Russen: relatie met
VS is verslechterd
Verkiezingen Zuidkorea doorslaggevend voor Roh
Minister voldaan terug uit Praag
Nieuw akkoord niet aan de orde
Ligatsjov maakt rentree
bij herdenking van Lenin
REMINGTON
PLUIZENDIEF®
Kissinger: macht van
Gorbatsjov is relatief
Goed nieuws voor telefonistes, secretaresses, verkopers
en verder iedereen die regelmatig de hoorn van de haak neemt.
tempo-team
uitzendbureau
BUITENLAND
PAGINA 5
MOSKOU (RTR) - Jegor Ligatsjov,
van wie gezegd werd dat hij in on
genade was gevallen, is gisteren zij
aan zij met Sovjet-leider Michail
Gorbatsjov verschenen op een bij
eenkomst ter gelegenheid van de
geboortedag van Lenin. De aanwe
zigheid van de tweede man in de
Sovjet-leiding duidt er volgens
waarnemers op dat hij nog steeds
een prominente tol in het Kremlin
heeft.
In Moskou gingen de afgelopen
weken geruchten dat Ligatsjov, die
gezien wordt als de voornaamste
vertegenwoordiger van de behou
dende vleugel in de partijleiding,
van een deel van zijn functies was
beroofd na een krachtmeting met
de voorstanders van Gorbatsjovs
hervormingsbeleid. De geruchten
werden nog versterkt doordat Li
gatsjov zich drie weken lang niet in
het openbaar had laten zien. Vol
gens een woordvoerder was Li
gatsjov echter gewoon 'met vakan
tie'.
De 67-jarige Ligatsjov, die in het
Politburo de belangrijke porte
feuille ideologische zaken beheert,
zat op de bijeenkomst ter gelegen
heid van de 118de geboortedag van
Lenin op zijn gebruikelijke plaats
naast Gorbatjsov. De televisie
toonde de twee leiders, terwijl zij
ontspannefi met elkaar zaten te
praten. Volgens waarnemers was
het vertoon van eendracht waar
schijnlijk bedoeld om een einde te
maken aan de geruchten over een
breuk binnen de Sovjettop.
De afgelopen weken is in de Sov
jet-media een felle campagne ge
voerd tegen de tegenstanders van
de economische en maatschappe
lijke hervormingen die Gorbatjsov
nastreeft. De campagne begon na
dat in een belangrijke krant een ar
tikel was verschenen, waarin de
vroegere partijleider Stalin in be
scherming werd genomen tegen de
officiële kritiek op zijn terreurbe
wind. Het artikel, waarin Ligatsjov
de hand zou hebben gehad, werd in
de Sovjetmedia gehekeld als een
manifest van de tegenstanders van
de 'perestrojka'.
MOSKOU (AP) - De Russische
partijleider Michail Gorbatsjov
lijkt zijn vertrouwen in een be
tere relatie tussen de super
machten te verliezen. Dat
bleek gisteren na afloop van
besprekingen met de Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken, Shultz.
Beiden hebben in Moskou gespro
ken over de aanstaande topont
moeting tussen president Reagan
en de Russische partijleider.
Volgens Gorbatsjov boeken de
VS en de Sovjetunie in hun relatie
momenteel weinig vooruitgang.
Volgens Shultz zit er echter wel de
gelijk schot in de betrekkingen en
kan er zeker niet worden gespro
ken van de 'pas op de plaats' die de
Sovjet-leider signaleerde.
Maar op een persconferentie na
afloop van een drie uur durend on
derhoud dat hij met Gorbatsjov
had, gaf ook Shultz echter aan dat
een akkoord over beperking van de
intercontinentale kernbewapening
er niet meer inzit in de vijf weken
die nog resteren voor het bezoek
Vietnam binnen
driejaar weg
uit Kampuchea
KUALA LUMPUR (AP) - Vietnam
heeft gisteren een plan gepresen
teerd dat een eind moet maken aan
het conflict in Kampuchea. Als er
geen regeling komt zal Vietnam
zich in 1990 eenzijdig uit Kam
puchea terugtrekken. Dat heeft de
Vietnamese onder-minister van
buitenlandse zaken Tran Quang Co
gezegd.
Tran, die deze week een bezoek
brengt aan Maleisië, zei dat het vre
desproces moest beginnen met in
formele onderhandelingen. Dat
voorstel wordt door Vietnam en de
landen in Zuidoostazie in principe
gesteund.
De onderhandelingen zouden in
twee fasen gevoerd moeten wor
den, eerst tussen de door Vietnam
gesteunde regering van Kam
puchea en de drie guerrillagroepen
uit dat land, en dan tussen Kam-
pucheaanse groepen en andere be
trokkenen, zoals Vietnam en Indo-
Vietnam maakte eind 1978 met
een invasie een eind aan het regime
van de Rode Khmer en installeerde
de regering Hun Sun. De Rode Kh
mer is nu de sterkste van de drie re
bellengroepen die samenwerken in
de Kampucheaanse verzetscoali-
tie. Daarin zitten ook de aanhan
gers van prins Norodom Sihanouk
en het Kampucheaans Nationaal
Bevrijdingsfront van Somm Sann.
Buitenland kort
Nieuw Caledonië
Er is nog geen spoor van de gendar
mes die gisteren na een aanval op
een politiebureau in Nieuw Cale
donië werden gegijzeld. In deze
Franse kolonie in de Stille Oceaan
werden drie Franse agenten door
separatisten gedood.
De autoriteiten in Noumeia zei
den dat er met de ontvoerders nog
geen onderhandelingen zijn ge
voerd, en de politie heeft ook nog
geen contact met hen gehad. De
ontvoerders eisen dat de driehon
derd man politieversterking dit
naar Ouvea zijn gestuurd worden
teruggetrokken, en dat de Franse
regering een afgezant stuurt om de
onafhankelijkheid te bespreken.
Hitiers verjaardag
De verjaardag van Adolf Hitler, die
op 20 april 1889 het levenslicht aan
schouwde in Braunau in Oosten
rijk, is herdacht in een kleine, raad
selachtige advertentie in de Gene
ral Anzeiger in Bonn.
"Ter nagedachtenis aan Alfred
Thilo, geboren 20 april 1889 in Abu
Naru. Tibor Marnmann." Zoals
met het anagram "Tibor Marn
mann" Hitiers secretaris Martin
Bormann wordt bedoeld, zo wor
den met Alfred Thilo en Abu Nam,
Adolf Hitier en Braunau bedoeld.
Wie zich achter de advertentie
verschuilt is niet bekend. Volgens
de General Anzeiger waren er voor
al veel oudere lezers die de datum
in de advertentie met Hitler in ver
band brachten en de puzzel oplos
ten.
Nicaragua boos
De Nicaraguaanse regering heeft
'met spoed' haar ambassadeur uit
Washington teruggeroepen voor
overleg. Dat heeft een bron bij het
ministerie van buitenlandse zaken
in Managua gezegd. Volgens de
zegsman, die niet met naam wil
worden genoemd, wil 4e regering
met ambassadeur Carlos Tunner-
man overleggen over de „ernstige
Amerikaanse schendingen" van
het Middenamerikaanse vredesak
koord.
van Reagan aan Moskou. Een ver
drag daarover zal niet tot de 'be
langrijke resultaten' behoren, die
van de top in Moskou van 29 mei
tot 2 juni mogen worden verwacht,
zei Shultz.
Gereserveerd
Gorbatsjov toonde zich aan het be
gin van de ontmoeting gereserveer
der dan gewoonlijk. Toen Shultz
arriveerde zei hij: „Ik ben gekomen
om voorbereidingen te treffen voor
het bezoek van de president". Gor
batsjov antwoordde: „Wat dë
hoofdzaken betreft, lijkt het erop
dat we iets aan het verliezen zijn en
dat we wellicht pas op de plaats
maken".
Gorbatjsov maakte wel enkele
grappen met Shultz over diens vele
reizen van de laatste tijd naar het
Middenoosten. Europa en de Sov
jetunie. Toen Shultz antwoordde
dat hij wel een vakantie zou kun
nen gebruiken, reageerde Gor
batsjov met te zeggen dat hij hem
daar wel bij wilde helpen.
De Russen hebben te kennen ge
geven dat zij in een strategisch wa
penverdrag voorwaarden willen
verbinden aan de ontwikkeling
van het Amerikaanse ruimtedefen-
siesysteem SDI. Zij willen een ver
mindering van de lange-afstands-
wapens ongedaan kunnen maken
als de Verenigde Staten proeven
uitvoeren in de mimte, die worden
gezien als een schending van het
ABM-verdrag uit 1972.
De Amerikaanse regering wil in
geen geval een beperking van het
ruimteprogramma. Shultz heeft sa-
men met zijn collega Sjevardnadze
op dit gebied geen doorbraak be
reikt. Maar er zou 'een 'goede uit
wisseling' zijn geweest in een posi
tieve atmosfeer', aldus een Ameri
kaanse functionaris.
Een van de resultaten was een
overeenkomst voor gezamenlijke
ondergrondse kernproeven in juli.
De eerste hiervan zal worden ge
houden in de Nevada woestijn in de
Verenigde Staten, de andere in het
Russische testgebied Semipalat-
insk in Kazachstan. De bedoeling
is de Russische en Amerikaanse
meetmethoden voor de kracht van
de kernexplosies te vergelijken.
ADVERTENTIE
UE ORIGINELE
Handige kledingtondeuze
Verwijdert razendsnel draden, rafels
en pluizen. Uw truien, vesten, lurken,
maar ook kostuums en overhemd-
boorden zijn weet als nieuw. Ook ide
aal voor stoffering en gordijnen. De
speciale scheerkop zuigt draadjes en
vervilte pluisjes aan. de 3 mesjes snij
den ze vliegensvlug af. Werkt snoer-
loos op batterijtjes.
Henry Kissinger roept oud-minister Witteveen tot de orde en die vindt dat niet erg. Het gebeurde tijdens de bij
eenkomst van het Nederlands Studie Centrum in Amsterdam. Kissinger was daar gastspreker, Witteveen zijn
gastheer, evenals minister van Eekelen van defensie. (foto an pi
AMSTERDAM (GPD) - Oud-minis
ter Henry Kissinger geeft de Russi
sche partijleider Gorbatsjov niet
meer dan vijftig procent kans op
succes bij zijn pogingen de Russi
sche economie te moderniseren.
Hij gelooft dat slechts een kleine
intellectuele bovenlaag van de
Russische bevolking de noodzaak
van hervormingen inziet. De grote
massa merkt helemaal niets van de
veranderingen.
Kissinger zei dit gisteren op een
congres in Amsterdam. Hij waar
schuwde het westen ervoor zich te
zeer afhankelijk te maken van één
man. De vroegere Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken (on
der president Nixon) benadrukte
overigens de noodzaak voor de
Sovjetunie om zich te hervormen.
Gebeurt dat niet, dan zal Moskou
op het eind van deze eeuw de huidi
ge vooraanstaande positie als su
permogendheid kwijt zijn.
Volgens Kissinger ligt het eerder
in de lijn der verwachtingen dat
een land als China, net als India en
Japan, op het einde van deze eeuw
behoort tot de kleine groep super
machten. China groeit nu al sneller
dan de Sovjetunie, waarvan de eco
nomische groei stagneert. Het lijkt
een kwestie vah tijd voordat Mos
kou is gepasseerd.
PRAAG (GPD) „Zeer voldaan".
Met die woorden heeft minister
Van den Broek van buitenlandse
zaken gisteren een tweedaags offi
cieel bezoek aan Tsjechoslowakije
afgesloten. Hij zei dit kort voor zijn
vertrek uit Praag nadat hij een per
soonlijk gesprek had gehad met de
dissidente schrijver Vaclav Havel.
door
Hans Geleijnse
Van den Broek kon daarmee een
opzichtige vlek op zijn politieke
blazoen verwijderen. Havel had
volledig begrip voor de uitleg die
Van den Broek ongevraagd gaf
over zijn houding in de affaire rond
de toekenning van de Erasumus-
prijs aan de dissidente schrijver.
Het waren 'protocollaire redenen',
aldus Van den Broek, die hem er in
1986 toe brachten eerst bezwaar
aan te tekenen tegen toekenning
van die prijs aan de mensenrecht-
beweging Charta '77 en vervolgens
aan te dringen op het schrappen
van enkele passages in het dank
woord dat namens de schrijver
werd uitgesproken.
Van censuur was geen sprake ge
weest, aldus Van den Broek, die
daar meteen aan had toegevoegd
warme sympathie voor de persoon
van Havel en de beweging Charta
te koesteren. Havel had alle begrip
voor de argumenten van Van den
Broek. „U hoeft het mij niet eens
uit te leggen", aldus de schrijver.
Havel had maar één doel: Van den
Broek te interviewen over diens
mening over de politieke situatie in
Tsjechoslowakije. -/
Dat vraaggesprek kreeg hij. Het
werd door een van de Charta-
woordvoerders op video vastge
legd en zal later, zo vertelde Havel,
worden gepubliceerd in een tijd
schrift van Charta.
De Tsjechische autoriteiten wa
ren door de Nederlandse ambassa
de van tevoren ingelicht over de
ontmoeting met negen dissiden
ten. Die ontmoeting ging vooraf
aan het persoonlijke gesprek met
Havel. De negen, onder wie oud
minister Jiri Hajek, 4e predikant
Jan Dus en een vertegenwoordiger
van de Jazz-sectie (een groepering
van culturele dissidenten) konden
ongehinderd naar een villa van de
Nederlandse ambassade komen.
De Tsjechische autoriteiten le
ken geen moeite te hebben met dit
officieuze programma van Van den
Broek. Afspraken in het officiële
programma werdén althans niet
geschrapt. Dat overkwam de be
windsman vorig jaar september
wel in Polen nadat hij met Solidari-
teit-leider Lech Walesa had gespro
ken.
Eerder op de dag had Van den
Broek langdurig gesproken met
oud-partijleider en thans president
Gustav Husak. Ook had hij een ont
moeting met kardinaal Frantisek
Tomasek, die momenteel zware
kritiek van het regime krijgt van
wege zijn steun aan acties voor
meer religieuze vrijheid en demo
cratisering.
De problemen waarmee de Vere
nigde Staten te maken hebben, zijn
verhoudingsgewijs eenvoudig op
te lossen, aldus Kissinger. In Mos
kou is sprake van een systeemcri
sis, Washington kent slechts een
politieke en financiële crisis. Van
daar dat Kissinger ervan uit gaat
dat in het jaar 2000 de vooraan
staande positie van de VS niet noe
menswaardig zal zijn aangetast.
Wel zal dat land de heerschappij
moeten delen met de genoemde
opkomende Aziatische landen.
Net als Kissinger plaatste ook de
Nederlandse minister van defen
sie, Van Eekelen. de nodige vraag
tekens bij de mogelijkheden die
het huidige Russische regime heeft
om de maatschappij te veranderen.
Economisch staat Gorbatsjov met
de rug tegen de muur. aldus Van
Eekelen.
'Woede-dagen'
op Tempelberg
JERUZALEM (RTR/DPA) - Pales
tijnse demonstranten en Israëli
sche politieagenten zijn gisteren
slaags geraakt op de Tempelberg in
Jeruzalem. Daarbij vielen volgens
Radio Israël 'diverse Palestijnse'
en vijf Israëlische gewonden.
Twintig betogers zijn gearresteerd.
Ook in de Gaza-strook kwam het
tot gewelddadige botsingen, waar
bij één Palestijn werd doodgescho
ten en 13 Palestijnen gewond raak
ten.
Het nieuwe Palestijnse protest
kwam op de eerste van acht 'dagen
van woede' die zijn ingegaan na de
moord op Abu Jihad, de tweede
man van de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO. De politie
schoot met rubberen kogels op en
kele honderden Palestijnse de
monstranten die met stenen gooi
den, met zwarte vlaggen zwaaiden
en nationalistische liederen zon
gen.
De schermutselingen speelden
zich af buiten de Al-Aqsa moskee,
een heilige islamitische gebeds
ruimte. Meer dan 10.000 mensen
waren in de moskee aanwezig bij
het traditionele vrijdaggebed. Een
arts in het Arabische deel van Oost-
Jeruzalem verklaarde dat drie Pa
lestijnen wegens schotwonden in
een ziekenhuis zijn behandeld.
'Kapers zijn
naar Bayrut'
KUWAYT (AP) - De kapers van het
Kuwaytse passagiersvliegtuig zijn
met een Algerijns privé-vliegtuig
naar Damascus gevlogen en van
daaruit over land naar Bayrut ge
gaan.
De New York Times publiceerde
dit bericht gisteren op basis van
uitlatingen van niet nader aange
duide Arabische zegslieden. Acht
van de negen sji'itische moslims
die het toestel kaapten zouden Li-
banezen zijn, de negende zou een
Iraniër zijn.
Westerse diplomaten in Algiers
zeiden al eerder dat de kapers van
de Algerijnse regering een veilig
heenkomen mochten zoeken in
Bayrut nadat zij hun kapingsactie
na 16 dagen beëindigden. De rege
ring van Algerije weigert elke in
formatie.
ADVERTENTIE
WIJ WETEN WAT WERKEN
Tijdens een zakelijk telefoon
gesprek kunt u voor lastige
problemen komen te staan.
Problemen waarvoor u niet
altijd een oplossing paraat
hebt. Wat zegt u bijvoor
beeld als die lastige klant
alwéér belt? Of als u wordt
aangesproken op een fout
van iemand anders?
Of als u snel tot concrete
afspraken wilt komen?
Met onze ultramoderne
beeldplaattraining 'Efficiënt
Telefoneren' leert u in ca. 3 x1
uur de kneepjes van het
zakelijk telefoneren. Goed
nieuws kortom voor iedereen
die geregeld telefoneert en
nog geen gerichte cursus
heeft gevolgd. Maar ook voor
ervaren bellers die hun kennis
willen opfrissen of aanvullen.
Bovendien geeft deze cursus
u een voorsprong binnen elke
organisatie waar u nu werkt
of Tater gaat werken. En dat is
een reden te meer om even
bij ons binnen te lopen. Of
ons nu te bellen. Wij staan
voor u klaar en geven u graag
alle gewenste informatie.
Stationsplein 212,2312 AR
Leiden. Tel.: 071 -126443
SEOUL (AP) - De Zuidkoreaanse
regering doet haar uiterste best om
bij de komende parlementsverkie
zingen een goed figuur te slaan en
af te rekenen met een wijdverbreid
wantrouwen tegen haar beleid en
onthullingen over corruptie op
door
Barry Renfrew/AP
hoog niveau. President Roh Tae
Woo heeft gezegd dat de regerende
Democratische Gerechtigheids-
partij haar meerderheid in het par
lement zal moeten behouden, wil
zij haar beloften van democrati
sche, sociale en economische her
vormingen gestand kunnen doen.
De DGP zal bij de verkiezingen
van 26 april ongetwijfeld het groot
ste aantal stemmen vergaren, maar
of het de partij zal lukken haar
meerderheid vast te houden, is nog
een open vraag. Lukt dat niet, dan
betekent dat een enorme opsteker
voor de oppositie.
Roh heeft de oppositie ervan be
schuldigd het land verdeeld te hou
den en onrust te stoken. „Ik geloof
nog steeds dat de geschiedenis van
haat en duisternis nooit kan wor
den opgelost door wraak en dat
liefde en verzoening de enige reme
dies zijn", zei de president tijdens
zijn verkiezingscampagne.
Opinie-onderzoeken van Zuid
koreaanse kranten laten zien dat de
partij van Roh lang niet zeker is
van de vereiste meerderheid van
125 van de 224 districtzetels. Vol
gens de onderzoeken kan de rege
ringspartij in ieder geval rekenen
op 65 districten, maar staat haar in
85 andere districten een nek-aan-
nek-race te wachten. Behalve de
224 zetels die via het districtenstel
sel worden gewonnen telt de Natio
nale Vergadering van Zuidkorea
nog 75 zetels die worden verdeeld
naar het totale aantal stemmen.
Onder de vorige president Chun
Doo Hwan was de regeringspartij
altijd verzekerd van een meerder
heid in het parlement, waarvan de
leden niet direct door het volk wer
den verkozen. Een nieuwe grond
wet heeft aan die situatie een einde
gemaakt en de president heeft niet
langer de macht het parlement te
ontbinden.
Vetes
De oppositiepartijen zijn er op
belangrijke momenten niet in ge
slaagd hun onderlinge vetes bij te
leggen. Zij worden dan ook niet in
staat geacht de verkiezingen te
winnen. De partijen steunen daar
Roh Tae Woo.
voor ook teveel op regionale aan
hang. Veel aanhangers van de op
positie zijn teleurgesteld door het
gebrek aan eensgezindheid en de
machtstrijd tussen de Democrati
sche Herenigingspartij van Kim
Young Sam en de Partij voor Vrede
en Democratie van Kim Dae Jung.
Hoewel de twee Kims zich na hun
fel bekritiseerde nederlaag tegen
Roh tijdens de presidentsverkie
zing fqrmeel hebben teruggetrok
ken als partijleiders, maken zij ach
ter de schermen onverminderd de
dienst uit.
Roh is er van zijn kant niet in ge
slaagd onder de bevolking brede
steun te verwerven. Veel Koreanen
blijven hem wantrouwen als de ex-
generaal die Chun in 1980 de nodi
ge militaire steun heeft geleverd
om aan de macht te komen. De op
positiepartijen hebben geprobeerd
Roh en de regeringspartij in dis
krediet te brengen vanwege een
corruptieschandaal rond Chun.
Een jongere broer van de vorige
president, Chun Kyung Hwan, is
op 31 maart in staat van beschuldi
ging gesteld omdat hij, als hoofd
van het ontwikkelingsprogramma
Seamoul, een semi-overheidspro-
ject onder Chun, geld, aandelen en
land zou hebben verduisterd.
Een regeringsonderzoek heeft
afpersing, diefstal en omkoping ge
constateerd, maar de oppositie zegt
dat daarmee slechts een tipje van
de sluier is opgelicht. Volgens de
oppositie hebben Roh en andere
topfunctionarissen tijdens het be
wind van Chun zelf meegeholpen
om de corruptie te laten gedijen.
De regering verweerde zich met de
stelling dat het corruptieschandaal
alleen aan het licht was getreden
dankzij de belofte van Roh, gedaan
tijdens diens campagne voor de
presidentsverkiezing van decem
ber, om de corruptiepraktijken on
der zijn voorganger aan de kaak te
stellen.
Democratie
Zuidkorea heeft sinds de zomer
een ingrijpende liberalisering van
het politieke leven doorgemaakt en
de meeste beperkingen op politie
ke activiteiten zijn opgeheven. Roh
heeft beloofd zo spoedig mogelijk
volledige democratie te herstellen.
Roh heeft getracht zijn banden met
Chun en diens autoritaire bewind
te verbreken. Chun, die gehoopt
had iets van de macht te kunnen
behouden, heeft vanwege het cor
ruptieschandaal zijn overgebleven
functies moeten opgeven en zijn
naaste getrouwen in de DGP zijn
door Roh geloosd.
In juni vorig jaar gingen hon
derdduizenden Zuidkoreanen de
straat op om massaal tegen het be
wind van Chun te protesteren. Op
het hoogtepunt van de gewelddadi
ge protestdemonstraties stelde
Roh zich achter de eisen van de op
positie. Op 16 december verwierf
hij met 36,6 procent van de stem
men het presidentschap, nadat de
oppositie uiteen was gevallen in
twee kampen onder aanvoering
van de eerzuchtige rivalen Kim
Young Sam en Kim Dae Jung.
Sommige Zuikoreanen vinden dat
Roh onterecht president is gewor
den, omdat hij geen meerheidheid
heeft behaald.
De regering heeft strenge beper
kingen afgekondigd op de campag
nes voor de parlementsverkiezin
gen. Het toegestane aantal bijeen
komsten is beperkt, en de meeste
vormen van straatcampagnes zijn
verboden. Alle kandidaten hebben
de kiezers proberen te paaien met
geld, maaltijden, uitstapjes en an
dere cadeautjes die van oudsher
deel uitmaken van verkiezings
campagnes. Daarbij zijn miljoenen
guldens over de balk gegaan. Som
mige campagnebijeenkomsten zijn
verstoord door botsingen tussen ri
valiserende groepen en de regering
heeft gewaarschuwd dat zij geen
onrust zal tolereren. De campagnes
verlopen echter aanzienlijk vreed
zamer dan die voor de presidents
verkiezing van vorig jaar.
