Gestolen auto is
via Antwerpen
snel het land uit
CDA: christelijke politiek zonder kerk
CRI: bendes financieren aankoop drugs en wapens met export
Commercieel circuit
rond reageerbuiskind
Gereformeerde Kerken hangt ultimatum boven het hoofd
DEN HAAG Dure en snelle auto's zijn geliefde objecten voor autodieven. De gestolen
voertuigen kwijtraken is geen probleem. Zolang de auto in Nederland blijft, bestaat het
gevaar dat hij wordt opgespoord. Maar de afzetmarkt is wereldwijd en controle op export
van gestolen wagens is er nauwelijks. "Een gestolen auto exporteren? Dat is heel makke
lijk. Je rijdt gewoon met een rotvaart naar de Antwerpse haven en zet hem daar op een
boot", aldus C. de Rooij, hoofd van de Autodiefstalcentrale van de Centrale Recherche In
formatiedienst (CRI).
door
Runa Hellinga
Vorige week rolde de politie in Am
sterdam een bende van elf mensen
op, die zich gespecialiseerd had in
de export van gestolen auto's naar
Ghana en Nigeria. Volgens De
Rooij geen uitzonderlijke zaak.
Autodiefstal is, al staat het te boek
als kleine criminaliteit, vaak in
handen van de georganiseerde mis
daad.
Persoonlijk vindt hij dat de ernst
van het misdrijf dan ook wordt on
derschat: "Niemand interesseert
zich er echt voor, maar autodiefstal
is vaak een makkelijke manier om
aan geld voor andere misdaad te
komen. Ons zijn gevallen bekend
waarin het geld voor wapenaanko
pen en voor drugshandel werd ge
bruikt".
In 1987 werden er 20.000 auto's in
Nederland gestolen: 11.000 werden
er weer teruggevonden. Van de
overige 9.000 is naar schatting de
helft versleuteld en gebruikt om
andere gestolen auto's een nieuwe
identiteit te geven. Een groot deel
van het restant is op de boot naar
een verre bestemming gestuurd.
De bende die in Amsterdam
werd aangehouden, exporteerde
vooral naar Ghana en Nigeria.
Maar in principe worden de auto's
volgens Van Rooij over de hele we
reld verspreid. Amerika is een be
kend exportgebied, evenals Liba
non, de Arabische landen en het
verre oosten.
Vrachtwagens
Autodiefstal is een internationa
le aangelegenheid en dat maakt het
moeilijk aan te pakken. Dieven uit
Italië en Frankrijk voeren hun au
to's bij voorkeur via Noord-Europa
uit, terwijl de Nederlandse bendes
vaak naar een zuidelijke haven rij
den om hun wagens daar op de
boot te zetten. Het gaat overwe
gend om luxe-auto's, maar de ben
des schromen ook niet voor de
diefstal en export van hele vracht
wagens. Die worden vaak iri delen
uitgevoerd en vinden vooral aftrek
in Griekenland en Turkijb.
De pakkans is gering, omdat op
Europees niveau geen informatie
over autodiefstallen wordt uitge
wisseld. Van Rooij: "We zitten te
gillen om een Europese pot, een
centrale computer waar alle dief
stallen uit heel Europa inzitten".
Maar komt er volgens hem voorlo
pig niet van. Het gaat om uitwisse
ling van gegevens met een zekere
privacy en dat ligt politiek zeer ge
voelig.
In alle grotere Europese haven
steden wordt regelmatig gstolen
waar verscheept, samen met ladin
gen legaal geexporteerde tweede
hands auto's. Controle daarop ont
breekt ten ene male. "Soms wor
den er hier 5.000 auto's tegelijker
tijd ingeladen", aldus Henk Stop
pelenburg van de Rotterdamse ri
vierpolitie. "Geen douaneambte
naar die dan gaat controleren of de
papieren van al die wagens in orde
zijn. Het enige wat de douane wil
weten, is of een handelaar niet ten
onrechte btw terugvordert. Dat
kan namelijk als je een auto uit
voert".
Volgens hem is Rotterdam - na
Antwerpen - de grootste haven als
het om doorvoer van gestolen au
to's gaat. Dat komt voor een deel
omdat Rotterdam een grote door
voerhaven voor legaal uitgevoerde
tweedehandswagens is en de ille
gale wagens dus niet opvallen. De
rivierpolitie heeft er tot nu toe geen
enkel zicht op om hoeveel auto's
per jaar het nu eigenlijk gaat. Daar
om is men onlangs met een uitge
breid onderzoek begonnen.
Stoppelenburg heeft de indruk,
dat export van gestolen auto's bij
vlagen gaat: "Heb je de kop van een
bende afgehakt, dan zakt de uit
voer weer even in tot ergens anders
een stel slimmeriken op het idee
komt dat op deze manier makke
lijk geld te verdienen is".
Voor een dure Mercedes krijgt een drugsverslaafde 500 tot 1.500 gulden
van de georganiseerde bendes, die de gestolen auto vervolgens onherken
baar veranderen of het land uitvoeren. (Archietiotu)
Evenals Van Rooij is hij ervan
overtuigd dat autodiefstal vooral
een zaak van de georganiseerde
misdaad is: "We hebben anderhalf
jaar geleden in samepwerking met
de politie in Parijs een bende opge
rold, die was heel hiërargisch geor
ganiseerd. Die hadden een afdeling
die voor de diefstallen zorgde, een
afdeling die over het geld ging en
een afdeling die zich alleen maar
met de export bezig hield".
In Nederland worden de meeste
autodiefstallen gepleegd door ver
slaafden. Die verkopen de auto
door aan bendes. Ze krijgen voor
een dure mercedes zo'n 500 tot
1.500 gulden. Niet veel "maar het
stelen van een auto is een karweitje
van niets", constateert Van Rooij.
"Twee contactdraadjes tegen el
kaar en weg ben je". Hij heeft niet
veel vertrouwen in de beveiligings
installaties die met name bezitters
van dure wagens in laten bouwen.
"Dan komen ze gewoon met een ta
kel en zetten hem daar in een keer
op. Als je dat op klaarlichte dag
doet, is er niemand die daarvan op
kijkt".
Er zijn in ons land volgens Van
Rooij twee centra van autodiefstal.
Amsterdam staat onbetwist num
mer één. Dertig tot veertig procent
van alle auto's die jaarlijks verdwij
nen, wordt in de hoofdstad gesto
len. Limburg is een goede tweede.
Van Rooij: "Dat ligt zo lekker tus
sen België en Duitsland, daar kun
je makkelijk alle kanten op". De to
tale schade door autodiefstal raamt
hij op 160 miljoen gulden per jaar.
Doordat autodiefstal onder de
kleine criminaliteit valt, heeft het
misdrijf volgens Van Rooij weinig
prioriteit bij de opsporing. Vroeger
hadden veel korpsen een vast auto
team, maar die zijn in het kader van
de bezuinigingen allemaal opgehe
ven. Nu wordt er ad hoe wel eens
een team gevormd. Maar juist in
Amsterdam, waar het leeuwendeel
van de diefstallen wordt gepleegd,
heeft de politie het zo druk, dat au
to's daar geen enkele aandacht
hebben. Van Rooij: "Er vallen zel
den doden of gewonden bij en we
moeten ook reëel blijven. We kun
nen gewoon niet alles doen".
NIJMEGEN - Tien jaar geleden
werd in Engeland Louise Brown,
's werelds eerste reageerbuisba
by geboren. Een storm van pro
test ontstond. De buitenbaar-
moederlijke bevruchting zou
ethisch absoluut onverantwoord
zijn. Het moest direct verboden
worden. Er was ook verbazing,
en... hoop. Hoop bij echtparen
om toch nog een eigen kind te
kunnen krijgen. Ondanks de pro
testen gingen wetenschappers
door en sindsdien zijn duizenden
reageerbuisbaby's ter wereld ge
komen.
door
Ed vari Ham
In 1983 had m het Dijkzigtzie-
kenhuis in Rotterdam de beval
ling plaats van de eerste Neder
landse reageerbuisbaby. In 1985
bepaalde de toenmalige staatsse
cretaris Van der Reijden (volks
gezondheid) dat vijf academi
sche ziekenhuizen zich mochten
bezig houden met reageerbuis
bevruchtingen. Maar inmiddels
is er een wachtlijst van tegen de
twee jaar ontstaan. In Nijmegen
komen morgen Nederlandse we
tenschappers en deskundigen
bijeen, om de laatste stand van
zaken rond de reageerbuisbe.
vruchting te bepraten.
De buitenbaarmoederlijke be
vruchting is niet zaligmakend:
de kans dat vrouwen via deze
methode een kind ter wereld
brengen, ligt rond de 25 procent.
Daar is de laatste vier, vijf jaar
geen verandering in gekomen, al
heeft men stukje bij beetje kans
gezien wat verbeteringen aan te
brengen. Nog maar een paar jaar
geleden moest een vrouw onder
narcose worden gebracht bij het
wegnemen van de eiblaasjes; te
genwoordig is het een poliklini
sche behandeling, die alles bij el
kaar een paar dagen in beslag
neemt.
De praktijk heeft inmiddels
geleerd dat er bij de bevalling
niet meer of minder problemen
zijn, dan als het kind op de nor
male wijze was verwekt. Ook
heeft het absoluut geen invloed
op eventueel aangeboren afwij
kingen. "Wat dat betreft zijn we
nergens meer bang voor", zegt
de Nijmeegse gynaecoloog dr. H.
Hollanders. In het Sint Raboud-
ziekenhuis worden jaarlijks zo'n
150 patiënten behandeld. Lande
lijk zijn. dat er in de ziekenhui
zen-met-toestemming tegen de
zeshonderd en in totaal worden
er op jaarbasis zo'n 2500 pogin
gen ondernomen om op deze wij
ze een zwangerschap te berei
ken.
Gedoogbeleid
In de praktijk zijn het er echter
veel meer. Dat komt doordat ver
schillende ziekenhuizen zich
met reageerbuisbaby's bezig
houden, die daarvoor geen na
drukkelijke toestemming heb
ben gekregen. Er wordt niet te
genop getreden. Er wordt een ge
doogbeleid gehanteerd. Deze zie
kenhuizen kruipen door de ma
zen van de wet, omdat het minis
terie geen antwoord geeft op ver
zoeken om een vergunning. "Wie
zwijgt stemt toe", zo wordt ger^-
Wat de medici zorgen baart, is
dat er rond de reageerbuisbaby
een commercieel circuit aan het
ontstaan is. Behalve in de vijf
academische ziekenhuizen, moe
ten ouders in bijna alle gevallen
de behandelkosten zelf betalen.
En die zijn niet gering. Eén po
ging om de moeder op deze wijze
zwanger te maken, kost rond de
vijfduizend gulden. Maar bijna
altijd zijn verschillende pogin
gen nodig, terwijl het resultaat
nooit zeker is.
Een enkele particuliere ziekte
kostenverzekeraar heeft de rea
geerbuisbevruchting in het pak
ket opgenomen, maar de mees
ten hebben een afwachtende
houding aangenomen. Fonds-
verzekerden missen in ieder ge
val nog de boot. Met het plan
Dekker in het vooruizicht, zijn
velen sceptisch gestemd. De bui
tenbaarmoederlijke bevruchtin
gen in de ziekenhuizen-met-toe
stemming worden op het ogen
blik nog vergoed door de Zieken
fondsraad. Dit is echter een tijde
lijke zaak. In december wordt er
een kostenonderzoek bekendge
maakt. Wie daarna gaat betalen,
is nog niet bekend.
Volgens dr. Hollanders trek
ken nog steeds kinderloze echt
paren de grens over om in het
buitenland door middel van de
reageerbuis de bevruchting tot
stand te laten brengen. Daar
wordt met de ethische normen
op een andere wijze omgespron
gen. "Maar behandeling in het
buitenland is alleen weggelegd
voor een enkeling. Het is er pe
perduur". Als voorbeeld noemt
hij een ziekenhuis in Brussel,
waar de behandeling alleen al
6000 gulden kost. Daarbij komt
nog eens een rekening voor de
verpleging en andere zaken. "En
dan hebben we het nog maar
over eén poging".
Het stelen van een auto is "een karweitje van niets: twee contactdraad
jes tegen elkaar en weg ben je". (foto gpl»
DEN HAAG - Het CDA wil geen
partij van het confessionele type
zijn. Het is niet gebonden aan ker
kelijke belijdenissen of richtlijnen,
het bepleit geen tegenstelling tus
sen christenen en niet-christenen.
Er is wel sprake van een politie
ke overtuiging van christelijke sig
natuur, maar de aanhang valt niet
samen met die van een kerk of reli
gieuze groepering. Daarin onder
scheidt het CDA zich niet alleen
van 'klein rechts' (RPF, SGP en
GPV), maar ook van de klassieke
confessionele partijen waaruit het
CDA is voortgekomen (ARP, CHU
en KVP).
Prof. dr. D.Th.Kuiper zegt dit in
het boekje Christendemocratie,
een uitgave van de Stichting Bur
gerschapskunde, die daarmee de
beschrijvingen van de politieke
stromingen in ons land heeft vol
tooid. Gisteren werd het werkje
aangeboden aan premier Lubbers.
Kuiper komt in zijn studie tot de
slotsom, dat de vroegere ARP niet
zo vooruitstrevend is geweest als
altijd werd aangenomen. Volgens
hem is de vooruitstrevendheid van
de KVP van veel groter belang ge
weest dan die van ARP en CHU.
Juist de KVP, als grootste van de
drie toenmalige confessionele par
tijen, heeft de stoot gegeven tot de
oprichting van het CDA.
De aanvankelijke vrees dat het
CDA na de totstandkoming in 1984
verzeild zou raken in een strijd tus
sen de oude bloedgroepen, werd
niet bewaarheid. Eeh van de rede
nen daarvan is waarschijnlijk dat
de leden van de drie partijen op het
grondvlak al jaren eerder toe wa
ren aan samenwerking dan de
hoofdbesturen. Ook de voorspel
ling dat het CDA een omgebouwde
KVP, een vergrote ARP, dan wel
een vernieuwde CHU zou worden
kwam niet uit.
Oude partijen
Weliswaar zijn de CDA'ers nog
steeds zijn onder te verdelen in kie
zers van katholieke (zo'n 54 pro
cent), hervormde (19 procent), ge
reformeerde (11 procent) of andere
(16 procent) christelijke signatuur,
maar de meesten identificeren zich
inclusief de m 1987 gekozen partij
voorzitter Van Velzen - zijn ook
geen lid (meer) geweest van ARP.
CHU of KVP.
"Het CDA aanvaardt het Bijbels
getuigenis van Gods beloften, da
den en geboden als van beslissen
de betekenis voor mens, maat
schappij en overheid en richt zich
naar dat getuigenis met de intentie
steeds te zoeken naar de betekenis
van het Evangelie voor het politie
ke handelen", aldus het eerste arti
kel van het Program van Uitgangs
punten van het CDA.
Volgens de studie van prof. Kui
per brengt het karakter van het
CDA met'zich mee dat het zich niet
eenzijdig richt op de behartiging
van de belangen van een of enkele
maatschappelijke deelterreinen.
"Het CDA wil vanuit zijn visie op
de waarde van een krachtig maat
schappelijk middenveld ook seri
eus contact onderhouden met
maatschappelijke groeperingen en
organisaties die andere visies op
mens en samenleving hebben".
Kuiper acht dit noodzakelijk,
omdat de grenzen tussen 'socialis
tische', 'liberale' en 'christelijke' fa
milies door het ontzuilingsproces
veel opener en beweeglijker zijn
dan voorheen. Veel Nederlanders
bepalen vanuit individuele motie
ven of zij lid willen worden van een
politieke organisatie en zo ja van
welke.
Middenpartij
Van de drie grote kerken stemt
van de volgelingen op andere par-
tij'en dan h.et CDA. De-kerkelijke
toppen hebben zich nogal eens kri
tisch opgesteld tegenover het kabi-
net-Lubbers en het CDA, vooral
teh aanzien van het sociaal-econo
misch beleid en inzake ethische
'kwesties. Het CDA zoekt op zijn
beurt wel een dialoog met de ker
ken. maar benadrukt de eigen ver
antwoordelijkheid en deskundig
heid van beide partijen.
Ook heeft het CDA, evenmin als
het CNV, bezwaar tegen toetreding
\'an aanhangers van andere wereld
godsdiensten, die zich in hun poli
tieke overtuiging thuisvoelen bij
het Ct)A als levensbeschouwelijk
gefundeerde politieke partij. Zo is
sinds de komst van het CDA is de
directe band pussen kerk en staat
verdwenen en beschikt Nederlaiid
over een heuse middenpartij.
De Gereformeerde Kerken in
Nederland moeten verklaren dat
iedere homoseksuele praktijk
zonde is. Tevens moeten zij hun
pastorale advies over homo
seksualiteit intrekken. Doen zij
dat niet, dan moeten zij de inter
nationale Gereformeerde Oecu
menische Synode (GOS), waarin
34 gereformeerde kerken samen
werken. voor 31 december 1988
verlaten.
Dat is de inhoud van een meer
derheidsrapport dat gisteren
door de voorbereidende com
missie aan de vergadering van de
GOS in Harare gepresenteerd
werd. Een minderheid in de com
missie pleit voor nadere studie
van het "probleem".
De GOS houdt zich al jaren
lang met homoseksualiteit bezig.
In de ogen van veel kerken is ho
moseksualiteit onbijbels en te
gen Gods wil. Het feit dat de ge
reformeerden sinds 1979 een to
lerante houding tegenover ho
moseksuelen innemen, is in de
ogen van de meeste GOS-lidker-
ken een doodzonde.
De gereformeerden kregen er
dan ook tijdens het debat giste
ren weer flink van langs. Voor
naamste tegenstanders van de
gereformeerden waren verschil
lende Afrikaanse afgevaardig
den, de delegatie van de Ameri
kaanse Orthodox Presbyterian
Church en de christelijke gere
formeerden uit Nederland.
De Afrikaanse afgevaardigden
beweren geen homoseksualiteit
te kennen. Uit hun toespraken
kon bovendien opgemaakt wor
den dat zij bang zijn dat het be
smettelijk is.
De christelijke gereformeer
den kennen het verschijnsel ui
teraard wel. Maar de gerefor
meerde tolerantie ten opzichte
van homoseksualiteit is hun een
doorn in het oog. "Een van de ve
le tekenen dat de gereformeer
den op het slechte pad zijn ge
raakt". De christelijk gerefor
meerde dominee J. Westerink:
"De weg van de gereformeerden
is een weg van de dood. Wij wil
len daarom niet langer met hen
samenwerken in de GOS".
De Amerikaanse predikant
Thomas Tyson vond de gerefor
meerden koppig. Hij verklaarde
dat aparte pastorale zorg voor
homosexuelen onnodig, is. In de
25 jaar dat hij predikant is, heeft
hij driemaal met mensern te ma
ken gerhad die met hun homo
seksuele geaardheid worstelden.
Hij las met hen de Bijbel en
maakte hun duidelijk dat God
wil dat de man belangstelling
voor vrouwen heeft. Zijn aanpak,
zo zei hij, had succes: de homo
seksuele geaardheid nam af en
het ging de drie mannen beter.
De gereformeerden moesten
zich gisteren verdedigen tegen al
dit verbale geweld. Zij wezen
daarbij onder meer op de grote
pastorale nood onder gelovige
homoseksuelen (prof. dr. H. B
Weijland), de moeilijke interpre
tatie van bijbelse teksten (dr. J.
Vlaardingenbroek) en de onbe-
reidwilligheid binnen de GOS
om echt naar de gereformeerden
te luisteren (ds. E. Overeem).
Vandaag zal bij de stemming
blijken of de pleidooien van de
gereformeerden genoeg indruk
hebben gemaakt op de vergade
ring. Verwacht wordt dat het een
zeer spannende stemming zal
wordem
Overleg
'Ze zenden ons met kraaltjes
naar huis". Zo reageerde een
zwaar teleurgestelde professor
dr. C. R. Adonis van de kleurlin-
genkerk in Zuid-Afrika op het
besluit van de internationale Ge
reformeerde Oecumenische Sy
node (GOS) een consultatie
(overleg) voor zwarte en blanke
Nederduits Gereformeerde Ker
ken in Zuid-Afrika te organise-
Met dit besluit kreeg het debat
over het apartheidsvraagstuk in
Zuid-Afrika na de felle discussie
van eergisteren een totaal onver
wachte wending. "De GOS
schuift haar verantwoordelijk
heid af', aldus een boze Adonis.
"Waarom kan de GOS nu geen
uitspraak doen over apartheid?
Dat is nu noodzakelijk, want op
dit moment vechten mijn kinde
ren tegen politiekogels in Zuid-
Afrika".
Opmerkelijk was dat het voor
stel om een consultatie te organi
seren afkomstig was van dr. Nico
Smith van de zwarte NG Kerk in
Afrika. Smith had een praktische
reden om op een consultatie aan
te dringen: "Ik ben er na de de
batten van overtuigd geraakt dat
deze synode nog geen besluit
kan nemen over apartheid. Dat is
tragisch, maar de meningen lo
pen te veel uiteen. Daarom kun
nen we beter geen tijd verspillen.
We moeten elkaar in Zuidafnka
spreken".
Smith werd gesteund door
professor dr. Johan Heyns, voor
man van de blanke NG Kerk.
"Mijn gebeden zijn verhoord",
zei Heyns. "Ik ben ervan over
tuigd dat we nu onze problemen
in broederlijke harmonie zullen
oplossen".
Ook andere afgevaardigden
van zowel zwarte als blanke ker
ken reageerden zeer opgetogen
en spraken van een doorbraak in
de impasse. Het GOS-bestuur zal
de consultatie ergens in Zuid-
Afrika organiseren. Wanneer de
ze plaats zal vinden is nog onbe
kend. Uitgangspunt voor de ge
sprekken zullen de GOS-rappor-
ten over apartheid zijn.
Eis
De bisschoppen houden vast
aan hun eis dat alleen kerkelijk
goedgekeurde organisaties lid
mogen zijn van de Nederlandse
Missieraad. "De bal is nu weer op
de speelhelft van de missieraad",
aldus Bomers. De algemene ver
gadering van de Missieraad,
waarin 16 missionaire organisa
ties zijn verenigd, weigerde in
maart akkoord te gaan met deze
In een daarop volgend gesprek
met het bestuur en in een brief
hebben de bisschoppen duide
lijk gemaakt dat ze vasthouden
aan hun opvattingen. Later deze
maand is het laatste woord aan
de algemene vergadering van de
Missieraad. Weigert deze op
nieuw. "dan moet de zaak terug
naar de bisschoppenconferen
tie", aldus drs. A.N. van. Elven,
secretaris van de missieraad. K.
Weerkamp van het Bureau Inter
nationale Solidariteit in Roer
mond (een van de organisaties
die de bisschoppen graag uit de
Missieraad zien verdwijnen)
vreest dat BIS het onderspit zal
delven.
De bisschoppen menen dat
"de totstandkoming van een
kerkrechtelijk statuut voor de
Missieraad een onmisbare bij
drage is op de weg die voert naar
een goede landelijk samenwer
king en een herstel van de een
heid", zo blijkt uit hun brief.
"Aan eenheid heeft het binnen
de NMR nooit ontbroken", aldus
Weerkamp. "We nemen dus aan
dat via de herstructurering van
de Missieraad wordt gestreefd
naar een herstel van de eenheid
in de bisschoppenconferentie."
(Bisschop Gijsen verbrak in de
jaren zeventig de samenwerking
op dit terrein en zou na het ver
dwijnen van organisaties als BIS
en het tijdschrift BijEen uit de-
Missieraad wellicht weer bereid
zijn om mee te werken).
In de radio-uitzending van
MOKER vanavond (19.00 uur,
FM 105.7, via kabel ok FM 88.1)
aandacht voor jubileum Pastora
le school in Lisse, het tweede or
gelconcours in Leiden, het Leids
Gregoriaans koor en een terug
blik met pastoor Harding (Hille-
gom).
BEROEPINGEN
Nederlandse Hervormde
Kerk. Beroepen door de Genera
le Synode tot predikant voor de
inrichtingen van het ministerie
van justitie: F. Don te Gasselte
(part-time). Aangenomen naar
Deventer: mevr. J. van der Vel
den, wonende te Holten (voor
heen predikant te Metslawier-
Niawier).
Gereformeerde Kerken. Be
roepen te Woudsend c.a. (Her-
vormd-Gereformeerde Federa
tie): drs. T. Wever te Meerkerk.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt. Beroepen te Bergent-
heim: J. van de Wetering te Hau-
lerwijk.
