'Ouderwetse' ijsshow in het theater 1» 'Acteurs niet altijd beestenvolk' Benno Barnard en zijn klaaglied om Brussel Jan Brokken verdient Van der Hoogt-prijs WOENSDAG 11 MEI 1988 PAGINA 29 Engelse revue met 22 voorstellingen naar Scheveningen The Hot Ice Show: Engelse ijsrevue in het Scheveningse Circustheater. (foto gpd» EDINBURGH (GPD) - In de kleedkamers en het toneelhuis van het fraaie Victoriaanse King's Theatre in Edinburgh ligt een wandelroute van met breed plakband vastgeplakte repen vloerbedekking. De ac teurs en actrices die zich er in steeds wisselende uitdossin gen overheen spoeden hebben kunstschaatsen ondergebon den. Ze vertonen hun kunsten op een oppervlakte van 15 bij 11 meter ijs, dat is ontstaan door 9000 liter water geduren de 24 uur op een systeem van koelhuizen te sproeien. Edin burgh was het eindstation van de Britse tournee van het Blackpool Pleasure Beach-ge- zelschap, dat van woensdag 11 tot en met zaterdag 28 mei met zijn Hot Ice Show het Scheve ningse Circus Theater aan zal doen voor een serie van 22 voorstellingen. Scheveningen heeft daarmee iets bijzonders in huis gehaald. Het is de enige plaats op het continent waar voor het eerst in tientallen ja ren een ijsshow in theatervorm te zien zal zijn. In de iets vervallen coulissen van het King's Theatre heerst de met niets te vergelijken sfeer van de aloude reizende theatertroupe die de eindjes meer met humor dan met klinkende munt aan elkaar weet te knopen. Tourmanager Don Auty mist de tanden in zijn boven kaak en haalt adem via de nimmer afwezige sigaret. Als ster-schaatser Mark Roberts vlak voor aanvang van de woensdagmatinee namens het gezelschap om geld komt vra gen bromt Auty grootvaderlijke ge luidjes in zijn baard. "After the show, luv'. Ik heb het geld hier LEIDEN - De commissie voor schone letteren van de Maatschap pij der Nederlandse Letterkunde zal de jaarvergadering, die op 4 juni a.s. in Leiden wordt gehouden, voorstellen de Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 1988 toe te kennen aan de schrijver Jan Brokken voor zijn verhalenbundel 'De zee van vroeger' (Arbeiderspers 1986). Het juryrapport 'De zee van vroe ger' noemt een roman in verhalen. Hoe verschillend van inhoud en onderwerp die verhalen ook zijn, en op hoeveel verschillende loca ties ze ook spelen, zo horen onmis kenbaar bij elkaar, zowel door de toon waarop ze worden verteld als door de hoofdpersoon die er zicht baar of onzichtbaar een rol in speelt. Die bindende hoofdpersoon is de moeder, van wie wordt be weerd dat ze in Rusland is geboren. LEIDEN In je vrije tijd toneel spelen: als scholier bij de 'Jon kies', als student bij het 'Rond- theater' en dan door Shireen Strooker voor een rol bij haar ge zelschap Stichting Strooker ge vraagd worden. Dat overkwam de 23-jarige student Nederlands Nick van Leeuwen uit Voorscho ten. Morgenavond staan hij en Lieneke Le Roux, Dorijn Cur- vers, Christine Vroom, Maarten Wansink, Mark Rietman, Wil van der Meer, Rob Brands en Matthi as Maat in het LAK-theater met 'Ondine', een 'volwassen sprook je' van Jean Giraudoux. door Wijnand Zijlstra Het begon allemaal op scholenge meenschap De Vlietschans, waar Nick van Leeuwen speelde bij de 'Jonkies', de toneelgroep onder lei ding van leraar Nederlands Bert Jonk. Na het eindexamen is een groepje Ex-Jonkies doorgegaan onder de naam 'Rondtheater'. Vo rig jaar nog speelde Van Leeuwen bij deze groep de titelrol in 'Cyra no'. Van Leeuwen: "Shireen Strooker is in november 1985 naar onze voorstelling 'Kees de Jongen' komen kijken, op aanraden van haar nichtje die bij ons op school zat. Daar was ze heel enthousiast over. Ze heeft ons toen ook op de toneelschool in Amsterdam laten optreden. Sindsdien bezoekt ze al onze produkties. Vorig jaar heeft Shireen me na afloop van een voor stelling gevraagd voor een televi sieprogramma over politieke vluchtelingen, dat in november van het afgelopen jaar is opgeno men en begin september door de IKON zal worden uitgezonden. Tij dens de opnamen heeft ze me ge polst over 'Ondine'. Moderne lamst op postzegels DEN HAAG (ANP) - Op 5 juli geeft PTT-Post een serie van drie bijzon dere postzegels uit, gewijd aan de moderne kunst. De zegels - 55, 65 en 75 cent -- zijn ontworpen door Jan Bons uit Amsterdam. In over leg met de PTT heeft de ontwerper gekozen voor reprodukties van drie schilderijen van leden van de COBRA-groep: Appel, Constant en Corneille. klaar liggen in een enveloppe", stelt hij de schaatser gerust. Na af loop van de middagvoorstelling ligt de enveloppe nog onaange roerd in het onafgesloten kamertje van de tourmanager. Dankzij het feit dat Edinburgh Den Haag niet door Dirk Willem Rosie Op een prikbord hangt, naast een papiertje met de vraag wie er zin heeft in een uitje, een lijst met boe tes. Zo ongeveer alle spelers staan in het krijt wegens vergrijpen als 'roken in kostuunï', 'te vroeg af ge gaan' en 'in verkeerd kostuum op'. Auty vertelt dat het geld aan het eind van de tournee gezamenlijk wordt verbrast. Die sfeer van de sterke onderlinge band, de half-se- rieus bedoelde boetes en het na af loop van de matinee verstrekken van het loonzakje doen denken aan de goeie ouwe tijd. "Dat klopt", aldus Don Auty. "Wij proberen een vorm van enter tainment weer op te pakken die 20 jaar geleden heel gewoon was. Na de oorlog gingen er geregeld shows als deze op tournee. Maar aan het eind van de jaren '60 brak de slech te tijd aan. Het monteren van de shows kostte steeds meer geld, ter wijl de concurrentie opkwam van andere vormen van entertainment. Maar een paar jaar geleden begon nen de theaters weer om zo'n ou via Zwitserland, waar ze haar man leerde kennen, in het toenmalige Indië terechtkwam, vandaar met man en zoons na de oorlog naar Ne derland repatrieerde en ten slotte, na haar dood in een Zuidhollands huis, door de verteller in de geest weer naar haar geboorteland is te ruggebracht. Daarmee is de cirkel van de zeven verhalen rond en de roman ten einde. Hoewel Van Leeuwen zijn uitstap je naar een professioneel gezel schap erg leuk zegt te vinden, is hij hierna toch eerst van plan om het laatste jaar van zijn studie af te ron den. De voorstellingenreeks van 'Ondine' is bijna afgelopen. Begin juni volgen dan nog de opnamen in een oud landhuis in Hattum voor een televisiebewerking van 'Ondi ne' bij de VARA. Of hij na het vol tooien van de studie op de ingesla gen weg zal voortgaan, laat hij vooralsnog van eventuele aanbie dingen te zijner tijd afhangen. Voorlopig is hij met de vier andere leden van zijn 'eigen' Rondtheater aan het nadenken over een produk- tie, die volgend jaar januari moet uitkomen. Het gegeven van 'Ondine' noemt Van Leeuwen vrij simpel. "Een wa ternimf, een wezen uit een andere wereld, wordt verliefd op een rid der uit onze wereld. Ze volgt hem aan het hof, waar blijkt dat hun twee werelden niet kunnen samen gaan. Het eindigt dan ook met haar terugkeer naar het water en met zijn dood. Je zou kunnen zeggen, dat Ondine staat voor de ware, on- derwets mooie ijsshow te vragen. In Blackpool is de afgelopen 51 jaar onafgebroken een ijsshow te zien geweest en toen is besloten om na afloop van de gebruikelijke zomer se speelperiode in Blackpool een reisversie van de Hot Ice Show te maken. Dat wil zeggen dat de be staande show, die gemaakt was In het vijfde verhaal uit de bundel getiteld 'Het huis achter de wereld' leert de lezer Brokkens literaire programma kennen, niet als een ei gen bekentenis, maar in de woor den van een eenzame scheepjes bouwer: 'De wereld, zei hij, is veel vuiler dan schrijvers kunnen ver moeden en tegelijkertijd is ze veel voorspelbaarder. Als je op de kern van de dingen let, is er weinig voorwaardelijke liefde die in deze wereld niet mogelijk is". Pas wanneer Nick van Leeuwen weer met het Rondtheater werkt, verwacht hij pas goed te beseffen, wat hij bij dit professionele gezel schap geleerd heeft. Van Leeuwen: "De aanpak is hier natuurlijk ge heel anders. Soms word ik tijdens het spelen geacht het 'een beetje af te laten weten'. Het komt er op neer, dat je niet uitgebreid allerlei emoties toont, maar bijvoorbeeld tien zinnen achter elkaar door op één toon zegt. Het is allemaal lang niet altijd zo realistisch als ik ge wend ben. Bovendien is de hele op zet anders: bij het Rondtheater moeten we alles samen doen, inclu sief decorbouwen, publiciteit enz. Daarnaast wijkt de werkwijze van Bert Jonk sterk af van die van Shir een Strooker. Bert is meer de sti mulator op de achtergrond, die je veel vrijheid bij je rolopbouw laat. Shireen is dan wel niet streng, maar stuurt je uiteindelijk toch veel sterker, omdat ze uitgespro ken ideeën heeft. Over acteurs wordt nogal eens gezegd, dat het zulk beestenvolk zou zijn. Nou, dat voor het Ice Drome van Pleasure Beach, is aangepast aan het for maat van een schouwburgtoneel". Auty wordt veel geplaagd met de vergelijking met het Amerikaanse Holiday On Ice. "We hebben één ding gemeen: ijs. Maar voor de rest gaat de vergelijking niet op. Wij nieuws onder zon; alleen artiesten geloven, gedreven door hun ijdel- heid, het tegenovergestelde. Aan dat soort ijdelheid laboreert Jan Brokken geenszins. Hij komt uit deze verhalen naar voren als een voortreffelijk auteur die zon der veel omhaal zegt wat hij te zeg gen heeft, aan wie iedere literaire koketterie vreemd is, en die in zijn spaarzaamheid nog kans ziet de le zer over veel in het ongewisse te la ten, zonder hem nochtans de nodi ge informatie te onthouden. De commissie is als volgt samenge steld: Adriaan van Dis (voorzitter), Willem G. van Maanen, Willem van Toorn, Eddy van Vliet. De Lucy B en C.W. van der Hoogt-prijs is een aanmoedigingsprijs die jaarlijks wordt toegekend, afwisselend voor proza en poëzie, en bedraagt thans 5.000,-. valt best mee hoor. Ik heb wel het idee, dat dit beroep af en toe be hoorlijk zwaar kan zijn. Ook zo'n aaneengesloten serie voorstellin gen van de afgelopen weken vergt wel wat van je zeker als je over dag ook nog eens zou moeten repe teren. Daar staat tegenover dat de groep door die serie voorstellingen hechter is geworden. Aanvankelijk was het toch een beetje de kat uit de boom kijken. De zenuwen zijn inmiddels iets minder geworden, waardoor je meer durft en vrijer speelt". Door Shireen Strooker gevraagd worden da's geen kleinigheid. Van Leeuwen: "Ik moet eerlijk zeggen, dat dat in het begin niet zo tot me doordrong. Natuurlijk ken de ik haar naam en had wel eens voorstellingen van het Werkthea ter gezien. Hoe belangrijk en hoe groot dat allemaal is geweest, be sefte ik eigenlijk niet. Pas wanneer je er directer mee te maken krijgt, ga je je er meer voor interesseren". Dus toch wel een uitverkiezing?! Van Leeuwen: "Oh zeker, ik voel me zeer vereerd!" F Act wil weg uit Rotterdam ROTTERDAM' (GPD) - Het thea- terproduktiebureau F Act/Kern groep Bijzondere Projecten wil Rotterdam verruilen voor Den Haag. Artistiek leider Wim Meeu- wissen voelt er niets voor nog lan ger in deze stad te werken, nu de gemeente Rotterdam de subsidie aan het bureau met ingang van het komende seizoen stopzet. F Act wil zijn geluk in Den Haag beproeven, nadat een gesprek met de gemeente Amsterdam over overname van de activiteiten op niets is uitgelopen. Een officieel gesprek met de Haagse wethouder van cultuur Verduyn Lunel moet overigens nog plaats hebben. Het theaterproduktiebureau krijgt van Rotterdam dit jaar voor het laatst 6 ton subsidie. Het Rijk legt de rest van de subsidie bij. De gemeente Rotterdam wil haar deel van de subsidie aan F Act nu over hevelen naar de nieuwe Rotter damse Schouwburg en theater Lantaren/V enster. Een woordvoerder van de ge meente Den Haag betwijfelt of wet houder Verduyn Lunel een zelfde bedrag „hier ergens in de kast heeft liggen". De wethouder kreeg re centelijk een stroom van kritiek over zich heen omdat hij de opvol ger van de Haagse Comedie, Het Nationale Toneel, minder subsidie heeft gegeven dan waarop werd ge rekend. willen niet eens een rivaal van 'Holiday' zijn. Onze Ice Show is veel intiemer. Het is het verschil tussen de grote Amerikaanse show in een stadion en de theatrale op voering in een schouwburg. Wij werken met theatertechniek en ef fecten waar je in een stadion niet over hoeft te peinzen". AMSTERDAM (GPD) - Precies op tijd komt Benno Barnard (33, gebo ren in Amsterdam) het zonnige ter ras oplopen van het Amsterdamse café Wildschut. Een volgepakte weekendtas over de schouder. De schrijver is net met de trein uit Brussel aangekomen en maakt een lichtelijk vermoeide indruk. De dag daarvoor zat hij nog in Texas, waar hij een jaar lang als 'writer in residence' verbonden was aan de universiteit van Austin. Een paar sterke bakken koffie en de motor loopt weer. door Gerlof Leistra Barnard debuteerde in 1981 als dichter. Inmiddels heeft hij, afge zien van zijn nu bekroonde bundel 'Uitgesteld paradijs', drie gedich tenbundels en een essaybundel ge publiceerd. In 'Uitgesteld paradijs' verschenen in 1987 speelt Brussel een hoofdrol. Barnard woonde er van 1976 tot 1984 en is er steeds meer van overtuigd geraakt, dat 'deze dodenstad' een laborato rium is waar de ondergang van Eu ropa wordt beraamd. 'De afbraak van de stad symboliseert dat voor 11 1 3) Ye ke ye ke - Mory Kante 2 (1) Gimme hope Jo'Anna - Eddy Grant 3(2) Stop loving you - Toto 4 (5) Everywhere - Fleetwood Mac De Hot Ice Show bevat nage speelde fragmenten uit populaire tv-shows (Supergran), musicals (Punk Pacific, Footloose, Winter Wonderland) en allerlei andere vor men van ingrediënten uit de ver maaksindustrie. In twee uur tijd trekken romantiek, stripfiguren, Hollywood-glamour, Broadway- entertainment, kortom op ijscho- reografie gezette muziek en dans aan de toeschouwer voorbij. Ook aan pure humor is gedacht in de personen van de kleine en onweer staanbaar grappige Kenny Hanson die telkens in de maling wordt ge nomen door zijn vaste 'aangevers' Mark Swallow en Gary Bromilow. In de lunchpauze die aan de ma tinee voorafgaat begint de laatste ongevraagd meteen maar het mis verstand uit de weg te ruimen dat we naar een Engelse Holiday On Ice gaan kijken. "'Holiday' is veel groter en heeft een gelijk aantal mannelijke en vrouwelijke schaat sers: 24 van elk. Wij hebben acht dames en vier heren, afgezien dan van ons komische trio". De geboren en getogen Black- pooler Bromilow vertelt dat hij aanvankelijk automonteur was en voor zijn plezier wat aan schaatsen deed. Intussen keek hij met een scheef oogje naar de plaatselijke ijsshow. "Of ik die show kende? Ha! Die loopt al 51 jaar. Het lijkt 'The mousetrap' wel! Dit werk is niet moeilijk te leren. Als je een beetje kunt dansen en atletisch Ondanks het feit dat een aantal juryleden zeer onder de indruk was van zijn bundel 'Uitgesteld paradijs', behoorde Benno Bar nard niet tot de genomineerden voor de AKO-literatuurprijs 1988. Als een doekje voor het bloeden nam hij gisteren in de Nieuwe Kerk in Amsterdam de Geertjan Lubberhuizen-prijs in ontvangst, groot tienduizend gulden. Een gesprek met de prijswinnaar. mij', schrijft hij in de flaptekst van zijn boek. Waarom besloot hij zich op 21-ja- rige leeftijd in Brussel te vestigen? Barnard: "Al van jongsaf aan asso cieerde ik België met vakantie. Naarmate ik ouder werd, raakte ik steeds meer gefascineerd door de monumentalileit van Brussel. Door het 19e-eeuwse van die stad. Ik ben dol op de 19e eeuw als de pu berteit van de 20ste eeuw. En ten slotte is Brussel ook de enige we reldstad die niet mono-cultureel is. Die vermenging van twee culturen geeft Brussel een enorm surplus. Maar ik ben bang dat dat in de na bije toekomst allemaal zal verdwij- 5 7) One more try - George Michael 6 4) Beds are burning - Mid night Oil 7 (14) Nothing's gonna change. my love - Glenn Medeiros 8 8) Stay on these roads - A Ha 9 (13) Alphabeth St - Prince 10 (16) Prove your love - Taylor Dayne 11 (11) Heart - Pet Shop Boys 12 6) Don't turn around - Aswad 13 9) I need you - B V S M P 14 (15) Can I play with madness - Iron Maiden 15 (10) You've lost that - The Righteous Brothers 16 (20) Faith - Wee Papa Girl Rappers 17 (36) Bamboleo - Gypsy Kings 18 (12) Play it cool - Freiheit 19 (27) Tomorrow people - Zig- gy Marley 20 (30) I want you back - M. Jackson en Jackson 5 21 (19) Love lies - Ellert 22 (18) Love is stronger than pride - Sade bent hoef je alleen maar te leren schaatsen". Plastic Inmiddels heeft het komische trio het wel zover geschopt dat ze een eeryarig contract in het Caraï- bisch gebied gaan uitdienen. De trip begint volgend seizoen op het tropische eiland Mauritius. Kun je daar dan ook al ijs maken? "We schaatsen daar niet op ijs", legt Gary uit, "maar op een soort plas tic. Dat wordt hard werken, want het glijdt minder. Je moet dus hard afzetten, terwijl het daar dus wel een stuk warmer is dan hier". Overigens zou het niet voor het eerst zijn dat er ijs gemaakt is voor een show in tropische omstandig heden. De ijsmaker van het gezel schap, Phil Burns, legde ooit voor een Amerikaanse show een glan zend vloertje in de Arabische Emi raten, waar men het in Keulen meende te horen donderen. De woensdagmatinee in het King's verliep zonder de door Don Auty zo gevreesde ongelukken. Het gevaar ligt altijd op de loer met zoveel schaatsers op, relatief ge zien, een postzegel waar snelheden tot 30 kilometer worden bereikt en waar dubbele Rietbergers vaste prik zijn. Auty kan gerust door zijn sigaret ademhalen en 'All right children, money!' door de gang met aan weerszijden kleedkamers brul len. "Als iemand op 29 mei in Den Haag nog om 9 ton ijs verlegen zit kan hij het komen afhalen", glun dert de tourmanager. "Vorig jaar juni hebben we gelachen! Toen hadden we de met zo'n pneumati sche hamer losgeboorde stukken ijs in het kanaal gegooid. De politie kwam bij ons klagen omdat ze wer den lastiggevallen met tientallen telefoontjes. Moetje nagaan: hartje zomer en dan een mooie ijsvloer in het kanaal. De mensen dachten dat ze water zagen branden!" In 'Uitgesteld paradijs' maakt Barnard zich woedend over de af braak en het verval van historische panden in Brussel. Is dit niet een rechtstreeks gevolg van de heer sende economische crisis? Nee, daar heeft het volgens Barnard niets mee te maken. In de 19e eeuw gebeurde het immers ook al. "Voor het Justitie Paleis in Brussel werd bij voorbeeld een complete volks wijk weggevaagd. Het is echt niet iets van de laatste tien jaar". Amerika vond Barnard een ver schrikking. "Daar was ik doodon gelukkig. Het klinkt raar, maar ik voelde me verschrikkelijk opgeslo ten in de ruimte. In Austin is hele maal niets. Het is een soort Assen, maar dan honderd keer zo groot. Een pakje sigaretten moet je met de auto halen. Ik ben blij dat het voorbij is. Ik kan ook niet te lang afgesloten zijn van mijn eigen taal gebied". Na een vakantie van een paar weken in Mexico is Barnard van plan zich met zijn Amerikaan se vrouw in Antwerpen te vestigen Barnard kan niet buiten het Ne derlands. Zijn 'ontzaglijke liefde voor de Nederlandse taal' noemt hij zelfs de belangrijkste reden voor het feit dat hij schrijft. "Ik word misselijk van het wauweltaal- tje dat mensen bij voorbeeld in trei nen spreken. Die stopwoorden waarmee alles aan elkaar wordt ge plakt. Dat komt allemaal voort uit onverschilligheid en luiheid. Wat dat betreft ben ik het eens met Karl Kraus, die eens heeft gezegd dat taalslordigheid tot totalitarisme leidt. De mensen worden gevoelig voor versimpeling. Ik vind dat de meerderheid van de Nederlandse politici in opvoedingsgestichten opgesloten zou moeten worden om goed Nederlands te leren". Is zijn vader die als dominee een groot deel van de berijming van de Nederlandse psalmen en ge zangen op zijn naam heeft staan en daarnaast enige bekendheid geniet als de dichter Guillaume van der Graft van belang geweest voor zijn ontwikkeling tot schrijver? Barnard: "Jazeker, mijn vader is een ongehoord taalgevoelig mens. Bij ons thuis werd er voor het eten voorgelezen uit het Oude Testa ment en na het eten uit de Bommel strip. Op een gegeven moment con verseerde ik met mijn vader in een soort Toonder-Nederlands. Ik ben opgegroeid met boeken. Toen ik een jaar of zestien was, zei mijn va der: jij leest mij te weinig. En ver volgens gaf hij mij een enorme sta pel boeken". 23 (29) Shangri la - Gerard Joling 24 (22)) La Difference - BZN 25 (17)) Shotgun - Selena 26 Theme from S express - S Express 27 (34) Coul've been - Tiffany 28 Get lucky-Jcrmaine Ste ward 29 Fragile - Sting 30 Rain - Terence Trent d'Arby 31 (26) Wishing I was lucky - Wet Wet Wet 32 (31) Drop the boy - Bros 33 (23) Song for Nadim - Yann Anderson 34 (39) Pink Cadillac - Nathalie Cole 35 (38) Vuile huichelaar - Renee de Haan 36 (28) Love is contagious -Taja Sevelle 37 Simon Simon - Dale 38 (40) Bamboleo - Los Reyes 39 (37) Dit is 'n liedje over liefde - Hannie en de Rekels 40 Bom again - The Chris tians Maatschappij Ned. Letterkunde: Jonkie' Nick van Leeuwen speelt bij Sliireen Strooker Ex-Jonkie Nick van Leeuwen: vereerd door uitnodiging van Shireen Strooker. (foto Henk Bouwman)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 29