Hipparcos-satelliet klaar voor de start
Olielanden willen exportbeperking
Kamer wil rechtshulp
vluchteling verbeteren
Lage dollarkoers lokt
Europeanen naar VS
9 Gandhi nam geen
steekpenningen aan'
WOENSDAG 27 APRIL 1988
BINNENLAND BUITENLAND ECONOMIE
PAGINA 9
DEN HAAG (ANP) - Een kamer
brede meerderheid vindt de rechts
hulp voor asielzoekers in de op
vangcentra onvoldoende. Na de
verzekering van staatssecretaris
Korte-Van Hemel (justitie) dat er
geen geld is om bijvoorbeeld een
juridisch spreekuur in te stellen,
kondigde de PvdA gisteren na het
mondeling overleg tussen Kamer
en regering over het asielbeleid een
motie aan om 'de benodigde 4 mil
joen voor verbetering van de
rechtshulp af te dwingen.
Ook bleek dat de vaste Kamer
commissie voor justitie niet vol
doende had aan de door Korte-Van
Hemel en minister Brinkman
(WVC) aangereikte informatie. Er
zal zo spoedig mogelijk een plenair
debat worden aangevraagd. Daarin
zal de Kamer opnieuw ingaan op
de hoofdpunten van haar kritiek
op het asielbeleid. Daarbij gaat het
vooral om de (onzekere) situatie
van de Tamils, het geconstateerde
gebrek aan rechtshulp en de door
Vluchtelingenwerk Nederland ge-
Gratis een jaar
studie voor
leraar techniek
GRONINGEN (GPD) Een jaar
gratis studeren. Dat aanbod doet
minister Deetman (onderwijs) alle
afgestudeerden van hts, mts, havo
of voortgezette opleiding streek
school, die zich laten inschrijven
bij de Pedagogisch Technische Ho
geschool Nederland in Groningen.
De PTHN, met nevenvestigin
gen in Leeuwarden en Emmen,
leidt op tot docent in onder meer
technische vakken, wiskunde en
natuurkunde bij het lager- en mid
delbaar beroepsonderwijs. Elk jaar
daalt het aantal studenten, terwijl
de behoefte aan de genoemde lera
ren stijgt.
Daarom is besloten een waarde
bon van 1400 gulden te verstrekken
- vergelijkbaar met een jaar gratis
studeren - aan alle nieuwe studen
ten van de PTHN. Bovendien is de
studie aantrekkelijker gemaakt
door de studieduur tot vier jaar te
verkorten en de leerplannen te ver
beteren via nauwere contacten met
het bedrijfsleven.
Minister Deetman heeft ook la
ten weten dat de invoering van een
studie-strippenkaart wordt uitge
steld. Hy is er nog wel voorstander
van, maar is na het debacle met de
studiefinanciering bang dat een te
snelle invoering van weer een inge
wikkeld systeem te grote proble
men zal opleveren.
signaleerde overcapaciteit in de
opvangcentra.
Vrijwel alle sprekers drongen er
bij Korte^op aan geen Tamils uit te
wijzen zonder overleg met het Ho
ge Commissariaat voor de Vluchte
lingen van de Verenigde Naties.
Eind maart oordeeelde de Raad
van State dat uitzetting van Tamils
naar Sri Lanka niet onrechtmatig
Justitie liet opnieuw weten dat
de Tamils die ook door het com
missariaat niet als vluchteling er
kend worden, het land moeten ver
laten. Diegenen die door de com
missaris wel als vluchteling wor
den erkend, zullen worden ge
doogd en krijgen dus wel middelen
van bestaan.
Alle aanwezige partijen spraken
hun zorg uit over de rechtshulp
voor de asielzoekers. Er is volgens
de Kamer een ongelijkheid van wa
penen ontstaan, waardoor de asiel
zoeker niet meer tegen het justitië
le apparaat kan opboksen. Een be
tere voorbereiding van de asielzoe
ker op diens eerste gesprek met
justitie is noodzakelijk, zo stelden
onder meer PvdA, D66 en CDA
vast.
WENEN (AP) - Een groep onaf
hankelijke olieproducerende lan
den heeft gisteren besloten de
OPEC voor te stellen een exportbe
perking van vijf procent in te voe
ren. Het voorstel moet gezien wor
den als een gebaar van steun aan
het kartel, zo heeft een Chinese
functionaris bekendgemaakt.
Jiang Yun Long, lid van de leiding
van het Chinese staatsoliebedrijf,
gaf te kennen dat de onafhankelij
ke olielanden van de OPEC een te-
gengebaar verwachten, maar wilde
daarover verder niets zeggen.
Vertegenwoordigers van China,
Mexico, Egypte, Oman, Angola,
Colombia, Malaysia en Brunei
voerden gisteren overleg met een
commissie bestaande uit vijf olie
ministers van de OPEC over de
mogelijkheid van gezamenlijke
maatregelen om de olieprijzen op
te vijzelen. Mexico, dat zich inmid
dels heeft opgeworpen als de offi
cieuze leider van de onafhankelijke
olielanden, lijkt het voortouw te
hebben genomen bij de beslissing
om een exportbeperking van vijf
procent voor te stellen. Het land
had eerder gezegd tot een dergelij
ke beperking bereid te zijn als de
overige zeven dit voorbeeld zou
den volgen.
Tijdens een voorbereidende ver
gadering eerder op de dag besloten
de OPEC-ministers gisteren af te
wachten met wat voor voorstellen
de niet-leden op de proppen zou
den komen. Volgens Jiang heeft
van de acht onafhankelijke olielan
den alleen Malaysia nog niet beslo
ten om zich bij de exportbeperking
van vijf procent aan te sluiten. In
dien alle acht een dergelijke beper
king invoeren, zouden per dag om
streeks 200.000 vaten minder op de
markt verschijnen.
Voordat de vijf OPEC-ministers
in Wenen bijeen kwamen om de
vergadering met de niet-leden voor
te bereiden, wilde de Nigeriaanse
olieminister en huidig OPEC-voor-
zitter Rilwanu Lukman niet meer
kwijt dan: "We hopen op een goede
en nuttige vergadering". De olie
prijzen staan dit jaar opnieuw on
der druk, omdat het aanbod groter
is dan de vraag.
Iran en enkele an
dere OPEC-leden zien in een dras
tische beperking van de produktie-
omvang het enige middel om de
prijzen weer op peil te brengen. De
grootste olieproducent, Saudiara-
bie, verzet zich daar echter tegen,
mede omdat het Iran in de oorlog
met Iraq geen hogere olie-inkom
sten gunt, zo stelde een Londense
oliemarktdeskundige.
De gebeurtenissen van afgelo
pen zondag zullen het Saudische
standpunt zeker niet hebben ver
soepeld. De Iraanse marine viel
toen een Saudische tanker in de
Perzische Golf aan. De Saudische
olieminister Hisham Nazer wilde
bij aankomst in Wenen overigens
niets zeggen over de positie die hij
tijdens het overleg zal
Afspraken
De OPEC heeft tot het beraad
met de acht niet-leden besloten,
omdat het kartel behoefte zegt te
hebben aan een bredere basis om
de last te dragen van een produk-
tiebeperking die moet leiden tot
herstel van de richtprijs van 18 dol
lar per vat. De huidige prijs zit daar
twee dollar of meer onder. De niet-
leden die aan het beraad meedoen
zij goed voor een gezamenlijke
dagproduktie van zo'n vier miljoen
vaten.
In het verleden zijn alle initiatie
ven van de OPEC om de prijs- en
produktie-afspraken een groter
draagvlak te geven op niets uitge
lopen. Noorwegen, dat goed is voor
een dagelijkse produktie van een
miljoen vaten, neemt niet officieel
aan net overleg deel, maar heeft
wel een afgevaardigde gestuurd
die afzonderlijke gesprekken zal
voeren met een aantal ministers.
Vorige week liet Noorwegen weten
dat de begin 1987 ingestelde vrij
willige beperking van de produktie
met 7,5 procent tot zeker eind dit
jaar wordt voortgezet.
Ook de VS hebben geen officiële
afgevaardigde naar Wenen ge
stuurd. Wel aanwezig is een lid van
een Texaanse commissie die toe
ziet op de olieproduktie - 2 miljoen
vaten per dag - in deze Amerikaan
se staat. Volgens de Texaanse func
tionaris Kent Hance wordt het tijd
dat de Amerikaanse regering in
contact treedt met de OPEC met
het oog op stabiele olieprijzen. De
regering-Reagan weigert dat om
dat zij de olieprijs wil overlaten aan
het vrije-marktmechanisme. Han
ce zal in de marge van de vergade
ring gesprekken voèren met
OPEC-voorzitter Lukman en ande
re olieministers.
Hij is echter niet bevoegd om za
ken te doen met de OPEC ,en de
Amerikaanse regering verzette
zich er tegen dat hij naar Wenen
ging. Volgens minister van energie
Herrington brengt Hance zichzelf
in een positie waarin hij door de
OPEC kan worden 'gebruikt'.
AMSTERDAM De Amro-bank heeft onlangs een geheel nieuwe zaal voor effecten-, en valutahandel in gebruik
genomen. In de zogeheten dealing-room zijn geld- en kapitaalmarkt daarmee samengebracht in het nieuwe
hoofdkantoor in Amsterdam Zuidoost. Volgens de Amro zelf is deze geldhandelzaal de grootste en meest geavan
ceerde van Europa. (foto ANP)
NEW YORK (AP) - De lage dollar
koers mag dan de presidenten van
de centrale banken slapeloze nach
ten bezorgen, de toeristenindustrie
in de VS vaart er wel bij. Dit jaar
komen naar schatting twee keer zo
veel Europeanen naar de VS dan
vorig jaar. In Nederland zijn bij
voorbeeld de afgelopen vijf maan
den 38 procent meer visa verstrekt
dan vorig jaar. Behalve de lage dol
larkoers vormen ook de goedkope
vliegtarieven een stimulans voor
een Amerika-vakantie.
Volgens de Associatie van Eu
ropese Luchtvaartmaatschappijen
is het aantal Europeanen dat naar
de VS vliegt sinds 1985 is gestegen
met maar liefst 48 procent. Volgens
gegevens van de organisatie maak
ten 7,2 miljoen Europeanen tussen
januari en oktober van het vorig
jaar de trek over de Atlantische
Oceaan. Een rondvraag leerde dat
de eerste twee maanden van 1988
een nog gunstiger beeld te zien gaf.
De grootste stroom komt uit
Grootbrittannië en Westduitsland.
In Engeland werden in januari van
dit jaar 69 procent meer visa ver
strekt dan in dezelfde maand vorig
jaar. In de Bondsrepubliek worden
recordomzetten geboekt bij de
reisbureaus. Ook zij profiteren van
de lage dollarkoers die in drie jaar
tijd 50 procent minder waard is ge
worden ten opzichte van de DM.
Van Scandinavië tot en met Spanje
is het beeld hetzelfde. De heront
dekking van de Nieuwe Wereld als
toeristische eindbestemming
dankzij de dollarkoers.
De buitenlandse toeristen staan
in de rij voor de theaters en vullen
de restaurants die de vele Newyor-
kers links moet laten liggen vanwe
ge onbetaalbaarheid. Maar ook Ca-
lifornie en Florida plukken een
graantje mee van de hernieuwde
belangstelling van de Europeanen.
Voor de aanstaande zomer maken
deze staten zich op voor het druk
ste seizoen sinds jaren. Maar liefst
29,2 miljoen toeristen verwacht het
Amerikaanse bureau voor toeris
me in Washington. Daarvan komt
de helft uit de buurlanden Canada
en Mexico en de rest voornamelijk
uit Europa en Japan.
Een organisatie die zich inspant
om het kortelings nog zieltogende
toeristische bedrijf in Miami Beach
nieuw leven in te blazen zond on
langs 20.000 brochures naar haar
Londense kantoor. "We namen ge
woon een gok", aldus Murray Gold
van de Resort Hotel Association in
Miami Beach, "maar we zaten al
binnen 10 dagen zonder".
SINGAPORE (GPD) - Een parle
mentaire onderzoekscommissie
heeft de Indiase premier Rajiv
Gandhi gisteren vrijgepleit van de
beschuldiging dat hij en zijn naaste
medewerkers smeergelden heb
ben gehad bij een miljardentrans
actie met de Zweedse wapenfabri
kant Bofors.
Volgens de commissie zijn er
geen bewijzen gevonden dat Bo
fors smeergelden zou hebben be
taald om een order te kunnen krij
gen voor de levering van onder
meer afweergeschut. Volgens de
oppositie zou Bofors 30 miljoen
pond aan smeergelden hebben be
taald. De commissie ondersteunt
echter de claim van Bofors dat
commerciële geheimhouding de
Zweedse wapenfabriek verplicht
te zwijgen over de namen van de
personen, die nauw bij de transac
tie betrokken waren en die de com
missies in ontvangst zouden heb
ben genomen.
De uitkomst van het parlemen
taire onderzoekt betekent echter
niet dat het zogenoemde Bofors-
schandaal van de baan is, zo zeggen
politieke waarnemers. Een van de
leden van de oppositie, die zitting
heeft in de commissie heeft al aan
gekondigd, dat hij het niet eens is
met de wijze waarop het onderzoek
is verricht. Hoewel er geen bewij
zen zijn dat Rajiv Gandhi steek
penningen heeft aangenomen, zou
den er geoeg aanwijzingen zijn dat
de premier een bijzondere belang
stelling had voor het feit dat Bofors
de order zou krijgen. De oppositie
heeft aangekondigd dat zij in het
parlement de kwestie uitvoerig
voor het voetlicht zal brengen wan
neer de commissie haar rapport zal
presenteren.
Aangenomen wordt dat de oppo
sitie dit schandaal zal gebruiken bij
haar campagne volgende maand,
wanneer in enkele deelstaten tus
sentijdse verkiezingen zullen wor
den gehouden.
WETENSCHAP
Maandag 11 april 1988 was een
belangrijke dag voor de in de zomer
van 1989 te lanceren Europese
astrometrische satelliet Hipparcos.
Tijdens een bijeenkomst in de
Noordwijkse vestiging ESTEC van
de Europese ruimtevaartorganisatie
ESA (European Space Agency) kreeg
de directeur-generaal van de ESA,
professor R. Lüst, van dr. Catherine
Turon van de nabij Parijs gelegen
Meudon-sterrenwacht op
symbolische wijze een
computerband overhandigd. Op die
band zijn de posities aan de hemel
vastgelegd van ongeveer 120.000
sterren zoals die door aardse
sterrenwachten werden gemeten.
Op basis van deze catalogus gaat de
satelliet Hipparcos de posities van al
deze sterren nog eens meten, maar
dan met een veel grotere
nauwkeurigheid dan vanaf het
aardoppervlak mogelijk is. Op die
krijgen astronomen niet
alleen een veel beter inzicht in de
afstanden tot en de bewegingen van
de sterren in onze 'omgeving' maar
ook in de structuur en evolu'ie van
het melkwegstelsel in zijn totaliteit
en in de plaats die ons zonnestelsel
daarin inneemt.
Wie tijdens een heldere nacht
buiten onder de sterrenhemel
loopt en de ogen onwillekeurig
omhoog richt, zal zich mis
schien wel eens afvragen hoe
de wetenschap in staat is ge
weest om die ontstellende af
standen tot de sterren te bepa
len. Dat moet ooit ergens toch
begonnen zijn met een beken
de afstandsmaat als basis van
waaruit men verder kon gaan
rekenen.
door
Ben Apeldoorn
Reeds de oude Grieken worstelden
met dat probleem en het was de
Griekse astronoom en wijsgeer
Hipparchus die, zo rond het jaar
120 voor Christus, op een voor die
tijd bepaald ingenieuze manier de
afstand tot de maan wist te bepa
len. Hij liet de plaats van de maan
aan de hemel ten opzichte van
vlakbij de maan staande sterren
vanuit voldoende ver uit elkaar lig
gende plaatsen op het aardopper
vlak op hetzelfde moment opme
ten en bepaalde uit de positiever-
schillen simpelweg de afstand.
Op dezelfde manier kunnen we,
veel dichter bij huis, de afstand tot
een boom of een lantaarnpaal bere
kenen door deze vanuit twee posi
ties, waarvan de onderlinge af
stand bekend is, te bekijken en de
verschuiving ten opzichte van veel
verder weg gelegen objecten aan
de horizon op te meten. Des te gro
ter de afstand tot de boom of de
lantaarnpaal is, des te kleiner zal
die hoekverschuiving zijn.
Aardbaan
Of, in astronomische termen,
hoeveel verder het object van ons
af staat des te kleiner zal zijn paral
lax, de hoekverschuiving, zijn. En
ook: hoeveel te verder weg het ob
ject staat des te groter zullen we on
ze bekende basi,safstand moeten
nemen om nog een meetbare paral
lax te verkrijgen want daarmee valt
of staat de mogelijkheid om achter
de uiteindelijke afstand te kunnen
komen.
Hipparchus was zonder -énige
twijfel een van de grootste pioniers
op sterrenkundig gebied van zijn
tijd. Hij bepaalde niet alleen voor
het eerst de afstand tot de maan,
het dichtstbij ons gelegen hemelli
chaam, maar stelde uit eigen waar
nemingen met het blote oog ook de
eerste sterrenkaarten samen. Hip
parchus slaagde er in de posities
van de sterren aan de hemel zo
nauwkeurig vast te leggen dat hij,
door zijn gegevens te vergelijken
met die van zijn niet minder illuste
re voorgangers, in staat was daaruit
af te leiden dat de stand van de aard
as in de ruimte in de loop van de tijd
langzaam verandert.
Toch zou het nog bijna tweedui
zend jaar duren voordat;men er in
slaagde voor het eerst de afstanden
tot de, dichtstbijzijnde, sterren te
bepalen. Dat was vooral te danken
aan het gebruik en het steeds beter
worden van telescopen,
de eerste exemplaren in het begin
van de zeventiende eeuw letterlijk
en figuurlijk het licht zagen en aan
de natuur- en wiskundige kennis
die men van de bewegingen van
planeten in ons zonnestelsel had
verkregen. Die kennis stelde de
sterrenkundigen van de negentien
de eeuw in staat de baan van de aar
de om de zon redelijk nauwkeurig
te bepalen en dat was belangrijk want
die aardbaan werd de basis voor de
afstandbepaling tot nabij gelegen
sterren.
Net als bij de eerder beschreven
boom of lantaarnpaal en volgens
hetzelfde principe als reeds door
Hipparchus werd toegepast, kan
de middellijn van de aardbaan, 300
miljoen kilometer, worden ge
bruikt als bekende basislijn voor
de bepaling van zeer grote afstan
den tot de sterren.
De opdracht is simpel: meet de
positie van een zekere ster op zeker
moment zo nauwkeurig mogelijk
en herhaal die meting precies een
half jaar later, dus juist aan de 'te
genovergestelde kant' van de aard
baan. Met een dergelijke enorme
basisafstand zou het, zo dacht men
in vorige eeuwen, zeker met de
grootste kijkers van die tijd niet
meer dan een peuleschilletje zijn
om de parallaxen van en daarmee
de afstanden tot de sterren te kun
nen bepalen.
Dat bleek echter bitter tegen te
vallen.
Hoekjes
Een artistieke impressie van Hipparcos in de ruimte. De telescoop-ope
ning bevindt zich in de zijkant van het zeshoekige satellietlichaam.
(foto ESA)
Pas in de eerste helft van de ne
gentiende eeuw, toen de meet-
nauwkeurigheden in de sterren
kunde met allerlei technische foef
jes sterk verbeterden, lukte het
voor het eerst om met de aardbaan
als basis de schijnbare verplaatsing
van een ster aan de hemel, de paral
lax dus, daadwerkelijk te meten.
Dit was het werk van de Duitse
sterrenkundige Friedrich Wilhelm
Bessel die in 1838 op die manier de
parallax wist te bepalen van het
sterretje 61 in het sterrenbeeld
'zwaan'. Aan de hand van het on-
ogelijk kleine hoekje wist hij de af
stand te berekenen: 105 biljoen ki
lometer ofwel elf lichtjaar.
Overigens had de eer van het be
palen van de eerste stellaire af
stand de sterrenkundige Thomas
Henderson te beurt kunnen vallen.
Henderson werkte in de jaren 1832
en 1833 op het koninklijke observa
torium van Kaap de Goede Hoop
en mat de posities van een aantal
vrij heldere sterren aan de Zuidelij
ke hemel.
Jaren later, na Bessel's ontdek
king, verifieerde Henderson zijn
metingen en vond toen een duide
lijke parallax voor twee heldere
sterren van het dubbelstersysteem
alfa in het sterrenbeeld centaurus.
Het minuscule hoekje, de parallax,
correspondeerde met een afstand
van viereneenhalve lichtjaar. Tot
het systeem alfa-centauri behoort
ook een veel zwakker sterretje dat
nog iets dichter bij ons staat dan de
twee heldere componenten.
Het is dit zwakke zonnetje dat
zich van alle sterren het dichtste bij
ons zonnestelsel bevindt en dat
daarom de naam 'proxima', de
'dichtstbijzijnde', kreeg: proxima-
centauri dus. De afstand tot proxi-
ma-centauri bedraagt 4,27 licht
jaar.
Grenzen
Tot op heden zijn de parallaxen
bekend van enige duizenden ster
ren. Van enkele honderden sterren
daarvan zijn de parallaxen niet
nauwkeuriger te bepalen dan met
een onzekerheid van 20 procent;
voor een ster waarvan de afstand
aan de hand van de parallax wordt
bepaald op 100 lichtjaar betekent
deze onzekerheid dat de werkelijke
afstand ergens tussen 80 en 120
lichtjaar zal liggen.
De oorzaken van deze grote fou
ten moeten enerzijds worden ge
zocht in de onrust in onze damp
kring waar doorheen men vanaf
het aardoppervlak naar buiten
moet kijken en anderzijds in de
grenzen die het te gebruiken mate
riaal (bijvoorbeeld de telescopen)
aan de kleinst mogelijke metingen
stelt. Hoe minutieuzer men moet
meten des te meer moet men reke
ning houden met de invloed van
bijvoorbeeld temperatuurverande
ringen (uitzetten en inkrimpen) en
met de doorbuiging van telescoop
buizen en/of lenzen en spiegels als
gevolg van de zwaartekracht van
de aarde. Die invloeden worden op
zeker ogenblik doorslaggevend en
stellen onverbiddellijk grenzen
aan wat technisch vanaf het aard
oppervlak met betrekking tot de
astrometrie mogelijk is: tot hier en
niet verder.
Men kan deze invloeden maar op
een manier omzeilen: breng een te
lescoop in een zo gunstig mogelij
ke baan om de aarde en laat die de
metingen doen.
Al in het begin van de jaren zes
tig begonnen sterrenkundigen zich
te realiseren dat alleen in de ruimte
grote vooruitgang met de astrome
trie zou zijn te boeken. Het eerste
concrete voorstel hiervoor werd in
1966 door de Franse astronoom
professor Pierre Lacroütre, toen ver
bonden aan de sterrenwacht van
Straatsburg, gedaan.
Hipparcos
Nu, ruim twintig jaar later, is het
De Hipparcos-satelliet opgesteld in de grote ruimtesimulator van Estec
in Noordwijk. Op de achtergrond het felle licht van een kunstmatige zon.
(foto ESA)
dan bijna zover. Sedert 1980 zijn
meer dan 200 geleerden en technici
van de ESA en van de met de ESA
samenwerkende industrieën bezig
geweest met de vormgeving van de
Europese satelliet die de naam
'High Precision Parallax Collec
ting Satellite' kreeg: kortweg Hip
parcos.
De drie meter hoge, ruim twee
meter brede en ruim een ton zware
satelliet zal vanaf de zomer van
1989 naar verwachting minimaal
tweeeneenhalf jaar onafgebroken
werken aan de bepaling van de pa
rallaxen van ongeveer 120.000 ster
ren. De nauwkeurigheid waarmee
de metingen, die op een even inge
nieuze als ingewikkelde wijze tot
stand zullen komen, worden ge
daan komt neer op het onderschei
den van een mens op het maanop
pervlak, gezien vanaf de aarde.
De telescoop van de satelliet be
zit een hoofdspiegel met een mid
dellijn van 29 centimeter. Vanuit
een geostationaire baan, op een
hoogte van 36.000 kilometer boven
het aardoppervlak, zal het beeld-
veld van de telescoop, met de lang
zame draaiing van de satelliet mee,
langs het firmament schuiven.
De gedragingen van de satelliet
in de ruimte zijn al uitvoerig getest
in de zogeheten Large Space Simu
lator (LSS) in de ESA-vestiging
ESTEC te Noordwijk. De LSS is de
grootste ruimtesimulator in zijn
soort in Europa, waarin dezelfde
extreme condities kunnen worden
nagebootst als die welke in de
ruimte bestaan: luchtledigheid en
zeer grote temperatuurverschillen
die gelijktijdig op het materiaal in
werken. Hipparcos heeft de lang
durige test in de LSS met glans
doorstaan.
Over enkele jaren zullen van
120.000 sterren in onze 'omgeving'
de afstanden nauwkeurig bekend
zijn, zullen we'weten hoe snel en in
welke richting ze zich bewegen.
Kortom, na meer dan duizendmil
jard informatiebits van de satelliet
Hipparcos zullen we de plaats van
ons zonnestelsel in dat duizeling
wekkend grote geheel veel beter
kennen dan ooit tevoren.
