TRfPEL
WÊSÊÊÊm
WÊÊÊÊmm
PAGINA 26
VRIJDAG 3 JUNI 1988
NICO SCHEEPMAKER
Eigenlijk was het congres in Am
sterdam met vier Sovjetschrij
vers wel zo wonderbaar als de
ontmoeting in Moskou tussen
Reagan en Gobatsjov (van 'het
land. van het kwaad', zoals
Reagan in 1983 nog gezegd
heeft). Op de openingsdag in Am
sterdam zaten de Russische am
bassadeur en BBC-correspon-
dente en ex-dissidente Irina Gri-
vnina op een en dezelfde eerste
rij. alsof er tot voor kort niet een
wereld van verschil tussen bei
den bestond! Nog wonderbaarlij
ker was misschien, dat ik temid
den van de 150 tot 200 belangstel
lenden twee dagen lang geen en
kele Nederlandse schrijver heb
gezien, terwijl het toch heel inte
ressant moet zijn om nader ken
nis te maken met vier van de be
kendste Sovjetschrijvers van dit
ogenblik, die op het scherp van de
snede (zowel wat het heden als
verleden betreft) hun beroep uit
oefenen.
Die Nederlandse schrijvers, die
er dus niet waren, hadden dan
kunnen merken dat er een he
melsbreed verschil is tussen de
manier waarop zijzelf in de (Ne
derlandse) literatuur staan, en
hun Russische collega's in de Rus
sische literatuur. Tijdens de
voordrachten en de discussies
daarna vielen voortdurend de
namen van 'dode zielen' in de
Russische literatuur: Poesjkin,
Dostojevski, Tolstoj. Meresjkovs-
ki, Gogolj, Mandelstam, Ach-
matova, Pasternak, Leontjev,
Platonov, Goemiljov, Balmont,
Tvardovski, Majakovski,
Zosjtsjenko, en dan ben ik er mis
schien nog een paar vergeten.
Schrijvers uit de vorige en deze
eeuw, allemaal dood, maar voor
deze Russische schrijvers nog le
vend in hun geschriften en uit
spraken. Zij brachten ze als van
zelfsprekend ter sprake, citeer
den uit hun werk om hun betoog
kracht bij te zetten, kortom: de
Russische literatuur van eergis
teren en gisteren is voor hen een
soort levenswater waarin zij zich
als een vis thuisvoelen.
Zet daarentegen vier Neder
landse auteurs op een podium,
laat hen praten over de litera
tuur en de rest van het leven, dan
zal er misschien eentje iets van
Multatuli citeren, een ander zal
een regel van Elsschot weten,
maar de kans dat zij Couperus,
Ter Braak, Nijhoff, Kloos, Beets,
Busken Huet, Emants, Vestdijk,
Blaman. Marsman, Verwey,
Heijermans en Du Perron op elk
gewenst moment te voorschijn
weten te roepen lijkt mij toch ui
terst gering.
Op een gegeven moment zei Iri
na Grivnïna dat zij als jong
meisje wel de naoorlogse dichters
kende zoals Jevtoesjenko en Rozj-
destvenski. maar niet de voor-
stalinistische dichters als Anna
Achmatova, Goemiljov en Bal
mont. omdat die in de boekenkas
ten van haar ouders en grootou
ders ontbraken. Toen zij deze ver
boden dichters tenslotte ontdekte,
ging er een zo andere wereld voor
haar open, dat zij betwijfelde of
je wel kon zeggen dat Jevtoesjen
ko c.s. de opvolgers waren van
Achmatova c.s. Wat haar betreft
gaapte er een kloof van waar
heid tussen deze beide generaties.
Ik heb het even in mijn eigen
woorden weergegeven. Zij legde
deze opinie voor aan Boris Mo-
zjajev, een indrukwekkende man
met een bos grijs haar op zijn
hoofd en een even grote bos grijs
haar onder zijn kin, die eerst
even opmerkte dat hij Jevtoesjen
ko en Rozjdestvenski dan ook
niet als fatsoenlijke dichters be
schouwde, en daarna een minuut
of vijf achtereen met zijn stentor
stem hele gedichten van Ach
matova en Goemiljov begon te ci
teren.
De toehoorders luisterden
ademloos toe. En barstten, toen
hij er tenslotte maar mee stopte,
in een daverend applaus los. Ik
zelf zat maar ik ben overgevoe
lig en erg sentimenteel, dat weet
u met tranen in mijn ogen in
de zaal, want ik vind het toch iets
heel ontroerends hebben dat een
dictatoriaal regime wel dichters
de dood in kan jagen, hun ge
dichten kan verbieden en kan
zorgen dat ze ongedrukt blijven,
maar dat er dan toch weer vele
mensen zijn die deze gedichten
uit hun hoofd leren en hun hele
verdere leven met zich meedra
gen, zonder dat zo'n regime in
staat is (ook niet met de verfijnste
technologische middelen) ze
daaruit los te peuteren of zelfs
maar te zien zitten.
De literatuur mag dan jaren
lang de gijzelaar van het materi
alisme zijn geweest (zoals Rasp-
oetin opmerkte), de zachte krach
ten zullen altijd winnen zoals
Henriëtte Roland Holst-van der
Schalk dichtte). Want de 'soft wa
re' van de poëzie wordt onge
drukt in het geheugen opgesla
gen.
In haar Memoires schrijft Nad-
jezjda Mandelstam: „Van een
manier om het werk van M. (haar
man Osip Mandelstam. de be
roemde dichter die in Stalins tijd
gevangen werd gezet en in 1938
in een kamp is omgekomen: N.S.)
voor het nageslacht te bewaren
heb ik in verband met mijn leef
tijd afmoeten zien: tot 1956 ken
de ik alles uit het hoofd, zowel het
proza als de gedichten... Om een
dergelijke hoeveelheid literatuur
niet te vergeten moest ik iedere
dag een paar stukjes repeteren
en ik heb dit ook gedaan zolang
ik geloofde dat ik nog een behoor
lijke tijd te leven had".
ümf
Dagpuzzel 3-6
In elk vakje dient een letter te wor
den ingevuld, waardoor zowel hori
zontaal als verticaal woorden van
navolgende betekenis verkregen
kunnen worden:
1. meningsverschil; 2. driejarig hert
(jagersterm); 3. naar zekere Ameri
kaanse uitvinder genoemd slot; 4.
Engelse munt.
Oplossing 2-6
Horizontaal:
1: bowl; 4. Belg; 8. roe; 10. nar; 11.
om; 12. arm; 14. fa; 15. alarm; 17.
kas; 19. elf; 21. rif; 22. fee; 23. mee;
25. uil; 27. leeuw; 30. N.V.; 32. bui;
33. P.S.; 34. iel; 36. duo; 37. elan; 38.
zeil.
Verticaal:
1. broek; 2. oom; 3. we; 5. en; 6. laf;
7. graaf; 9. krat; 12. al; 13. Mr.; 15.
asiel; 16. meeuw; 18. are; 20. lei; 23.
manie; 24. leuk; 26. lysol; 28. eb; 29.
ui; 31. vel; 33. pui; 35. la; 36. de.
DEKSEL MET TWEE OREN
Pannen zijn er meestal in traditionele vormen en kleuren. In de meeste
keukens vinden we dan ook de bekende oranje, of de minstens zo befaam
de zwarte pan. Is de keukengebruiker wat meer vooruitstrevend, dan
vindt u nog wel eens een wat strakker gemodelleerd Skandinavisch fabri
kaat of een exemplaar van de bekende La Mama-serie van Le Creuset.
Importeur Vogels uit Valkenswaard heeft nu van deze Franse fabriek
een nieuwe serie onder de naam Futura geïntroduceerd. De pannen zijn
leverbaar in de kleuren kersenrood, pastelblauw of zwart. Wat aan de
vorm opvalt is dat ook het deksel twee oren heeft die samenvallen met de
handgrepen van de pan zelf. Bovendien heeft de pan een grote verzonken
greep midden in het deksel.
De binnenkant van de pan is voorzien van Glissémail, een keiharde
emailsoort waaraan nauwelijks iets aanbakt. Mocht er toch eens iets mis
gaan, dan is de pan zeer makkelijk schoon te maken.
De pannen zijn er in ovale en ronde vorn
een 23 cm ronde pan en vanaf 163,- voor e
0 zonnig
mist
19 temperaturen
toto luchtdruk m millibaren
ooklannoen
^.nagd
t-t warmfefront
H hoye-drukgebied
bewolking
^sneeuw
r-r kou-front
L lage-drukgebied
«O feqen
Z-Soov***
windrichting
verplaatsmgsnchtmg
Overgang naar
zonnig weer
na zaterdag
Er is uitzicht op droog weer,
maar vooral zaterdag zullen bui
en nog het weerbeeld bepalen.
De reeks depressies, die afgelo
pen week van de oceaan over
zuid-Scandinavië naar Rusland
trokken, wordt zondag afgeslo
ten. De laatste trekt zaterdag
óver de Noordzee. Een randsto-
ring er van zal de komende nacht
en morgenochtend veel buien in
ons land brengen. Na het passe
ren van de randstoring draait de
wind naar het noordwesten. Het
blijft in het weekeinde vrij koud,
maar zondag neemt de buiigheid
snel af en krijgt de zon de over
hand. Zondag gaat de luchtdruk
flink stijgen. De eerste dagen van
de volgende week zal een hoge-
drukgebied voor zonnig
zorgen en stijging van tempera
tuur.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, medege
deeld door het KNMI, geldig
voor zaterdag en zondag:
Zuid-Scandinavië: half tot
zwaar bewolkt en vooral zater
dag af en toe buien, zondag op
klaringen. Middagtemperatuur
ongeveer 16 graden.
Britse Eilanden: half tot
zwaar bewolkt en vooral zater
dag enkele buien, zondag perio
den met zon en vrijwel overal
droog. Middagtemperatuur van
13 graden in Schotland tot 18 gra
den in zuid-Engeland.
Bencluxlanden en noord-
Duitsland: Vooral zaterdag en
kele buien, zondag af en toe zon
en vrijwel overal droog. Middag
temperatuur ongeveer 17 gra
den.
Midden en zuid-Duitsland:
Half tot zwaar bewolkt en enkele
buien. Middagtemperatuur on
geveer 19 graden.
Frankrijk: zaterdag regenbui
en, zondag perioden met zon en
vrijwel overal droog. Aan de
Middellandse Zee enige tijd
'Mistral' met veel wind. Middag
temperatuur van 17 graden in het
noorden tot 23 graden in het zui
den.
Spanje en Portugal: overwe
gend zonnig en vooral in het
noorden enkele wolkenvelden.
Middagtemperatuur van 19 gra
den in het noorden tot 30 graden
in het zuiden.
Italië en de Joegoslavische
en Griekse kust: eerst vrij zon
nig, maar in de loop van zondag
van het westen uit wolkenvelden
en een enkele bui. Middagtempe
ratuur ongeveer 25 graden.
Leiden
LUXOR (121239): 'The serpent and
the rainbow', dag. 19.00 en 21.15 uur,
12 jr.
'Jungle Book', za., zo. en woe. 14.30
LIDO 1, 2. 3. 4, en STUDIO
(124130/133210): 'No way out', al.
'Broadcast news', al.
'Moonstruck', al.
'Three men and a baby', dag 14.30,
al.
'Havinck', do. t/m
Alphen
(voor reserveringen 01720-20800):
EURO 1, 2, 3, 4, 'No way out', da;
18-30 en 21.15 uur, zo. ook 16.00 uu
za., zo. en woe. ook 13.30 uur, al.
'Barfly', dag. 18.45 en 21.30 uur, z<
ook 16.15 uur, al.
'Three men and a baby', dag. 18.30 e
21.15 uur, za. en woe. ook 13.30 uu
zo. ook 13.30 en 16.00 uur, al.
'Schorem van de school', dag. 18.45 e
Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: 'Dirty Dancing', do.
t/m zo. 19.00 uur, vr. t/m zo. en woe.
15.45 uur.
'Fatal Attraction', do. t/m zo. 21.15
uur, ma. t/m woe. 20.15 uur.
'A room with a view', vr. en za. 19.30
en 21.30 uur. ma. t/m woe. 20.30 uur.
'A clockwork orange', do. en zo. 19.15
en 21.30 uur.
Kindervoorstelling 'Repelsteeltje',
za.. zo. en woe. 14.15 uur, al.
Kindervoorstelling 'De reddertjes',
za., zo. en woe. 14.00 uur, al.
Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075)'
City I: Dragnet', do., vr., za., zo. en
woe. 14.45, 19.00 en 21.15 uur, ma. en
di. 19.00 en 21 15 uur.
City I: 'Fatal Atraction' do., vr., zo.
14.45 en 19.00 uur. za., ma., di. en woei
19.00 uur.
City II: 'Empire of the sun', dag. 21.15
Noordwijk
(voor reserveringen 01719-128C
Deze week geen voorstelling.
3 juni 1988
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- In tal van Nederlandsche bla
den adverteert sedert langen tijd
het Departement van Koloniën
tot dienstneming bij het Indisch
leger, met vermelding van het
handgeld van f200 a f300.
Thans komt zulk eene uitnoodi-
ging ook voor in „Het Nieuwe
Schoolblad." Acht de minister
den toestand der onderwijzers
hier te lande werkelijk reecis zóó
hopeloos, reeds zóó zonder eenig
„couleur de rose", dat zij zich als
kanonnenvleesch zullen gaan be
schikbaar stellen? Wij mogen ho
pen dat dit terrein zoo onvrucht
baar mogelijk zal blijken.
- Door de nachtvorsten zijn in
de omstreken van Eindhoven de
aardappelvelden voor een groot
gedeelte afgevroren. Met de
graanakkers ziet het er ook al
niet te best uit. In dezen tijd be
reikt het koren gewoonlijk mans
lengte. Nu echter staat het nau
welijks een halven meter van den
grond. Ook de zomergranen, als
haver en boekwijt kunnen niet
groeien.
- De opening van het badsei
zoen te Scheveningen heeft gister
avond officieus plaats gehad met
de openstelling van het Kurhaus,
waar de kapel van de Haagsche
schutterij een zeer geslaagd con
cert gaf, gedeeltelijk op het ter
ras, voor het andere deel in de
fraaie Kurzaal. Het publiek was
evenwel nog dun gezaaid. Het
concert was te tien uren geëin
digd en terwijl het Kurhaus alle
beschikkingen had genomen als
of het seizoen werkelijk geopend
was, liet het niet na een teleurstel
lenden indruk teweeg te brengen
dat van gemeentewege de omge
ving aan de landzijde zeer karig
was verlicht en dat de Société des
Galeries hare gaanderij in dikke
duisternis gehuld had. Menige
villa is te Scheveningen reeds be
trokken en opmerkelijk is dat in
de laatste dagen vele Engelschen
en andere vreemdelingen hunne
belangstelling in deze badplaats
aan den dag leggen door aldaar
eenige dagen te vertoeven.
Vijftig jaar geleden:
- KATWIJK AAN DEN RIJN.
Stormschade.
Nu de storm even voorbij is en-
de te veld staande producten, die
voor een groot deel tegen den
grond geslagen waren, weer on
geveer overeind staan, blijkt pas
goed welke schade veroorzaakt
is. Vroege aardappelen zijn veel
al zwart gewaaid. Er zullen vele
dagen voor nodig zijn, eer dit
weer wat is bijgegroeid. Jonge
peen is hier en daar zelfs geheel
uit den grond gewaaid; hetzelfde
kan ook gezegd worden van de
bloemkool. Met de snijbloemen op
den kouden grond is het niets be
ter gesteld. Sommige perceelen
zijn geheel tegen den grond gesla
gen. Voor soorten als Dahlia's
kan dit niet meer in orde komen.
De schade is voor een massa tuin
ders of kweekers groot.
'LEIDSCH DAGBLAD - ALPHENS ^DAGBLAD-
HOOFDKANTOOR
Witte Singel 1, Leiden 071-161400.
REGIOKANTOREN
Julianastraat 19, 2405 CG.
Alphen a/d Rijn, 01720-93961.
Vuurbaakplein 11, 2225 JB.
Katwijk, 01718-12383.
NABEZORGING
ma.-vrij18.00-19.30 uur
POSTADRESSEN
Postbus 54. 2300 AB Leiden.
Postbus 83, 2400 AB Alphen a/d Rijn.
TELEFAX
Lelden 071-143480.
Alphen 01720-73933.
ABONNEESERVICE
Nieuwe abonnementen, wijzigingen, betalin
gen ma.-vrij. van 8.30-17.00
^161400'.
071-
ABONNEMENTEN
per maand, aan huis bezorgd
per post (binnenland)
(maandabonnement alleen mogelijk
met automatische betaling).
per kwartaal, aan huls bezorgd
per post (binnenland)
per post (buitenland)
per hall jaar. aan huls bezorgd
Abonnementsgelden dienen bij vooruitbe
ling te worden voldaan. Restitutie is niet n
Abonnementen kunnen op elke gewenste
dag ingaan. Indien één maand voor het ver
strijken van de abonnementsperiode geen
opzegging Is ontvangen, wordt het abonne
ment automatisch verlengd.
Gemiddelde oplage per dag 50.200 e
ADVERTENTIES
(behalve Sleuteltjes) ma
REDACTIE
(niet voor nabezorging)
Plv. alg. redactiechef: H. Houtman.
Stad: H.G. van der Post. 071-893252.
Regio Leiden: M. de Graaft, 01719-141
Duin- en bollenstreek:
H.I.J. Veldhuizen. 01720-43360.
Alphen: J.P.A. Preenen, 071-893819.
Bin./Buitenl./Econ.: W. Fortuyn.
Ongevallendienst
Elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 tot woensdag
13.00 uur (Diaconessenhuis) en van
vrijdag 13.00 tot zaterdag 13.00 uur
(Elisabeth Ziekenhuis) EHBO zieken
huis Rijnoord elke dag geopend.
Bezoekuren
Diaconessenhuis (tel. 071-178178):
dagelijks 16.00-17.00 uur en
18.30-19.30 uur. Afdeling intensieve
zorg 10.30-11.00 uur en 19.00-19.30
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur en
Jongerenafdeling: 14.30-15.30 uur en
18.30-19.30 uur.
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 uur.
Klasse afd. 11.15-12.00 uur.
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling gynaecologie:
15.00-15.45 Uur en 18.30-19.30 uur.
alleen voor vaders bovendien van
19.30-21.00 uur.
Afdeling CCU (hartbewaking):
kinderen) 14.15-15.00
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19.00 uur.
Prematurenafdeling in overleg door
lopend bezoek mogelijk.
Ernstige patiënten: wanneer doorlo
pend bezoek wordt toegestaan kun
nen speciale kaarten worden ver
strekt.
Kinderafdelingen: voor ouders van
opgenomen kinderen is er een ruime
bezoek mogelijkheid in overleg met
de hoofdverpleegkundige.
kunde en neurologie: 14.15 15.00 uur
en 18.30-19.30 uur; oogheelkunde en
heelkunde 14.15 15.00 uur en
18.30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen voor peuters,
kleuters en grote kinderen:
15.15-17.00 uur: baby zaal en boxen
afdeling: volgens afspraak met de
hoofdverpleegkundige.
Rijnoord (tel. 01720-33771):
14.30-15.15 uur en 18.30-19.30 uur.
Extra bezoek hartbewaking:
11.00-11.30 uur.
Kraamafdeling: bezoek voor vaders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.15 en van
18.30-19.30 uur.
Kinderafdeling: bezoek voor ouders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.30 uur.
