Eenvoudiger
studiestelsel
in de maak
Paradepaardje coalitie struikelt
/Vw>
'Provincie knoeit niet met afval'
Brandt Corstius krijgt
alsnog P.C. Hooftprijs
Dondersdie klap valt tegen
Misbruik van asielrecht
baart EG-ministers zorg
Onwezenlijke discussie in Tweede Kamer over Plan-Dekker
Uw tijdelijk
tijdelijk verblijf in
het buitenland is voor een ander
een buitenkans! Wie voor lange tijd in den
ZATERDAG 4 JUNI 1988
BINNENLAND
PAGINA 3
DEN HAAG (GPD) Minister Deetman van onderwijs be
studeert de mogelijkheid om het les- en collegeld af te
schaffen en zo te komen tot een vereenvoudiging van het
stelsel van studiefinanciering. Ook het verschil in basis
beurs tussen uit- en thuiswonende studenten moet volgens
die plannen vervallen. Iedere student moet jaarlijks een
basisbeurs van f 5.000 gulden ontvangen.
Een woordvoerster van het minis
terie ontkent het bestaan van con
crete plannen. "We zijn wel uit op
vereenvoudiging van het systeem
en ik sluit niet uit dat dergelijke
maatregelen er ooit nog eens ko
men, maar voorlopig zijn ze niet
aan de orde", aldus de woordvoer
ster.
Afschaffing van het collegeld is
in haar ogen alleen mogelijk wan
neer dat wordt gekoppeld aan de
invoering van de strippenkaart.
Die geeft iedere student recht op
een hoeveelheid door de overheid
betaalde scholing.
Vólgens de plannen die op het
ministerie circuleren kan het colle
gegeld best afgeschaft worden, om
dat het leeuwedeel van dat geld
toch weer geheel of gedeeltelijk
vergoed moet worden. De admini
stratieve rompslomp die dat met
zich mee brengt, weegt niet op te
gen de voordelen.
Lubbers in juli
toch naar Israël
DEN HAAG (GPD) - Premier
Lubbers en minister Van den
Broek van buitenlandse zaken
brengen van 17 tot 19 juli een be
zoek aan Israël. Eerder lag het in de
bedoeling dat de bewindslieden ter
viering van het 40-jarig bestaan Is
raël in mei zouden aandoen, maar
van dat voornemen kwam men te
rug.
Officieel heette het dat de agen
da's van de Israëlische en Neder
landse ministers "niet op elkaar
konden worden afgestemd". Aan
genomen werd evenwel worden
dat het omstreden optreden in de
door Israël bezette gebieden leid
den tot het besluit het bezoek uit te
stellen.
Binnenland kort
Bankovervallen
In de periode 1984 tot medio 1987
zijn 3000 bankemployees het
slachtoffer geworden van een
bankoverval, zo blijkt uit cijfers
van justitie. Het aantal overvallen
waarbij gedreigd werd met vuur
wapens steeg van 82 procent naar
95 procent. In 6 procent van de ge
vallen vielen er slachtoffers: 9 do
den en 61 gewonden.
Aidstest
Instanties die bemiddelen bij het
onderbrengen van kinderen in
pleeggezinnen eisen een verkla
ring dat de betreffende jongere niet
is besmet met het aids-virus. Ook
de Raden voor de Kinderbescher
ming verlangen een aidstest. Het
CDA-kamerlid Janmaat-Abee stelt
dit in schriftelijke vragen aan de
bewindslieden van justitie en
volksgezondheid.
Takeshita
Op Schiphol is gisteren aan het
einde van de middag de Japanse
premier Takeshita aangekomen
voor een officieel bezoek aan ons
land, dat tot zondag zal duren.
Takeshita voert besprekingen met
premier Lubbers en de ministers
Van den Broek (buitenlandse za
ken), De Korte (economische za
ken) en Braks (landbouw) en Smit-
Kroes (verkeer en waterstaat).
Lekke treinwagon
Een deel van het rangeerterrein
in het havengebied de Botlek is gis
teren verontreinigd door fenol. Dat
gebeurde toen twee goederenwa
gons tegen elkaar aanbotsten en de
zijsluiter van een van de wagons
open schoot. Fenol (carbolzuur)
tast aluminimum, zink en lood aan
en mag niet in aanraking komen
met de huid. Er is zo'n 7.000 liter fe-
Ontucht
De rechtbank in Den Bosch
heeft een 40-jarige man uit Eindho
ven veroordeeld tot een gevange
nisstraf van 12 maanden waarvan 3
maanden voorwaardelijk. Hij zou
van juni tot september vorig jaar
geslachtsgemeenschap met een 5-
jarig meisje hebben gehad. De man
ontkent dit. Wel geeft hij toe dat hij
ontucht heeft gepleegd met twee
jongens van 10 en 14 jaar.
Marinehomo's
Staatssecretaris Van Houwelin-
gen (defensie) moet opheldering
verschaffen over de wijze waarop
bij de marine wordt omgesprongen
met homoseksualiteit. VVD-Ka-
merlid Rempt-Halmmans de
Jongh (WD) signaleert jn schrifte
lijke vragen aan de staatssecretaris
van defensie dat bij de marine min
der homoseksuelen zich aansluiten
bij de Stichting 'Homosexualiteit
en krijgsmacht' dan bij land- en
luchtmacht.
In dat geval is er voor iedere stu
dent ongeveer 5.000 gulden beurs
beschikbaar. Wie nu thuis woont,
krijgt dan meer en wie zelfstandig
woont, krijgt minder. Ervan uit
gaande dat een student met 10.000
gulden per jaar uit de voeten kan,
zou dat betekenen dat de gemid
delde student 5.000 gulden bij
moet lenen.
Vorige week besloot het kabinet
de aanvullende beurs en de rente
dragende lening van het rijk af te
schaffen. In plaats daarvan moeten
de studenten geld lenen bij de
bank tegen een rentebedrag, dat
om en nabij de zeven procent zal
liggen. De rente die studenten
moeten betalen is lager dan de ren
te die een gewone burger kwijt is.
De banken hoeven namelijk
geen verwervingskosten in reke
ning te brengen. Ze zijn wel ver
plicht iedereen als klant te accepte
ren. Het rijk staat garant voor aflos
sing van het geleende bedrag. Het
is de bedoeling dat afgestudeerden
in het daarop volgende jaar onmid-
delijk beginnen met het terugbeta
len van de lening. Dan hoeft ook
pas de rente betaald te worden. Op
dit moment geldt een overbrug
gingsperiode van twee jaar voor
aleer studenten hun studieschuld
afbetalen aan de overheid.
Hugo Brandt CorstiiLS ontvangt de (nieuwe) P.C. Hooftprijs uit handen i
Brinkman gaf geen acte de présence.
i prof. dr. Sem Dresden. Minister
Automobilisten testen botssimulator
ROTTERDAM (GPD) "Donders, die klap valt te
gen," klonk het na een 'rit' met de zogenaamde
botssimulator. De 68-jarige P. Lalleman was één
van de vele automobilisten, die het apparaat van
Veilig Verkeer Nederland mocht uitproberen, na
dat hij door de politie was betrapt op het niet-dra-
gen van de autogordel.
Vanaf een soort glijbaan knalt de op een autostoel
(met autogordel) zittende passagier met een snel
heid van 'slechts' negen kilometer op een stootblok.
De klap is verbluffend hard. Zo erg zelfs dat heel
even de adem uit de luchtwegen wordt geperst en
de maaginhoud een eigen weg lijkt te gaan. Binnen
enkele seconden is het nare gevoel weer verdwe
nen. Minder snel ebt het schrikgevoel van de klap
weg.
"Nooit geweten dat een botsing zo hard aankomt.
Ik tril nog na", zei de 37-jarige Nel de Wit geschrok
ken. "Ik draag nooit een autogordel. In de zeventien
jaar dat ik mijn rijbewijs heb ik hem misschien vijf
keer gedragen, want ik heb een bloedhekel aan die
dingen. Maar nu gaat hij om, telkens als ik in de au
to stap".
Over haar antipathie tegen het gordelgebruik ver
telt ze: "Ooit ben ik met de auto in het Kanaal door
Voorne gereden. Ik droeg geen gordel. Waarschijn
lijk heb ik de crash juist daarom overleefd. Met een
gordel om was ik misschien verdronken".
Brigadier Van der Spoel: "In feite is het dragen
van de autogordel een kwestie van gewoonte. Als je
in de auto stapt, dan trek je automatisch de deur
dicht. Zo start je ook de motor. Bij die handelingen
hoort vanzelf het aangespen van de gordel. Ook het
losmaken is een routine-handeling, die zonder na
denken wordt uitgevoerd".
Karin Smulders (31) rijdt al dertien jaar auto. "In
de stad draag ik de gordel nooit, alleen op de grote
weg." Na een rit in de simulator heeft ze een andere
mening: "Zo'n klap had ik niet verwacht. In het ver
volg draag ik hem ook binnen de bebouwde kom".
DEN HAAG (ANP) - Minister
Brinkman (cultuur) was gisteren in
Den Haag niet bij de uitreiking van
de P.C. Hooftprijs-nieuwe-stijl aan
de schrijver en columnist Hugo
Brandt Corstius. Hij had als reden
opgegeven dringende verplichtin
gen elders te hebben en wenste het
bestuur, de laureaat en de genodig
den een heugelijke middag toe.
Prof. dr. Sem Dresden, voorzitter
van de stichting P.C. Hooftprijs
voor Letterkunde, bracht de aan
wezigen, onder wie ook parlemen
tariërs, in de stampvolle aula van
het letterkundig museum hiervan
op de hoogte voor hij de winnaar
van de prijs de bijbehorende oor
konde overhandigde.
Minister Brinkman legde in 1985
het advies naast zich neer om de
prijs, toen nog een staatsprijs, aan
Brandt Corstius te geven. De rege
ring besloot hem niet toe te ken
nen. Brinkman voerde hiervoor
aan dat Brandt Corstius kwetsen
tot instrument heeft gemaakt. Hij
baseerde zich daarbij vooral op de
rubriek 'Stoker' in de Volkskrant,
waarin Brandt Corstius vele politi
ci genadeloos veroordeelde.
Brandt Corstius zag in de plech
tigheid de afwerking van een poli
tieke deal en stelde dat de minister
wil dat hij de prijs krijgt. Hij dankte
de echte jury, die enige jaren gele
den unaniem advies had uitge
bracht, de leden van de Raad voor
de Kunst die destijds waren opge
stapt omdat de regering het advies
niet volgde, en de aanwezigen bij
de uitreiking "op één voorwaarde
er wordt niet meer over de P.C
Hooftprijs gesproken. Nooit meer
Nooit meer".
Gerrit Komrij hield een lezing bij
gelegenheid van de bekroning van
de columnist Brandt Corstius. Een
prijs noemde Komrij ook wel een
geluiddempende grafzerk. Hij
merkte onder andere op dat in het
geval van de P.C. Hooftprijs de
prijs niet een schrijver om zeep
heeft gebracht zoals zo vaak ge
beurt, maar de schrijver een prijs.
De stichting P.C. Hooftprijs voor
Letterkunde eind vorig jaar in het
leven geroepen. Het bestuur be
staat uit vertegenwoordigers van
de Vereniging van Letterkundi
gen, de Pen-club en de Maatschap
pij der Nederlandse Letterkunde.
Deze stichting is voor toekenning
van de prijzen in de plaats geko
men van de regering en daarmee is
de prijs opgehouden een staats
prijs te zijn.
De hele kwestie heeft Brandt
Corstius overigens geen windeie
ren gelegd; het geldbedrag van de
staatsprijs was 15.000 gulden en
dat van de nieuwe prijs is 25.000
gulden.
DEN HAAG (ANP) - Zuid-Hol
land heeft zeker 40 ambtenaren ex
tra nodig voor volledige controle
op de stroom afval. Verder is uit
breiding van de verwerkingscapa
citeit noodzakelijk, zodat de export
van chemisch afval stop gezet kan
worden.
Dat stelde milieu-gedeputeerde
H. van der Vlist van de provincie
Zuid-Holland gisteren naar aanlei
ding van publikaties in de pers
over de afvaltransporten vanuit
Nederland naar Noord-Frankrijk.
Vanuit Zuid-Holland gaat momen
teel rond de 40.000 ton huishoude
lijk afval de grens over. In de pro
vincie is er geen plaats voor, andere
provincies willen het niet hebben.
Van der Vlist bestrij"dt de indruk
die donderdag tijdens een persreis
naar Frankrijk door de Belgische
Europarlementariër Staes gewekt
Congo noemt
gifcontracten
vervalsingen
BRUSSEL (ANP) - De ambassa
deur van de Afrikaanse republiek
Congo in Brussel, Ambroise Gam-
bouele, heeft gisteren gezegd dat
alle contracten voor het dumpen
van afval in zijn land vervalsingen
zijn. De Congolese autoriteiten
hebben in verband met de zwendel
vijf mensen aangehouden.
Volgens Gambouele heeft de
Congolese regering geen enkel
contract voor het opslaan van afval
uit Amerika of Europa heeft geslo
ten. Congo is ook niet uit óp derge
lijke lucratieve overeenkomsten.
"Wij blijven liever arm, maar eer
vol." De Nederlandse firma 'Van-
Santen, die bereid was het afval te
transporteren, blijft in de ogen van
de ambassadeur een "exporteur
des doods".
Gambouele zei dat alle docu
menten die op de zogenaamde af-
valopslag betrekking hebben zijn
opgemaakt met spookfirma, de
Congolese de Recuperation des
Dechets Industriels. De CRDI
werd geleid door een zekere Jean
Passi, die inmiddels achter slot en
grendel zit.
is, als zou het om een gedeeltelijk
illegale stroom afval gaan: "De wa
gens die door de provincie worden
gecontroleerd, vervoeren alleen
datgene wat er op de papieren
staat. De provincie knoeit niet", al
dus de gedeputeerde.
Alle wagens worden volgens
hem verzegeld, om te voorkomen
dat minder betrouwbare transpor
teurs zich in Frankrijk uit naam
van Zuid-Holland kunnen melden.
Dat de Franse prefect donderdag
verklaarde niet van verzegeling te
weten zegt volgens Van der Vlist
niets: "De controle op de stort
plaats zelf is hun zaak".
Het verwijt dat de Nederlandse
overheden in zee gaan met als ma
lafide bekend staande transpor
teurs ontkent Van der Vlist. "Moet
ik elk bedrijf dat wel eens genoemd
is in verband met illegaal afval stor
ten dan maar uitsluiten. Daar heb
ik trouwens de bevoegdheid niet
voor. De Afvalverwerking Rijn
mond AVR kan met elke transpor
teur die het wil een contract slui
ten".
Om daadwerkelijk een einde te
maken aan de illegale praktijken
met ons afval, is een betere regelge
ving niet voldoende: het afvalpro
bleem is alleen te 'tackelen' met
medewerking van de bedrijven. De
gedeputeerde is daarom blij dat er
volgende week een gedragscode
tot stand zal komen voor het ver
voeren van afval.
Bedrijven die beloven zich hier
aan te houden, komen op een 'witte
lijst', zodat afvalproducenten we
ten dat het om een betrouwbaar be
drijf gaat. Het rijk en de provincies
mogen voor afvaltransporten naar
het buitenland alleen in zee gaan
met de ondernemers die op de lijst
staan. Buitenlandse autoriteiten
wordt aanbevolen vrachtauto's van
bedrijven die niet op de lijst staan,
bij de grens tegen te houden.
Drie van de vier organisaties van
ondernemers in het wegtransport
zijn minder blij met de 'witte lijst'
en hebben gisteren bij minister
Smit (verkeer) geklaagd over dit
initiatief van haar collega Nijpels
(milieubeheer). De PCB (christe
lijk), de KVO (katholiek) en de KN-
VTO (neutraal) vinden dat een der
gelijke maatregel bij het ministerie
van verkeer thuishoort en niet bij
Milieubeheer. Ze zijn tegen de 'wit
te' lijst omdat die volgens hen moet
worden gezien als een verkapt ver
gunningensysteem.
De vierde organisatie, NOB Weg
transport, tevens de grootste, heeft
meegewerkt aan de criteria waar
aan bedrijven moeten voldoen om
op de lijst te komen. De drie organi
saties zijn er verbolgen over dat zij
niet door Milieubeheer bij de be
sluitvorming over de maatregel
zijn betrokken.
MUNCHEN (GPD) - De EG-mi-
nisters van binnenlandse zaken en
justitie verwachten niet voor 1992
tot overeenstemming te komen
over een gezamenlijk visa- en asiel
beleid. Alleen een 'harmonisatie'
van het beleid achten de ministers
mogelijk.
*Op 1 januari 1993 moeten de bin
nengrenzen van de Europese Ge
meenschap wegvallen, waardoor
onder andere een vrij verkeer van
personen tussen de lidstaten ont
staat. De EG-ministers voerden de
afgelopen twee dagen in Munchen
het zogenoemde Trevi-overleg. Het
overleg vindt elk halfjaar plaats en
heeft tot doel in EG-verband af
spraken te maken over de bestrij
ding van terrorisme, radicalisme
en georganiseerde misdaad.
Prins Maurits. zoon var
het Koninklijk Instituut t
bruik van het asielrecht. Minister
Korthals Altes (justitie) verklaarde
na afloop van de bijeenkomst dat
op het gebied van de visa- en asiel
problematiek wel enige vooruit
gang is geboekt. Hij zag als licht
punt de uitbreiding van de lijst lan
den, waarvan de inwoners een vi
sum moeten aanvragen om een
EG-land te bezoeken.
In Kopenhagen, tijdens het vori
ge Trevi-overleg, werden vijftig
landen op die lijst gezet. Munchen
leverde een uitbreiding met vijf
landen op, waar onder de Filipij-
nen. Korthals Altes hoopt nu de
toestroom van Filipijnse vrouwen,
die in Nederland vaak in de prosti
tutie terecht komen, in te dammen.
Het is bekend dat Filipijnse vrou
wen veelal via de Bondsrepubliek
naar Nederland komen.
Heftige weerstand vanuit Frank
rijk leidde er toe dat de EG-landen
de invoering van een 'positieve'
lijst van landen, waarvan de inwo
ners geen visum nodig hebben,
achterwege lieten. Korthals Altes
vond dat jammer, maar zei de Fran
se vrees voor terreuraanslagen te
begrijpen.
Op aandringen van de Britse mi
nister Hurd zal worden bekeken
hoe de hand kan worden gelegd op
'crimineel vermogen'; het kapitaal
dat terroristen en drugshandelaren
in landen als Zwitserland onder
brengen. Minister Korthals Altes
erkende dat daar heel wat, met na
me juridische, haken en ogen aan
zitten. "Met een financieel opspo
ringsonderzoek moet het bestaan
van die fondsen eerst worden aan
getoond. Vervolgens wordt ge
dacht aan een omkering van de be
wijslast; justitie hoeft bij het ver
moeden met 'crimineel vermogen'
van doen te hebben niet meer de
harde bewijzen daarvoor op tafel te
leggen".
ADVERTENTIE
VISSER
Belettering
ADVERTENTIE
vreemde moet verblijven, kan lelijk blijven zitten met de
eigen woning. De vaste lasten gaan immers onvermin
derd door. Probleem? Welnee! Eigen Haard beschikt
over een steeds wisselend bestand van mensen die hier
voor tijdelijk een al dan niet gestoffeerd of gemeubileerd
onderkomen zoeken. Uw vertrek is dan een prima uit
weg.
GEVERSSTRAAT 63 OEGSTGEEST
de 9oedcren. Mj
DEN HAAG De fracties van
CDA en WD hebben deze week de
kans te baat genomen om een nieu
we bijdrage te leveren aan het
beeld van machteloze verdeeld
heid dat rond de coalitie hangt.
Aanleiding vormde ditmaal het be
leid rond de volksgezondheid, één
van de paradepaardjes van het ka
binet.
door
Peter de Vries
Elk kabinet probeert zich een
plaats in de geschiedenisboeken te
verwerven door enige grootse pro-
jekten op te zetten. Omdat slechts
weinig coalities de tijd wordt ge
gund de samenleving echt te ver
anderen, komt van de plannen
doorgaans weinig terecht. De bete
kenis ervan is dan ook vooral sym
bolisch: voor- en tegenstanders
markeren met dergelijke parade
paardjes de ideologie van de zitten
de coalitie.
Maakte het kabinet-Den Uyl
naam met zijn vier hervormings
voorstellen (investeringsregeling,
grondpolitiek, ondernemingsra
den en vermogensaanwasdeling),
het eerste kabinet-Lubbers vooral
geassocieerd met de aanpak van
het financieringstekort en de sane
ring van de sociale zekerheid.
Ook het tweede kabinet-Lubbers
presenteerde bij zijn aantreden een
ambitieus programma. Daad
kracht en eenvoud straalde af van
de plannen om de overheidsbu-
reaucratie af te slanken, het belas
tingstelsel te versimpelen en de ge
zondheidszorg te reorganiseren.
Van alle goede bedoelingen is tot
nu toe bitter weinig terecht geko-
De inkrimping van het ambtena
rencorps verloopt tergend lang
zaam en stuit op massieve weer
stand binnen de departementen.
De vereenvouding van het belas
tingstelsel dreigt de deskundigen
in Kamer en departement al tijdens
de voorbereidingen boven het
hoofd te groeien. Op alle punten
blijkt de materie te complex, de co
alitie innerlijk verdeeld en kan
men rekenen op verzet van maat
schappelijke organisaties als de
vakbonden en/of de werkgevers.
Radicaal
Om de discussie over de volksge
zondheid uit de loopgraven te krij
gen, zette het kabinet in 1986 een
commissie aan het werk onder lei
ding van oud-Philips-topman dr.
Wisse Dekker. Het probleem luid
de: hoe kan de vrijwel onverzadig
bare vraag naar gezondheid van lijf
en leden tegelijk betaalbaar, op
hoog niveau én toegankelijk blij
ven, terwijl de kosten eerlijk ver
deeld worden over de gezonde en
wat kwetsbaarder gebruikers?
Het antwoord dat Dekker al ras
formuleerde was radicaal en veel
omvattend, en pikte uit alle stand
punten wat mee. Er moet een voor
iedereen geldende basisverzeke
ring tegen ziektekosten komen
(een stokpaardje van vooral de
PvdA waar het CDA niet onsympa
thiek tegenover staat). Naast het
basispakket moet de burger zelf
kunnen kiezen voor het al of niet
afsluiten van een aanvullende ver
zekering (een oude WD-droom).
De premie blijft deels afhankelijk
van het inkomen (zoals CDA en
PvdA wensen), maar daarnaast bè
taalt iedereen een vast bedrag mee
(wat CDA en WD redelijk vinden).
De heisa die over het plan ont
stond was even voorspelbaar als
verbijsterend. Elke organisatie,
partij, vakbond, adviesraad en wat
dies meer zij omhelsde de teneur
van het plan. Daarna begon het
grote mitsen en maren, en het roe
pen om uitzonderingen. De optel
som van al die wensen was dat het
plan-Dekker absoluut niet door
zou moeten gaan.
In de politiek verging het met an
ders: de PvdA is met een hele serie
mitsen en maren voor, het CDA is
intern verdeeld, de VVD eigenlijk
tegen maar als het niet anders kan
dan moet het maar.
Soebatten
Premier Lubbers moest met een
noodgreep voorkomen dat het
plan-Dekker een voortijdige zachte
dood in het adviescircus zou ster
ven. Hij forceerde, toen ook het ka
binet tot niets kwam, met de sim
pele mededeling dat er een brief
van de regering aankwam, alsnog
een standpunt. Na een jaar soebat
ten kreeg Lubbers zijn ministers
erover op één lijn, maar het bereik
te compromis blonk niet uit door
helderheid.
Rond 1992 moet er wat moois tot
stand zijn gekomen, maar niemand
weet precies wat. De marsroute is
uitgestippeld, de eindbestemming
is ongewis. Het Kamerdebat waar
mee deze week werd begonnen
weerspiegelde de machteloosheid.
Onwezenlijk hoogtepunt tot nu
toe: de discussie over de inko
mensgevolgen van het nieuwe stel
sel.
Voor alle partijen is dat een hei
kel punt: de PvdA vreest dat "de
mensen met de smalle beurs" de
dupe worden, de WD dreigt af te
haken wanneer het stelsel te nivel
lerend gaat werken en het CDA re
kent zich suf om een middenposi
tie te vinden. Onbegonnen werk,
omdat de inzet van het debat de in
komens in 1992 zijn.
Tenzij CDA en WD dit weekein
de achter de schermen alsnog tot
een helder compromis komen, kan
volgende week het onderwerp
'Dekker' bijgezet worden in de rij
van onafgemaakte goede bedoelin
gen. Met veel vuurwerk en omhaal
van woorden, want een parade
paardje struikelt niet onopge
merkt.
