Onverwacht akkoord over landbouw EG Stijgende dollar beheerst beurzen 'Bollenkwekers scheppen zelf personeelsprobleem' Grieken geven verzet op Suikeroorlog dreigt bij opheffing minimumprijs Kamer boos op ABP TNO in de rode cijfers Onze medewerkers houden óók van Oranje! Dus... u bent welkom tot 15.30 uur. VRIJDAG 24 JUNI 1988 ECONOMIE PAGINA 7 LUXEMBURG (Rtr/AFP/ANP/DPA) De ministers van landbouw van de Europese Gemeenschap hebben van nacht een akkoord over de prijzen bereikt. Dat heeft de Britse bewindsman Selwyn Summer meegedeeld. Het ak koord werd mogelijk doordat Griekenland zijn verzet liet varen tegen een compromis-voorstel. DEN HAAG (GPD) Een prijsoor- log met suiker dreigt, nu het voort bestaan van de wettelijke mini mumprijs weer in het geding is. In december loopt de 'algemeen ver bindendverklaring' van deze prijs af. De levensmiddelenbranche is al sinds het begin van dit jaar bezig staatssecretaris Evenhuis (econo mische zaken) van de noodzaak van verlenging te doordringen. De bewindsman is daarvan (nog) niet overtuigd. De groeperingen die samenwer ken in het Centraal Bureau Levens middelenhandel (CBL) zijn het er over eens dat de minimumprijs nuttig en gewenst is. Het zijn de groothandels, de zelfstandige on dernemers en de grootbedrijven, die hier de handen ineen slaan. Na mens deze organisaties is CBL-di- recteur mr. M. J Roos pleitbezor ger. Al in februari polste hij de be windsman over verlenging. Evenhuis werd er daarna per brief in februari aan herinnerd. Het CBL meldde zich hiermee tijdig. Het weet uit ervaring dat voor een verlenging van een minimumprijs maanden nodig zijn. Vorige ge- schiedemssen met (bijvoorbeeld) het verlopen van de minimumprijs voor melk waren leerzaam. De overheid liet de datum passeren en er brak prompt een melkoorlog uit. De prijsregeling werd toen op nieuw ingesteld. Nog steeds zijn, met veel hangen en wurgen, alle minimumregelingen (brood, melk en suiker) verlengd. Tegen de wil in van bijvoorbeeld de consumen tenorganisaties en een deel van de Tweede Kamer. Het CBL bestookt Evenhuis met argumenten voor verlenging. Ge wezen wordt op de, ondanks de mi nimumprijs, onverminderd hevige concurrentie. Bovendien heeft de levensmiddelenhandel nauwelijks kunnen profiteren van de geringe economische groei. In die branche heeft vooral het kleinbedrijf ('de kruidenier op de hoek') het moei lijk. Het afschaffen van de minium- prijsregeling leidt zonder twijfel tot een suikerprijsoorlog, zo weet CBL-directeur Roos. "De gevolgen daarvan zullen het belang van het artikel suiker ver te boven gaan. Het is wel geen branche-bepalend artikel, maar wel een dat zich als geen ander leent voor lokartikel- verkoop". Door suiker aan te bieden tegen prijzen ver beneden de inkoop prijs, wordt bij de consument de verwachting gewekt dat andere ar tikelen ook tegen lagere dan de gangbare prijzen te koop worden aangeboden. Daarvan gaat volgens het CBL een 'marktontwrichtende' werking uit. Die heeft dan lijke omzetverschuivingen tot ge volg. Men vreest dat vervolgens de rentabiliteit van de hele sector wordt aangetast. "Na de achter ons liggende moei lijke jaren", aldus Roos, „zijn de meeste bedrijven nog te zwak om nieuwe afkalving van het rende ment op te kunnen vangen. Het kleinbedrijf komt verder in de ver drukking. Gevolg zal zijn dat grote groepen consumenten die juist voor hun dagelijkse boodschappen op die winkels zijn aangewezen, zonder komen te zitten. Vooral ge zinnen met zeer jonge kinderen, bejaarden en minder-validen kun nen zo onevenredig worden gedu peerd". Deze week heeft het CBL op nieuw Evenhuis geraadpleegd over diens standpunt. „De houding van de bewindsman is ons niet dui delijk geworden", aldus Roos. „Hij wilde zich niet positief of negatief uitlaten. Daarover zijn we nogal te leurgesteld". Het CBL gaat nu pro beren om via de politiek druk uit te oefenen op de staatssecretaris voor een beslissing. Met het bij verrassing bereikte ak koord is een einde gekomen aan een maandenlang durende impas se. De minsters hebben feitelijk be sloten de landbouwprijzen voor het seizoen 1988-1989 te bevriezen om de uit de hand lopende land bouwsubsidies te beteugelen. Daarbij zijn enkele versoepelende maatregelen voor met name de zui delijke EG-landen inbegrepen. Het akkoord lijkt sterk op het voorstel dat vorige week door Grie kenland werd geblokkeerd. De EG-ministers kwamen tot het ak koord tijdens een visserij-raad. Griekenland-zou maatregelen heb ben bedongen die het inkomen van Griekse boeren zo veel mogelijk veilig stellen. Vorige week vrijdagochtend sprak Griekenland zich op het laatste moment tegen het prijs voorstel uit. Daarmee was een ma rathon vergadering van bijna een week op niets uitgelopen. Grieken land wilde een prijsverhoging van 20 procent. Het compromis-voor stel biedt evenwel slechts 14,5 pro cent, waarvan 4,5 procent begin volgend jaar. Vorige week achtte de Griekse bewindman Yannis Pottakis dit volstrekt ontoerei kend, vanwege de enorme inflatie in zijn land. De Nederlandse minister Braks sprak na het aanvankelijk mislukte overleg reeds de hoop uit dat nog voor 1 juli alsnog overeenstem ming zou worden gevonden. Die datum geldt als stok achter de deur, aangezien Griekenland dan het voorzitterschap van de EG tij delijk overneemt. Als voorzitter zou minister Pottakis over veel minder speelruimte beschikken. Unie Bondskanselier Kohl heeft voor stellen aangekondigd voor de vor ming van een Europese economi sche en monetaire unie en voor het versterken van de monetaire sa menwerking. Kohl vindt het be langrijk dat een begin wordt ge maakt met de gedachtenwisseling hierover, zo schrijft hij in een brief aan de andere EG-regeringsleiders. Kohl, die vanaf maandag voorzit ter is van de EG-top van regerings leiders in Hannover, meent dat de conferentie moet beginnen met een gedachtenwisseling over de voornaamste obstakels op weg naar de voor 1992 voorziene interne markt. De deelnemers aan de top dienen zich ook te beraden over de sociale consequenties van de tot standkoming van een gemeen schappelijke markt, "die voor zo wel werkgevers als werknemers van belang zijn". Zonder begelei dende maatregelen op het sociale vlak zou de interne markt niet vol ledig zijn, zo meent Kohl. DEN HAAG (ANP) De Tweede Kamer ergert zich aan de late indie ning van wijzigingen op de begro ting van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds. De afgelopen jaren zijn er aan die begroting achteraf grote bedragen toegevoegd voor het aanvullen van de vut-reserves. WD en D66 maakten gisteren bij minister Van Dijk (binnenlandse gen van het ABP worden veel te laat gepubliceerd en daarna duurt het nog een hele tijd, voordat op het ministerie van Binnenlandse Zaken de aanvullende begroting is gemaakt. Nijhuis vroeg Van Dijk hier wat aan te doen, omdat vanaf 1 januari de Tweede Kamer nog min der greep krijgt op de begrotingen i het ABP. De WD-woordvoer- zaken) bezwaar tegen deze gang der heeft de indruk dat het pen- van zaken, waarop de Tweede Ka mer nauwelijks invloed kan uitoe fenen. Beide fracties vroegen het woord bij de aanvullende begroting van het ABP voor de jaren 1984 en 1985. Doorgaans worden dit soort wets voorstellen als hamerstuk afge daan. Over 1984 is 1,1 miljard aan de vut-reserves toegevoegd, in 1985 4,1 miljard. In de periode 1982-86 bedragen de overschrijdingen op deze post in totaal 10,7 miljard. In de WD-fractie is de emmer der onvrede overgelopen, zei woordvoerder Nijhuis. Jaarversla- Verzekeraars pakken handel in autowrakken aan DEN HAAG (GPD) Wie zijn auto total loss heeft gereden, moet vanaf eind volgend jaar zijn autopapieren inleveren bij de verzekeringsmaat schappij en het chassisnummer (la ten) verwijderen. Alleen dan keert de verzekeraar de schade nog uit. De gezamenlijke autoverzekerin gen hebben deze maatregel inge voerd, om het aantal autodiefstal len in ons land terug te dringen. Op dit moment worden gestolen auto's vaak voorzien van een nieu we 'identiteit' door hen een chas sisnummer en papieren van een au towrak te geven. Daardoor bren gen autowrakken plus hun kente kenpapieren bij autohandelaren veel geld op. Door de papieren op te vragen, zorgen de verzekeringen dat de wrakken echt 'dood' worden verklaard. De autoverzekeraars hopen de nieuwe voorwaaren in de loop van volgend jaar in de polissen op te ne men. Hoeveel geld is gemoeid met de fraude met autowrakken kon een woordvoerder van de vereke- ringsmaatscnappijen niet zeggen. "Gestolen auto's kosten de verze keraars geld en als het aantal auto diefstallen met enkele procenten kan worden teruggedrongen dan is dat meegenomen", zo zei hij. BOD NESTLE De directie van het Britse zoetwarenconcern Rowntree heeft gisteren bij monde van president-directeur Kenneth Dixon bekend gemaakt dat men een nieuw bod op het bedrijf door de Zwitserse voedselgigant Nestlé aanvaardt. Nestlé, dat al 15,8 pro cent van de aandelen Rowntree be zit, heeft een eerder bod van 890 pence per aandeel verhoogd tot 10,75 pond per aandeel. Dit bete kent dat er met de transactie in to taal een bedrag van 2,55 miljard i de papieren een gesto- Dollar stijgt De dollarkoers is vanochtend op de Europese wisselmarkten verder gestegen. In Amsterdam deed de Amerikaanse munteenheid aan het begin van de handel 2,0250 gulden na gisteren te zijn gesloten op 2,0125 gulden. Garnalen Het verbod op het thuispellen van garnalen dat, per 1 juli zou in gaan, wordt opgeschort. In plaats daarvan wordt vanaf die datum een extra heffing op garnalen toege past. Dat geld moet dienen om de ontwikkeling van een pelmachine door TNO mogelijk te maken. Ook komt er een heffing om een stren gere controle op het hele verwer kingsproces van garnalen mogelijk te maken. Schreiner De Schreiner Luchtvaartgroep heeft bij Fokker een optie geno men voor twee Fokker-50-vliegtui- gen. De twee toestellen wil Schrei ner in het voorjaar van 1991 aan de vloot toevoegen. Het bedrijf wil verder het aantal Fokker Friends hips van de vloot uitbreiden van vijf tot tien of twaalf. Handelswet In de Amerikaanse Senaat is gis teren een gewijzigde versie gepre senteerd van het handelswetsvoor stel waarvan de oorspronkelijke versie door president Reagan met een veto werd getroffen. Het nieu we voorstel is ontdaan van een arti kel dat bedrijven zou verplichten hun werknemers 60 dagen van te voren op de hoogte te stellen van voorgenomen sluiting of massa ontslagen. Frisdrank Het Amerikaanse frisdranken concern PepsiCo koopt de bottela rijen van de Britse onderneming Grand Metropolitan voor >705 mil joen dollar. PepsiCo wil er zijn winst en omzet mee vergroten en Grand Metropolitan wil zich meer gaan wijden aan zijn kernactivitei ten: hotels. DEN HAAG De vereniging van streekvervoerondernemingen ESO presenteerde gisteren een nieuw type streekbus. Deze is onder meer uitgerust met een knielinstallatie, waardoor de bus negen centimeter kan zakken en beter toegankelijk wordt voor mensen die slecht ter been zijn. (foto ANP) DEN HAAG (ANP) - Bollenkwe kers hoeven niet te rekenen op een soepeler beoordeling van vergun ningaanvragen voor buitenlandse werknemers. Minister De Koning (sociale zaken) meent dat er nog voldoende arbeidskrachten te vin den zijn op de binnenlandse ar beidsmarkt. De telers hebben het voor een groot deel aan zichzelf te wijten dat zij in het hoogseizoen aan personeelsgebrek lijden. De Koning laat zich niet vermur wen door de noodkreten uit de bol lenstreek om een toegeeflijker be nadering, zo liet hij gisteren blijken tegenover de Kamercommissie voor sociale zaken. Die is onlangs tijdens een werkbezoekje aan de bollenstreek onder de indruk ge raakt van de personeelszorgen van de kwekers. Daarom drongen CDA en WD er bij de minister op aan zich met de zomerpiek voor de deur wat soepeler op de stellen. In ieder geval moet er voor de langere termijn een betere afstemming ko men van vraag naar en aanbod van arbeidskrachten, vindt ook de PvdA. De regeringsfracties brachten de klacht van de bollenondernemers over dat de arbeidsbureaus het bij de bemiddeling laten afweten. De wet is streng als het gaat om het aantrekken van tijdelijke werkne mers van buiten de EG. Dat mag pas als er in Nederland te weinig aanbod is. Het inzetten van scholie ren biedt niet altijd soelaas. "Zo worden de telers wel gedwongen il legale werknemers in te zetten", al dus de WD'er Linschoten. De ondernemers komen volgens de CDA'er De Leeuw in de knoei, doordat de regels voor buitenlands personeel onlangs nog zijn aange scherpt. Zij krijgen pas een visum, nadat een werkvergunning is ver leend. Maar omdat de arbeidsbu reaus weinig of geen inzicht heb ben in de beschikbaarheid van Ne derlands personeel, worden de te lers ernstig gedupeerd. Overigens vindt het CDA dat de sector zelf meer kan doen om zich aantrekke lijker naar werkzoekenden te pre senteren. De Koning erkende dat de pro blemen in de bollenstreek met het jaar groeien. In de eerste vijf maan den van dit jaar is het aantal visu- maanvragen ten opzichte van vorig jaar met 18.000 toegenomen. Het aantal aanvragen voor een werk vergunning is veel lager. Er wordt steeds meer gebruik gemaakt van Poolse arbeidskrachten en Tamils. "Ongetwijfeld wordt er veel zwart gewerkt in de bollenstreek", aldus De Koning. De vraag naar personeel is daarom moeilijk te ra men. Dat is volgens de minister niet de schuld van de arbeidsbu- AMSTERDAM De dollar stond deze week weer eens centraal en beheerste zelfs alle grote effecten- centra. Voor het eerst sinds vele maanden kwam de prijs in Amster dam boven de twee gulden uit. Dat betekent sinds begin dit jaar een stijging van ruim 10 procent. Een heel ander beeld dus dan een jaar geleden, toen de Amerikaanse munt van de ene crisis in de andere rolde. door C. Wagenaar De stijging deze week van bijna 5 cent had op de meeste effecten beurzen een zeer positief effect. Zowel de obligatiemarkt als de aandelenmarkten lieten fikse stij gingen zien. Overigens meer in de Verenigde Staten dan daarbuiten. Want in sommige landen als West- duitsland en Engeland werd de rente officieel enigszins verhoogd. Dat desondanks ook daar de aan delenmarkt fors bleef aantrekken, bewijst de kracht van de nieuwe hausse. De beurskrach van vorig jaar ok tober verdwijnt steeds meer in de mist van de vergetelheid. De afge lopen weekeinde gehouden nieu we top van de zeven grote indus trielanden in Toronto werd aller- wege als een nieuw bewijs gezien dat die krach vrijwel geen blijven de verstoringen van de wereldeco nomie heeft achtergelaten. De deelnemers van die top spraken er ook nauwelijks over. Wel bevestig den zij nog eens nadrukkelijk geza menlijk de Amerikaanse dollar voor een nieuwe val te behoeden. Na enige dagen van aarzeling be gon de obligatiemarkt van Wall Street fors op te lopen, welk voor beeld de aandelensector onmiddel lijk volgde. Na een flauwe inzet van min 20 punten op maandag lag de stand twee dagen later al bijna 50 punten boven die van vorige week vrijdag bij een verdubbelde dag omzet. De animo om te kopen steeg dus aanzienlijk, hetgeen ook in ver band werd gebracht met het nade rende einde van de maand. Dan wordt de halfjaarbalans opge maakt en wil geen enkele institu tionele belegger, zoals de pensioen fondsen, beleggingsmaatschappij en, met een hoog liquide saldo-te pronk staan, als de beurs in haus sesferen verkeert. Andere beurzen bleven niet ach ter. Zelfs Londen en Düsseldorf liepen mee omhoog. In Amsterdam lieten beide indexcijfers voor de al gemene markt nieuwe jaartoppen zien. De stemmingsindex steeg twee en een halve punt tot bijna 92 en het Centraal Bureau Statistieks- cijfer voor de algemene beurs ze ven en een halve punt tot 263. Ook de lokale markt lag zeer vast met nieuwe recordstanden. De enige uitzondering op dit stramien was Tokio, waar juist een zeer vaste stemming zou mogen worden ver wacht nu de yen ten opzichte van de dollar weer goedkoper wordt. Maar de hausse van de Ameri kaanse dollar, ook na de top in Toronto, verraste de Japanse finan ciële instituten zo zeer, dat zij mas saal hun yen-obligaties gingen ver ruilen tegen dollarobligaties. Dat gaf op de obligatiemarkt in Tokio zo'n koersdruk, dat de aandelen markt overrompeld werd door angst voor rentestijging. In vier da gen tijd ging er van de Nikkei-in dex voor 225 vooraanstaande aan delen ruim 600 punten van de stand van 28342 af. Ook veel indruk maakte het feit dat zelfs massale interventies en een renteverhoging van de West- duitse centrale bank niet bij mach te waren de opmars van de dollar te stuiten. De andere valuta, zoals on ze gulden, reageerden nauwelijks op deze renteverhoging en de ef fectenbeurzen nog minder. Daar was die stap al enige tijd verwacht en verdisconteerd, wat ook het ge val was met de beurs van Londen, die voor de derde maal binnen vier weken geconfronteerd werd met een renteverhoging van een half procent. Onze obligatiemarkt wist echter niet helemaal zijn houding te bepa len. Uit het buitenland kwam nog steeds aanbod, waardoor de index even fiks inzakte. Nadien trad enig herstel op. De aandelenmarkt op reaus. Vorig jaar heeft het bureau in Lisse zich tot het uiterste inge spannen om te bemiddelen, "maar van de afspraken met werkgevers is geen bal terecht gekomen", al dus de minister. "De kwekers heb ben massaal geen gebruik gemaakt van dat aanbod". Veel ondernemers volgens de bewindsman tijdig een werkplan bij de GAB's in te die nen, waaruit de behoefte aan per soneel blijkt. "Die behoefte is al te bepalen op het moment dat de bol len de grond ingaan". De kwekers maken echter eerst gebruik van goedkope krachten als scholieren en melden zich pas op het laatste moment bij het arbeidsbureau. De minister beschikt niet over gegevens over de mate waarin werklozen een tijdelijk baantje in de bollen weigeren. De straf die daarop staat is volgens De Koning overigens zo beperkt, dat daarvan geen grote toename van het aan bod moet worden verwacht. Niet temin zal de minister onderzoek op dit punt laten verrichten. De indruk bestaat dat de onder nemers de GAB's liever niet in schakelen. omdat zij werknemers die daar -vandaan komen volgens de cao moeten betalen. De Koning zei niet te willen meewerken aan de verdringing van personeel dat vol gens de regels wordt betaald door goedkope krachten. Voor een over haaste en tijdelijke oplossing van de problemen van de telers is vol gens De Koning geen aanleiding. "Tot nog toe zijn de bollen ieder jaar weer de grond uit gekomen". De Koning wil deeltijdarbeid niet stimuleren DEN HAAG (ANP) Minister De Koning (werkgelegenheid) blijft erbij dat er geen noodmaatregelen nodig zijn om de deeltijdarbeid te bevorderen. Het kabinet zal bekij ken wat het kan doen als werkge vers en werknemers een standpunt hebben bepaald over een notitie van de minister. Dat gebeurt niet voor 1 september. De Koning voor ziet moeizaam overleg in de Stich ting van de Arbeid. "Het zal niet eenvoudig zijn tot algemene aanbe velingen te komen". Dwingende maatregelen van regeringszijde zijn volgens de minister uitgeslo ten. De groei van het aantal deeltijd banen stagneert. Het kabinet be loofde in het regeerakkoord tot 1990 een toename met 345.000: 295.000 voornamelijk in het be drijfsleven, 50.000 bij het over heidspersoneel. Volgens de laatste cijfers groeit het aantal deeltijdba nen in deze kabinetsperiode met 200.000. PvdA en D66 probeerden De Koning donderdag in de Kamer te bewegen tot extra maatregelen om het regeerakkoord waar te ma ken. De regeringsfracties CDA en WD vinden de ontwikkeling van de deeltijdarbeid ook teleurstel lend, maar niet dramatisch. Zij staan dan ook achter de aanpak van de minister. WD-woordvoer- der Linschoten drong er bij De Ko ning wel op aan minder laconiek te doen over de tegenvallende ont wikkeling. DEN HAAG (ANP) TNO, de or ganisatie voor toegepast natuurwe tenschappelijk onderzoek, heeft vorig jaar een verlies geleden van 6,7 miljoen gulden, nadat in 1986 en 1985 nog enkele miljoenen winst was behaald. Dit blijkt uit het jaar verslag over 1987. De vooruitzichten voor 1988 zijn nog onzeker, aldus ir. W.A. de Jong, voorzitter van de Raad van Bestuur van TNO, gisteren in een toelichting op het jaarverslag. Te genover rond 617 miljoen gulden aan inkomsten stonden vorig jaar ongeveer 624 miljoen gulden aan lasten. De belangrijkste inkomsten komen uit subsidies (299 miljoen) en bijdragen en opdracht van der den, onder meer het bedrijfsleven (218 miljoen gulden). Eén van de oorzaken van het ver lies, waarvoor de reserves worden aangesproken, is het sterk terugge lopen aantal opdrachten van de overheid en de EG op het gebied van milieu-onderzoek. Dit heeft te maken met een verschuiving van onderzoek dat de feitelijke toe stand van het milieu vaststelt naar milieutechnologisch onderzoek. Een tweede oorzaak ligt in de te ruggelopen opdrachtenstroom uit de sectoren scheepsbouw en offshore, waar exploitatie en explo ratie op een laag pitje staan. Eén van de maatregelen om het verlies terug te dringen waartoe het TNO-bestuur heeft besloten is een geleidelijke inkrimping van het huidige personeelsbestand van 5200 met ongeveer 50. Dat kan waarschijnlijk via natuurlijk ver loop worden opgevangen, ver wacht ir. De Jong. Binnen twee jaar wil TNO een nieuwe strategie klaar hebben. De organisatie, die zich de laatste jaren steeds meer op het bedrijfsleven als markt voor onderzoeksop drachten richt, wil die markt nog effectiever gaan benaderen, sneller gaan reageren op veranderingen in de opdrachtenstroom en haar alge mene kosten (overhead) verminde- Om voor bedrijfsleven en over heid een serieuze partner te blijven wil TNO programma-vernieuwin gen doorvoeren op het gebied van informatie-technologie, het ge zondheids- en het voedingsonder zoek. Met universiteiten zullen ge zamenlijke research-centra wor den opgezet. Een voorbeeld daar van is het Centrum voor Fytotech- nologisch onderzoek in Leiden. ADVERTENTIE het Damrak bleef dan ook onver minderd in hogere sferen. Onder aanvoering van Hoogovens en de papierwaarden, plus een ruime scala van lokale aandelen, werden winsten van 5 tot 10 procent ge boekt. Ook de fusiekandidaten als Bols, Nederlandse Middenstands Bank en Hoek weerden zich ge ducht. De Europese optiebeurs zag na dinsdag de dagomzet fors oplopen, waardoor het aantal afgesloten contracten in deze werkweek steeg tot 212.000 tegen 189.000 in de voor gaande week. Hoogovens en Phi lips waren van de internationals de koplopers. KNP, ABN en de in dexopties van de rest. Wessanen maakte zijn intrede op bevredigen de wijze.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 7