Strijd zal
opleven in
Afghanistan'
Baalbergenftj*
Chirac: geen invloed voor Franse immigranten
Verwachting na akkoord
Helmut Kohl wil geen
kemwapenviij Europa
Perez de Cuellar doet
nieuw vredesvoorstel
Etiopië: Hulporganisaties
voeren geheime missies uit'
Moeders eisen
vrijlating van
Salvadoraanse
gevangenen
Neem die stap nu.
hülsta !2!
KATWIJK
VRIJDAG 15 APRIL 1988
PAGINA 5
GENÈVE (Rtr/AFP/DPA) - Na elf onderhandelingsrondes
gedurende bijna zes jaar hebben Afghanistan en Pakistan
gisteren iff Genève een akkoord ondertekend dat onder
meer dient te voorzien in de terugtrekking van de naar
westerse schatting 115.000 Sovjetmilitairen uit Afghanis
tan. De overeenkomst is voor een deel mede ondertekend
door de Sovjetunie en de Verenigde Staten, die optreden
als „garantie-machten" voor de naleving ervan.
Diego Cordovez, de bemiddelaar
voor de Verenigde Naties die reeds
bij de eerste onderhandelingsron
de in juni 1982 als pendeldiplomaat
optrad, zei gisteren in het Palais
des Nations, het VN-hoofdkwartier
waar de plechtigheid plaatsvond:
„Een stuk papier garandeert nog
geen vrede". Volgens Cordovez zal
in de nabije toekomst duidelijk
moeten worden of het bereikte ak
koord daadwerkelijk zal leiden tot
het einde van de oorlog. Het islami
tische verzet in Afghanistan, de
mujaheddin, heeft reeds herhaal
delijk te kennen gegeven de strijd
tegen het communistische bewind
in Kabul voort te zullen zetten.
President Zia ul-Haq van Pakis
tan. het gastland voor ongeveer
drie miljoen Afghaanse vluchtelin
gen. verklaarde gisteren in Islama
bad te verwachten dat het bewind
in Kabul, de Volksdemocratische
Partij (PDPA) van Najibullah, niet
lang meer in het zadel zal blijven.
„Als Najibullah kan aanblijven,
wens ik hem veel succes. Maar ik
denk niet dat dit succes van lange
duur zal zijn", aldus de Pakistaan
se president.
Zia meent dat de Afghaanse ver
zetsstrijders het huidige bewind
ten val zullen brengen. „Als het be
wind verdwijnt door de inspannin
gen van Cordovez", zo zei hij, „vind
ik dat prima. De opstandelingen
zullen het bewind zéker ten val
brengen." Volgens de Pakistaanse
president vorrht het Geneefse ak
koord een bewijs voor de „moed"
van de verzetsstrijders en van de
drie miljoen Afghaanse vluchtelin
gen op Pakistaans grondgebied.
De tegenspeler van Pakistan in
de onderhandelingen, de Afghaan
se president en partijleider Naji
bullah, verklaarde gisteren dat zijn
land na het „succes" van de Ge
neefse besprekingen een onafhan
kelijke en niet-gebonden koers zal
varen. Tijdens een toespraak bij de
opening van een islamitische uni
versiteit in de hoofdstad Kabul zei
Najibullah dat het aan de Afghaan
se bevolking is haar regering te kie
zen. Hij doelde hiermee op de par
lementsverkiezingen die op 5 april
zijn begonnen.
Het verzet heeft deze verkiezin
gen als „bedrog" afgedaan. De mu
jaheddin streven een volledig isla
mitische regering na, waarin geen
plaats is voor vertegenwoordigers
van de communisten. Daarmee
wijst het verzet ook initiatieven af
van de onderhandelaars in Genève,
die zijn overeengekomen na de on
dertekening van het akkoord ver
der te praten over de vorming van
een zo breed mogelijke overgangs
regering.
Het akkoord, dat niet expliciet
voorziet in een regeling voor een
staakt-het-vuren, zal vanaf 15 mei
van kracht zijn.
De plechtigheid in de historische
raadskamer van het Palais des Na
tions nam gisteren iets meer dan
een kwartier in beslag. Volgens
sommige aanwezigen was in de
zaal, waar wandschilderingen de
verbroedering der continenten ver
beelden, sprake van een „kille"
sfeer. Het was voor het eerst sinds
het begin van de onderhandelin
gen dat de Afghaanse minister van
buitenlandse zaken, Abdul Wakil,
en zijn Pakistaanse ambtgenoot,
Zain Noorani, in dezelfde ruimte
plaatsnamen. De twee bewindslie
den kwamen door afzonderlijk
Mijnexplosie
In de Perzische Golf heeft zich gis
teren onder de waterlijn van het
Amerikaanse fregat Samuel B. Ro
berts een explosie voorgedaan.
Daarbij raakten tien opvarenden
gewond. Na de ontploffing maakte
het schip water, maar kon op eigen
kracht verder varen.
Stonehouse
De auteur en vroeger Britse mi
nister John Stonehouse, die in 1974
zijn eigen dood ensceneerde, is gis
teren op 62-jarige leeftijd overle
den. Hij werd getroffen door een
hartaanval en overleed in het zie
kenhuis.
Bangladesh
President Ershad van Bangla
desh heeft vandaag de vrijlating
aangekondigd van alle politieke
gevangenen, met uitzondering van
criminelen en mensen die zijn op
gepakt wegens het gooien var
bommen tijdens recente demon
straties naar de president.
schudden elkaar
BONN - De Westduitse kanselier
Kohl heeft het verlangen van Mos
kou naar een kernwapenvrij Euro
pa rigoreus van de hand gewezen.
„Ook in de toekomst vormen de
combinatie van conventionele en
nucleaire opties de wezenlijke ba
sis van onze veiligheid. Een. ook
maar ten dele doorgevoerde, denu-
clearisatie van Europa betekent
het einde van de strategische een
heid van het bondgenootschappe
lijk gebied en stelt de geloofwaar
digheid van onze afschrikking ter
discussie".
door
Hans Hoogendijk
Hij zei gisteren op een speciaal
congres van de CDU over vrede en
veiligheid, dat Bonn bereid is tot
een dialoog met het Oostblok,
maar alleen vanuit een vast in het
Westen verankerde positie. Kohl
ging slechts zijdelings in op het in
Westduitsland zeer omstreden
NAVO-plan de raketten voor de
kortere afstand te moderniseren.
„De Westduitse regering neemt
zeer intensief deel aan de beslis
singsproces over de toekomst van
de NAVO en zal de gemeenschap
pelijke resultaten zonder beperkin
gen meedragen," zei hij. „Deze re
sultaten zullen zich uitsluitend ori
ënteren op het veiligheidsbelang
van de Alliantie. Dat geldt zowel in
relatie tot het overeindhouden van
het defensieve vermogen, hetgeen
vanzelfsprekend moderniseren in
houdt. als op het gebied van de wa
penvermindering".
De liberale minister van buiten
landse zaken Genscher. waar
schuwde voor overijlde beslissin
gen over een modernisering van de
raketten voor de korte afstand. Hij
benadrukte dat er eerst een 'totaal
plaatje moet komen'. De Ameri
kaanse ambassadeur in Bonn,
Burt, riep op het CDU-congres de
Westeuropese leiders gisteren in
Bonn op zich bij hun beslissingen
over de toekomst van de NAVO te
laten leiden door de gedachte dat
„als iets niet kapot is. je het ook
niet moet proberen te repareren".
Burt verwierp alle gedachten over
alternatieve NAVO-strategieen en
structuren, zoals een veiligheids
verdrag met het Warschaupact, de
denuclearisering' van Europa, een
'defensieve' verdediging of een de-
JERUZALEM - Een bejaarde
joodse man huilt op een begraaf
plaats in Holoniets ten zuiden
van de hoofdstad Tel Aviv, tij
dens een bijeenkomst ter nage
dachtenis aa n de 6 m iljoen joodse
slachtoffers van de nazi-terreur
uit de jaren dertig en veertig. Met
het geloei van
luchtaanvalsirenes werd giste
ren op veel plaatsen in Israël de
jaarlijkse herdenking ingeluid.
Het verkeer kwam twee minuten
tot stilstand en de radio zond de
hele dag ernstige muziek uit. Res
taurants en andere uitgaanscen
tra waren op Holocaust-dag
bij de wet gesloten.
De Dag ter Herdenking van
Martelaren en Heldenzoals de
herdenkingsdag officieel heet.
wordt gehouden op de datum
waarop in 1943 in het ghetto van
Warschau de opstand begon te
gen de nazi-bezetters. Ruim 2000
Israëliërs, onder wie veel jonge
ren. zijn dit jaar naar Polen ge
reisd om de plechtigheden rond
de ghetto-herdenking bij te wo
nen. In Israël werd gisteren ver
ontwaardigd gereageerd op een
verklaring van de Poolse rege
ring waarin het 'gewelddadige
gedrag' van Israël ten opzichte
van de Palestijnen een beledi
ging voor de nagedachtenis van
de verdedigers van het War-
schause ghettowerd genoemd.
NEW YORK (AP) - Secretaris-ge
neraal Perez de Cuellar van de Ver
enigde Naties heeft een nieuw
voorstel gedaan in een poging een
eind te maken aan de Golfoorlog
tussen Iraq en Iran. Volgens zegs
lieden van de VN is Perez de Cuel
lar er inmiddels van overtuigd dat
de standpunten van deze beide lan
den dermate uiteen liggen dat een
bekrachtiging van de staakt-het-
vuren resolutie zondermeer niet
mogelijk is.
Volgens de zegslieden, die met
met name genoemd wilden wor
den, roept Perez de Cuellar in zijn
nieuwe vredesplan op tot een gro
tere eigen rol in de pogingen de
Golfoorlog te beeindigen. Zij voor
stel was vervat in een vertrouwelijk
schriftelijk rapport dat woensdag
aan de Veiligheidsraad werd aan
geboden.
De Veiligheidsraad had Perez de
Cuellar verzocht in New York vier
ronden van onderhandelingen te
houden met Iraanse en Iraakse ver
tegenwoordigers met de bedoeling
een duidelijke steunverklaring van
beide landen te krijgen ten aanzien
van VN-resolutie 598, waarin wordt
Amerikanisering van de westerse
verdediging, als 'overbodig en ge
vaarlijk'.
De ambassadeur, wiens mening
veel gewicht heeft in Washington,
ziet niets in een 'veiliggheidspart-
nerschap' met Moskou, omdat zo'n
verbond, volgens hem, berust op
de verkeerde inschatting dat de
Sovjetunie geen ernstige militaire
bedreiging meer vormt voor het
Westen. Hij begroette de pogingen
om de Westeuropese Unie, WEU,
nieuw leven in te blazen, maar
„niet als alternatief voor de Ameri
kaanse inbreng, doch als verster
king van de Europese pijler binnen
het bondgenootschap".
Burt zei dat bij de discussies over
de koers van de NAVO alle part
ners rekening moeten houden met
de speciale situatie van Westduits
land. „Het antwoord op de specifie
ke Duitse situatie is het concept
van nucleaire risico-deling. Voor
de VS betekent dat een duidelijk
'nee' tegen het concept van een tot
Europees grondgebied beperkte
atoomoorlog, voor Westduitsland
betekent dit afkeuring van de-nu-
clearisering van het eigen grondge
bied". De NAVO moet 'op dezelfde
koers' blijven en vanuit die positie
onderhandelen met het Oostblok."
aldus Burt.
De Sovjetambassadeur Kwizins-
kij verklaarde op hetzelfde congres
dat 'de Sovjetunie een koers vaart
die is gericht op de totale vernieti
ging van alle nucelaire wapens en
andere massavernietigingsmidde-
len nog in deze eeuw. tegelijk met
een drastisch vermindering van de
conventionele wapens'. Hij prees
de constructieve houding van de
Westduitse regering in het ontwa
peningsproces.
Eerder had kanselier Helmut Ko
hl uitvoerig stilgestaan bij de Duit
se deling. Kohl benadrukte dat zijn
regering het streven naar hereni
ging met de DDR nooit zal opge
ven, „maar alle democraten in ons
land moeten het erover eens zijn
dat het Duitse vraagstuk niet naar
het voorbeeld van de machtspoli
tiek uit de negentiende eeuw kan
worden opgelost. Oorlog en geweld
zijn voor ons geen politieke midde
len. Wie de toekomst van een vrij
Duitsland ter harte gaat, kan alleen
een politiek steunen, die op solda-
riteit en een nauwe band met het
Westen berust en op een construc
tieve relatie met het Oosten"
ADDIS ABEBA (AP) - Etiopië
heeft westerse hulporganisaties er
gisteren van beschuldigd geheime
operaties uit te voeren. Zij zouden
dit doen onder de dekmantel van
het verlenen van humanitaire hulp.
„Er zijn zekere charitatieve instel
lingen en individuen geweest die
instrumenten waren van de vijan
den van Etiopië en dergelijke ac
ties kunnen niet eenvoudig terzijde
worden geschoven," aldus het
Etiopische Nieuwsagentschap
Op 6 april gaf Etiopië alle hulp
verleners in het noorden van het
land opdracht dat gebied te verla
ten „om persoonlijke veiligheids
redenen". In het noorden worden
3,2 miljoen mensen met de honger
dood bedreigd. Er heerst al jaren
lang een burgeroorlog in de twee
noordelijke provincies Tigre en
Eritrea.
Gisteren kwam een speciale VN-
gezant in Addis Abeba, de hoofd
stad van Etiopië aan, om de uitwij
zingen van de hulpverleners aan te
vechten. De VN-vertegenwoordi-
ger, de Fin Ahtisaari, zal ook over
leg plegen met hulporganisaties en
ambassadeurs van westerse landen
en van de Sovjetunie, de belang
rijkste bondgenoot van de Etiopi
sche regering. De Verenigde Naties
hopen dat Ahtisaari ook toestem
ming krijgt voor een ontmoeting
met president Mengistu Haile Ma-
riam van Etiopië.
De hulporganisaties hebben vol
gens het persagentschap ENA „se
rieuze misdaden" gepleegd door
onjuiste informatie de wereld in te
sturen over de droogte in het noor
den. „Het Internationale Rode
Kruis staat hierbij vooraan. Het
heeft direct of indirect steun ver
leend aan separatistische bandie
ten," aldus het persbericht.
Het Rode Kruis wil niet op de be
schuldiging ingaan, omdat het vol
gens de organisatie geen zin heeft
in een woordenstrijd te vervallen.
Volgens westerse functionarissen
zijn de hulpverleners het land uit
gezet om ooggetuigen te verwijde
ren aan de vooravond van een
grootscheeps offensief tegen de
guerrillastrijders in het noorden.
SAN SALVADOR (IPS) - Sal
vadoraanse moeders, wier zonen
zijn gevangen genomen, vermoord
of vermist, hebben woensdag in
San Salvador een protesttocht ge
houden naar het ministerie van jus
titie. Ze eisten de vrijlating van 42
politieke gevangenen, die in diver
se gevangenissen worden vastge
houden.
Aangekomen bij het ministerie
werden de vrouwen opgewacht
door een eenheid van de oproerpo
litie, die de toegang versperde. De
demonstranten wilden echter mi
nister Samayoa hun eisen voorleg
gen. Ze beschuldigen de minister
ervan dat hij eerdere toezeggingen
niet nakomt.
Drie van de 42 gevangenen wor
den schuldig bevonden aan deelna
me aan een bloedbad driejaar gele
den, waarbij dertien mensen om
het leven kwamen, onder wie vier
Amerikaanse matrozen en twee
burgers. Vorige week maakte pre
sident Duarte bekend dat zij buiten
de algemene amnestie vallen, die
vorig jaar november werd toege
zegd.
Met de ondertekening van het
vredesplan voor Middenamerika.
vorig jaar augustus, verplichtte de
Salvadoraanse regering zich alle
politieke gevangenen vrij te laten.
Opnieuw bijna
botsing tussen
vliegtuigen in
Groot-Bnttannië
LONDEN (AP) - Boven Zuidoost-
Engeland zijn gisteren weer twee
vliegtuigen op een haar na met el
kaar in botsing gekomen. Het inci
dent gebeurde twee dagen nadat
op het vliegveld Gatwick bij Lon
den ook al twee vliegtuigen bijna
op elkaar botsten.
De toestellen bleven volgens de
officiële lezing bijna een kilometer
uit elkaar. De Britse omroep (BBC)
meldde echter dat de Airbus, die
van Larnaca op Cyprus naar He
athrow bij Londen vloog, een duik
vlucht moest maken om een bot
sing te voorkomen en maar slechts
zestig meter van het andere vlieg
tuig verwijderd bleef.
opgeroepen tot een onmiddellijk
staajct-het-vuren in de Golfoorlog.
Dit plan bevat vijf kernpunten en
vormt een gewijzigde versie van
eerdere plannen. Voorgesteld
wordt dat de secretaris-generaal de
dag bepaalt waarop het plan moet
worden gerealiseerd; vanaf die dag
moeten beide landen een algeheel
staakt-het-vuren respecteren; de
zelfde dag zal een onafhankelijk or
gaan een formeel onderzoek star
ten om na te gaan welk van beide
landen verantwoordelijk is voor
het uitbreken van de oorlog. Enke
le dagen later - de precieze datum
zal door de secretaris-generaal wor
den bepaald - moeten beide landen
hun respectieve troepen terugtrek
ken achter de eigen grenzen.
Uiteindelijk moet op een later
tijdstip - ook door de secretaris-ge
neraal persoonlijk vast te stellen -
een begin worden gemaakt met de
uitvoering van, of in ieder geval on
derhandelingen over andere ele
menten van de resolutie. Op dat
moment dienen beide landen ook
te beginnen met het vrijlaten van
alle krijgsgevangenen.
Durf te veranderen.
Uw slaapkamer in 'n nieuwe jas. Wees Yis
kritisch op uw slaapkamer. Wat denkt u van 't
meubilair? Juist: kijk dan 'ns in de showroom naar
onze collectie Silhouette van Hülsta. Het tijdloze
design en de individuele combinatiemogelijkheden
werken uitnodigendDat geldt ook voor Hülsta's
Rumat lattenbodem, waarop wij u 12 jaar garantie
geven.
De meubelmakers met de mooiste ideeën.
Hülsta en wij. De profs voor 'n individueel interieur.
PARIJS - Het sierbetonnen dak
van de gigantische sporthal in
Lyon donderde onder een plotse
linge ontploffing van applaus nog
net niet naar beneden. Vijftiendui
zend aanhangers van premier en
presidentskandidaat Chirac waren
met autobussen uit alle regionale
windstreken aangevoerd om hun
held te horen zeggen wat ze zelf
ook altijd al tegen hun buurman
hadden gezegd. En ze kregen 'waar
voor hun reis'.
door
Rudolph Bakker
Chiracs bijna anderhalf uur du
rende toespraak was al voor drie
kwart voorbij toen het hoge woord
als een kanonschot werd afge
vuurd: 'geen stemrecht bij lokale
verkiezingen voor buitenlanders in
Frankrijk'. Het publiek klapte zich
wezenloos. Iedere politieke
meeting is volgens zijn eigen rite
een hoogmis van het gelijk. De lof
zangen en de preek staan van te vo
ren vast. De gelovigen volgen ge
dwee. Alleen als de strijd
macht hoog oplaait worden i
gezangen ingevoegd.
President Mitterrand had als pre
sidentskandidaat een 'open brief
aan het Franse volk gericht. In de
ze, voornamelijk vage, brief lan
ceerde de president echter een ele
ment dat hem duur te staan kan ko
men en wellicht was het zijn enige
grote fout tot nu toe. Hij stelde dat
na zijn herverkiezing immigranten
recht zouden krijgen op lokaal
stenrecht, een oud en controver
sieel onderwerp dat de meeste poli
tici het liefst diep begraven zouden
Met 'immigranten' worden na
tuurlijk niet al die Hollanders, Brit
ten en Zweden verstaan die met
het oog op hun oude dag een huisje
kopen in de Languedoc, maar de
miljoenen 'gastarbeiders' uit de
Magreb die al sinds jaar en dag aan
de Franse economie hadden bijdra
gen en die nu - in de wereld van de
werkeloosheid als overtollig
worden beschouwd.
De massameeting in Lyon was
de laatste monsterbijeenkomst die
presidentskandidaat Chirac met
het oog op de eerste ronde van de
verkiezingen op 24 april gehouden
heeft. Na drie maanden van reizen,
praten en handenschudden ziet de
56-jarige Gaullistenleider er nog
net zo fris en uitgerust uit als een
gebronsde zwemleraar bij het aan
breken van het zwemseizoen.
Jacques Ch
Het politieke krachtenveld is in
de loop van zijn campagne echter
aanzienlijk veranderd en Chirac
mag er zichzelf mee feliciteren dat
dit voor een belangrijk deel het re
sultaat is van zijn eigen aanpak.
Volgens de opinie-onderzoeken,
die de Fransen met even grote
hartstocht tot zich nemen als hun
dagelijkse 'baguette', is presidents
kandidaat en oud-premier Barre
als medekandidaat uit eigen kamp
in een praktisch hopeloze positie
teruggedrongen.
Presidentskandidaat Mitterrand
zakt steeds verder van zijn onaan
tastbare post naar bestrijdbaarder
regionen terug. En er is het door
Chirac allerminst gewilde - feno
meen Le Pen, de leider van het ult
rarechtse Nationale Front, die van
zijn aanvankelijke ÏO procent in de
'polls' al gestegen is tot 12 procent
en die waarschijnlijk nog steeds
confortabel in de lift zit.
President Mitterrands belofte
aan de immigranten is hard bezig
dit krachtenveld nog verder te ver
anderen. Premier Chirac heeft
bliksemsnel ingezien dat hij stem
men aan De Pen verliest wanneer
hij het anti-immigrantenlied niet in
zijn eigen 'hoogmis' opneemt en
dat heeft hij afgelopen woensdag
tijdens de massameeting in Lyon
voor het eerst en met doorslaand
succes gedaan.
De opmerking van Lyon valt sa
men met de aan zekerheid grenzen
de geruchten dat de luitenants van
Chirac achter de schermen met de
luitenants van Le Pen in een eerste
fase van onderhandeling zijn getre
den. Op dit ogenblik dat wil zeg
gen zo'n tien dagen voor de eerste
verkiezingsronde zou Chirac in
de tweede ronde als de enige over
gebleven opposant van kandidaat-
Mitterrand over 40 procent van de
i beschikken.
Hij heeft de stemmen nodig van
het Nationaal Front, dat over een
reservoir van zo'n elf procent aan
kiezers zou beschikken. Het eerste
onderhandelingspunt voor de aan
hangers van Chirac is dan ook. dat
Le Pen tegen de tweede ronde zijn
aanhang officieel oproept voor
kandidaat Chirac te stemmen.
Terwi jl Chirac meent dat hij poli
tieke zelfmoord pleegt wanneer hij
direct met Le Pen in onderhande
ling treedt, is hij er in Lyon toch
mee begonnen hardop mee te den
ken met enkele van de theorieen
die Le Pen al sinds jaar en dag van
de daken roept. Hij zal ermee op
houden het voor te stellen alsof de
aanhangers van Le Pen zowel van
de pest als van de cholera bezeten
zijn. Van zijn kant is ook Le Pen er
mee begonnen een redelijker toon
aan te slaan. Niemand hoort hem
meer ministerszetels eisen. En hij
stelt voor om 'met de parlementai
re meerderheid de reele middelen
onder ogen te zien'.
De 15.000 aanhangers van Chirac
waren woensdagavond in Lyon te
vreden uit de sierbetonnen sport
hal weer in hun autobussen terug
gekeerd. Blijft de vraag of op 8 mei
de Fransen in hun meerderheid
kiezen voor deze gepommeerde
machtsmachine, die politiek welis
waar nimmer van zijn geloof was
afgeweken, dan wel voor de 71-jan-
ge patriarch Mitterrand, die al met
alle winden is meegedraaid, maar
die als machtsfactor het raadsel
achtige - en daarmee onaantasba-
re incarneert, waarmee het in de
grond van de zaak katholiek den
kende Frankrijk al eeuwenlang
verkozen heeft te leven.
