VOORVERKOOP
HK lit 25 AUTO'S VAN
Olifanten 'fluisteren' elkaar vaak toe
VS zoeken heelal af naar ander leven
U/W&Üjd
VANAF HEDEN STARTEN WIJ MET ONZE
ALEXANDER AVANTGARDE BASLER
ISSEL m LODENFREY1 MARIO ROSELLA
RAVENS RIMARC YARELL
Classic Lady
- - -
Kamer te huur aangeb.
tel. 071-311399 na
18.00 uur.
1-pers. appartementen
v a. 500,- incl. 2-pers.
appartementen v.a.
700,- incl. Kamers v.a.
275,- incl. Voor inl.
buro Hogeland. Middel
stegracht 24, Leiden.
Tel. 134654.
HUISDIEREN
Wegens allergie te koop
aangeboden Perzische
kater, gecas. Tel.
APK-KEURING
Drive-in apk keurings
station. Wij keuren terwijl
u wacht, geen afspraak.
Autobedrijf Jan Ver
baan, Vinkweg 5, Lei
den. Tel. 071-311399.
Automobielbedrijf
TH.HENSKENS
Oude Vest 89 Leiden.
Tel. 071-126072.
VAKANTIE
Ermelo, luxe stacar. tot
16/7 na 20/8, juni, sept.
1/2 geld, weekend midw.
150,-. 03410-24819.
ZAKEN EN
TRANSACTIES
Telefooncentrales
TELE-FAX
Telefoonbeantwoorders.
Alles rondom de telefoon
bij de telefoonspecialist,
tel.: 071-149664.
De Echte Hollandse
Nieuwe Haring,
Schaap's Vis, Heren
straat 48.
HYPOTHEKEN-
VERZEKERINGEN
FINANCIERINGEN
PROTHESES
P. BROUWER
gedipl. tandprotheticus
voor uw kunstgebitten
en reparaties, klaar ter
wijl u wacht. V.d. Waals-
straat 44, Leiden
TEL. 125566
Voor goedkope autover
zekering met spec,
jeugdtarief en uw finan
ciering Verdouw Ass.
Oegstgeest. tel. 071-
155120.
RIS lëDëRëëN HET MOST WETEN zet u het
in de grootste krant voor uui eigen stuk van
Nederland.
Sleuteltjes kosten
3.- per regel incl.
BTW. Telefonisch op
gegeven worden al
tijd min. 3 regels in re
kening gebracht,
contant min. 2 regels.
U kunt uw Sleuteltje
telefonisch opgeven
8.00-19 30
tjesnummer.
rriNG
OP ONZE GEHELE COLLECTIE ZOALS:
DAMESMO
BOMSTRAAT 32 - NOORDWIJK - TELEFOON 01719-17542
MAANDAGOCHTEND GESLOTEN WOENSDAG, DONDERDAG VRIJDAGAVOND KOOPAVOND
■9.999
Haantjes de voorste pikken
i bij Kamsteeg de lekker
ste occasions net eerste
uit
Do's dus vroeg uit de ve-
morgen ols u de eerste èn
beste keus wilt maken uit 25
aantrekkelijke occasions bij
Kamsteeg! 25 Voortreffelijke,
speciaal geselecteerde occa
sions van alle merken.
Allemaal voor dèzelfde
prijs van f 9.999.-. En allemaal
rnet 4 maanden garantie. En na
tuurlijk kunt u uw huidige auto
daarbij inruilen voor n prima
prijs.
ZEGMAAR
i«l WELXE WORDT'I?
Een greep uit dit enorme assortiment
VWJettaC 54.000 km wit 1983
VW Jetta CL diesel 4d. 45.000 km brons met. 1983
Toyota Starlet 1.0 22.000 km blauw met. 1985
Datsun Cherry 1.3 71.000 km blauw met. 1985
Fiat Panda 28.000 km rood 1985
Ford Orion 1.3 GL 57.000 km blauw met. 1984
BEDRIJFSWAGENS
VW Golf VAN diesel 100.000 km blauw 1985
VW Transporter 60 pk. 49.000 km geel 1984
Kom vroeg en pik de bes
te eruit! Is hoostige spoed wel
goed? Zeker wel, want bij Kam
steeg bent u 100% zeker. Elke
klant, Volkswagen- of Audi-
rijder en occasionkoper weet de
betrouwbare service en des
kundigheid van Kamsteeg elke
kilometer achter zich.
Profiteer daarvan: want
een auto kopen bij Kamsteeg is
praten over geld. Morgen
ochtend, vanof 9 uur staan deze
25 auto's klaar voor uw proef
rit!
TEGEN 'N KAMSTEEG OCCASION
Kamsteeg Zuid B.V., Geversstraat 30, Oegstgeest, telefoon 071-173414
KIES OOK VOOR KAMSTEEG ZEKERHEID!
Veel vluchtelingen naar Kenya belanden in de sloppenwijken rond de hoofdstad Nairobi. «foto gpd>
WASHINGTON (AP) - Olifanten
kunnen zich fluisterend verstaan
baar maken wanneer een schrèeuw
meer op zijn plaats lijkt. Volgens
Katherine Payne, die in het Etosha
Park in Namibië onderzoek heeft
gedaan naar de communicatie van
de dikhuiden, kunnen olifanten
zich tot vijf kilometer ver verstaan
baar maken wanneer zij 'praten'.
Maar de meeste geluiden die zij
produceren kunnen alleen door
soortgenoten worden waargeno
men, omdat zij te laag zijn om door
het menselijke oor te worden ge-
WASHINGTON/DEN HAAG
(Rtr/ANP) - De Verenigde Staten
zoeken in de komende jaren met
een nieuwe supercomputer het
heelal af naar mogelijk ander intel
ligent leven en een antwoord op de
eeuwenoude vraag over andere,
buitenaardse beschavingen.
Alle radiosignalen uit de ruimte
worden opgepikt en in fracties van
seconden geanalyseerd, maar men
gaat ook zulke signalen uitzenden
naar elke ster die te ontdekken
valt. Dit zijn er, binnen een bereik
van 78 lichtjaren, al 800. De radio
signalen die van de aarde zullen
worden gezonden zijn van lage fre
quentie zoals bij televisie en radar.
Voor de ontvangst en de nieuwe,
supersnelle analyse-van de signa
len wil NASA zogeheten zwarte do
zen ter grootte van een flinke ar
chiefkast plaatsen bij alle grote ra-
dio-astronomieschotels in de we
reld. De Radiosterrenwacht in
hoord. „Maar als je dicht genoeg bij
de olifant komt kun je de geluids
trillingen voelen," zegt de mede
werkster van de Amerikaanse Cor
nell Universiteit wier onderzoek fi
nancieel wordt gesteund dopr het
Wereld Natuurfonds: „Het lijkt op
donder of alsof je in de kerk bij de
laagste pijp van het orgel zit."
Van duiven en parelhoenders is
bekend dat zij dergelijke „onderto
nen" kunnen horen. Het Aziatische
auerhoen produceert er zelf enkele
en de communicatie van walvissen
lijkt uitsluitend te verlopen via in-
Dwingeloo is één van de grootste
op dit gebied in Europa.
„Maar ik heb in deze nog niets
van NASA gehoord", zo verklaarde
de directeur van de sterrenwacht,
Brouw, desgevraagd tegenover het
ANP. Uiteraard, kennen wij ook
dit project-SETI (Search voor Ex
traterrestrial Intelligence) van NA
SA. Eén probleem zou kunnen zijn
dat wij niet met een enkelvoudige
telescoop werken, maar op zich
zijn wij groot genoeg, aldus Brouw.
De eerste zwarte doos komt bij
NASA's Deep Space Communica
tions Complex in Goldstone, in Ca-
lifornie. De doos is ontwikkeld
door het Ames Research Centreen
de Universiteit van Stanford in de
zelfde staat en kost 12 miljoen dol
lar ofwel rond 24 miljoen gulden.
Elke volgende zwarte doos één mil
joen dollar of krap twee miljoen
gulden. Het 'brein' ervan is een su
perchip ter grootte van een vinger
nagel, die met een snelheid van
frasone geluidssignalen. Maar oli
fanten zijn de eerste landdieren
waarbij dat vermogen is waargeno-
„Deze communicatie kan mede
verklaren hoe olifanten hun sociale
groep over lange afstanden organi
seren," aldus Payne in een resumé
van haar onderzoek. Ze heeft een
tiental verschillende geluiden in
kaart gebracht, zoals de begroeting
van een groep vrouwtjes die een
stier tegenkomen. „De stieren kun
nen elkaar zaken meedelen als 'Dat
is het groepje van Caroline daar' of
tien miljard operaties pep seconde
analyseert. Dat is sneller dan enige
supercomputer.
Tegen 1992 komt een tweede
veelkanaals analysecomputer in
bedrijf bij het Arecibo Observatori
um in Puerto Rico. Deze kan tege
lijkertijd tien miljoen radiofre
quenties onderzoeken op een pa
troon in één signaal. De ontwikke
ling van het hele SETI-project be
gon in 1982. De hele apparatuur is
zo gevoelig dat men bij proeven
met gemak het signaal oppikte dat
de Pioneer uitzendt met een ver
mogen van slechts één Watt op zes
miljard kilometer in de ruimte.
„In vele opzichten", aldus een
NASA-functionaris, zenden wij
aardse wezens, sinds de komst van
de televisie en de radar, al dertig
jaar signalen uit. En het is bijna af
schuwelijk om je voor te stellen
wat een buitenaards wezen alle
maal zou moeten doen om erachter
'In die richting is een grote agres
sieve stier'," zegt zij. „Het is een
voudige begripscommunicatie,
niet een echte taal." Andere her
kenbare geluiden worden gepro
duceerd door baby-olifanten en
hun moeders. Er zijn aanwijzingen
dat een kalf en een koe elkaar mede
door hun geluiden kunnen herken-
Aan de bovenkant van de slurf
tussen de ogen ligt een dikke huid
plooi die duidelijk waarneembaar
begint te trillen wanneer een ge
luid wordt geproduceerd. Om het
effect van de geluidscommunicatie
te testen werd de roep van een
tochtige koe op de band opgeno
men en later voor een groep stieren
afgedraaid. Eenvoudig was dat
overigens niet, want een vrouw
tjesolifant is gemiddeld maar een
keer in de vier jaar loops.
Payne toont een film die is ge
maakt van dat experiment bij een
waterplaats in het noorden van Na
mibië. In een speciaal gebouwde
toren laten leden van haar team via
een verborgen luidspreker de ge
luiden van het loopse vrouwtje ho
ren wanneer twee jonge stieren bij
de drenkplaats verschijnen. Als zij
de geluiden opvangen staken zij
onmiddellijk hun spel en blijven
volledig stil staan, iets wat olifan
ten zelden doen. Ze zetten hun gro
te oren uit, draaien zich om en be
geven zich in de richting van het
geluid.
„De jongens bij de luidsprekers
deden een schietgebedje," vertelt
Payne. „De stieren kwamen dicht
in de buurt, maar zij liepen geluk
kig verder in dezelfde richting, ik
weet niet hoever. Als zij werkelijk
een vrouwtje hadden aangetroffen,
waren de twee stieren waarschijn
lijk met elkaar in gevecht gegaan."
te komen waar de 'Lucy-Show'
over gaat."
De doos zuivert ook alle storende
factoren uit, bepaalt wat statisch is
en wat wel en niet afkomstig is van
satellieten, vliegtuigen of pulsars,
objecten in de Melkweg, die op ra
dio gelijkende signalen afgeven.
„De theorie is dat elk met intel
lect begaafd leven ook dit betrek
kelijk rustige einde van de fre
quenties zal opmerken en daarop
zal afstemmen. En als men merkt
dat er doelbewust een poging
wordt ondernomen contact met
ons op te nemen zijn wij door de
nieuwe apparatuur ook in staat di
rect vast af te stemmen op het sig
naal. Dan nemen wij contact op
met andere observatoria, zoals in
Japan, de Bondsrepubliek, Frank
rijk of in Australië om te controle
ren of zij het ook ontvangen en om
het zo te kunnen bevestigen. Als
dat gebeurt doen wij de grootste
ontdekking die er ooit is gedaan".
NAIROBI - Voor ze naar Kenya
vluchtte, werkte Annet Kaduma
als onderwijzeres in de Ugandese
hoofdstad Kampala. Haar man
Herbert was zakenman en lid van
de inmiddels ontbonden Democra
tische Partij. Via via hoorde hij in
1982 dat de regering van de toen
malige president Milton Obote op
het punt stond hem te arresteren
vanwege zijn politieke activiteit.
door
Margaret Mkubwa/IPS
Na ampele overwegingen beslo
ten Herbert en Annet hun comfor
tabele middenklasse-leventje in
Kampala op te geven. Ze trokken
met hun vijf kinderen naar Kenya,
al hun spullen achterlatend. Ze
hadden nauwelijks een cent op
zak. De eerste weken moesten ze
om geld bedelen, anders waren ze
van honger omgekomen. Ze slie
pen op kranten op de grond bij Ke-
nyanen, die zich hun lot aantrok
ken.
Langzaam krabbelden ze uit het
diepe dal. Na verloop van tijd vond
Herbert, die in Kampala een eigen
zaak had, een baantje als huisschil
der waarmee hij achthonderd shil
ling (94 gulden) per maand ver
diende. Het gezin huurde een op
trekje in Mathare, een krottenwijk
een paar km ten noorden van Nai
robi, waar ruim 100.000 mensen
dicht op elkaar wonen. „Het was
verschrikkelijk wat we moesten
doormaken", herinnert Annet zich.
De Kaduma's hadden een schra-
Vluchtelingen
in Kenya gaan
door diep dal
le troost: ze waren de enigen niet.
In Kenya wonen naar schatting
11.000 Ugandezen, die gevlucht
zijn voor de oorlog, de wanorde en
de politieke vervolging in hun va
derland. Volgens gegevens van de
VN-Hoge Commissaris voor
Vluchtelingen (UNHRC) bestaat
zestig procent van de vluchtelin
gen uit vrouwen. Sommigen' zijn
officieel erkend door de Kenyaan-
se regering, maar de meerderheid
moet verstoppertje spelen met de
opsporingsdienst.
Vorig jaar gelastte de Kenyaanse
president Daniel arap Moi een gro
te razzia onder ongewenste vreem
delingen. Volgens Arap Moi be
stonden er nauwe banden tussen
de illegale gasten en de verboden
oppositiebeweging MwaKenya.
Duizenden Tanzanianen, Somalie-
rs, Rwandezen en Burundiërs wer
den opgepakt en over de grens ge
zet. Ook ongeveer duizend Ugan
dezen waren de pineut.
Uit een recente studie van de
universiteit van Nairobi blijkt dat
de meeste vluchtelingen die erin
slagen een officiële verblijfsver
gunning te krijgen, zoals Annet Ka
duma, een stedelijke achtergrond
en een redelijke opleiding hebben.
Ook dezen moeten het vaak stellen
met baantjes beneden hun niveau,
maar ze kennen toch eerder de weg
naar de juiste instanties en weten
zich beter te verkopen dan hun on
geletterde of slecht opgeleide land
genoten.
Uit het onderzoek blijkt dat rela
tief veel vluchtelingen eigen be
drijfjes opzetten, zoals kleermake
rijen, restaurants, of ambachtelijke
werkplaatsen. Met een steuntje in
de rug van de St.Teresa kerk in
Mathare zette ook Annet Kaduma
zo'n werkplaats op. „De non, zuster
Cecilia Polequin, zag hoe wanho
pig we er aan toe waren. Ze leende
ons vierhonderd shilling en hielp
ons bij het vinden van afzetkana
len". aldus Annet.
Via de UNHCR kwam Annet in
contact met andere gevluchte
vrouwen uit Uganda, die op zoek
waren naar een manier om in hun
levensonderhoud te voorzien. Met
haar vijftienen maken ze nu man
den. gebatikte doeken, tafelkleden
en dergelijke. De produkten wor
den verkocht door „Undugu", een
particuliere liefdadigheidsorgani
satie, die een keten van winkels
heeft in Kenya.
Het bedrijf maakt nu een omzet
van 9.000 shilling (zo'n duizend
gulden) per maand. Elk van de
vrouwen verdient bijna zeshon
derd shilling met het thuiswerk.
Annet Kaduma en haar gezin heb
ben nu een keurige tweekamerwo
ning vlakbij de kerk. „Ik ben blij
dat we onszelf eindelijk, na al die
ellende, financieel weer kunnen
redden, zonder de hand te hoeven
ophouden", zegt Annet.
Er zijn aanwijzingen dat een moeder-olifant en haar kalf elkaar via aparte geluiden kunnen herkennen.
(foto GPD)
