Fatal Flowers is depro
Veel Britse jongeren zijn 'aan de lijm'
Bentazon
Nederlandse plaat in Woodstock opgenomen
Vrij veilig
op vakantie
Feestweek Leids gymnasium
RUGDEKKING
- voiH nu een vtrM c3n en met voorwt uom |e
k woitfi wiLirftr tv Mwo... wou.. v{ei oeiuk
jmid Hmittowcv Geef de toocd tl id op-
WOENSDAG 25 MEI 1988
PAGINA II
Eindredactie Paul de Tombe
Telefoon 071-161442
ACHTERGROND
Steeds vaker laten de waterlei
dingbedrijven in Nederland
noodkreten horen over de ver
vuiling van het grond- en ri
vierwater. Het wordt door de
giflozingen van de chemische
industrie en de landbouw bijna
onmogelijk om nog veilig
drinkwater te maken. Als er
niets gebeurt, zijn over een
aantal jaren het Rijnwater en
het grondwater onbruikbaar en
zit het zo waterrijke Nederland
zonder drinkwater, aldus de
waterleidingbedrijven.
Naast de landbouw, die met
het uitrijden van de mestover
schotten en grote hoeveelhe
den bestrijdingsmiddelen het
grondwater verontreinigt, is de
chemische industrie langs de
Rijn (onze belangrijkste wa
terbron) de grote boosdoener.
Onlangs kwam de chemiegi-
gant BASF in de publiciteit
door de illegale lozing van het
gif bentazon. Het bedrijf loost
dat willens en wetens al jaren
op de Rijn. De drinkwaterbe
drijven van Amsterdam en
Noord-Holland (waarvan een
deel van de Bollenstreek zijn
water betrekt) kwamen daar
achter door een nieuwe, betere
opsporingsmethode. Ze hebben
daar geruime tijd hun mond
over gehouden, mede omdat
verwijdering van het gif een
investering ruim 100 miljoen
gulden vergt. Onlangs lekte het
nieuws echter toch uit.
De vloedgolf van negatieve
publiciteit bracht BASF er vo
rige week toe de lozingen van
bentazon te verminderen.
Daarnaast bouwt BASF een
speciale zuiveringsinstallatie
waardoor binnen twee jaar de
lozing terugloopt tot 10 procent
van de huidige hoeveelheid.
De affaire is illustratief voor
het probleem waarmee de wa
terbedrijven kampen: zo lang
ze niet weten welke gifstoffen
er worden geloosd, kunnen ze
er ook niet op controleren.
Bentazon kwam dankzij de
nieuwe opsporingsmethodes
toevallig boven water, maar de
De giflozingen in de Rijn heb
ben altijd veel demonstraties uit
gelokt. Tussen het Zwitserse Ba
zel en het Westduitse Breisach een
menselijke keten van zo'n zestig
kilometer. (foto and
waterbedrijven zijn er zeker
van dat er nog veel meer giftige
stoffen in de Rijn worden ge
loosd die op dit moment niet of
nauwelijks kunnen worden op
gespoord. Van de 300 land
bouwgiffen die in Nederland
worden gebruikt, zijn er met de
huidige opsporingsmethoden
bijvoorbeeld slechts 60 in het
drinkwater terug te vinden.
Vandaar dat directeur Mar-
tijn van de Vereniging van Wa
terbedrijven (VEWIN) een lijst
wil van alle stoffen die de che
mische bedrijven in de grote ri
vieren gooien. Alleen dan we
ten de waterbedrijven waar ze
op moeten controleren en kun
nen ze echt veilig drinkwater
maken. De kans dat ze hun zin
krijgen is echter klein, omdat
de chemische industrie weigert
mee te werken. Die beroept
zich vooral op het bedrijfsbe
lang: zeggen wat ze lozen (of:
welke stoffen ze gebruiken om
hun chemische produkten te
maken) is bijna hetzelfde als de
'recepten' aan de concurrentie
geven. Die kan ze dan goedkoop
namaken. Maar in feite zijn ze
vooral bang dat ze dan dure
zuiveringsinstallaties moeten
bouwen.
Die rekening schuiven ze lie
ver door naar de waterbedrij
ven, die de kosten op hun beurt
weer moeten doorberekenen
aan de consumenten. In het ge
val van bentazon gebeurt dat
al. Om het bentazongehalte
enigszins te beperken, hebben
de waterbedrijven al ruim 4,5
miljoen aan extra filters uitge
geven. Dat betekent dat de wa-
terprijs binnenkort omhoog
gaat.
Martijn vindt dat onaan
vaardbaar. Niet alleen omdat
de consument zo uiteindelijk
betaalt voor wat het bedrijfsle
ven loost, maar vooral omdat
veilig drinkwater uiteindelijk
voor iedereen letterlijk van le
vensbelang is. Voordat de wa
terbedrijven hun zin krijgen,
zal er echter nog heel wat wa
ter door de Rijn stromen. Mét
LONDEN (GPD) - Wordt het
opsnuiven en vervolgens inade
men van de luchtjes van alle mo
gelijke chemische produkten de
grote puberepidemie? In Enge
land begint men in deze termen
te denken nu gebleken is dat
daar wekelijks gemiddeld twee
kinderen omkomen als gevolg
van verslaving aan wat in de
volksmond ook wel 'lijmsnui-
ven' wordt genoemd.
Toegegeven wordt dat voor
een juist beeld van het misbruik
onvoldoende gegevens ontbre
ken. Maar uit de informatie die
nu voorhanden is, wordt opge
maakt dat landelijk een op de
tien kinderen, in leeftijd vari
ërend van 10 tot 17 jaar, in ieder
geval aan het opsnuiven van che
mische en vaak giftige luchtjes
begint. En dat in de hoofdstad
Londen en naaste omgeving
zelfs een op de vier kinderen er
mee experimenteert.
Een aantal jongeren legt in een
informatief videofilmpje uit
waarom ze snuiven. Het gaat om
de kick van de hallucinaties, het
zoeken naar iets nieuws, of ge
woon het meedoen met de ande
ren omdat je anders voor slappe
ling, paard en zelfs lafaard wordt
uitgemaakt. Om uit het opsnui
ven het hoogste rendement te ha
len, wordt vaak een plastic zak
over het hoofd getrokken, wat de
kans op vergiftigingsverschijn
selen vergroot.
De videofilm is een initiatief
van de particuliere organisatie
Re-Solv die zich speciaal richt te
gen misbruik van oplosmiddelen
en andere vluchtige vloeistoffen,
die schadelijke effecten kunnen
hebben. De mogelijkheden van
het snuiven zijn groot. Voorbeel
den: lijm, bepaalde verf- en lak-
soorten, peut, nagellak, schoen
smeer, brandblusmiddelen, deo-
doranten, haarsprays, benzine
etcetera.
De bedoeling is nu om door de
videofilm de waarschuwing te
gen wat de Engelsen 'glue-snif-
fing' noemen, landelijk uit te dra
gen. Via de televisie in het alge
meen, maar ook meer gericht via
de scholen en ouderorganisaties.
In verband hiermee zijn ook ver
schillende brochures samenge
steld, die de ouders opmerkzaam
AMSTERDAM - Een
schitterende lentedag.
Trapgevels weerspiegelen
dansend in het grachtwa
ter. Ontblote bovenlijven
en volle bierglazen op de
terrassen. En op deze dag
verschijnt het derde al
bum van de Nederlandse
rockgroep Fatal Flowers,
opgenomen in het legen
darische Woodstock en
geproduceerd door de al
even legendarische Mick
Ronson. Zanger/song
schrijver Richard Janssen
moet wel in de wolken
zijn.
door
Peter de Bruijn
"Nee, dat ben ik niet", zegt Jans
sen en doet niet eens een poging
tot een glimlach. Hij zit er ook
wat troosteloos bij in het hoekje
van het café. Dan komt het
nieuws: gitarist Dirk Heuff heeft
zojuist de groep verlaten. Heuff,
die verantwoordelijk was voor
de karakteristieke Hendrix-ach-
tige scheur-soli. "De reden?"
Janssen haalt ontwijkend de
schouders op. "laten we het er op
houden dat dit voor de gezond
heid van beide partijen beter is".
Het verklaart ook de afwezig
heid van drummer Henk Jon
kers en bassist Geert de Groot bij
het interview. Die zijn druk bezig
om in de oefenruimte de - tijdelij
ke - gitarist René van Barneveld
(ex Ga-Ga, Urban Dance Squad)
in te werken, want over drie da
gen moet er al weer gespeeld
worden. The show must go on.
"Ja we gaan door natuurlijk",
zegt Richard. En. terwijl hij pro
beert te glimlachen "Ik ben niet
iemand die snel bij de pakken
neerzit". Toch heeft hij moeite
genomen om zijn hoofd goed bij
het gesprek te houden. Maar hij
weet dat er gepraat moet worden
nu Johnny D. is back, het nieuwe
album van de Flowers, in de win
kel ligt. Een uitstekende plaat,
vol gedreven jaren zeventig rock.
Evenwichtiger dan de voorgan
ger Younger Days, maar niet we
zenlijk anders.
"Dat hoeft wat ons betreft ook
niet", reageert Janssen. Het ge
sprek stokt vaak. "Je hebt als
band een eigen sound en die ver
andert in de loop der jaren heel
geleidelijk. Niet zo snel dat we
nu ineens reggae zouden spelen,
of zo. We hadden ook met een su
perglad geproduceerde plaat a la
Bryan Adams uit Amerika terug
kunnen komen. Maar daar heb
ben we heel bewust niet voor ge
kozen. Mick Ronson houdt daar
trouwens ook niet zo van. Die
zocht zelfs meer naar de ex
tremen dan naar de gemiddel
den".
Mick Ronson
De naam is gevallen. Mick
Ronson. Ooit gitarist bij Bowie's
legendarische Spiders from
Mars en op Lou Reeds klassieke
Transformer-album, en als je met
zulke legenden werkt, wordt je
er automatisch zelf ook een.
Ronson stond allang op het
verlanglijstje van de Flowers. En
na het over en weer sturen van
wat tape-jes en contracten was
de zaak snel beklonken. "Hij is
zowel producer als muzikant, dat
sprak ons wel aan. En hij is sterk
gitaar-rock 'n roll georiënteerd",
verklaart Richard de keuze. "En
hij bleek ook in de praktijk geen
dominante persoonlijkheid. Eer
der iemand die je stimuleert om
het beste uit jezelf te halen".
"Dat we in een studio in Wood
stock hebben opgenomen is
puur toeval. Ronson woont daar
en het was finacieel en organisa
torisch gewoon handiger dat wij
daar heen gingen dan dat hij naar
Nederland moest komen. Hij
kent daar ook alle muzikanten en
dat was heel handig".
Richard legt de plaat op tafel
die hij een half uur eerder ook
zelf voor het eerst gezien heeft.
Opvallendste naam bij de rij
'gastmusici' is die van John Se
bastian. De John Sebastian van
Lovin' Spoonful?
"Jazeker. Die woont daar ook,
vlak naast de studio waar wij
werkten. Mick kende hem en
vroeg hem voor wat mondhar
monica-werk en fingerpickin'-gi-
taarpartijen. Hij was heel aardig,
precies zoals je je hem voorstelt.
Alleen wat breder dan vroeger;
iets meer uitgedijd".
"Toen we daar aankwamen
hadden we geen idee dat zoiets
zou kunnen. We dachten wel dat
we meer van Amerika zouden
zien, maar daar is niets van geko
men. Zelfs geen Woodstock-be-
devaart, nee. Het was hard wer
ken. Een kluizenaarsbestaan: op
staan, eten, studio in en daarna
weer slapen. Alleeen die bassist -
Tony levin - zijn we op een vrije
avond nog in een kroeg tegenge
komen. Woodstock is een verza
melplaats voor muzikanten, en
aan de kapitale huizen te zien
vooral voor muzikanten die 'bin
nen' zijn.
Richard woelt met zijn vingers
door zijn zwarte haar. Er valt
weer een stilte. Samen met Claw
Boys Claw zijn Fatal Flowers de
enige groepen uit de 'Amster
damse gitaarschool' van een jaar
of drie vier geleden, die met be
hulp van een grote platenmaat
schappij doorgebroken is naar
een breder publiek. Maar het
succes is broos, de positie wan
kel en de business hard.
Op het cafétafeltje ligt nog
steeds het nieuwe album met een
anonieme rocker op de klaphoes.
"Ja dat is Johnny D.", zegt Ri
chard. "Door de hele plaat loopt
een soort rode draad: verloren
idealen - ja, zeg maar sixties idea
len - in relatie tot de rock 'n roll.
En dat heb ik een beetje opge
hangen aan die imaginaire figuur
Johnny".
"Je schrijft toch vooral over de
dingen die je dagelijks bezig
houden. En ik speel full-time in
een rockband. Daar putje dan je
inspiratie uit. Maar die Johnny-
figuur is absoluut niet autobio
grafisch. Hij is veel öuder dan ik;
iemand die niet echt meer in de
ze tijd past. het hele verhaal heeft
iets van een typische B-film. In
het slotnummer zingt Johnny
ook op z'n eigen begrafenis. Om
dat we het album met een knip
oog willen afsluiten. Het moest
niet helemaal zo'n depro-plaat
worden".
Pijn
gif-
SJAAK SMAKMAN
"En nu verder? Je blijft mu
ziek maken, dat is je leven. We
zijn weer een beetje terug bij af
en dat is geen slecht uitgangs
punt. Vaak heel inspirerend
zelfs". Richard lacht, maar het
doet zichtbaar pijn.
Nieuwe
voorlichtings
campagne
UTRECHT - De stichting Seksu
eel Overdraagbare Aandoenin
gen (SOA) is een nieuwe publici-
teitscampgane gestart in de
strijd tegen de dodelijke ziekte
aids. De Vrij Veilig op vakantie
campagne is een vervolg op twee
eerdere acties die vooral gericht
zijn op voorlichting aan jonge-
Omdat jongeren meer wisse
lende contacten hebben dan ou
deren en omdat wisselende con
tacten een verhoogd risico op
aids en geslachtsziekten met zich
meebrengen richt de nieuwe
campagne zich vooral op jonge
ren. De keuze voor de vakantie
periode werd gemaakt omdat
wisselende contacten dan vaker
voorkomen. Daarbij komt dat de
kennis over aids bij buitenlandse
jongeren misschien niet altijd
even optimaal is.
Bij onder meer postkantoren,
bibliotheken, reisbureaus en
grenswisselkantoren liggen in
totaal 7.500 folders klaar. Affi
ches komen te hangen op sta
tions .en verschillende recreatie-
punten en gedurende de maan
den juni en juli verschijnen in 13
jongerenbladen verschillende
advertenties. De Nederlandse
popgroep Het Goede Doel
brengt verder een speciale single
uit getiteld 'Uit vrije wil'.
Condooms
De bekendheid onder jonge
ren met het risico op aids en de
wijze waarop deze ziekte wordt
overgebracht is duidelijk geste
gen. Het aantal wisselende con
tacten bij jongeren blijkt te dalen
en het gebruik van condooms is
toegenomen. Tijdens de twee
eerder gevoerde voorlichtings
campagnes (tussen mei 1987 en
maart 1988) over aids steeg de
verkoop van condooms met 27
procent. Toch blijkt er onder jon
geren in Nederland nog steeds
behoefte te zijn aan meer infor
matie over 'veilig vrijen'.
In de folder 'Vrij veilig op va
kantie' wordt daarom nogmaals
moeten maken op dit groeiende
misbruik, dat het vorig jaar aan
97 kinderen het leven kostte.
Het misbruik, en als gevolg
daarvan de gevaarlijke versla
ving, komen voor in allerlei gele
dingen. De snuivers zijn ook in
alle leeftijdsgroepen te vinden.
De indruk bestaat echter dat de
meeste van hen behoren tot de
leeftijdsgroep van 10 tot 17 jaar,
en dat het daarbij gaat om meer
jongens dan meisjes.
Uiterlijke tekenen als gevolg
van regelmatig misbruik zijn on
der meer extra speekselafzet-
ting, gebroken lippen, glazige
ogen, pukkels rond neus en
mond, opvallende traagheid, af
wezigheid en neiging tot verge
ten. Uit de medische gegevens
waarover men thans beschikt,
blijkt niet dat van het snuiven
van oplosmiddelen dezelfde ster
ke verslaving uitgaat als van het
gebruik van de zogenaamde har
de verdovende middelen.
Niettemin, zo is gebleken, ma
ken sommige snuivers er toch
met een zekere regelmaat ge
bruik van, om - zoals dat dan heet
- weer eens 'de hoogte te krijgen'.
Duidelijke aanwijzingen dat jon
ge 'lijmsnuivers' later automa
tisch overgaan op het gebruik
van harde drugs, zijn er niet.
Maar wat in het misbruik zwaar
blijft tellen is dat het regelmatig
opsnuiven van chemische lucht
jes en dampen wel degelijk ern
stige lichamelijke gevolgen kan
hebben.
uitgelegd wat precies onder dit
begrip wordt verstaan en hoe je
condooms moet gebruiken. Voor
de vakantieliefdes in het buiten
land is een vertaling opgenomen.
In het Engels, Duits, Frans en
Spaans worden de buitenlandse
jongeren gewezen op de gevaren
van kortstondige r
der voorbedachte rade.
Neem de folder dus mee naar
je vakantiebestemming. Ach
terin het kleine gidsje staan nog
wat toepasselijke zinnetjes met
vertaling. "Ooit gehoord van
aids" is in het Frans "La sida, tu
connais?", en "Ja, maar alleen
met condoom" is in het Spaans
"Si, pero sólo con condón".
Het is maar dat je het weet.
LEIDEN - Het Stedelijk Gymnasium in Leiden viert volgende maand
haar 150-jarig bestaan. Verder bestaat het schoolgebouw aan de Fruin-
laan 50 jaar en is de leerlingenvereniging Uno sumus Animo 80 jaar
oud. Ter gelegenheid van deze drie jubilea is de maand juni feest
maand.
In de expositieruimte van het gemeentelijk archief te Leiden wordt
een tentoonstelling gehouden rond het thema de Latijnse School (se
dert 1838 het Stedelijk Gymnasium van Leiden), onder de titel 'Lei
den leert latijn'. In het archief zijn onder meer te zien: afbeeldingen
van rectoren, leraren oude schoolboeken en diploma's. De expositie
ruimte aan de Vliet 45 is dinsdag tot en met vrijdag geopend van 12.00
tot 16.30 uur en donderdag van 19.00 tot 21.00 uur.
Op de school zelf wordt het lustrum gevierd in de week van 4 juni tot
en met 10 juni. Zaterdag 4 juni is een reünistendag. Het feest wordt ge
opend (14.30 uur) met een toespraak van de Leidse wethouder van on
derwijs mevrouw H.C.M. van Dongen. Aansluitend wordt het school
bestuur het gedenkboek 'Meer dan zes eeuwen Leids gymnasium'
aangeboden.
De leerlingen zullen de gehele week in renaissance-stijl doorbren
gen. Maandag en dinsdag zijn er themadagen, woensdag weordt er ge
sport, donderdag staat in het teken van de renasissance-kunst en vrij
dag is er een speurtocht door de stad.
Amsterdamse rockband Fatal Flowers: het
wankel en de business hard.
broos, de positie
BAYRUT - Een jongetje draagt de helm van een iets oudere jongen,
gewapend met een geweer in een zuidelijke wijk van Bayrut, de hoofd
stad van Libanon.
Verschillende geloofsgroepen uit Syrië en Iran strijden in deze wij
ken om de macht. In de wijk waar deze foto werd genomen is de pro-
Iraanse Hezbollah (partij van God) heer en meester. De strijd wordt
gevoerd tegen de zogenaamde Amal-milities. (foto anp>
«eb (e tfh e" to ie Waai' MkrkSut mi* |e fócWtowd
(wordt vervolgd)
