'Alleen voor t allerbeste
staal is er nog toekomst'
GRATIS KfffSJ
Interview
Bedrijven 'vrouwvriendelijk'
als het ze maar goed uit komt
Religieuzen: luchtvaartverdrag met Zuidafrika opzeggen
DüLLt eiirvIA EjS
PAGINA 2
WOENSDAG 11 MEI 1988
Voorzitter Hooglandt (Hoogovens) vertrekt in periode van herstel
IJMUIDEN Bestuursvoorzitter Jan
Daniël Hooglandt van Hoogovens Groep
had zich mogelijk een vertrek in gunsti
ger omstandigheden voorgesteld. Nu hij
na 34 jaar met vervroegd pensioen gaat, is
het IJmuidense concern weer in de rode
cijfers terecht gekomen. "Het is een
beetje zuur, juist in het jaar waarin ik ver
trek". De negatieve resultaten van 1987
zijn echter, naar de overtuiging van
Hooglandt, slechts van tijdelijke aard.
De resultaten van Hoogovens Groep
vielen over 1987, na drie winstgevende ja
ren, bitter tegen. Vooral de koersval van
de Amerikaanse dollar en de daardoor
sterk verminderde opbrengstprijzen van
de produkten hadden een negatieve in
vloed op de bedrijfsresultaten. Hoog
ovens sloot het jaar af met een verlies van
76,4 miljoen gulden.
Hooglandt beschouwt dit als een ern
stige, maar evenzeer tijdelijke inzinking
in een periode van aanhoudend herstel.
Hoewel Hoogovens op verschillende
fronten nog met fikse tegenwind te kam
pen kan krijgen, is het beeld in de ogen
van de scheidende voorzitter toch gun
stig. Het IJmuidense bedrijf, dat behalve
haar activiteiten in staal ook een fors
groeiend belang in aluminium heeft,
heeft immers volop geïnvesteerd in mo
derne installaties, die de mogelijkheid
bieden voor een uitgebreider assortiment
hoogwaardige produkten. Dat plaatst
Hoogovens in een relatief gunstige posi
tie in vergelijking met de buitenlandse
concurrentie, meent de Hoogovenstop
man.
Hooglandt: "Wij geloven in de toe
komst van staal, maar dan alleen
van het allerbeste. De mogelijkhe
den voor uitbreiding liggen in
meer hoogwaardige technologi
sche produkten. Daarmee kun je
binnen het staalbedrijf een heel
eind komen. Wij hopen dat waar te
kunnen maken".
door
Andrew Groeneveld
De concurrentie van produkten
als kunststof is volgens Hooglandt
dan ook van minder grote beteke
nis dan menigeen denkt. De voor
zitter: "Ik denk niet dat de plastics
staal uiteindelijk zullen verdrin
gen. Staal is zijn eigen concurrent,
het wordt steeds dunner en ster
ker. Het produkt van vandaag is
niet meer met dat van gisteren te
vergelijken"
Als het niet de concurrerende
produkten zijn, die bij voortduring
de strijd met staal aanbinden, dan
zijn het wel de niet-westerse bedrij
ven die de positie van Hoogovens
en collega-bedrijven in de Europe
se Gemeenschap kunnen bedrei
gen. Hooglandt ziet het zover ech
ter niet gauw komen. Vooral de be
tekenis van staalbedrijven in lan
den als Brazilië en Korea moet niet
worden overschat, ondanks het feit
dat het aandeel van deze landen op
de wereldmarkt tussen 1974 en
1986 toenam van 12 naar 21 pro
cent.
Loonkosten
Voor de hoogwaardige produk
ten komt bij Hoogovens steeds
meer hoger geschoold personeel in
dienst. Waar in 1976 slechts een op
de vijf nieuwe werknemers een
universitaire of HBO-opleiding
had genoten, daar lag dat percenta
ge in 1986 al op 49 procent. Hoog
landt: "Ook de traditionele staalbe
drijven, voor zover je daar bij ons
nog over kunt spreken, stellen
steeds hogere eisen aan de oplei
dingsniveau. Want door gebruik te
maken van de kwaliteiten van het
personeel kunnen we ook meer au
tomatiseren. Dat is een van de ma
nieren om de loonkosten in de
hand te houden, want onze loonsi-
tuatie is bij de huidige valutakoer
sen toch moeilijk. Daar zullen we
toch een oplossing voor moeten
vinden".
Hoogovens kan door hogere pro-
duktiviteit de concurrentiepositie
verbeteren. In dat verband wordt
het aantal personeelsleden terug
gebracht van 16.800 werknemers
nu naar 15.000 in 1990. Maar een
verder herstel is niet alleen van die
maatregelen afhankelijk. De dol
larkoers, de beëindiging van het
stelsel van produktieplafonds van
de Europese Gemeenschap in de
loop van de komende zomer, pro
tectionistische maatregelen in het
belangrijke afzetgebied Noord-
Amerika en de conjunctuur zullen
een nog veel belangrijker stempel
op de toekomst van het bedrijf
drukken.
Toch is Hooglandt ook daarover
niet somber gestemd. "We zijn
minder somber dan een half jaar
geleden over het loslaten van de
produktieplafonds. Het was lang
onzeker wat er op de markt zou ge
beuren. Nu zie je dat er feitelijk
weinig verandert. Het zal, ver
wacht ik, ook wel loslopen. Voor de
overgang naar een vrije markt is dit
niet de slechtste tijd".
Daarbij hoopt de bestuursvoor
zitter dat importbeperkende maat
regelen in de Verenigde Staten,
waardoor in 1983 een belangrijk af
zetgebied van Hoogovens in gevaar
kwam. op den duur worden afge-
7.wakt gezien de tekortën aan half
fabrikaten in de VS. Ook de dollar
koers heeft zich in het eerste kwar
taal van dit jaar weer stabiel ge
toond, zo constateert de vertrek
kende hoogste baas met voorzichti
ge tevredenheid.
Blijven over de gevolgen van de
beurskrach in oktober vorig jaar.
die Hooglandt niet zegt te kunnen
overzien: "De internationale con
junctuur heeft zich ondanks de
beurscrash verbazend goed gehou
den. Sommige mensen zeggen dat
het alleen een correctie was. Maar
of dat zo is... In 1929 is de crisis ook
Estel
Hooglandt, die op 11 mei tijdens
een vergadering van aandeelhou
ders de voorzittershamer over
draagt aan O.H.A. van Royen, maar
als lid van de raad van commissa
rissen aan het bedrijf verbonden
blijft, trad in 1954 bij het concern in
dienst. Na omzwervingen in ver
schillende functies werd hij in 1970
lid van de raad van bestuur van de
Koninklijke Nederlandsche Hoog
ovens en Staalfabrieken. Bij de fu
sie in 1972 tussen KNHS en het
Westduitse Hoesch werd hij tevens
lid van de raad van bestuur van Es-
tel, in 1977 zelfs voorzitter. Toen in
1982 Estel werd ontbonden, bleef
hij voorzitter van de raad van be
stuur van de nieuwe Hoogovens
Groep.
Hooglandt, terugkijkend: "Nee,
het is geen tochtje met de wind
mee geweest. In het begin was er
nog een enorme groei. We wisten
niet of we het zo snel konden bij
houden. Er werd gelachen, we wa
ren optimistisch, we waren het bes
te staalbedrijf van de wereld. Toch
waren we klein en hadden weinig
in de melk te brokkelen".
"Na enige tijd bleek dat het ver
standig was om samen te werken
en op die manier dure installaties
te bekostigen. Estel begon schitte
rend, de vooruitzichten waren
goed. Het Hoesch-bestuurslid Har
ders zei zelfs tegen mij: Wir bauen
für Sie ein schónes Imperium. In
1972 de fusie, twee jaar later was er
een energiecrisis en een verzadigde
markt. In het begin dachten we: dit
is tijdelijk, maar het dal was langer
en dieper dan we dachten.
Na het einde van Estel was het
voor Hoogovens in 1982 tijd om op
eigen benen te staan. Hooglandt:
"Dat was toch een bevredigende
periode, we zijn er weer behoorlijk
bov enop gekrabbeld"
Overname
Hoogovens is één van de onder
nemingen die aan de Amsterdamse
effectenbeurs staan genoteerd en
het initiatief hebben genomen tot
de oprichting van de Vereniging
Effecten Uitgevende Ondernemin
gen. Bestuurslid Albrecht zit zelfs
namens het beursfonds van Hoog
ovens in het voorlopige bestuur
van de VEUO. De vereniging vor
men een front tegen het beursbe-
stuur, dan plannen heeft tot beper
king van beschermingsconstruc
ties, die vijandige overnames on
mogelijk maken.
Volgens Hooglandt, die vorige
maand tijdens de presentatie van
de jaarcijfers de plannen van het
beursbestuur al krachtig van de
hand wees. is er evenwel geen di-
rekte aanleiding om via de VEUO
tegen in de lucht hangende overna
mes in het geweer te komen. De
voorzitter: "Op dit moment is er
mij geen belangstelling bekend.
Onze uit de oorlog daterende be
schermingsconstructies zijn zeer
effectief. Het gaat ook niet aan om
de aandeelhouders eenzijdig te la
ten beslissen de zaak in andere
handen te geven, hoewel dat voor
hen weieens aantrekkelijk kan zijn.
Zoiets past ook niet in onze opvat
tingen, dat zo'n bedrijf is geworteld
in de maatschappij, meer is dan
een fabriek. Dit bedrijf zien wij als
een belangengemeenschap van
verschillende groepen. Hoogovens
als een basisonderneming is iets
speciaals".
Uitstoot
Met de omvangrijke milieu-in-
vesteringen, die Hoogovens de af
gelopen jaren heeft gedaan, 'loopt
het staalconcern volgens Hoog
landt voorop in de Nederlandse in
dustrie. De eisen zijn dan ook in dit
deel van West-Europa het hoogst,
zo zegt hij. De voorzitter, die de re
cente problemen met het provin
ciebestuur over de zwaveldioxyde-
uitstoot van de sintelfabriek afdoet
als een 'incident', zegt daarover:
"Van schone lucht alleen kun je
niet leven, maar zonder ook niet.
Dat blijft het dilemma. In de perio
de van 1980 tot en met 1986 hebben
wij 433 miljoen aan milieu-investe
ringen gedaan. Ter vergelijking: in
diezelfde periode boekten wij een
nettoresultaat van tien miljoen.
Kortom, wij voldoen ruimschoots
aan de wettelijke vereisten. Als het
kan, doen we zelfs een beetje
Nog altijd actuele strijdkreet uit een inmiddels v
tegenover kinderopvang, niet vanwege de kosten, r
vervullen.
"Steeds meer bedrijven nemen
maatregelen om de positie van
vrouwen te verbeteren. Maar van
een zogenaamde positief actie
plan, een samenhangend pakket
van maatregelen om gelijke kan-
realiseren, is in de meeste geval
len absoluut geen sprake". So
ciologe Ria Hermanussen laat er
geen twijfel over bestaan. In een
groot aantal ondernemingen ge
beurt wel iets om de positie van
vrouwen te verbeteren, maar nog
veel te weinig om van wezenlijke
veranderingen te kunnen spre
ken.
door
Nicole Lucas
In opdracht van het ministerie
van sociale zaken onderzocht
Hermanussen diverse bedrijven
waar wél substantiële maatrege
len zijn genomen. Het was geen
eenvoudige klus om die te vin
den. In het rapport 'Doorstro
ming van vrouwen in het be
drijfsleven'. dat deze week werd
gepresenteerd, worden uiteinde
lijk zeven gevallen besproken:
de KLM, de PTT, Holec, Wang.
Albert Heijn, Philips en het
Utrechtse gemeentevervoerbe
drijf.
Uit die voorbeelden blijkt heel
duidelijk waarom bedrijven
overgaan tot actie om meer vrou
wen binnen te halen en er voor te
zorgen dat ze doorstromen naar
hogere functies. Hermanussen:
"Het idee dat het nodig is in ver
band met rechtvaardigheid of
dat bedrijven moeten aansluiten
bij bepaalde maatschappelijke
ontwikkelingen speelt wel een
rol, maar is zeker niet van door
slaggevende betekenis. Het zijn
vooral bedrijfseconomische ar
gumenten die van invloed zijn".
Een dreigend tekort aan vak
bekwaam personeel is een veel
genoemde reden om in het aan
namebeleid specifiek de aan
dacht te richten op vrouwen. Het
gaat dan vooral om technische,
informatica- en management
functies. Holec bijvoorbeeld
kent sinds 1984 een officieel be
leid om meer vrouwen aan te
stellen in hogere functies. Het
streven is voor 1990 20 tot 30 pro
cent van het aantal manage-
mentsfuncties door vrouwen te
laten bezetten. Per jaar wordt
een streefcijfer vastgesteld. De
verantwoordelijkheid ligt bij de
directeur Sociale Zaken, die een
bonus ontvangt als dat aantal
ook wordt gehaald.
Behalve door een dreigend te
kort aan managers wordt het be
leid bij het elektrotechnisch be
drijf ook ingegeven door het idee
i belangrijke po
sitieve inbreng kunnen hebben
in het bedrijf. Hermanussen:
"Het denken over de beste ma
nier om een bedrijf te organise
ren is de laatste jaren sterk in be
weging. Men wil af van de starre
bureaucratische organisatievor
men van de jaren zeventig. Om
flexibel en slagvaardig te kun
nen reageren wordt een groter
beroep gedaan op de betrokken
heid en inzetbaarheid van de
werknemers. Dat vereist ook een
andere stijl van leiding geven,
minder autoritair en meer ge
richt op samenwerken".
Vrouwen nu, zo is het idee. zijn
bij uitstek geschikt als de 'nieu
we manager'. Ze leggen makke
lijker contact, hebben meer aan
dacht voor persoonlijke relaties,
streven meer naar overeenstem
ming en zijn minder geneigd hun
zin kost wat kost door te duwen.
Deze als 'typisch vrouwelijk'
aangemerkte eigenschappen
maken hen dus zeer geschikt om
de bedrijfscultuur te veranderen.
Dat aspect speelde ook bij het
gemeentevervoerbedrijf in
Utrecht een belangrijke rol bij
het besluit om het beroep bus
chauffeur open te stellen voor
vrouwen. Begin jaren tachtig
kwamen er steeds meer klachten
van passagiers. Geconstateerd
werd toen dat bij de werving van
chauffeurs te veel de nadruk lag
op de rijvaardigheid en te weinig
op de capaciteiten op het sociale
vlak. Door het aannemen van
vrouwen zou de dienstverlening
aanmerkelijk kunnen verbete
ren, zo werd verwacht. Achterlig
gende gedachte was ook hier dat
vrouwen over betere contactuele
eigenschappen beschikken en
hulpvaardiger zijn ingesteld dan
Op straat
Hermanussen: "Het is inder
daad heel opmerkelijk dat opvat
tingen over de verschillen tussen
mannen en vrouwen, die vaak in
het nadeel werkten van de
laatsten, nu juist zorgen voor een
expliciete belangstelling voor
vrouwen in bepaalde functies'".
Volgens sommigen is dat een ge
vaarlijke ontwikkeling: de wind
hoeft maar even uit een andere
wind te waaien en vrouwen wor
den weer op straat gezet.
Hermanussen is daar niet zo
bang vcor. "Je kunt het niet ver
gelijken met de jaren zestig toen
er een groot beroep wérd gedaan
op gehuwde vrouwen, die ver
volgens in de jaren zeventig col
lectief werden gedumpt. In de
eerste plaats ging het toen vooral
om laaggeschoolde werkneem
sters, nu wordt er juist een be
roep gedaan op geschoolde
krachten. Vrouwen hechten te
genwoordig bovendien veel be
lang aan een baan en ook in de
hele samenleving wordt het
■recht van vrouwen op betaald
werk toch langzaam maar zeker
erkend".
Het feit dat stereotype beelden
nog steeds zo'n belangrijke rol
spelen betekent volgens haar
echter wel dat vrouwen heel alert
moeten blijven: "Want het uit
eindelijk doel is natuurlijk dat
mensën, ongeacht of ze man of
vrouw zijn, worden geselecteerd
op individuele eigenschappen en
kwaliteiten". Die situatie is ech
ter nog lang niet bereikt, ook niet
bij de 'voorbeeldbedrijven'.
Hermanussen signaleert overi
gens ook een negatieve kant aan
de trend naar een flexibeler be
drijfsvoering: "Gevolg daarvan
is ook dat ondernemers steeds
vaker een beroep doen op allerlei
tijdelijke krachten, zeker voor de
lagere functies, en zoveel moge
lijk proberen te vermijden men
sen in vaste dienst te nemen. En
je ziet dat vooral vrouwen in der
gelijke banen terecht komen".
Extra moeilijk
Het aantal onderzochte bedrij
ven is volgens Hermanussen te
klein om daaraan vergaande con
clusies te verbinden over maatre
gelen die gunstige effecten heb
ben voor vrouwen. "Het is heel
erg afhankelijk van het type be
drijf. Waar bij het opzetten van
een emancipatiebeleid in ieder
geval wel op gelet moet worden,
is dat de verschillende partijen
erbij worden betrokken". Is dat
niet het geval, dan kan het ge
beuren dat het vrouwen extra
moeilijk wordt gemaakt. Zoals
bij het Utrechtse vervoerbedrijf,
waar de directie de mannelijke
chauffeurs totaal niet had be
trokken bij het besluit om vrou
wen te gaan werven. Dat gaf, ze
ker in het begin, aanzienlijke
spanningen.
Wat door het onderzoek weer
eens is bevestigd-ig dat goede en
betaalbare kinderopvang een ab
solute voorwaarde is om de com
binatie van betaald werk met de
zorg voor kinderen te kunnen
combineren. De. aarzeling bij be
drijven om op dat gebied iets te
regelen is echter heel groot. Her
manussen: "Opmerkelijk is dat
bedrijven zeggen dat de kosten
eigenlijk niet het grootste be
zwaar zijn. Maar ze zijn als de
dood om een voorhoedefunctie
te vervullen".
Volgens de sociologe is het
dan ook noodzakelijk dat de
overheid op dit gebied het voor
touw neemt. "Als de overheid
haar voorbeeldfunctie serieus
neemt, zal ze op dit gebied initia
tieven moeten ontplooien".
OEGSTGEEST Het Centraal
Missionair Beraad Religieuzen
vraagt de Nederlandse regering
in een brief, de KLM-lijndienst
op Zuidafrika te verbieden en het
luchtvaartverdrag met dat land
op te zeggen. Volgens het Beraad
het beleidsorgaan van de reli
gieuze orden en congregaties op
het gebied van de missie
maakt elke Nederlandse druk op
Zuidafrika veel indruk.
De organisatie herinnert ook
aan de afspraak in Europees ver
band dat geen Europees bedrijf
mag profiteren van de Ameri
kaanse boycot van lijndiensten
met Zuidafrika. Het Beraad van
de religieuzen vraagt zich af of de
KLM deze afspraak niet schendt.
Opschorting van het lucht
vaartverdrag, meent het Beraad,
is een zeer goede vorm van 'se
lectieve sanctie', "die nagenoeg
uitsluitend het blanke deel van
de bevolking treft". De organisa
tie heeft de besturen van alle reli
gieuze orden en congregaties ge
vraagd, zo min mogelijk met de
KLM te reizen als deze lucht
vaartmaatschappij op Zuidafri
ka blijft vliegen.
Eerder dit jaar heeft het Cen
traal Missie-Commissariaat in
Oegstgeest al bij de regering aan
gedrongen op verbod van de
KLM-lijndienst naar Johannes
burg.
Missionaris
Volgende week (15 tot 22
mei) houdt de Rooms-Katholie-
ke Kerk in ons land de pinkster
actie 'Week voor de Nederlandse
Deze gezamenlijke
actie van de Nederlandse reli
gieuzen en de kerkprovincie
nu voor de achttiende keer -
wordt georganiseerd door het
Centraal Missie-Commissariaat
in Oegstgeest.
Doel is voorlichting geven
over het werk van de missiona
rissen en het doorgeven van hun
ervaringen aan de Nederlandse
geloofsgemeenschap, en het
werven van fondsen om in hun
persoonlijke noden te kunnen
voorzien. Er zijn op het ogenblik
ongeveer 4000 missionarissen.
Dat zijn zusters, priesters, broe
ders en leken-ontwikkelingswer-
kers.
Vorig jaar bracht de actie ruim
drie en een half miljoen gulden
op. Dat was f. 50.000 meer dan in
het jaar daarvóór. Als deze stij
ging doorzet, zal het mogelijk
worden de missionaris ook te
helpen bij het betalen van de
hoog opgelopen ziektekosten
premies. In de laatste bestuurs
vergadering - onder voorzitter
schap van de gepensioneerde
bisschop Bluyssen werd.be
sloten, een fonds in het leven te
roepen voor de ziektekostenver
zekering van missionarissen op
verlof.
'Risk-88'
De 'Risk-manifestatie' van
de 'Youth for Christ', van Hemel
vaartsdag tot zondag in de Haag
se duinen, biedt jongeren een
kans "geestelijk en lichamelijk
eens uit te waaien" en een moge
lijkheid tot 'concrete beleving
van geloof.
"We willen met zeggen: zo
moet je nou een kerkdienst hou
den", zegt Dik de Jong, die bij
deze evangelisch geïnspireerde
jongerenorganisatie verantwoor
delijk is voor de evenementen,
zoals het Flevo-festival. "Onze
belangrijkste doelstelling is het
geestelijk toerusten van jonge
ren uit verschillende kerken.
Maar de afgelopen vier jaar is wel
gebleken, dat onze vieringen in
een behoefte voorzien. "Dat mis
ik nu in mijn kerk", zeggen deel
nemers vaak na afloop".
Omdat 'Youth for Christ' het
afgelopen jaar meermalen door
kerkelijke instanties werd bena
derd met het verzoek om tek
sten, is dit jaar een aantal predi
kanten uitgenodigd de vieringen
mee te maken. Zo krijgen de
voorzitter van de hervormde sy
node, ds. Wallet, secretaris ds.
Van der Zee van de Raad van
Kerken, de Amsterdamse predi
kant Van Essen en ds. Suur-
mond van de Charismatische Be
weging na afloop gelegenheid
hun ervaringen tijdens de vierin
gen uit te wisselen.
Vraag is, hoe kerken kunnen
leren van de Risk-vieringen en of
ze ook bereid zijn ideeën op te
pakken, eventueel met hulp van
'Youth for Christ', om zo jonge
ren weer voor de kerk te interes
seren. Op verscheidene plaatsen
zijn na Risk-87 experimentele
diensten gehouden, waarbij de
avondprogramma's van deze ma
nifestatie werden gebruikt.
Overdag kunnen de gemid
deld 700 jongeren van 16 tot 23
jaar die Risk-88 in de Haagse dui
nen bezoeken, kiezen uit diverse
lezingen en gespreksgroepen. Er
is veel aandacht voor toneel,
dans en muziek. Verder 'medita
tieve rondgangen' en 's avonds
bezinning op teksten van Moe
der Teresa en Martin Luther
King om met stiltes en liederen
het thema van dit jaar "Hij die
is, was en komt" inhoud te ge-
Elke avond heeft een eigen
symbool. Nieuw aan de Risk-vie
ringen voor kerkelijk Nederland
is. volgens De Jong, een sterke
nadruk op symboliek en de be
trokkenheid van de jongeren.
"Er is veel uitwisseling tussen
podium en publiek. De deelne
mers worden gedrongen na te
denken en een standpunt te be
palen over alles wat ze krijgen
voorgeschoteld. We bieden
handvatten om stil te staan bij
het geloof'.
Een deel van de Risk-bezoe-
kers heeft de kerk al min of meer
vaarwel gezegd. De Jong: "In on
ze vieringen ontdekken ze wat ze
gemist hebben in de kerk. Jonge
ren vinden in veel kerkdiensten
weinig of niets terug van wat ze
bezighoudt. Vaak wordt iedere
keer weer dezelfde trage liturgie
afgelopen. In Risk ontdekken ze.
dat diensten ook op heel andere
manier kunnen worden inge
vuld".
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen
te Baarn en te Huizen (deelge
meente 'De Goede Herder') G. S.
Alma Epe (buitengewone wijk-
gemeente).
Gereformeerde Kerken: aan
genomen de benoeming tot pas
toraal assistent te Wijk bij Duur
stede (deelwetk) J. Riesebos al
daar.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepen te Axel voor
missionaire dienst in Gent H.
Drost Rotterdam-Oost, te Schild-
wolde (Gr.) C. J. Mewe Terneu-
zen, te Waddinxveen L. Hoogen-
doorn Musselkanaal-Valther-
mond.
Leiden. In de radio-uitzen-
ding van Moker (Media Overleg
Kerken in Rijnland en Bollen
streek) van morgenavond 7 uur
tot half 8 (FM 105.7 en (via de ka
bel) FM 88.1) komen de volgende
onderwerpen ter sprake: oprich
ting van de stuurgroep 'Vrouw,
kerk en geloof in het bisdom
Rotterdam, activiteiten in Lei
derdorp met betrekking tot het
proces 'vrede, gerechtigheid en
heelheid van de schepping' (We
reldraad) en het zomerprogram-
ma van de Hooglandse kerk in
Leiden (gesprek met
Kastelein-Nijdam, gastvrouw
van deze kerk).
Grote Kerk Den Haag. Met
ingang van woensdag 18 mei is
de Grote of Sint Jacobskerk 'in
het centrum van Den Haag over
dag te bezichtigen van maandag
tot en met zaterdag tussen 11 en 4
uur, behalve wanneer er mani
festaties zijn.
Na algehele restauratie fun
geert deze kerk, die vele jaren het
bloeiend centrum was van her
vormd gemeenteleven, hoofdza
kelijk als cultureel centrum. Zo
zijn er tentoonstellingen, concer
ten, beurzen en besloten partij
en. Eenmaal per week is er een
rondgang onder deskundige be
geleiding. Dat is elke woensdag
middag om 2 uur. Maximaal 25
bezoekers per keer kunnen in
groepsverband de toren beklim
men (321 treden). Op twee zol
ders is een tentoonstelling inge
richt over de geschiedenis van de
toren, het carillon en de speelta
fel.
Paus
De paus heeft de Boliviaanse
bisschoppen opgeroepen geen
compromissen te sluiten in hun
verzet tegen schendingen van so
ciale rechtvaardigheid. "Die
gaan immers in tegen het evan
gelie en de mensenrechten".
"Daarbij moeten de bisschoppen
zowel onrechtvaardige metho
den van de rijken aan de kaak
stellen als de weigering van ar
men hun plicht te vervullen".
Ook bracht de rooms-katholie-
ke kerkleider de agressieve wer
vingsmethoden van fundamen
talistische sekten ter sprake. "Zij
brengen de gelovigen in verwar
ring en kunnen in zeer korte tijd
de juistheid en eenheid van het
evangelie teniet doen". Hij vroeg
de bisschoppen, de gelovigen
goed toe te rusten. Bisschoppen
moeten de gelovigen in staat stel
len, "in een geest van gezonde
oecumene tegenover de broe
ders en zusters in andere kerken
en met respect voor allen, trouwe
kinderen van de kerk te blijven".
De paus riep alle landen ter
wereld op, een eind te maken aan
armoede en onderontwikkeling
in de Derde Wereld en mee te
werken aan de oplossing van de
schuldencrisis.
