Eigen Haard ziet daarentegen niets
over het hoofd. Kijkt zelfs veel verder dan u denkt.
ZATERDAG 25 JUNI 1988
BUITENLAND
PAGINA 5
WASHINGTON (Rtr/AFP) - Michael Dukakis, de Demo
cratische presidentskandidaat van de VS, heeft een beroep
op de Amerikaanse regering gedaan om de steun aan de
Angolese guerrilla-beweging Unita stop te zetten. Dit
blijkt uit een communiqué van Dukakis, dat werd meege
deeld op een persconferentie in Washington.
De persconferentie was georgani
seerd door vijftien vooraanstaande
zwarte Amerikanen om te proteste
ren tegen het bezoek dat Unita-lei-
der Jonas Savimbi op dit moment
aan de VS brengt. „De militaire
hulp van de VS aan Unita vergroot
slechts de afhankelijkheid van An
gola ten opzichte van Cuba en de
Sovjetunie die wij uit Angola wil
len zien vertrekken" zei Dukakis,
Die hulp verscherpt het conflict in
zuidelijk Afrika en moet daarom
worden gestopt".
Savimbi kwam woensdag in de
VS aan en zal in het weekeinde
naar verschillende zuidelijke sta
ten van de VS reizen om Democra
ten en zwarte leiders ervan te over
tuigen om de Amerikaanse hulp
PARAMARIBO (AP) - Vertegen
woordigers van de Surinaamse re
gering en de rebellengroep van
Ronnie Brunswijk zullen maandag
voor het eerst rechtstreekse onder
handelingen voeren over een blij
vende wapenstilstand. Dat heeft
een woordvoerster van president
Ramsewak Shankar gisteren in Pa
ramaribo bekend gemaakt. De be
sprekingen zullen op een geheim
gehouden plaats in Frans Guyana
worden gevoerd. De eerste ronde
zal drie tot vijf dagen duren. Ge
praat zal worden over welke proce
dures voor verdere onderhandelin
gen zullen worden gevoerd.
De Surinaamse Raad van Chris
telijke Kerken, die de twee partijen
al sinds februari rond de tafel pro
beert te krijgen, zal bij de onder
handelingen bemiddelen. De vijf
koppige regeringsdelegatie zal
worden geleid door oud-ambassa
deur Wim van Eer. Het is nog niet
bekend wie namens rebellenleider
Brunswijk zal onderhandelen.
aan Unita voort te verzetten. Van-
Dunem zei ook dat besprekingen
over de militaire hulp van de VS
aan Unita losstaan van de vredes
onderhandelingen die worden ge
voerd over de oorlog in Angola.
Tijdens die onderhandelingen
die gisteren in Cairo begonnen, zijn
ernstige geschillen gerezen. Vol
gens diplomaten verliepen de be
sprekingen, waaraan naast Angola
en Zuidafrika ook Cuba en de Ver
enigde Staten deelnemen,
verhitte sfeer. De bijeenkomst
werd aan het einde van de middag
verdaagd voor bilateraal overleg.
Zowel van Zuidafrikaanse als
Cubaanse zijde werd gezegd dat
het er hard aan toe ging tijdens de
bijeenkomst, waar gesproken
wordt over een regeling voor de al
13 jaar durende oorlog in Angola en
de onafhankelijkheid van Namibia
dat tegen de .wil van de Verenigde
Naties door Zuidafrika wordt be
stuurd. Volgens diplomaten zijn er
geschillen gerezen over het tijd
schema' voor de terugtrekking van
de Cubaanse troepen die de Ango
lese regering helpen in de strijd te
gen de door Zuidafrika gesteunde
rechtse guerrillabeweging Unita.
Cuba en Angola hebben zich be
reid „verklaard de troepen binnen
vier jaar terug te trekken, terwijl
Zuidafrika op een veel kortere pe
riode staat.
We Angolese minister van bui
tenlandse zaken. Alfonso Van-
Dunem. hekelde de Zuidafrikaan
se voorstellen waarin Pretoria on
der meer een „nationale verzoe
ning" in Angola binnen zes weken
eist. De Angolezen en Cubanen
toonden zich zeer geërgerd door de
eis van Zuidafrika om inlichtingen
te verschaffen over het aantal Cu
banen dat met Angolese vrouwen
is getrouwd. „De Zuidafrikanen
willen de apartheid naar ons uit
voeren", zo zei een Cubaanse diplo
maat verontwaardigd. Zuidafrika.
dat Namibia pas onafhankelijk
heid wil verlenen als Cuba al zijn
troepen uit Angola terugtrekt, wil
met zijn eis voorkomen dat er Cu
baanse militairen in Angola achter
blijven die door te trouwen de An
golese nationaliteit hebben gere
gen.
Gestolen kunst
De Franse politie heeft 1.500 ge
stolen kunstvoorwerpen onder
schept die voor export naar landen
als de Verenigde Staten en Japan
waren bestemd. De kunstvoorwer
pen, waarvan de totale waarde op
ongeveer 2,5 miljoen gulden wordt
geschat, werden teruggevonden in
een aantal bergplaatsen in de om
geving van Parijs en Lyon. De
voorwerpen waren voornamelijk
uit villa's op het Franse platteland
ontvreemd.
Punjab
Vermoedelijk extremistische
Sikhs hebben bij verschillende
aanslagen in de door geweld geteis
terde Indische deelstaat Punjab
minstens dertien mensen om het
leven gebracht. Volgens de politie
van Punjab is daarmee het doden
tal van aanslagen in dit jaar geste
gen tot 1.389. In Asur, in het district
Amritsar, werden twee politie
agenten doodgeschoten, terwijl
een derde politieman werd gedood
toen hij in Ludhiana een groep ex
tremistische Sikhs achtervolgde.
Referendum
Dertig Europarlementariërs zul
len naar Chili reizen als waarne
mers bij het referendum over de
verkiezing van een nieuwe presi
dent. De beslissing van de Euro
parlementariërs is genomen in de
zogeheten 'Chili-groep' onder
voorzitterschap van de Nederland
se christen-democraat Hanja Maij-
Weggen. President Augusto Pino
chet, heeft zijn afkeer van buiten
landse waarnemers laten blijken.
Hij typeerde hen als 'marionetten'
van de democratische oppositie.
De waarnemers hoeven er niet op
te rekenen dat zij de stemlokalen in
mogen.
Delors
De Westduitse minister van eco
nomische zaken en voorzitter van
de liberale FDP Martin Bange-
mann zal nog even moeten wach
ten voor hij voorzitter kan worden
van de Europese Commissie. Voor
de Westduitse bondsdag maakte
bondskanselier Helmut Kohl dui
delijk dat de Westduitse regering
een nieuwe, tweejarige ambtster
mijn voor de huidige Franse voor
zitter Jacques Delors tot 1990 zal
steunen.
PARIJS (AFP) - Omdat haar doch
ter en vervolgens haar kleindoch
ter haar voorbeeld volgden, is Mi-
chèle Darduin deze week op 46-ja-
rige leeftijd de jongste overgroot
moeder van Frankrijk geworden.
Haar achterkleinzoon, Lionel, is
drie dagen geleden, op dinsdag, ge
boren in Përonne. "Het is eeA
beetje familietraditie." zei Michele
Darduin. bloemenwinkelierster in
Parijs. "Ik kreeg mijn dochter Eve-
lyne een paar dagen na mijn veer
tiende verjaardag en zij kreeg
Nathalie toen zij 16 was. Nathalie in
Përonne heeft Lionel gekregen
twee maanden na haar zestiende
verjaardag."
BUDAPEST De Hongaarse
hoofdstad Budapest staat komen
de maandag in het teken van een
officieel toegestane, massale de
monstratie tegen het socialistische
buurland Roemenië. In kringen
van de organisatoren, die zowel in
legale als dissidente organisaties
zijn te vinden, wordt over tiendui
zenden gesproken, die maandag
vanuit het centrum van de stad
naar de Roemeense ambassade zul
len trekken. Het protest is in de eer
ste plaats gericht tegen de behan
deling van de ruim 2 miljoen Roe
menen van Hongaarse afkomst
door het Ceausescu-bewind.
door
Hans Geleijnse
De demonstratie is de climax van
een aanzwellende stroom protes
ten nadat ongeveer twee weken te
rug in Hongarije de publiciteit los
barstte over plannen van de Roe
meense leider Ceausescu om tegen
de 7.000 dorpen met de grond ge
lijk te maken teneinde het land
bouwareaal te vergroten.
De emoties over dit plan, dat hier
wordt gezien als de definitieve aan
val op de (vooral Hongaarse) min
derheden in Roemenië, zijn zo
hoog opgelopen, dat de autoritei
ten niet meer om de publieke opi-
nie heen kunnen. Er is bijna geen
Hongaarse organisatie die de afge
lopen week niet in het nieuws
kwam met een protest tegen het
plan. Veel ervan, zoals de vereni
ging van advocaten, van architec
ten. de academie van wetenschap
pen, de officiële vredesorganisatie,
hebben westerse zusterorganisa
ties gevraagd hun protesten te on
dersteunen.
De vakbonden, journalistenvere
niging, de communistische jeugd
organisatie, de kerken - alle hebben
de afgelopen week brieven en tele
grammen naar Roemeense part
ners gestuurd met het dringende
verzoek alles in het werk te stellen
om uitvoering van de plannen te
voorkomen.
De betrekkingen tussen de beide
regeringen en de communistische
partijen zijn op een dieptepunt be
land. Afgelopen dinsdag publiceer
de het Hongaarse staatspersbureau
uit een recente briefwisseling tus
sen de beide partijen, waaruit
bleek dat de Roemeense commu
nisten hun Hongaarse kameraden
van 'vervalsing de Roemeense
minderhedenpolitiek' beschuldi
gen.
Pogingen van premier en partij
leider Grosz een formele uitnodi
ging van jaren terug als breekijzer
te gebruiken voor een gesprek met
zijn collega Ceausescu, zijn voorlo
pig nog niet gehonoreerd. Het Roe
meense bewind wil Grosz wel ont
vangen, maar alleen over 'economi
sche samenwerking' praten. De
zaak van de Hongaarse minderheid
wordt gezien als een 'binnenlandse
aangelegenheid' waar de Hongaar
se autoriteiten zich niet mee moe
ten bemoeien.
De Hongaarse minderheid
woont voornamelijk in Transsylva-
nië, een gebied dat de Hongaren bij
de vrede van Trianon na de Eerste
Wereldoorlog aan Roemenië moes
ten afstaan. Ceausescu beschouwt
de minderheden in de eerste plaats
als Roemeense staatsburgers. Zo
wel van Westduitse als Hongaarse
kant is de afgelopen maanden ge
protesteerd tegen de manier waar
op die visie wordt gepraktizeerd,
onder meer door het stelselmatig
wegdrukken van de oorspronkelij
ke taal, bijvoorbeeld door het
schrappen van alle Hongaarse
plaatsnamen dit voorjaar.
Hongarije kreeg bovendien te
maken met een stroom vluchtelin
gen uit Roemenië, vooral mensen
van de Hongaarse minderheid, die
de barbaarse politiek en de econo
mische rampspoed de rug toekeer
den. Officieel zijn er meer dan 5.000
vluchtelingen geregistreerd, die
een tijdelijke verblijfsvergunning
in Hongarije hebben gekregen,
maar het aantal illegalen wordt drie
keer zo hoog geschat.
De Hongaarse communisten ligt
dit probleem zwaar op de maag.
Hoewel Ceausescu en zijn politiek
binnenskamers als 'extremistisch'
en 'waanzinnig' worden gekwalifi
ceerd. heeft nog geen enkel socia
listisch land zich van de Roemeen
se leider gedistantieerd. Grosz bij
voorbeeld bestreed deze week dat
Ceausescu's 'dorpenplan' alleen te
gen de Hongaarse minderheid was
gericht, terwijl de partij de Roeme
nen liet weten dat zij op 'construc
tieve medewerking' van de Honga
ren kan rekenen bij het bereiken
van een gezamenlijke oplossing.
Dergelijke milde taal. ook al
wordt zij mogelijk ingegeven door
tactische motieven, veroorzaakt de
nodige kritiek onder de Hongaarse
bevolking. De laatste Weken zijn
zowel regering als partij herhaalde
lijk van een te slappe houding be
schuldigd. Grosz verweerde zich
daartegen bij de organisatie van
Hongaarse architecten met de op
merking dat „we onze standpunten
in onderhandelingen naar voren
moeten brengen en vooruitgang al
leen mogelijk is met een politiek
van dialoog".
MAUTHAUSEN - De Oostenrijk
se president Waldheim gaat ter
communie bij paus Johannes
Paulus II tijdens een openlucht
mis in Trausdorfbij de Hongaar
se grens. De mis, waar een menig
te van ongeveer 80.000 katholie
ken uit vooral Hongarije en Joe
goslavië bij aanwezig waren
was één van de programmapun
ten die de paus gisteren in Oos
tenrijk afwerkte. De paus ging
ook naar het voormalige concen
tratiekamp Mauthausen waar
tijdens de Tweede Wereldoorlog
100.000 mensen de dood vonden.
De toespraak die hij daar hield,
wekte de woede van de Oosten
rijkse opperrabbijn Chaim Ei
senberg. Hoewel de kerkvorst de
„waanzinnige ideologie" van de
nazi's veroordeeldesprak hij
niet over de joden die in Maut
hausen om het leven zijn geko
men. Wel herdacht hij een aantal
vooraanstaande katholieken.
LONDEN (GPD) - Ronald
Reagan heeft in de jaren veertig en
vijftig als informant voor de FBI
gewerkt. In die periode was de hek
senjacht onder senator McCarthy
op alles wat naar communisme
riekte ook in Hollywood in volle
gang. De Amerikaanse president
doet deze onthulling in het driede
lig tv-interview 'Reagan on
Reagan', waarvan het eerste deel
op 8 juli door het Britse commer
ciële tv-station Channel Four zal
worden uitgezonden.
In het tot nu toe in Amerika zelf
nog niet vertoonde interview, ver
telt Ronald Reagan dat hij in de ja
ren veertig lid was van het zoge
naamde onafhankelijke burgersbe-
stuur in Hollywood, dat volgens de
FBI duidelijk was geïnfiltreerd
door communisten. Het was toen
dat Ronald Reagan voor het Fede
rale Bureau van Onderzoek begon
te werken en daarmee doorging
toen hij voorzitter werd van de
bond van filmacteurs en verschei
dene van zijn collega's op een zwar
te lijst werden geplaatst vanwege
hun communistische sympathie-
Agenten van de FBI wilden van
mij informatie hebben over bepaal
de personen waarmee ik in mijn
functie als president van het Scr
een Actors Guild te maken had ge
had. Ik leerde van hun een boel
over het kwaad van het communis
me en wat er aan de hand was in de
filmwereld".
Maar volgens zijn 47-jarige doch
ter Maureen, die tijdens het ge
sprek fungeerde als geheugen
steuntje voor haar vader, had haar
vader pas goed door wat er aan de
hand was toen hij tijdens spreek
beurten voor collega's kritiek uitte
op het communisme. Er viel op
dergelijke momenten vaak een ijzi
ge stilte. Zij vertelt interviewer
Godfrey Hodgson dat haar vader
en moeder, de actrice Jane Wyman
waarmee Ronald Reagan toen ge
trouwd was, zich zeer bedreigd
hebben gevoeld. En dat er gedu
rende maanden een FBI-agent in
hun garage heeft gewaakt tegen
mogelijke aanvallen op de
Reagans.
Weer gewonden
bij ernstige
rellen Nablus
TEL AVIV (GPD) - Het Israëli
sche leger heeft gisteravond een
uitgaansverbod afgekondigd voor
Nablus, de grootste stad op de Wes
telijke Jordaanoever. De maatregel
volgde op ernstige ongereldheden,
waarbij het leger traangas gebruik
te en schoot met scherp en rubber
kogels. Aan Palestijnse kant vielen
dertien gewonden
De rellen braken uit toen een Is
raëlisch echtpaar het vuur opende
op Palestijnse jongens, die de auto
waarin het echtpaar reed met ste
nen had bekogeld. De Israëli's wa
ren licht gewond geraakt.
Eerder op de dag was in de stad
Hebron, in het zuiden van de Wes-
teliji Jordaanoever. een Israëli
sche kolonist gewond geraakt door
messteken, De 35-jarige Yona
Chaikin, uit de nederzetting Kiriat
Arba. werd omstreeks het middag
uur neergestoken op de markt in
de stad. Hij vuurde met een pistool
op zijn aanvaller, die werd getrof
fen in de maagstreek.
Chaike verklaarde later in het
ziekenhuis dat dergelijke aanval
len het gevolg zijn van „Ameri
kaanse druk op Israël om geen har
de maatregelen te nemen tegen
Arabieren in de gebieden
BONN (GPD) Het voortbestaan
van de zeehonden in het Neder
landse. Westduitse en Deense kust
gebied is met in gevaar ondanks
het feit dat er intussen 1300 van de
in totaal 3500 zeehonden zijn ge
storven aan een door twee verschil
lende virustypen veroorzaakte
longontsteking.
De Westduitse milieuminister
Topfer. op wiens uitnodiging 75
deskundigen uit alle Noordzeesta-
ten twee dagen vergaderden in
Bonn, voegde daar wel aan toe dat
het einde van de dodelijke epide
mie nog niet in zicht is. Maar gezien
het verloop in Denemarken, waar
het dodelijke herpes-virus het eerst
werd ontdekt, ondersteunde hij de
hypothese van de experts dat de
zeehondenstand nog niet in gevaar
is. Indien zich geen nieuwe compli
caties voordoen, duurt het zeker 15
jaar voordat het bestand weer op
het niveau van 1987 is. Topfer be
nadrukte dat het nu de taak is voor
de deskundigen om de hele proble
matiek te onderzoeken. Pas dan
kan de politiek met gerichte maat
regelen komen.
De leider van de Nederlandse de
legatie. Jan Jaap Hooft (verkeer en
waterstaat) deelde mee dat Neder
land, Duitsland en Denemarken
een apart zeehondenverdrag zullen
afsluiten, dat waarschijnlijk in no
vember door de betrokken minis
ters kan worden ondertekend.
Hoofdpunten zijn: betere bescher
ming van de zeehonden door een
striktere naleving van de al be
staande wettelijke maatregelen,
versterking van de gecoördineerde
research op biologisch en medisch
gebied, uitbreiding en verbetering
van het observatiesysteem van de
zeehonden en een algemeen jacht-
verbod.
Westduitsland en Denemarken
hebben weinig behoefte aan op
vangcentra zoals Pieterburen. Zij
stellen dat deze zeehondencréche
voor ons land van belang is, omdat
de voorplanting van de Nederland
se zeehonden door een zeer hoge
belasting met schadelijke stoffen
duidelijk achterblijft bij die in de
andere populaties. In het centrum
kan deze achterstand enigszins
worden opgevangen door het
grootbrengen van jongen, die an
ders geen schijn van kans hebben.
De experts dringen aan op een
snelle doorvoering van program
ma's die de lozing van schadelijke
stoffen moeten beperken. Milieu
minister Topfer kondigde aan dat
kanselier Helmut Kohl het hele
complex van de watervervuiling
aan de orde zal stellen op de Eu
ropese top, die maandag en dins
dag in Hannover plaatsvindt.
ADVERTENTIE
KJ 63 O E G S
17 51 51 M|
T G E E S T
MOSKOU Aanstaande dinsdag
begint in Moskou de 19e partijcon
ferentie. In het politieke en maat
schappelijke leven van de Sovjetu
nie wordt dat een gebeurtenis die
qua belang ver uitstijgt boven de
recente topontmoeting tussen
Reagan en Gorbatsjov. De hervor
mingspolitiek van de Russische
partijleider kan er in hoge mate
door worden gestimuleerd of afge
remd. Daarbij geldt bovendien
voor Gorbatsjov en de zijnen dat
stilstand achteruitgang betekent.
door
Martin van den Heuvel
Het is nog steeds overwegend
een revolutie van bovenaf die in de
Sovjetunie plaatsvindt. Het zijn
Gorbatsjov en een kleine groep
medestanders die met inzet van al
hun krachten proberen het reus
achtige slagschip dat de Sovjetunie
is, van koers te veranderen. Het
verzet daartegen is echter hardnek
kig en komt beslist niet alleen van
een handvol bureaucraten.
In maart 1985 volgde Gorbatsjov
de overjarige Tsjernenko op, de
ziekelijke partijleider die tijdens
zijn bewind van vijftien maanden
de conservatieve Brezjnev-lijn ge
volgd had. Al na enkele maanden
werd duidelijk dat de nieuwe par
tijleider lyt ander hout gesneden
was. Hij was een sterke persoon
lijkheid die gemakkelijk sprak en
goed oveikwam bij de mensen. Al
gauw bleek ook dat hij vele r
ideeen had, die verder gingen dan
de disciplineringscampagne onder
Andropov, de voorgangr van Tsjer
nenko, die ook niet veel meer dan
een jaar de eerste man was.
Willen en gedaan krijgen zijn
echter twee verschillende dingen.
En dat gold ook voor de hervor
mingen in het bestel die Gor
batsjov noodzakelijk achtte. De
weerstand ertegen was sterk en het
27e partijcongres (van 25 februari
tot 6 maart 1986) kwam voor Gor
batsjov en zijn aanhang te vroeg.
Zeker, Gorbatsjovs openingsrede
op dat congres was progressief en
qua inhoud en presentatie een ver
ademing na de speeches van zijn
voorgangers. Maar de behoedza
me, conservatieve discussies die
erop volgden gaven al aan dat de
gemiddelde Sovjet-functionaris
wantrouwig stond tegenover al die
nieuwigheden.
Het economische systeem van
zijn voorgangers had gefaald, zei
Gorbatsjov, en hij gaf voorzichtig
te kennen dat er op sociaal gebied
ook veel mis was in het land. Steun
kreeg hij echter nog nauwelijks', en
tweede-man en ideologische waak
hond van de partij, Ligatsjov, als
mede KGB-chef Tsjebrikov, maak
ten duidelijk dat er geen echte libe
ralisering zou komen.
Gorbatsjov slaagde er op dat par
tijcongres ook nauwelijks in her
vormers in het Centrale Comité te
krijgen. Stokoude leden als de ex-
premier Tichonov (77) en de geleer
de Aleksandrov (83) behielden hun
plaats, maar voor hervormingsge
zinde economen en politici bleef de
deur gesloten. Ook in het Politburo
moest Gorbatsjov rekening blijven
houden met geduchte tegenstan
ders.
Het verloop van de politieke en
sociale gebeurtenissen na maart
1986 bewezen regelmatig dat Gor
batsjov een leider was die minder
kon dan hij wilde. Natuurlijk speel
de ook het feit een rol dat Gor
batsjov er geleidelijk zelf achter
kwam hoe groot de problemen wa
ren. hoe groot de weerstand tegen
hervormingen was en hoe radicaal
de middelen daarom moesten zijn
die hij nodig had.
Langzamerhand nam de liberali
sering echter ongekende vormen
aan. journalisten en kunstenaars
kregen veel meer vrijheid. In de
pers volgde de ene sensationele
onthulling op de andere. De Sov
jetunie bleek opeens talrijke poli
tieke en sociale problemen te heb
ben, die decennia lang werden ver-
zwegen. Het vroegere leugenachti
ge beeld van de maatschappij en de
geschiedenis werd gehekeld. Sta
lin werd steeds meer bekritiseerd
en zijn slachtoffers werden van
schuld vrijgepleit, Zelfs Lenin
moest het, zij het in voorzichtige
mate, publiekelijk ontgelden.
Natuurlijk beogen Gorbatsjov en
de zijnen bij dit alles niet om het
politieke systeem totaal te veran
deren. Want dat zou ook hun eigen
ondergang betekenen. Zij willen
de leidende rol van de communistb
sche partij handhaven, maar wel in
een moderner, soepeler vorm. De
partij moet zich niet meer met alle
details bemoeien, niet betuttelen
en alles beter willen weten. De par
tij moet controleren, niet regeren.
Daarentegen moeten de over
heidsorganen méér bevoegdheden
krijgen. In deze Sovjets, die in het
hele land bestaan vanaf de Oppers
te Sovjet (het landelijke parlement)
tot in de kleinste gemeenten toe,
zitten ook niet-communisten. Tot
nu toe waren zij ja-knikkers zonder
macht, maar Gorbatsjov wil dat de
Sovjets, die de lokale problemen
goed kennen, meer bijeenkomen
en meer invloed krijgen.
Het verzet tegen radicale hervor
mingen is echter groot en schuilt
een moderne maatschappij ook
noodzakelijk is. zijn ze niet ge
wend. Gorbatsjovs hervormingen
houden mede een proces van men
taliteitsverandering in en zullen
ook daarom van lange duur zijn.
Michael Gorbatsjov
schuiven. Het meedenken dat Gor
batsjov van ze verlangt en wat in"
zowel in mensen (17 miljoen bu
reaucraten) als in instellingen en
denk- en leefgewoonten van de
mensen. De belangen van een
doorsnee-bureaucraat zijn het dui
delijkste. Zijn positie is in gevaar.
En al weet hij verstandelijk dat her
vormingen noodzakelijk zijn, toch
zal hij ze pogen te verhinderen.
Denk- en leefgewoonten verande
ren is nog moeilijker. Vele Russen
zijn gewend bevelen uit te voeren
en tegelijk de verantwoordelijk
heid voor fouten op "boven" af te
Gorbatsjov heeft de aanstaande
partijconferentie nodig om een
nieuwe sprong vooruit te maken.
Een partijconferentie is een verga
dering op nationaal niveau, die tus
sen de vijfjaarlijkse partijcongres
sen plaatsvindt. Over de beslis
singsbevoegdheden van een partij-
conferentie bestaan vele onduide
lijkheden, maar Gorbatsjov wil on
getwijfeld een deel van de conser
vatieve leden van het Centrale Co
mité door aanhangers van hem ver
vangen.
Ideologie en economie zullen de
hoofdmoten van het programma
uitmaken en de Russische partijlei
der zal zeker proberen de weer
stand tegen zijn economische her
vormingen te slechten. Het is moei
lijk te voorspellen in hoeverre hem
dat zal lukken. De spelletjes die de
bureaucratie gespeeld heeft om
haar afgevaardigden naar de confe
rentie gekozen te krijgen, geven
voor de zoveelste maal de kracht
Josef Stalin.
