'Vertrouwen in visserij
hersteld na onderzoek'
'Je moet nu eenmaal iets aannemen'
Nederland talmt met vermelden
geur- en smaakstoffen in voedsel
Interview
Kardinaal Simonis stelt intellectuelen gerust
Rechercheur las 12.000 nutteloze Heijn-tips door
DEN HAAG Het rapport dat na vijf maanden onderzoek
over de zogenaamde visfraude-affaire door de kamercom
missie Eversdijk op 4 juni 1987 werd gepubliceerd, heeft
volgens de voorzitter van die commissie, het Tweede Ka
merlid Huib Eversdijk (CDA), naar verschillende kanten
schokeffecten gehad.
"Toen tijdens de paspoortenaffaire werd gesuggereerd
een dergelijk onderzoek op te zetten, kwam er volledige
openheid van uit het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Ik weet dat het rapport ook doorwerkt naar andere minis
teries. Maar het belangrijkste is het herstel van de geloof
waardigheid van Nederland in Brussel dankzij dit rapport,
waarin niets werd verbloemd. En daarvan kan het visserij
bedrijfsleven weer voordeel hebben".
Eversdijk: jnisschïen extra contigent voor Nederlandse vissers
door
Cees Keijzer
Braks is in de tijd dat de commissie
het onderzoek instelde als politiek
'aangeschoten wild' behandeld.
Vooral de WD heeft bij monde
van Piet Blauw gezegd dat, door
het onderzoek, Braks zijn geloof
waardigheid in 'Brussel' zou heb
ben verloren. "Als daarvan al spra
ke is geweest dan is dat vertrouwen
in Braks in Brussel volledig her
steld. Al een hele tijd werd ons land
in Brussel niet meer serieus geno
men omdat iedereen drommels
goed wist wat er scheef zat met on
ze visserij. Nu blijkt gelukkig dat
we na het uitbrengen van het on
derzoeksrapport weer aan waar
digheid en geloofwaardigheid heb
ben gewonnen".
Eversdijk blikt terug en kijkt
vooruit. Door het in Brussel her
stelde vertrouwen moet het vol
gens hem mogelijk worden, dat dit
of volgend najaar de visserijstaten
opnieuw om de tafel gaan zitten om
de niet opgeviste quota te herver
delen. "Dan zou er wel eens een ex
tra contingent aan Nederlandse
vissers kunnen worden toegewe-
Toen de quotering werd inge
steld was dat zuiver en alleen op
grond van biologische gegevens.
Bepaalde soorten vis zouden uit
sterven als er werd doorgevist in de
mate zoals de afgelopen jaren is ge
beurd. "Helaas zijn die quoterin
gen op biologische gronden politie
ke quoteringen geworden. En dan
volgt dat landen het hun toegewe
zen quotum niet opvissen terwijl
dat biologisch wel verantwoord is.
Dan zal men wel weer eens zo ver
standig worden tegen het eind van
het jaar de overgebleven quota op
ALKMAAR "Natuurlijk heeft de
politie zichzelf met onjuiste aanna
mes op het verkeerde been gezet.
Maar ook de deskundigen hadden
het uiteindelijk mis. Nee, ik verwijt
mezelf of het team niets. We zijn
een speelbal van de omstandighe
den geweest. Het was een golfbe
weging van hoop en teleurstelling.
door
Johan Bos
Niemand had verwacht dat de ont
voering van Gerrit Jan Heijn een
eenmansactie was".
De Alkmaarse rechercheur Ron
Louwerse (28) heeft maandenlang
leiding gegeven aan het recherche
bijstandsteam, dat zich vanaf 10
september vorig jaar bezighield
met de ontvoering van de Ahold-
topman. De hoop deze onverkwik
kelijke affaire snel tot een goed ein
de te brengen, werd al na enkele
weken gesmoord. En de twaalfdui
zend tips die binnenkwamen na
het televisieprogramma 'Opspo
ring verzocht', bleken achteraf vol
strekt nutteloos te zijn.
Louwerse: "Toch ga je door. Het
is vooral belangrijk de manschap
pen op te monteren als het tegen
nieuw te verdelen. En daarvan
kunnen onze vissers straks profite-
Volgens Eversdijk is het per 1 ja
nuari van dit jaar ingevoerde con
trolesysteem op de aanvoer van vis
in de Nederlandse havens een goed
werkend en sluitend systeem. Hier
en daar zijn er volgens hem nog wel
wat kinderziekten, maar die kun
nen in korte tijd worden opgelost.
Vooral in Vlissingen loopt de con
trole nog niet goed. Volgens Evers
dijk zijn de vissers over het alge
meen wel tevreden met het sys
teem. Naar zijn mening mag minis
ter Braks in Brussel de gebrekkige
controle in verschillende andere
Europese landen wel eens aankaar
ten.
Toch verontrust het hem dat er
opnieuw geruchten opduiken over
aanvoer van illegaal gevangen vis.
"Daarover zal ik minister Braks
van Visserij de komende dagen
moeten aanschieten om hem daar
op te attenderen Misschien is het
wel overbodig dat ik het doe, om
dat het ministerie ongetwijfeld ook
de verhalen die de ronde doen al
wel heeft gehoord".
"We hebben geconcludeerd dat
er heel wat was scheef gegroeid.
Daarom heeft het rapport zoveel
schokeffecten gegeven. In de eer
ste plaats naar het ministerie van
Landbouw en Visserij toe. Maar ze
ker ook naar de vissers. Die wisten
natuurlijk al lang dat het steeds
maar toenemen van de capaciteit
van de vloot spaak moest lopen
omdat de door Brussel aan ons
land toegestane quota niet werden
verhoogd. Zonder het onderzoek
en het rapport was het probleem
van de overcapaciteit alleen maar
groter geworden".
"Vissers zijn geen heiligen. Maar
bandieten zijn het ook niet". Evers-
zit". De Alkmaarder heeft persoon
lijk alle twaalfduizend tips doorge
lezen: "Dat gaf enorme spanning.
Als je iets weglegt - omdat het niets
lijkt - denk je: 'Zou dat 'm mis
schien toch zijn?' Achteraf ben ik
blij dat die ene gouden tip er niet
tussen zat, want dat betekent dat ik
er niet naast heb gezeten".
Tips
In het begin draaiden veel van de
tachtig ingeschakelde recher
cheurs dagen van twaalf tot zestien
uur: "We begonnen met eigen on
derzoek, dat bestond uit ondervra
gingen en een grootscheeps buurt
onderzoek. Geloof me, dat is een
uren-vretende bezigheid. Voorts
krijg je al snel te maken met crimi
dijk- zegt niet bij voorbaat de vis
sers de schuld te willen geven van
alles wat er mis is gegaan. Dat
blijkt ook wel uit het rapport van
de kamercommissie. Daarover pra
tend geeft Eversdijk onverwachts
een pluim aan de Urker visserijwe
reld. "Die Urkers hebben kans ge
zien in te breken op de Amerikaan
se markt. Dat noem ik nog eens een
prestatie. Waar het anderen niet
lukt, is het hen gelukt vis- en vis-
produkten op de Amerikaanse
markt af te zetten".
Problemen
Grote zorg door de dalende quo
ta's die Nederland mag opvissen
ging uit naar de visverwerkende in
dustrie. Door een tekort aan aan
voer zou deze florerende bedrijfs
tak wel eens in grote problemen
kunnen geraken. Eversdijk denkt
dat het de Nederlandse vissers nu
wel lukt het gehele jaar door te zor
gen voor een gelijkmatige aanvoer
van de nodige vissoorten. Boven
dien pleit Eversdijk er voor buiten
landse vis aan te kopen om de mo
derne visverwerkende industrie
optimaal op peil te houden.
De aangekondigde sanering van
de vissersvloot met een kwart is
nele figuren die contact zoeken en
tips doorspelen. Sommigen pro
beerden anderen er in te luizen uit
rancune, of ze gaven zomaar tips
door, in de hoop dat ze daarmee uit
eindelijk de beloning zouden op
strijken".
"Toen kregen we plotseling brie
ven binnen van de, naar wij toen
dachten, ontvoerders. Je begint
dan met het natrekken van de en
veloppe, het bekijken van de ty-
peletters, etc. Maar al die sporen
liepen dood. Er waren wel 100.000
van die enveloppes in omloop..."
Louwerse beaamt dat frustraties
langzaam vat kregen op het bij
standsteam, want er waren zelfs
geen vingerafdrukken waar aan de
speurneuzen zich vast konden
volgens Eversdijk noodzakelijk wil
het Nederlandse visserijbedrijfsle
ven overleven. "We moeten daarbij
wel voorkomen dat alleen de klein
tjes de dupe worden van deze sane
ring. Hierdoor moet een evenwicht
groeien tussen de produktiecapaci-
teit van de vloot en de toegewezen
quota".
Eversdijk is blij dat het visserij
bedrijfsleven zelf ook een steentje
wil bijdragen aan deze sanering.
Tot nu toe hebben zich nog slechts
drie vissers bij het ministerie van
Landbouw en Visserij gemeld voor
sanering. Met minister Braks is
Eversdijk het eens dat pas het ko
mend najaar de vissers zich voor
sanering zullen aanmelden.
In september hoopt Eversdijk
met een aantal collega-kamerleden
een bezoek te brengen aan Marok
ko. Een groep Urker vissers blijkt
problemen te hebben met de auto
riteiten om voor de Marokkaanse
kust te vissen op tong. "Die tong is
van uitstekende kwaliteit. Mis
schien kan ik tijdens mijn komen
de bezoek iets voor de Nederlandse
vissers bereiken. Ik zal er zonder
meer mijn best voor doen, want het
zou jammer zijn als we daar niet
meer mogen vissen".
klampen: "Wat dan gebeurt, is dat
je vrijwel alle verdachte personen
gaat volgen. Op een gegeven mo
ment werd in Amsterdam door der
gelijke figuren een grote overslag
georganiseerd in een vuilnisboot.
Wij erheen, maar op die 'interes
sante' stort lag alweer een ton huis
vuil. Dus iedereen spitten en wroe
ten, in de regen, zonder dat het ook
maar iets opleverde. In die eerste
periode moesten we dat soort din
gen wel doen, wat je had niet éen
strohalm".
Zwijgplicht
Vooral in die tijd was het belang
rijk de sfeer goed te houden. Lou
werse: "Ook in hun privéleven
hebben de rechercheurs het soms
DEN HAAG Wat zit er in onze
voedingsmiddelen en is dat gevaar
lijk? Vragen die steeds vaker wor
den gesteld, onder meer in verband
met allergieën die veel mensen blij
ken te hebben. Fabrikanten wor
den meer en meer verplicht op de
verpakking aan te duiden wat de
inhoud is. Binnenkort komen daar
ook de zogeheten E-nummers
(voor toegevoegde stoffen) bij.
Verplicht op de verpakkingen is
bijvoorbeeld al de uiterste ver
koopdatum en de houdbaarheids-
aanduiding. Maar over de inhoud is
de informatie nog summier. Vaak
wordt niet meer vermeld dan 'con
serveermiddelen' of 'kleurstoffen'
Of er staat juist: 'geen kleurstoffen'
of 'zonder conserveermiddelen'.
Dat klinkt dan goed, maar zegt niet
alles.
door
Cees Cornelisse
Beter zou zijn, zo vinden de ex
perts, te vermelden welke stoffen.
Dat gaat ook gebeuren voor de zo
geheten hulpstoffen de zogenaam
de 'additieven': smaak-, geur-,
kleurstoffen en bindmiddelen
(emulgatoren). De Europese Ge
meenschap gaat de vermelding van
de E-nummers voor hulpstoffen
verplichten. Verscheidene Europe
se landen, zoals Westduitsland,
België en Italië, hanteren de ver
melding van deze nummers al ge
ruime tijd. De vraag is dus wanneer
Nederland de koe bij de horens vat.
Consumentenorganisaties en het
Voorlichtingsbureau voor de Voe
ding willen graag dat het snel ge
beurt. Maar het ministerie van
WVC (volksgezondheid) wacht nog
omdat het tegelijkertijd enkele an
dere wijzigingen van de Warenwet
wil doorvoeren. Daarbij gaat het
bijvoorbeeld om aanduiding van
de voedingswaarde van een pro-
dukt.
Gevaarlijk
De vermelding van toegestane
kleur- en smaakstoffen volgens de
E-nummering biedt de klant nog
geen zekerheid over de veiligheid
van zijn voedsel. Om de paar jaar
duikt een anonieme lijst op met E-
nummers, waarbij dan staat ver
meld dat bepaalde hulpstoffen
kankerverwekkend, giftig of in ie
der geval gevaarlijk zijn.
Dat gebeurde onlangs weer, tot
grote ergernis van het Voorlich
tingsbureau voor de Voeding, dat
de laatste weken zowat overstelpt
met vragen van bezorgde consu
menten, temeer daar bleek dat de
lijsten werden verspreid door offi
ciële instanties. Een woordvoerder
van het voorlichtingsbureau heeft
maar één advies: in de prullemand
met die lijst. Hij noemt de lijsten
pure paniekzaaierij: "Er staan per
tinente onwaarheden in".
De herkomst van de lijsten is on
duidelijk, zo zegt de woordvoerder.
moeilijk gehad. Je kunt je sociale
leven in zo'n situatie wel vergeten.
Bovendien had iedereen absolute
zwijgplicht". Ook in Haarlem, waar
het 'zenuwcentrum' was gevestigd,
lagen de problemen op de loer.
"We zaten met zestig mensen in
drie kamertjes. Dat was ruimtelijk
heel ingewikkeld. Je bouwde jezelf
steeds meer in tussen de stapels pa
pier".
Na 'Opsporing verzocht' leek er
weer wat schot in de zaak te ko
men, maar dat bleek achteraf
schijn te zijn. "Geen van de tips
sloeg op de nu gearresteerde man".
Louwerse erkent dat hij persoon
lijk wel eens op twee gedachten
heeft gehinkt: een eigen visie en
een recherche-kijk: "Ik dacht al
Als bron worden op de lijsten twee
ziekenhuizen' in Parijs genoemd
die onderzoek doen op het gebied
van kanker. Maar deze ziekenhui
zen bestrijden iets met de versprei
ding ervan te maken te hebben.
Wie wel verantwoordelijk is, is vol
gens de woordvoerder niet bekend.
Het voorlichtingsbureau voor de
voeding tilt zwaar aan deze zaak
omdat blijkt dat allerlei officiële in
stanties de lijsten aan consumen
ten doorgeven. „Bedrijven distri
bueren ze onder hun werknemers
en artsen geven ze uit aan pariën-
ten. Van een dergelijke autoriteit
mag je toch verwachten niet aan dit
soort onzin mee te werken", aldus
de woordvoerder.
Om tegengas te bieden aan de ne
gatieve sfeer waarin de hulpstoffen
of additieven verkeren, komt het
voedingsbureau binnenkort uit
met een brochure 'Hoe veilig is ons
voedsel'. Die zal genuanceerd
beeld brengen, aldus het bureau en
ingaan op (de gevaren van) voedsel,
de invloeden van de radioactieve
stoffen en de voor- of nadelen van
een magnetronoven.
Warenwet
De stoffen die op de E-lijst voorko
men, zijn door een groep Europese
deskundigen als veilig aange
merkt. Een producent mag ook
niet zomaar wat toevoegen; aange
toond moeten worden dat het pro-
dukt er beter van wordt en dat er
geen risico's zijn. Dan pas krijgt
men toestemming ingevolge de
Warenwet. De Keuringsdiensten
van Waren houden er nauwlettend
toezicht op.
Maar in het algemeen leveren de
hulpstoffen volgens het voedings
bureau geen risico's voor de ge
snel na de ontvoering dat Heijn
dood was, want alle verzoeken om
een teken van leven werden gene
geerd. Maar zakelijk gezien moest
je er van* uit gaan dat hij. nog leef
de".
Eind januari raakte de ontvoe
ringszaak op een dood spoor. Lou
werse ging, op verzoek van zijn
korpschef, terug naar Alkmaar,
maar de rechercheurs G. Dijkema
uit Alkmaar en W. Swart uit Aker
sloot zijn tot het einde toe geble
ven. Uiteraard werd Louwerse re
gelmatig in het overleg tussen de
chefs betrokken. Hij zegt: "De zaak
zat lange tijd vast, totdat zes weken
geleden voor het eërst losgeld in
roulatie kwam. Al snel werd een
man opgespoord, die daar mee te
zondheid op. Wel is het zo dat een
aantal mensen een allergie voor
een bepaalde stof bezit. Ze kunnen
niet tegen het eten van chocolade,
mosselen of het drinken van melk.
Sommige kinderen kunnen opge
wonden raken van bepaalde kleur
stoffen.
De vermelding van E-nummers
kan mensen in dat opzicht behulp
zaam zijn, hoewel er ook dan nog
problemen kunnen rijzen. Want
het is niet in alle gevallen zo dat een
hulpstof moet worden vermeld.
Als bijvoorbeeld een koekfabriek j
voor zijn koekjes margarine ge
bruikt, is dat voor die fabriek een I
grondstof. Van die stof (voor de
producent daarvan een gereed pro-
dukt) hoeft niet te worden vermeld
wat daar nu weer allemaal in zit...
Daar komt bij dat de vermelding
van E-nummers alleen gaat over de
toevoegingen; niet over de ingredi
ënten van het produkt zelf. Wie het
naadje van de kous wil weten, kan
een voedingsmiddel laten testen.
Of informeren of het getest is. Dat
kan alleen via artsen of diëtisten
gebeuren; die kunnen dan bij TNO
gegevens opvragen van het voor
komen van bepaalde stoffen.
TNO heeft veel voedingsmidde
len getest en de resultaten staan in
een databank. Dat is de Alba, de Al-
lergiebank, een initiatief waarvoor
de ministeries van WVC en Land
bouw en Visserij subsidie verstrek
ken aan TNO. Bij het Voorlich
tingsbureau voor de Voeding kan
iedereen lijsten opvragen van veel
voorkomende stoffen in produk-
ten.
(Voorlichtingsbureau voor de
Voeding tel. 070-503777; Allergie-
bank TNO 03404-52244)
maken kon hebben en die bij de be- I
wuste telefooncel woonde. Het
bleek dat hij veel geld in handen
had, maar geen werk. Dat maakte
hem extra verdacht. Ik werd na
tuurlijk weer heel enthousiast,
maar helaas kon ik niet bij de af
wikkeling van de zaak aanwezig
zijn".
Verbaasd
Louwerse was opgeluch't en boos
toen de verdachte werd gearres
teerd: "Ongelooflijk dat één man
Gerrit Jan Heijn vermoordt en
daarna defamilie maandenlang
aan het lijntje houdt. Je bent ook
verbaasd dat je zo lang op het ver
keerde paard hebt gegokt. Zelfs de
deskundigen hadden een verkeer
de dader(s)-analyse ontworpen.
Maar je moet iets aannemen, an
ders heb je niets."
Louwerse steekt de loftrompet
over hét recherchewerk. Volgens
hem heeft Nederland voldoende
professionele mensen in huis, die
dit soort misdaden aan kunnen. De
kritiek van ex-commissaris Toore-
naar, dat er grove fouten zijn ge
maakt, wijst hij dan ook met klem
van de hand. "Maar natuurlijk laat
je in zeven maanden tijd wel eens
ëen steekje vallen."
Rooms-katholieke academici
en andere rooms-katholieken op
verantwoordelijke posten hebben
vrijwel alle directe invloed in de
tegenwoordige maatschappij
verloren. Dat moet kardinaal Si
monis vaststellen in een brief aan
het 'Thijmgenootschap', de vere
niging van rooms-katholieke in
tellectuelen in Nederland. Onze
beschaving is Icennelijk zó, dat
men er alleen met de grootste
moeite en dus nog maar spora
disch in slaagt op een maat
schappelijk relevante manier
vorm te geven aan de christelijke
overtuiging".
Het 'Thijmgenootschap' bleek
'ernstig miskend' te zijn door uit
latingen van de paus en de kardi
naal zelf over de rol van intellec
tuelen in de kerk. De paus zei be
gin januari, toen de bisschoppen
hun vijfjaarlijks bezoek aan Ro
me brachten, dat de volledige
eenheid tussen bisschoppen en
gelovigen en tussen gelovigen
onderling wordt belemmerd
door onvoldoende medewerking
van intellectuelen en theologen.
Een dag later verweet Simonis
de theologen en intellectuelen, te
veel aan de kant te blijven staan.
Het 'Thijmgenootschap' wees
er in zijn reactie op, dat het tal
van actuele onderwerpen bestu-
deert, zoals de toekomst van de
arbeid, de gezondheidszorg, de
toekomst van de kerken en de
identiteit van de rooms-katholie
ke wetenschapsmensen. "Die in
spanning wordt naar onze me
ning op pijnlijke wijze over het
hoofd gezien". Het genootschap
nodigde de bisschoppen uit lid te
worden en als spreker aan de bij
eenkomsten deel te nemen,
"zoals nog onlangs de bisschop
pen Bar en Möller deden".
Volgens Simonis betekent de
opmerking van de paus geen ont
kenning van het werk van bij
voorbeeld het 'Thijmgenoot
schap'. "Maar de paus heeft wel
een gevoelige en belangrijke
kwestie aangeraakt". De kardi
naal hoopt, dat het bestuur erin
zal slagen de activiteiten van het
genootschap en andere organisa
ties te versterken en te verbre
den. Ook universiteiten en hoge
scholen dienen medewerkers'en
studenten te helpen om een ka
tholieke levensovertuiging een
meebepalende factor in hun
werk te laten zijn. De bisschop
pen op hun beurt zullen 'waar
mogelijk' advies aan het genoot
schap vragen.
Verdeeldheid
Verdeeldheid onder de bis
schoppen is gevaarlijker voor de
kerk dan de verschillende opvat
tingen onder gelovigen. Daar
door wordt de eenheid naar bui
ten toe niet bedreigd. Eerder is
die veelvormigheid voorwaarde
voor eenheid.
De Katholieke Raad voor Kerk
en Samenleving schrijft dat in
een brief aan de bisschoppen
naar aanleiding van toespraken
tijdens hun vijfjaarlijks bezoek
aan Rome begin dit jaar. Erkend
wordt, dat de tegenstellingen
binnen de kerk op tal van punten
zijn verscherpt. "Dit tot verwar
ring binnen de geloofsgemeen
schap en tot schande voor het ge
loof'. De bisschoppen moeten
'tot elke prijs' voorkomen, partij
in deze polarisatie te worden.
"Juist als gelovigen menen het
enig juiste standpunt te huldi
gen, moeten bisschoppen als
'herders en gidsen' op hun hoede
zijn".
De paus prees bij hun bezoek
de bisschoppen om hun 'voor
zichtige pogingen', tot een
vruchtbare dialoog te komen
met kritische groepen. Daarin
kan de Katholieke Raad voor
Kerk en Samenleving zich ge
heel vinden. "Gelukkig zijn de
bisschoppen afgestapt van hun
"sectarische en scheurmakende'
eis dat bijvoorbeeld de 'Acht
Mei-beweging' eerst een geloofs
belijdenis zou overleggen alvo
rens het gesprek te kunnen aan
gaan". "Dan zouden er eerder on
overbrugbare verschillen dan ge
meenschappelijke opvattingen
en verantwoordelijkheden aan
de orde komen".
Hamlap
"Als je wilt dat de hond zijn
kluif laat vallen, moetje hem een
hamlap voorhouden". De Neder
lands-gereformeerde predikant
drs. P. J. van Kampen gebruikte
dat beeld om te illustreren dat
het afwijzen door gelovigen van
bepaalde zonden alleen maar zin
heeft als uit hun eigen leven
blijkt dat het béter kan. Van
Kampen was een van de spre
kers op een studiedag in Drieber
gen van de Evangelische Allian
tie over ethiek en moraal.
Onder evangelische christe
nen blijkt de bezinning op maat
schappelijke problemen te groei
en. Zij ontdekken, dat ze zich
niet tot symptoombestrijding
kunnen beperken. "Echt ideaal
is de situatie nog niet", consta
teerde voorzitter ds. F. H. Veen-
huizen. "Veel vragen op het ge
bied van ethiek en samenleving
zijn in evangelische kring nog
maar nauwelijks doordacht".
De Nederlands-gereformeerde
predikant W. G. Rietkerk zag in
eenzijdige aandacht voor evan
gelisatie' een versmalling van het
bijbelse begrip 'verlossing'.
"Christenen moeten wel degelijk
een eigen geluid laten horen op
het gebied van ethiek, maar al
tijd met behoud van eigen vrij
heid en verantwoordelijkheid
van de mens". "Hoe kunnen wij
moreel zijn zonder moralistisch
te worden?. Het heeft geen zin
mensen een bepaalde moraal
voor te houden zonder hen te
kennen en te begrijpen".
Van Kampen die aan het be
gin van dit bericht wordt geci
teerd zei, dat christenen niet
de indruk moeten wekken dat
ongelovigen ethisch op lager peil
leven. "Wij hebben slechts de op
dracht, de grootheid en liefde
van God te tonen". Hij verwees
naar de geweldige maatschappe
lijke betekenis van opwekkings
bewegingen in de 17de en 19de
eeuw, bijvoorbeeld met betrek
king tot de afschaffing van de
slavernij, bewegingen met eeri
sterk accent op gebed en van een
grote oecumenische kracht. "Zij
gingen dwars door alle kerken
heen".
Domineesorkest. Op de
tweedaagse jaarvergadering van
de Bond van Nederlandse Predi
kanten kwam het pas opgerichte
domineesorkest 'Pastorale' voor
het eerst voor het voetlicht. Dat
gebeurde gisteren in de Utrecht
se Dom, waar het orkestje de ver
zamelde dominees vergastte op
werken van Corelli, Telemann en
Mozart. Er speelden ook anderen
mee, maar wel allemaal pastorie
bewoners.
In het programmaboekje vroe
gen de muzikanten hun collega's
vooral 'met pastorale oren' (dus
mild) te luisteren; ze hadden nog
maar drie keer met elkaar gere
peteerd. En het is al belangrijk
"met elkaar in goede harmonie
bezig te zijn".
Voorlopig wil men het orkest
'hervormd' houden. "Dan heb
ben we al verschillende stem
men genoeg", zo werd deze., be
perking verklaard. Nu zijn van
de predikantenbond voorname
lijk hervormde dominees lid.
Maar als straks de gereformeerde
predikantenvereniging er wel
licht en bloc bij komt, kan een
gereformeerde contrabas be
zwaarlijk worden afgewezen.
Dat is goed voor de gevarieerd
heid van het repertoire en de har
monie hoeft er niet onder te lij
den.
Beroepen. Hervormde Kerk:
beroepen te Meppel B. Metselaar
Leeuwarden, te Wierden J.
Plomp Barendrecht (buitenge
wone wijkgemeente), te Zeist J.
C. den Toom Ernst; bedankt voor
Ede en voor Harderwijk W. Ar-
keraats Giessendam. Gerefor
meerde Kerken: aangenomen de
benoeming tot industriepredi
kant bij de interkerkelijke stich
ting 'Evangelie en Industrie' in
Gelderland (deelwerk) H. T. Wol-
ters Nagele-Tollebeek, naar
Doesburg (deelwerk) mevrouw
C. Wolters-Berghout Nagele-Tol-
lebeek, naar Emmeloord B. K.
Breeman Onderdendam-Be-
dum; bedankt voor Tiel me
vrouw N. J. de Jong-Dorland
Oostvoorne. Gereformeerde Ge
meenten: bedankt voor Rotter-
dam-IJsselmonde Chr. van der
Poel Yerseke. Gereformeerde Ge
meenten in Nederland: bedankt
vpor Ederveen F. Mallan Alblas-
serdam.
Aan snoepgoed worden voor de kleur of smaak vaak stoffen toegevoegd.
Kinderen zijn er soms allergisch voor. (archieffoto)
