Hoorapparaat inzet prijzen- oorlog Schandaal rond zoon brengt vader in opspraak Rechter sterkt ziekenfondsen in strijd tegen kartel GOS danig verdeeld over aanpak apartheid PAGINA 2 WOENSDAG 8 JUNI 1988 ken, wordt door niets gerechtvaar digd". Het ziekenfonds vergoedt nu tien percent van de aanschafprijs van een hoorapparaat tot een be drag van iets boven de duizend gul den. De meerkosten boven deze grens zijn volledig voor rekening van de fondsverzekerde Een hoor- toestel kost een gemiddelde fonds patiënt samen zo al gauw 350 tot 400 gulden aan eigen bijdrage. Dubbele Kars: "En dan heb ik het nog niet over de verzekerde die zo'n hulp middel in stereo nodig heeft, die er in beide oren eentje moet hebben. Die is al het dubbele aan bijbeta ling kwijt. Bovendien moet zo'n apparaat na pakweg vijf jaar tel kens worden vervangen. Als u dan weet dat tweederde van de dragers van een hoorapparaat boven de 65 jaar is, dan begrijpt u welke aan slag dat vormt op het inkomen van deze groep van onze verzekerden". De winkeliers hebben wel een» verklaring voor het verschil tussen inkoop- en uiteindelijke verkoop prijs: de audiciën zou per klant ge middeld zo'n 17 uur kwijt zijn aan het verlenen van service. Maar vol gens de fondsen klopt daar niet veel van. B. J. Kranenburg, hoofd medische dienst van het zieken fonds SZR in Rotterdam: "Onderzoek dat wij zelf hebben gedaan, leerde dat de gemiddelde audicien met moeite drie uur per klant haalt. Een derde van onze verzekerden-gebruikers die naar we hun mening hebben gevraagd verklaarde zelfs dat men binnen in totaal drie uur uitstekend door de audiciën was geholpen. Er kan dus best iets van die hoge tussenmarge af. En dan zijn we nog altijd bereid de audicien een zeer redelijke prijs te betalen". Bres De twee ziekenfondsen hebben een bres weten te slaan in de muur die fabrikanten importeurs en han delaars hebben opgetrokken. Het 'dissidente' FIDA-lid Viennatone Nederland, importeur van Oosten rijkse hoorapparaten met dezelfde Het is oorlog in hoorapparaten-land. Inzet van de schermutselingen, die nu al bijna een jaar achter gesloten deuren woeden, is de prijs van het hoortoestel. Die zal dit najaar, voor ziekenfondsverzekerden maar waarschijnlijk ook voor andere gebruikers, flink dalen. De fondsen gaan over enkele maanden de hoortoestellen centraal inkopen en aan hun verzekerden in bruikleen geven. Zelf zo'n apparaatje aanschaffen hoeft dan niet meer en dat kan menigeen een flink bedrag besparen. De hoortoestellen zullen namelijk een stuk goedkoper worden, tot grote woede van de verkoopbranche, de 250 zogeheten audiciens. Die raken hun alleenverkooprecht kwijt. Volgens de ziekenfondsen hebben de winkeliers in hoorapparatuur zich dat zelf op de hals gehaald, door de prijzen kunstmatig hoog te houden. Hoortoestellen die nu in de winkel vaak nog 1400 gulden opbrengen, zouden zeker de helft in prijs omlaag kunnen. door Ben Herbergs Het Rotterdamse ziekenfonds SZR, met zijn half miljoen verze kerden een van de grootste fond sen van Nederland, en het Regio naal Ziekenfonds Groningen (RZG) hebben de kat de bel aange bonden. Zij willen samen de hoor- apparaatjes zelf gaan inkopen en leveren. Veertien andere ziekenfondsen in Friesland. Drente, Utrecht en Zuid-Holland, en ook 's lands grootste particuliere ziektekosten verzekeraar Zilveren Kruis, "staan te popelen" om mee te doen, zo stelt SZR-adjunct-directeur mr. A. A. Kars. Hij verwacht dat nog voor eind dit jaar alle ziekenfondsen zul len zijn overgestapt op de nieuwe inkoopcombinatie. Het nieuwe systeem houdt in dat de fondsverzekerde voortaan geen eigenaar meer zal zijn van een nieuw hoorapparaat. Het zieken fonds leent het uit; de eigen bijdra ge van (nu nog) zo'n 400 gulden kan omlaag naar 80 gulden. Mr. Kars: "En als het apparaat niet meer no dig is, bijvoorbeeld als de gebrui ker is overleden, krijgen de nabe staanden dat geld terug. Uiteinde lijk kost zo'n hoorapparaat de ver zekerde dus niets. Waarbij we ook nog de kosten verder willen druk ken door hergebruik. Tien percent van de hoorapparaten kan na de eerste twee jaar nog door anderen worden gebruikt, zonder dat je meteen maar weer nieuwe spullen aanschaft". Monopolie Dat een hoorapparaat in Neder land "nodeloos duur" is, komt vol gens de ziekenfondsen doordat de fabrikanten-importeurs en de ruim 200 winkeliers in hoorapparaten (samen de Nederlandse vereniging voor Fabrikanten, Importeurs en Detaillisten van Audiologische ap paratuur FIDA) een monopoliepo sitie innemen. "Het is een gesloten circuit, daarbuiten mag niemand aan de patient een hoortoestel leve ren", zegt mr. Kars. "Kunt u mij vertellen, waarom die winstmarges met name voor de detaillist zo groot moeten zijn? Kijk: zo'n hoorapparaatje kost als het bij de importeur komt gemid deld 200 gulden. De detaillist koopt het in voor rond de 400 gulden, maar zodra het toestelletje met de patient de winkel verlaat hangt er plotseling een prijskaartje aan van 1350 tot 1400 gulden. Zo'n verschil, is ons uit eigen speurwerk geble- Opgelichte zakenman daagt De Vilder sr voor de rechter om miljoenen te achterhalen naam, is bereid de apparaten recht streeks en dus goedkoper te leve ren aan de ziekenfondsen. Een poging van 24 verkopers/fa brikanten, waaronder Siemens, Philips en Rinck Brillen, om daar door middel van een kort geding een stokje voor te steken is mis lukt. De president van de recht bank in Dordrecht, mr. M. M. Steenbeek, noemde de FIDA even eens 'een kartel'. Ook het ministe rie van economische zaken is wak ker geschud en is een onderzoek begonnen naar de prijzen in de hoorapparatenbranche. Voorlopig krijgen fondspatiën ten echter nog geen goedkoop hoorapparaat. Want de rechter heeft fondsen en audiciens in het opmerkelijke 'proefproces' nog vijf maanden veroordeeld tot de onder handelingstafel. Vervelend voor Viennatone, want de handel lijkt intussen zijn toevlucht te hebben genomen tot een boycot. Al enkele wgken worden nauwelijks nog Viennatones verkocht. Op grote schaal sturen detaillisten de nog voorradige hoorapparaten van dit merk terug naar naar de importeur in Dordrecht. Maar Kars is er van overtuigd dat de hoortoestellenbranche in de prijzenoorlog nog vóór eind dit jaar door de'bocht gaat. Kars: "Men zal wel moeten. Want ook als men nog vijf maanden lang met juridisch steekspel een akkoord zou willen saboteren, dan zetten we in novem ber toch de zaak door. We mogen wettelijk al een jaar lang overgaan tot het bruikleen-systeem; we zijn nu al met zijn vijftienen, de reste rende fondsen zullen snel volgen". Strop Ook FIDA-woordvoerder G. van Schoonderwalt, audiciën in het Brabantse Dongen, denkt dat het de komende vijf maanden wel tot een akkoord komt met de zieken fondsen, "in het belang van de slechthorenden, want daar zitten we hier toch allemaal voor". De audiciens, zegt hij, zijn niet tegen het bruikleen-idee. "Het gaat er alleen om tegen welke prijs". Hij denkt dat de rechter door zijn von nis slechts heeft bereikt dat de ko mende onderhandelingen "alleen nog maar scherper worden. We hadden deze uitkomst totaal niet verwacht. Omdat we grotendeels in het ongelijk zijn gesteld in een geding dat we ook nog zelf hebben aanspannen kun je achteraf inder daad zeggen dat we het hoofd in onze eigen strop hebben gesto ken". De winkeliers in hoorapparaten vrezen 'door die ziekenfondsbezui- nigirtgen' binnenkort niet alleen verlies aan kwaliteit, maar ook ver lies van omzet en werkgelegenheid in de eigen branche. Volgens Van Schoonderwalt weten de fondsen eigenlijk niet goed waaraan ze be ginnen. "Een hoorapparaat is geen pond suiker. Voordat zo'n toestel je be valt is er al aardig wat heen en weer gereisd. Mindervaliden en ouderen die veraf wonen zijn ernstig gedu peerd als er detaillisten door die ziekenfondsbezuiniging verdwij nen. Want daar is het die fondsen om te doen. Ze willen onze branche met saneren, nee men is er op uit ons volledig weg te vagen". Fietsenmaker Van Schoonderwalt vindt dat het beroep van audiciën wettelijke er kenning verdient. "Drie jaar gele den hebben we dat aangevraagd, maar in Den Haag vond men zo'n etiket niet nodig omdat de kwali teitseisen van de branche zelf al zo streng waren. In een nieuwe situa tie is het echter noodzakelijk dat politiek en wettelijk alsnog regels worden gesteld. Als die kwaliteits eisen er niet komen kan binnen kort elke fietsenmaker u zo'n ding aanmeten". AMSTERDAM - De nieuwe voor zitter van de Amsterdamse Kamei van Koophandel, de vorige week geïnstalleerde Rob de Vilder sr, moet morgen voor de rechter-com- missaris verschijnen. De als onbe rispelijk bekend staande zaken man, die bijvoorbeeld ook de raad keringsconcern Bekouw Mendes voorzit, zal onder ede worden ge- door Weert Schenk hoord over de financiële manipula ties van zijn 28-jarige zoon Robin. De jonge De Vilder wist met een vlotte babbel een naïeve particulie re belegger bijna tien miljoen gul den lichter te maken. Van dat be drag is inmiddels een kleine drie miljoen gulden weer terecht, maar de gedupeerde miljonair, de uitge ver Wim Laverman uit het Noord hollandse Huizen, wil de rest van het geld ook graag terug. Laver man denkt dat De Vilder sr zijn on langs failliet verklaarde zoon dekt, onder andere door het beheer van een 'geheim potje' van Robin met een bedrag van vijf mil joen gulden. De kapitaalkrachtige en invloed rijke familie De Vilder is alles be halve gelukkig met het schandaal rondom Robin. De tegenwoordig alom gerespecteerde naam is in diskrediet gebracht. Waarschijn lijk om het allemaal niet nog erger te maken, wil niemand commen taar geven op de jongste ontwikke lingen rond vader Rob de Vilder. Bovendien, zo wordt gezegd, is met slachtoffer Laverman afgesproken om niet met de pers te praten. V erantwoordelij k Wim Laverman acht De Vilder sr moreel verantwoordelijk voor de financiële escapades van zijn zoon. Dat heeft hij vorige week ook ge schreven in een brief aan de Am sterdamse Kamer van Koophan del. "De Vilder sr was als enige bij machte om zijn zoon een halt toe te roepen, zeker op het moment dat de verduistering van de miljoenen aan het licht kwam", aldus de on fortuinlijke uitgever. "Senior hield zich echter afzijdig, waardoor nog meer geld kon wegvloeien". Laverman zegt "volslagen mesjokke" van de affaire te wor den. "Dat is zonder overdrijven. Ik kan er geen vinger achter krijgen, tenminste niet op een manier dat ik mijn geld terug krijg. En dat die fa milie het er ook bij laat zitten, maakt me knettergek". De uitgever van reclamevaklite ratuur noemt zichzelf ook een stommerd dat hij met Robin de Vil der zaken is gaan doen. In de perio de van september tot november vo rig jaar gaf hij Robin, een kenner van de beurs, in totaal tien miljoen gulden om te beleggen in aandelen en obligaties. De Vilder jr heeft een deel van dat bedrag gebruikt om, tegen de afspraken in. te handelen in aande- lenopties. Met een ander deel be taalde hij volgens Laverman oude schulden af en kocht een huis, sportauto's en diamanten. Verder zou hij veel geld hebben gespen deerd in casino's en luxe hotels. Laverman denkt dat een grote hoe veelheid guldens op Zwitserse banken is gezet. In eerste instantie had de uitge ver niet in de gaten dat zi jn vermo gen niet op de afgesproken wijze werd gebruikt. "Robin stuurde me brieven, waarin stond op welke manier hij zijn verplichtingen na kwam. Ik voelde pas nattigheid toen ik hem op 31 december ont moette, terwijl hij in een cocaïne- depressie zat. We maakten een af spraak voor een paar dagen later, maar ondertussen vluchtte 'hij. Omringd door twee gewapende lijfwachten ontving Robin me op 7 januari in Marbella, Spanje. Hij be loofde me het geld terug te betalen. Maar aan die afspraak heeft hij zich niet gehouden". Puinhoop Nadat het gesjoemel met de mil joenen was uitgekomen, kon La verman door de beslaglegging op bankrekeningen, sportauto's en andere bezittingen van Robin dë Vilder een kleine drie miljoen gul den terug krijgen. "De administra tie van Robin is een puinhoop, waardoor geen enkelevat meer kan worden verkregen op het res tant", zegt Laverman. De civiele rechter heeft vastge steld dat De Vilder junior een schuld heeft van 6,5 miljoen gul den aan Laverman. Dat bedrag is inmiddels gigantisch gegroeid. La verman heeft een kort geding ge wonnen, waarbij bepaald werd dat Robin 75.000 gulden per dag moet betalen als hij zich niet aan het von nis houdt. De rechter deed die uit spraak in februari, maar omdat de jonge De Vilder failliet is ver klaard, valt er voor Laverman niets te halen. Er moet ergens nog genoeg geld liggen, meent de gedupeerde uitge ver. "Zelfs als je als een beest leeft, krijg je zoveel miljoenen in zo'n korte tijd niet op. Maar ik geef toe, het is niet meer dan een gevoel dat ik heb. Als ik het kon bewijzen, stond een politieagent bij hem op de stoep om hem weg te slepen. Ik kan nu alleen maar hopen dat het getuigenverhoor van De Vilder sr mijn gevoel bevestigt". Hij vervolgt: "Ik had om allerlei redenen vertrouwen in Robin. Niet alleen omdat hij zich presenteerde als iemand die verstand had van de beurs, maar ook vanwege zijn naam. Hij presenteerde zich na drukkelijk als een De Vilder, zoon van de topman van het verzeke ringsconcern Bekouw Mendes en neef van die van Ballast Nedam. Bovendien is zijn vader plaatsver vangend lid van de Sociaal Econo mische Raad. En ik had ook, niet De Vilder sr: een als onberispe lijk bekendstaande zakenman. het idee dat een jongen uit een der gelijk gefortuneerd milieu de zaak zou belazeren". Hoortoestellen die nu in de winkel vaak nog 1400 gulden opbrengen, kunnen volgens de ziekenfondsen zeker de helft in prijs omlaag. (foto Wim üijkmau) "Apartheid is een zonde en on christelijk". Maar of de afwijzing van apartheid voor de kerken in Zuid-Afrika ook een zaak van het christelijke belijden (status con- fessionis) is, daarover kon de Ge reformeerde Oecumenische Sy node (GOS) gisteren in Harare nog geen uitspraak doen. Een ad- hoc commissie moet nu zo snel mogelijk proberen duidelijkheid te scheppen. Intern is de GOS, waarin 34 ge reformeerde kerken samenwer ken, zeer verdeeld over de aan pak van de apartheid. Dat komt omdat twee blanke Zuidafri- kaanse kerken, de Nederduits Gereformeerde Kerk en de Dop- perkerk, ook lid zijn van de GOS. De meeste andere lidkerken vinden dat deze twee kerken nog steeds onvoldoende afstand heb ben genomen van het apart- heidsbeleid van de Zuidafri- kaanse regering. De blanke ker ken zijn het daar niet mee eens. Zij voelen zich ten onrechte in het beklaagdenbankje geplaatst. Bovendien moeten zij niets heb ben van het begrip 'status con- fessionis'. Dat bleek heel duidelijk uit de toespraak van dr. Johan Heyns, voorman van de NG Kerk. Hij gaf toe dat zijn kerk jaren lang het verkeerde pad heeft bewan deld, maar dat de gang van zaken jn zijn kerk sinds de publikatie van het rapport Kerk en Samen leving in oktober 1986 funda menteel veranderd is. Dr. Heyns: "In dat document hebben we expliciet gezegd dat we niet langer proberen apart heid op bijbelse gronden te rechtvaardigen. Apartheid is een zonde. Waarom moeten we dan ook nog zeggen dat deze zaak voor ons een status confessionis is?" Dr. Heyns, die lid was van de voorbereidende GOS-commissie over apartheid, heeft zijn visie in een minderheidsrapport aan de GOS gepresenteerd. Een meerderheid van deze commissie wil echter veel verder gaan. Behalve het uitroepen van de status confessionis wordt in het meerderheidsrapport aan de GOS gevraagd zich tot de Zuid- afrikaanse regering te wenden. De GOS zou de Zuidafrikaanse regering onder meer moeten dra gen de politieke gevangenen vrij te laten en de ban van de anti- apartheidsorganisaties op te hef fen. Bovendien zou de GOS de regeringen van democratische landen op moeten roepen in te grijpen in Zuid-Afrika opdat er een einde komt aan de totale ont wrichting van het land. "Maar dat is politiek", riepen de behoudende krachten binnen de GOS in koor. "Een kerk moet het evangelie brengen en zich niet met politiek inlaten of de re volutie prediken". Tot hen be hoorde prof. dr. W.H. Velema van de Christelijk Gereformeer de Kerken in Nederland. Hij ver klaarde een tegenstander van de apartheid te zijn, maar waar schuwde voor misbruik van de kerken voor politieke doelein den. Met een verwijzing naar de situatie in Vietnam en Nicaragua herinnerde Velema eraan dat on derdrukten gemakkelijk onder drukkers kunnen worden Dr. Nico Smith van de zwarte Nederduits Gereformeerde Kerk in Afrika: "We moeten nu als GOS onze positie bepalen tegen over het duivelse apartheidssys teem. En ook al zijn we dan met politiek bezig, we mogen over deze zaak niet zwijgen. We moe ten het uitschreeuwen". De eveneens zwarte predikant Dr. M.S. Pitikoe: "Wij willen juist een revolutie voorkomen. Laat het nooit zo ver komen dat we roepen: weg met de blan ken". Homosexualiteit De GOS besprak gisteren ook de pastorale richtlijnen van het rapport "De crisis van het gezin vandaag". Daarin staat o.a.: Ho moseksualiteit is geen andere vorm van seksualiteit, maar een afwijking van Gods schep pingsorde. Tegen de achter grond van de veranderde zeden in de samenleving moet de kerk blijven zeggen dat homoseksu eel gedrag ingaat tegen Gods wil. Maar ze moet tegelijkertijd laten zien dat ze zich bewust is van de zware beproevingen die haar ho moseksuele leden verduren doordat ze in seksuele onthou ding moeten leven. De kerk moet hen daarom als leden van de ker kelijke gemeenschap aanvaar den en met gebed bijstaan en hun warmte en geborgenheid bieden. Het rapport is opgesteld door een studiecommissie onder lei ding van prof.dr. Klaas Runia van de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Zuidafrikaanse dr. Elaine Botha. In de commis sie hadden onder anderen zitting de christelijke gereformeerde prof.dr. W.H. Velema en A.B.F. Hoek-Van Kooten van de Gere formeerde Bond in de Neder landse Hervormde Kerk. De op merkingen die binnen de GOS over de richtlijnen zijn gemaakt, zullen door de studiecommissie worden bestudeerd. De GOS- kerken kunnen tot 1 juni vol gend jaar op het rapport reage- De kerken moeten duidelijk maken dat het huwelijk een bron van geluk voor de mensheid is. Het huwelijk kan weliswaar pijn, woede en zonde met zich mee brengen, maar het kan ook zeer bevredigend zijn en een waardi ge bijdrage geven aan de groei in persoonlijkheid. Het is veel beter dan elke andere relatie tussen mensen, zo beoordeelt de GOS- commissie het huwelijk. In het rapport wordt geslachts gemeenschap vóór en buiten het huwelijk afgekeurd en worden de kerken opgeroepen hun leden te wijzen op het belang van de echtelijke trouw. Deze behoort tot het wezen van het huwelijk, aldus de commissie. Verder moet de kerk zich distantiëren van elke poging van een man of vrouw om binnen het huwelijk te domineren. Religieuze dissidenten in de Sovjetunie hebben de leiders van de Russisch-Orthodoxe Kerk, die tot vrijdag in concilie bijeen zijn, opgeroepen een dui delijk standpunt in te nemen tén gunste van sociale hervormin gen en het terreurbewind van Stalin te veroordelen. "In de hui dige situatie waarin de conserva tieve krachten zich sterk maken tegen het hervormingsbeleid van Gorbatsjov, moet de kerk duide lijk maken aan wiens zijde ze staat", zo verklaarde de dissiden te priester Gleb Jakoenin giste ren tegenover verslaggevers in Moskou. Volgens Jakoenin, die vorig jaar terugkeerde uit balling schap in Siberie, heeft een groep dissidenten de deelnemers aan het concilie in Zagorsk een ver klaring gestuurd met het verzoek "de persoonlijkheidscultus" te veroordelen en zich te distantië ren van vroegere kerkelijke steunbetuigingen. BEROEPINGEN Nederlandse Hervormde Kerk. Toegelaten tot de evange liebediening: mevr. H. K. Groen, Sabangplein 16a, 9715 CZ Gro ningen; toegelaten tot de evange liebediening en beroepbaar: me vr. P. A„ Bakker, Golf van Riga 20, 9642 CL Veendam, tel. 0.5987- 21699; Mevr. P. J. van den Briel- Moerman, Felixwei 8, 9051 KC Stiens, tel. 05109-3125; Mevr. M. van der Poell, Noorderbinnen singel 39, 9712 XC Groningen, tel. 050-186033. Gereformeerde Kerken. Aan genomen naar Kootwijkerbroek (part-time): drs. J. T. Tissink, kandidaat te Amsterdam. Gereformeerde Kerken Vrij gemaakt. Beroepen te Lutten en te Roodeschool: drs. P. L. Storm, kandidaat te Kampen. Doopsgezinde Broederschap. Beroepen te Leiden (part-time): J. Brusewitz te Haarlemmer meer (part-time) en docent doperse theologie (part-time) die dit beroep heeft aangenomen en tevens docent blijft. Vrije Evangelische Gemeen ten. Beroepen te Nijverdal: F. van de Vrie te Veendam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 2