IT'S I MAN'S WORLD Groente die vaak verhuist ^o-i/rA w/ iROi /!k JOA ETEN EN DRINKEN- Maak zelf natriumarme vleeswaren Simmertopf Stapelstoompan Kinderservies Met de mond geblazen glaswerk TIJDELIJK 30%T/M 50% KORTING OP EEN GROOT DEEL VAN DE KOLLEKTIE JACKS EN BROEKEN WOENSDAG 11 MEI 1988 PAGINA 15 Asperges: de Romeinen en Grieken waren er dol op De Romeinen hebben in de duinstreek, tussen het huidige Den haag en Hoek van Holland, vermoedelijk op vrij grote schaal asperges geteeld. Ze waren, net als de Grieken, verzot op deze groente die het best op luchtige, kalkrijke zandgrond groeit. door Martin van Huijstee Tot in de late jaren veertig van onze eeuw was Bergen op Zoom het cen trum van de Nederlandse asperge teelt. Na de Eerste Wereldoorlog werd echter de streek rond Venlo en Grubbenvorst steeds belangrij ker, en ook nu nog komen uit Noord-Limburg onze meeste as perges. Dat is zo'n 80 procent van de totale produktiewaarde die on geveer 50 miljoen gulden beloopt. Maar oostelijk Brabant, rond Eind hoven en Veldhoven, is sterk in op komst. Maagdelijk Waarom is dat? Hoe komt het dat deze "koningin van de groenten" zo weinig standvastig is? De mees te andere land- en tuinbouwpro- dukten worden immers jaar in jaar uit altijd in dezelfde contreien ver bouwd. Maar de asperge is anders, de asperge is kieskeurig, zoals het een koningin betaamt. De asperge wil uitsluitend gedijen op wat de kweker noemt .maagdelijke grond", grond waar vele tientallen jaren geen asperge het levenslicht zag. En na acht tot tien jaar oogsten stopt de tuinbouwer de teelt op dat stuk grond, en verhuist hij naar nieuwe, maagdelijke bodem. Pas sinds enkele jaren weten we wat de oorzaak is van die onvermij delijke optredende „aspergemoei- heid" van de akker. De plant ver oorzaakt een chemische, giftige factor in de bodem. En daar helpt geen lieve moeder, bemesten of an dere grondverbetering aan. Alleen de tijd kan het helen en dat duurt 30 tot 40 jaar. Er kunnen wel andere gewassen worden verbouwd op dat stuk grond, maar absoluut geen as perges meer. En dat is de reden waarom de as perge zo'n landverhuizende groen te is. Steeds moet de teelt naar nieuwe, verse stukken grond wor den verplaatst. In Limburg begint die schaars te worden. Daarom is de Brabantse asperge in opkomst: in het oosten van die provincie is nog voldoende maagdelijke grond beschikbaar. Asperges zijn duur. Dat is lo gisch. Niet alleen omdat de konin gin zo veeleisend is voor wat be treft haar standplaats, ook qua ver zorging stelt ze hoge eisen. De tuin bouwer moet veel investeren en ja ren wachten voor geoogst kan wor den. Arbeidsintensief Dat oogsten is heel arbeidsinten sief, duurt maar enkele weken en is in hoge mate afhankelijk van de temperatuur. De asperge is de jon ge stengel, die onder de grond aan de wortelstok ontspruit. De zorg vuldig glad geklopte oppervlakte van de verhoogde teeltbedden barst open als die stengel, onder in vloed van de zonnewarmte, het daglicht nadert. Precies op dat mo ment moet de asperge - met de hand! voorzichtig worden uitge graven en afgestoken. Als het oog sten te laat gebeurt, komt het kopje van de stengel boven de grond en verkleurt in enkele uren. Dat mag niet, de asperge moet blank zijn. De beste tijd om te oogsten is 's morgens heel vroeg, als de dauw nog op de velden staat. De grootste produktie wordt bereikt tijdens warme dagen. Voor eind april zijn er daarom geen asperges van de volle grond. En de oogst duurt maar tot vlak na de langste dag, tot 24 juni traditioneel. Daarna moet de aspergeplant gelegenheid krij gen zijn bladstengels bovengronds te ontwikkelen en aan het daglicht nieuwe energie te ontlenen en op te slaan in zijn wortelstok. Uit ver warmde kassen komen wel al vroe ger in het jaar kleine hoeveelheden verse asperges aan de markt. Maar die zijn nauwelijks te betalen. Vochtig Na het „steken" zoals de vakman zegt, moeten de asperges bij lage temperatuur en zeer hoge vochtig heid worden bewaard om mals te blijven. Ze worden allemaal op ge lijke lengte (22 cm) gesneden en op dikte en kwaliteitsklasse gesor teerd. De zogenaamde holle asper ge, die van binnen voos is en dus van mindere kwaliteit, mag tegen woordig niet langer dan 15 cm zijn. Het is goed om dat. als consument te weten. Want lang niet alle groen tehandelaren behandelen het kost bare produkt zoals het hoort. Dik ke en dunne asperges zijn overi gens precies even lekker. De stengels kunnen thuis, liefst in een vochtige doek, een tijdje worden bewaard. Ze moeten met zorg, en zeker niet te dun, worden geschild. Doe de schillen en de af gesneden uiteinden onderin de pan, leg daar een doek of een stuk keukenpapier op en vul de pan met water. Breng dat aan de kook en laat de schillen een tijdje doorko ken. Geur en smaak delen zich mee aan het kookwater, en zo worden straks de asperges extra lekker. Leg dan pas de geschilde asperges in het kokende water, breng alles opnieuw aan de kook en schakel de hittebron uit. Laat zo, heel lang zaam en geleidelijk, de stengels zacht en gaar worden in het afkoe lende vocht. Voor een dieet is men vaak aange wezen op dieetvleeswaren. Hoe kom je eraan? In de winkel zijn ze vaak niet voorradig. „Maak ze zelf', zegt ïr. Hugo Albers, voe dingsdeskundige van het Voorlich tingsbureau Vlees. In de meeste dièten kunnen vleeswaren uitstekend worden in gepast, vindt hij. Voor vetbeperkte dieten zijn speciale vleeswaren niet eens nodig. De meeste soorten ma gere vleeswaren kunnen worden In de Nederlandse keuken begin nen we langzaamaan het nut te ont dekken van de pan die door onze oosterburen 'Simmertopf wordt genoemd. Het bijzondere van deze pan is de dubbele wand, die gevuld kan worden met water waardoor de pan werkt als een au-bain-ma- rie. Het water fungeert dan als een warmtebuffer. Het Duitse merk Kabe Domus biedt volgens dit principe een steelpan aan onder de naam 'Sim- merkasserole.' De pan met een in houd van anderhalve liter, is ideaal voor het koken van melk, het ma ken van sauzen gebruikt. In de wet is vastgelegd dat magere vleeswaren niet meer dan twintig procent vet mogen be vatten. Het vetgehalte kan nog la ger zijn. Minder dan tien procent vet be vatten: rosbief, kalfsfricandeau, rook vlees, kalfsgehakt, achterham, filet rose, halfom, lever, lachsschinken. Worstsoorten zijn meestal min der geschikt omdat die te droog worden bij lage vetgehaltes. Speciale vleeswaren zijn voorna melijk van belang voor mensen die een natriumbeperkt dieet volgen. Dat is dan wat in de wandeling nog vaak een zoutarm of zoutloos dieet wordt genoemd Het valt niet altijd mee om die speciale vleeswaren te krijgen. Bo vendien zijn ze meestal wat duur der door de kleine omzet. Er zijn maar enkele bedrijven die ze ma ken, want het lage zoutgehalte schept problemen bij de produktie en voor de houdbaarheid. Deze be drijven leveren vrijwel alles wat ze maken aan ziekenhuizen en andere instellingen. Er zijn echter enkele supermark ten en slagers die ze in voorraad hebben. Soms kunnen ze op bestel ling leveren. Enkele slagers maken zelf natriumarme vleeswaren, bij voorbeeld door rosbief of frican deau zonder zout te grillen. Men kan ook thuis zelf vleeswa ren maken die in het natriumbe- perkte dieet passen. Voedingsdes kundige Albers geeft het volgende advies: vraag de slager om een on gezouten rollade of neem een stuk fricandeau. Na braden of grillen moet dat goed afkoelen in de koel kast. Als het vlees koud is, kan het met een scherp mes in dunne plak jes worden gesneden. Maak daar dunne pakjes van, porties voor een boterham of voor de boterhammen van een dag. De pakjes moeten snel worden ingevroren. Zo'n dun pak je is vervolgens meestal binnen een kwartier ontdooid en de inhoud is geschikt voor broodbeleg. GPD) Nadat stomen jaren als kookme- thode werd verguisd, is het nu weer in opkomst. Blijkbaar krijgt men nu in de gaten dat je op deze manier groenten juist veel knappi- ger kunt koken en dat ook tot pu ree gekookte piepers tot het verle den behoren. Pannenfabriek BK heeft sinds kort een vijfdelige Bio-stomer in zijn collectie, waarmee je drie ge rechten tegelijk kunt klaarmaken. De pan is dank zij de speciale bo dem geschikt voor alle warmte bronnen. Een bijkomend voordeel van de ze set is dat de onderste pan zo hoog is dat u hem ook als soeppan kunt gebruiken, waardoor de ruim te-aanslag op uw keukenkastjes binnen de perken blijft. De advies prijs van deze stoompan is 179. Voor steeds meer fabrikanten be gint het kinderservies een volwas sen artikel te worden. Dat betekent onder meer dat er steeds nieuwe ontwerpen worden gemaakt die passen bij de kinderen van deze tijd. De Duitse porceleinfabriek Arz- berg biedt zelfs keus uit zes decors, variërend van het wat traditionele teddybeertje tot een modern land schap met schaapjes of vrolijke balonnen. De serviesjes 'Kinderwereld' zijn leverbaar in een geschenkverpak king van 36,50 die naast een ge woon bord, een papbordje en een beker bevat. De kop en schotel en het eierdopje worden los verkocht. (foto GPD) Glas blijft een van de mooiste materialen voor serviesgoed. Het is glad, de inhoud is te zien en het wordt zowel in moderne als zeer klassieke vormen gemodelleerd. Voor liefhebbers van het meer moderne glaswerk importeert Cees Teu- lings uit Berlicum de Grand Gourmet collectie van de Industria Vetraria Valdanese uit Italië. Het opvallende van deze met de mond geblazen serie, is de combinatie met stoppen uit geruwd aluminium. Behalve karaffen omvat de serie voorraadbussen, een olie-, azijn-, pe per- en zoutstel, thee- en koffiekannen en serveerschalen. Om een prijsindicatie te geven: de slabak gaat 89,- kosten, het olie- en azijnstel 118,-, karaffen 69,- en voorraadpotten tussen de 63,- en 83,-.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 15