EIDEN
Bijna 800 klachten over seksueel geweld in Leiden
Behoefte aan nieuwe visie
op ruimtelijke ontwikkeling
m
LEIDSCH
DAGBLAD
Stichting Tegen Seksueel Geweld viert eerste lustrum; oprichting Incestteam
Meeuws
Bijzondere
expositie in
Pijpenkabinet
Centrum
Milieukunde
bestaat
tien jaar
Culturele
bedrijfjes
in pand aan
Nieuwstraat
Opinie
ZATERDAG 14 MEI 1988
LEIDEN - Gedurende het jaar 1987
zijn in totaal bijna 800 klachten ge
turfd die verband houden met
seksueel geweld in Leiden. De
klachten lopen uiteen van telefo
nische hijgers tot verkrachting,
van exhibitionisme tot incest.
Vooral het aantal meldingen van
incest is toegenomen. Bij de Leidse
politie kwamen het eerste kwartaal
van dit jaar 13 aangiften binnen.
Het districtsbureau te Leiderdorp
van de rijkspolitie krijgt gemid
deld elke week een melding over
incest.
door
Henk van der Post
Het werkelijk aantal gevallen
van incest is een veelvoud daarvan
omdat bij de politie alleen de aan
giften worden bijgehouden. In een
groot aantal andere gevallen komt
het niet tot een 'zaak', vaak omdat
incest moeilijk te bewijzen is. De
indruk bestaat dat incest niet is
toegenomen, maar dat als gevolg
van een grotere openheid over het
onderwerp, betere opvang en bege
leiding, meer slachtoffers bereid
zijn naar politie of hulpverleners te
stappen.
Vijftien procent van alle vrou
wen is slachtoffer van incest (ge
weest). Bij een derde is dat al be
gonnen tussen de geboorte en het
vijfde levensjaar. Een ander deel,
eveneens een derde, is er mee ge
confronteerd toen zij tussen de 5 en
12 jaar oud waren. En dan blijft er
nog een derde over waarbij vrou
wen na hun 12de met incest zijn ge
confronteerd. Cijfers uit internatio
naal onderzoek.
De stichting Samenwerkings
verband Tegen Seksueel Geweld
heeft geen reden te denken dat die
cijfers voor Leiden en omgeving
anders zijn. Vandaar dat er vanaf 17
mei in Leiden een speciaal Incest
team gaat draaien. In Alphen aan
den Rijn en de duin- en bollen
streek zijn dergelijke teams in op
richting.
Sportmassage
Het Sportorganisatieburo houdt
maandag 16 mei een informatie
avond over de rijkserkende opleiding
sportmassage. Wie interesse heeft
kan om 19.30 uur terecht in het Olga-
complex aan de Jan Evertsenstraat
99. Voor gratis brochure schrijven
naar MSP, Postbus 123,2300 AC Lei
den.
De Burcht
Muziekvereniging De Burcht houdt
zondag 15 mei een klaverjas- en
sjoelmiddag in haar onderkomen aan
de Aalmarkt 9. Aanvang 14.00 uur,
kosten 2,50 gulden.
LEIDEN - In het maandag in deze
krant verschenen artikel over me
vrouw Lovink in verband met haar
70-jarig dienstverband met de fa
milie Hosman, stond een een on
juistheid. De familie Hosman is
niet langer eigenaar van de delica
tessenzaak Meeuws aan de Bree-
straat. Die is onlangs in andere
handen overgegaan.
die gang van zaken diep betreurt.
Een stichting tegen seksueel ge
weld zou een vanzelfsprekend iets
moeten zijn. Activiteiten op dat ter
rein zouden deel moeten uitmaken
van het beleid van de gemeente,
vindt het Samenwerkingsverband.
Maar elk jaar, elke keer moet het
zich opnieuw bewijzen om in aan
merking te komen voor - ontoerei
kende - subsidies.
Lustrum
Het Samenwerkingsverband be
staat deze maand vijfjaar. Het eer
ste lustrum zit er op, maar het is
volstrekt onzeker of de stichting
het tweede lustrum haalt; of het
zelfs wel het zesde jaar haalt. De
stichting heeft het afgelopen jaar
flink moeten inboeten op subsidies
waardoor de twee coördinatrices
de helft van hun salaris zijn kwijt-
LEIDEN - Het Pijpenkabinet aan
de Oude Vest 159-a houdt van 15
mei tot 17 juli een expositie onder
de titel 'De kleipijp als gidsfossiel'.
Deze tentoonstelling gaat over de
waarde van de tabakspijp voor de
historische archeologie. Over de
overal gevonden kleipijp heeft het
Pijpenkabinet de afgelopen jaren
door onderzoek waardevolle ken- den. Produktieprocessen worden
De huidige financiële problemen
zijn overigens met exclusief aan
Leiden te wijten. De provincie
schrapte dit jaar een subsidie van
tienduizenden guldens, terwijl een
aantal gemeenten in de regio
(Zuid-Holland-Noord) niet bereid
is geld op tafel te leggen voor de re-
Geen reden tot grote vreugde bij gionale activiteiten van het Samen-
het Samenwerkingsverband, dat werkingsverband. Naast Leiden,
geven alleen Hillegom, Valken
burg en Oegstgeest een bijdrage.
De argumenten die soms door
gemeentebesturen worden gebe
zigd om geen subsidie te geven,
hebben het Samenwerkingsver
band versteld doen staan. Een
ambtenaar liet weten geen subsidie
te geven omdat "seksueel geweld
in onze gemeente niet boven de
toelaatbaarheidsgrens komt". Ge
meentebesturen verklaren her
haaldelijk tegenover het Samen
werkingsverband dat seksueel ge
weld in hun gemeente niet voor
komt.
Ter ziele
Met de viering van het eerste lus
trum, gaat een andere stichting -
'Vrouwen Tegen Seksueel Geweld'
- ter ziele. Dat is niet omdat de
stichting alles heeft bereikt wat zij
wilde bereiken, maar onder meer
omdat de activiteiten van het Sa
menwerkingsverband en de op te
heffen stichting elkaar overlappen.
Bovendien houdt het Samenwer
kingsverband zich in breder ver
band bezig met seksueel geweld,
want ook jongens die het slachtof-
opgedaan. Op grond hiervan i
ook het standaardwerk 'De Neder
landse kleipijp, handboek voor da
teren en determineren' uitgeko-
De expositie sluit aan bij de ar
cheologische tentoonstelling 'Ne
derland ondersteboven' die in het
Rijksmuseum van Oudheden
wordt gehouden. Er is voorname
lijk uit de beginperiode van de pij-
penproduktie, eerste helft 17de
eeuw, interessant materiaal te zien.
Met beperkte technische middelen
wist de pijpenmaker toch verschil
lende kwaliteiten pijpen te maken.
De openingstijden van het pijpen
kabinet is (alleen) op zondag van
13.00 tot 17.00 uur.
LEIDEN Ter gelegenheid van
het tienjarig bestaan van het Cen
trum voor Milieukunde van de
Leidse universiteit wordt op 17 ju
ni een symposium over participatie
en partnerschap in milieubeheer
georganiseerd. Hierbij zullen enke
le zeer uiteenlopende praktijkvoor
beelden van het tot stand komen
van actieve medewerking van doel
groepen in het milieubeheer aan de
orde komen.
Milieuproblemen blijken steeds
omvangrijker en talrijker te wor-
steeds ingewikkelder. Het aantal
milieuvreemde en schadelijke stof
fen wordt groter en het gebruik van
ruimte wordt steeds intensiever.
Het beheren van het milieu wordt
daarmee een steeds grotere op
dracht. Daartegenover staat de
wens tot het overhevelen van taken
door de overheid en de groeiende
overtuiging dat het werken met
verboden en voorschriften alléén
niet tot voldoende resultaat leidt.
Andere vormen van milieube
heer krijgen daardoor steeds meer
de aandacht. Binnen die andere
vormen speelt deelneming door la
gere overheden, waterschappen,
bedrijfsleven en burgers en centra
le rol. Dit blijkt vaak tot betere re
sultaten te leiden dan wanneer het
beoogde resultaat moet worden af
gedwongen.
Het symposium begint op vrij
dag 17 juni om half tien en duurt tot
half vijf. Het wordt gehouden in
het Gorlaeuslaboratorium, Ein-
steinweg 5, Leiden.
fer daarvan zijn behoren tot het
'werkterrein' van het Samenwer
kingsverband. Voor mannen als
slachtoffer is vooralsnog geen
'ruimte'.
De totstandkoming van een sa
menwerkingsverband, waarin al
lerlei disciplines op het gebied van
hulpverlening zijn vertegenwoor
digd (politie, Riagg, Academisch
Ziekenhuis, JAC. enzovoort), was
trouwens een van de doelstellingen
van de stichting Vrouwen Tegen
Seksueel Geweld. Ze heeft de
stichting Samenwerkingsverband
eigenlijk gebaard en gekoesterd en
nu is het tijd dat zij terugtreedt.
Met 'Vrouwen Tegen Seksueel
Geweld' is het ruim zes jaar gele
den in Leiden allemaal begonnen.
Het was nadrukkelijk een actie
groep die de aandacht van velen op
seksueel geweld tegen vrouwen
vestigde en in Leiden specifiek
wees op plaatsen waar het voor
vrouwen onveilig was of waar zij
zich onveilig voelden. Voorts heeft
ze de Vrouwen Telefoon (sinds
1986) opgericht. Daarnaast werd
voorlichting gegeven en de mobie
le tentoonstelling 'Had je maar
niet...' samengesteld, die bij het Sa
menwerkingsverband te huur is.
Aangifte
Sinds de oprichting van de stich
ting Vrouwen Tegen Seksueel Ge
weld is er veel veranderd, met na
me in de hulpverlening. In het Sa
menwerkingsverband zijn activi
teiten beter op elkaar afgestemd en
is - hoewel dat soms nog te wensen
over laat - meer begrip gekweekt;
zijn vooroordelen weggenomen en
kunnen slachtoffers van seksueel
geweld over het algemeen snel en
adequaat worden doorverwezen
naar hulpverleners. De bereidheid
aangifte te doen bij de politie is
eveneens toegenomen. In noodge
vallen kan in overleg met de van
het Samenwerkingsverband deel
uitmakende instanties voor onder
dak worden gezorgd.
De globale conclusie is dat de
drempel in de loop der jaren is ver
laagd. Mensen die met seksueel ge
weld te maken hebben of hadden,
stappen makkelijker naar hulpver
lenende instanties. Bij de politie
komen niet alleen mensen die aan
gifte willen doen. Het gaat vaak
ook om algemene informatie over
seksueel geweld en welke stappen
kunnen worden ondernomen. Wel
bestaat de indruk dat klachten die
door de politie worden genoteerd
over vrouwenmishandeling "he
laas vaak worden geseponeerd". In
dergelijke gevallen is er naar het in
zicht van de officier van justitie te
weinig bewijs en wordt geen straf
vervolging ingesteld tegen ver
dachte.
Seksueel geweld is in de regel
moeilijk te bewijzen. Het gaat
meestal om twee mensen (slachtof
fer en dader) van wie de een ont
kent waarvan hij door de ander
wordt beschuldigd. Bovendien is
in 80 procent van het aantal geval
len sprake van 'een bekende'. In
verband met seksueel geweld
wordt nogal eens het schrikbeeld
van 'de man in de bosjes' opgeroe
pen, maar meestal gaat het om be
kenden zoals familieleden, buren,
mensen op werken of hulpverle-
Het vijfjarig bestaan van de
stichting Samenwerkingsverband
wordt dinsdag 17 mei gevierd met
een receptie in de Burgerzaal van
het stadhuis. Aanvang 17.30 uur.
De stichting is gevestigd aan de
Breestraat 117, tel. 254892. Het In
cestteam is vanaf 17 mei bereik
baar via het meldpunt maatschap
pelijk werk aan de Langegracht lb,
tel. 142144.
(Gegevc
leend aan
den Bergh en Marion Welling, coördi
natrices stichting Samenwerkings
verband Tegen Seksueel Geweld en
van het Incestteam; Kitty en Lilian,
beiden van de stichting Vrouwen Te
gen Seksueel Geweld; Francicn Her
mans. namens Leidse jeugd- en ze-
denpolitic lid van het Samenwer
kingsverband en het Incestteam.)
LEIDEN - Vier startende bedrijf
jes, verenigd in de op te richten
stichting Art Col, zullen zich vesti
gen in een pand aan de Niéuw-
straat 10. De stichting wordt ge
vormd door een grafisch ontwer
per, een beeldend kunstenaar, res
taurateurs van antieke kunst- en
gebruiksvoorwerpen (tevens ont
werpers van hedendaags meubi
lair) en een galeriehouder van actu
ele en hedendaagse kunst.
De stichting meent dat zij door
de combinatie van werkzaamhe
den raakvlakken heeft met de be
staande culturele instellingen in de
omgeving (Stichting Burcht. Stel
ling, bibliotheek) en dat de histori
sche waarde van het pand aan de
Nieuwstraat door de vestiging van
atelier- en galerieruimten een extra
dimensie krijgt.
Tentoonstelling
Stadsgehoorzaal
LEIDEN - Op zondag 15 mei wordt
in de Stadsgehoorzaal een Postze
gel- en Muntenmanifestatie gehou
den. De toegang voor deze van tien
uur tot half zes durende tentoon
stelling is gratis. De jeugd mag
zelfs gratis postzegels uitzoeken.
Niet alleen verzamelaarsvereni
gingen zullen in de Stadsgehoor
zaal aanwezig zijn, maar ook erken
de postzegel- en muntenhande-
laars, albumfabrikanten, verzeke
raars en beveiliging- en brandkas-
tenfirma's.
ADVERTENTIE
31 MEI AVONDBIJEENKOMST VOOR
STARTENDE ONDERNEMERS
Plaats: Kamer van Koophandel, Stationsweg 41Leiden
Tijd: Zaal open: 19.30 uur
Aanvang 20.00 uur
Einde 23.00 uur
Organisatie: Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijn
land, Regionaal Instituut voor het Midden- en
Kleinbedrijf (RIMK) en het Verbond van Neder
landse Ondernemingen (VNO)
Tijdens de bijeenkomst worden onder meer de volgende on
derwerpen door deskundige inleiders besproken:
Ondernemingsplan, marketing, financiering en ver
gunningen
Een pas gestarte ondernemer vertelt zijn ervaringen.
Programma en aanmelding:
afdeling Handelsvoorlichting van de Kamer van.
Koophandel, tel. 071-250500.
Aan deelname zijn geen kosten verbonden.
LEIDEN - De poppetjes stonden
deze week centraal bij de vraag
wie de komende jaren roergan
ger wordt op het belangrijke ter
rein van ruimtelijke ordening,
verkeer, openbare werken en
milieu in de gemeente Leiden.
De huidige fractievoorzitter van
de PvdA, M. van der Molen, van
wie genoegzaam bekend is dat zij
het wethouderschap al jaren am
bieert, gaat deze taak op zich ne
men.
door
Jan Rijsdam
Wat niet bekend is, is op welke
grondslagen de stadsvernieu
wing in Leiden verder gaat. Waar
gaat het heen met Leiden in de
jaren negentig?
In 1978 stelde de gemeente
raad het structuurplan voor de
binnenstad vast waarin een hel
dere visie op de toekomstige ont
wikkeling van het stadscentrum
werd ontvouwd. Die visie werd
later geconcretiseerd in tiental
len bestemmings- en verbete
ringsplannen, het verkeerscircu
latieplan en het Plan van Aktie.
Tegelijkertijd werd hard ge
werkt aan het herstel en de ver
sterking van de binnenstad. Het
resultaat is na 10 jaar duidelijk
zichtbaar en mag gerust de ver
dienste van oud-wethouder Waal
worden genoemd.
Rommelig
Voor wethouder Peters was
het uiteraard niet gemakkelijk in
de voetsporen van Waal te tre
den. De vette jaren van de stads
vernieuwing zijn voorbij en veel
beleidsvoornemens die uit het
structuurplan voortvloeiden wa
ren gerealiseerd. Een aantal niet.
De meeste van die niet gereali
seerde voornemens zijn de afge
lopen jaren achterhaald. Nieuwe
inzichten en feitelijke ontwikke
lingen maken bijstelling van het
structuurplan dan ook noodza
kelijk.
In het ontwikkelen van een
nieuwe totaalaanpak heeft Pe
ters niet uitgeblonken. Sterker
nog: de wethouder verklaarde
onlangs in een interview met de
ze krant geen behoefte te hebben
aan het herschrijven van het
structuurplan. Peters' ambtena
ren hebben daarover een andere
opvatting. In het tijdschrift Plan
(oktober 1987) verklaarden de ge
meente-ambtenaren J. Piret en
H. van Gelder te menen dat het
structuurplan aan bijstelling toe
is. Oud-wethouder Waal deelt, in
hetzelfde tijdschrift, die mening.
Regelmatige bijstelling van het
structuurplan voor de binnen
stad was van meet af aan zijn be
doeling.
Wethouder Peters gaf in voor
noemde publicaties evenwel te
kennen weinig te zien in een ei
gentijdse totaalvisie en stelde
min of meer dat Leiden maar te
vreden moet zijn met zijn huidi
ge status en die moet consolide
ren en voorzichtig uitbouwen.
De politicus Peters was daar
entegen uitgerust met een flink
portie dadendrang en ventileer
de op deelgebieden van de ruim
telijke ordening regelmatig fris
se ideeën en nieuwe beleidsvoor
nemens die hij gewend was op
luidruchtige wijze naar voren te
brengen. De periode-Peters
werd zodoende in toenemende
mate gekenmerkt door gelegen-
heidsbeleid dat door menigeen
als rommelig wordt
Genoegzaamheid
Besluiteloosheid en ideeën
waar je na verloop van tijd niets
meer van hoort (grote parkeer
terreinen rond de stad, extra geld
voor woningbouw, extra geld
voor huizenbouw) zijn een ge
volg van die invalshoek. Het ont
wikkelen van een totaalplan voor
een deel van de stad (het Sta
tionskwartier) verloopt uiterma
te traag.
Alom valt te beluisteren dat
het elan en het enthousiasme van
het eerste uur is verdwenen en
dat Leiden bezig is zijn voor
sprong uit de beginjaren '80 te
verliezen. Terwijl tal van grote en
middelgrote steden in Neder
land zich opmaken om een to
taalvisie op de stad in de jaren
negentig te ontwikkelen over
heerst in Leiden de genoegzaam
heid over wat tot stand is ge
bracht en ontbreekt het in toene
mende mate aan fut en politieke
wil om een duidelijk gezicht te
geven aan het toekomstig ruim
telijk beleid.
Ambtelijk is de behoefte aan
een integraal plan voor de gehele
stad sterk aanwezig en wordt
thans wel gewerkt aan een aan
zet daartoe. In die beleidsvoorbe
reiding is politieke sturing en be
geleiding onmisbaar. Aan die
taak is Peters dus niet toegeko
men. Het vertrek van de wethou
der komt op een moment dat de
vaste koers uit zicht is verdwe
nen en tal van ad-hoc beslissin
gen zijn genomen (op verkeers
gebied bijvoorbeeld) die steeds
moeilijker in een contekst zijn te
plaatsen. Het verwaarlozen van
die samenhang moet de wethou
der langzamerhand ook als een
handicap zijn gaan erkennen.
De balans opmakend lijkt het
wethouder Peters vooral te heb
ben ontbroken aan politiek
management om zijn eigen amb
tenarenapparaat zo te hanteren
dat er een optimaal rendement
uit te halen valt. Peters was ei
genlijk meer een politicus dan
een bestuurder.
Een en ander wil niet zeggen
dat wethouder Peters niet ook
zijn verdiensten heeft gehad. De
introductie van het belangheb
benden-parkeren in de binnen
stad en het doorbreken van de
impasse rond de Breestraat zijn
enkele belangrijke wapenfeiten.
Van der Molen
Bij het aantreden van wethou
der Van der Molen is het onver
mijdelijk te constateren dat er
dringend behoefte is aan sturend
vermogen en duidelijkheid over
de richting waarin Leiden zich
zou moeten ontwikkelen, over
hoe gewenste ontwikkelingen
gestimuleerd kunnen worden en
ongewenste zaken een halt
wordt toegeroepen.
Het is tijd om op nieuwe ont
wikkelingen nieuwe antwoor-
den te zoeken. Tijd om de afslui
ting van de Breestraat te voegen
in een totaalplan over de ver-
keerscirculatie en een antwoord
te geven op de explosieve groei
van het autoverkeer die in de
Vierde Nota Ruimtelijke Orde
ning wordt voorspeld. Het is nu
de tijd om de inbreidingsproble-
matiek (bouwen in bestaande
wijken) en het stadsgroen met el
kaar in samenhang te plaatsen.
Het is nu ook de tijd om de wij
ken uit de jaren vijftig en zestig,
in de ring rond de binnenstad,
aan te pakken.
En het is nu meer dan ooit de
tijd een brug te slaan tussen
stadsvernieuwing en economi
sche ontwikkelingen om duide
lijkheid te bieden aan onderne
mers en potentiële investeerders
zodat de gemeente een bereken
bare partner is. Koitom: het is
tijd voor een nieuwe integrale vi
sie op de ruimtelijke ontwikke
ling van Leiden in de jaren ne
gentig.
In het tijdschrift Plan heeft
oud-wethouder Waal, niet ten on
rechte, het beeld geschetst van
een stad die de laatste jaren een
sterke opleving heeft doorge
maakt. "De continuering daar
van vereist echter nog een voort
durende aandacht", stelt hij.
Nieuw elan en doortastendheid
beleid van de toekomstige stads
bestuurder zullen daarvoor hard
nodig zijn.
STAD LEIDEN STAD LEIDE
STAD LEIDEN STAD LEIDE
STAD L E I DE
STAD LEIDEN STAD LEIDEN
