T RijrE L
WOENSDAG 25 MEI 1988
PAGINA 23
Het Weer
NICO SCHEEPMAKER
Omdat het mooi weer was heb ik
Jacob Boas, woonachtig in New
York, Canadees van nationali
teit, maar Nederlander van ge
boorte, meegenomen naar Broek
in Waterland, dat immers aan ie
dere Amerikaan (en Canadees?)
bekend is als de geboorte- en
woonplaats van Hans Brinker,
de held van het beroemdste Ame
rikaanse kinderboek, 'Hans
Brinker, or The Silver Skates',
dat in 1865 door Mary Mapes
Dodge werd geschreven. Ik vroeg
Jacob Boas, die tot zijn 13de in
Nederland woonde, naar zijn
eerste herinnering. Hij zat, zei
hij, op zo'n hoge kinderstoel voor
de kachel in hun huis aan de
Nieuwe Uilenburgerstraat in
Amsterdam, toen de kachel ont
plofte en er een wolk van rook uit
kwam, terwijl hij daar, als jochie
van twee of drie jaar, niet weg
kon komen.
Deze traumatische eerste her
innering toont weer eens aan fiat
de meeste mensen zich pas na hun
derde jaar duigen uit hun jeugd
beginnen te herinneren. Want Ja
cob Boas werd op 1 november
1943 in het doorgangskamp Wes-
terbork geboren, vanwaar 93
treinen met 104.000 joden in de
laatste drie jaar van de oorlog
naar de vernietigingskampen re
den. Van de anderhalf jaar dat
hij in Westerbork leefde, herin
nert hii zich niets!
Misschien lag het voor de hand
dat juist Jacob Boas, die zijn doc
torsgraad in de moderne Europe
se geschiedenis aan de Universi
ty of California behaalde, over
zijn 'geboortegrond' een boek zou
schrijven: 'Boulevard des Misè
res', Het verhaal van doorgangs
kamp Westerbork (zojuist in Ne
derlandse vertaling verschenen
bij Nijgh Van Ditmar). Maar
het lag minder voor de hand dat
juist hij, een buitenlander, veer
tig jaar na dato, het 'definitieve'
boek over Westerbork zou schrij
ven, en niet een Nederlandse, al
dan niet joodse, historicus.
Het is geen dik boek: 200 blad
zijden, maar het is intrigerend,
aangrijpend en gedetailleerd. De
opzet is origineel: in zes hoofd
stukken schildert hij portretten
van hoofdpersonen: Konrad -
Commandant, Kurt -Admini
stratie, Philip - Gevangene, Etty -
Transport, Max, Willy en Erich -
Horizontaal:
1 drinkgelegenheid; 4 geluid waar
mee men iemands aandacht pro
beert te trekken; 7 toespraak; 8 au
tomatisch vuurwapen (verkort); 10
Engels biersoort; 12 dochter van
Cadmus en Harmonia; 13 pot voor
het bewaren van zeker produkt; 16
landbouwwerktuig; 17 lofdicht; 18
dwarshout aan een mast; 19 schei
dingslijn; 20 wiskundig getal; 22
vlaktemaat; 23 briefaanhef (afk.
Latijn); 25 genootschap; 28 uit
drukking van ontkenning; 29
noordnoordoost (afk.); 30 soort
wijnglas; 32 aardig; 33 hofpersoon
in vroegere jaren; 34 hoofddeksel.
Verticaal:
1 belegering; 2 levenslucht; 3 mu
zieknoot; 4 naschrift (afk. Latijn); 5
punt; 6 zangstem; 7 bevlieging; 9
rekening; 11 ootmoedig; 14 soort
sajetgaren; 15 appelsoort; 20 deel
van de hand; 21 in elkaar; 23 ves
tingwerk; 24 weefsel; 26 muziekte-
ken; 27 verbond; 31 symbool van
Cabaret, en Friedrxch - Sperre.
Bij die voornamen zijn er zes
die wij goed kennen: Philip Me
chanicus. Ettyr Hillesum en
Friedrich Weinreb. Alle drie boe-
kenschrijvers. Maar de portret
ten van Konrad Gemmeker, de
commandant: Kurt Schlesinger,
de administrateur; en Max Ehr-
lich, de cabaretier, zijn niet min
der intrigerend dan die van Phi
lip. Etty en Friedrich. Pas dank
zij dit boek van Jacob Boas be
grijp ik hoe een merkwaardige
wereld dat kamp Westerbork is
geweest. Neem nu alleen even dr.
F.M. Spanier, een Duits-joodse
vluchteling, de directeur van
'Westerborks absiurdste instel
ling':
„Hij leidde een ziekenhuis dat
in vol bedrijf het grootste was
van heel bezet Nederland,"
schrijft Jacob Boas. Ik citeer:
„Vier jaar later had dr. Spa
nier de leiding over een medisch
complex dat alleen al wat betreft
omvang niet zou misstaan in een
moderne metropool. Eind 1943
was het ziekenhuis met zijn 1800
bedden, 120 doktoren en meer
dan 1000 man personeel, alle
maal joods, een van de grootste
ziekenhuizen in heel bezet Euro
pa. Ongetwijfeld heeft het be
staan van dit fraaie ziekenhuis
de angst van de joden voor hun
toekomst in het oosten vermin
derd. Waarom zouden de nazi's
immers zo goed voor hen zorgen
als ze van plan waren hen een
eind verderop af te slachten?
Het medische team omvatte een
schare van deskundigen die zijn
weerga niet kende. Door de smal
le gangen van de ziekenbarak
ken stroomden orthopedisten en
chirurgen, specialisten voor elk
vitaal orgaan, neurologen, tand
artsen, psychiaters en psycholo
gen, ondersteund door een staf
bestaande uit verplegers, mas
seurs, diëtisten, tandartsassiten-
ten en rontgenlaboranten. In de
werkplaats van het ziekenhuis
werden medische instrumemn-
ten, steunzolen, breukbanden en
prothesen gemaakt. De apotheek
van het ziekenhuis puilde uit van
de pillen en drankjes uit het
Rijksmagazijn voor Geneesmid
delen. De polikliniek, de apo
theek en de isoleerkamers waren
vierentwintig uur per dag open,
net als de EHBO-posten buiten
het ziekenhuiscomplex."
Ter vergelijking: het AMC, het
Academisch Medisch Centrum in
Amsterdam, telt momenteel 1150
bedden, ongeveer 400 doktoren en
3917 man/vrouw personeel. Dat
Jacob Boas op 1 november 1943
überhaupt in dit 'Lager Wester
bork' geboren kon worden, is in
het licht van deze gegevens dus
niet zo verwonderlijk. Dat bete
kent niet, dat Westerbork voor
kinderen een leefbare een leefge
meenschap was. „Men kan, afge
zien van de eigenlijke vernieti
gingskampen, zich niet licht een
verschrikkelijker plaats voor
kinderen voorstellen." schrijft
Jacob Boas. „Een meisje droomde
dat haar pop op transport moest,
schreef Mechanicus, en een ander
werd door haar moeder gedreigd
dat ze in haar eentje met de trein
mee moest als ze haar pudding
niet opat."
NICO SCHEEPMAKER
Oplossing 24/5
1 Beiroet; 2 Liberia; 3
Toronto; 5 geintje.
NOTENBURGER
(1 persoon)
In veel gezinnen is slechts 1 persoon vegetarisch en dat vereist nogal
eens wat aanpassingen. Sommige gerechten uit de vlees- en visloze keu
ken zijn ook geliefd bij de niet-vegetariër maar andere in het geheel niet.
Het is daarom moeilijk om telkens iets nieuws (en verantwoord) te beden
ken voor die ene vegetariër in het gezin. Deze notenburger is een 'vervan
gend stukje vlees' (ook in voedingswaarde) zodat de rest van de maaltijd
gewoon hetzelfde kan zijn als die van de rest van de tafelgenoten.
per e
Hak de walnoten grof. Pel het kleine uitje en hak dit fijn. Week de so-
jakorrels in lauw water en knijp ze uit. Meng gehakte walnoten, uisnip
pers, sojakorrels en peper en zout en vorm hiervan een afgeplatte bal. Leg
deze notenburger bij voorkeur een half uurtje in de koelkast alvorens u
hem in margarine of olie in ongeveer 5 minuten aan beide zijden goud
bruin en gaar bakt.
N.B. Sojavlokken kunt u in de Reformwinkel kopen.
JANNY VAN DER LEE
VERWACHTE WEERSITUATIE VOOR: 26 MEI OM 13.00 UUR
Cf zonnq
mist
19 temperaturen
Lichtdruk m millibaren
opklaringen
hagel
■w—w warmtefront H
hoge-drukget>ed
2^*bewofcng
«fn» sneeuw
w-w kou-front L
lage-dnAgebiecI
regen
^Son-ee.
wmdrchting
ver piaaf smgsnchtng
Zonnetje laat
zich wat
minder zien
Het weer wordt minder zonnig.
De belangrijkste weersystemen
zijn een depressie boven de Oce
aan en een hogedrukgebied bo
ven Scandinavië en oost-Europa.
In oost- en midden-Europa
wordt het warm. Deze warme
lucht ontmoet boven onze omge
ving en Frankrijk de lucht, die
rond de depressie naar west-Eu
ropa stroomt.
Het samenkomen van deze
luchtsoorten zal vorming van
buien tot gevolg hebben. Deze
kunnen uitgroeien tot storingen,
die voor langere tijd de zon zul
len afschermen. De temperatuur,
die vanmiddag 22 tot 24 graden
zal zijn geweest, komt de komen
de dagen niet zo hoog meer. Het
blijft rustig weer.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, medege
deeld door het KNMI, geldig
voor donderdag en vrijdag:
Zuid-Scandinavië: Perioden
met zon en overwegend droog.
Middagtemperatuur van 15 gra
den in zuid-Noorwegen tot 21
graden in het oosten.
Britse Eilanden: Wisselend
bewolkt en nu en dan enkele bui
en. Middagtemperatuur van 13
graden in het noordwesten tot 18
graden in het zuidoosten.
Denemarken, Duitsland, Be
nelux: Af en toe zon en van tijd
tot tijd een bui. Middagtempera
tuur rond 22 graden.
Noord- en midden-Frank
rijk: Af en toe zon en plaatselijk
een bui, mogelijk met onweer.
Middagtemperatuur van 17 gra
den in het westen tot 23 graden in
het oosten.
Alpengebied: Flinke perio
den met zon. In de middag en
avond op enkele plaatsen een re-
gen- of onweersbui. Middagtem
peratuur in de dalen van 22 tot 26
graden.
Spanje en Portugal: In het
noorden en midden van Spanje
en Portugal enkele buien moge
lijk met onweer. In het zuiden
flinke zonnige perioden. Mid
dagtemperatuur van 17 graden in
het westen tot 26 graden in het
zuidoosten.
Zuid-Frankrijk, Italië en
Joegoslavische kust: Flinke pe
rioden met zon, vooral aan zee.
Ook hier en daar een regen- of
onweersbui. Middagtempera
tuur van 24 tot 28 graden.
Griekse Kustgebieden: Aan
zee vrij zonnig, landinwaarts
meer bewolking en mogelijk een
bui. Middagtemperatuur op de
Eilanden rond 23 graden, in het
binnenland tot 28 graden.
Leiden
LUXOR (121239): 'The Running
Man', dag. 19.00 en 21.15 uur, 12 jr.
'Jungle Book', za., zo. en woe. 14.30
LIDO 1, 2, 3. 4, en STUDIO
(124130/133210): 'No way out', al.
'Broadcast news', al.
'Moonstruck', al.
'Three men and a baby', dag 14.30,
19.00 en 21.15 uur, al.
'Cry Freedom', dag. 20.00 uur, zo. ook
14.30 uur.
TRIANON (123875): 'Dirty Dancing',
dag. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, al.
REX (125414): 'Lessen in liefde', dag.
14.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
KIJKHUIS (142895): 'Blue Velvet',
do. t/m woe. 19.30 en 21.45 uur.
'Good morning Babilonia', do. t/m
woe. 20.00 en 22.15 uur, (beide Pink
sterdagen gesloten).
Alphen
(voor reserveringen 01720-20800):
EURO 1,2,3,4, 'Amsterdamned', dag.
i. ook 16.15
18.45 en 21.30 uur
uur, 12 jr.
'Moonstruck', dag. 18.30 en 21.00 uur,
za. en zo. ook 13.30 uur, zo. en ma. ook
13.30 en 16.00 uur, 12 jaar.
Three men and a baby', dag. 18.30 en
21.15 uur, za. en woe. ook 13.30 uur,
zo. en ma ook 13.30 en 16.00 uur, al.
'Someone to watch over me', dag.
18.30 en 21.15 uur, za. en zo. ook 13.30,
uur, zo. en ma. ook 13.30 en 16.00 uur,
12 jr.
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: 'Amsterdamned', do.
19.00 en 21.15 uur, vr. 15.45, 19.00 en
21.15 uur, za. en zo. 14.00, 15.45 en
20.15 uur, di. 20.15 uur, woe. 14.00,
15.45 en 20.15 uur.
'Fatal Attraction', vr. en za. 19.30 en
21.30 uur, ma. t/m woe. 20.30 uur.
'Hersenschimmen', do. en zo. 19.30 en
14.00 en 15.45 u
Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075):
City II: 'Dirty dancing', dag. 19.00 uur,
al.
City I: Hot Bubblegum op vrijersvoe
ten'. dag. 21.15, do., vr., zo. en ma. ook
14.45 uur.
City I: 'Fatal Atraction', do., vr., zo.
ma. en woe. 14.45, 19.00 en 21.15 uur,
di. 19.00 en 21.15 uur-
Kindervoorstelling: 'Troetelbeertjes
nr, r-----
14.45 i
Noordwijk
(voor reserveringen 01719-12800).
'Dirtv Dancing', za. 19.00 en 21.15 u
zo. 20.15 uur, ma. 19.00 en 21.15 uu
25 mei 1988
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- Het in het Boterstraatje te 's-
Hage te vondeling gelegde kind
van het vrouwelijk geslacht is 's-
avonds omstreeks halftien al
daar door den bierhoudster ge
vonden. Het lag bezijden den ge
vel van diens woning op den
grond. Het kind was gekleed met
een wit mutsje, wit japonnetje,
twee roode luiers en eene dito wit
te, alles nieuw; het heeft de gewo
ne lengte van een kind van den
leeftijd van zeven a acht dagen,
een hoog voorhoofdje, zwart
haar, zwarte wenkbrauwen,
donkere oogen, breeden neus,
kleinen mond, ronde kin, ovale
oogen en is tenger van postuur.
Het heeft een schampertje aan
den neus. De kleeding is onge
merkt. De
politie der lste afd. (bureel
Groenmarkt) verzoekt inlichtin
gen omtrent de herkomst van dit
kind.
- Weer is te Rotterdam een le
vende paling uit de waterleiding
in het water gevonden. Het
dienstmeisje van mevr. de wed.
Van de Pol. op het Haringvliet,
had de onverwachte vangst toen
zij de kraan opende. Men is aan
de redactie der „N.R.C." het dier
tje, lustig in een fleschje met wa
ter zwemmende, komen ver-
toonen.
- Wat oefening en volharding
vermogen, bleek den eersten
Pinksterdag te Nijmegen uit het
winnen der volgende wedden
schap. Twee roeiliefhebbers had
den gewed dat één hunner niet
zonder rusten van Nijmegen
naar het fort Pannerden kon
roeien. Tot verbazing van de ge
tuigen, die op een sleepbootje ge
volgd waren, werd het meester
stuk in 2 uur en 45 min. vol
bracht.
- Dezer dagen had te Maast
richt een aardig voorval plaats.
Nadat reeds het huwelijk van 6
paren was voltrokken, wachtten
de ambtenaren met ongeduld op
het zevende en laatste paar. Toen
dit niet verscheen, zond men een
bode en deze kwam van de moe
der der bruid terug met de bood
schap, dat de heeren niet behoef
den te wachten, dat de brui
degom een arbeidsman, na zijn
loon getrokken te hebben, op den
loop was gegaan en verder niets
van zich had laten hooren en dat
het huwelijk dus niet door kon
gaan.
Gistermorgen kondigden zij
door vrolijk gesnater hun komst
aan en namen direct bezit van
het geheel gerestaureerde nest.
Laten wij hopen, dat de nieuwe
woning bevallen zal en zij weer
trouwe zomerbezoekers onzer ge
meente zullen worden.
-LEIDSCH Mt DAGBLAD - ALPHENS DAGBLAD-
HOOFDKANTOOR
3 Singel 1. Leiden 071-161400.
cteur. G. Koopman.
Adjunct-directeur: N. Quakernaat
REGIOKANTOREN
jlianastraat 19. 2405 CG
Alphen a/d Rijn. 01720-93961.
Vuurbaakplein 112225 JB.
Katwijk, 01718-12383.
NABEZORGING
vrij18.00-19.30 uur 071-161499.
rdag13.00-14.00 uur 071 -161499.
POSTADRESSEN
Postbus 54. 2300 AB Leiden.
Postbus 83. 2400 AB Alphen a/d Rijn
TELEFAX
en 071-143480.
Alphen 01720-73933.
ABONNEESERVICE
iwe abonnementen, wijzigingen, betalin-
ABONNEMENTEN
per maand, aan huls bezorgd 23.95
per post (binnenland) 35,00
(maandabonnement alleen mogelijk
met automatische betaling)
per kwartaal.
293.30
141.90
208.05
270.25
402.25
losse nummers (alle dagen)
Prijzen incl. 6% b.t.w
Abonnementsgelden die
arden voldaan. Restiti
ling t<
Gemiddelde oplage per dag 50.200 e
ADVERTENTIES
(behalve Sleuteltjes) ma.-vrij. van 8.00-17.00
uur 071-161400.
SLEUTELTJES
ma.-vrij. van 8.00-19.30 uur 071-143545.
REDACTIE
(niet voor nabezorging)
-W.E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur R.D. Paauw
Alg. redactiechef: A van Leeuwen.
Ig. redactiechef: H. Houtman
bollenstreek:
H.I.J. Veldhuizen. 01720-43360.
Alphen: J.P.A. Preenen. 071-893819
Ongevallendienst
Elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 tot woensdag
Bezoekuren
Diaconesscnhuis (tel. 071-1
dagelijks 16.00-17.00 uui
18.30-19.30 uur. Afdeling
zorg 10.30-11.00 uur en 19.00
uur en na overleg.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 i
Jongerenafdeling 14.30-15.30
18.30-19.30 uur.
'8178):
-19.30
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 t
Klasse afd. 11.15-12.00 i
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 ui
Kraamafdeling gynaecoloi
15 00-15.45 uur en 18.30-19.30 i
alleen voor vaders bovendien 1
Atdeling CCU (hartbewaking)
14 00-14.30 uur en 19.00-19.30 uur.
Intensieve verpleging 14.00-14.30
kinderen) 14.15-15.00
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19.00 uur.
Prematurenafdeling in overleg door
lopend bezoek mogelijk.
Ernstige patiënten: wanneer doorlo
pend bezoek wordt toegestaan kun
nen speciale kaarten worden ver-
Kinderafdelingen. voor ouders van
opgenomen kinderen is er een ruime
bezoek mogelijkheid in overleg met
de hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de vol
gende tijden: keel-, neus- en oorheel-
heelkunde 14.15-15.00
18.30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen voor peuters,
kleuters en grote kinderen:
15.15-17.00 uur; babyzaal en boxen
afdeling: volgens afspraak met de
hoofdverpleegkundige.
Rijnoord (tel. 01720-33771):
14.30-15.15 uur en 18.30-19.30 uur
Extra bezoek hartbewaking
11.00-11.30 uur.
Kraamafdeling: bezoek voor vaders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30—15.15 en van
18.30-19.30 uur.
Kinderafdeling: bezoek voor ouders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.30 uur
EEN D/N6 WEET IK ZEKER,
IKME0PIE WEöWEKPlülEE
mawxvAAti.
PANDA'S UOOP-
PAAN.VOOPIAAN "ZAU
HU ADS VERVUIDfR
POOR HETT-EVEN
41AAR.
WIE R4N?
NOU, IK OOK. NIET,
r EERLIJK.
MOET PE
TER AL WEER
VERSCHOOND
WORDEN,
PAP?',
