2,0 werken
M
Granaria kan ieder
moment gaan varen
Bedrijfsresultaat Philips valt tegen
Panama: overleven zonder geld geen sinecure
Nederland neemt deel
aan windtunnelproject
'Big Mac'
nu ook
in Moskou
Volgens veel van onze
klanten, geven wij de beste
ondersteuning...
ÉCONOMIE
PAGINA 7
Schippers houden beurs tot maandag dicht
ROTTERDAM (GPD) Het veevoederbedrijf Granaria ziet geen reden om nog langer te
wachten met varen. Dat verklaart directievoorzitter J. P. Wyler van het bedrijf als reactie
op het voornemen van de binnenschippers om de schippersbeurzen tot en met maandag
dicht te houden. De schippers besloten om Granaria, al gaat de beurs weer open, te blijven
boycotten.
AMSTERDAM (ANP) - Nederland,
Westduitsland, Groot-Brittannië
en Frankrijk hebben een overeen
komst ondertekend voor de bouw
van een zeer geavanceerde wind
tunnel bij Keulen ten behoeve van
het testen van nieuwe vliegtuigty
pen, Met het project is, inclusief
voorbereidend onderzoek, een in
vestering gemoeid van 562 miljoen
mark. Nederland neemt daarvan
via het Nationaal Lucht- en Ruim
tevaart Laboratorium (NLR) zes
procent voor zijn rekening, dus bij
na 38 miljoen gulden, zo heeft het
NLR meegedeeld.
Met de ondertekende
komst is de onderneming Euro
pean Transonic Windtunnel Gm
bH (ETW) opgericht, die verant
woordelijk wordt yoor de bouw en
de exploitatie van de tunnel. Ook
de drie andere landen participeren
in de ETW via hun nationale onder
zoeksinstituten. De Bondsrepu
bliek heeft een aandeel van 38 pro
cent en Groot-Brittannië en Frank
rijk elk 28 procent.
Volgens directeur J.A. van der
Bliek van het NLR zal het project
voor ongeveer 353 miljoen mark
aan orders opleveren voor buiten
staanders. De bouw zal ongeveer
vier jaar in beslag nemen. Omdat te
verwachten valt dat de meeste or
ders naar Westduitse bedrijven
gaan levert de Bondsrepubliek de
grootste bij.drage aan de financie
ring.
Het proefdraaien moet eind 1992
beginnen. Het is de bedoeling dat
de ETW na drie jaar onafhankelijk
wordt van overheidsgeld en zich
kan bedruipen met de tarieven die
de Europese vliegtuigbouwers be
talen voor het gebruik van de tun
nel. Landen die niet in de ETW par
ticiperen zullen meer moeten beta
len dan bijvoorbeeld Fokker of Air
bus Industrie, het consortium
waarin Frankrijk, Westduitsland
en Groot-Brittannië deelnemen.
De Europese vliegtuigbouwin-
dustrie krijgt met de tunnel de
meest geavanceerde installatie
voor aërodynamisch onderzoek ter
wereld. Alleen in de Verenigde Sta
ten is bij de lucht- en ruimtevaart
organisatie NASA een vergelijkba
re faciliteit te vinden, maar die is
niet toegankelijk voor Europese
ondernemingen. In Keulen zal on
der meer gebruik worden gemaakt
van de zogenoemde cryogene tech
nologie. Daarmee kan bij zeer lage
temperaturen (tot -180 graden Cel
sius) met schaalmodellen toch een
perfecte simulatie worden bereikt
van de stromingstoestand rond het
vliegtuig op ware grootte.
De bouw van de windtunnel is
een uitvloeisel van regelmatig
overleg tussen de betrokken lan
den sinds 1971.
Directeur Wyler wil niet onthul
len wanneer de Granaria-duwbak-
ken precies uit de Rotterdamse ha
ven vertrekken. „We zijn in staat
om te varen", is het enige dat hij wil
loslaten. Granaria had aangekon
digd de resultaten van de door
meer dan 2000 schippers bezochte
bijeenkomst in het World Trade
Center af te wachten. Daar werd
duidelijk dat actievoerders het uit
varen van de duwbakken hoe dan
ook zullen proberen te verhinde-
Invoering van
zijreflectie
is geslaagd
HILVERSUM (ANP) - Van de fiet
sers van 13 tot en met 17 jaar heeft
90 procent zijreflectie op zijn fiets.
Van alle fietsers in Nederland heeft
77 procent zijreflectie. Dat blijkt
uit een in opdracht van Veilig Ver
keer Nederland (WN) uitgevoerd
onderzoek van NSS Marktonder
zoek.
Op basis van deze gegevens con
cludeert WN dët het Nederlandse
publiek massaal op zijreflectie is
overgegaan zonder dat de politie
tot nu toe nadrukkelijk op de aan
wezigheid ervan heeft gecontro
leerd.
Van de fietseigenaren die geen
zij reflectoren hebben noemde
slechts 2 procent als argument dat
er toch niet gecontroleerd wordt.
De 23 procent die (nog) geen zijre
flectie heeft noemde als voornaam
ste argument dat de fiets of heel
weinig of alleen overdag wordt ge
bruikt. Sinds 1 januari 1987 is zijre
flectie overigens verplicht op een
fiets. Voor het onderzoek werden
2875 personen ondervraagd.
MOSKOU - In Moskou zal vol
gend jaar het eerste- filiaal van
McDonald's worden geopend. In
totaal zal de Amerikaanse ham
burgergigant 20 vestigingen in
de Sovjetunie openen.
De contracten voor de joint
venture werden gisteren, in Mos
kou getekend tussen de gemeen
telijke autoriteiten en de Canade
se dochteronderneming van het
Amerikaanse McDonald's con-
Eerder deze maand opende
McDonald's zijn 10.000ste vesti
ging in de wereld, in Virginia.
Een woordvoerder van McDo
nald's zei dat de hamburgers in
Moskou precies hetzelfde zullen
smaken als in de rest van de we
reld.
De Moskouse vestiging komt
in de Gorki straat en krijgt 650
zitplaatsen. De Big Mac zal onge
veer 2 roebel gaan kosten (5,50
gulden).
In een tweede vestiging van
het bedrijf zullen alleen klanten
worden toegelaten die met harde
valuta betalen.
Economie kort
Overneming
Akzo neemt de Geomatrix Sys
tems Group over van haar Duitse
chemiecollega BASF. De overne
ming gaat maandag in. Geomatrix
Systems is gevestigd in de Verenig
de Staten en is een onderdeel van
American Enka, die eind 1985 door
Akzo aan BASF werd overgedaan.
Lijndienst
De KLM zal met ingang van 1 ju
ni de lijndienst op Londen-Gat-
wick beëindigen. Met ingang van
diezelfde datum zal de luchtvaart
maatschappij de frequentie van de
vluchten op Heathrow beter over
de dag verspreiden.
Textiel-cao
Werkgevers en vakbonden zijn
het eens geworden over een nieu
we cao voor de kleinere winkels in
de textieldetailhandel (50.000
werknemers). Het aantal salaris
schalen zal worden uitgebreid, als
gevolg waarvan de laagstbetaalden
er met ingang van 1 januari 1988 1,5
procent op vooruit gaan en de fili
aalchefs met 2 procent.
ren. „We houden onze poot stijf, tot
we erbij neervallen".
Ruim twee uur hadden de actie
leiders Peter Huizinga en Martin
Seine nodig om in ieder geval de
meeste neuzen dezelfde richting op
te krijgen. 'Granaria vaart niet',
daar was iedereen het snel over
eens, maar moest de boycot van de
Schippersbeurs worden gehand
haafd? Zelfs een algehele blokkade
van de haven werd door de meeste
fanatieke actievoerders niet uit
gesloten.
Dat zo'n ingrijpend pressie-mid
del niet haalbaar was, bleek al tij
dens de eerste van de drie stem
mingen over dit onderwerp:
slechts een handjevol handen ging
de lucht in.
Tegen negen uur werd voor de
zoveelste keer gestemd en nu met
succes. Besloten werd' de schip
persbeurs ook op maandag te boy
cotten en diezelfde dag te praten
met minister Smit-Kroes. Boven
dien houden de actievoerders
nauwlettend in het oog of Granaria
er niet met zijn bakken tussenuit
knijpt.
Bij dat gesprek met de minister
zit ook de verladersorganisatie
EVO aan tafel. De minister heeft de
partijen uitgenodigd om te praten
over de situatie die is ontstaan nu
Granaria definitief een vergunning
heeft gekregen om buiten de beurs
om te vervoeren.
Direct invoeren
De bonden stellen als belangrijkste
eis voor deelname aan het gesprek
dat de minister een al eerder aange
kondigde richtlijn onmiddelijk in
voert. De richtlijn bepaalt, met te
rugwerkende kracht tot 14 april,
dat bedrijven die buiten de beurs
om vervoeren voortaan ook voor
eigen personeel en eigen duwboten
moeten zorgen. De schippers wil
len met hun boycot de minister on
der druk zetten om de richtlijn snel
in te voeren. Granaria is daarmee
het laatste bedrijf dat een vergun
ning heeft gekregen die ruimte
biedt voor het inhuren van duwbo
ten, een veel goedkoper vervoers-
methode.
Vijf individuele schippers zullen
maandag opnieuw in beroep gaan
tegen de uitspraak van het College,
nu de bonden hun strijd hebben
verloren. Juristen van de bond vin
den dat het College niet alle vragen
afdoende heeft beantwoord.
Granaria-topman Wyler zegt het
onbegrijpelijk te vinden dat de
schippers Granaria hebben uitge
kozen voor een selectieve boycot.
„We zijn jarenlang een goede klant
geweest van de binnenvaart. Dat
wij ook buiten de beurs om willen
vervoeren, heeft terechte economi
sche redenen. De actie tegen Gra
naria is veel feller dan wij hadden
ingeschat toen we de vergunning
aanvroegen".
De werkgevers in de Rotterdam
se haven deden gisteren een drin
gend beroep op minister Smit-
Kroes om de schippersbeurzen te
sluiten, waardoor vervoer buiten
de beurzen om mogelijk wordt. In
een brief van de werkgeversorgani
satie SVZ, die onder andere ook is
gestuurd aan de ministers van bin
nenlandse zaken en justitie, vragen
de havenbedrijven bescherming
tegen actievoerende binnenschip
pers. De schade die de acties tot nu
toe hebben gehad kan volgens de
SVZ nauwelijks worden becijferd.
ROTTERDAM (ANP) - Het college van beroep voor het bedrijfsleven heeft veevoederbedrijf Granaria vergun
ning verleend voor het verrichten van transporten buiten de schippersbeurs. Advocaat Wyler (rechts, vertegen
woordiger van Granaria) en zijn confrère Mastenbroek (advocaat van de schippers) bespreken de uitspraak.
Heidemij schakelt
satellieten in
voor luchtopnamen
ARNHEM (ANP) - Heidemij Vast
goeddiensten in Arnhem en Buro
Kragten in Roermond gaan voor
het eerst in de Nederlandse ge
schiedenis gebruik maken van
Amerikaanse satellieten voor het
maken van luchtfoto's. De op de
centimeter nauwkeurige foto's zijn
nodig om een groot aantal luchtfo
to's tot één geheel te „rijgen".
De luchtfoto's worden gemaakt
in opdracht van het waterschap
Roer en Overmaas in Zuid-Lim
burg. Het waterschap heeft het be
heer over en onderhoud van 300 ki
lometer beken en waterlopen.
Voor een ingrijpend verbete
ringsplan zijn luchtfoto's nodig.
Met behulp van een computer wor
den de gegevens uit die foto's ver
werkt in een verbeteringsplan.
Met de opdracht aan de Heidemij
gulden gemoeid.
ADVERTENTIE
Demmenie Computers
dé personal computer specialist voor:
IBM Personal System/2 computers,
NETWERKEN, printers, administratieve
systemen, desktoppublishing en
computeropleidingen.
Demmenie
Computers
Reaal 2
2353 TL Leiderdorp
Tel. 071 -41 11 81
AMSTERDAM (GPD) - Het be-
drijfsresultaat van Philips bedroeg
in de eerste drie maanden van dit
jaar 679 miljoen gulden: 18 procent
minder dan in het eerste kwartaal
van 1987. Dat kwam doordat het
concern 82 miljoen gulden ten laste
van het bedrijfsresultaat boekte
voor herstructureringen en door de
lagere winstgevendheid in de sec
tor professionele produkten en sys
temen. In het eerste kwartaal 1987
werden geen voorzieningen voor
herstructureringen gevormd.
Als gevolg van vooral lagere fi
nancieringslasten en een «vermin
derde belastingdruk kwam de net
towinst toch uit op 217 miljoen gul
den, wat 6 procent meer was dan in
het eerste kwartaal van vorig jaar.
Per aandeel ging de nettowinst
echter met 3 cent omlaag tot 85
cent.
Philips maakt nog altijd te wei
nig winst: ongeveer 2 cent op elke
gulden. Drs. J. Zantman, lid van de
groepsraad en verantwoordelijk
voor de financiën, zei bij de presen
tatie van de kwartaalcijfers dat dit
verdubbeld moet worden. „Wat on
ze concurrenten, ook in Japan,
kunnen, moet ons ook lukken", al
dus Zantman. Herstructureringen
moeten leiden tot een slagvaardi
ger en sneller beleid en minder
kosten. De 'overdosis aan horizon
tale integratie' moet verdwijnen.
Dat betekent concentratie op kern
activiteiten, afstoten van daartoe
niet behorende sectoren, veel meer
gebruik maken van toeleveran
ciers in plaats van alles zelf willen
doen en vermindering van perso
neel.
Wereldwijd is het aantal werkne
mers sinds 1 januari 1988 gedaald
met bijna 3600 mensen. Philips Ne
derland zal eind van dit jaar onge
veer 3500 mensen minder in dienst
hebben. Het hele concern zal dan
het personeelsbestand hebben ver
minderd met tussen de 10.000 en
20.000 personen.
Ondanks het lagere bedrijfsre
sultaat 'ontwikkelt de gang van za
ken zich gunstig'. Drs. Zantman
wees erop dat het eerste kwartaal
van vorig jaar het beste was van
heel 1987. In verhouding tot de om
zet was het bedrijfsresultaat in de
periode januari tot en met maart
met 5procent dan ook hoger dan in
het hele afgelopen jaar (4,6 pro
cent). Vooral het laatste kwartaal
van 1987 was slecht. Vergeleken
met de overeenkomstige periode
van 1986 daalde het bedrijfsresul
taat met maar liefst 71 procent en
de nettowinst met 51 procent
In volume verkocht Philips in de
eerste drie maanden van dit jaar 8
procent meer dan het eerste kwar
taal van 1987. Doordat van wissel-
koersveranderingen een negatieve
invloed uitging van 3 procent en
per saldo de prijzen in lokale valuta
gelijk bleven, steeg de omzet in
guldens met 5 procent tot ruim 12,4
miljard gulden. Philips-president
C. J. van der Klugt: „De in het eer
ste kwartaal gerealiseerde omzet
en winstgroei geven ons het ver
trouwen dat we op de goede weg
zijn in ons streven naar vergroting
van de slagvaardigheid en vermin
dering van de kosten".
In alle produktsectoren namen
de verkopen van Philips in het eer
ste kwartaal van 1988 toe. Dat is op
zichzelf niet verwonderlijk omdat
door de economische groei de
markt, dag wil zeggen de aankopen
door consumenten, per definitie
toenemen. Volgens drs. Zantman
heeft Philips echter op bijna alle
terreinen zijn marktaandeel ge
handhaafd of verbeterd. Maar dat
is met name in de sector professio
nele produkten en systemen onder
druk van de concurrentie, vooral
uit de Verenigde Staten, gepaard
gegaan met vermindering van de
winstmarges. Ook de concurrentie
uit Korea speelt Philips bij klein-
beeld en videorecorders parten.
Philips vindt dat de koers van
zijn aandelen op de effectenbeurs
beneden de maat is. „Wij zijn on
dergewaardeerd vergeleken met
het gemiddelde en kijken ernaar
wat we beter kunnen doen", aldus
drs. Zantman. Volgens hem brengt
Philips de markt af en toe toch ken
nelijk in verwarring. Niet in de
laatste plaats door publikatie van
de kwartaalcijfers. „Dat is in zeke
re zin slechts een momentopname
en daardoor kunnen aandeelhou
ders verward worden", zei Zant-
SCHIPHOL (ANP) - Er is weer een
tarievenslag op komst tussen de
maatschappijen die op en neer vlie
gen tussen Schiphol en de Ameri
kaanse steden New York en Bos
ton. Nieuwkomer Northwest Airli
nes start in juni vluchten tussen
Amsterdam en Boston en kondig
de ter introductie lage tarieven aan.
Trans World Airlines, een andere
Amerikaanse maatschappij die en
kele keren per week op Schiphol
vliegt, blijft niet achter. TWA-Ne
derland kondigde gisteren in reac
tie op Northwest aan de tarievgn
naar New York en Boston in juni
fors te verlagen met gemiddeld 500
gulden per ticket. Of ook de KLM
Tarievenslag
deze prijzenslag volgt, is nog niet
helemaal duidelijk. De prijzen ver
schillen overigens per maatschap
pij en schommelen tussen de 800
en 1150 gulden.
In januari en februari van dit jaar
was er op de Noordatlantische rou
te ook sprake van een „tarieven
slag". TWA dook flink onder de be
staande prijzen om de doorgaans in
deze tijd van het jaar slecht gevul
de toestellen voller te krijgen. De
KLM reageerde snel met een gelij
ke prijsverlaging.
Op Schiphol en andere vliegvel
den zijn de laatste weken in op
dracht van de Amerikaanse lucht
vaartdienst strengere veiligheids
maatregelen getroffen ten aanzien
van vliegtuigen van Amerikaanse
maatschappijen. Dit is volgens de
TWA-woordvoerder onder meer
het gevolg van de recente kaping
van een toestel van Kuwayt Air
ways en de spanningen in de Perzi
sche Golf.
Op Schiphol worden nu van alle
passagiers, die met Amerikaanse
maatschappijen vliegen, niet al
leen de handbagage maar ook de
koffers gecontroleerd op wapens
en dergelijke. Hoe lang deze maat
regel van kracht blijft, is niet be
kend.
PANAMA-STAD (IPS) - "Ik ben
hoogstverbaasd dat we het red
den". Die bekentenis deed Mario
Rognoni, de Panamese minister
van economische zaken, deze
week. De hele regering is volgens
hem blij verrast dat het land de af
gelopen weken is doorgekomen.
Er zijn zelfs optimistische zegs
lieden die geloven dat het ergste
leed al is geleden en dat het van nu
af aan beter zal gaan. Rognoni wil
niet zover gaan: "Het is moeilijk te
voorspellen hoe lang de 2,2 miljoen
Panamezen voorzien kunnen wor
den van de eerste levensbenodigd
heden als we het probleem met de
geldcirculatie niet oplossen".
Er zijn nog steeds grote proble
men met het geld, hoewel de ban
ken vorige week weer gedeeltelijk
opengingen. De regering zit vrijwel
zonder geld sinds de Verenigde
Staten begin maart economische
sancties afkondigden en overma
kingen naar het Midd^nameri-
kaanse land verboden. De banken
gingen dicht en fabrieken kwamen
stil te liggen door stakingen. Pana
ma, dat de dollar gebruikt als be
taalmiddel, was niet in staat de ei
gen banken van geld te voorzien.
Over hoe de bevolking erin
slaagt het hoofd enigszins boven
water te houden, doen verschillen
de theorieën de ronde. Die v
van de militaire macht van Noriega
die de bevolking onder de duim
houdt tot de kundigheid van de Pa
namezen met maar weinig toe te
kunnen.
Ruilmiddel
De bevolking moet op de een of
andere manier de hele tijd op zoek
naar een acceptabel ruilmiddel,
omdat de dollars op zijn. Straatver
koper Jose Eustariz is ervan over
tuigd dat de Panamezen gewend
zijn aan armoede en goed kunnen
improviseren. "Toen mijn straat
handel inzakte omdat de dollars op
waren, ging ik met vrienden op het
strand mosselen en andere zee
vruchten zoeken. We verdeelden
de vangst tot de pannen van onze
gezinnen vol waren en het over
schot ruilden we met de buren".
"De Verenigde Staten hebben
een grote denkfout gemaakt. Zij
denken als Noordamerikanen,
maar wij, arme sloebers, kunnen
best zonder banken. Deze proble
men zijn maar een deel van de da
gelijkse strijd om het bestaan". Ju
lio Cowley, een taxichauffeur is
minder politiek. "Mijn gezin en ik
overleven door alleen het aller
noodzakelijkste te eten", vertelt
hij. Vaak vervoert hij zakenlieden
in ruil voor eten.
De informele economie en de
s TOB
Deze week hielden Panamese vrouwen bij de Nationale Bank een demon
stratie toen bleek dat ze hun pensioencheques niet konden verzilveren.
(foto ANP)
middenstand nemen 70 procent
van alle handelstransacties in Pa
nama voor hun rekening. Vooral in
de buitenwijken van Panama-stad
en op het platteland is deze grijze
economie sterk. In zo'n klimaat
zijn mensen meer gewend aan im
proviseren, zegt een econoom. Ook
minister Rognoni gelooft dat deze
sector minder te lijden heeft van de
crisis omdat de dagelijkse onkos
ten hier een fractie zijn van die bij
grote bedrijven.
Zorgen
De regering maakt zich grote zor
gen over een 600-tal fabrieken. Zij
zijn allemaal aangesloten bij orga
nisaties die meededen met de sta
kingen. De meeste bedrijven draai
en momenteel op halve kracht.
Mochten zij failliet gaan dan wil de
regering de bedrijven overdragen
aan de arbeiders. Zelfbestuur is
volgens Rognoni een geschikte
manier om banen te redden.
Economen zeggen dat de situatie
ook is verbeterd omdat mensen die
dollars hadden gehamsterd ze nu
zo zoetjes aan beginnen uit te ge
ven. Maar er liggen nog problemen
zat in het verschiet, zo voorspellen
zij: de rijstvoorraad is genoëg om
oktober te halen. Mais, uien en lin
zen gaan tot juni mee, spijsolie tot
juli en zout en vlees tot het einde
van het jaar.
Volgens Rognoni was de rege
ring op het kritieke moment in
staat om voedselpaketten in om
loop te brengen. Gepaard aan het
in omloop brengen van Panamese
muntstukken (balboa's) en che
ques voorkwam deze actie dat het
distributienetwerk ineenstortte.
De regering opende een aantal
grote distributiepunten voor le
vensmiddelen en de buitenlandse
bedrijven blijven hun werknemers
in dollars betalen. Dit laatste ga
randeert een kleine maar belangrij
ke injectie van de Amerikaanse
munt in de Panamese economie.
Maar of dat de regering en Noriega
zal redden op de lange duur, durft
niemand te voorspellen.
Onderneming
wapent zich
tegen overval
AMSTERDAM/ROTTERDAM
(GPD) Internatio-Müller (tech
niek, handel en transport) gaat zich
beter beschermen tegen een onge
wenste overvaller of opkoper. De
aandeelhouders zullen zich op de
jaarvergadering van 16 mei moeten
uitspreken over het voorstel om de
raad van bestuur voor een periode
van vijfjaar de bevoegdheid te ge
ven tot het eventueel onderhands
plaatsen van gewone aandelen met
voorbijgaan aan het voorkeurs
recht van de bestaande aandeel-
hopuders.
Hiermee kan de raad van bestuur
van Internatio-Müller voorkomen
dat iemand met een groot pakket,
aandelen de aandeelhoudersverga
dering naar zijn hand gaat zetten.
Het financiële bestuurslid drs.
M.A. van Alphen spreekt van een
„lichte extra bescherming" die de
wet toestaat. Internatio-Müller is
op dit moment al in tweeërlei op
zicht beschermd tegen ongewenste
overvallers: het feit dat het concern
(10.530 werknemers) een struk-
tuurvennootschap is en de moge
lijkheid voor plaatsing van prefe
rente aandelen. „Wij willen in deze
niet achterblijven bij de grote Ne
derlandse ondernemingen", aldus
Van Alphen.
Bestuursvoorzitter drs. M. Tho
massen zegt overigens dat er geen
acuut gevaar is van een overval op
Internati o-Müller.
Bij de presentatie van het jaarver
slag gisteren voorspelde hij voor
Internatio-Müller dit jaar een
winstverbetering die hoger zal lig
gen dan die van vorig jaar toen de
nettowinst met vier percent groei
de tot 36,7 miljoen gulden.
