'De één vlucht in alcohol,
de ander naar het casino'
Zwichten voor VS, maar niet voor oppositie
Reportage
Hiüpverlening kan stroom gokverslaafden niet aan
Paus: arbeid plichtmaar ook recht
PAGINA 2
DINSDAG 10 MEI 1988
Prem al acht jaar aan het bewind in Thailand
SINGAPORE - De Thaise pre
mier Prem Tinsulanond heeft
voor 24 juli verkiezingen uitge
schreven voor een nieuw parle
ment. De voormalige generaal
die nu al bijna acht jaar onafge
broken aan het bewind is, ont
bond vorige week het parlement
nadat 31 leden van de Democra
tische Partij, een van de grootste
coalitiegenoten van Prem, met
de oppositie meestemde tegen
een wetsontwerp waarin naboot
sing van Amerikaans intellectu
eel en artistiek goed werd verbo
den.
door
Bob Mantiri
De oppositie stelde dat goed
keuring van het wetsontwerp
zou betekenen dat Thailand 'het
hoofd buigt voor de tirannie van
de VS'. Washington had ge
dreigd dat Thailand van de voor
keurslijst zou worden geschrapt
als het niet wettelijk optreedt te
gen het kopiëren van onder meer
computersoftware.
Niettemin werd het wetsont
werp aangenomen met 183 tegen
134 stemmen. Maar zestien mi
nisters van de Democratische
Partij in de uit 44 leden bestaan
de regering, namen hun ontslag
toen zij er niet in slaagden om
hun 31 dissidente partijgenoten
tot andere gedachten te brengen.
Daarmee effenden deze minis
ters voor premier Prem de weg
om nieuwe verkiezingen te laten
houden. Prem gaf hier de voor
keur aan boven een kabinetswij
ziging, omdat de oppositie deze
week een motie van wantrouwen
tegen hem zou indienen. Het zou
dan heel waarschijnlijk zijn ge
weest dat de dissidente coalitie
partners in het parlement de mo
tie van de oppositie zouden steu-
Met het ontbinden van het par
lement heeft Prem dat gevaar af
gewend, maar het betekende ook
dat het wetsontwerp nietig is ge
worden. Het moest nog door de
Senaat worden goedgekeurd.
Prem is nu hoofd van een za
kenkabinet tot na de verkiezin
gen. Maar volgens politieke
waarnemers is het zo goed als ze
ker dat de voormalige legerbaas
na de verkiezingen weer op zijn
oude post zal terugkeren.
Hetere vuren
Prem heeft in de acht jaar dat hij
premier is voor hetere vuren ge
staan. Hij kwam in februari 1979
aan de macht dankzij de hulp
van de groepering Jonge Turken
in het Thaise leger, die in het ge
heim een verbond sloten met de
Sociale Actiepartij om de zitten
de premier Kriangsak ten val te
brengen. Deze Jonge Turken
probeerden twee jaar later Prem
via een coup af te zetten, maar de
premier wist deze staatsgreep in
de kiem te smoren. Prem wist
ook een dreigende coup van de
militaire sterke man. generaal
Arthit Kamlangmek, die hem
wilde afzetten omdat hij niet te
voren werd gewaarschuwd over
de devaluatie van de Thaise
munt (Baht), af te slaan.
Op 9 september 1985 werd
Prem opnieuw geconfronteerd
met een militaire staatsgreep van
Jonge Turken, onder leiding van
kolonel Manoon Roopkachorn,
die ook verantwoordelijk was
voor de eerste coup. Generaal
Prem was op dat moment in Jak
arta, maar loyale generaals slaag
den er in om rebellie van de kolo
nel neer te slaan. De man die
hierbij een belangrijke rol speel
de was de chef-staf, generaal
Chavalit. Prem promoveerde
hem tot legerbevelhebber, waar
mee hij zijn rivaal generaal Ar
thit uitschakelde.
De ironie wil dat generaal Cha
valit nu de belangrijkste politie
ke tegenstander is geworden van
premier Prem. Chavalit heeft te
kennen gegeven, dat hij belang
stelling heeft voor het premier
schap. Chavalits handicap is ech
ter dat hij geen politieke achter
ban heeft. Maar er lijken genoeg
politieke partijen te zijn die hem
best als premier willen hebben.
Zoals de Sociale Actiepartij, de
Chart Thai en de Kij Pracha Thai
Partij.
Laatstgenoemde partij is opge
richt door een groep politici, die
er vorig jaar door Chavalit met
succes van werd weerhouden om
een motie van wantrouwen tegen
DEN HAAG - Het aantal gokverslaafden in ons land neemt
sterk toe. Steeds meer mensen doen een beroep op de Con-
sultatiebureau's voor Alcohol en Drugs (CAD). Naar schat
ting zijn momenteel in totaal 10.000 tot 20.000 mensen aan
het gokken verslaafd.
door
Weert Schenk
De CAD's worden door deze nieu
we stroom van vaak jonge verslaaf
den in grote verlegenheid ge
bracht. Officieel moeten de bu
reau's deze mensen de deur wijzen.
Dat doet een hulpverlener niet
graag. Het gevolg is dat de CAD's
gaan rommelen. De gokkers wor
den ingeschreven als alcoholisten
of als junks.
Aan deze situatie moet een einde
komen, zegt de Utrechtse socio
loog dr. P. L. Hermkens. Hij leidde
een commissie die de afgelopen
twee jaar in opdracht van de Raad
voor de Casinospelen onderzoek
deed naar negatieve effecten van
het gokken. Het rapport is vandaag
in Den Haag gepresenteerd
Hermkens vindt dat de overheid
niet langer voorbij kan gaan aan de
gokverslaving. Er moeten een goe
de opvangmogelijkheden komen
voor mensen die gokproblemen
hebben. Bovendien is het noodza
kelijk meer aan preventie te doen.
Een bepaald percentage van het
bedrag dat de overheid dankzij de
legalisatie van de kansspelen op
strijkt, moet worden besteed aan
de zorg voor probleemgokkers.
Onverzadigbaar
De overheid is de laatste jaren
een steeds soepeler beleid ten op
zichte van het gokken gaan voeren
De omzet van de legale kansspelen
is dan ook fors gestegen. In het le
gale gokbedrijf wordt jaarlijks
rond de 500 miljoen gulden omge
zet.
De verwachting is dat de omzet
voorlopig alleen maar zal stijgen.
De vraag naar gokken is groot.
Want er is ook nog een enorm ille
gaal kansspelen-circuit, waar vol
gens een voorzichtige schatting
ook een slordige 500 miljoen gul
den per jaar omgaat. Hermkens:
"De mens heeft een onverzadigba
re behoefte om te gokken".
Riskant zijn de kansspelen die
snel de winst of het verlies laten
zien. Het gaat dan vooral om speel
automaten. de casino's, de paar
denrennen en bingo. Aan de groep
kansspelen waarbij het een tijdje
duurt voordat de uitslag bekend is.
zoals de loterij, toto en lotto, zijn-
nauwelijks risico's verbonden. Er
zijn geen mensen die hierdoor in de
problemen geraken.
Hermkens constateerde tijdens
zijn onderzoek dat onder jongeren
beneden de 25 jaar veel probleem
gokkers zijn. De meesten verslaaf
den, ruim 60 procent, kunnen niet
van de speelautomaat, 'de eenarmi
ge bandiet', afblijven. De drempel
om op die apparaten te spelen is
ook erg laag. In ons land staan
"Sommige gokkers hebben een heilig geloof in hun systeem. Ze hadden
het ook altijd bijna goed, vertellen ze als ze er naast zitten". (archieffoto)
Prem Tinsulanond: nieuwe ver
kiezingen (foto AP)
premier Prem in het parlement
te steunen. Een nieuw te vormen
coalitie tussen deze drie partijen
zou de kandidatuur van generaal
Chavalit voor het premierschap
willen steunen. Ook de dissiden
te politici in de Democratische
Partij willen Chavalit als pre-
Dreiging
Maar premièr Prem schijnt de
dreiging al lang te hebben zien
aankomen. Deze week heeft hij
het verzoek om ontslag van gene
raal Chavalit als bevelhebber van
de Thaise strijdkrachten van de
hand gewezen. Daarmee heeft
premier Prem generaal Chavalits
hoop om de politiek in te gaan,
de bodem ingeslagen. Chavalit
blijft wel de militaire sterke man.
Maar in die positie mag hij geen
politieke partij aanvoeren. Hij
blijft als legerbevelhebber intus
sen ondergeschikt aan de pre-
Prem kan nog altijd rekenen
op de steun van de coalitiepartij
en. waarmee hij in de afgelopen
jaren nauw heeft samengewerkt
en die hem zullen voordragen als
premier; een voordracht die ko
ning Bhumipol, die groot ver
trouwen heeft in Prem, maar al te
graag zal overnemen.
Politieke analisten menen dat
het een meersterzet van Prem is
geweest om het parlement te ont
binden en het ontslag van de le
gerbevelhebber te weigeren. Hij
heeft aan de ene kant de dreiging
van een motie van wantrouwen
tegen hem geneutraliseerd, de
oppositie overdonderd en aan de
andere kant voorkomen dat zijn
politieke rivaal aan de macht
kwam.
Wanneer hij na 24 juli weer te
rugkeert als premier is Prem Tin
sulanond (67) de langstregerende
premier in de 55-jarige parlemen
taire geschiedenis van Thailand,
die menigmaal is gekenmerkt
door militaire staatsgrepen.
80.000 speelautomaten, waarvan de
meeste in cafe's en snackbars.
Het duurt even voordat mensen
echt gokverslaafd zijn. Het gebeurt
sluipend. Gaandeweg gaan de gok
kers als gevolg van een groot ver
lies of een grote winst steeds meer
risico's nemen. Ze zetten steeds ho
ger in. De problemen ontstaan
door het onverantwoord omgaan
met geld. Er wordt veel geld ge
leend om te spelen. Het ene gat
wordt met het andere gedicht. De
enige manier om de problemen op
te lossen is gokken, althans, zo
denkt de gokker. Sommige ver
slaafden komen op eigen kracht uit
de narigheid. Maar velen lukt dat
niet.
Isolement
Voor de omgeving van de gok
verslaafde worden de problemen
pas in een laat stadium zichtbaar.
Vaak beloofd de gokker dan beter
schap, maar meestal pakt hij de
draad weer op als de financiële pro
blemen- tijdelijk- zijn opgelost.
Soms wordt een familie of een ge
zin gemanipuleerd om aan geld te
komen. Niet zelden springen ou
ders bij, om de vuile was niet bui
ten te hoeven hangen.
Als de verslaafde niet meer op fa
milie en vrienden kan terugvallen,
raakt de gokverslaafde in een isole
ment. Werken lukt niet meer en
gokkers met een eigen zaak gaan
dikwijls failliet. Als de gokverslaaf
de ergens werkt waar hij makkelijk
kan frauderen, zal hij dat doen.
Uiteindelijk raakt de gokker zo
wel lichamelijk als geestelijk uitge
put. Hij voelt zich wanhopig en de
pressief. Zelfmoordneigingen
doen zich ook voor. De verschijn
selen lijken heel duidelijk op die
van de drugsverslaafde. Het afkic
ken is trouwens net zo moeilijk.
Trouwens, er is, zegt Hermkens,
nog een sterke vergelijking. Het
drugsprobleem begon met precies
dezelfde kleine aantallen.
"Gokken is een vlucht in een on
werkelijke omgeving", zegt Herm
kens. "De een grijpt naar de fles, de
ander gaat naar het casino of speelt
bingo. Bij jongeren heeft het gok
ken ook te maken met een bepaal
de subcultuur. Als iemand wint.
betekent hij iets in de groep".
Gokkers denken ook altijd dat ze
het geluk naar hun hand kunnen
zetten. "Sommigen hebben een
heilig geloof in hun systeem. Ze
hadden het ook altijd bijna goed.
vertellen ze als ze er naast zitten. Ze
houden een schijn op. Statistisch
klopt er natuurlijk geen hout van".
Hermkens vindt dat op scholen
aandacht moet worden besteed aan
het gokken. Het hoort bij het 'leren
omgaan met geld'. In de campag
nes tegen het gebruik van alcohol
en drugs moet het gokken worden
meegenomen.
Verder moet de overheid naar
zijn mening het kansspelenbeleid
harmoniseren. "Het is gek dat de
casino's aan allerlei regelingen zijn
gebonden en dat een firma als Lad-
broke, waar men op paarden kan
wedden, ongelimiteerd haar gang
kan gaan. De wedkantoren worden
geopend alsof het broodjeswinkels
zijn".
Niet verbieden
Hermkens is tegen het verbieden
van gokken. "Dat is het slechtste
wat je kunt doen. De mensen wil
len gokken. Probeer het dus te re
gelen En zorg er voor dat in een
vroeger stadium kan worden gesig
naleerd dat iemand problemen
heeft".
Caféhouders en patatbakkers
zouden de jongens die op hun auto
maten spelen misschien wat beter
in de gaten kunnen houden, zegt
Hermkens. "De kruk wordt bij de
automaat gezet en: spelen maar.
Die caféhouder moet af en toe eens
gaan praten met die jongens. Dat
doet het personeel van de officiële
casino's ook".
Hermkens meent dat het illegaal
gokken beter moet worden bestre
den. 'Dat gebeurt nu alleen als er
een duidelijke band is met de geor
ganiseerde misdaad. Maar in de il
legale casino's ontbreekt elk toe
zicht. Voor de speler is er geen en
kele bescherming tegen zichzelf.
Ze .krijgen gratis eten, maar moe
ten wel inzetten. Ook kan je ge
makkelijk krediet krijgen in de ille
gale casino's. Dat brengt de men
sen meer in de verleiding".
Verder vindt Hermkens dat de
overheid terughoudend moet zijn
bij het toelaten van nieuwe kans- j
spelen. Zonder aandacht te beste- j
den aan de risico's heeft de Tweede I
Kamer een uitspraak gedaan over
de organisatie van een instant-lote
rij, waarbij meteen zichtbaar wordt
of een prijs is gewonnen. Herm- j
kens: "Je moet geen nieuw aanbod
van kansspelen hebben, tenzij het
een alternatief is voor een illegaal
spel. En als de overheid dan iets
nieuws toelaat, moet worden aan-
gegeven op welke wijze de risico's
kunnen worden beperkt".
Op zijn twaalf dagen durende
Zuid-Amerika-reis kwam de
paus gisteren in Bolivia aan. Een
rooms-katholiek land dat wordt
geteisterd door armoede en een
diepe economische crisis. Presi
dent Victor Paz Estenssoro en
diens ministers begroetten hem
op het vliegveld van de hoofd
stad La Paz. De paus, die uit
Uruguay kwam, zal bij zijn zes
daagse bezoek aan dit armste
land van Zuid-Amerika in zeven
steden preken of toespraken
houden, waaronder Santa Cruz
en Trinidad.
Hij had zijn bezoek van drie
dagen aan Uruguay afgesloten
met een ontmoeting met presi
dent Julio Maria Sanguinetti en
een mis in Salto. In zijn laatste
predikatie wees de paus naar de
500ste verjaardag in 1992 van de
kerstening van het continent. Hij
prees het werk van missionaris
sen, legde nadruk op de beleving
van het geloof in het gezin en
pleitte voor her-evangelisatie
van Latijns-Amerika. Overigens
had de paus in Montevideo en de
provinciestad Melo ook gewezen
op de verantwoordelijkheid van
de bezittende klasse tegenover
de arbeiders, "die niet alleen
plicht tot arbeid, maar ook recht
daarop hebben".
Naar Vaticaan. Een brede
interkerkelijke delegatie van
Zuidafrikaanse kerkleiders zal
eind deze maand een bezoek
brengen aan het Vaticaan en ook
door de paus worden ontvangen.
De groep bestaat onder anderen
uit de anglicaanse aartsbisschop
van Kaapstad, Desmond Tutu,
de predikant Allan Boesak van
de Nederduits Gereformeerde
Sendingskerk en secretaris-ge
neraal dominee Frank Chicane
van de Zuidafrikaanse Raad van
Kerken.
Doel is de paus en zijn advi
seurs op de hoogte te stellen
"van het leed dat Zuidafrikanen
en hun kerken moeten verduren
van het apartheidssysteem".
"Wij willen van de paus een
krachtig moreel en geestelijk be
wijs van steun voor onze strijd",
zeggen de kerkleiders in een ge
meenschappelijke verklaring.
In september hoopt de paus
naar Zuidelijk Afrika te gaan.
Daar is Zuid-Afrika niet bij.
Zwarte rooms-katholieken in dat
land hadden grote moeite met de
weigering van de paus om zich
krachtig tegen de apartheidspo
litiek uit te spreken Vooral de
ontvangst van president Botha
en diens vrouw in het Vaticaan
(1984) zette kwaad bloed.
Maar er is intussen iets veran
derd in de opstelling van het Va
ticaan. De paus heeft zich al en
kele keren scherp gekeerd tegen
de apartheidspolitiek en morele
en geestelijke steun geboden aan
de rooms-katholieke kerkleiders
in dit land. Het komende bezoek
van de oecumenische delegatie
wordt gezien als een bevestiging
daarvan.
Hemelvaartsdag
De 'geloofszendingen' dat
zijn zendingsorganisaties die
geen band met een bepaalde
kerk hebben houden op He
melvaartsdag in de Jaap Edenhal
in Amsterdam hun jaarlijkse ma
nifestatie. De bezoekers kunnen
kennismaken met zendelingen
met verlof, die ook in de twee sa
menkomsten kwart over 10 en
2 uur aan het woord komen.
Op een zendingsbeurs presen
teren zich ongeveer tachtig orga
nisaties op het gebied van zen
ding en evangelisatie met infor
matieve stands. Iemand van Wy-
cliffe Bijbelvertalers zal 's mid
dags kandidaten interviewen die
binnenkort naar een zendings-
veld vertrekken. Medewerking
aan deze dag verleent het jonge
renkoor 'Eltheto' uit Aalsmeer.
Voor kinderen van 4 jaar en ou
der zijn er afzonderlijke bijeen
komsten.
De Edenhal (dichtbij het Ajax-
stadion) is bereikbaar met bus
lijn 8 van Amstel- en Rai-station
en met tramlijn 9 van Centraal
Station.
(Bij de Evangelische Zen-
dings-Alliantie, het samenwer
kingsverband van de niet kerke
lijk gebonden zendingsorganisa
ties, zijn nu 72 genootschappen
aangesloten met gezamenlijk on
geveer 1200 zendelingen).
Katwijk aan Zee. Donder
dag krijgt hervormd Katwijk aan
Zee weer een nieuwe predikant,
ds. C. van den Berg uit Leer
broek, in de plaats van ds. S. de
Jong die naar Staphorst ging. Dr.
W. J. op 't Hof uit Ouddorp zal
hem om 10 uur in de Nieuwe
Kerk bevestigen en om 3 uur
doet ds. Van den Berg in deze
kerk intrede.
Op de dag van zijn intrede in
Katwijk, 12 mei, wordt ds. Van
den Berg (die in het Friese dorp
Westergeest werd geboren en vijf
kinderen heeft) 29 jaar. Naast zijn
beroep is hij bestuurslid van de
stichting 'Onesiforus', die hulp
verleent aan mensen die om des
gewetens wil niet verzekerd zijn.
Leiden. De gospelgroep 'Dis
cipel' treedt zaterdag 14 mei om 8
uur op in de Petrakerk aan de Su-
rinamestraat. 'Discipel' is een
van de Nederlandse groepen uit
de Continental-'stal', waartoe
ook 'Continental Singers' en
'Wings of Light' uit de Verenigde
Staten behoren.
Bedevaart. Dinsdag 24 mei
(na Pinksteren) wordt vanuit
Noordwijk, Leiden, Den Haag,
Delft, Rotterdam, Zwijndrecht
en Gouda een eendagsbedevaart
gehouden naar 'Maria's Genade
oord' Banneux-Notre Dame in
de Belgische Ardennen. Leider
is de jonge pater Theo Vreeswijk
die op 30 april tot priester werd
gewijd. De deelnemers zullen
bidden om priesterroepingen.
Het thema van de bedevaart is:
"Doet alles wat Hij u zeggen zal".
Hervormde Kerk: beroepen
te Rotterdam-IJsselmonde (deel
werk) A. van Houwelingen Beek
bergen ('Het Zonnehuis'). Gere
De paus in Zuid-Amerika. Hier in Montevideo (Uruguay).
formeerde Kerken: beroepen te
Dordrecht mevrouw C. Koets
veld Een-Norg-Veenhuizen (Dr.).
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Broek op
Langedijk L. Hoogendoorn Mus-
selkanaal-Valthermond.
Hoogleraar. Dr. E. Schroten
deed gisteren aan de Utrechtse
universiteit intrede als (her
vormd) kerkelijk hoogleraar
christelijke ethiek bij de theolo
gische faculteit, opvolger van de
in 1986 overleden professor dr.
W. E. Verdonk.
In zijn rede betoogde Schro
ten, dat er wetenschappelijk
noch theologisch redenen zijn
om het menselijk embryo vanaf
de conceptie als persoon te be
schouwen. Het embryo is een
mens in wording. Het heeft in
toenemende mate recht op be
scherming. Daarom kan weten
schappelijk onderzoek met em
bryo's onder strikte voorwaar
den geooorloofd zijn.
