Dukakis kandidaat voor Democraten Kruisraketten op onderzeeërs struikelblok START 9 575.- Speurtocht na moordaanslag SNEL NAAR DE ZON? ■mi hi 11 mini Minder animo tweede stakingsdag Zuidafrika Italië stort in Libanon en Nigeria chemisch afval Sminame wil rechtstreeks met Brunswijk onderhandelen WOENSDAG 8 JUNI 1988 PAGINA 5 Gouverneur wint laatste Amerikaanse voorverkiezing SAN FRANCISCO - Gouverneur Michael Dukakis heeft gisteren, bij de laatste ronde van de Amerikaanse voorverkiezingen, de nominatie van de Democratische partij definitief op zijn naam gebracht. Dukakis had nog zo'n 200 gedelegeerden nodig om aan de 2.081 ge delegeerden te komen die voor de Democratische nominatie nodig zijn. De staten Califor- nië. Nieuw Jersey, Nieuw Mexico en Montana bezorgden hem de 'overwinning'. De eerste resultaten van gisteren wezen onomstotelijk uit, dat hij die magische grens nu ruimschoots is gepasseerd. Zo won Dukakis bijna alle 109 gedelegeerden van de staat Nieuw Jersey. In Montana en Nieuw Mexico haalde Dukakis twee keer zoveel stemmen als zijn enige nog overgebleven concur rent Jesse Jackson. De eerste uit slagen uit Californië wezen op een zelfde stemverhouding daar. door Henk Dam Californië was de hoofdprijs die gisteren kon worden verdiend. Al leen al aan Democratische kant stonden er 315 gedelegeerden op het spel. Vandaar dat met name Jackson de afgelopen weken stevig in Californië campagne voerde. Maar de resultaten van gisteren wezen niet veel resultaat uit. didaat hebben uitgesproken. On der hen bevinden zich vele tiental len niet gekozen 'super gedelegeer den', bestaande uit Democratische Congresleden en partijbonzen. Wat Jackson nu nog wil, is moge lijk het vice-presidentschap, en ze ker de macht om tijdens de Demo cratische partijconventie van vol gende maand zijn zienswijzen in het partijprogramma opgenomen te krijgen. Hij gaf maandag Duka kis al een stevige waarschuwing. Jackson zei voor "enorme tram melant" te zullen zorgen als zijn wens om Zuidafrika tot een "terro ristische staat" te bestempelen, niet door Dukakis wordt overgeno- De belangstelling van de kiezers in de vier staten waar gisteren werd gestemd, wat uitermate gering. Dat kwam omdat de einduitslag toch al van tevoren vast stond. Dat gold helemaal voor de Republikeinse kiezers, die alleen op Bush konden stemmen omdat alle andere kandi daten zich al hebben teruggetrok ken. zei Bush' campagnestaf toonde niet- Jackson gisteravond tot aan de temin gisteravond een levendige conventie- te zullen blijven door- belangstelling voor met name de vechten. Hij zei zich nu met name resultaten uit Californië. Dat is een op de gedelegeerden te zullen rich- staat die Bush in november vrijwel ten die zich nog niet voor een kan- zeker moet winnen, wil hij Reagan kunnen opvolgen. Enquêtes onder Republikeinse kiezers waren ech-- ter gisteren niet erg gunstig voor de vice-president. Zo zei een kwart van deze kiezers dat zij vier jaar ge leden wel op Reagan stemden, maar nu in november voor Duka kis te zullen kiezen. Van degenen die zeiden op Bush te zullen stemmen, zei verder de overgrote meerderheid dat te doen omdat zij denken dat de vice presi dent Reagans beleid zal voortzet ten. Juist de laatste weken doet Bush verwoede pogingen enige af stand van Reagan te nemen. Nog gisteren zei hij de komende weken te zullen gebruiken om zijn eigen "politieke identiteit" te vestigen. Bush zei zich al te verheugen op het gevecht dat hij in de herfst met Dukakis moet voeren. Hij zei te we ten in de peilingen ver op de Demo craat achter te staan, "maar de un- JOHANNESBURG (GPD/Rtr/D- PA) - Na de succesvolle eerste sta kingsdag, maandag, toen meer dan twee miljoen zwarte arbeiders in Zuidafrika niet op hun werk ver schenen, zijn gisteren aanzienlijk minder mensen thuis gebleven. Desondanks verklaarde Jay Na- idoo, de secretaris-generaal van de Cosatu-vakbondsfederatie die tot de staking heeft opgeroepen, dat de staking nu reeds "een histori sche overwinning is". Op een pers conferentie in Johannesburg zei Naidoo ook dat de Cosatu-top mor gen bijeen zal komen om een ant woord voor te bereiden op een aan bod van de minister van arbeid, Pietie du Plessis om te komen pra ten over het door de vakbeweging afgewezen wetsontwerp over nieu we arbeidsrelaties. Zoals reeds vorige week door ve len was voorspeld zijn er gisteren op de tweede dag van de Zuidafri- kaanse staking, die tot vandaag moet voortduren, veel meer men- sen naar hun werk gegaan dan op de eerste dag. Onafhankelijke waarnemers zeiden gisterochtend dat er maandag ruim twee miljoen mensen, voor het overgrote deel zwarten, zijn thuisgebleven. Na idoo zei gistermiddag dat de sta king. die hij consequent met pro testactie aanduidde aangezien het in Zuidafrika nu eenmaal verbo den is om tot stakingen op te roe pen. het belangrijkste signaal van vastberadenheid uit de Zuidafri- kaanse geschiedenis is geworden". Hij stelde intimidatie van de werkgevers, die met ontslag en het inhouden van salaris hebben ge dreigd, verantwoordelijk voor het lichte verloop. Volgens Naidoo is de vakbeweging nu wel bereid om samen^net de werkgevers en de re gering aan tafel te gaan zitten over de omstreden arbeidswetgeving. Maar, aldus Naidoo, dan moet het voorstel in zijn huidige vorm wel eerst van tafel. Volgens verschillende bronnen, waaronder de politie, zijn er tijdens de eerste 48 uur van de staking ze ker acht personen in Zuidafrika om het leven gekomen. Verder raakten 31 personen gewond en werden er meer dan 40 gearres teerd. In nagenoeg alle gevallen was het onduidelijk of de inciden ten direct iets te maken hadden met de staking. Volgens Naidoo was hem in ieder geval niets be kend over enige relatie, hoewel Cosatu wel melding maakte van in timiderend optreden van de kant van de werkgevers en de veilig heidsmachten in de fabrieken en op de mijnen. Het Internationaal Verbond van Vrije Vakverenigingen (ICFTU) in Genève heeft gisteren meegedeeld dat het zijn campagne intensiveert om te komen tot volledige ver plichte economische sancties te gen Zuidafrika. ter ondersteuning van de grote staking van zwarte ar beiders in dit land. De secretaris-generaal van het IVW. John Vanderveken. deelde in een verklaring mee dat het ver bond ook bij multinationale onder nemingen die nog banden met Zuidafrika onderhouden, zou aan dringen op terugtrekking van de investeringen. De Palestijnse burgemeester Tawil van het op de westelijke Jordaanoever gelegen plaatsje El Bireh krijgt hulp van omstanders nadat hij op straat in de borst is gestoken. (foto anpi Palestijnse burgemeester neergestoken TEL AVIV (GPD/AP) - Het Israëli sche leger heeft tot gisteravond laat vergeefs gezocht naar de man die eerder op de dag een moord aanslag pleegde op de burgemees ter van El Bireh, Hassan A-Tawil. Israëlische politici hebben de aan slag unaniem veroordeeld. Zij me nen dat de aanvaller moet worden gezocht in kringen van Palestijnse ADVERTENTIE Cry Freedom De anti-apartheidsfilm Cry Free dom van de omstreden Britse fil mer sir Richard Attenborough zal toch in Zuidafrika in roulatie wor den gebracht. Dit heeft de interna tionale distributeur van de film United International Pictures na overleg met zijn Zuidafrikaanse vertegenwoordiger bekend ge maakt. Als datum voor de première in Zuidafrika wordt eind juli ge noemd. Griekenland Griekenland heeft op verzoek van de Verenigde Staten de ver meende Palestijnse terrorist Mo hammed Rachid gearresteerd, maar het aarzelt nog over zijn uitle vering. Volgens een anonieme Amerikaanse zegsman wordt Ra chid er van verdacht verantwoor delijk te zijn voor de aanslag op een toestel van Pan Am in 1982 en voor op een vliegtuig van TWA in 1986. Griekenland vindt de Amerikaan se bewijzen tegen de man echter nog niet overtuigend en weigert hem vooralsnog uit te leveren. Met de trein ben je er zo. Stap in de comfortable Camino Azul-trein en je reist zonder overstappen naar Zuid-Frankrijk of de Spaanse grens. Haal de folder bij 't loket of bel 020-802802. Enne, niet de zonnebrand vergeten hè! WAAR ZOUDEN WE ZIJN ZONDER DE TREIN? nationalisten, die al maanden pro beren de door Israël benoemde Ta- wil tot aftreden te bewegen. De burgemeester werd gisteren tegen het eind van de ochtend neergestoken voor het gemeente huis van zijn stad, op de Westelijke Jordaanoever even ten noorden van Jeruzalem. Hij liep een diepe messteek op in zijn longen en hart. Artsen van het ziekenhuis m het nabijgelegen Ramallah omschre ven gisteravond laat zijn toestand nog steeds als kritiek. Onmiddellijk na de aanslag is voor El Bireh een uitgaansverbod afgekondigd. De hele stad is tot ge sloten militair gebied verklaard en soldaten zochten er tot gisteravond laat naar de dader. Het heeft er alle schijn van dat de moordaanslag een politieke achter grond heeft. De Israëlische autori teiten hebben Hassan A-Tawil twee jaar geleden benoemd. Vier jaar eerder was zijn door de bevol king gekozen voorganger en neef, Ibrahim Tawil, bij Israel in ongena de gevallen en gedeporteerd. De Israëlische premier Shamir heeft in felle bewoordingen het verzoek om vrijlating van de Pales tijnse Amerikaan Awad afgewe zen. Awad zal Israël worden uitge wezen en blijft voorlopig in hechte nis zitten. De advocaat van de Palestijn die wordt uitgewezen omdat hij Pales- tijnen zou hebben aangespoord tot verzet tegen de Israëlische bezet ting van de Westoever en de Gaza- strook, heeft een brief van het kan toor van de premier gekregen waarin staat dat de vrijlating van Awad kan leiden tot gewelddadige onrust. Zondag besloot het Israëlische Hooggerechtshof om een rege ringsbeslissing Awad uit te wijzen te handhaven. BAYRUT (Rtr/AP) - In Ghazir, 25 kilometer ten noorden van Bayrut, is giftig chemisch afval uit Italië il legaal gestort, zo hebben Libanese autoriteiten gisteren bekendge maakt. Er zou radioactiviteit vrij komen. Zegslieden van het ministerie van justitie zeiden dat zij de man hadden ondervraagd die de 22 ton chemicaliën had geïmporteerd, die op een braak liggend terrein in Ghazir zijn gevonden. Volgens om wonenden zou êën van de vaten waarin het gif was verpakt, vlam hebben gevat en vier dagen heb ben gebrand. Het afval is in mei door het Tsjechoslowaakse vrachtschip Radhost in de omgeving van Gha zir gelost. Volgens Italiaanse ecolo gen was hetzelfde schip vorig jaar door een bedrijf in Milaan gebruikt voor het vervoeren van afval naar Venezuela, dat het echter weigerde en terugstuurde. Het schandaal zet opnieuw Italië in de schijnwerpers van de tot we reldwijde proporties uitgroeiende gifdumpingsschandalen. In de Ita liaanse haven Genua ligt nog altijd de Syrische vrachtvaarder Za- noobia te wachten op orders wat er met de lading giftig afval afkom stig van chemische industrieën in Italië moet gebeuren. Het gif in de buurt van Bayrut ulijkt tevens van dezelfde Milanese firma te zijn. Het vrachtschip keer de onlangs na een langdurige om zwerving in Italië terug nadat ver schillende landen het hadden ge weigerd. Intussen heeft het Westafrikaan- se land Nigeria gisteren Italië in harde woorden laten weten niet ge diend te zijn van het dumpen van giftig chemisch afval uit Italië in de Nigeriaanse staat Bendel. Aan de Italiaanse zaakgelastigde in Lagos werd een officiële protestnota overhandigd. Dit heeft een woord voerder van het Nigeriaanse minis terie van buitenlandse zaken ver klaard. De minister van buitenlandse za ken van Nigeria zei gisteren tijdens ae speciale zitting van de Algeme ne Vergadering van de Verenigde Naties in New York dat het dum pen van afval door internationale ondernemingen in Afrika "beledi gend en vernederend is voor de Afrikaanse landen, temeer daar de ze praktijken tientallen jaren na het koloniale tijdperk voorko- Over het dumpen van chemisch afval in Derde Wereldlanden is gis teren in de Venezuelaanse hoofd stad Caracas een vijfdaagse confe rentie over een internationale con ventie gestart. Aan het beraad doen 30 landen en 14 internationale or ganisaties mee. De discussie con centreerde zich gisteren op de in formatieplicht aan doorvoerlanden over de aard van de afvalstoffen die door de landen van herkomst en van ontvangst niet als gevaarlijk worden aangemerkt, maar door de transito-landen wel. De ontwikke lingslanden stonden erop adequaat te worden geïnformeerd over het soort afval en kregen bij dat stand punt steun van de EG-landen. ADVERTENTIE Brother AX-15 schrijfmachine Met o.a.: «12 aanslagen per seconde uitgerust met "word out 8c line out" correctie toets automatische centrering repeattoets PARAMARIBO (GPD) - De Suri naamse regering gaat rechtstreeks onderhandelen met het junglecom mando van Ronnie Brunswijk. De plaats is nog onbekend, maar wel heeft Brunswijk in een mondelinge boodschap aan president Shankar gezegd „dat er wat hem betreft al leen Surinamers om de tafel zullen zitten". Het Comité Christelijke Kerken, dat optreedt als bemiddelaar in het conflict, liet weten dat geen van de partijen condities vooraf stelde aan de onderhandelingen. De aange kondigde vernieling aanstaande zondag van het grote palmoliebe- drijf Patamacca door het jungle commando is met de aangekondig de onderhandelingen voorlopig van de baan. De toenadering tussen de Suri naamse regering en het junglecom mando is bewerkstelligd door een pater en een evangelist, die afgelo pen weekeind een bezoek gebracht hebben aan Langetabbetje, het hoofdkwartier van Brunswijk. Fiji De politie op Fiji heeft gisteren meer arrestaties verricht in ver band met de vondst van een grote hoeveelheid wapens op een aantal plantages. In totaal zijn nu 53 men sen opgepakt, onder wie twee mi nisters uit het afgezette kabinet van premier Timoci Bavadra. vs Over 1987 is het aantal meldin gen van incidenten waarbij sprake was van geweldpleging en intimi datie van homoseksuelen in de Verenigde Staten met 42' procent toegenomen. Dit wordt gemeld in een rapport van een werkgroep voor homoseksualiteit. De samen stellers van het rapport wijten de toename van de geweldpleging ten dele aan de ziekte aids, die met na me onder homoseksuelen veel voorkomt. Sharpeville Zes De Zuidafrikaanse rechter Hu- man heeft gisteren aangekondigd dat hij aanstaande maandag een beslissing zal nemen over een ver zoek om heropening van het proces tegen de Zes van Sharpeville. De Zes van Sharpeville,.vijf mannen en een vrouw, werden twee jaar ge leden ter door veroordeeld op een aanklacht van medeplichtigheid aan de moord op een zwart ge meenteraadslid in september 1985. BRUSSEL De Russische partij leider Gorbatsjov houdt wel van symboliek. "We hebben de eerste regels geschreven van het boek over een wereld zonder kernwa pens. We kunnen het nu niet meer dichtklappen en opzijleggen", zei hij vorige week, nadat hij met de Amerikaanse president Reagan het INF-akkoord in werking had ge steld. door Hans de Bruijn Dat akkoord over de middellan- ge-afstandsraketten beslaat im mers slechts het eerste hoofdstuk van dat boek, waarin er nog vele moeten volgen voor het af is. De komende maanden kan het twee de, over de beperking van de lange- afstandsraketten, worden geschre- Volgende week gaan in Genève de Amerikaanse en Sovjet-onder handelaars verder werken aan het manuscript. Een aantal belangrijke ideeën daarvoor kwamen beide partijen in Moskou al overeen, al zei Gorbatsjov pseudo-teleurge- steld "dat meer bereikt had kun nen worden". Maar de materie is zoveel gecom pliceerder dan bij het INF-ak koord, dat elke stap vooruit, hoe klein ook, al van grote betekenis is. Toen ging het om het verwijderen van een hele categorie raketten, terwijl na een START-akkoord (Strategic Arms Reduction Talks), beide partijen nog vele duizenden raketten voor de lange afstand be houden. Dat maakt de controle op de na leving ervan moeilijk. Het is nu eenmaal simpeler vast te stellen of één van de partijen geen enkele ra ket van een bepaald type meer heeft, dan of die partij er tien, hon derd of misschien wel duizend meer heeft dan is afgesproken. Ruwweg zijn Amerikanen en Russen het erover eens dat het hui dige arsenaal van elk 12.000 kern koppen voor strategische wapens (op lange-afstandsraketten te land en ter zee, en in kruisraketten in vliegtuigen en op schepen) moet worden gehalveerd. Beide kanten zullen nog maar 1600 afvuurmidde- len (raketten, vliegtuigen) mogen overhouden. Van de 6.000 koppen mogen er niet meer dan 4.900 zijn bestemd voor intercontinentale ra ketten te land en ter zee. De resterende koppen mogen in kruisraketten zitten. Bovendien mogen de Russen van hun 6.000 koppen er met meer dan 1.540 heb ben op hun huidige 154 zware lan ge-afstandsraketten. Hierover is men het eens. Moeilijker ligt het bij de controle op dergelijke afspraken. Men lijkt het wel eens te worden over een in spectieregime zoals het uitwisse len van gegevens, (bliksem)bezoe- Gorbatsjov: "We hebben de eerste regels geschreven van het boek over een wereld zonder kernwapens". ken aan bases en fabrieken en de vernietiging van raketten voor op land gestationeerde raketten. Maar het controleprobleem speelt het sterkst bij de op onderzeeboten gestationeerde kruisraketten met een bereik van minstens 2.500 kilo meter, de SLCM's. De Amerikanen hebben tussen 300 en 400 van die dingen, de Russen vrijwel geen. Daarom willen zij deze wapens in het START-akkoord beperken. Maar de deskundigen vragen zich af hoe de Russen zouden kunnen controleren hoeveel kruisraketten de Amerikanen hebben, zonder dat men Sovjet-inspecteurs moet toe laten om rond te neuzen op Ameri kaanse onderzeeboten. Volgens de Amerikanen is een effectieve con trole niet mogelijk en moeten deze wapens maar buiten het START- akkoord blijven. De Russen willen dat natuurlijk niet en zeggen wel degelijk de middelen te hebben om van buitenaf te kunnen vaststellen hoeveel kruisraketten er op een on derzeeboot zijn. Een extra probleem is dat zo'n controle strijdig is met de Ameri kaanse handelwijze om nooit me dedelingen te doen over de aanwe zigheid van kernwapens op sche pen. Die houding heeft al vaak ge noeg geleid tot problemen met de eigen bondgenoten (Nieuwzee- land, Denemarken) die dat van be zoekende schepen juist wel wilden weten. Ook de vraag hoe kruisraketten aan boord van bommenwerpers (zoals de Amerikaanse B-52 en B-l en de Russische Blackjack en Backfire) geteld moeten worden, zonder pottenkijkers te moeten toelaten, is nog niet beantwoord. De Russen stellen voor er gewoon van uit te gaan dat elk vliegtuig twintig kruisraketten meevoert, of dat nu zo is of niet. De Amerikanen willen tot tien stuks per bommen werper gaan. Geen wonder, want zij hebben meer dan twee maal zo veel van die dingen. Een probleem is voorts dat de bommenwerpers zowel conventio nele als nucleaire kruisraketten kunnen meenemen en dat moeilijk is te controleren wat welk vliegtuig bij zich heeft. Beide partijen zijn wel bereid elke bommenwerper als één afvuursysteem (van de 1.600) te beschouwen. De Amerikanen wil len een verbod op mobiele raket ten. Zelf hebben zij die (nog) niet, en de Russen met hun SS-24 en SS- 25 wel. Washington meent dat be perking van dergelijke raketten moeilijk controleerbaar is, net als dat bij de SS-20's en de kruisraket ten het geval was. Een totaalverbod zou in navol ging van het INF-akkoord dus veel makkelijker zijn, maar daar voelen de Sovjets niets voor. In Moskou is al voorgesteld afspraken te maken over beperking van het gebied waarin die raketten mogen staan en over het aantal dat zich in zo'n gebied mag bevinden. Ook lyken beide partijen het eens zijn over een beperking van het aantal raketten op treinen (zoals de SS-24). De aanvaarding door de VS van mobiele systemen betekent dat de Amerikanen nu ook serieus werk kunnen gaan ma ken van de ontwikkeling van der gelijke wapens. AJs Russen en Amerikanen er in slagen in Genève voor al die pro blemen een oplossing te vinden, dan blijft altijd nog het Strategisch Defensie Initiatief (SDI), president Reagans ambitieuze plan voor een verdedigingssysteem in de ruimte tegen raketten, als struikelblok over. De Russen blijven een START-akkoord afhankelijk stel len van het stopzetten van het SDI- programma. Zij willen dat het anti- raket-verdrag (ABM) uit 1972 dat de uitbouw van zo'n systeem ver biedt nog zeker tien jaar van kracht blijft. Moskou voelt zich gesterkt door recente Amerikaanse rapporten waaruit blijkt dat het helemaal niet zo goed loopt met het SDI-pro- gramma. De verwachting is gewet tigd dat dan ook de doorgaans technologisch minder ondergeleg- de Russen dezelfde problemen hebben. Als het ontwikkelen van een ruimteschild toch al zo traag gaat, is er volgens de Russen ook geen reden meer om het ABM-ver- drag niet met nog eens tien jaar te verlengen. Tegen 1998 kunnen we dan wel verder zien zeggen zy, en dat geluid wordt ook in de VS steeds vaker gehoord. Als die op vatting het wint kan in 1988 nog hoofdstuk twee voltooid worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 5