5Kerkmensen zijn tegenwoordig net echte mensen
voor bijbels
Utrecht en Warschau partners
Fietsmarathon
ZATERDAG 16 APRIL 1988
Voor de Nederlandse moslim
geestelijke M. H. Zeid is de groot
ste overeenkomst tussen joden
christenen en moslims, "dat alle
drie eigenlijk dezelfde ene God
aanbidden". "Iedereen natuur
lijk op eigen maniermaar wij
geloven in Godzijn profeten
zijn engelen, in de dag des oor
deels enzovoort. Bovendien zijn
het drie godsdiensten die een
Boek hebben. Joden de Thora,
christenen het Evangelie, mos
lims de Koran. Als moslims gelo
ven wij, dat de drie eigenlijk één
godsdienst zijn". Of zij gelijk
hebben, laat Zeid in het bij Boe
kencentrum verschenen boekje
'Wie is Jezus?' buiten beschou
wing.
Zeventien schrijvers geven op
de vraag naar Jezus een ant
woord. De meesten zijn christen,
maar benaderen de vraag vanuit
zeer verschillende andergrond,
de anderen zijn van joodsen en
islamitischen huize. Binnen de
islam zijn vele richtingen. Zeid
denkt, dat wat betreft zijn idee
van Jezus Christus 80 procent
van de moslims hetzelfde gelooft
als hij.
En wat is dat dan?
"De eerste grote profeet is
Abraham. Wij noemen hem Ibra
him. Hij was eigenlijk een waar
schuwer, heeft de weg geëffend
voor de echte boodschappers.
Toen kwam de eerste bood
schapper, in de persoon van de
profeet Mozes. Hij heeft God ge
hoorzaamd, zoals het hoort, maar
helaas slaagde hij niet volledig.
Een paar honderd jaar na Mozes
was het jodendom weer ver
vaagd, en niemand wist precies
wat het echte geloof was".
"Later de barmhartigheid
van God is groter dan wij kunnen
denken heeft God de tweede
boodschapper gestuurd: Jezus
Christuws. Alléén dus omdat de
mens niet helemaal in Mozes wil
de geloven. Jezus was een bijzon
dere profeet in onze ogen. De eni
ge die echt met veel wonderen
kwam. Het staat allemaal in de
Koran, zwart op wit, om de mens
te laten zien hoe groot de macht
van God is".
"Maar ondanks al die wonde
ren geloofden de mensen toch
niet helemaal. De mens bleef ei
genwijs. En na twee-, driehon
derd jaar was het christendom
ook vervaagd en wist niemand er
meer iets van. Opnieuw moesten
monniken en priesters het land
uitvluchten om te ontkomen aan
de achtervolging van politieke
leiders die de godsdienst wilden
misbruiken. Wij zeggen, dat God
de deur niet meteen dicht wilde
gooien voor de mens. Hij stuurde
opnieuw een profeet en bood
schapper, Mohammed, met de
bedoeling dat het nu afgelopen
moest zijn met de ongehoor
zaamheid van de mensen."
"Mohammed was de laatste
waarschuwing. Na hem stuurt
God geen profeten meer en is ie
dereen verantwoordelijk voor
zijn daden en wandaden. Daar
om geloven wij als moslims, dat
er weliswaar drie godsdiensten
zijn, maar dat het in feite gaat om
één godsdienst, één boodschap.
Wij maken geen onderscheid tus
sen het een en het ander". Als
Zeid Jezus vergelijkt met Mo
hammed, ziet hij geen verschil.
"Het is dezelfde profeet van de
zelfde God. Wij geloven in Mo
hammed, maar ook in Jezus
Christus, Mozes, Abraham, Izaak
en elk van de zevenentwintig
profeten die in de Koran worden
genoemd".
Verschil
Een kardinaal verschil tussen
islam en christendom betreft
Christus' kruisiging. God wilde
niet, dat zijn eigen profeet door
de mens mishandeld zou wor
den, zegt de islam. Hij stuurde
een engel die precies op hem
leek, en Jezus is naar God opge
stegen. Maar engelen voelen
niets en dus liet God de kruisi
ging symbolisch gebeuren. "De
mensen hebben dus die engel ge
kruisigd en mishandeld. Zo kon
den zij zien hoe grof ze kunnen
zijn in hun daden en wandaden.
In onze ogen is Jezus nog in le
ven ergens bij God".
Zeid beseft heel goed, dat
christenen het met die zienswijze
moeilijk hebben. In gesprekken
zegt hij vaak: "Ik geloof niet wat
jullie geloven, maar ik respecteer
het en wil graag dat jullie ook
mijn uitgangspunt respecteert".
"De vraag blijft natuurlijk: wie
heeft er gelijk? Misschien heb
ben wij gelijk. Maar als je het
over die vraag wilt hebben, dan
is mijn antwoord: laat het aan de
Alwetende over. Hij moet beslis
sen wie gelijk heeft. Als wij de
rest van de opdrachten van God
kunnen volgen en elkaar niet be
vechten en niet doden en stelen,
dan ben ik er zeker van dat God
tevreden zal zijn over de hele
mensheid. Dan hoeven we niette
beslissen over iets dat van God
Ook het God-zijn of het aan
God gelijk zijn van Jezus is voor
moslims ondenkbaar.
"Wij belijden, dat er één God
is. Hij is niet geboren, heeft geen
kinderen verwekt. Jezus was
niet Zijn zoon, maar een mens,
een bijzonder mens weliswaar,
maar een méns. Wij zijn bang
voor begrippen als 'Vader' en
'Zoon' en voor uitdrukkingen als
'Gods kind' of 'kinderen van
God'. Wij gebruiken daarom al
tijd de term 'knechten'. Gewoon
om een eind te maken aan de dis
cussie. Wij moeten de grootheid,
de machtigheid van God erken
nen en zijn gewoon maar knech
ten van Hem".
Ook als christenen zeggen dat
God in Jezus mens is geworden,
zegt Zeid: "Dan ga je veel te ver".
"In de islamitische theologie
•worden God en mens heel duide
lijk van elkaar gescheiden. Als ik
mij vergelijk met een atoom van
r Gebedsplaats voor moslims in de Bijlmer.
zand en God met de rest van het
heelal, dan nog is dat niet vol
doende om het verschil tussen
God en mens te laten zien. Dat
accepteren wij blindelings en
daar geloven wij in".
Dagje uit
"Gelukkig zijn er veel domi
nees die goed preken, maar er
zijn slechts heel weinig van die
begenadigde voorgangers die je
elke keer weer met genoegen be
luistert". A. P. van Nienes, secre
taris van de Vereniging van
Vrijzinnige Hervormden in
Leeuwardengeeft in het vrijzin
nige blad 'Kerk en Wereld' een
paar gedachten over 'naar de
kerk gaan'.
ontwikkeling van het geloofsle
ven, kan niet ontkend worden
dat hij die ontwikkeling nogal
eens steunt. Niet voor niets
noemde men vroeger de kerk
gang wel godsdienstoefening".
Van Nienes heeft bewonde
ring voor de trouw van mensen
die elke zondag gaan, maar waar
schuwt voor 'al te grote vanzelf
sprekendheid' en sleur. "Het is
goed om een aantal keren bewust
niétte gaan, bijvoorbeeld als je in
de zomer er eens een hele dag op
uit wilt trekken, of als je het laat
hebt gemaakt met je gasten van
zaterdagavond". Trouwens, om
op tijd en rustig met zijn verhaal
tje voor 'Kerk en Wereld' te kun
nen beginnen, verzuimde Van
Nienes ook een dienst. "Het lijkt
me toe, datje zo des te bewuster
andere keren wél gaat".
Nog even over de predikers.
"Dat predikanten vrije zondagen
hebben, is niet alleen heerlijk
voor henzelf, maar stelt ook de
gemeente in staat in de eigen
kerk eens een ander te horen. He
laas zijn er kerkgangers, die dén
juist wegblijven. Jammer, want
zo worden kansen gemist, net als
toen in die oerdegelijke en trou
we gemeente de helft van de
kerkgangers wegbleef omdat er
een kandidaat in plaats van een
dominee inviel".
Marathon
Hoe moet je kerkgangers te
genwoordig in vredesnaam her
kennen? Vraag van redacteur
Albert van Dongen in het Nieuw
Rotterdams Kerkblad. Aan don
kere kleding soms en uitgestreken
gezichten?
De kerkeraad van de gerefor
meerde kerk in IJsselmonde
kreeg uit de regio Rotterdam bij
val voor zijn protest tegen de ma
rathon morgen in de Maasstad.
De zondagsviering komt door de
vele maatregelen in het gedrang
en ook worden kerkleden door
het tijdstip van de marathon uit
gesloten van deelneming, zo mo
tiveert de kerkeraad zijn be
zwaar. Voorheen was de mara
thon op zaterdag, maar op drin
gend verzoek van de midden
stand winkels in de binnen
stad waren door de enorme toe
loop onbereikbaar is de loop
over 42.195 meter een dag ver
schoven.
Van Dongen:
"Op die dag vinden kerkgan
gers hekken en politie op hun
weg. Een van de deelgemeente-
besturen heeft bepaald, dat hun
zoveel mogelijk gelegenheid
moet worden geboden tot over
steken van het parcours. Maar
hoe herken je kerkgangers? Aan
donkere kleding en uitgestreken
Want kerkmensen zijn tegen
woordig nét echte mensen. Moe
ten ze zich dan groeperen in op-
tochtjes naar het voorbeeld
van de rode gardisten vroeger in
het China van Mao opzichtig
zwaaiend met het (oranje-)rode
Liedboek?"
De kerkeraad van IJsselmon
de wil net als de stichting 'Mara
thon' een goed verloop van 'dit
zeer gewaardeerde evenement'.
Maar dan we1 weer op zaterdag.
Ook van de Nederlandse
doopsgezinden wordt een bijdra
ge verwacht aan de wereldwijde
bezinning op het thema 'gerech
tigheid, vrede en behoud van de
schepping', waartoe de Wereld
raad van Kerken heeft aangezet
en die in het begin van de jaren
90 moet uitmonden in een wereld
conferentie. Algemeen Doopsge
zind Weekblad:
"Onze oecumenische gezind
heid is buiten kijf, maar we heb
ben wel van alles aan te merken
op (kerken van) medechristenen.
Remonstranten zijn te elitair-in-
tellectualistisch, luthersen te
hoogkerkelijk, hervormden te
imperialistisch, gereformeerden
te precies en met rooms-katho-
lieken kun je alle kanten of juist
geen enkele kant uit".
"En wijzelf? Wij glimmen als
men van ons zegt, dat wij christe
nen van de daad zijn, want dat
geloven wij van onszelf ook. En
'nu, met dat verzoek van de We
reldraad, daagt men ons uit. Nu
gaat het om daadwerkelijk chris
tendom. Kom op, doopsgezin
den, wat brengen jullie daarvan
terecht?"
De commissie geestelijke za
ken van de Algemene Doopsge
zinde" Sociëteit heeft een werk
groep ingesteld die plaatselijke
gemeenten gaat helpen bij het
zoeken naar antwoorden.
De Katholieke Theologische Uni
versiteit Utrecht wil gaan samen
werken met de Academie voor Ka
tholieke Theologie in Warschau.
De samenwerking staat, volgens
woordvoerder W. Weymans, geheel
los van het experiment in het aarts
bisdom Utrecht met de tijdelijke
aanstelling van drie Poolse pries
ters in de plaatselijke zielzorg.
De bedoeling is, dat uit War
schau vooral pas-afgestudeerden
en docenten naar Utrecht komen;
uit Utrecht gaan vooral studenten
naar Warschau. De academie in
Warschau (600 studenten) is een
van de weinige wetenschappelijke
instellingen in Polen waar mannen
en vrouwen samen theologie kun
nen studeren.
Voor haar is de Utrechtse school
om een aantal redenen een interes
sante partner: haar samenwerking
met de Utrechtse universiteit,
waardoor ook onderwerpen als oe
cumene aan de orde kunnen ko
men, haar bibliotheek, die door au
tomatisering veel toegankelijker is
dan de Poolse bibliotheken, en
haar ervaring met opleiding van
mannen en vrouwen tot pastoraal
werker(ster).
'Bijbels abc'. Van 21 tot en met
23 april komt de hervormde syno
de in Doorn bijeen. Er ligt een nota
op tafel over het kerkelijk beleid in
een tijd van geestelijke depressies.
In drieërlei opzicht zit de kerk in de
problemen, zegt de nota: onderlin
ge verdeeldheid, vervreemding
tussen top en grondvlak en hetzelf
de tussen kerk en wereld (evange
lie én samenleving).
Is er een oplossing? "Wij moeten
terug naar het bijbels abc". Met
Samenstelling van
deze pagina:
S.J. de Groot
voldoening zien de samenstellers,
dat veel mensen nu dat 'bijbels abc'
leren spellen op cursussen 'theolo
gische vorming voor gemeentele
den'. "Kerkeraden zouden voor dit
werk zelf daadwerkelijk de verant
woordelijkheid op zich moeten ne
men". Overigens verwacht de nota
weinig van opwekkingsbewegin
gen en evangelisatiecampagnes.
Oecumene krijgt in de nota 'hoge
prioriteit'. Over 'Samen op weg'
wordt gezegd, dat met voorzichtig
beleid het proces van hereniging
moet worden voortgezet. Maar dat
mag geen 'hervormd-gereformeer-
de blokvorming' betekenen. De no
ta pleit voor een 'spoedige en posi
tieve beslissing' over remonstrant
se deelneming aan 'Samen op weg'.
De evangelisch-luthersen zijn al als
partner aanvaard.
Taxi. In Zürich en Bern (Zwit
serland) rijdt een 'pastorale taxi'
om hulpverleners zo spoedig mo
gelijk bij mensen in nood te bren
gen. Het initiatief is van een predi
kant.
Schots 'IKV'. In Schotland
wordt, naar het voorbeeld van het
Nederlandse Interkerkelijk Vre
desberaad, een netwerk van vre-
des- en gerechtigheidsgroepen op
gericht.
Het Australisch Bijbelgenoot
schap organiseert voor de vijfde
keer een gesponsorde fietstocht. Het
begon met een toertocht van Sydney
naar Melbourne. Drie medewerkers
van het bijbelgenootschap trapten
toen f. 4000 bij elkaar voor bijbel
verspreiding in Indonesië. Vorig
jaar leverde het fietsen van 300jon
ge Australiërs van Perth naar Can
berra ruimf. 700.000 op.
Dit jaar nodigde het Australisch
Bijbelgenootschap fietsers uit acht
landen uit voor een eerste 'Ronde
van Australië'. Die voert van Can
berra naar Melbourne, dan oost
waarts naar Perth, dwars door het
woestijngebied noordwaarts naar
Darwin en langs de noordoostkust
via Brisbane en Sydney terug naar
de hoofdstad. Doel is een miljoen
gulden bijeen te brengen voor bij
belverspreiding, speciaal voor uit
LEEUWARDEN Alexandra
van Keerberghen uit Rotterdam en
Jan Post uit Leeuwarden vertrek
ken begin mei naar Australië voor
de langste fietstocht van hun leven.
Samen met fietsers uit acht landen
gaan ze op 8 mei op de pedalen voor
een monstertocht van 13.028 kilo
meter, de 'Ronde van Australië'. De
tocht zal, als het vastgestelde fiets-
schema wordt aangehouden, ruim
vijf maanden duren.
gaven in talen van de oorspronke
lijke bewoners van deze 200 jaar
oude natie.
Jan Post (30) uit Leeuwarden is
al zeer ervaren op de fiets. Vorig
jaar reed hij 3000 kilometer door de
Alpen en Hongarije.
Alexandra van Keerberghen (22)
wilde eerst te paard door Zuid-
Amerika, trekken, maar toen zij
van de fietstocht hoorde heeft ze dit
plan laten varen. Zij probeert de
Ronde op de ligfiets te volbrengen.
De twee meldden zich voor deze
fietsmarathon via het Nederlands
Bijbelgenootschap in Haarlem. In
ons land hebben ze al sponsors ge
vonden. Maar er zijn nog steeds ki
lometers te koop.
(Deze foto van het Nederlands
Bijbelgenootschap/Friesch Dagblad is
genomen bij de toren 'Oldehove' in het oude
centrum van Leeuwarden).
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds. Nau-
ta, 11.45 studentenekklesia; Marekerk 10 ds.
Romein, R.dam, 5 ds. J. Smit, Hilversum; Ma-
ranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kramer; Oecu
menische geloofsgemeenschap De Regen
boog (Merenwijk) 9.30 en 11.15 ds. Alblas;
Bethlehemkerk (Driftstr.) zie Petrakerk; Bevrij-
dingsk. (Montgomerystr.) 10 ds. Jansen, 5 ds.
Horiensius; Vredesk. (Burggravenl.) 10 ds.
Schouten; Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds.
Ribs Wijk 'Stevenshof' (geb. 'Dijkhof') 10
kand. M. R. Limburg-Klokke. Acad. Zieken
huis 9 rk. dienst. 10.15 ds. v. Beinum. Diako-
nessenhuis elke zat, 10.30 rk. dienst, morgen
10,30 ds. v. 't Hof. Endegeest zie Oegstgeest.
Geref. Kerk Vredeskerk zie herv. gem.; Pe
trak. (Surinamestr.) 10 ds. Hortensius, gez.
dienst; Oude Vest 10 ds. Koolstra; Mara-
nathak. zie herv. gem.; Bevrijdingsk. zie herv.
gemeente; bejaardenhuis Groenhoven 10 hr.
A. Hakker; Merenwijk zie herv. gemeente. Ge
ref. K. Vrijg. (Herengr.) 10 ds Heida. 5 ds.
Houtman. Chr. Geref. K. (Steenschuur) 10 en
5 ds. Den Hertog. Geref. Gem. (N. Rijn) 10 en
4.30 ds. Boogaard. Geref. Gem. in Ned.
(Bethlehemkerk Driftstr.) 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.) 10.15 ds.
Mostert. Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lok-
horstk. Pieterskerkstr.) 10.30ds. J. Brüsewitz.
Baptistengemeente (Bethlehemkerk Driftstr.)
9.30 ds. Agtereek. Evang. Gemeenschap
(Middelstegr. 3) 9 en 10.30 evang. M.
Kloostra. Evangeliecentrum-Pinksterbew.
(Bethlehemskerk Lammermarkt) 10 evang.
Zijlstra. mmv Continental Singers, wo. 8 bijbel
avond. Pinkstergem. (O. Vest 13) br. J. Eiker
bout, ha. Leger des Heils (hoek Ves-
testr./Groenesteeg) 10 en 7. Nieuw-Apost.
Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30 en 4, wo. 8. Zevende
dag-adventisten ('De Ontmoeting', Noordhof
land V.schoten)elke zat. 10 tot 11 bijbelstu
die. 11 tot 12 predikatie. Christelijke Weten
schap (Steensch. 6) 10.30. 'De Christenge
meenschap' zat. 23 april 9.45 mensenwij-
dingsdienst in oud-kath. k. Zoeterw.singel.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Dagen
(Brahmsl.) 9.30,10.30 en 11.20. Oud-Kath. K.
(Zoeterw.singel) zo. 10. Rooms-Kath. K.
Haagweg zat. 7. zo. 10.30; Herensingel zat. 7,
zo. 9.30 en 11Rijndijk (Leiden-Stevenshof)
zat. 7, zo. 9.30; Steenschuur zat. 7, zo. 8.30,
10, 11.30, 6 en 7 (lof); Boshuizerkade zat. 7,
zo, 9.30 en 11Lammenschansweg zat. 7. zo.
9 en 10.30; Haarl.straat zat. 7, zo. 10.30 en
12.15; Merenwijk zie herv. gem.; H. Rijndijk
(zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 hr. J. W. Hoffe-
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10 ds. v.
Driel, 7 kand. mevr. E. Hagen, Leiden. Geref.
Kerk 10 en 6.30 ds. v. Wijngaarden, ha. Chr.
Geref. Kerk 9.30 en 4 kand. A. van Ek. Rk
.Kerk zat. 7. zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem. Ad-
ventskerk 10 ds. Ommering, 5 ds. Jonkman;
Kruiskerk 10 ds. Vlasblom, Boskoop; Opstan-
dingskerk 10 ds. Jonkman, 6.30 ds. Omme
ring; G. Herderkerk 10 vie. H. Allewijn, jeugd
dienst, 7 ds. Mulder; De Bron 9.15 ds. Ver
heul, 10.30 ds. Moll, 6.30 ds. Verheul; Ashram
(Marsdiep) 10 ds. Mulder; Oudshoornse kerk
10 ds. Ter Bals; Sionskerk (Meteoorlaan) 9.30
en 6.30 ds. Ouwendijk. Geref. Kerk Mar.kerk
10 ds. Wilschut, 6.30 ds. v. 't Hoff, Boskoop;
Salv.kerk 10 ds. J. v.d. Haagen, Leidschen-
dam, 6.30 hr. P. Noordam, Soest, zendings-
dienst. Geref. Kerk Vrijg. (aula Beatrixlaan 4)
9.30 en 5 ds. Room. Ned. Geref. Kerk (school
Willemstr.) 9.30 ds. M. de Jong, 4.30 ds. W. G.
Rietkerk. Chr. Geref. Kerk (Grijpensteinstr.)
9.30 en 4.30 ds. v d Meij. Oud-Geref. Gem.
(Hooftstr. 240) 9.30 en 4. Bapt.gem. (Molen-
werfstr. 1) 10 en 6.30 ds. Koekkoek. Bapt
.gem. Noord (school Kalkovenw. 62) 10 drs.
C. Stavleu, 6.30 ds. M. v.d. Vlugt. Volle-
evang.gem. ('De Ark', Pr. Hendrikstr. 54) 10
hr. A. v.d. Hoorn. Pinkstergem. 'Het Licht'
(Morgenstersch. Briljantstr. 1) zo. 10. Chris
tengemeente 'De Hoeksteen' (geb. 'Bethel',
hoek Emmalaan) zo. 10. Leger des H. (Zonne
weg 3) 10 en 7. Remonstr. Gem. (Van Man-
dersloostr. 36) 10 ds. F. Knoppers. Rk Kerk:
Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en 11.30; Piusk.
zat. 7, zo. 9 en 10.30; De Bron zat. 7. zo. 9 en
11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 en 6 ds.
Boer. Geref./Herv. Gem. (geb. 'De Hoek
steen', Schweitzerstr.-Bernhardstr.) 10 hr. J.
Starre. Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. v. Aalst.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorpskerk 10
ds. Wieman, 6.30 ds. Sterrenburg, Slikker
veer; Salv.kerk 10 ds. Terlouw, 6.30 ds. Ver
duin; Zeist; Bethl.kerk (Nieuwerbrug) 10 ds.
v.d. Hoef, 6.30 ds. Wieman. Geref. Kerk 10 ds.
Elderman, 6.30 ds. v.d. Berg. Geref. K. Vrijg.
(Ichthusk.) 9.30 en 4 30 ds. Simpelaar. Geref.
Gem. (Stationsweg 17) 10 en 6.30 leesdienst.
Evang.-Luth. Gem. 10.30 ds. Steinhart, Alp-
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30 dr.
Haitsma. 2.30 ds. Vlasblom, afscheid; De Stek
9.30 ds. v.d. Pol. Geref. Kerk 9 30 ds. v. 't Hoff.
5 ds. Wilschut, Alphen. Chr. Geref. Kerk 9.30
en 5 ds. M. W. Nieuwenhuijze. Mijdrecht. Ge
ref. Gem. 9.30 leesdienst. 3.30 ds. Rietdijk.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 dr.
Meyers, Leiden, 6.30 kand. N. Tramper, Zeist.
Geref. Kerk 9.30 ds. Bakker, Amerongen, 5
ds. Cziria, Rijnsburg. Rk Kerk: dorp zat. 7. zo.
10 en 11.30; Anker zat. 7, zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zat. 7. zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Verbeek. Ge
ref. Kerk ('Hoeksteen') 10 ds. Thijsi Bloemen-
daal, 7 ds. Verbeek, vesper. Chr. Geref. Kerk
10 en 5 ds. v. Langevelde. Rk Kerk: Mart. zat.
7, zo. 9 en 11Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds. Hemstede,
Leiderdorp. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 10 ds. Koldewijn, Rk
Kerk zat. 7, zo. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN; Herv. Gem.
Dorpsk. 10 ds. Aarents, 6 ds. Sloof; Ontm.kerk
10 ds. Sloof, 6.30 ds. Nap, Ede. Herv. Gem.
'De Rank' (P. Groen-college) zie Katwijk aan
Zee. Geref. Kerk 9.30 hr. M. de Ridder.
S.heim, 5 ds. Kersten. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
Vliegkamp Valklenburg 9.30 euch.viering, pa
ter H. Buskermolen, onderwerp: 'Hoe wij Hem
herkennen?'
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N. Kerk 10
ds. Hovius, 6 ds. Sjollema; O. Kerk 10 ds.
Schuurman, 6 ds. K. Veldman, Nederhemert;
Ichthusk. 9.45 samenzang, 10 ds. Christ, 5
kand. J. de Jong, Bleskensgraaf; Pniëlk. 9.30
ds. Veldman, 6 ds. Bogaard; Maranathakerk
(Rijnsoever) 10 ds. Bogaard, 6 ds. Vroeginde-
weij. Overduin 2.15 ds. v.d. Beid. De Hoek
steen (Burgersdijkstr.) 10 dovendienst, hr. P.
C. v.d. Bos. Herv, Gem. 'De Rank' (aula P.
Groen-college Pr. Frederikdreef 15) 10 ds. D.
C. Nicolai, Leiden. Geref. Kerk Vr.kerk 10 ds.
Kersten, 5 ds. Koster; Triumfatork. 10 ds. Kos
ter, 5 ds. Rang, N.-Vennep, jeugddienst. Ge
ref. K. Vrijg. 9.30 leesdienst, 4 ds. Heida. Ned.
Geref. K. (aula Bestevaer-mavo) 9.30 en 7
kand. H. Janssens. Chr. Geref. K. 10 en 5 ds.
Slagboom. Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal)
10 en 5 ds. v.d. Belt. Geref. Gem. (Remisestr.)
10 en 5 leesdienst, di. 19 april 7.30 ds. v. Stuij-
venberg, Terwolde/De Vecht. Geref. Gem. in
Ned. (Louwestr.) 10 en 5. Volle-evang.gem.
(Voorstr. 48) 9.45. Onafh. baptistengem. (Am-
bachtsweg 2) 10 hr. D. Wolbers, Franeker.
Soefi-beweging Universel Murad Hassil (ein
de Zuid-Boulevard) 4 nam. universele ere-
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv. Gem. 10
ds. J. v. Dok, Alphen. Geref. Kerk 10 ds, v.d.
Lugt, 7 ds. Cnossen, Delft, gez. dienst.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref. Kerk
Dorpsk. 10 ds. Knorth (gastdienst), 6 30 ds.
Stegeman (opendeurdienst); Hoofdstr. 10 ds.
Doesburg; Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. Ste
geman. Leythenrode 10 ds. W. de Leeuw.
Elis.-ziekenhuis 9.30 ds. Brommet, 10 45
hoogmis. Bapt.gem. (wijkgeb. Zijlkw.) 10 op-
drachtdienst, hr. J. de Vries. Rk Kerk zat. 7,
zo. 10 en 11.30.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Schilt, 7 ds.
Moll, Alphen, jeugddienst. Geref. Kerk 9.30
ds. Boeyinga, Bloemendaal, radiodienst, 7 zie
herv. gemeente. Rk Kerk zat. 7, zo. 9.30 en
11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds. v. Win
terswijk, 't Harde; Pauluskerk 10 ds. De Gel
der. Zie ook geref. kerk. Geref. Kerk 10 drs. G.
A. Scholte, Noordwijk, 7 hr. S. v.d. Land, Was
senaar, gez. jeugddienst, mmv 'The Messen
gers'. Geref. K. Vrijg. (Prinsessestr. 1) 9 30
leesdienst, 3 ds. Grutter. Ned. Geref. Kerk
(Salvatori) 10 (ha) en 5 ds. Vos. Chr. Geref.
Kerk 10 en 4.30 ds. v. Dijken. Geref. Gem. 10
De hervormde
kerk in Voorhout.
Tegenwoordig
plaats van sa
menkomst van de
hervormd-gere-
formeerde kerkge
meenschap.
(foto Wlra Dijkman)
en 4 ds. Den Boer. Evangeliegemeente (Hee-
reweg 52a) 9.45 hr. A. v.d. Laak. Rk Kerk:
Agathakerk zat. 7, zo. 10 en 11.30; Poelpolder
zat. 7, zo. 10.30; Mariakerk zat. 7, zo. 9 en
10.30; Engelbew. zat. 7, zo. 10.30.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 ds. Wegerif,
6 30 ds. Eijsenga, Zw.dam. Geref. Kerk 9.30
ds. Nooteboom, ha. Chr. Geref. Kerk 9.30
leesdienst, 7 ds. Boiten, Schiedam. Remon
str. Gem. 10 dr. Meijering. Evang. gem.
(Kruispunt, Kennedylaan 33) 9.30. Rk Kerk
zat. 7, zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 (gezins-
dienst) ds. De Graaff, 6.30 ds. Lekkerkerker
Nieuw-Loosdrecht. Geref, Kerk 9.30 (dienst
School en Kerk) en 7 (themadienst: 'Kind en
Tafel') ds. Baane. Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 11
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds. Ten
Voorde, 7 ds. v. Niel, Rijnsburg. Geref. Kerk
9.30 ds. Rang, 6.30 ds. Wijngaarden. Chr. Ge
ref. Kerk 9.30 en 4.30 ds. N. Brandsma. Rk
Kerk zat. 7, zo. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 en 7 ds. Geuze.
Geref. Kerk (W. Verlaat) 10 ds. Brederveld,
Soest, 7 hr. M. Schreuder.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Grote of St. Jer-
oensk. (Binnen) 10 ds. v.d. Lee, ha. 5 ds. T.
Guijt, Lunteren; Hoofdstr. (Zee) 10 en 5 ds.
Ruitenburg, ha; De Rank (Golfbaan) 10 ds.
Guijt. Geref. Kerk Buurtkerk (Hoofdstr.) 10 ds.
Kuiper, ha; Vinkenl. (Binnen) 10 ds. B. Roos-
jen, Noordw.hout, 7 ds. Kuiper. Kapel W. v.d.
Bergh-stichting 11 ds. Slofstra. 'Sole Mio' 9
ds. v.d. Lee. Ned. Prot. Borid (aula O.Zeew.)
10.30 dr. Verheus, Haarlem. Rk Kerk Zee zat.
7, zo. 10.30; Binnen zat. 7, zo. 9.30 en 11.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10ds. A. v.d.
Meij; De Zilk 10 ds. Wagenvoorde, Benne-
broek. Rk Kerk Victork. zat. 7, zo. 9 en 11Jo
zefk. zat, 7, zo. 9 en 10.30; De Zilk zat. 7, zo.
10.30.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of Will-
.kerk 10 ds. J. Irik; Pauluskerk 10 ds. Da Cos
ta; Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 prof. dr.
M. de Jonge, 7 ds. Plomp. Geref. Kerk 10 ds.
Plomp. Geref. Kerk Vrijg. (aula Dr. Schilder
school) 9.30 ds. Straling, A.foort, 3 ds. Hout
man. Ned. Geref. Kerk (Gem.centrum) 8.45
ds. M. de Jong, 4 ds. De Lange. Van Wijcker-
slooth 4 ds. Da Costa. Endegeest 10 ds. Frie-
derich. Volle-evangeliegem. (Gem.centrum)
4. Rk Kerk Will.kerk zat. 7, zo. 9 en 10.30.
OUD-ADE: Rk Kerk zat. 7, zo. 9.
OUDE EN NIEUWE WETERING: Herv. Gem.
9.30 hr. J. de Haan, Zevenhoven. Geref. K.
9.30 ds. Zijl, 6.30 ds. Jaspers Focks, Dronlen.
Remonstr. Gem. 10 ds. J. Breukink, Zeist, Rk
Kerk zat. 7, zo. 9.15 en 11.
ROELOFARENDSVEEN; Rk Kerk Mar. Pres.
zat. 7, zo. 9 en 11Petrus-B. zat. 7, zo. 9.30 en
11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 10 ds. A. J.
de Jong, Leiden, 7 hr. J. de Haan. Chr. Geref.
K. 9.30 en 2.15.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentiuskerk
9.30 ds. Smaling. 5 ds. Wagter, jeugddienst;
Bethelkerk 9.30 ds. Wagter, 5 ds. Smaling.
Geref. Kerk Petrakerk 9.30 ds. Ribberink, 5
ds. Snel; Immanuelkerk 9 en 10.30 ds. Sy-
brandi, Lelystad, 7 ds. Terpstra, intrede; Mara
nathakerk 9.30 ds. Snel, bevestiging ds.
Terpstra, 5 geen dienst. Geref. Kerk Vrijg. 10
en 5.15 ds. Grutter. Chr. Geref. K. 9.30 en 5
ds. v. Sorge. Evang. Christengem. (aula
mavo) 10 hr. H. Mostert, Zoetermeer, Rk Kerk
zo. 10.30.
RIJPWETERING: Rk Kerk zo. 9 en 10.30.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 10 ds. Keuning,
ha, 7 ds. v.d. Woude, Wassenaar, ha. Geref.
Kerk 9.30 ds. Bras, ha. Chr. Geref. K. 10 en 5
ds. Aarnoudse. Ned. Prot. Bond (Jul.laan 17)
10 mevr. C. Duhoux-Rueb, Wassenaar. Rk
Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 ds. Stam, 6.30
kand. A .v.d. Hoeven, Scheveningen. Geref.
Kerk 9.30 ds. Cziria, Rijnsburg, 6.30 ds.
Jeroense, Hoofddorp. Rk Kerk Aardam zat. 7,
zo. 9 en 12; kerk Langeraar zat. 7, zo. 9.30 en
11.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 dr. Vermeu
len, 6.30 ds. Germans, Sassenheim. Geref.
Kerk 9.30.ds. Oegema, 6.30 ds. Huisman, H.
woude. Geref. K. Vrijg. 9.30 ds. Houtman,
5.30 ds. Heida. Vliegkamp Valkenburg zie
Katwijk aan den Rijn.
VOORHOUTHerv./Geref. Kerkgemeen
schap 10 ds. Elgersma, Noordwijk. Rk Kerk
zat. 7, zo. 9 en 10.30.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorpskerk 10
ds. Meijering; De Ontmoeting (Noordhofland)
10 ds. De Zeeuw. Hulp en Heil-kerk (Schaken-
bosch) 10 ds. M. C. Kemp. Herv. evang. op I
geref. grondslag (kerkgeb. 'Rehoboth', A. van
Leeuwenhoekkade) 9.30 ds. G. H. van Koot-
en, 4.30 ds. Blenk, A.dam. Geref. Kerk 10 ds.
De Zwart, 7 ds. Blanken. Geref. K. Vrijg.
(Bachlaan) 10 en 5 ds.. Arnold. Aulagemeen
schap Noordhofland 10.30 themadienst, 'Be
houd van de schepping'. Rk Kerk Laur.kerk
zat. 7. zo. 11; M. Godskerk. zat. 7, zo. 9.30.
Kerk van Engeland (British school in The
Netherlands, J. v. Hooflaan 3) 10.15 angli
caanse dienst.
WADDINXVEEN: Herv. Gem Brugk. 9.30 ds. I
Kunz, 6.30 ds. Schipaanboord; Hoeksteen
9.30 ds. Schipaanboord, 6.30 ds. Goossen;
Bethelk. 9.30 ds. Goossen, 5 ds. Kunz; Reho-
both-school 9.30 kand. W. Groeneboom;
Imm.kerk 9.30 en 7 ds. v. Houwelingen. Geref.
Kerk Kruisk. 10.30 ds. v. Dalen, Den Haag, 5
ds. De Moor; Ontm.kerk 9.30 ds. De Moor.
Geref. K. Vrijg. (Kruiskerk) 8.30 ds. Los, Er-
melo, 2.45 ds. Hidding, Bunschoten. Chr. Af-
gesch. Gem. 9.30 en 5 ds. v.d. Want. Oud-Ge
ref. Gem. (Mercuriusweg 29) 10 en 6.30. Re
monstr. Gem. 10 ds. Hooykaas, Den Haag.
WARMOND: Herv. Gem. 10 ds. Muis. Rk Kerk
zat. 7, zo. 8.30 en 10.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10 ds. J.
Visser, 4.30 kand. v. Dis; Kievietk. ('Samen op
weg') 10 ds. Janse de Jonge; Messiask. zie
Zijllaankerk; Dorpscentrum 9.30 ds. De Graaf,
H.woude. Geref. Kerk Zijllaan 10 ds. v.d. Wou
de, gez. dienst, 7 ds. Bras, S.heim. Ned. Prot.
Bond (Kerkdam) 10.30ds. Fockema Andreae.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 en 6.30 ds.
v. 't Hof. Geref. Kerk 9.30 ds. Aalders, 6.30 ds.
Buikema. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
ZEVENHOVEN: Hen/, Gem. 9.30 kand. J. v.d.
Kamp, Beverwijk, 7 ds. v. Driel. Geref. Kerk
9.30 hr. M. Schreuder, 7 ds. Christ, Katwijk
aan Zee. Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 dr. v.d.
Zwaan, Leiden. Rk Kerk St. Jan zat. 7.30, zo.
9.30; Chr. Dienaark. zo. 10 gezinsmis; Meer-
burgkerk H. Rijndijk zat. 7, zo. 9.30 en 11
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 10 ds. Eijsen
ga, 6.30 ds. Wegerif. Geref. Kerk 10 ds. Buike
ma, 6.30 ds. Aalders. Remonstr. Gem. 10 ds.
R. Thieme-Tiesing, Boskoop.
