Kerkdiensten
Hemelvaartsdag
Subaru Justy met Van Doorne automaat
Auto Allerlei
AUTO
Autobedrijf
Van Haasteren Leiden B.V.
i Aurom
LEITHON
SUBARU
Pienterste Japanse pook in Nederland gemaakt
Lada Samara nu ook met 11 liter motor
WOENSDAG 11 MEI 1988
PAGINA 13
Off. Lad,a dealer voor Leiden e.o.
Potgieterlaan. 32 Leiden,
tel. 071-310800, 310750.
Autobedrijf v. Schooten
officieel SUBARU-dealer
Onze nieuwe garage en Showroom is
gevestigd aan de Lageweg 27, Katwijk (1
Heen). Tel. 01718-22888
Officiële opening 2 juni
Maar tevens ook in Noordwijk, Achterzeeweg 12,
tel. 01719-13524.
Off. Peugeot dealer voor Leiden e.o.
Maredijk 175, 2316 VZ Leiden, telefoon 071-212911
t.o.a. het nieuwe postkantoor
Onderscheidingen Saab
Lezers van het Westduitse auto
blad 'Auto Motor und Sport' heb
ben voor de tweede achtereenvol
gende maal de Saab 9000 gekozen
tot de beste buitenlandse auto van
1988. Deze titel was tot aan 1987 zes
jaar lang in het bezit van de Saab
900. Van de in totaal ruim honderd
duizend deelnemende lezers is dus
het grootste deel al jarenlang sterk
aan het Zweedse merk gehecht. Dé
Lancia Thema en de Alfa Romeo
164 hadden wat minder supporters.
Een andere Westduitse onder
scheiding kreeg het APC-systeem
van Saab, dat de motor beschermt
tegen pingelen en ervoor zorgt dat
de krachtbron zonder problemen
op elk soort beznine met een oc-
taangetal tussen 92 en 98 kan rij
den. Dat systeem kreeg de Auto
Oscar '88 van het autoblad 'Auto-
Zeitung'.
Lancia Delta San Remo
Lancia heeft van de Delta specia
le versies gemaakt, die de toevoe
ging 'San Remo' hebben gekregen.
Een in hoogte verstelbaar stuur,
zonwerend glas, een wisser-sproei-
er achterop en halogeen koplam
pen behoren tot de voor bijna drie
duizend gulden aan extra's die aan
het model zijn toegevoegd. De prij
zen liggen desondanks slechts en
kele honderden guldens hoger dan
die van de standaard modellen.
Men kan uit twee motoren kiezen.
De Delta 1.3 San Remo kost 27.450
gulden en de Delta GT 1.6 i.e. San
Remo 34.090. De voorraad is ui
teraard beperkt.
Extra Ford Sierra's
Ook Ford brengt enkele actiemo
dellen op de markt: extra aangekle
de Sierra's. Het gaat om Sierra vijf-
deurs en de Sierra Stationwagon
special, die beide worden geleverd
met een 1.8 of 2.0 liter benzinemo
tor met katalysator of een 2.3 die
selmotor. Een beperkt aantal is van
een pakket extra's voorzien, zoals
aparte bekleding, toerenteller, ge
tint glas, brede banden, andere
wieldeksels, in kleur gespoten bui
tenspiegels en wis-was op de ach
terruit. De Sierra Special 5-deurs
kost 31.610 gulden, de Stationwa
gon Special 35.030,-.
Samengesteld
door
Koos Post
Van de drie met deze automaat
uitgevoerde modellen (Fiat Uno,
Ford Fiesta en Subaru Justy) vind
ik de Japanner het soepelst rijden.
Wellicht is het feit dat Fiat en Ford
reeds rekening hebben gehouden
met wat zwaardere motoren daar
debet aan. Subaru gaat voorlopig
niet verder dan de nu aan deze au
tomaat gekoppelde 995 cc drieci
linder motor van 55 pk.
Met deze krachtbron vormt de
automaat een goed functionerende
combinatie. Hadden wij in het ver
leden met de handgeschakelde
Justy nog wel eens wat moeilijkhe
den met een simpel hellinkje, met
de automaat wordt elke hobbel
moeiteloos genomen. Traploos en
zonder dat de inzittenden het mer
ken zoekt de automaat in combina
tie met dè door Subaru ontworpen
elektromagnetische poederkoppe
ling naar de ideale afstand tussen
Verzekering tegen
autopech vakantie
Unigarant verzekert nu ook ga-
ragekosten tijdens de vakantie.
Daarmee is voor de eerste maal
autopech in het verzekerings
pakket opgenomen.
De nieuwe verzekering kent
geen kilometerbeperking, maar
wel een maximale ouderdom:
auto's ouder dan zeven jaar
kunnen niet worden verzekerd.
Directeur Wim de Witte van
Unigarant: 'Reparaties tijdens
vakantiereizen kunnen fiks op
lopen. Tot ver boven de dui
zend gulden. Denk maar eens
aan een zuiger die kapot gaat.
Dat kost heel wat. Degenen, die
zich bij ons verzekeren, zijn
voor zeventien dagen met meer
dan ongeveer 45,- kwijt'.
Unigarant heeft ook voor wa
gens met een derde of vijfde
deur een aparte verzekering.
Tot nu toe was het moeilijk de
bagage in deze auto's te verze
keren, die lag te veel in het
zicht. Als 'tussenoplossing' kan
de bagage bij Unigarant nu wel
worden verzekerd voor de
heen- en terugreis.
'ECVT' in duidelijke letters op de buitenkant geeft aan dat het om een
Subaru Justy met de 'pienterste pook' gaat. (foto pr)
de door de duwband uit en naar el
kaar gedreven poelies.
Geen schokken, zoals bij de tra
ditionele automaten nog wel eens
te voelen zijn. Ook geen hoger
brandstofverbruik. En geen kruip-
neigingen bij stilstand. Gemak en
comfort, maar door de Ds-stand
ook een mógelijkheid tot wat feller
en sneller rijden, al moet men zich
daar niet al te veel v an voorstellen.
De acceleratie uit stilstand naar 100
km/uur kost bijna 16 seconden en
de top ligt niet hoger dan 140
km/uur.
Maar het gaat allemaal moeite
loos en glad en dat is de grote ver
dienste van die Van Doorne auto
maat.
Het pookje in de Justy waarmee -
in combinatie met het gaspedaal -
de schokloze versnelling wordt ge
dirigeerd. (foto pr)
kregen op de 24 mm stalen duw
band. Subaru heeft daar veel aan
gedaan. Het is de bedoeling dat ook
anderen worden geïnteresseerd
om bij Fuji te gaan kopen', aldus
VDT-directeur ir. De Bruin, op wie
tijdens de persintroductie van de
Justy ECVT de meeste vragen wer
den afgevuurd.
In Japan zit het verkeer zo ver
stopt dat een automaat langzamer
hand 'een must' wordt. In Amerika
is de automaat al zo ingeburgerd,
dat niemand ervoor behoeft te wor
den gewonnen. Daar is de concur
rentie tussen de verschillende
soorten dan ook groot. Maar in Eu
ropa is de automaat nog nauwelijks
ingevoerd. Het autorijdend pu
bliek is nog altijd bang a-sportief te
worden genoemd.
'Wij verwachten echter dat de
CVT op termijn ook de Europese
consument kan winnen voor het
plezier en het comfort van de auto
maat', aldus ir. De Bruin.
Concurrentie
Is hij niet bang is voor de concur
rentie van BorgrWarner, die vol
gens eigen zeggen aan een soortge
lijke band werkt? En dan speciaal
voor motoren met grotere vermo
gen, waarvoor de 24 mm band van
VDT (door te veel warmte-ontwik-
keling in de koppeling) niet ge
schikt is.
'Borg-Warner slaat hard op de
trom om de boot niet te missen,
maar heeft tot nu toe nog niets kun
nen laten zien', zegt ir. De Bruin ge
decideerd. Hij wijst erop dat Borg-
Warner op het trekband-systeem
zit, terwijl VDT met een goed door
patenten beschermd duwband-
systeem werkt.
Hij verwacht elke concurrentie
goed aan te kunnen. De band voor
zwaardere motoren zal nog wel en
kele jaren op zich laten wachten: er
kunnen nog geen exacte data wor
den genoemd en er is nog niets ge
concretiseerd. Niet bij VDT en niet
bij anderen.
Soepel
De driedeurs S-versie van de
Justy met de Van Doorne auto
maat kost bijna 19 mille, de vijf-
deurs GL komt op 19,5 mille.
Peugeot heeft de 205-serie nog verdefuitgébreid, er is nu weer een cabrio
let bij gekomen. Uiteraard een wagen voor de liefhebber. Niet alleen om
dat niet iedereen er op is gebrand zonder dak te kunnen rijden, maar ook
door zijn prijs: f 35.800,-
Voor dat bedrag krijgt men een vrijwel geheel witte wagen. Alleen de
rollbar en de cabrioletkap zijn zwart. De flanken zijn gedecoreerd met een
driekleurige streep (violet, groen en fuchsia) en beschermd door een zwar
te rubberen'stootstrip. Blauw domineert in het interieur, de bekleding is
van denim.
De fabriek spreekt van een 'sportief model, mede omdat het de 1360 cc
motor van 60 pk heeft meegekregen, waarmee een topsnelheid van 155
km/uur kan worden gehaald.
'Made in Holland - De pienterste Japanse automaat'.
Onder dit motto voert Subaru reclame voor het juist verschenen
Justy-model met een nóg pienterder pook dan waarmee de
gebroeders Van Doorne destijds hun eerste DAF's de weg opstuurden:
de continu variabele transmissie uit de fabriek van Van Doorne in
Tilburg.
De lange lijdensweg die deze nieu
we automaat heeft moeten gaan
voor er van een produktierijp pro-
dukt kon worden gesproken, werd
met de mantel der liefde bedekt bij
de Nederlandse introductie van de
soepele Subaru Justy ECVT, zoals
de wagen zal worden genoemd.
Inmiddels is het drieënhalf jaar
geleden dat de eerste Justy's hier
in de Subaru-showrooms versche
nen. Een compacte gezinswagen
met drie of vijf deuren en een drie
cilinder motor. 'En binnenkort
hebben we ook een versie met een
Van Doorne automaat', werd toen
gezegd. Ondanks alle produktie-
problemen in Tilburg bleven de Ja
panners optimistisch.
In Japan rijdt de Justy ECVT
sinds februari vorig jaar. Als 'de al
lereerste in serie gebouwde perso
nenwagen die de continu variabele
transmissie van Van Doorne met
een speciale stalen duwband her
bergt'.
Maar zoals gemeld zijn Fiat (met
de Uno) en Ford (met de Fiesta)
ook in de loop van vorig jaar op
weg gegaan met de automaat van
Van Doorne.
Duizend per dag
De problemen lijken overwon
nen. Van Doorne Transmissie in
Tilburg maakt nu 400 banden per
dag. Voldoende voor de huidige
vraag. Gedacht wordt aan een uit
breiding van de produktie tot dui
zend per dag. En verder is het
wachten tot de fabriek van Ford in
Bordeaux klaar zal zijn, die dan aan
Fiat zal gaan leveren.
In Tilburg ziet men dat met ple
zier. 'Wij willen graag dat autofa
brikanten aan elkaar leveren. Dat
verlaagt de drempel. Zo hebben
wij in Japan zeer goede respons ge-
Hoewel de Lada Samara duurder is
dan we van de Russen gewend wa
ren is het model in zijn marktge
bied toch hoogst concurrerend. Te
gen het einde van deze maand nog
meer, want dan heeft importeur
Gremi Auto-Import in Groningen
alle dealers kunnen voorzien van
een Samara met een wat lichtere
motor en een daarbij passend prijs
kaartje.
Het gaat om de Lada Samara 1.1.
Deze met vier-versnellingsbak uit
geruste voorwielaandrijver heeft -
evenals de al bekende 1300 cc - een
dwars voorin geplaatste viercilin-
der motor met katalysator, maar nu
met een cilinderinhoud van 1099
cc. Carrosserie en uitvoering zijn
hetzelfde als bij de 1.3. De Lada Sa
mara 1.1 zal worden geïntrodu
ceerd voor een prijs van 14.295,-
inclusief btw.
Tot de standaarduitvoering be
horen: gelaagde voorruit, veilig-
heidsstuurkolom en stuurslot, par-
keerlichten, achteruitrijlampen,
Open versie van Peugeot 205
mistachterlicht, achterruitverwar- gel, in hoogte verstelbare stoelen,
ming, van binnenuit verstelbare traploos verstelbare rugleuningen
koplampen en linker buitenspie- en stoffen bekleding.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Hoofdstr. (Zee)
9.30 ds. Kuiper: De Rank (Golfbaan) 10 ds.
Vermaat, Maassluis. Geref. Kerk Vinkenl.
(Binnen) 10 ds. v.d. Lee. Rk Kerk Zee do.
10.30; Binnen do. 9.30 en 11.
NOORDWIJKERHOUT; Dorpsk. 9 ds. H. B. v.
't Hof. Rk Kerk Victork. wo. 7, do. 10.30; Jo-
zefk. wo. 7. do. 10.30;
LEIDEN: Herv. Gem. Marekerk 9 dr. Meijers;
Oecumenische geloofsgemeenschap De Re
genboog (Merenwijk) 10 pastoor v. Well; Be-
vrijdingsk. (Montgomerystr.) 9.30 ds. Alblas.
Wijk 'Stevenshof' (geb. 'Dijkhof') 10 kand. C.
Blok. Geref. Kerk Bevrijdingsk. zie herv. ge
meente. Geref. K. Vrijg.(Herengr.) 10 ds.
Houtman. Chr. Geref. K. (Steenschuur) 9 ds.
Den Hertog. Geref. Gem. (N. Rijn) 10 ds.
Boogaard. Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24):
wo. 8. Rooms-Kath. K. Haagweg wo. 7, do.
10.30; Herensingel wo. 7, do. 9.30 en 11Rijn
dijk (Leiden-Stevenshof) do. 9.30; Steen-
schuur (Lodewijkskerk) wo. 7, do. 8.30, 10,
11.30, 6 en 7 (lof), om 4.30 vesper Leids gre
goriaans koor; Boshuizerkade wo. 7, do. 10;
Lammenschansweg wo. 7, do. 10; Haarl-
straat do. 10.30; Merenwijk zie herv. gem.; H.
Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 hr. W. J. Hoffe-
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds. v.
Driel. Geref. Kerk 9 ds. v. Wijngaarden. Chr.
Geref. Kerk 9 ds. Maris, Garderen. Rk Kerk
wo. 7.30, do. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem. Ad-
ventskerk 9.30 ds. Wilschut; G. Herderkerk 9
ds. Mulder; De Bron 9 ds. Moll; Sionskerk (Me
teoorlaan) 9.30 ds. Ouwendijk. Zie ook geref.
kerk. Geref. Kerk Salv.kerk 9 mevr. vie. M.
Lourens. Geref. K. Vrijg. (school Bospark,
Beatrixl. 4) 9.30 ds. Room. Chr. Geref. Kerk
(Grijpensteinstr.) 9.30 ds. v.d. Meij. Rk Kerk:
Bonifaciusk. do. 9.45 en 11.30: P.usk. wo. 7.
do. 9 en 10.30; De Bron wo. 7.30, do. 10.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Boer. Ge
ref. Gem. 9.30 ds. v. Aalst.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. v.d. Hoef; Salv.kerk 9.30 ds. Terlouw;
Bethl.kerk (Nieuwerbrug) 9.30 ds. Wieman.
Geref. Kerk 9.30 ds. v.d. Berg. Geref. K. Vrijg.
(Ichthusk.) 9.30 ds. Simpelaar. Geref. Gem.
(Stationsweg 17) 10 ds. Bac. Evang.-Luth.
Gem. 10.30 ds. v. Beek (in Woerden).
BOSKOOP: Herv. Gem. zie geref. kerk. Geref.
Kerk 9 ds. De Leeuw. Maarn, gez. dienst. Chr.
Geref. Kerk 9.30 ouderling H. v. 't Spijker. Ge
ref. Gem. 9.30 leesdienst.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. zie geref. kerk.
Geref. Kerk 9.30 gez. dienst, ds. Huisman en
ds. De Graaf. Rk Kerk: dorp wo. 7, do. 10.30;
Anker do. 10.30; Rijndijk do. 9.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Verbeek, gez.
dienst. Chr. Geref. Kerk 9.30 ds. v. Langevel-
de. Rk Kerk: Mart. wo. 7, do. 10; Jozefk. wo. 7,
do. 10.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds. Boonstra.
Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 10 ds. Keuning,
Noordwijk. Rk Kerk do. 9.30.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv. Gem. Ontm-
.kerk 10 ds. Sloof. Zie ook geref. "kerk. Herv.
Gem. 'De Rank' (P. Groen-college) zie Katwijk
aan Zee. Geref. Kerk 9.30 ds. Aarents. Rk
Kerk do. 10.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N. Kerk 10
dr. Op f Hof. Ouddorp. bevestiging ds. C. van
den Berg. 3 ds. v.d. Berg, intrede; Ichthusk.
9.30 samenzang, 10 ds. Christ; Pnièlk. 9.30
ds. H. Visser. Herv. Gem. 'De Rank' 9 duin
wandeling, aansluitend dienst in 'Overduin',
ds. H. Westera-Franke. Geref. Kerk Vr.kerk
9.30 ds. Koster. Geref. K. Vrijg. 9 ds. Heida.
Chr. Geref. K. 9.30 ds. Slagboom. Geref.
Gem. (Remisestr.) 7 nam. ds. A. F. Honkoop.
Onafh. baptistengem. (Ambachtsweg 2) 10 hr.
C. Brussel, Andijk. Tripodia' 10.30 Radioge
meente, ds. v. Gent, mmv koor 'Cantate Deo'
en org. Leen Toornvliet, 1 tot 2 u. samenzang.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
zie geref. kerk. Geref. Kerk 9 ds. Lapré.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref. Kerk
Dorpsk. 9 ds. Stegeman. Leythenrode 10 ds.
W. de Leeuw. Elis.-ziekenhuis 10 rector Vijf-
tigschild. RK Kerk (par. Menswording) wo.
7.15, do. 10.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Schilt. Ge
ref. Kerk 9.30 ds. v.d. Kooi. Rk Kerk wo. 7, do.
9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Pauluskerk 9 ds. De Gel
der. Geref. Kerk 10 ds. Boswijk. Geref. K.
Vrijg. (Prinsessestr. 1) 9.30 ds. D. J. Zandber
gen. Chr. Geref. Kerk 10 ds. v. Dijken. Geref.
Gem. 10 ds. Den Boer. Rk Kerk: Agathakerk
do. 10; Poelpolder do. 10; Mariakerk wo. 7, do.
9 en 10.30; Engelbew. wo. 7, do. 10.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 ds. Wegerif.
Geref. Kerk 9.30 ds. Biewenga, Kamerik. Chr.
Geref. Kerk 7 nam. ds. Slagboom, Katwijk aan
Zee. Rk Kerk wo. 7. do. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds. De Graaff.
Geref. Kerk 9.30 ds. Rang, N.-Vennep. Rk
Kerkwo. 7, do. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds. Ten
Voorde. Geref. Kerk 9.30 ds. Wijngaarden.
Chr. Geref. Kerk 9.30 kand. M. Hogenbirk. Rk
Kerk do. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Geuze.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. zie geref. kerk.
Geref. Kerk 10 ds. Kooman. Geref. Kerk Vrijg.
(aula Dr. Schilderschool) 9.30 leesdienst. Rk
Kerk Will.kerkdo. 10.30.
OUD-ADE: Rk Kerk wo. 7, do. 9.
OUDE EN NIEUWE WETERING: Herv. Gem.
9.30 ds. Hemstede, Leiderdorp. Geref. K. zie
herv. gemeente.
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk Mar. Pres.
do. 10; Petrus-B. wo. 7, do. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30 ds. v.
Dok, Alphen. Chr. Geref. K. 9 leesdienst.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentiuskerk
9.30 ds. Wagter. Geref. Kerk Immanuelkerk
8.30 en 10 ds. Cziria. Geref. Kerk Vrijg. 10 ds.
Grutter. Chr. Geref. K. 9 ds. v. Sorge.
RIJPWETERING: Rk Kerk do. 9 en 10.30.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 9 ds. Bras. Geref.
Kerk zie herv. gemeente. Chr. Geref. K. 9 ds.
Aarnoudse. Rk Kerk do. 9.30 en 11.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 ds. Stam. Geref.
Kerk 9.30 ds. De Reus. Rk Kerk Aardam do. 9
en 12; kerk Langeraar wo. 7, do. 9.30 en
11.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 9 dr. Vermeulen,
gez. dienst in geref. kerk, 10.30 herdenkings
samenkomst meidagen 1940 in herv. kerk, ds.
D. Veldkamp en aalm. F. van Kempen, mmv
'Advendo'. Geref. Kerk 9 dr. Vermeulen, zie
ook hen/, gemeente. Geref. K. Vrijg. 10.30 ds.
Heida.
VOORHOUTHerv./Geref. Kerkgemeen
schap 10ds. C. J. de Jong.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorpskerk 10
ds. De Zeeuw: De Ontmoeting (Noordhofland)
10 ds. Blanken. Hulp en Heil-kerk (Schaken-
bosch) 10 ds. Verheule. Herv. evang. op ge
ref. grondslag (kerkgeb. 'Rehoboth', A. van
Leeuwenhoekkade) 9.30 ds. G. H. v. Kooten.
Geref. Kerk zie herv. gemeente. Geref. K.
Vrijg. (Bachlaan) 8.30 ds. A. Geelhoed. Rk
Kerk Laur.kerk do. 11M. Godskerk. do. 9.30.
WADDINXVEEN: Hen/. Gem. Brugk. 9 ds.
Kunz; Bethelk. 9 ds. Schipaanboord; Imm-
.kerk zie Kruiskerk. Geref. Kerk Kruisk. 10.30
ds. v. Houwelingen. Geref. K. Vrijg. (Kruis
kerk) 8.30 ds. Zandbergen, Spakenburg. Chr.
Afgesch. Gem. 9.30 ds. v.d. Want. Oud-Geref.
Gem. (Mercuriusweg 29) 10 leesdienst.
WARMOND Hen/. Gem. 10 ds. Muis. R& Kerk
wo. 7, do. 8.30 en 10.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10 kand.
v. Dis; Kievietk. ('Samen op weg') 10 ds. Jan-
se de Jonge. Zie ook geref. kerk. Geref. Kerk
Zijllaan 10 ds. v. Waasbergen, gez. dienst.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. zie geref. kerk.
Geref. Kerk 9.30 ds. Aalders, gez. dienst.
ZEVENHOVEN- Herv. Gem. 9.30 hr. J. de
Haan. gez. dienst. Geref. Kerk zie herv. ge
meente.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 9 drs. Wijlhui-
zen en ds. Wolthaus, ha. Rk Kerk St. Jan do.
9.30; Chr. Dienaark. wo. 7, do. 10; Meerburg-
kerk H. Rijndijk wo. 7. do. 9.30 en 11
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 9.30 ds. Eijsen-
ga. Geref. Kerk 9.30 ds. Buikema.
Schippers
De strijd tussen de schippers en
veevoedervervoerder Granaria
staat in de belangstelling. De aan
dacht gaat vooral uit naar de span
nende beelden van de ME-ers die
ook op het water voortreffelijk in
zetbaar blijken te zijn. Daardoor
lijkt het of de achtergrond van wat
er werkelijk gaande is, wordt ver
geten. Vandaar deze ingezonden
brief.
Veevoeder wordt in bulkcarriers
aangevoerd, aanvankelijk uit Mid-
denamerika, maar de laatste jaren
ook uit zuidoost-Azië. De grote
vraag naar veevoeder heeft in de
produktiegebieden geleid tot grote
sociale ontwrichting. Vroeger pro
duceerden de kleine boeren aldaar
voor eigen bestaan en wat er over
bleef, ging naar de lokale markt. De
vraag naar veevoeder heeft echter
de lokale verhoudingen ingrijpend
verstoord.
De kleine boeren zijn als gevolg
van de prijsfluctuaties (manipula
ties?) op de wereldmarkt veelal
failliet gegaan en verdwenen. Een
klein deel van hen verdient nu een
schamel loon als arbeider op uitge
strekte plantages waar in monocul
tures hetzelfde veevoeder wordt
verbouwd.
Grote werkloosheid en verpau
pering is één van de gevolgen. Ge
lukkig hebben we daar dan de ont
wikkelingshulp weer voor. De ver
bouw in monocultures maakt het
gewas kwetsbaar voor ziekten en
put de grond uit. Een massaal ge
bruik van bestrijdingsmiddelen en
kunstmest kon dus niet uitblijven.
Het uiteindelijke produkt wordt
over zee naar Rotterdam vervoerd,
waar het wordt overgeslagen voor
transport naar het achterland.
Daar wordt het gelevrd aan de in
tensieve veehouder die er behalve
melk en vlees ook mest van maakt.
De melk draagt bij aan de boter
berg waar we geen raad mee weten.
Het varkensvlees eten we op of ex
porteren we naar Westduitsland.
Het levert een bijdrage aan de over
voeding en vervetting van de be
volking die daardoor er niet gezon
der op wordt.
De hoeveelheid mest is zó groot
dat de boeren erin verzuipen en dé
grond zijn produktievermogen
dreigt te verliezen. De ammoniak
uit de mest levert een grote bijdra
ge aan de verzuring, waardoor de
bossen sterven.
Het gelijk dat minister Smit-
Kroes aan Granaria heeft gegeven,
betekent voor onze schippers het
zelfde als het ontstaan van mono
cultures voor de kleine boeren aan
de andere kant van de oceaan, na
melijk werkloosheid.
Bovendien bewijst de minister
zo dat zij haar verantwoordelijk
heid voor het milieu onvoldoende
waarmaakt. De problematiek is in
gewikkeld en van zoveel belangen
doortrokken dat tot nu toe nie
mand weet hoe deze spiraal, waar
uiteindelijk niemand beter van
wordt, moet worden doorbroken.
Eigenlijk zou het Nederlandse volk
massaal steun moeten verlenen
aan de schippers. De gehele pro
blematiek is daarmee niet op te los
sen, maar de krankzinnige keten
van produktie en transport wordt
dan tenminste niet nog verder ge
stroomlijnd.
M. Vos
Burggravenlaan 7
Leiden
Onderscheiding
Met alle respect en eerbied voor
prof. dr. L. de Jong moet ik toch
ernstig bezwaar maken tegen zijn
uitspraak dat hij geen onderschei
ding zal accepteren. Dit, omdat het
georganiseerde verzet na de bevrij
ding op het standpunt zou hebben
gestaan geen onderscheiding te
willen accepteren.
Zo simpel lagen de zaker echter
niet. Prof. dr. de Jong heeft in mei
1940 ons land verlaten en is pas na
de oorlog teruggekeerd. Aan het
verzet heeft De Jong niet kunnen
deelnemen dus ik zie het verband
daarvan niet zo goed in.
Verder verwijs ik de heer de
Jong naar het in 1985 uitgekomen
boek 'Verzetsherdenkingskruis',
waarin alle gedecoreerde verzets
mensen staan die het bij Konink
lijk Besluit (van 29 december 1980
nummer 104) ingestelde Verzets
herdenkingskruis hebben gekre-
Proza
- 'Hannovers ontwaken' is de eerste
roman van de Vlaming Nic van Brug
gen, die als dichter reeds naam heeft ge
maakt. 'Stilistisch een fun geslepen dia
mant, inhoudelijk misschien een hand
granaat', zegt uitgever Manteau van dit
debuut. Prijs ƒ29,90.
- 'Maurice', roman van E.M. Forster
over de erotische verhouding van twee
studenten in Cambridge. Pas na Fosters
dood werd de Britse wetgeving zo ver
zacht, dat zijn verhaal over homoseksue
len (in 1971) kon worden uitgegeven.
Het is inmiddels verfilmd. Veen, prijs
ƒ24,90.
- 'De klauw van de valk', herdruk van
een eerder in twee delen verschenen
verhaal over de familie Ballantyne in het
broeieri|e Afrika van de vorige eeuw. Er
zullen nog drie delen uit de avontuurlij
ke Ballantyne-serie van de auteur Wil
bur Smith volgen. De Boekerij, piijs
ƒ27,50.
- 'Zomaar wat woorden', bundel van
vijf novellen van Mireille Best. Het gaat
steeds over vrouwen onder elkaar. In
middels zijn er na dit debuut - in 1980 be
kroond met de novelleprijs van de stad
Le Mans - diverse andere verhalenbun
dels van de schrijfster verschenen. Uit
geverij Furie.
- 'Dit is geen pijp' zo noemde de Fran
se filosoof (1926 - 1984) zijn in 1973 ver
schenen boekje. Wat het dan wel is? Ie
dere lezer mag het zelf zeggen. Het gaat
over de betekenis van taal en over nuan
ces van verschil in betekenis. Geen ge
makkelijk toegankelijke lectuur, maar
voor taalliefhebbers een genoegen. Ara-
mith, prijs 19,90.
- 'Natasja', een aantal verhalen waar
in de lezer de ontwikkeling van het
schrijverschap van het Russische talent
Valentin Raspoetin kan volgen. De Ar
beiderspers, prijs 38,50.
- 'Het spinsel van de eenzaamheid'
waarin Paul Auster beschrijft hoe een
zoon probeert vat te krijgen op de moei
den, evenals de nabestaanden post-
huum, waaronder koningin Wilhel-
mina. Meer dan 15.000 onderschei
dingen zijn uitgereikt, onder ande
re aan prins Bernhard.
In bovenvermeld boek vindt de
heer de Jong ook een meer genuan
ceerde uiteenzetting over het ont
staan, na de oorlog, van deze deco
ratie voor de verzetsmensen. Na
tuurlijk zijn er altijd mensen die,
om geheel iets anders dan de voor
stelling van zaken zoals deze door
de heer de Jong ongenuanceerd is
weergegeven, een onderscheiding
weigeren.
H.J. Maas
Burggravenlaan 114
Leiden
lijke persoonheid van zijn vader. Wie
was hij? Wat was hij? Het leidt tot een
confrontatie met zichzelf. De Arbeiders
pers, prijs 39,50.
- 'Dag mens', korte overwegingen van
Rienk Ratsma, die vele verhalen schreef
voor tijdschriften als Libelle en Flair.
Ook voltooide hij enkele kinderboeken.
Albini.
Poëzie
- 'Te voorschijn schommelt het
heelal', vijfde gedichtenbundel van
Rob Schouten. De Arbeiderspers,
prijs ƒ29,50.
- 'Zo groen als gras', bundel zeer
directe gedichten van Mickey Wal-
visch. De Arbeiderspers, prijs
ƒ29,50.
- 'Wat de zee verzwijgt', nieuwe
gedichtenbundel van H.J. de Roy
van Zuydewijn. De Arbeiderspers,
prijs ƒ32,50.
Jeugdboeken
- 'De eierman en andere verhalen'
was Janni Howkers eigenlijke de
buut, dat twee jaar geleden tot de
tien best verkochte jeugdboeken in
Engeland behoorde. Zij geeft por
tretten van een aantal jongere en
oudere mensen. Van Holkema
Warendorf, prijs 22,50.
Science fiction
- 'De tegenstrever', het vierde en
laatste deel van Julian Mays fanta-
sy-kwartet Pliocene Saga. In dit
boek wordt de strijd om Het Veel
kleurig Land (de aarde van zes mil
joen jaar geleden) beslecht. Het
Spectrum, prijs 34,90.
j
NieuWe uitgaven
