Markt voor kunst "Ik word doodziek van het schrijven' CMITM NCY SPE&n A Ti »V Ef N N lAM jA Krachtige start met Melanie Haarlem toont grafische traditie 'Wij willen de grootste band ter wereld zijn' 'Nixon in China'eerste opera met personages die nog leven WOENSDAG 25 MEI 1988 Rentesubsidieregeling werkt AMSTERDAM (ANP) - Sinds 1985 is er via de renté- subsidieregeling van het minsterie van WVC voor ruim 16,5 miljoen gulden aan kunstwerken omgezet. Dat maakte minister Brink man van cultuur gister avond bekend tijdens de opening van de vierde KunstRai in Amsterdam. De rentesubsidieregeling is in 1984 door het ministerie in het leven geroepen op het moment dat een begin werd gemaakt met de geleidelijke liquidatie van de Beelden- de-Kunstenaarsregeling (BKR). regeling, die aanvanke lijk aarzelend begon, voorziet in een financiering van kunstaanko pen bij galeries, door middel van een renteloze lening. Zij is bedoeld als middel voor de inkomensvor ming van beeldende kunstenaars, waarvan een groot deel aangewe zen was op de inmiddels geheel op geheven BKR. Bij de omzet via de nieuwe regeling hebben in totaal 1.087 Nederlandse kunstenaars ge profiteerd (60 procent mannen en 40 procent vrouwen). Het gemid delde aankoopbedrag was ruim 3.500 gulden. Minister Brinkman trok uit deze gegevens de conclusie dat de rege ling werkt. „U ziet: onze betrok kenheid met de galeriewereld zet zoden aan de dijk en het ziet ernaar uit dat het einde van de groei nog niet is bereikt", aldus de bewinds man. Volgens de minister is aange toond dat er een markt is voor de kunst in Nederland.) Sinds 1985 is er via de rentesub sidieregeling van het minsterie van WVC voor ruim 16,5 miljoen gul den aan kunstwerken omgezet. Dat maakte minister Brinkman van cultuur gisteravond bekend tij dens de opening van de vierde KunstRai in Amsterdam. De rente- subsidieregeling ministerie in het leven geroepen op het moment dat een begin werd ge- ii KI LEIDEN - Bijgestaan door de Nederlandse gitarist Jan Akker man én een percussionist van de popgroep Santana, liet Melanie met veel charme de openings avond van de Leidse Chanson- week krachtig van start gaan. De van verre gekomen Amerikaanse zangeres speelde in de schouw burg een thuiswedstrijd voor een publiek dat gekomen was om zich te laten Enige tijd leek het er op dat het publiek het die avond met een glad gebracht programma zou moeten stellen, na de pauze werd deze vrees gelukkig weggeno men. Melanie was warmge- draaid, de geroutineerde 'Small talk' met het publiek verdween en haar hese, heldere en volume- rijke stem nam steeds nadrukke lijker bezit van het theatertem peltje aan de Oude Vest. Het lied je 'lay down' werd massaal mee gezongen en bekende liedjes als 'I'm back in town', 'Beautiful people', 'Save me', 'To be a star' en 'Look what they've done to my song' werden verrukt aan hoord. Melanie's liedjes zitten boorde vol gevoel: ze zijn mooi, treurig en melodieus. Voor de pauze ge huld in diepblauw, na de pauze in zwart en zilverglitter, her schiep ze de schouwburg tot een kampvuur, waar men zich dank baar aan warmde. Hoewel haar carrière onverminderd succes vol voortduurt, zijn het de eind jaren '60 en beginjaren '70 die haar reputatie hebben gevestigd. Het publiek waarin de veerti ger domineerde leek groten deels te bestaan uit mensen die haar uit die tijd kennen en na dien hebben gevolgdj Hier en daar waren kinderen met pa en ma meegekomen. Het bloemenmeisje van toen is niettemin een zangeres gewor den met een stem, een repertoire, en een uitstraling, die slechts weinigen is gegeven. Het publiek klapte, zong mee, riep oh en ah bij herkenning en eiste liedjes op. Melanie liet zich vrolijk beju belen, maar vergat niet gedreven en begeesterd haar liedjes te zin gen. Het publiek haalde haar twee keer terug en zo werd het een lange en mooie avond. Mela nie heeft Leiden niets onthou den. RADBOUD ENGBERSEN maakt met de geleidelijke liquida tie van de Beeldende-Kunstenaars- regeling (BKR). De nieuwe regeling, die aanvan kelijk" aarzelend begon, voorziet in een financiering van kunstaanko pen bij galeries, door middel van 1984 door het een renteloze lening. Zij is bedoeld als middel voor de inkomensvor ming van beeldende kunstenaars, AKO-prijswinnaar Meijsing: waarvan een groot deel aangewe zen was op de inmiddels geheel op geheven BKR. Bij de omzet via de nieuwe regeling hebben in totaal 1.087 Nederlandse kunstenaars ge profiteerd (60 procent mannen en 40 procent vrouwen). Het gemid delde aankoopbedrag was ruim 3.500 gulden. Minister Brinkman trok uit deze gegevens de conclusie dat de regeling werkt. De minister was zeer te spreken over de activiteiten van de KunstRai, die dit jaar voor de vier de maal plaatsvindt en ver over de grenzen bekendheid heeft gekre gen. De KunstRai, gedragen door galeries, werkt naar het oordeel van de minister marktverruimend en heeft duidelijke- effecten op het inkomen van kunstenaars. Voor de KunstRai die tot zondag duurt, wordt elk jaar een gastland uitge nodigd. Nationaal Ballet breekt met Harry de Wit AMSTERDAM (GPD) De Canadese choreograaf Eduard Lok zal voor zijn ballet dat in het kader van het Holland Fes tival op 16 juni in het Amster damse Muziektheater in pre mière gaat, geen gebruik ma ken van de muziek die Harry de Wit hiervoor heeft gecompo neerd. Het stuk van Lok, dat nog geen titel heeft, wordt uit gevoerd door het Nationaal Ballet. Als muzikale begelei ding heeft Lok nu gekozen voor een vioolconcert van Tsjajkovs- ki, uit te voeren door het Neder lands Balletorkest met als solis te de jonge Nederlandse violis te Theodora Geraets. Volgens een woordvoerder van het Nationaal Ballet lieten Loks creatieve ideeën zich „minder goed verenigen met het resultaat van De Wits werk". Dat er sprake is geweest van een knallende ruzie tussen bei de heren, ontkent de woord voerder. Het initiatief om een compositie-opdracht aan Harry de Wit te verstrekken, is zelfs van Lok afkomstig. Zij kenden elkaar al voor dit project. Wij waren zeer enthousiast over hun samenwerking en gingen er van uit dat het een baanbre kende choreografie zou opleve ren. Dat het uiteindelijk anders is gegaan, heeft twee oorzaken. Ten eerste plaatste de vertraag de aflevering van de composi tie door De Wit ons voor prakti sche problemen in verband met de vereiste repetitietij d. Ten tweede bleek de composi tie niet zo geworden te zijn als Lok verwacht en gehoopt had. Wij hebben echter goede hoop dat de compositie van De Wit in de toekomst gebruikt kan wor den door een van onze eigen choreografen of door een" gast- choreograaf'. AMSTERDAM (GPD) De schrij ver Geerten Meijsing (37) kreeg on langs de AKO-Literatuur Prijs 1988 voor zijn verhalenbundel 'Veran derlijk en wisselvallig'. Onze cor respondent in Amsterdam trof de volgende middag een ontspannen schrijver die niettemin piekert over de toekomst. „Door het winnen van de AKO- prijs ben ik tijdelijk uit de zorgen. Ik kan mijn schulden afbetalen en kan even vooruit. Maar ik hoop dat mijn boeken nu eindelijk eens wat beter gaan verkopen. Want dat is broodnodig." Meijsing debuteerde in 1974 on der het pseudoniem Joyce Co met het eerste deel van een trilogie: 'Erwin'. Het tweede en derde deel 'Michael van Mander' en Cecilia' verschenen respectievelijk in 1979 en 1987. In totaal heeft Meijsing, inclusief vertalingen, inmiddels een kleine dertig boektitels op zijn 'naam staan. „Maar mijn eigen boeken verkopen absoluut niet. Als je werk niet aanslaat, moet je op een gege ven moment stoppen. Zover was ik bijna. Ik kan er niet van leven en dreig steeds verder weg te zakken in de schulden. Daar komt bij dat ik schrijven een stomvervelende bezigheid vind. Je wordt er dood ziek van Ik zou het beroep van schrijver niemand toewensen."' Zijn boeken worden over het al gemeen positief besproken. Heeft Meijsing een verklaring voor het feit dat de verkoop daarbij achter blijft? „Niet echt. Wel weet ik dat er een vreemd soort weerstand be stond tegen het schrijverscollectief Joyce Co, dat ik samen met Keith Snell vormde. Overigens heb ik de boeken die onder dat pseudo niem verschenen, in mijn eentje ge schreven. Wel praatte ik er voort durend met Keith over en daar heb ik veel aan gehad. Ik noem het al tijd ons gemeenschappelijk ge- dachtengoed. Nu kijkt men veel minder vreemd aan tegen een schrijverscollectief. Dat zie je bij voorbeeld aan het succes van Bril van Weelden." Vanaf 1979 woont Meijsing voor namelijk in Italië. Is hij niet bang dat hij daardoor vervreemdt van zijn eigen taal? „Nee, je moedertaal verleer je niet. Zeker niet als je schrijft. Je pikt er juist veel sneller de modieuze termen uit en blijft op die manier een taalpurist." Maar raakt hij dan niet verknipt van al dat heen en weer gereis tussen Ita lië en Nederland? „De eenheid van mijn leven is natuurlijk al lang ver snipperd. Daar gaat 'Veranderlijk en wisselvallig' ook over. Ik voel me nergens meer thuis, maar tege lijkertijd kies ik voor die ontheem ding. Ik ben doodsbenauwd dat een huis me als een anker vast houdt." Schrijft hij eigenlijk snel? „Nee, integendeel. Hooguit twee tot drie pagina's per dag. Ik heb een hele tijd nodig om geconcentreerd te ra ken. Die traagheid is in mijn geval nodig om tijdens het schrijven de grootst mogelijke precisie te berei ken. Als ik eenmaal iets heb opge schreven, kan ik het ook moeilijk meer veranderen." Belangrijkste thema van 'Veran derlijk en wisselvallig' is de liefde. Meijsing heeft het vervolg inmid dels bijna klaar: een roman met als werktitel 'Groot en klein'. Is hij nog niet uitgeschreven over de liefde? „Nee man, dat is toch een eeuwig thema. Bovendien is die roman een tegenhanger van 'Veranderlijk en wisselvallig'. Na de Don Juan komt nu Tristan aan de beurt. Het schrij ven van liefdesscenes vind ik overi gens het moeilijkste wat er is. Wat dat betreft ben ik over 'Verander lijk en wisselvallig' niet tevreden. Het moet beter kunnen. Misschien heb ik het te snel geschreven." Over gebrek aan ideëen hoeft Meijsing niet te klagen. Als ik hem vraag waar hij na 'Groot en klein' aan gaat beginnen, springt hij grijnzend overeind. Uit de kast to vert hij een ouderwets notitieboek je tevoorschijn dat boordevol lijkt te staan met concrete plannen. Meijsing begint te bladeren. „Eerst komt er een bundel met drie novel len, waarvan de eerste al klaar is. Dan wil ik een heel mooie en inge wikkelde cyclus schrijven en ver volgens een roman in liefdesbrie ven." De plannen buitelen door de kamer. „Daar heeft het bij mij nooit aan gelegen. Een kleine aanleiding is voldoende voor een boek. 4 4) 5 7) 6 8) 7 (14) 8 (11) 9 (13) 10 6) 11 (18) 12 (12) 13 5) 14 (16) Nothing's gonna change - Glenn Medeiros Ye ke ye ke - Mory Kante Everywhere - Fleetwood Mac One more try - George Michael Alphabet ST - Prince Prove your love - Taylor Dayne Theme from S express - S Express Tomorrow people - Zig- gy Marley Bamboleo - Gipsy Kings Stop loving you - Toto Fragile - Sting Faith - Wee Papa Girl Rappers Gimme hope Jo'anna - Eddy Grant 1 want you back - M Jackson en Jackson 5 15 (24) Divine emotions - Nara- da 16 9) Beds are burning - Mid night Oil 17 (10) Stay on these roads - A Ha 18 (23) Get lucky - Jermaine Ste wart 19 (30) Get it - Stevie Wonder en Michael Jackson 20 (21) Shangri la - Gerard Jo- ling 21 (40) Made in Russia -CCC P 22 (15) Can I play with madness - Iron Maiden 23 (26) Rain - Terence Trent d'Arby 24 Dirty Diana - Michael Jackson 25 (27) Pink Cadillac - Nathalie Cole 26 (28) Simon Simon - Dale 27 (19) I need you -BV SM P 28 A love supreme - Will Downing 29 (34) One step up - Bruce Springsteen 30 (17) Heart - Pet Shop Boys 31 (20) Don't turn around - As- wad 32 (25) Coul've been - Tiffany 33 The valley road - Bruce Hornsby en The Range 34 (32) Vuile huichelaar - Renee de Haan 35 1 dont want to live - Fo reigner 36 Bedrock - Georgia 37 (35) Born again - The Chris tians 38 (22) You've lost that - The Righteous Brothers 39 Sweet lovin' - Rene Shu- 40 (36) Bamboleo - Los Reyes HAARLEM (ANP) - Eeuwenlang heette hetdat de eind veertiende eeuw in Haarlem geboren Laurens Jansz. Coster de uitvinder was van de boekdrukkunst. Hoewel uit we tenschappelijk onderzoek is geble ken dat niet hij, maar de Duitser Gutenberg (rond 1395) uit Mainz deze uitvinding heeft gedaan, leeft de Coster-legende voort. En of die legende daar al dan niet aan bijge dragen heeft, zeker is nu dat Haar lem grafisch centrum en boeken stad van Nederland is. En dat wil Haarlem weten ook. De komende tijd zal deze stad met allerlei activi teiten de aandacht richten op haar grafische traditie. Onlangs werd zowel de Grafi sche Week onder het motto „Met Coster naar 2000", als de tentoon stelling „Laurens Jansz. Coster en het begin van de boekdrukkunst" in het Teylermuseum geopend. In het eerste deel van de exposi tie in het Teylermuseum wordt een beknopt overzicht gegeven van de vroege boekdrukkunst in Europa en de rol die Nederland daarbij heeft gespeeld. Klapstuk van de tentoonstelling is een exemplaar van de bijbel dat Gutenberg tussen 1452 en 1456 als allereerste boek heeft gedrukt. Dit exemplaar heeft het museum in bruikleen gekregen van de abdij van St. Omer in Frank rijk. Van de ongeveer 180 bijbels die Gutenberg indertijd heeft ver vaardigd, zijn er in de hele wereld nog maar twintig over. In ons land is sinds mensenheugenis geen Gu- tenberg-bijbel te zien geweest. Er zijn op de tentoonstelling ook andere fraaie boeken en druk werken te zien, zowel uit eigen land als uit Italië, Frankrijk en Duits land. Op de Coster-traditie worden op de tentoonstelling eveneens de schijnwerpers gericht. Aan de hand van schilderijen, prenten, ge denkpenningen, affiches en uitno digingen wordt een beeld van de Coster-legende gegeven. De ten toonstelling duurt tot 10 juli. Vicky Brown naar Katwijk KATWIJK - De Britse zangeres Vicky Brown (foto) - bekend onder meer van The Young Messiah en de Young Amadeus van Tom Parker - geeft op woensdag 1 juni met twee koren een concert in de Katwijkse Triumfatorkerk. Beide koren (het Katwijkse Vredeskoor en het Veen- endaalse mannenkoor) staan on der leiding van dirigent Nan van Groeningen. Jan Veenje zal de ko ren op orgel en piano begeleiden. Naast nummers uit de Young Mêssiah en de Young Amadeus zal Vicky Brown het een en ander van haar laatste langspeelplaat laten horen. Met de koren zingt zij onder andere 'Stay with me till the mor ning', 'Plaisir d'amour' en 'Sheep may safely graze'. (foto pr> AMSTERDAM (GPD) - Het de cordoek is duidelijk niet voor het kleine Melkweg-podium gemaakt. NOISE staat er in enorme letters boven het drumstel van Kevin Ni- col te lezen. Maar het tweede deel van de groepsnaam WORKS is noodgedwongen en nauwelijks zichtbaar achter de muzikanten weggemoffeld. "In Australië staan we samen met groepen als INXS, Midnight Oil en Mental as Anything aan de absolu te top", heeft bassist Steve Balbi eerder op de avond al uitgelegd. "Ons debuutalbum heeft er nu al tweemaal platina gehaald. Vandaar dat we ons gezicht ook maar eens hier komen laten zien". En Noiseworks is bepaald niet de eerste Australische rockband met dat idee, Midnight Oil bijvoor beeld, een groep die op het kange- roecontinent meer platen verkoopt dan Michael Jackson, heeft de weg naar de Europese hitlijsten al ge vonden. Net als INXS, dat zelfs groot genoeg is bevonden om in Ahoy' te spelen en The Church dat momenteel met de hitsingle Under The Milky Way de aanval inzet. "Die groepen zijn stuk voor stuk al een jaar of tien groot in Australië", verklaart Balbi de invasie. "Dat succes is heel langzaam gegroeid. En vooral door ontzettend veel live spelen". "Maar nu krijgt de rest van de we reld er pas oog voor", vult zanger Jon Stevens aan. "Er wordt overal ter wereld naar rockmuziek ge speurd zoals er naar olie gezocht wordt. Op een gegeven moment WASHINGTON (AFP) - Voor het eerst zijn levende personages hel den van een opera, "Nixon in Chi na', die getrouw de voornaamste fasen volgt van de historische reis die de Amerikaanse president in 1972 naar China maakte. "Nixon in China", is de vrucht van samenwerking tussen drie Ameri kaanse' kunstenaars van naam. De muziek van het werk in drie akten, zeven bedrijven en een speelduur van drie uur is de minimalist John Adams, wiens eerste opera dit is.. Het libretto in verzen is van de hand van de dichteres Alice Good man en de regie is van Peter Sel- lars. De rollen in de opera, die op 22 ok tober 1987 in Houston in Texas in première ging, die vervolgens speelde in New York en Washing ton en die tussen 2 en 15 juni zeven opvoeringen beleeft in Amsterdam onder Edo de Waart en met mede werking van Het Nationale Ballet, worden door Amerikanen gezon gen. De rol van Richard Nixon wordt gespeeld door de bariton James Madelena, die voor een moeilijke taak is gesteld, want hij heeft zich de manier van doen van de oud president eigen moeten maken. Hij heeft veel over Nixon moeten lezen en heeft daarbij volgens zijn zeg gen vooral veel gehad aan de ka rakterschets die Fawn Brodie schreef en die volgens Madalena een "zeer nuttige psychobiografie" Pat(ricia) Nixon, de echtgenote van de president, is een rol van de so praan Carolann Page en Henry Kis singer, Nixons onafscheidelijke raadsman, wordt, briljant, zegt men, gezongen en gespeeld door de bas Thomas Hammon. Wat de Chinese rollen betreft is de grote rol van Mao Zedong toever trouwd aan de tenor John Duy- kers, die van premier Zhou Enlai aan de bariton Sanford Syivan en die van Chiang Ching, de echtge note van Mao Zedong, aan de so praan Trudy Ellen Crany. Een van de spectaculairste scènes van de opera, in de tweede akte, is de opvoering van Chiang Chings opera, "Het rode detachement der vrouwen", haar voorbeeld van her vorming van de kunst in China. Al le Amerikaanse gasten wonen de uitvoering bij, Kissinger uitgezon derd. "Dear Henry" vindt men in de Chi nese opera terug als een satiriek personage dat boerenmeisjes ach terna zit. In dit toneel, dat zich be weegt tussen fictie en realiteit, wordt mevrouw Nixon van toe schouwer deelneemster - uiteinde lijk gevolgd door haar man - aan de strijd ter bevrijding van de ver drukten. Onder de opvallende bedrijven is die van het onderhoud in de eerste akte tussen Mao en Nixon, in te genwoordigheid van hun naaste adviseurs, Mao maakt een zeer zie kelijke indruk. Hij loopt moeilijk, geholpen door drie secretaresses zijn. De "Grote Roer ganger" wil slechts filosoferen en hij laat de buitenlandse zaken, Tai wan vooral, over aan zijn eerste-mi- nister, Zhou Enlai, en Henry Kis singer, die hij ironisch gelukwenst met de wijze waarop hij de Ameri kaanse buitenlandse politiek leidt. De laatste akte sluit met het einde van dit bezoek, in één tamelijk lang bedrijf. Op rustbedden die in een rij zijn opgesteld maken de hoofd personen eerst de balans van hun leven op. Tegelijkertijd maakt Chi ang Ching - Mao's vierde vrouw - veel werk van hem en geeft hem zijn jeugd en gezondheid terug. Wellicht verzinnebeeldt dit de ge leidelijke overneming door Mada me Chiang van de macht binnen de "Bende van de Vier". De laatste die spreekt is Zhou En lai. Hij vraagt zich af hoeveel zaken die de communisten hebben ver wezenlijkt, rechtvaardig waren en hij eindigt met een poëtische frase vlak voordat het doek valt. De Amerikaanse kritiek heeft "Nixon in China" gunstig ont haald. De muziek ligt gemakkelijk in het gehoor, want de 41-jarige componist Adams wordt in zijn land beschouwd als de populairste klassieke musicus. Hij betitelt zichzelf als "minimalist" die in zijn muziek teruggrijpt op de klassieke patronen. Van zijn hand zijn "Har- monielehre", "Light Over Water" en "Grand Pianola Music". Alice Goodman, wier poëzie aan beide kanten van de oceaan be faamd is, schrijft op het ogenblik een libretto op Claude Debussy's "Martyre de Saint Sebastien". Peter Sellars geniet in Amerika een grote reputatie en hij heeft van een honderdtal stukken de regie ge voerd. De woordvoerder van Richard M. Nixon, John Taylor, heeft gezegd dat de oud-president de première van de opera niet heeft willen zien "om er geen circus van en reclame voor te maken". graven ze ook eens in Australië en zeggen dan: 'Hé, daar wordt ook muziek gemaakt' En in het geval van Noiseworks waarin behalve Kevin, Steve en Jon verder gitarist Stuart Fraser en toetsenman Justin Stanley spelen is die muziek een mix van het volle geluid van INXS, de voort denderende rock van Springsteen en de galmende bombast van U2. Rock als gewapend beton, maar verder zonder franje. "Noem het maar pure rock'n'roll", knikt Jon Stevens. "Maar wel met veel pas- Een mooie omschrijving voor vol vette gitaarpop van de groep, die in elkaar gezet is volgens de formule van de altijd werkende cliché's en teksten die met dezelfde roek-sja blonen op papier gezet worden. Zeg maar ja tegen de liefde en nee tegen heroïne. Als artistieke ver nieuwing taboe is, wat drijft Noise works dan eigenlijk? "We willen iets positiefs doen", luidt het antwoord dat zich qua ori ginaliteit met de muziek kan me ten. "De kids luisteren naar ons en we willen hen zo'n goed mogelijk voorbeeld geven. En live doen we daar nog een schepje bovenop". Drie uur later voegt Noiseworks de daad bij het woord. De groep speelt voor een kleine honderd bezoekers in De Melkweg alsof het een groot festival betreft. Jon Stevens zwaai end met zijn draadloze microfoon en acterend als U2's Bono. Gitarist Stuart Fraser in de karakteristieke fock-spreidstand. Het volume is overdonderend; ieder gaatje wordt dichtgespeeld tot een massieve ge luidsmuur. Maar tegelijkertijd is de inzet maximaal en zit instrumen taal alles perfect in elkaar. Een band met de allure om stadions plat te spelen, is dat ook de ambi tie? "Natuurlijk", reageert Steve, ver baasd over zo'n stomme vraag. "We willen de grootste band ter wereld zijn". "Iedereen wil dat toch?" deelt Jon de verbijstering. "Zijn zoals de Rolling Stones of The Beatles. ADVERTENTIE Uitnodiging Op donderdagavond 26 mei om 20.30 uur zal Karei van het Reve een korte voordracht houden bij boekhandel Oe Kier ter gelegenheid van het verschijnen van de bundel. 'De meisjes van Zanzibar' Uitgave Gerards Scheurs. Deze bundel bevat een aantal Russische gedichten uit de twintigste eeuw, gekozen en vertaald door de Leidse vertaalwerkgroep onder redactie van Karei van het Reve. Boekhandel De Kier, Nieuwe Rijn 45. 2312 JG Leiden 071- 120885.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 25