'Een klein wondertje'
Joanne Klink wil niet meer in manege ronddraven
Ziekentriduum 60 jaar
PAGINA 2
GEESTELIJK LEVEN
ZATERDAG 23 APRIL 198ü|<
LEIDEN Moet de jaarlijkse Driedaagse voor
zieken en stoelgebonden bejaarden nog altijd
bekend als (eucharistisch) Ziekentriduum
langzamerhand niet worden opgeborgen in het
kerkelijk kabinet van voorbije zaken? Er zijn
zelfs pastores geweest die er weinig meer voor
voelden, voor deze traditioneel-religieuze happe
ning nog enige belangstelling te vragen.
Maar voorzitter M. B. van der Klugt, die met
hulp van een grote groep mensen al vijftien jaar
met dit bijltje hakt, is er zeer beslist over: "Het
zou niet passen in deze tijd? Elk jaar wordt weer
het tegendeel bewezen. Het aantal deelnemers
blijft op peil. Ook dit jaar weer zo'n 210. En ze
kijken er allemaal reikhalzend naar uit. Ik heb
nog nooit iemand horen zeggen: voor mij hoeft
het niet meer".
huis gebonden
Het wordt op 26, 27 en 28 april een
bijzonder triduum, want het is zes
tigjaar geleden dat het begon in de
Herensingelkerk. Op initiatief van
pastoor Leusen was een comité op
gericht om voor zieke mensen uit
Leiden en omgeving de driedaagse
ontmoeting voor te bereiden. Doel
was, zieken en aan huis gebonden
bejaarden even te halen uit hun al
ledaagse sfeer en naast onderling
contact ook geestelijke versterking
te bieden.
Pastoor Willenborg uit Bloemen-
daal leidde dit eerste triduum. Als
leider van het 'ziekenapostolaat'
verzorgde hij in die tijd ook de zie-
kenuurtjes voor de radio. Honderd-
vijfenzeventig mensen namen er
aan deel en hun enthousiasme was
zo groot en hun dankbaarheid zo
diep dat de initiatiefnemers maar
één ding te doen stond: dóórgaan.
In de oorlog zijn er geen tri
duüms geweest. Met de spullen
werden in de meidagen van 1940 de
Valkenburgers geholpen die door
oorlogsgeweld uit hun huizen wa
ren verdreven. Pas in 1950 werd de
draad weer opgenomen en in 1971
verhuisde het van Leiden naar
Zoeterwoude. Om twee redenen:
het uitschroeven en weer terug
schroeven van de banken in de He
rensingelkerk ging steeds moeilij
ker de kerk moest voor al die
bedden geheel worden ontruimd -
en buiten werd de parkeerruimte
voor de automobilisten die de deel
nemers moesten rijden almaar
minder.
De nieuwe Christus Dienaarkerk
in het nabije Zoeterwoude bood
uitkomst. Een royale, flexibele
ruimte met de nodige nevenver-
trekken voor de organisatie van de
Driedaagse.
Iedere zucht...
De deelnemers komen uit Leiden
en verre omgeving. Voorzitter Van
der Klugt:
"Vroeger waren er veel meer ste
den die zoiets deden. Landelijk ge
zien is het teruggelopen, maar
plaatselijk hier beslist niet. Wij
blijven nog steeds boven de 200, ter
wijl Haarlem bijvoorbeeld 60 a 70
deelnemers telt".
Veel in de kerk wordt minder of
valt weg. Het triduum niet. "Een
klein wondertje", noemt Van der
Klugt dat. Voor alle mensen die bij
de wijdvertakte organisatie ervan
Samenstelling
van deze pagina:
S.J. de Groot
betrokken zijn, geldt: "Je hoeft
maar één keer te berichten dat het
weer in aantocht is of ze staan er
voor klaar".
"Geloof me, er komt heel wat
voor kijken om zoveel mensen die
met van alles geholpen moeten
worden drie dagen zo te ontvan
gen, maar het gebeurt. Vrijwillig,
met liefde en een geweldige inzet,
maar ook geoefend. En daar doe ik
als voorzitter niet eens zoveel aan,
want ieder weet goed z'n functie in
dat geheel. Het vervoer van de zie
ken is zo'n pijler. Als je dat niet tot
in de perfectie voor elkaar krijgt,
kun je het wel vergeten".
De deelnemers hebben allemaal
een formulier ingevuld met be
halve hun aanmelding opgave
van hun wensen en behoeften. Op
die persoonlijke verzorging zijn de
medewerk(st)ers bij uitstek ge
spitst. Van der Klugt: "Aan iedere
zucht wordt gehoor gegeven, al zijn
er onder de mensen natuurlijk ook
wel eens een paar lastigen. Maar
waar heb je die niet. In deze sfeer is
helpen geen last. Ik zie het eigen
lijk als een feest van herkenning.
Hier geen fanfare en hoempa. Wél
een vrolijk sociaal en religieus sa
menzijn".
Globaal komt 70 procent van de
deelnemers uit bejaardentehuizen
en dergelijke. De anderen zijn
Modern 'rooms'
Vroeger waren de triduums echt
een toonbeeld van 'rijk rooms le
ven'. Ze hadden haast iets pontifi
caals. De rijkdom van de katholie
ke traditie werd hier in samenge
balde vorm breeduit gedemon
streerd.
Van der Klugt: "De sfeer is na
tuurlijk moderner geworden. Maar
de eucharistie staat ook nu nog alle
dagen centraal en wordt door ieder
met volle aandacht meebeleefd.
Hoé de mensen dat persoonlijk er
varen, is niet onze zaak, maar iets
van iedere deelnemer. Daar zijn
ook niet-katholieken onder, al is
het triduum niet oecumenisch be
doeld".
"Het is dus wel een gebeurtenis
van deze tijd, maar te modern kan
ook weer niet, nog afgezien van de
vraag wat dat dan wel zou moeten
zijn. Als je ziet voor wie het tri
duum bestemd is, moet één ding
duidelijk zijn: dat het bij alle veran
dering zijn geestelijke diepgang
behoudt. Je kunt bij deze mensen
niet aankomen met allerlei discuta
bele zaken die in de kerk tegen
woordig spelen en waarover vaak
heel verschillend wordt gedacht.
Het wezenlijke moet herkenbaar
blijven".
Financieel mag het triduum-be-
stuur niet mopperen. Van der
Klugt: "Er gaat toch elk jaar zo'n
10.- tot 12.000 gulden om, maar we
hebben altijd nog een reservetje.
En dat moet ook, want we willen
ermee doorgaan zolang er behoefte
aan is, ook al zou het draagvlak
door een teruglopend aantal deel-
kleiner worden". De per-
Want wat is het geheim van dit alJ
les? Vroomdoenerij is hem',
vreemd, maar hij kan het ook weed i
niet helemaal loszien van 'Godd
liefde'. "Je verzandt zo gauw in jeL
eigen besognes, hè, en daarom id
openstaan voor anderen én voor elJ
kaar deze dagen een heel fijne erva-L
ring. En laten we eerlijk zijn: van-I-
daag zijn déze mensen de deelnej
mers, over een poosje kunnen wij-
het zijn. Je geeft gewoon iets vanl
wat nu hebt ontvangen. Gunst, iw
lijk de pater wel.... Maar toch is heti
zo".
Donderdag 28 april komt bisJ.
schop Bar. En zondag 1 mei is er
om half 11 in de Herensingelkerk
een afsluitende viering met deken
Schlatmann, oud-pastoor Schrama
en pater De Ridder. Na de dienstL
volgt nog een 'informeel samen-
zijn'. Van der Klugt: "Om allej -
vrienden van het triduum nog eensj
te zeggen dat zij het zijn die dit moJ
gelijk maken".
Pater P. de Ridder van de Heren-
singelkerk leidt dit jaar het tri
duum. Een man met grote pastora
le ervaring en bedreven, maar
vooral gedreven in de omgang met
mensen van allerlei slag. Het the
ma van deze dagen is: 'elkaar ont
moeten'. De vieringen, koorzang,
muziek en ontspanning bieden vol-l
doende om dat waar te maken. j
VAN DER KLUGT: Nog nooit heeft hij iemand horen zeggen: voor trüj
hoeft 't niet meer. (f0to Holvast)
soonlijke bijdrage moet aantrekke
lijk blijven.
En in 'personeel' opzicht is voor
zitter Van der Klugt ook al tevre
den. Wat zijn medebestuurders en
al die mensen van het grote comité
gie beschikbaar stellen, mag reke
nen op zijn bewondering. "Wij zit
ten om zo te zeggen goed geborgen.
Ik vind het natuurlijk jammer als
ouderen die het soms tientallen
jaren hebben gedaan weggaan,
gewoon omdat het ze te zwaar
wordt, maar als ze dan zélf voor op
vulling zorgen, dan zegt dat toch
wel wat".
Fijne ervaring
Als Van der Klugt één ding niet
wil, dan is het daarover opgeven.
Zo'n triduum vraagt volledige in
zet, maar wel in alle bescheiden
heid.
Relaties. Leden van verschillen
de kerken in Amsterdam hebben
deze week een werkgroep 'Levens
verbintenissen' opgericht om bin-I
nen de plaatselijke kerken ook re
laties buiten het huwelijk aan de
orde te stellen. Binnen een halfjaar
is van de werkgroep een publikatie
te verwachten met aanbevelingen
voor kerkelijk beleid op dit punt.
•In de werkgroep zitten hervorm
den, gereformeerden, doopsgezin
den, rooms-katholieken en verte
genwoordigers van studentenek-
klesia en basisgemeenten.
Miskotte-festival. Op zater
dag 7 mei van 11 uur tot half 3
wordt in de Verzoeningskerk aan
de Dr. Van Mooklaan in Rijswijk
een 'Miskotte-festival' gehouden
ter nagedachtenis van deze inter
nationaal bekende theoloog (1894
tot 1976). Mevrouw M. de Feijter-
Koelewijn (070-938220) kan er na-
dere inlichtingen over geven.
Het geloof in een van de vele
aparte kerkjes heeft de vroegere
remonstrantse predikante dr. Jo
anne Klink, schrijfster van be
kende kinderbijbels, verloren.
"Dat is nooit Jezus' bedoeling
geweest. In de naaste toekomst
zullen die hokjes en religieuze
apartheden dan ook verdwij
nen". W. Cramer sprak met haar
voor het Remonstrayits Weekblad
ter gelegenheid van haar 70ste
verjaardag.
Joanne Klink vindt de bijbel
een 'geweldig boek' gezien
haar oeuvre kan de schrijfster
ook moeilijk anders "maar we
beseffen te weinig, dat 80 pro
cent van wat werkelijk belang
rijk voor ons is niet in de bijbal
staat, nog niet in de bijbel kón
staan".
"Natuurlijk is er in de bijbel
hier en daar sprake van Gods
openbaring, vooral als er een
profeet werd geroepen en bij het
optreden van Christus, maar de
indruk wordt gewekt, zeker in ie
dere kerkdienst, ook bij vrijzin
nigen, dat God zijn waarheid ex
clusief in dat ene boek heeft
neergelegd. Dat wreekt zich in
onze tijd met zijn nieuwe inzich
ten en vergezichten en ook nieu
we inspiraties en openbaringen.
Die zijn in de kerk onbekend. We
horen dan ook meestal in de kerk
wat wij allang weten. Maar dat
openbaringen van Christus, of
van wezens uit de hoogste regio
nen die ons willen leiden, zich
ook laten vinden bij mensen uit
onze tijd, daar wil men niet van
weten. Miljoenen buiten de kerk
worden daardoor wél aangespro
ken".
Het nieuwe boek van Klink
gaat heten: 'Vroeger toen ik
groot was'. Prenatale herinnerin
gen van jonge kinderen. "Jonge
kinderen zeggen dingen die ze
nooit van hun omgeving gehoord
hebben". Zullen ook remon
stranten dan nog aan reïncarna
tie gaan geloven?, vroeg Cramer.
Klinks antwoord:
"Het gaat niet alleen om reïn
carnatie, maar om een veel wij
der perspectief. Het gaat ook ver
der dan wat in de bijbel staat. Er
komt de laatste tijd zoveel gees
telijke informatie door. Als je je
ermee bezighoudt, is het haast te
veel om te verwerken. Het doet
ook denken aan Jezus' woorden:
"Nog veel heb ik jullie te zeggen,
maar jullie kunnen het nog niet
verwerken. Maar als de Geest
van de waarheid komt, zal hij jul
lie de weg wijzen naar de volle
waarheid". Dat is uit Johannes
16. Het lijkt ook een doorwer
king en actualisering van wat
ons in het evangelie is aange
zegd. En wat die reïncarnatie be
treft, het is geen kwestie van ge
loven, maar van weten, als je de
informatie die daarover bestaat
tot je laat doordringen".
Slaat Joanne Klink nu niet te
veel door? "Je bent in het dage
lijks leven en in de theologie al
gauw een zwart schaap als je zegt
wat je moet zeggen, of een paard
dat te hard draaft. Maar ik kan
niet anders. En ik wil niet meer
in de manege ronddraven. Laat
mij maar in de wijdere velden
gaan. Daar zullen we elkaar dan
toch wel weer ontmoeten, over
enkele jaren. Want ik ben er niet
zeker van of die maneges er dan
nog zijn".
Zwartkijkers?
De Valkenburgse predikant
dr. C. Vermeulen stelt in 'Her
vormd Weekblad' de vraag of
kerkmensen die prijs stellen op
de benaming 'confessioneel',
soms een ploegje zwartkijkers
zijn of een stel ouderen diezich
keren tegen alles wat nieuw heet.
"Misschien hebben wij dat ver
wijt wel eens verdiend, maar wij
willen onze identiteit zeker niet
ontlenen aan zo'n negatieve in
stelling". Vermeulen denkt, dat
'confessionelen' conservatief
zijn in de goede zin van het
woord. "Zij bewaren (conserve
ren) wat de moeite waard is om
bewaard te worden, en vechten
voor het behoud van het. onmis
bare. Het is de gemeenschap met-
de belijdenis der vaderen die hen
minder gevoelig maakt voor de
tijdgeest en minder afhankelijk
van moderne gedachten".
"Wie de belijdenis kent, ziet
ook waar het in de kerk mis
gaat". En er gaat, volgens de Val
kenburgse predikant, nogal wat
mis. "Een kerkorde is niet in
staat ons in het rechte spoor te
houden, en ondertekening van
de belijdenis, zoals in de gerefor
meerde kerken gebruik is, blijkt
ook zinloos te zijn. De nood van
de kerk wordt niet opgelost door
een formele binding aan de zui
vere leer, maar de huidige ver
waarlozing van de leer voert ons
wel van kwaad tot erger".
"De belijdenisgeschriften zijn
meestal in moeilijke tijden ont
staan. Zij spreken ook van
kracht en visie. Het wordt tijd
dat onze kerk weer confessioneel
wordt en opstaat uit haar lauw
heid en verdeeldheid. Laten we
ons erfdeel weer in bezit ne
men". Vermeulen ziet de leer als
het 'skelet van de prediking'.
"Het moet er niet aan alle kanten
uitsteken, maar het heeft een on
misbare functie. Vergroeiingen
en verdraaiingen geven proble-
Gevangenis
De franciskaan Frans Gerri-
tsma, pastor in.de jeugdgevange
nis in Rotterdamn, heeft een me
thode gevonden om op een niet-
gevangenisachtige manier de
jongens met zichzelf in aanra
king te laten komen. Hij medi
teert met hen. 'Franciskanen Ak-
tueeV had een gesprek met hem.
"Onze samenleving is hele
maal gericht op het hebben van
dingen. Grijp je kans. Maar wat
doe je als het geld niét hebt om al
die dingen die je worden aange
prezen aan te schaffen. Dan moet
je het lef hebben om te. jatten,
desnoods met geweld. Dat is de
wereld van de bewoners van de
jeugdgevangenis. Grijpgrage
knullen zijn het".
"Meditatie leert ze iets anders
ontdekken. Je bent niet iets om
dat je dure spullen hebt, maar je
bent waardevol in jezelf. Je hoeft
niet stoer te doen. Maak jezelf
open voor de elementaire dingen
die een mens gegeven zijn. De
gewaarwordingen die ze daarbij
opdoen geven de jongens een
merkwaardige rust en daarmee
een kans om hun eigen leven
eens uit een andere hoek te bekij
ken".
Een franciskaan in de gevan
genis...., wonderlijk idee, vreemd
verschijnsel, ook voor de gevan
genen zelf. Ongehuwd, geld en
goed delend met anderen. Maar
toch ook zonder vooroordeel.
"En de jongens zijn wel wat an
ders gewend". "Zo geeft Frans
hun een kans om zich te bezin
nen op de koers van hun leven.
En misschien ovèïkomt hun iets
wat ook Franciscus van Assisi
overkwam toen hij in de gevan
genis zat". Ook hij gebruikte die
onvrijheid voor bezinning. Met
vérstrekkende' 'gevolgen.
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 zie kerk
Oude Vest. 11.45 studentenekklesia; Mare-
kerk 10 dr. Vermeulen, Valkenburg. 5 dr. Meij-
ers; Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kool
stra: Oecumenische geloofsgemeenschap
De Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. Hortensi-
us en pastoor v. Well, 11.15 ds. Hortensius;
Bethlehemkerk (Driftstr.) zie Petrakerk; Be-
vrijdingsk. (Montgomerystr.) 10 ds. Rietveld, 5
ds. Schouten; Vredesk. (Burggravenl.) 10 ds.
Nauta; Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs.
Wijk 'Stevenshof' (geb. 'Dijkhof') 10 kand. me
vr. H. J. Buijs. Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst,
10.15 ds. Bovenberg. Diakonessenhuis elke
zat. 10.30 rk. dienst, morgen 10.30 ds. Sjolle-
ma, Katwijk aan Zee. Endegeest zie Oegst-
geest. Geref. Kerk Vredeskerk zie herv. gem.;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. De Mey-Meu-
lendijk, in zijzaal 10.30 dovendienst, hr. H. A.
Landman; Oude Vest 10 ds. Alblas, gez.
dienst, mmv Petra Vlasman, harp; Mara
nathak. zie herv. gem.; Bevrijdingsk. zie hen/,
gem.; bejaardenhuis Groenhoven 10 ds.
Veenstra; Merenwijk zie herv. gemeente. Ge
ref. K. Vrijg. (Herengr.) 10 en 5 ds. Houtman.
Chr. Geref. K. (Steenschuur) 10 en 5 ds. Den
Hertog, ha. Geref. Gem. (N. Rijn) 10 en 4.30.
Geref. Gem. in Ned. (Bethlèhemkerk Driftstr.)
11.30 en 5.30. Evang.-Luth. Gem. (Hoogl.
Kerkgr.) 10.15 ds. Mostert, inzegening kerke-
raadslid; Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lok-
horstk. Pieterskerkstr.) 10.30 ds. Vos-Wie-
gand. Baptistengemeente (in Bethlehemkerk
Driftstr.) 10 hr. R. Quispel, Leiden. Evang. Ge
meenschap (Middelstegr. 3) 9 evang. W.
Smit, 10.30 evang. A. Jansen. Evangeliecen-
trum-Pinksterbew. (Bethlehemskerk Lam
mermarkt) zo. 10 evang. Zijlstra, wo. 8 bijbel
avond, evang. Zijlstra. Pinkstergem. (O. Vest
13) 10 br. W. Oostra. Leger des Heils (hoek
Vestestr./Groenesteeg) 10 en 5. Nieuw-
Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30 en 4. wo. 8.
Zevendedag-adventisten ('De Ontmoeting',
Noordhofland V.schoten)elke zat. 10 tot 11
bijbelstudie, 11 tot 12 predikatie. Christelijke
Wetenschap (Steensch. 6) 10.30. Kerk van J.
Chr. v.d. Heiligen der L. Dagen (Brahmsl.)
9.30, 10.30 en 11.20. Leidse Soefi-stlchting
11 voorm. universele eredienst in zaal Pieter
skerk, Kloksteeg 16, mr. L. v.d. Putt over
'Hoofd en hart'. Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel)
zo. 10. Rooms-Kath. K. Haagweg zat. 7, zo.
10.30; Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11Rijn
dijk (Leiden-Stevenshof) zat 7. zo. 9.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30,10.11.30,6 en 7
(lof); Boshuizerkade zat. 7. zo. 9.30 en 11;
Lammenschansweg zat, 7, zo. 9 en 10.30;
Haarl.straat zat. 7, zo. 10.30 en 12.15; Meren
wijk zie herv. gem.; H. Rijndijk (zie Zoeterwou
de).
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 ds. Verseput,
O.geest.
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10 ds. v.
Driel, 7 ds. 1 Hooft, Lisse. Geref. Kerk 10 ds.
Bras, S.heim, 6.30 ds. Boer. Chr. Geref. Kerk
9 ds. Lof, Capelle a.d. IJssel, 3 ds. 8reman,
Mijdrecht. Rk Kerk zat. 7. zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem. Ad-
ventskerk 10 ds. Jonkman, 6.30 ds. Eijsenga,
Zw.dam; Kruiskerk 10 ds. Ommering; Opstan-
dingskerk 10 ds. v. Achterberg, Leiden, 5 ds.
Koole, Nootdorp, jeugddienst; G. Herderkerk
10 ds. Mulder. 7 ds. Verheul; De Bron 9.15 ds.
Taselaar, 10.30 ds. Nieuwenhuis, 6.30 ds.
Taselaar; Ashram (Marsdiep) 10 ds. Verheul;
Driehoorne 7 nam. ds. Ouwendijk; Ouds-
hoornse kerk 10 ds. Ter Bals; Sionskerk (Me
teoorlaan) 9.30 ds. Ouwendijk, 6.30 ds. Ko-
revaar, R.dam. Geref. Kerk Mar.kerk 10 en
6.30 ds. Wilschut; Salv.kerk 10 ds. Boer. 5 zie
Opst.kerk. Geref. K. Vrijg. (school Bospark,
Beatrixl. 4) 9.30 ds. E. A. de Boer, A.dam, 5
ds. Room. Ned. Geref. Kerk (school Willem-
str.) 9.30 en 4.30 stud. J. Winter. Chr. Geref.
Kerk (Grijpensteinstr.) 9.30 en 4.30 lees-
dienst. Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240) 9.30
en 4. Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1) 10 en 6.30
ds. Koekkoek. Bapt.gem. Noord (school Kalk-
ovenw. 62) 10 hr. J. v. Barneveld, 6.30 hr. G.
Goessens. Volle-evang.gem. ('De Ark', Pr.
Hendrikstr. 54) 10 hr. C. Visser sr. Pinkster
gem. 'Het Licht'(Morgenstersch, Briljantstr. 1)
zo. 10. Christengemeente 'De Hoeksteen'
(geb. 'Bethel', hoek Emmalaan) zo. 10. Leger
des H. (Zonneweg 3) 10 en 5. Remonstr.
Gem. (Van Mandersloostr. 36) geen dienst.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7. zo. 9.45 en
11.30; Piusk. zat. 7. zo. 9 en 10.30; De Bron
zat. 7. zo. 9 en 11.
BENTHUIZEN- Herv. Gem. 9.30 ds. Goos-
sen, Wadd.veen, 6 ds. Boer. Geref./Herv.
Gem. (geb. 'De Hoeksteen', Schweitzerstr.-
Bernhardstr.) 10 ds. Pettinga. Geref. Gem.
9.30 en 6 ds. v. Aalst.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorpskerk 10
ds. Terlouw, evangelisatiedienst, 6.30 ds.
Wieman; Salv.kerk 10dr. Balke, 'sGraveland,
6.30 ds. Seton, Assen; Bethl.kerk (Nieuwer-
brug) 10ds. Ten Voorde, Nieuw-Vennep. 6.30
ds. v.d. Hoef. Geref. Kerk 10 hr. M. Schreu-
der, Zevenhoven, 6.30 ds. Elderman. Geref.
K. Vrijg. (Ichthusk.) 9.30 en 4.30 ds. Simpe
laar. Geref. Gem. (Stationsweg 17) 10 en 6.30
ds. Bac. Evang.-Luth. Gem. 9 ds. v. Beek.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30 ds.
v.d. Pol, 6.30 ds. Ter Bals, Alphen; De Stek
9.30 ds. v. 't Hof, Woubrugge. Geref. Kerk
9.30 ds. Huisman, H.woude, 5 ds. G. de Jong.
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 5. Geref. Gem. 9.30
leesdienst, 3 ds. v. Aalst.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 en 6.30
ds. De Graaf. Geref. Kerk 9.30 ds. G. de Jong,
Boskoop, 5 ds. Hulsman. Rk Kerk: dorp zat. 7,
zo. 10 en 11.30; Anker zat. 7, zo. 8.45 en
11.15; Rijndijk zat. 7, zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Verbeek. Ge
ref. Kerk ('Hoeksteen') 10 en 7 (jeugddienst)
ds. Hofland. Chr. Geref. Kerk 10 en 5 ds. v.
Langevelde. Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo. 9 en 11
Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds. Boonstra.
Rk Kerk zat. 7. zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 10 ds. Koldewijn. Rk
Kerk zat. 7, zo. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Dorpsk. 10 ds. Sloof, 6 hr. N. Esmeyer, Hoen-
derloo, jeugddienst; Ontm.kerk 10 dr. v.d.
Bank, Ede, 6.30 ds. Sloof. Herv. Gem. 'De
Rank' (P. Groen-college) zie Katwijk aan Zee.
Geref. Kerk 9.30 ds. v.d. Horst, 5 ds. Koster.
Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N. Kerk 10
ds. Schuurman, 6 ds. Hovius; O. Kerk 10 ds.
Visser, 6 ds. Driebergen; Ichthusk. 10 ds.
Vroegindeweij. 5 ds. Bogaard; Pn.ölk. 9.30 ds.
Driebergen, 6 ds. Visser; Maranathakerk
(Rijnsoever) 10 ds. Volk. 6 ds. Sjollema. Over-
duin 2.15 ds. v.d. Beid. Herv. Gem. 'De Rank'
(aula P. Groen-college Pr. Frederikdreef 15)
10 hr. P. C. Wolfskeel, Noordwijk. Geref. Kerk
Vr.kerk 10 ds. Koster, 5 ds. v. Breevoort; Tri-
umfatork. 10 ds. v. Breevoort, 5 ds, v.d. Horst.
Geref. K. Vrijg. 9.30 en 4 ds. Heida. Ned. Ge
ref. K. (aula Bestevaer-mavo) 9.30 kand. W.
v.d. Vegt, 7 ds. Zwarts. Chr. Geref. K. 10 en 5
ds. Slagboom. Vrije Chr. Geref. Gem. (Uni-
zaal) 10 en 5 ds. v.d. Belt. Geref. Gem. (Remi-
sestr.) 10 en 5 leesdienst, di. 26 april 7.30 ds.
Tanis. Geref. Gem. in Ned. (Louwestr.) 10 en
5. Volle-evang.gem. (Voorstr. 48) 9.45. On-
afh. baptistengem. (Ambachtsweg 2) 110 hr.
W. F. van Nisius, Nieuweaein.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
10 ds. Lapré, 7 hr. M. de Ridder, S.heim. Ge
ref. Kerk 10 ds. v.d. Lugt, 7 zie herv. gemeen
te. Scholenzondag.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref. Kerk
Dorpsk. 10 en 6.30 ds. Knorth; Hoofdstr. 10
ds. Stegeman; Scheppingsk. 9 en I0.30ds. v.
Loenen. Leythenrode 10 pater Poelma. Elis -
ziekenhuis 10 rector V.jft.gschild, Bapt.gem.
(Wijkgeb. Zijlkw.) 10 hr. J. de Vries. Rk Kerk
zat. 7. zo. 10 en 11.30.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Schilt. Ge
ref. Kerk 9.30 ds. v.d. Kooi, 7 ds. De Reus. Rk
Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 en 7 ds. De
Gelder; Pauluskerk 10 ds. 't Hooft. Geref.
Kerk 10 ds. Thijs, Bloemendaal, 7 ds. Stolk,
Aalsmeer. Geref. K. Vrijg. (Prinsessestr. 1)
9.30 en 4.30 ds. Grutter. Ned. Geref. Kerk
(Salvatori) 10 br. P. Pols, leesdienst, 5 ds.
Vos. Chr. Geref. Kerk 10 en 4.30 ds. v. Dijken.
Geref. Gem. 10 en 4 ds. Den Boer. Evangelie
gemeente (Heereweg 52a) 9.45 hr. J. Spaar
garen. Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30; Poelpolder zat. 7, zo. 10.30; Mariakerk
Pniëlkerk in
Katwijk aan Zee.
(foto Wim Dijk
zak 7, zo. 9 en 10.30; Engelbew. zat. 7. zo.
10.30.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 ds. Kielder,
Vianen, 6.30 ds. Wegerif. Geref. Kerk 9.30 hr.
G. J, de Bruin, Nieuwveen, 5 avondgebed.
Chr. Geref. Kerk 9.30 leesdienst, 2.15 ds.
Vlietstra, Zeist. Remonstr. Gem. 10 prof. dr. E.
J. Kuiper. Evang. gem. (Kruispunt, Kennedy-
laan 33) 9.30. Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds. v. 1 Kruis.
Hilversum, 6.30 sluiting jeugdclubs, hr. J. de
Wolf, Alphen. Geref. Kerk 9.30 ds. De Zeeuw,
V.schoten, 6.30 zie herv. gemeente. Rk Kerk
zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds. Poort,
Oisterwijk, 7 ds. v. Winterswijk, 't Harde,
jeugddienst. Geref. Kerk 9.30 ds. Wijngaar
den. 6.30 ds. Rang. Chr. Geref. Kerk 9.30 en
4.30 prof. dr. J. v. Genderen. Rk Kerk zat. 7,
zo. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 en 7 ds. Geuze.
Geref. Kerk (W. Verlaat) 10 dr. Haitsma, Bos
koop, 7 hr. M. Schreuder.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Grote of St. Jer-
oensk. (Binnen) 10 ds. Hemstede. L.dorp, 5
ds. v. Slooten, Putten; Hoofdstr. (Zee) 10 ds.
Ruitenburg, 5 ds. Elgersma; De Rank (Golf
baan) 10 ds. v. Slooten. Geref. Kerk Buurtkerk
(Hoofdstr.) 10 ds. Kuiper, dienst met en voor
kinderen; Vinkenl. (Binnen) 10 ds. Elgersma,
ha, 7 ds. Ruitenburg, ha. Kapel W. v.d. Bergh-
stichting 11 ds. Slofstra. 'Sole Mio' 9 ds. Rui
tenburg. Ned. Prot. Bond (aula O.Zeew.) geen
dienst. Rk Kerk Zee zat. 7, zo. 10.30; Binnen
zat. 7, zo. 9.30 en 11.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 ds. Joh.
Sierat, Ldorp. Rk Kerk Victork. zat. 7. zo. 9 en
11Jozefk. zat. 7. zo. 9 en 10.30; De Zilk zat.
7, zo. 10.30.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of Will-
.kerk 10 ds. Kooman, 3.30 bevestiging ds. M.
B. Blom tot predikant bij het ministerie van jus
titie door ds. N. ter Linden, A.dam; Pauluskerk
10 ds. Da Costa, ha, mmv cantorij; Gemeen
tecentrum (Lijtw.) 10.30 ds. Spelberg,
Utrecht, 7 ds. Vegter, vesper. Geref. Kerk 10
ds. Plomp. Geref. Kerk Vrijg. (aula Dr. Schil
derschool) 9.30 leesdienst, 4.30 stud. P.
Groen. Kampen. Ned. Geref. Kerk (Gem.cen-
trum) 8.45 ds. De Lange, 4 ds. Bruins, Vlaar-
dingen. Van Wijckerslooth 4 ds. Plomp. Ende
geest 10 ds. Friederich. Volle-evangeliegem.
(Gem.centrum) 4. Rk Kerk Will.kerk zat. 7, zo.
9 en 10.30.
OUD-ADE: Rk Kerk zat. 7, zo. 9.
OUDE EN NIEUWE WETERING: Herv. Gem.
9.30 ds. De Graaff, Nieuwveen. Geref. K. 9.30
mevr. A. H. van Osnabrugge, A.dam, 6.30 hr.
J. v. Walllnga, L.dorp. Remonstr. Gem. geen
dienst. Rk Kerk zat. 7, zo. 9.15 en 11.
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk Mar. Pres.
zat. 7, zo. 9 en 11Petrus-B. zat. 7, zo. 9.3Ö en
11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30 ds.
Wegerif, 7 ds. De Graaff, Nieuwveen. Chr.
Geref. K. 9.30 leesdienst, 2.15 ds. Bouw, Urk.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentiuskerk
9.30 ds. Wagter, 5 ds. v. Niel; Bethelkerk 9.30
ds. v. Niel. Geref. Kerk Petrakerk 9.30 ds.
Terpstra, 3 met gehandicapten, ds. Cziria; Im-
manuelkerk 9 en 10.30 ds. Ribberink, 5 ds.
Terpstra; Maranathakerk 9.30 ds. Cziria, 5 ds.
Ribberink. Geref. Kerk Vrijg. 10 en 5.15 ds. J.
v.d. Haar. Chr. Geref. K. 9.30 en 5 ds. v. Sor-
ge. Evang. Christengem. (aula mavo) hr. M.
A. Brands, Lisse. Rk Kerk zo. 10.30.
RIJPWETERING: Rk Kerk zo. 9 en 10.30.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 9 en 10.30 hr. J.
W. Hoffenaar, Voorhout, 7 ds. v.d. Lugt, Kou
dekerk. Geref. Kerk 9.30 hr. M. de Ridder.
Chr. Geref. K. 10 en 5 prof. dr. W. H. Velema,
Apeldoorn. .Rk Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 en 6.30'ds. Stam.
Geref. Kerk 9.30 ds. De Reus, 6.30 ds. Buike-
ma. Zw.dam. Rk Kerk Aardam zat. 7. zo. 9 en
12; kerk Langeraar zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 prof. dr. v.d.
Beek, 6.30 dr. Vermeulen, jeugddienst. Geref. i
Kerk 9.30 ds. Attema-Roosjen, Nieuwerbrug,
6.30 ds. Oegema. Geref. K. Vrijg. 9.30 lees
dienst, 5.30 ds. Heida.
VOORHOUT: Herv./Geref. Kerkgemeen- I
schap 10 ds. C. J. de Jong, mmv cantorij. Rk
Kerk zat. 7, zo. 9 en 10.30.
VOORSCHOTEN:1 Herv. Gem. Dorpskerk 10
ds. v.d. Schoot; De Ontmoeting (Noordhof- i
land) 10 ds. Blanken. Hulp en Heil-kerk (Scha-
kenbosch) 10 ds. Honig. Herv. evang. op ge
ref. grondslag (kerkgeb. 'Rehoboth', A. van
Leeuwenhoekkade) 9.30 ds. v. Schoonhoven,
Hardinxveld, 4.30 ds. Kolijn, Krimpen a.d. IJs
sel. Geref. Kerk 10 ds. De Zwart, 7 ds. v.d.
Schoot. Geref. K. Vrijg. (Bachlaan) 10 en 4 ds.
C. v. Kalkeren. Rk Kerk Laur.kerk zat. 7, zo.
11M. Godskerk. zat, 7, zo. 9.30. Kerk van
Engeland (British school in The Netherlands,
J. v. Hooflaan 3) 10.15 anglicaanse dienst.
WADDINXVEEN: Herv. Gem. Brugk. 9.30 ds. i
Schaap. Schoonhoven, 6.30 ds. Kunz; Hoek
steen 9.30 ds. Abma. Gouda, 6.30 ds. Schi-
paanboord; Bethelk. 9.30 ds. Roetman. Er-
melo, 5 ds. Goossen; Rehoboth-school 9.30
ds. Wiegeraad, De Bilt; Imm.kerk 9.30 ds.
Bongers, 7 ds. v. Houwelingen. Geref. Kerk
Kruisk. 10.30 ds. v. Houwelingen, 5 ds. Bon
gers; Ontm.kerk 9.30 ds. De Moor. Geref. K. I
Vrijg. (Kruiskerk) 8.30 en 2.45 ds. v. Eerden,
Kantens. Chr. Afgesch. Gem. 9.30 en 5 ds.
v.d. Want. Oud-Geref. Gem. (Mercuriusweg
29) 10 en 6.30.
WARMOND: Herv. Gem. 10 ds. Muis. Rk Kerk
zat. 7. zo. 8.30 en 10.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10 kand.
R. Fechner, 4.30 ds. Wolters, Ameide; Kie-
vietk. ('Samen op weg') 10 ds. J. Visser; Mes-
siask. 10 ds. v. Waasbergen; Dorpscentrum
9.30 kand. v. Dis. Geref. Kerk Zijllaan 10 en 7
ds. v.d. Woude, ha. Ned. Prot. Bond (Kerk-
dam) 10.30 ds. Fockema Andreae.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 ds. Van
Dok, Alphen, 6.30 dr. De Graaff, Hattem. Ge
ref. Kerk 9.30 ds. Aalders, 6.30 ds. De Boer,
Hoofddorp, jeugddienst. Ned. Prot. Bond (De
Wijk, Schoolstr. 20) 10.30 dr. Meijering,
O.geest. Rk Kerk zat. 7. zo. 10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 kand. J. W.
v.d. Kamp, Beverwijk, 5 zie geref. kerk. Geref.
Kerk 9,30 hr. M. Schreuder, 5 hr. J. de Haan,
gez. zendingsdienst. Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en
10.45.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 drs. A. Wijl-
huizen, zie ook Chr. Dienaarkerk. Rk Kerk St.
Jan zo. 9.30; Chr. Dienaark. zat. 7, zo. 10 oe-
cum. dienst, pater Buil en ds. Wolthaus; Meer-
burgkerk H. Rijndijk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 10 ds. Eijsen
ga, 6.30 hr. P. Noordmans, Benschop. Geref.
Kerk 10 ds. Buikema, 6.30 ds. v.d. Kooi.