Noordwijkers zetten de tuinhekken open Geen paniekreactie op waterverontreiniging Bedrijf op zoek naar het beste bollengras ZATERDAG 25 JUNI 1988 REGIO PAGINA 13 Annie Bink (links) en Truusje van Wingerden Noordwijk kin worden bezocht. Ware 'lusthofjes' dit weekeinde toegankeli jk voor publiek NOORDWIJK In Noordwijk worden dit weekeinde weer de zogeheten open tuindagen gehouden. Onder het motto 'Het tuinpad op' zet een aantal inwoners van de bloemenbad- plaats op zaterdag en zondag de 'poorten' van de tuinen wijd open om belangstellenden de kans te geven een kijkje te nemen. NOORDWIJK/NOORDWIJKER- HOUT - Het nieuws over de ver ontreiniging van het Noordwijkse en Noordwijkerhoutse drinkwater met het onkruidbestrijdingsmid del atrazin heeft tot nu toe niet voor overtrokken paniek-reacties geleid in de twee dorpen. Voor veel bewo ners van de twee dorpen kwam het nieuws als een volslagen verras sing. Omdat er vooralsnog geen ge vaar bestaat voor de volksgezond heid, is er van overdreven bezorgd heid geen sprake. Het Noordwijkse grondwater blijkt het onkruidbestrijdingsmid del atrazine te bevatten. In een monster van het grondwater uit de Noordwijkse duinen is 0,14 micro gram van deze stof aangetroffen terwijl 0,1 microgram de maximaal wettelijk toegestane hoeveelheid is. Omdat het Noordwijks waterbe drijf drinkwater maakt uit grond water, moet volgens de hoofd tech nische dienst van het Noordwijkse waterbedrijf worden aangenomen dat het drinkwater ook resten van atrazin bevat. Loco-burgemeester J. Bëdijn is vooralsnog niet voornemens de Noordwijkse bevolking voor te lichten over de verontreiniging van het grond- en drinkwater. "Er is een diepgravend onderzoek gestart naar de oorzaak van de verontreini ging. We moeten de resultaten van dat onderzoek eerst afwachten voor we verdere acties kunnen on dernemen", aldus Bedijn. Hoewel hij benadrukt de kwestie niet te willen bagatelliseren, acht Bedijn elke paniek-reactie overbo dig: "Het is een zeer ernstige kwes tie. Nu blijkt dat er vooralsnog ■geen gevaar is voor de volksge zondheid, moeten we waken voor overtrokken reacties. De eisen die aan drinkwater worden gesteld zijn, terecht, heel streng. Een gerin ge overschrijding van deze strenge norm, betekent nog niet direct ge vaar voor de gezondheid". De directeur van het Noordwijk se waterleidingbedrijf heeft al vrij snel wethouder P. Heemskerk van Noordwijkerhout van de verontrei niging op de hoogte gesteld. Noordwijkerhout koopt water in bij de buurgemeente Noordwijk. Heemskerk heeft de overige leden van het college niet op de hoogte gesteld van de aangetroffen over schrijding van grenswaarden voor bestrijdingsmiddelen. "Zodra het gehalte aan atrazin nog hoger dan 0,14 microgram zou zijn geworden, had ik wel alarm geslagen. Op dit moment is er echter nog geen re den tot paniek. De volkgezond heid is absoluut niet in gevaar. Er wordt nader onderzocht waar de vervuiling vandaan komt en veel meer valt er op dit moment niet te doen". Evenals zijn collega uit Noord wijk denkt Heemskerk dat een voorlichtignscampagne voor de bevolking zeker op dit moment ab soluut niet noodzakelijk is. "Er is geen gevaar te duchten". Bronwater De bedrijfsleiders van de grote supermarkten in de bloemenbad- plaats wisten gistermiddag ook nog van niets. Zowel de Digros als de Albert Heijn besloten een aantal extra pallets bronwater te laten ko men voor het geval Noordwijk massaal bronwater in zou kopen. A. Vingerling, bedrijfsleider van de AH uit de Hoofdstraat, houdt reke ning met een extra verkoop van 'flessewater'. Deze open tuindagen worden voor de tweede keer gehouden. Ook vo rig jaar stond een dergelijk evene ment op het programma. Het eve nement trok toen naar schatting 1000 bezoekers. De organisatie is in handen van Annie Bink en Made leine van Dijk. Zij maken deel uit can het bestuur van de vereniging De Oude Dorpskern in Noordwijk- Binnen. De vereniging de oude Dorps kern werd drie jaar geleden opge richt en zet zich vooral in om voor het gebied rondom de Grote Kerk de status van 'beschermd dorpsge zicht' te verkrijgen. "We hebben drie jaar geleden uit ongerustheid de vereniging opgericht", vertelt Annie Bink. "Er was al veel moois in Noordwijk-Binnen gesloopt en wat er nu nog staat willen wij be houden voor het nageslacht". door Kees van Kuilenburg Onder dat moois rekent Bink ook de vele prachtige tuinen in de kust plaats. "Trouwens, de Noordwijk se tuinen worden al in oude ge schriften van 1685 genoemd. De schilder Cousijns kreeg toen van stadhouder Willem de Derde de op dracht aquarellen te maken van boeketten in vazen. Deze aquarel len zijn gemaakt op het landgoed de Leeuwenhorst. Daar woonde in die tijd raadspensionaris Gaspar Fagel, die een uitzonderlijke col lectie exotische planten in ver warmde kassen", vertellen Bink en Van Wingerden. Volgens het tweetal is het idee voor de tuindagen ontstaan tijdens het uitzetten van een wandelroute door het dorp. "Doordat je een be paalde route door het dorp uitzet, laat je de mensen kennismaken met het oude Noordwijk en tevens laat je ze zien wat voor prachtige tuinen er in het dorp zijn. Mis schien roept het de mensen op om ook eens wat meer van de tuin te maken. Dat is ook de achterliggen de gedachte van de open tuinda gen. Bovendien bevredigd het ook een gezonde nieuwsgierigheid. Ve len vragen zich af hoe het er toch achter die prachtige soms eeuwen oude huizen uitzien. De kans om dat te zien krijgen ze nu", zegt Bink. Voor de open tuindagen van dit jaar hebben zich 15 Noordwijkers opgegeven. Vorig jaar waren dat er 20, maar door vakantie en andere oorzaken hebben er nu vijf afge haakt. "Al in januari worden de mensen benaderd. Het is begrijpe lijk dat er een paar tuinen zijn afge vallen. Bovendien hebben we een iets andere route dan vorig jaar, ook daardoor vielen enkele tuinen af', zegt Bink. Volgens de organisatoren heb ben de deelnemers er geen enkele moeite mee gedurende die twee da gen hun 'poorten' open te zetten. Dat is soms een hele opgave om dat bij sommige deelnemers de tuin al leen via het huis bereikt kan wor den. Op de ongeveer zeven kilometer lange route kunnen de deelnemers kennismaken met een grote ver scheidenheid aan tuinen. Zoals bij de familie De Mooy in de Voor straat, waar niet minder dan 150 bonsai's te bezichtigen zijn. Een historische tuin is de 'Cruydthof aan de Gooweg. Sinds 1760 was daar een kruiden- en bollenkweker gevestigd. Achter de tuin is nog de oude schuur, waar vroeger de ge- meeskrachtige kruiden werden ge droogd. Kruiden waar Noordwijk eeuwen lang beroemd om is ge- Tachtig potten met niet minder dan veertig soorten fuchsia's staan er in de tuin van de familie Van der Weijden in de Tramsteeg, terwijl bij de familie Dieleman in het Wil lem Alexanderpark kennis kan worden gemaakt met een zoge noemde ecologische tuin. Hier staan alleen planten die in het Noordwijkss klimaat kunnen groeien. Er zijn uitsluitend wilde planten in verschillende milieus te zien. "Een juweel van een tuin", al dus Annie Bink. De deelnemers kunnen ook een uitstapje maken naar Noordwijk aan Zee. Bij de familie Scheltus aan de Zeereep is een prachtige rotstuin gemaakt. Normaal groeit er in die omgeving door de zoute zeewind bijna niets, maar dat is hier niet het geval. Scheltus weet met een vernuftig sproeisysteem zijn bloemen en planten te be schermen tegen de invloeden vanuit zee. De route met adressen en be schrijving van de tuinen is op zater dag en zondag verkrijgbaar op de Voorstraat 107. Daar begint ook de route door het historische dorps centrum van Noordwijk-Binnen. Voor de routebeschrijving betalen de deelnemers vijf gulden. De tui nen kunnen tussen 10.00 en 17.00 uur worden bezocht. Op zaterdag wordt er er op het Lindenplein door De Oude Dorpskern ook nog een kunst- en antiekmarkt georga niseerd. Daar is tevens een zoge noemde 'groenhoek' opgenomen, waar tuinliefhebbers informatie over tuinen kunnen krijgen. Medische Diensten ARTSEN Leiden De weekenddienst begint zaterdag om 8 uur en eindigt zondag om 24 uur. Spreekuur van 12-12.30 uur (alleen voor spoedeisende medische hulp). Groep 1 - Tan, Zwijnenburg, Meyer, Van Leeuwen, Verhage, Groeneveld, de Ruiter, Janssen, Maris en Van Schie: za 8 uur tot zo 8 uur: M./V. van Schie, tel: 177100, spreekuur: Rijnsburgerweg 163. zo 8 uur tot 24 uur: M Zwijnenburg, tel: 412166, spreekuur: Rosmolen 2. Groep 2 - Pieterse, Van Gent, Taytelbaum, Van Luyk, Klaassen, Rus, Kruis, Bergmeijer- ,de Lange. za 8 uur tot zo 8 uur J. Rus. tel: 132500, spreekuur: Middelstegracht 129. zo 8 uur tbt 24 uur: M.Th.J.M. Bergmeijer, tel: 226201, spreekuur- Oude Singel 76. Groep 3 - Pleiter, Smit, Lely, W. de Bruyne, J. de Bruyne, Stolk, Jurgens, Fogelberg en Van den Muijsenbergh: za 8 uur tot zo 8 uur J.H. Pleiter, tel: 131336, spreekuur: Fruinlaan 11. zo 8 uur tot 24 uur: J.W. Lely, tel: 120142, spreekuur' Kernstraat 11. Groep 4 - Van Wingerden, Lahr, Van Rijn, Be- Zoeterwoude via het antwoordapparaat van een Zoeterwoudse huisarten, tel. 01715' 1614, verneemt u welke dienst waarneemt. APOTHEKEN De avond-, nacht- en zondagsdienst van de apotheken in de regio Leiden, wordt waarge- 26/6 t< 1/7 d -:GJ.P. Benit, tel. 720404, spreekuur: Kennedylaan 24. zo 8 uur tot 24 uur: R.E.& J.G. Zaaijer, tel: 316008, spreekuur: R P. Geelingpad 11. Groep 5 - Jasperse, Wiersma, Crul, Kooyman, De Jong, Prince. Reinders, D. Hammerstein en A. Hammerstein: za 8 uur tot zo 8 uur: J. Reinders, tel' 760947. spreekuur: G. Brandtstraat 29. zo 8 uur tot 24 uur: G. Bloemen, tel: 311319. Leiderdorp za 8.00 uur tot zo 24 uur U. Arndt. tel: 220238. beide dagen spreekuur van 12.30 tot 13.00 uur op Florijn 10, tel 891000. Oegstgeest van za 8 uur tot ma 7.30 uur: E.J. Roelants, Frans Halslaan 10, tel: 153747. - Voorschoten za: C. Meijer, J.W. Frisolaan 13, tel: 3032; zo: Tromp, Leidseweg, 328, tel: 762159. Prof. Aalberselaan 2, Voorhout, Apotheek Tot Hulp der Mensheid, Rosmolen 13, Leiden, tel: 071-211611; Apotheek Stevenshof. Petr Moensweg 56, Leiden, tel: 071-313234; Apotheek Voorschoten, Leidseweg 66, Voor schoten, tel: 01717-2525; Apotheek Langstraat, Langstraat 156, Was senaar. tel: 01715-11350, DIERENARTSEN Voor de praktijk van Muurling, Helder, Roest: sr. Hermelijnvlinder 36, Leiden, E.J.M. van der Wouw, Boshuiz den, tel' 071-764058. Voor de praktijk van Duijn, Brandt R J.W Duijn, Pres. Kennedylaan 260, Oegst geest, tel. 173266, of D.J. Brandt, Homans- traat 1, Rijnsburg, tel. 173266. Voorschoten C. Westgeest, Leidseweg 560, Voorschoten, tel: 071-768616. Wassenaar Alarm- en informatiekring dierenartsen Den Haag, Voorburg, Rijswijk, Wassenaar en Leidschendam: dokterstelefoon 070-455300, TANDARTSEN De weekenddienst voor Leiden, Leiderdorp, 'i Warmond wordt waargeno- W.D.C. van der Velde, Lorentzkade 24, Lei den, tel: 071-132828. Voor patiënten van tandartsenpraktijk Haas- wijk, Simon Vestdijklaan 28, Oegstgeest, is tandarts G.J.H. de Minjer telefonisch bereik baar onder nummer 071-155375; tevens spreekuur van 11-12 uur. Dienst in eigen praktijk' S. Freeke, Laan van Meerburg 2, Zoeterwou- i-Rijndijk, tel. 071-414547 of 410950. 11844. spreekuur Wassenaar R. da Silva, 14767. i Duivenvoordelaan 36, Niet zelden is de ontdekking en ontwikkeling van een nieuwe machine of techniek de aanleiding voor een reeks onderzoeken die op die nieuwe techniek betrek king hebben. Zo ook bij de gras-onderplanter, een bol- lenplantmachine die de bollen onder bestaand gras plant. Driejaar geleden werd de machi ne door het Noordwijkerhoutse bollenbedrijf Hogervorst ont wikkeld. Op dit moment is het Oosterhoutse graszaadbedrijf Barenbrug naarstig op zoek naar het beste grasras voor deze toe passing. In Voorhout zijn op een perceel grond tientallen proef- veldjes ingezaaid met Italiaans, Engels en Westerwolds raaigras, rietzwenkgras, bromus en kro- paar. De snelle uitbreiding van het aantal hectares dat met de nieuwe machine wordt ingeplant (in 3 jaar tijd 700 hectare) recht vaardigt voor het zaadbedrijf de inspanning. Omdat Hogervorst als ontwik kelaar van de machine het beste weet aan welke eisen het gras moet voldoen, onderhoudt Ba renbrug nauw contact met dit be drijf. De nieuwe bollenplantma- chine heeft als groot voordeel dat er 400 tot 6000 gulden per hectare kan worden bespaard. Bollen worden tot op heden in de wintermaanden afgedekt met stro om te voorkomen dat ze be vriezen en de grond verstuift. Het aanbrengen en weer wegha len van het strodek kost erg veel tijd en ook het stro zelf is niet be paald goedkoop. Hogervorst heeft daarom naar een methode gezocht die het gebruik van stro overbodig maakt. Het principe van de bollen- plantmachine is eenvoudig: kort na het rooien van de bollen (eind juni, juli) wordt het gras inge zaaid. In het najaar worden de bollen onder het gras geplant en worden door dit gewas geduren de de wintermaanden be schermd tegen de vorst. In het voorjaar wordt het gras doodge spoten voordat de bollen hun neus boven de grond uitsteken. Bij het planten van de bollen, wordt het gras min of meer in zo den losgesneden en even van de grond getild. De machine plant de bol, en het gras wordt weer op zijn plaats gelegd. Het gebruikte graszaadmengsel moet deze 'mishandeling' goed kunnen doorstaan. Direct na het planten van de bollen moet het gras de groei weer oppakken. Voor de winter begint moet een dicht en gesloten grasdek zijn gevormd. Ook aan de wortelontwikke ling van het gebruikte grasras en het doorgroeien van het gewas in de wintermaanden worden hoge eisen gesteld. In het voorjaar wordt het gras met een 'sys- temisch' middel doodgespoten. Het, overigens volgens Baren brug niet erg milieuonvriendelij ke gif, wordt op het gras gespo ten en via de wortels opgenomen (vandaar de aanduiding sys- temisch). De plant wordt als het ware van binnenuit gedood. De opname van stoffen uit de bo dem is alleen goed als er nog groei in het gewas zit. Een gras soort die in de wintermaanden niet groeit, is in het voorjaar ook moeilijk dood te spuiten. Een dichte wortelmassa heeft bovendien als voordeel dat de wortels nadat het bovengrondse deel van het gewas is afgestor ven, een goede groenbemester Barenbrug levert graszaden voor alle mogelijke toepassin gen. Van golfveld tot koeievoer en van gazonnetje tot groenbe mester. Het Oosterhoutse bedrijf heeft echter nog geen speciaal mengsel voor de bollenteelt. Twee maanden na het inzaaien van de proefveldjes in Voorhout gaf Barenbrug dinsdagmorgen geïnteresseerden een kijkje in de keuken. Niet alleen gebruikers van de nieuwe bollenplantma- chine, onder wie overigens Ho gervorst zelf, ook het laboratori um voor bloembollenonderzoek in Lisse (LBO) was bij de demon stratie aanwezig. De proef in Voorhout behelst niet alleen het uitzaaien van ver schillende graszaadmengsel om daarop vervolgens de 'machine los te laten'. In de bollenteelt moeten maatregelen worden ge troffen om aantasting van aaltjes (kleine wormpjes die in de grond zitten en aan de wortels vreten) te voorkomen. Door op een per ceel slechts een keer in de vier jaar hetzelfde bollengewas te te len, kan schade worden voorko men, maar behandeling met een grondontsmettingsmiddel is ook mogelijk. Tijd is geld. Uitgaande van de ze stelling heeft een Veendams bedrijf een machine ontwikkeld die in één gang door injectie met een gif de grond ontsmet en gras zaait. De toepassing van chemi sche middelen is een volgende variabele die in de Voorhoutse proef is opgenomen. De proef veldjes zijn ingezaaid met zes verschillende grassoorten en el ke soort heeft verschillende grondontsmettingsbehandelin- gen ondergaan. Zo kan worden bekeken of het gras wel bestand is tegen het gif. Barenbrug heeft dit nog niet eerder onderzocht omdat bijvoorbeeld in de vee houderij, waar veel gebruik wordt gemaakt van Italiaans raaigras, grondontsmetting na genoeg nooit wordt toegepast. Met het beoordelen van de op komst van het graszaad en de groei ervan gedurende de eerste twee maanden, is het onderzoek nog lang niet afgelopen. De ko mende maanden bekijken R. van der Heide en A.J. Oudman van Barenbrug de ontwikkeling van het wortelgestel. De grasmat zal herhaaldelijk worden opgetild waarna de hergroei van het gras wordt bestudeerd. Het is volgens Van der Heide nu nog te vroeg om een defintie- ve uitspraak te doen over het meeste geschikte grasras voor de bollenteelt. "Duidelijk is wel dat raaigrassoorten te verkiezen zijn boven andere grassoorten. Raai gras groeit snel, levert een dichte grasmat op en is goed bestand te gen betreden en berijden", aldus Van der Heide. Het gebruik van cnemische grondontsmettings- middelen blijkt nauwelijks in vloed te hebben op de groei van het gras. Eind dit jaar weet Barenbrug iets meer. Komend jaar worden er echter opnieuw proefveldjes ingezaaid. Een proef heeft pas waarde als deze enkele keren wordt herhaald. Bovendien is dit jaar nog niet in het onderzoek op genomen hoeveel graszaad er per hectare moet worden gebruikt. C. Hogervorst juicht het onder zoek toe, maar gaat ondanks het ontbreken van onderzoeksresul taten rustig door met het telen van bollen onder gras. Er zijn tot nu toe geen noemenswaardige problemen opgetreden."Het is toch wel de uitvinding van het jaar geweest. Er worden nu acht machines ingezet in Noord-Hol land en in Zuid-Holland zes. Al met al worden 700 hectares bol len op deze manier geteeld. Ge zien deze uitbreiding is het uiter aard een goede zaak dat er wordt gezocht naar de geschiktste gras". MONICA WESSELING ZATERDAG 25 JUNI Leiden finalisten Nationaal Orgelcon cours, romantiek (13.00 tot 15.00 uur) en 20e eeuw (om 15.30 uur), Hartebrugkerk. optreden van Art-Bird Big Band, om 14.00 uur; optreden van de groep Sosoba. om'20.30 uur op het waterpodiur straatkelders ging jubileum 'Nacht van K&G'. van 20.00 03.00 uur, Stadsgehoorzaal. finalisten en prijsuitreiking Na tionaal Orgelconcours, aanvang 20.00 uur, Pieterskerk. optreden 'Las Marcas', aan vang 21.30 uur, Droomfabriek, Oude Singel. vlooienmarkt in de Groenoord- hal, van 10.00 tot 16.00 uur. film: 'Nightporter'. van Liliana Cavani, 21.15 u., LVC, Breestraat. gelegenheid met docenten en cursisten te praten over creatieve cursussen van KSO, tevens werk te bezichtigen, tot 13.30 uur, KSO, Oude Vest 45. Noordwijkerhout bos- en duinwandeltocht c 5, 10 of 15 km. start tot 14.00 bij De Duinpoort. Rijnsburg jeugd-disco Waterbos, 14.0 leerlingenuitvoering muziek school Otto Wolthaus, aanvang 19.30 uur, Cultureel Centrum, Prinses Marijkelaan. Warmond creatieve zomermarkt, tot 17,00 uur op het pleintje bij de Wassenaar programma vol gevarieerde ruitersport bij Landelijke Ruiter sport Kringverband Rijnmond, tgv 40-jarig bestaan: demonstraties vanaf 13.30 uur, manege Van Santen, Papeweg 43. open dag bij jongerensocieteit Time Out, vanaf 11.00 uur kinder activiteiten, informatiestands, om 14,00 uur poppentheater, boerde rij Ter Weer, Deijlerweg. ZONDAG 26 JUNI Leiden fietstocht, Plassenrit over 35 of 65 km, start tussen 8.30 en 9.30 uur bij clubhuis Swifttoer, Room- burgerweg. rondleiding in de Pii aanvang 14.45 uur, rondleiding in de. Heem 14.00 uur, Oegstgeesterweg. horstkerk. in kader van parkconcerten optreden Matilo, aanvang 15.00 Lei- i het L fiets-puzzeltocht den, Muziekvereniging De Burcht, start tussen 10.30 en 11.0C vanaf Aalmarkt 9, inschrijven Burchtvesting. optreden Gitaarduo Van nen/Steenbergen, aanvang uur op het waterpodium t Hoogstraatkelders. archeologisch spreekuur Rijksmuseum van Oudheden, tus sen 13.00 en 17.00 uur. film:'Arts and Crafts of Mexico', over Mexicaanse volkskunst, aan vang 15.00 uur in het Rijksmuse- Volkenkunde. film: 'Nightporter' Cavani, om 21.15 uu Zoeterwoude familie-toernooi h£ ging Fairplay, uur, sportpak concert door het k to Rosso', aanvang de Dorpskerk, Lilia 9.00 t MAANDAG 27 JUNI Alphen zwemvierdaagse in De Hoorn, met demonstratie politiehonden, aanvang 18.45 uur Katwijk strandloop atletiek vereniging Rijnsoever, start 19.30 uur bij Pa viljoen 't Centrum. Leiderdorp zwem-coopertest, om 18.00 en 19.30 uur in zwembad De Does, Hoogmadeseweg gezelschap van bollenkwekers ibrug (rechts) lichten de grassenproef toe

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 13