'Toekomst stationsbuurt bepaald door grote geld' Klooster Roma overheerste deel Rapenburg Artsen krijgen speciale brochure medicijnen van goede kwaliteit Boerhaave organiseert contractonderwijs voor behalen diploma vwo Farmaceutisch bedrijf Servier voorziet flinke groei in Leiden Kinderen heropenen Haanstra-basisschool DONDERDAG 9 JUNI 1988 LEIDEN Kritiek omwonenden op plannen Harry Giesen (links) en William Verschuur van de werkgroep huurders Stationsplein: "Projectontwikkelaars dreigen de toekomst van het Stationsplein te gaan bepalen". «foto Henk Bouwman) LEIDEN - De dag- en avondscho lengemeenschap Boerhaave orga niseert in samenwerking met het Onderwijscentrum Boerhaave met ingang van het cursusjaar 1988- 1989 voor het eerst een éénjarige vwo-opleiding. Tijdens een gisteren gehouden open dag kondigde de rector van de scholengemeenschap. D.J. van Kooten, de start aan van dit niet-ge- subsidieerde contractonderwijs. Volgens Van Kooten gaat het om een unieke mogelijkheid, voor VWO-gezakten of mensen met een havo-diploma, om in één jaar de volledige eindexamenstof nog eens grondig te bestuderen en het vwo-diploma te behalen. Natuur lijk worden er wel eisen gesteld aan de vooropleiding. Zo zijn gegadig den met een havo-diploma of zit- tenblijvers in 5 vwo slechts onder bepaalde voorwaarden toelaatbaar. LEIDEN De patiënten zullen weinig merken van de introductie van het nieuwe 'formularium 1988'. Deze uitgave, samengesteld door een werkgroep van Leidse apothe kers, huisartsen en een verpleeg huisarts, moet vooral als handzaam hulpmiddel voor de doktoren gaan dienen. Dat meent apotheker M. Broek- hoff. één van de samenstellers van het boekje. In de uitgave staat een selectie uit het grote aantal medi cijnen dat in Nederland beschik baar is. "De patiënten hebben er in zoverre baat bij dat ze weten dat een in het formularium opgeno men medicijn erg goed is", zegt hij. Aanleiding tot het maken van het boekwerkje was het enorme aantal medicamenten dat de medische markt in Nederland overspoelde. "Voor sommige aandoeningen zijn meer dan twintig geneesmiddelen LEIDEN "De gemeente schiet tekort bij het maken van plannen voor het Stationsplein. Door ge brek aan creativiteit en visie drei gen projectontwikkelaars en het grote geld de toekomst van het sta tionsgebied te gaan bepalen met het risico dat het Stationsplein over een aantal jaren net zo'n blok kendoos is als het Schuttersveld. Terwijl juist van deze entree tot de stad iets bijzonder fraais valt te ma ken". door Gert Visser Kort en bondig samengevat is dat de mening van huurders van de flats aan het Stationsplein. De huurders hebben een werkgroep in het leven geroepen die de ontwik keling van het Stationsplein nauw lettend in de gaten houdt. Tot grote teleurstelling van de bewoners is die werkgroep tot op heden niet be trokken bij de plannenmakerij voor het Stationsplein. Was dat wel gebeurd, zo laten Harry Giesen en Gerard van Woerkom weten, dan hadden die plannen er geheel an ders uitgezien. Met steun van de Stichting Wel zijn heeft de werkgroep een rap port opgemaakt met de wensen van de flatbewoners voor hun om geving. Dat rapport is naar de raadscommissie gestuurd, die van avond praat over het programma van eisen voor het Stationsplein. "De bewoners zijn echter nog niet gehoord. In de stukken wordt ook alleen gesproken over de drie part ners van de gemeente: het AZL, de NZH en de NS. Wij kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat de bewonersbelangen onderge sneeuwd dreigen te raken bij de economische belangen", schrijft de werkgroep aan de raadscom- Onder verantwoordelijkheid van wethouder Peters zijn enkele voor zichtige plannen voor het Stations- Inval in woning aan De Bleek LEIDEN - De politie heeft gisteren een inval gedaan in een woning aan de De Bleek (nabij Ververstraat) wwaar drugs verhandeld zouden worden. Er werden enkele kleine hoeveelheden heroïne en cocaïne met een totale waarde van 800 gul den gevonden. Zeven personen werden aangehouden, vijf van hen werden na verhoor vrijgelaten. Twee Leidenaars van 25 en 24 jaar zitten nog vast. te verkrijgen. We hebben gepro beerd daar een beetje lijn in te brengen", aldus Broekhoff. Het formularium is toegezonden aan alle artsen en apothekers bin nen het werkgebied van het Regio naal Ziekenfonds Leiden en Al phen (RZLA). Om er in te worden opgenomen moeten geneesmidde len voldoen aan strenge kwaliteits eisen. Maar ze moeten ook aanslui ten bij medicamenten die in deze regio worden voorgeschreven. "In plein gemaakt op grond waarvan beleggers dit najaar uitgenodigd worden met meer definitieve schetsen te komen. In grote lijnen gaan de plannen uit van de bouw van een nieuw station, ondertunne ling van het plein en hoge bebou wing aan weerszijden van het plein. Een plan waarin de economische belangen overheersen en zaken als sociale veiligheid en groenvoorzie ningen sluitpost zijn, vindt de werkgroep. "Het is niet zo dat we tegen bebouwing zijn. We zien zelf ook wel dat er wat moet verande ren. Maar de gemeente is een om- geving aan het scheppen waarin de blokkendoosstructuur gaat over heersen. Het is gewoon een weinig creatief plan. Waarom nodigt de ge meente niet een paar goede archi tecten uit om hun visie op het ge bied te geven, zoals dat in Den Haag met het nieuwe stadhuis is gebeurd", zeggen Giesen en Van Woerkom Voorwaarde voor ieder plan is voor de bewoners dat er een einde LEIDEN - De heer en mevrouw J. van Roosmalen en M.W. van Ros- malen-Wiebenga zijn vandaag ge promoveerd tot doctor in de ge neeskunde. Beiden verrichtten on derzoek in Tanzania, waar door de regering veel aandacht aan de ge zondheidszorg 'voor iedereen' wordt besteed. J. van Roosmalen promoveerde aan de Leidse universiteit op een onderzoek naar de gezondheids- Leiden worden voor dezelfde ziek te andere middelen voorgeschre ven dan bijvoorbeeld in Zeeland. Dat heeft vaak te maken met de aanwezigheid van een universiteit. Daaruit druppelen namelijk nog wel eens nieuwe medicijnen door naar de praktijken", legt de apothe ker uit. Het geld voor de uitgave is op ta fel gelegd door het regionaal zie kenfonds en de stadsapothekers. Broekhoff: "De pharmaceutsische komt aan de verkeersproblemen op de Stationsweg. Zij dragen daar toe een viertal varianten aan: de aanleg van een langere tunnel on der het Stationsplein, een omlei dingsroute over de Wassenaarse- weg-Rijnsburgerweg, ontsluiting van de nieuwbouw via het AZL- terrein of de aanleg van rijksweg 11 opdat het Stationsplein niet langer als doorgaande route gebruikt zal worden. Tochtgat Op het tunneldak willen de be woners dat er een soort stadspark wordt aangelegd. Het bestaande busstation langs het Utrecht-per ron zou gehandhaafd kunnen blij ven. Op die plaats kunnen ook wo ningen gebouwd worden, mits de ze de hoogte van het stationsge bouw maar niet overstijgen. De tientallen meters hoge woon- en kantoortorens, die de gemeente voorstelt langs het spoor te bou wen, worden door de werkgroep onverkort van de hand gewezen. zorg rond de bevalling. M. van Roosmalen-Wiebenga promoveer de aan de universiteit van Amster dam en concentreerde zich daartoe op het probleem van ondervoeding bij kinderen. Van Roosmalen richtte zich vooral op problemen die ontstaan wanneer de bevalling te lang duurt. Door ondervoeding van de vrouw in haar jeugd is er vaak een te nauw bekken ontstaan, waardoor de be- industrie wilde ook bijdragen, maar dat is bewust afgehouden. We wilden namelijk alle schijn van vooringenomenheid bij voorbaat vermijden". Wanneer een bepaald genees middel in het formularium wordt aangeraden, is altijd een alternatief genoemd. "Sommige mensen ver dragen een bepaald medicijn niet. Dan is het voor een arts gemakke lijk om iets anders achter de hand te hebben", vertelt Broekhoff. Hij De bewoners zijn bang dat hoog bouw niet alleen het uitzicht, maar ook het laatste restje zon in hun ka mer zal wegnemen. Laagbouw is ook vriendelijker, schrijft de werk groep: "Nu reeds is het Stations plein vaak een guur tochtgat. Bij de bouw van nieuwe torens zal dat nog erger worden". Tenslotte vraagt de werkgroep om een oplossing voor het parke ren. Bij de nieuw te bouwen kanto- valling zeer moeizaam verloopt In Europa en Amerika wordt in zo'n geval veelal een keizersnede ver richt, maar in Afrika is dit een ris kante ingreep (infectiegevaar). Van Roosmalen bespreekt in zijn proef schrift een alternatief voor deze keizersnede, de symphyseotomie. Daarbij wordt het nauwste punt in het baringskanaal onder plaatselij ke verdoving losgesneden, waarna de bevalling snel verloopt. benadrukt dat het formularium geen bindende werking heeft. "Wanneer een arts of patiënt een bepaald medicijn wil dat niet in de ze uitgave voorkomt, kunnen ze het gewoon verkrijgen. Het boekje is alleen bedoeld als adviserend in strument". De Leidse apotheker verwacht geen grote veranderingen in het soort medicijnen dat artsen voor schrijven. "Juist omdat we dit boekje voor de eerste keer maakten zijn we zeer omzichtig te werk ge gaan. We hebben in de meeste ge vallen medicamenten genomen die de artsen toch al gebruikten". Het is de bedoeling dat het boek je volgend jaar weer wordt uitgege ven. Volgens Broekhoff is dat noodzakelijk omdat de ontwikke lingen in de pharmaceutische we reld elkaar in een razend tempo op volgen. ren moeten voldoende parkeer plaatsen worden aangelegd. Het binnenterrein achter hun flats moet voor bewonersparkeren ge schikt worden gemaakt. Op deze wijze hopen de bewoners ook af te komen van de overlast van café gangers die daar hun auto parke- "Dat een Leidse aanpak ook mo gelijk is bij grote projecten blijkt uit de nieuwbouw van de universi- LEIDEN Servier Nederland gaat de komende jaren nog flink uitbrei den. Die groei levert een aanzien lijk aantal nieuwe arbeidsplaatsen voor Leiden op. Dat verwacht dr. A. Jouille, algemeen directeur van Servier Nederland bv. Zijn onder neming heeft vandaag officieel de deuren van het nieuwe bedrijfs pand aan de Einsteinweg in het Bioscience Park in Leiden ge opend. door Roy Klopper Servier Nederland, waar momen teel 27 personeelsleden werken, is een onderdeel van de Franse far maceutische industrie Les labora- toires Servier. Dit multinationale bedrijf werd dertig jaar geleden op gericht door de arts en apotheker dr. Jacques Servier. Sinds de start van de onderneming is de basisfilo sofie geweest zoveel mogelijk geld en arbeid te investeren in research. Momenteel draaien de vijftig vestigingen van Servier met een gezamenlijke omzet van ruim een miljard gulden. Van dit bedrag wordt jaarlijks 250 miljoen gulden opzij gezet voor onderzoek naar en ontwikkeling van nieuwe genees middelen. teit aan de Witte Singel. Als we ons een voorstelling maken van het toekomstige Stationsplein zoals de gemeente dat wil, zien we een be tonnen tunnelingang met grote hoeveelheden voortrazend verkeer en hoge gebouwen aan beide zijden van de straat. Is dat een entree van de stad dat het imago van Leiden verbetert? In ieder geval is het voor de bewoners van de Stationsplein flat geen verbetering", aldus de werkgroep. Servier heeft zich in 1972 in Ne derland gevestigd. De firma betrok toen een bedrijfspand in Zoeter- meer. "Dat was niet zo'n gelukkige locatie. Er zaten vooral bedrijven die zich toeleggen op zware indus trie. Daar pasten wij als farmaceu tisch bedrijf niet tussen", vertelt Jouille. De onderneming ging op zoek naar een nieuwe vestigingsplaats en de keuze viel al snel op Leiden. Volgens Jouille is die stad een idea le thuishaven voor zijn bedrijf. "We zitten vlak bij een universiteit die ook in de internationale medische wereld een goede naam heeft. Daarnaast is de centrale ligging in de randstad en de korte afstand tot Schiphol voor onze onderneming een groot pluspunt". Servier gaat in de nieuwe vesti ging vooral de promotie en distri butie van zijn produkten in Neder land coördineren. Verder wordt er in samenwerking met ziekenhui zen in het hele land research ge pleegd. "We hebben goede contac ten met de medische instellingen in Nederland. Bij de opening van het nieuwe pand vandaag gaf bij voorbeeld professor dr. De Jong, die als buitengewoon hoogleraar analytische chemie en farmaceuti- Leerlingen die tot het zesde leer jaar van een school voor vwo zijn toegelaten, hebben in de vwo-top als voordeel dat het lesprogramma intensiever is. De stof uit de voor laatste klas wordt nog eens her haald en er is meer tijd om te oefe nen. Voor afgewezen examenkan didaten is het van groot belang de gehele stof nog eens te verwerken. Het Onderwijscentrum Boer haave gaat op contractbasis inten sieve studiebegeleiding verzorgen in de vorm van steunlessen en exa mentraining. Daartoe worden erva ren eerstegraads-docenten ingezet. Desgewenst is er ook huiswerkbe geleiding voor leerlingen die zich thuis moeilijk kunnen concentre ren of die om andere redenen hier aan willen deelnemen. Natuurlijk hangt er ook een prijs kaartje aan deze extra begeleiding. Het volgen van de steunlessen en examentraining in één vak kost 1150 gulden. Daar staat tegenover dat men deze extra lessen meestal niet in alle vakken zal hoeven te volgen zodat het cursusjaar goed koper zal blijken te zijn dan bij an dere particuliere instituten. Van Kooten denkt dat er grote belangstelling zal zijn voor de één jarige vwo-opleiding. "Leerlingen van onze dag- en avondscholenge meenschap voor studiebegeleiding en steunlessen zijn nu niet meer aangewezen op een 'vreemd' insti tuut. In de dagelijkse praktijk is ons gebleken dat er zeker behoefte bestaat aan het contractonder wijs". sche analyse is verbonden aan de Leidse universiteit, een toelichting op de onderzoeksactiviteiten van Servier. Volgens Jouille schuilt in die re search de grote kracht van de on derneming. "Als je op deze markt wil concurreren moet je je constant inspannen om met nieuwe medicij nen te komen. Dat heeft dr. Servier vanaf de oprichting van zijn bedrijf goed begrepen. Hij maakte een goed produkt en investeerde de op brengst daarvan in onderzoek. Dat resulteerde weer in nieuwe medi camenten en meer geld voor re search. Zo breiden we constant uit", vertelt hij. De optimistische toekomstver wachtingen voor de Nederlandse vestiging baseert Jouille op plan nen om een nieuw medicijn op de markt te brengen. De onderne ming, die medicijnen produceert tegen hoge bloeddruk (Fludex), suikerziekte (Diamicron) en over gewicht (Ponderal), ontwikkelt momenteel een nieuw medicijn waarover Jouille nog geen verdere mededelingen wil doen. "We zijn nog in onderhandeling over proe ven met het middel. Maar het staat vast dat het een zeer belangrijk me dicament op de Nederlandse markt kan worden". Directeur dr. A. Jouille voor het nieuwe bedrijf Servier aan de Einsteinweg. Echtpaar promoveert op dezelfde dag Derde deel over geschiedenis van het Rapenburg verschenen LEIDEN - Het klooster Roma overheerste lange tijd het Rapen burg. Nog lang nadat de nonnen - tijdens de reformatie (vanaf 1517) - waren vertrokken, bleef het ge bouw een belangrijke functie vervullen. Maar omdat er niet werkelijk een goede bestem ming kon worden gevonden voor de grote zalen van het klooster, werd het in het midden van de zeventiende eeuw afgebroken. Daarvoor in de plaats kwam een aantal kleinere patriciërshuizen, waarin zich bewoners vestigden 'uit een bevolkingslaag net onder de stedehjke elite', die overigens veelal verderop aan het Rapen burg woonde. Dat staat te lezen in het giste ren gepresenteerde derde deel over de geschiedenis van het Ra penburg. Het werd tijdens een bijeenkomst in het kantoor van de AMRO-bank aan het Rapen burg uitgereikt aan de vele subsi dieverstrekkers die de uitgave van de reeks mogelijk hebben gemaakt. Dit derde deel gaat over de eneven nummers 25 tot en met 57, het gebied tussen de Groenhazengracht en de Doelen steeg (ook wel aangeduid als het gebied Meyenburch). Er zijn over die huizen zoveel gegevens naar boven gekomen, dat de re dactie zich genoodzaakt zag het derde deel in tweeen te splitsen. In totaal 843 pagina's vertellen over de geschiedenis van dat deel van het Rapenbrug. Over het Rapenburg zullen de komende jaren nog drie delen verschijnen. Het standaardwerk over de lange Leidse gracht komt tot stand zonder een cent subsidie. Het is te danken aan particulieren en instellingen, die vele duizenden guldens hebben geschonken, dat de serie wordt verwezenlijkt. Daarmee kan de prijs van de boeken betrekkelijk laag worden gehouden. Tiental len mensen werken er aan mee. In het boek vooral aandacht voor de afzonderlijke woningen, de mensen die er in hebben ge woond en over hun bezittingen. Daarnaast een stukje algemene geschiedenis van het Rapen burg. Bedrijfjes Aan het Rapenburg waren ove rigens meer kloosters gelegen. Schuin aan de overkant van Ro ma lag het bekendere, maar min der welvarende. Sint Barbara- klooster. In tegenstelling tot dat klooster - waarin de universiteit gehuisvest is geweest - kreeg Ro ma niet duidelijk een andere be stemming nadat de zusters begin zestiende eeuw waren vertrok ken. Het waren overigens de juist aan de universiteit benoem de hoogleraren die aandrongen op verkoop van Roma, omdat uit de opbrengst hun eerste gages zouden worden betaald. Jarenlang werden de klooster gebouwen bewoond door parti culieren, die weer gedeelten ver huurden aan gezinnen. Maar ook bedrijfjes waren gehuisvest in het grote complex, dat meer dan de helft van het gebied tussen Doelensteeg en Groenhazen gracht (van Rapenburg 35 tot en met 57) besloeg. Zo waren er een boekdrukker en een scherm school in ondergebracht. Het was begin zeventiende zelfs een toevluchtsoord voor heimelijk bijeenkomsten van opgejaagde Remonstranten. Roma werd in de vijftiende eeuw gesticht door de zusters van Sint Hieronimus, die tot die tijd gehuisvest waren in de Jan- vossensteeg. Zij kochten vanaf 1440 geleidelijk kavels op. Uit de koopakten blijkt dat in die tijd dat deel van het Rapenburg - hoewel het bij de stadsuitbrei ding van 1385 hoorde - nauwe lijks was bebouwd. In slechts één geval wordt gesproken van een woning, terwijl uit twee koopakten blijkt dat er een boomgaard of tuin was gelegen. Kleine huizen Waarschijnlijk doordat het klooster zo groot was, kon er la ter geen vaste bestemming voor worden gevonden. Bouwspecu- lanten sloopten het klooster en in vrij korte tijd verrees er een se rie vrij smalle huizen, waarin mensen woonden die qua status net iets 'minder' waren dan ande re Rapenburgbewoners. De on derzoekers troffen in de wonin gen vaak hoogleraren aan en, veelal bij hen inwonende, stu denten. De belangstelling voor de 'nieuwe' huizen aan het Rapen burg was groot. Onderzoekers spreken van een tweede trek naar de rand van de stad (in de zeventiende eeuw lag het Rapen burg inderdaad aan buitenkant van Leiden) van de plaatselijke elite. Leiden was na het beleg (1574) flink gegroeid en de be hoefte aan woningen was - ook toen - zeer groot. Tussen 1574 en 1672 vervijf voudigde de Leidse bevolking. In 1670 telde Leiden 70.000 inwo ners en was daarmee de tweede stad van het land, een flink stuk groter dan de derde stad Rotter dam (45.000 inwoners) en telde de stad net zoveel mensen als de hele 'provincie' Overijssel. Eind 1600, begin 1700 drong zich de behoefte op bij de elite om het benauwde centrum van de stad te verlaten en een verfrissende plek aan de stadsrand te zoeken. (Gegevens ontleend aan 'Het Ra penburg, geschiedenis van een Leidse gracht', deel lila en Illb, verschenen onder redactie van Th. H. Lunsingh Scheurleer, C. Wille- mijn Fock en A.J. van Dissel. De de len kosten samen 55 gulden en zijn te koop bij: De Lakenhal, boekhan del Ginsberg, Gemeentearchief en LEIDEN - De kinderen van de Haanstra-basisschool hebben gis terochtend hun eigen school aan de Rapenburg heropend. De school heeft een jarenlange verbouwing achter de rug. Kosten: twee mil joen gulden. Gisterenmiddag was het officiële gedeelte van de opening. Het hoofd van de school, W. van Weeren, schetste het jarenlange gevecht tussen gemeente, schoolbestuur en de leerkrachten om de uitbouw van de voormalige kleuterschool tot een zelfstandige negenklassige ba sisschool. "Het is een hels karwei geweest", aldus Van Weeren. "Maar ik geloof niet dat de kinde ren eronder hebben geleden". Ongesubsidieerd is in 1983 met de eerste lagere school groep be gonnen. De school mocht zich ver heugen in een grote belangstelling, maar geld voor verbouwing was er niet. Pas in 1985 kwam er 1,8 mil joen gulden subsidie van het Rijk. Anno 1988 is de school uitgegroeid tot acht groepen met in totaal 250 leerlingen. Van Weeren: "We hadden de makkelijke weg kunnen kiezen en kunnen fuseren met een lagere school. Er was dan echter sprake geweest van gedwongen huwelij ken tussen kleuterleidsters en on derwijzers. Het Haanstra-onder wijs is nogal afwijkend van het on derwijs op andere Leidse scholen". In aansluiting op de kleuterbouw werkt de Haanstra-school met zo genaamde stamgroepen: kinderen van verschillende leeftijden zitten bij elkaar in één groep. Wethouder Van Dongen van on derwijs was tot haar eigen verba zing gisteren ook uitgenodigd om een toespraak te houden. "Ik had deze uitnodiging niet echt ver wacht", zei de wethouder. Ertkele jaren geleden woedde een hevige strijd tussen gemeente en de Haan- straschool over de vestiging van de Lucas van Leydenschool aan de Vliet. Medewerkers van de Haans tra-basisschool vreesden toen een hevige concurrentie tussen de twee scholen. Wethouder Van Dongen: "Uw school telt ruim voldoende leerlingen en de Lucas van Leyden groeit nog steeds". De lucht leek geklaard. Lid van het schoolbestuur H. van Stegen, belast met de bouwporte- feuille, werd gistermiddag door de leerkrachten regelmatig in het zon netje gezet. Van weeren: "De spil van het hele bouwproject". Ook ar chitect Kampsteeg werd geëerd om de prestatie die hij heeft gele verd. "Het is een modern gebouw geworden, maar de oude sfeer is gebleven", aldus Van Weeren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 17