'Top 40 rommel motiveert me'
IachtergrqndI
WANTJE
PAGINA 13
In Israël is waarschijnlijk door
velen opgelucht adem gehaald
toen de rechter maandag John
Demjanjuk (68) wegens oor
logsmisdaden ter dood veroor
deelde. De weinige overleven
den van het Poolse concentra
tiekamp Treblinka, die gedu
rende het veertien maanden
slepende proces in de rechts
zaal aanwezig waren, waren
tevreden met het zwaarste
vonnis wat een misdadiger in
Israël kan krijgen.
John Demjanjuk zou Iwan de
Verschrikkelijke zijn, de sadis
tische kampbewaker van het
nazi-concentratiekamp Tre
blinka, waar ruim 800.000 joden
in de gaskamers om het leven
werden gebracht. Hij zou tus
sen 1942 en 1943 de bediener
van die gaskamers zijn ge
weest. Maar John Demjanjuk
zegt zelf niet Iwan de Ver
schrikkelijke te zijn en heeft
het over een persoonsverwisse
ling.
Kort voordat zijn vonnis
werd uitgesproken, riep hij nog
naar de aanwezigen in de
rechtszaal dat hij onschuldig
was. Rechter Tal zei echter dat
hij de belangrijkste beul was,
die eigenhandig tienduizenden
mensen de dood had ingejaagd.
Toen hij het vonnis uitsprak,
applaudiseerden de mensen in
de zwaarbewaakte rechtszaal
en slachtoffers van de nazi
misdaden vielen elkaar hui
lend in de armen.
Niet iedereen was even te
vreden met de ter-dood-ver-
oordeling. Zijn zoon, die hem
gedurende het proces steunde,
maar ook zijn advocaat Sheftel,
zei later dat Demjanjuk in ho
ger beroep zou gaan. Dat is een
recht van elke veroordeelde en
betekent dat je om herroeping
van het vonnis kan vragen. In
feite vraagt de verdediging aan
de rechter nog eens naar het
vonnis te kijken en draagt in
sommige gevallen getuigen aan
die de onschuld van de ver
dachte eventueel kunnen be
wijzen zaak te buigen.
Demjanjuk is de tweede die
in Israël wegens oorlogsmisda
den ter dood wordt veroor
deeld. In 1961 werd Adolf Eich-
mann tot de strop veroordeeld
en een jaar later ook opgehan
gen. Eichmann werd schuldig
bevonden aan Hitiers politiek
om de joden uit te roeien (End-
Demjanjuk
lösung). Zijn schuld stond ech
ter onomwonden vast. Eich
mann, die na een jarenlange
speurtocht in Argentinië werd
gesignaleerd, werd door de Is
raëlische geheime dienst in
1960 ontvoerd. Dat was nodig
om de man het land uit te krij
gen omdat de autoriteiten van
Argentinië hem een hand bo
ven het hoofd hielden. Door
Eichmanns toedoen kwamen
miljoenen joden in de concen
tratiekampen om.
Ook Eichmann ging in hoger
beroep, maar het Israëlische
hooggerechtshof wees zijn ver
zoek in mei 1962 af. Als Dem
janjuk hetzelfde lot is bescho
ren, kan alleen de Israëlische
president, Herzog, hem nog uit
deze benarde situatie halen.
Herzog heeft als president het
recht om een vonnis te wijzigen
op voorspraak van de minister
van justitie.
Niet alleen Demjanjuks fa
milie en advocaat geloven in
zijn onschuld. De Oekraïense
gemeenschap in Cleveland, in
de Amerikaanse staat Ohio,
waar Demjanjuk woonde en
werkte voordat hij werd gear
resteerd, reageerden heftig op
het vonnis. Een dominee van de
orthodox-Oekraïense Heilige
Mariakerk, die talloze malen
geld inzamelde voor het kost
bare proces in Israël, zei dat
John Demjanjuk een zachtaar
dige man was en zeker niet
Iwan de Verschrikkelijke. „Als
het vonnis wordt voltrokken,
wordt een onschuldig man te
rechtgesteld", aldus de domi-
Ook een historicus, die een
belangrijke getuige was tij
dens het proces, heeft gezegd
dat Demjanjuk al schuldig
werd bevonden voordat het
proces van start ging. Dat zou
voornamelijk aan de publici
teit rondom zijn persoon en de
politie van de Verenigde Staten
èn Israël hebben gelegen. His
toricus Tolstoj is er zeker van
dat Demjanjuk niet Iwan de
Verschrikkelijke is. Het wach
ten is nu op het aantekenen van
het hoger beroep en wat de ver
dediging doet om het vonnis te
kunnen veranderen.
MARJOLIJN IN 'T HOUT
PAGINA VOOR JONGEREN
Eindredactie Paul de Tombe
Telefoon 071-144941, toestel 242
"Langzamerhand vindt de grote
massa de weg naar de scheur".
Dat zegt R. van der Meer van het
Roelofarendveense bedrijf Tra
demark. Hij heeft het over de
nieuwe trend in spijkergoed:
broeken, rokken en jacks met
grote scheuren en opgenaaide
stukken die als nieuw in de win
kels liggen.
Was het enkele jaren geleden
mode om (spinternieuwe) leren
jacks te kopen die er kaal en oud
oud uitzagen, nu dient ook het
Marisa Drent, verkoopster in
'scheurbroek'.
spijkergoed volledig verruïneerd
aangetrokken te worden. Wie
nog wat oud spijkergoed in de
kast heeft liggen kan daar zelf de
schaar in zetten maar in de tren
dy boetieks kun je de kledings
tukken ook tegen niet onaan
zienlijke prijzen aanschaffen.
De prijzen van het 'nieuwe'
spijkergoed variëren van rond de
100 gulden tot 160 gulden. Niet
Leidse kledingzaak, toont een
(foto Wim Dijkman)
echt goedkoop, voor iets dat al
kapot is voor je het ook maar één
keer hebt aangehad.
"We brengen deze produkten
sinds twee maanden op de
markt", vertelt R. van der Meer.
"De snelsten lopen er al mee,
maar voordat de massa het gaat
kopen duurt even". De nieuwe
trend lijkt te zijn overgewaaid uit
Frankrijk en Amerika. Daar zijn
'scheurbroeken en 'scheurrok-
ken' al veel langer te koop.
Het begin van een modetrend
is altijd moeilijk 'te achterhalen.
De gescheurde kleding zou nog
een nawee kunnen zijn van de
punkgolf, maar die ligt al weer
een goede tien jaar achter ons.
Zeker is wel dat de invloed van
popsterren als George Michael
erg belangrijk is. Zodra zij zich in
dergelijke kleding vertonen gaat
het grote publiek 'mee'.
"De vraag van de winkels is
groot", aldus Van der Meer. "We
hebben een scheurbroek, een
scheurrok en een scheursalopet.
We werken nog aan een scheur-
jack. Met deze produkten waren
we niet de eerstenmaar wel heel
snelle volgelingen. Zo gaat dat
nou eenmaal in de mode, je moet
er snel bij zijn".
De opengehaalde broeken en
rokken blijken bij het winkelend
publiek nog niet zo aan te slaan.
Ankie Ernst, verkoopster in een
Leidse boetiek: "Twee jaar terug
verkochten we dit spul al, alleen
kwam het toen uit Frankrijk. Het
is nu in een aantal videoclips op
televisie geweest en dat merk je
aan je klanten. Over het alge
meen gaat de verkoop wel aar
dig, maar het is natuurlijk wel
heel trendgevoelig publiek dat
dit soort spullen koopt".
Het gebeurt echter wel eens
dat een gekochte scheurbroek te
ruggebracht wordt. "Dat doen de
ouders. Vaak mensen die niet zo
veel kleding kunnen kopen. De
kinderen kopen iets en de ouders
brengen het terug. Vaak zie je dat
die, laat ik maar zeggen, 'kakke-
rige' ouders zo'n spijkerbroek
wel goedkeuren".
De komende zomer zal uit
moeten wijzen of hier inderdaad
sprake is van een 'gat in de
markt'.
E.S.
Prefab Sprout kiest aanval in woestijn der leeghoofdigheid
Prefab Sprout, met in het midden Paddy McAloon. "De mensen hebben geen geloof n
AMSTERDAM - Hij is veran
derd, Paddy McAloon. Sterker,
hij is onherkenbaar. Van dé
grimmig ogende, baardige min
streel op de hoes van de elpee
'Steve McQueen' geen spoor
ier. Op de sofa in de lounge
i een Amsterdams hotel zit
bebrilde hippie in een iets te
vaak gedragen t-shirt. Af en toe
steekt hij een sigaartje op. Niet
iemand die zich op het oog laat
verslijten voor een der meest ge
talenteerde schrijvers in de he
dendaagse popmuziek. Maar:
Prefab Sprout, Paddy's geestes
kind, geldt nog steeds als een
welkome oase in de woestijn der
leeghoofdigheid. Het album
'From Langley Park to Memphis'
het jongste bewijsstuk. McA
loon: "Ik kies de aanval".
door
Ton de Jong
Zacht is de stem, kenmerkend
het Noordengelse accent. New
castle is de thuisbasis van Paddy
McAloon. Daar, in de schoot van
het onvolprezen Kitchenware
Records (ook: The Kane Gang,
Martin Stephenson the Dain-
tees), ontloken 's mans onmis
kenbare schrijftalenten. Na de
debuutelpee 'Swoon' vestigde
Prefab Sprout met 'Steve Mc
Queen' een heuse reputatie. 'Ste
ve McQueen' was een elpee met
ieus getitelde songs, die uit
blonken door heerlijke melodie
lijnen en scherpe teksten. Produ
cer Thomas Dolby bleef de scho-
5 taak die diamantjes te mogen
slijpen. "Dat is ook het grootste
verschil met 'From Langley Park
to Memphis', stelt McAloon.
"Steve McQueen' ademde als
elpee één bepaalde sfeer, waar
'From Langley Park to Memphis'
geen eenheid is. Thomas Dolby
heeft dit keer maar vier songs ge
produceerd. Na 'Steve McQueen'
wilde ik hem een tijdje niet met
mijn werk vervelen. Maar als
liedjesschrijver kan ik beter naar
'Langley Park' dan 'Steve Mc
Queen' luisteren".
Hoe de nieuwe elpee over
komt, vraagt McAloon geïnteres
seerd. Mooi, antwoorden we naar
waarheid, 'n Beetje glad mis
schien. "Glad? Welnee! Okee,
okee: noem me het gladste num
mer op de elpee. 'Nightingales'?
O nee... 'Nightingales' is het
meest pure wat we gedaan heb
ben sinds 'When love breaks
down' (hun enige hitsingle, red.).
'Nightingales' bekijkt de wereld
vanuit een bijna kinderlijk oog
punt. Ik had het ook a la Tom
Waits kunnen doen, lekker door
leefd, maar de melodie is bril
jant. Ik wilde het nummer de
rijkheid van een evenement mee
geven".
Ambacht
De verbazing bij de sympathie
ke McAloon is allerminst ge
speeld. Wild schudt hij met zijn
hoofd. Er valt veel uit te leggen.
De man is in zijn liefde voor het
ambacht zó oprecht, dat de vraag
zich opwerpt aan wie al die moei
te tegenwoordig nog is besteed.
De hitparades staan vol met hol
le imago's en leeghoofdige
deuntjes: moet Prefab Sprout
daarmee concurreren? McA
loon: "Inderdaad, die Top 40
rommel is niet langer het werk
van muziekschrijvers. Het ac
cent ligt meer en meer op het ge
luid en de producers. Zie Stock,
Aitken en Waterman. Dat is een
frusterend idee, omdat veel men
sen niet langer de moeite nemen
om naar een mooie melodie te
zoeken. Gewoon, omdat men die
niet meer verwacht. De mensen
hebben geen geloof meer in pop
muziek. Maar dat motiveert me
juist".
Loterij
Relativeren is McAloon, met
zijn scherpe, soms cynische kijk
op de wereld, uiteraard niet
vreemd. „Wie had mij tien jaar
geleden durven voorspellen dat
de drummer van Genesis (Phil
Collins) ooit een van de best ver
kopende artiesten op deze aard
kloot zou zijn? Het is gewoon een
grote loterij". Des te opmerkelij
ker is de eigenzinnigheid waar
mee hij de grenzen van de pop
muziek verkent. Öp stapel staan
een kerst-elpee, werktitel: 'Total
snow', en een soort film-sound
track, 'Zorro the Fox' (inder
daad, naar de gemaskerde vrij
buiter). "Het idee achter 'Zorro
the Fox' is dat de filmmuziek van
vandaag zo verdomd behoudend
is. Je schrijft een paar nummers
die kans maken om in de Top 20
te komen en je zet ze op één
elpee. Ik neem de kortste weg: ik
wil proberen daar te kojnen waar
film en muziek elkaar ontdek
ken. Ik heb al diverse stukken
voor 'Zorro the Fox' geschreven.
Hoe het uiteindelijk uitpakt, ik
weet het niet... Het klinkt in ieder
geval heel modern,: héél] leven
dig. Ik heb bij voorbeeld een
stuk gemaakt waarin toetsen het
ritme aangeven. Het neigt mis
schien wat naar Philip Glass".
Over grote namen gesproken:
hoe komt Stevie Wonder in he
melsnaam op een elpee van Pre
fab Sprout terecht? "Ik moest
voor 'Nightingales' een solo op
mondharmonica hebben. Stevie
was in het land, en mijn manager
kende zijn manager. Hij kende
onze muziek niet echt, Stevie,
maar hij wilde het wel doen. Hij
was tóch in Engeland om opna
men te maken. De solo stond er
in één keer op. "Is dit ongeveer
wat je zocht?", vroeg hij nog.
Boy! Het was perfect. Ik was
nogal onder de indruk dat ik sa
men met zo'n man in één studio
mocht zijn. Afgezien van Neil
(Conti, Prefab's drummer, red.),
die echt een compleet musicus
is, zijn we zelf namelijk nogal on
handig als het om instrumenten
gaat. M'n eigen timing is vrij
slecht. Daarom heeft het ook
ruim twee jaar geduurd voordat
de nieuwe elpee er was. Je zou
ook echt niet willen dat ik op
jouw plaat moest meespelen."
GAT IN DE MARKT?
Scholieren vertellen over het
hoe en waarom van hun bijver
dienste. Wil je zelf iets vertel
len over je bijbaantje, schrijf
of bel dan naar de Kits-redac-
tie, postbus 54,2300 AB Leiden,
tel. 071-144941.
(Aflevering 6)
Kratten vullen
Martijn Korner is 18 jaar en
woont in Leiderdorp. Hij zit in de
eerste klas van de middelbare
technische school (mts). Buiten
de schooluren werkt Martijn in
een supermarkt.
"Zaterdags doe ik toch niks,
dus waarom zou ik niet gaan wer
ken? Je hebt een zakcentje, leert
het bedrijfsleven een beetje ken
nen, met mensen omgaan en wat
de waarde van het geld is. Kijkje
kan wel een rijke pa hebben die
je elke maand een bedrag toe
schuift, maar dan geef je het ook
uit alsof het geld geen waarde
heeft".
"Vroeger zat ik op voetbal,
maar je wordt wat ouder en jé
wilt wat meer dingen kopen. Op
een verjaardag wil je ook niet
met twee gulden vijftig uit de
hoek komen. Met een vriend ben
ik op wintersport geweest, maar
dat moest ik wel zelf betalen. Zo
mers doe ik aan wedstrijdzeilen.
Nou ja, je hebt je onderhoud van
de boot, wedstrijdgeld, lidmaat
schap en reiskosten".
"Op koopavond
werk ik op de emballage. Lege
flessen aanpakken, in kratten
zetten en bijvullen. De emballa
ge is een onderdeel van de afde
ling 'houdbaar', dat is alles be
halve 'vers' (groente, brood, fruit
en vleeswaren) en 'kassa'. Als de
winkel 'leegloopt' vul ik fris, bier
en koffiemelk bij. Je krijgt een
'zaan', een levering goederen uit
Zaandam. Zeven pallets met
wasmiddelen, blikjes, etc., alles
van 'houdbaar'. Dat vul je oók
weg op een zaterdagochtend.
Verder moeten we 'spiegelen'.
Dat is alles naar voren trekken.
Een bijna leeg vak waarin alles
voorin staat toont beter en maakt
het voor de klant makkelijker
zoeken. Zeg maar: zorgen dat de
winkel wat voller lijkt".
N ul-komma-nul
"Het minimumjeugdloon krijg
ik voor dit werk, maar elke
maand wordt er een ander be
drag op mijn bankrekening ge
stort. Tussen de 100 en 200 gul*
den meestal, het ligt eraan hoe
veel ik gewerkt heb".
"Sparen vind ik moeilijk. Toen
ik een brommer wilde kopen kon
ik het wel. Heb ik echt tegen me
zelf gezegd: niet aankomen.
Maar dat moet ik wel zeggen an
ders heb ik na een paar jaar nog
niets. Nu staat er weinig op mijn
bankrekening alles is opgegaan
aan de vakantie. Als ik het op
mijn rekening had laten staan en
ik heb mij bankpasje bij me is het
slado zo nul-komma-nul. Dat heb
ik altijd, dan denk ik o ja, ik moet
m'n zusje weer eens iets geven,
of m'n moeder".
"Sinds september ben ik niet
uit geweest, vanwege die winter
sportvakantie. Elke cent moest
ik opzij leggen. Die vakantie was
niet een pakje boter dat je z§T
koopt, je resi, het eten, de liften.
Van de zomer zal ik de disco wel
r uit geweest. Elke cent moest ik opzij leggen i
weer eens bezoeken, zeker we
ten. Maar het uitgaan heb ik niet
gemist".
Krantenwijk
"Mijn eerste bijbaantje was
een krantenwijk toen ik 15 was.
In die tijd vond ik dat leuk, maar
als ik er nu weer aan denk, elke
dag die verplichting in weer en
wind. Toch was het wel leuk. De
kranten kwamen altijd te laat in
de bus want eerst stonden we
een halfuur te kletsen. Later heb
ik in >eën lunchroom gewerkt,
daar moest ik bedienen. Na een
jaar vonden ze mij niet meer zo
leuk geloof ik, want ik hoefde
niet meer te komen. Wat er pre
cies was weet ik niet, ze hebben
mijn vader opgebeld en zelf ben
ik er niet achteraan gegaan, ik
heb daarna opgebeld naar de be
drijfsleider van deze supermarkt
en toen mocht ik komen voor een
gesprek. Hij had niet direct een
baan voor me maar na drie we
ken kon ik aan de slag".
"Het is niet zo dat ik elk bij
baantje zou aannemen, ik moet
wel met plezier naar m'n werk
gaan. Bollenpellen of schoonma
ken zou ik niet willen. Wat ik nu
dóe vind ik leuk. Ik werk hier nu
een jaar en het bevalt me nog
steeds prima. Een vaste baan
hier? Daar heb ik niet zo over na
gedacht, maar dat zou ik, denk
ik, niet willen. Zaterdag en don
derdagavond is leuk, maar de he
le week zou wat te veel worden".
Tevreden
"Geld vind ik niet zo belang
rijk. Ja, je moet genoeg hebben,
dat wel. Ik ben hartstikke tevre
den met wat ik heb, Rood sta ik
nooit, dan krijg je negatieve ren
te, dat is niks voor mij. Wel denk
ik dat ik het zou missen als ik
geen bijbaantje had. Dan zou ik
toch wel een hoop moeten laten.
Eigenlijk zit ik nooit zonder
geld".
"Zondag is inderdaad mijn
enige vrije dag. In de zomer heb
ik die dag zat te doen, 's winters
niet. Meestal kijk ik wat naar de
video, een filmpje of zo. Ik doe
mijn huiswerk en ga soms darten
met een paar vrienden. Nee, wer
ken op zondag hoeft voor mij
niet, hoewel ik me soms toch ver
veel".
ERNA STRAATSMA
M\ii/ 15de meid dM ek ik had t t/tv&t
6èk Gwvd&i- zt adf twtt&ootd... e/& k wti
w 3/ pm wmm dat wyisen WMar wcrdcrj
Si mw M... moet je bij (etfeif btGirirteA...
