Verhaalplicht moet
150 miljoen besparen
2^f98
Een abonnement op de tandarts
Laatste overlevingsactie
voor Hortus Amsterdam
Onderzoek: helft studenten rekent
op problemen met studieschuld
Kamer vindt uitzetting
van Tamils onzorgvuldig
Raadsman specialisten hekelt uitstel
kabinet in vaststelling norminkomen
WOENSDAG 22 JUNI 1988
BINNENLAND
PAGINA 3
Nieuwe wetsontwerp over alimentatie en bijstand
DEN HAAG (GPD/ANP) Het opleggen van de plicht aan gemeenten om bijstandsuitke
ringen die ten onrechte zijn verleend terug te vorderen, moet de bijstandslasten jaarlijks
met 150 miljoen gulden beperken. Dit blijkt uit een toelichting op een wetsvoorstel die
staatssecretaris De Graaf (sociale zaken) gisteren aan de Kamer heeft gezonden. Het kabi
net ging afgelopen vrijdag met het plan akkoord.
AMSTERDAM (ANP) - Het is dit
jaar erop of eronder voor de Hortus
Botanicus in Amsterdam. Een
'overlevingsactie' onder publiek en
bedrijfsleven moet enkele miljoe
nen guldens opbrengen. Zo niet,
dan moet de 350 jaar oude tuin in
de hoofdstad voorgoed dicht. Dit
stelt de Stichting Interim Beheer
Hortus Botanicus in een gisteren
gepresenteerd definitief overle
vingsplan.
Blikvanger daarin is de nieuw
bouw van een grote plantenkas ter
waarde van drie miljoen gulden.
Zes ton aan sponsorgelden voor
deze kas zijn al binnen. Het overle
vingsplan in totaal kost acht mil-
KROONPRINS IN JAPAN
Kroonprins Wilem Alexander brengt momenteel een bezoek aan Japan. Op de foto maakt de prins een wande
ling in gezelschap van ambassadeur Posthumus Meijer midden). (foto anp>
Volgens het wetsontwerp worden
gemeenten verplicht in het geval
van gescheiden vrouwen de kosten
van bijstand te verhalen op ex-
echtgenoten. als er bij de scheiding
afspraken over alimentatie zijn ge
maakt. Het nieuwe voorstel komt
in de plaats van het wetsvoorstel
dat twee jaar geleden door de Eer
ste Kamer werd verworpen. Ook
de Tweede Kamer had toen bezwa
ren tegen een aantal voorstellen.
De plicht van de gemeenten is
niet absoluut. Van terugvordering
kan worden afgezien als dat voor
de betrokkene onaanvaardbare ge
volgen heeft. Omdat gemeenten
meer mensen moeten inzetten bij
het terugvorderen of verhalen van
ten onrechte gegeven bijstandsuit
keringen. krijgen zij vijftien mil
joen gulden van het rijk.
De Graaf zou graag zien dat par
tijen zelf aan de rechter vragen om
DEN HAAG (ANP) - De Tweede
Kamer vindt dat de uitzetting van
vijf Tamils, onlangs op Schiphol,
niet volgens de rechtsregels is ver
lopen. De Kamer eiste van staatsse
cretaris Korte-Van Hemel (justitie)
gisteren dat in het vervolg meer
zorgvuldigheid wordt betracht.
De vice-president van de recht
bank in Haarlem deed op 10 juni
om 14.45 uur officieel uitspraak -
door deze in het openbaar voor te
lezen - in een kort geding dat negen
Tamils hadden aangespannen. Vijf
van hen zaten toen al in een KLM-
toestel met bestemming Colombo,
zo moest Korte-Van Hemel erken
nen. De overige vier waren onder
gedoken.
De advocaat die namens de staat
in het geding optrad, heeft voor
kennis gehad van de uitspraak.
PvdA en PPR vinden dat ontoe
laatbaar en in strijd met de rechts
regels, omdat een vonnis pas geldt
als het ook daadwerkelijk is uitge
sproken. De vijf Tamils zou de
kans zijn ontnomen een klacht te
gen hun behandeling in te dienen
bij het Europese Hof van Justitie.
Nekkramp
in Leusden
LEUSDEN (ANP) - Bij zeventien
inwoners van Leusden is hersen
vliesontsteking (nekkramp) vast
gesteld. Het gaat voornamelijk om
schoolgaande jongeren. Alle pa
tiënten zijn voor behandeling in
ziekenhuizen in Amersfoort opge-
De gewestelijke gezondheids
dienst Eemland heeft via de scho
len een brief aan alle ouders en ver
zorgers van leerlingen gestuurd,
waarin wordt aangedrongen op
speciale maatregelen. De aanbevo
len maatregelen hebben betrek
king op sanitaire hygiëne, voe
dingsadviezen en de raad om jon
geren voldoende slaap te geven en
zich niet te veel te laten inspannen.
Hersenvliesontsteking is een be
smettelijke ziekte, die ook bekend
staat als nekkramp. De ziekte kan
zowel door een virus als door bac-
terieën worden overgebracht. De
verschijnselen zijn hoge koorts,
hoofdpijn en in een later stadium
een verstijving van de nekspieren.
Epidemieën, zoals nu in Leusden,
ontstaan vaker bij warm en broeie
rig weer.
vaststelling van de alimentatie. Ge
meenten kunnen dat bij een schei
ding ook zelf aan de rechter vragen,
zo staat in het voorstel als voor
waarde op het verlenen van bij
stand.
Is er door de rechter geen uit
spraak gedaan over de verplichting
tot levensonderhoud, dan bepaalt
de gemeente welk bedrag de ex-
echtgeno(o)t(e) dient bij te dragen.
Wordt dat bedrag niet vrijwillig be
taald, dan kan de gemeente naar de
rechter stappen om haar gelijk te
halen.
Het ministerie denkt dat er per
jaar in 85.000 gevallen zal worden
verhaald, een bedrag van gemid
deld 3,000 gulden per jaar. Dat le
vert per jaar 130 miljoen meer op
dan de totale alimentatieopbrengst
in de bijstand tot nu toe. In de ge
vallen van terugvordering denkt
het rijk 20 miljoen gulden extra
binnen te halen.
Korte-Van Hemel gaf volmondig
toe dat de landsadvocaat eerder op
de hoogte was dan de raadslieden
van de Tamils. Maar volgens haar
komt het in dit soort zaken regel
matig voor dat advocaten van één
van beide partijen, die buiten Haar
lem wonen, op eigen verzoek een
uitspraak telefonisch te horen krij
gen.
De Tweede Kamer had indertijd
vooral bezwaar tegen de terugvor
dering van bijstand als beide part
ners financieel onafhankelijk wa
ren van elkaar. De Graaf is daar
niet op ingegaan. Spreken partners
niets af over bijdragen in de kosten
van levensonderhoud, dan kan de
gemeente een bedrag vaststellen
dat na tussenkomst van de rechter
moet worden bekrachtigd.
Anna Broere
geheel gezonken
IJMUIDEN (ANP) - De bergings
operatie van de chemicaliëntanker
Anna Broere is vertraagd doordat
het schip gisteren het schip giste
ren geheel is gezonken. Het ber
gingsbedrijf Smit Tak hoopt vol
gende week het schip te lichten.
Sinds het zinken van de Anna
Broere en de mislukte poging afge
lopen vrijdag om het schip te ber
gen heeft het schip steeds met de
voorkant boven water gelegen. In
de loop van maandag is het voor
schip, vermoedelijk door het vollo
pen van de ballasttanks in het voor
schip. langzaam gaan zinken.
Smit Tak wacht eerst af hoe het
schip zich zal stabiliseren. Het olie-
bestrijdingsvaartuig Smal Agt
neemt extra luchtmonsters in de
buurt van de Anna Broere. Tot nu
toe zijn geen concentraties acrylo-
nitril in de lucht aangetroffen. De
kustwacht-vaartuigen en de mari
ne houden het scheepvaartverkeer
op afstand.
NIEUWEGEIN (ANP) - Vanaf sep
tember kunnen volwassenen vanaf
19 jaar bij de tandarts een abonne
ment nemen dat recht geeft op vol
ledige tandheelkundige zorg. Af
hankelijk van de staat van het gebit
kost een abonnement op dit zoge
noemde Tandplan 7,50 tot 27,50 per
maand. Het plan is een initiatief
van de tandartsenorganisatie NMT
en Tandplan BV, het bedrijf dat het
systeem gaat uitvoeren.
In eerste instantie is Tandplan al
leen voor particulier verzekerden
interessant, omdat het ziekenfonds
tandheelkundige verzorging nog
steeds vergoedt. Het bedrijf richt
zich dan ook voorlopig alleen, op
particulier verzekerden, van wie er
ongeveer drie miljoen onverzekerd
zijn voor tandheelkundige zorg.
Later kan het systeem ook een rol
gaan spelen voor ziekenfondsver
zekerden, omdat in de nieuwe op
zet van de gezondheidszorg (plan-
Dekker) de tandarts niet langer in
het voorzieningenpakket zit.
GRONINGEN (GPD/ANP) Er is
geen verband tussen de bereidheid
van studenten om een lening te
sluiten en de financiële positie van
hun ouders. Ook lagere inkomens
durven geld te lenen. Dat is een van
de conclusies uit een onderzoek
dat de Dienst Studiefinanciering in
Groningen heeft laten uitvoeren
door de Rijksuniversiteit Gronin
gen en dat gisteravond - juist voor
de behandeling van de studiefinan
ciering in de Tweede Kamer - naar
buiten is gebracht.
Ruim 57 procent van de studen
ten die gebruik maken van de Wet
Studiefinanciering verwacht pro
blemen met het aflossen van de
studieschuld nadat zij zijn afgestu
deerd. Studieschulden worden in
het algemeen als vervelend erva
ren. Uit het onderzoek wordt dui
delijk dat 17 procent van de onder
vraagden niet aan zijn of haar fi
nanciële verplichtingen kan vol
doen. Twintig procent van de on
dervraagde groep zegt een achter
stand te hebben in de betaling van
huur- en energierekeningen en 39
procent staat wel eens rood op
bank- of girorekening.
Overigens blijkt er van een leen-
cultuur bij de studenten geen spra
ke te zijn. Slechts 6 procent van de
ondervraagden heeft geld geleend,
voornamelijk bij ouders en vrien
den. Nog niet 1 procent klopt bij
een bank aan voor een persoonlijke
lening of een doorlopend krediet.
In feite gaat het om twee onder
zoeken van de rijksuniversiteit
(RUG). Het ene onderzoek gaat
over recht en gebruik van aanvul
lende financiering. Het andere in
ventariseerde de financiële positie,
het leengedrag en de leenhouding
van studenten boven de 18 jaar met
een studiebeurs. Het onderzoek
werd telefonisch gehouden onder
520 studenten.
Sinds 1984, toen in de Tweede
Kamer voor het eerst sprake was
van het weghalen van de tandarts
uit het ziekenfondspakket, beraadt
de NMT zich over het opvangen
van die klap voor de tandartsen zelf
en voor hun patiënten. Tot nu toe
heeft de politiek de tandarts nog
ongemoeid gelaten. "Maar", zo zei
NMT-voorzitter Hanedoes giste
ren, "we kunnen er rustig vanuit
gaan dat de tandarts in beeld blijft
als het gaat over bezuinigingen op
de gezondheidszorg. Als het kabi
net de commissie Dekker op dit
punt navolgt zal de tandheelkundi
ge zorg voor volwassenen niet in de
verplichte basisverzekering ko
men. We lopen met Tandplan dus
gedeeltelijk op die toekomstige
ontwikkeling vooruit".
Tandplan BV voorziet ook nu al
in een behoefte volgens directeur
M. Groen, vanwege de grote aantal
len particulier verzekerden die de
tandarts niet hebben meeverze-
joen gulden, maar het plan hoeft
niet in één keer te worden uitge
voerd.
Het doel van de inzamelingsactie
is met name de plantenkas. De
stichting tracht daarvoor vooral
het bedrijfsleven te interesseren,
maar ook het publiek wordt opge
roepen de Hortus te steunen, bij
Uit het onderzoek blijkt dat de
lagere inkomensgroepen zich niet
door een lening afschrikken. De
schuld die een student maximaal
opbouwt (40.000 gulden minus
9000 gulden aftrekbare rente) in het
nieuwe stelsel van studiefinancie
ring (waarbij de topbeurs is afge
schaft en de rentebetaling ingaat
op het moment van de lening) is
volgens de onderzoekers klein in
vergelijking met de opbrengst van
een wetenschappelijke opleiding.
Het is zelfs zonder een exacte be
rekening van het rendement op een
universitaire studie duidelijk, dat
studeren nog steeds loont. Het ge
drag van de studenten weerspie
gelt dit, aldus de onderzoekers.
Het tweede onderzoek betreft de
financiële positie van studenten
met een beurs, inclusief de vraag of
(vervolg pagina 1)
DEN HAAG (ANP) - "Een schan
delijk en een huichelachtig ver
haal". Zo noemde raadsman mr.
A.G. Maris van de Landelijke Spe
cialisten Vereniging (LSVj giste
ren het betoog van landsadvocaat
mr. G. R.J. de Groot in het kort ge
ding dat de specialisten hadden
aangespannen tegen staatssecreta
ris Dees (volksgezondheid).
Mr. Mans hekelde voor de Haag
se rechtbank de bekendmaking
van De Groot dat het kabinet het
vaststellen van het norminkomen
van de specialisten en het goedkeu
ren van het besluit van het Centraal
kerd. Hoeveel abonnees er nodig
zijn om van Tandplan een succes te
maken wilde hij gisteren niet zeg
gen. Wel wilde Groen kwijt dat een
draagvlak van "enkele tienduizen
den" onvoldoende zou zijn.
Gunstig
Het voordeel van het nieuwe
Tandplansysteem is de zekerheid
van tandartsenzorg voor een vast
bedrag. Voor dit bedrag wordt het
gebit van de patiënt volledig ver
zorgd. Alleen kosten van van spe
cialistische hulp en de kosten van
het tandtechnisch laboratorium
zijn van het abonnement uitgeslo
ten.
Groen verwacht dat het abonne
mentssysteem gunstig zal werken
op de zorg voor een goed gebit: de
tandarts heeft er immers voordeel
bij om het gebit van zijn patiënt in
optimale vorm te houden. Ook zit
er in het systeem een soort belo-
voorbeeld via adoptie van een
plant. In de Amsterdamse Hortus
groeien ongeveer 6.000 verschillen
de soorten planten, waarvan som
mige zeer oud zijn.
De Amsterdamse Hortus zit
sinds 1986 in de problemen. De
UvA (Universiteit van Amsterdam)
die situatie schulden oplevert en of
dat weer problemen geeft voor het
studiegedrag. De helft van de stu
denten blijkt positief te staan ten
opzichte van het lenen van geld.
Het middelbaar beroeps onderwijs
(mbo) maakt daarop geen uitzon
dering.
In een reactie op de onderzoeken
zegt de Landelijke Studenten Vak
bond (LSV) dat het onderzoek
niets toevoegt aan wat iedereen al
wist, namelijk dat de toegankelijk
heid van het onderwijs belemmerd
wordt door het lenen bij banken.
Duizenden studenten die in het
huidige stelsel in aanmerking ko
men voor aanvullende financie
ring, maken daar geen gebruik van,
ofwel omdat ze de lening te duur
vinden ofwel omdat lenen te moei
lijk voor hen'is.
Orgaan Tarieven Gezondheidszorg
(COTG) betreffende de praktijk-
kostenvergoeding, wil uitstellen.
Dit om de discussie over de opzeg
ging van de overeenkomst met de
specialisten (het generaal akkoord)
niet te belasten. Volgens Maris wil
het kabinet deze in 1984 met de
LSV gesloten overeenkomst juist
per 1 juli opzeggen om norminko
men en kostenvergoeding te kun
nen verlagen.
Op zijn beurt verweet De Groot
Maris dat hij de president iets pro
beerde wijs te maken met de stel
ling dat het de LSV bij de kosten
vergoeding niet om de bedragen
ning ingebouwd: bij goede gebits-,
verzorging bestaat in principe de
mogelijkheid van indeling in een
lager tarief. De tandartsen zijn vol
gens Groen in het algemeen en
thousiast over Tandplan. De alge
mene ledenvergadering van de
NMT heeft het project eerder deze
maand aangenomen.
Tandplan BV wordt een zelfstan
dige commerciële onderneming,
die los staat van de NMT. Per sta
tuut is wel geregeld dat de tandart
senorganisatie een vinger in de pap
krijgt op het gebied van kwaliteits
bewaking. Zo zullen tandartsen die
met Tandplan gaan werken zich
verplichten mee te doen aan colle
giale toetsing en nascholing. Tand
plan moet zich houden aan de wet
telijke regels met betrekking tot ta
rieven in de gezondheidszorg. Het
bedrijf heeft zijn tariefstelling
daarom voorgelegd aan het tarie-
venorgaan COTG, die nog geen be
slissing heeft genomen.
wilde niet langer de jaarlijkse ex
ploitatielasten van 1 miljoen gul
den betalen. De tuin bleef niette
min bestaan dankzij tijdelijke
steun van gemeente en provincie,
maar die regeling eindigt volgend
jaar. Er is naast de Stichting inte-
rimbeheer overigens ook een vere
niging vrienden van de hortus ac
tief. Die vereniging telt 5000 leden.
Er zijn volgens de stichting vele
redenen om de Hortus Botanicus
voor Amsterdam en Nederland te
behouden, maar de belangrijkste is
wellicht dat een historisch monu
ment met wetenschappelijke en
educatieve waarden niet verloren
mag gaan.
Bedorven protest
DEN HAAG (GPD) - Een 'ludie
ke' actie van de christendemo
cratische jongerenorganisatie
CDJA is een deel van de CDA-
fractie gisteren opgebroken. De
jongerenorganisatie bood de
kamerleden gisteren halve re
pen studentenhaver aan bij wij
ze van protest tegen het plan
van minister Deetman de aan
vullende studiebeurs te schrap
pen. Een hele reep kunnen we
ons niet permitteren, schreef
het CDJA onder verwijzing
naar de krappe financiële posi
tie van studenten.
Enkele CDA'ers hadden de
halve reep al opgepeuzeld, toen
zij door kamerlid Fred Borg
man werden gewaarschuwd
dat het snoepgoed wel eens be
dorven zou kunnen zijn. Uit
verscheidene repen kropen
zelfs maden.
De repen zijn terugggebracht
naar de winkel, en het CDJA
wordt in de kamerfractie niets
verweten. "Het was een ludiek
bedoelde actie. Ze konden er
niets aan doen", aldus een
woordvoerder van de CDA-
fractie. Zieken hebben zich nog
niet gemeld bij de fractie.
Milj oenenclaim
voor vervuilend
chemiebedrijf
SOESTDUINEN (ANP) - Wegens
ernstige verontreiniging van de bo
dem met cadmium krijgt het che
misch bedrijf Chemco bv in Soest-
duinen miljoenenclaims op zijn
dak. De schoonmaak van de de
grond en van het grondwater vergt
al met al een bedrag van circa 13
miljoen gulden. Dat geld willen de
provincie en het waterleidingbe
drijf WMN op het bedrijf verhalen
Daartoe is inmiddels voor de
Utrechtse rechtbank een procedu
re tegen het bedrijf gestart. De
kwaliteit van het drinkwater is ove
rigens niet in gevaar, zo blijkt uit
mededelingen van WMN.
Chemco - gesitueerd in de buurt
van het waterwingebied van pomp
station Soestduinen - heeft de
grond jarenlang verontreinigd
door het cadmium zonder enige
voorziening in de bodem te laten
verdwijnen, aldus de WMN-woord-
voerder.
Dankzij het feit dat de grondwa-
terstroom zich traag voortbeweegt
en dankzij een reeks kostbare
maatregelen kan het WMN garan
deren dat het drinkwater van uit
stekende kwaliteit is en blijft, aldus
de woordvoerder.
gaat, maar om het principe. Het
COTG heeft maandag besloten de
vergoeding voor praktijkkosten
gemiddeld met 40.000 gulden te
verlagen tot 65.000 gulden per spe
cialist. Maris vroeg de president
staatssecretaris Decs te verbieden
dit besluit goed te keuren.
Het COTG heeft zijn besluit vol
gens de LSV gebaseerd op zeer ver
ouderde gegevens over de werke
lijke kosten, waarvan de overheid
zelf heeft vastgesteld dat ze niet
bruikbaar meer zijn. Van de in 1984
gemaakte afspraak over het verza
melen van recente gegevens is nog
niets terecht gekomen.
Het kabinet heeft de LSV op 13
juni laten weten dat het het ak
koord per 1 juli wil opzeggen. De
LSV heeft tien dagen gekregen
voor een reactie en -desgewenst-
overleg. Zei zal daar gebruik van
maken, maar Maris noemde een
opzegging op zo korte termijn "in
strijd met alle recht, redelijkheid,
billijkheid en goede trouw", ofwel
"een onzinnige zaak".
Opzegging op grond van wan
prestatie van dc LSV is volgens
hem niet mogelijk omdat de over
heid de uitvoering van het akkoord
heeft vertraagd doordat ze buiten
deze overeenkomst om extra be
zuinigingen wilde doorvoeren.
Mr. De Groot zei dat er van het
akkoord meer niet dan wel terecht
is gekomen. Aan de afsluiting er
van in 1984 ging een lang en moei
zaam overleg met de LSV vooraf
De overheid hoopte op een nieuwe
start en wilde in korte tijd de ont
spoorde trein weer op de rails krij
gen, aldus De Groot, "maar over de
in het akkoord genoemde termij
nen kun je achteraf alleen maar la
chen".
Hij zei dat het akkoord tot scher
pe conflicten en juridische proce
dures heeft geleid en "een spuor
van ellende heeft achtergelaten".
De LSV speelt volgens hem de ver
moorde onschuld door steeds de
fout bij anderen te leggen.
Mr. Wijnholt zal vrijdag uit
spraak doen.
DEN HAAG Vertegenwoordigers van verscheidene milieubewegingen
stuurden gistermiddag een gipsen beeltenis van minister Smit-Kroes van
verkeer en waterstaat de Haagse Hofvijver op. Ze wilden hiermee protes
teren tegen de lozing van zwaar verontreinigd afvalgips door de kunst-
mestfabrieken DSM en Windmill. Volgens de demonstranten komt dat af
val in de Nieuwe Waterweg bij Rotterdam terecht en bedreigt daardoor
het leefmilieu in de Noord- en Waddenzee.
De huidige vergunningen voor de lozingen lopen eind deze maand af.
Volgens de milieubeweging heeft Smit-Kroes beloofd ze niet te verlengen,
maar ziet het ernaar uit dat ze zich niet aan die afspraak wil houden.
(foto GPD)
Duitse hamspecialiteiten.
Van Artland. landrauch-, Farmer-, Schwarzwalder-
of Bauernschinken.
Vers gesneden, per 100 gram
'Tandplan' mikt op onverzekerde particuliere patiënten
Maximaal 4 aanbiedingen per klant.
Geldig do. 23 junit/m
za. 25 juni 1988.
VROOM\3 DREESM ANN
