'Zoiets als in Alphen kan nog gebeuren'
Weer uitbreiding
bedrijfsterreinen
Tuinders zetten deur
van kassen wijd open
DONDERDAG 7 APRIL 1988
Will
PAGINA 16
Jaarlijks verdwijnt grote hoeveelheid chemisch afval spoorloos
DEN HAAG/ALPHEN AAN DEN RIJN - De schattingen
lopen uiteen van honderdduizend tot tweehonderddui
zend ton chemisch afval. Elk jaar verdwijnt zo'n hoeveel
heid. Spoorloos. "Nee, vermoedens waar het wordt gestort,
hebben we niet. Anders zouden we er wel achterheen
gaan", vertelt woordvoerder R. Haast van het ministerie
van milieubeheer. De commotie over de vermeende stort
van honderdduizend vaten chemisch afval in Alphen aan
den Rijn is verbazingwekkend als de huidige situatie rond
het verwerken van afval wordt bekeken.
door
Henny van Egmond
Hèt verweer in de Alphense affaire
is de onkunde. Men wist niets, con
troleerde niets en had ook geen al
ternatief. Het afval, ook het che
misch afval, moest ergens worden
gedumpt. En zo kon het gebeuren
dat eind jaren '60 de Sassenheimse
verffabriek AKZO/Sikkens na een
grote brand sloopafval stortte in
Noordwijkerhout. Dat gebeurde
niet met toestemming van de over
heidsinstanties, maar wel met me
deweten van. "Het werd gedoogd",
zo erkent milieugedeputeerde J.
van der Vlist (PvdA).
Miljoenen
Op papier is veel veranderd,
maar in de praktijk blijft veel mo
gelijk. Er is een milieu-mafia, een
netwerk van malafide vuiltrans-
porteurs en -producenten die het
riool of een illegale stortplaats ver
kiezen boven verwerking via een
bedrijf als de Afvalverwerking
'Rijnmond (AVR). Vreemd is dat
niet, want als de cijfers juist zijn en
er werkelijk zo'n honderd- of twee
honderdduizend ton chemisch af
val verdwijnt, dan is het een lucra
tieve handel. Verwerking via de
AVR zou tussen de tien en honderd
miljoen gulden kosten, afhankelijk
van de soorten chemicaliën die
moeten worden verwerkt.
Het wordt frauderende bedrij
ven ook vrij gemakkelijk gemaakt
omdat van een echte controle geen
sprake is. De afdeling milieudelic
ten van het ministerie van milieu
beheer telt bij voorbeeld slechts
drie leden. Zij kunnen wel een be
roep doen op de regionale inspec
tie voor de milieuhygiëne, maar
volgens de betrokkenen komt
daarvan in de praktijk niets te
recht.
De wet chemisch afval regelt de
verwerking, de vergunningverle
ning en de controle. De provincies
coördineren de controle, die in
sommige gevallen weer wordt
overgedragen aan gemeentelijke
milieu-ambtenaren. Het is de be
doeling dat bedrijven die chemisch
afval produceren, regelmatig wor
den bezocht door provinciale of ge
meentelijke controleurs.
Waterdicht
Bij het al eerder genoemde AK
ZO/Sikkens is nog nooit op grote
schaal gecontroleerd. "In decem
ber vorig jaar zijn een paar gemeen
telijke ambtenaren langs geweest
om te kijken wat voor afval er in
ons laboratorium wordt geprodu
ceerd. Dit jaar schijnt er een con
trole van de volledige verffabriek
op stapel te staan", vertelt woord
voerder J. Barnard.
Hij vertelt dat het systeem voor
de afvoer van chemisch afval bij
Sikkens anno 1988 waterdicht is.
"Wij voeren het chemisch afval zelf
dit moment zeer beperkt uitge
voerd. Gedeputeerde Van der Vlist
constateerde al een jaar geleden
dat hij veertig controleurs te wei
nig heeft om zijn taak naar behoren
uit oefenen.
Dat veel chemisch afval ver
dwijnt, blijkt overigens uit de on
derzoeken die Zuid-Holland de
laatste tijd heeft verricht. Drie be
drijfstakken - chemische wasserij
en, galvaniseerbedrijven en gara
ges - zijn nader bekeken en de re
sultaten waren onthutsend. Veel
chemicaliën verdwenen direct in
het gemeentelijk riool of werden
ergens zómaar gedumpt. Ook de
voorschriften werden op grote
schaal niet nageleefd.
Gewoon afval
Is het probleem bij het chemisch
afval al groot, het is nog veel groter
bij het gewone bedrijfsafval. Con
trole is er nauwelijks. Volgens AK-
ZO/Sikkens-woordvoerder Bar
nard is er bij het bedrijfsafval wei
nig te vrezen. "Wij laten het verwij
deren door Zegwaard, een fatsoen
lijk vuiltransporteur. Wij controle
ren niet echt of het naar de AVR
wordt afgevoerd, maar er zijn goe
de afspraken tussen Zegwaard en
Sikkens. Bovendien is het huis-
houdalijk afval niet zo gevaarlijk
als het chemisch afval".
De provincie Zuid-Holland, die
voor het bedrijfsafval een eigen
verordening heeft, is bezig met het
inventariseren van de produktie en
verwerking. Alle bedrijven hebben
een brief gehad met het verzoek de
gegevens op te sturen. "Een deel
van de bedrijven heeft niet gerea
geerd. De provincie bezoekt deze
bedrijven nu", aldus Gunsing.
"Maar er zijn tienduizend interes
sante bedrijven op dit gebied. Die
kunnen we nooit allemaal in de ga
ten houden. Zoiets als in Alphen
kan dus vandaag ook nog gebeu
ren. Helaas".
Gewoon be
drijfsafval dat
wordt gestort bij
de AVR in Rozen
burg. Controle op
de verwerking
van dit afval is er
nauwelijks.
af. We.moeten zelf bijhouden hoe
veel we produceren en de AVR
houdt, onafhankelijk van ons, bij
hoeveel door ons wordt afgeleverd.
Die registers gaan naar het ministe
rie en worden daar vergeleken".
Het systeem lijkt waterdicht,
maar is het natuurlijk niet. Als een
bedrijf slechts een deel van het ge
produceerde chemisch afval opge
eft en de rest in de sloot dumpt, is
er geen haan die ernaar kraait. "Of
wij al het afval krijgen van een be
drijf, weten wij niet. Dat kunnen
wij niet vaststellen. Een bedrijf
meldt van tevoren wat het brengt
en het enige wat wij doen, is kijken
of de hoeveelheid die werkelijk
wordt gebracht, daarmee overeen
komt", schetst L. Chevalier van de
AVR de gang van zaken. "Het is
nog nooit voorgekomen dat de hoe
veelheden afweken".
Controle ter plaatse is daarom
enorm belangrijk. "Al kunnen we
nooit garanderen dat geen illegaal
afval wordt gedumpt. Dan zouden
we bij elke bedrijfspoort een con
troleur moeten zetten", meent pro
vinciewoordvoerster E. Gunsing.
De controlerende taak van de
provincie Zuid-Holland wordt op
Streekplan voor Alphen achterhaald
ALPHEN AAN DEN RIJN - Voor
de tweede maal binnen een half
jaar krijgt Alphen een forse uitbrei
ding van beschikbare industrieter
reinen. Werd eind vorig jaar zestig
hectare toegevoegd aan het be
drijfsterrein Molenwetering, dit
maal gaat het om ruim twintig hec
tare aan de Hoorn, langs de oprit
naar de toekomstige rijksweg 11,
de Leidse Schouw. Het nieuwe ge
bied moet toereikend zijn tot de
eeuwwisseling.
"Het is eigenlijk helemaal niet
onze bedoeling geweest om dit ter
rein zo snel in gebruik te nemen,
maar de praktijk wijst uit dat we
het toch nodig hebben", aldus
WD-wethouder G. van As (ruim
telijke ordening). De nieuwe be
stemming voor het weidegebied
tussen de spoorlijn naar Leiden,
het Genie-complex, de toevoerweg
naar de zuidelijke randweg en de
Hoorn is bedacht in samenspraak
met de provincie.
Van het gebied wordt ongeveer
de helft in beslag genomen voor
openbare doeleinden, zoals stra
ten. Hierdoor resteert 12,5 hectare
voor verkoop aan bedrijven. Vari
de uitbreiding met zestig hectare in
Molenwetering blijft immers ook
slechts dertig hectare over voor uit
gifte als daadwerkelijke industrie-
grond. Met de uitbreiding wordt de
aan Alphen toebedeelde hoeveel
heid bedrijfsterrein iets overschre
den.
'Onderzoek gierstort
bij waterzuivering'
ALPHEN AAN DEN RIJN - Op
een veldje bij de Alphense water
zuiveringsinstallatie aan de Hoorn
zijn mogelijk vijftien giertanks
leeggespoten. Lid van de raads
commissie voor openbare werken
J. de Groot (Progressief Alphen)
vroeg gisteravond om een onder
zoek naar deze geruchten.
De berichten zijn afkomstig uit
het blad Kwartaal dat regelmatig
wordt uitgegeven door Progressief
Alphen. In de editie die eind deze
week verschijnt wordt melding ge
maakt van de mogelijke gierstort
op het terrein waar bijna de helft
van het Alphens drinkwater wordt
opgepompt.
Volgens de secretaris, van de Alp
hense sierkweekvisvereniging, G.
Meereboer, zou er ook iets mis zijn
met het water dat uit dit gebied
wordt gepompt.
Gemeentelijk stedebouwkundi-
ge H. Beetsma: "Molenwetering
willen we vooral bestemmen voor
hoogwaardige bedrijven en kanto
ren. Als die in een parkachtige om
geving worden neergezet, komen
we zeker ruimte te kort. Het terrein
aan de Hoorn sluit mooi aan bij het
gebied in Molenwetering. Deze
hoek kan daarmee goed worden af
gebouwd". Het betreffende gebied
heeft momenteel een agrarische
bestemming. De Alphense ge
meenteraad moet nog kennis ne
men van het nieuwe ontwerp-be-
stemmingsplan.
Kwartaalomzet
Flora stijgt
24 procent
RIJNSBURG De omzet van de
bloemenveiling Flora in Rijnsburg
is het eerste kwartaal van dit jaar
met 24 procent gestegen tot 132,3
miljoen gulden. De stijging is gro
tendeels veroorzaakt doordat de
aanvoer met 21,3 procent toenam.
Dankzij de zachte winter was de
vraag naar bloemen ook erg groot,
zodat de prijzen in het algemeen
niet zijn gedaald, maar juist licht
stegen.
De prijzen van trosanjers vlogen
de afgelopen maanden de pan uit.
De middenprijs steeg van 4,9 cent
tot 32,3 cent. De vraag naar anjers
was zeer groot terwijl het aanbod
met slechts tien procent steeg tot
23,9 miljoen anjers. "De verwachte
grotere aanvoer van anjers uit het
buitenland bijna alle anjers wor
den geimporteerd bleef uit. Met
name vanuit Spanje was op meer
aanbod gerekend. Wellicht dat de
slechte prijzen uit de winter van
1987 hierbij een rol spelen. Boven
dien worden meer importbloemen
buiten de veiling om verkocht",
geeft Flora-woordvoerder P. Kralt
als verklaring.
Ook het aanbod van kaschrysan-
ten nam fors toe. De kooplust van
het publiek veroorzaakte daarbij
een hogere prijs dan vorig jaar het
geval was. "Meer en meer wordt de
Flora een rozenveiling van beteke
nis", verwijst Kralt naar de sterk
gestegen aanvoer van rozen. Ook
het assortiment van rozen is uitge
breid met onder meer Sissel, Rosa-
rio, Rosetta en Florence.
Voor de meeste consumenten is
het niet meer dan logisch dat sla,
tomaten, chrysanten en appels
het hele jaar door te koop zijn in
de winkels. Vrijwel niemand
staat erbij stil dat de tuinders de
nodige 'kunstgrepen' moeten
toepassen om niet alleen in de zo
mer, maar ook tot diep in de
herfst, verse spinazie te kunnen
oogsten.
Ook het belichten en verduiste
ren in de sierteelt, bedoeld om
planten op een niet-natuurlijk
tijdstip in bloei te krijgen, is voor
de meeste consumenten een on
bekend verschijnsel. Uitgaande
van het principe 'onbekend
maakt onbemind' is het Neder
landse tuinbouwbedrijfsleven er
daarom een paar jaar geleden toe
overgegaan één keer per jaar de
deuren van de kassen open te
zetten. Zaterdag 9 april is het
weer zover. Verspreid over Ne
derland heten zo'n 300 bedrijven
tussen 10.00 en 16.00 uur bezoe
kers welkom.
In het splinternieuwe tuin
bouwgebied Kloosterschuur in
Rijnsburg doen acht bloemenbe-
drijven mee met de actie. De or
ganisatie van de Rijnsburgse
open dag is in handen van de
Bloemenstudieclub Rijnsburg
en omstreken. Voorzitter W. van
Noort zegt over het nut van de
open dag: "De tuinbouw komt
heel vaak negatief in het nieuws,
bijvoorbeeld in verband met de
chemische bestrijdingsmidde
len. Door voorlichting te geven
over het reilen en zeilen in de
tuinbouw, hopen we wat meer
begrip te kweken en misverstan
den uit de weg te helpen".
De Rijnsburgse tuinders doen
nu al elf jaar op rij mee aan 'Kom
in de kas'. Van Noort: "De afgelo
pen jaren hebben we gemerkt
dat de meeste mensen ook geen
flauw benul hebben van de wijze
waarop bloemen en planten op
de veiling worden verhandeld.
Vandaar dat we sinds een aantal
jaren de rondgang langs de be
drijven beginnen bij de veiling
Flora".
Normeliter wordt er op zater
dagmorgen niet geveild. Zater
dag 9 april draait de veilingklok
echter wèl en kunnen de bezoe
kers met een druk op de knop
zelf een plantje aanschaffen. Me
dewerkers van de veiling zijn
aanwezig voor het beantwoor
den van alle vragen over de ver-
koopwijze en zijn bereid bezoe
kers door het veilinggebouw
rond te leiden.
De acht bedrijven die aan
'Kom in de kas' meedoen, kun
nen vrijwel onmogelijk allemaal
goed worden bekeken op één
dag. Bij de veiling krijgen de be
zoekers daarom een boekje met
beschrijvingen van de bedrijven,
zodat vooraf een keuze kan wor
den gemaakt. De voorzitter van
de organiserende club: "Er is
ontzaglijk veel te zien. Omdat al
le tuinders zich de hele dag heb
ben vrijgemaakt voor het rond
leiden van de bezoekers, valt er
bovendien op zaterdag heel wat
kennis op te doen".
In de twee Anthurium-kweke-
rijen die deelnemen, is te zien
hoe planten op steenwol worden
geteeld. Steenwol is een soort
isolatiemateriaal dat zelf geen
voedingsstoffen afgeeft. De
steenwolmatten liggen op een
betonnen vloer en daarin worden
de jonge Anthuriumplanten uit
gezet. Omdat het materiaal geen
voedingsstoffen afgeeft, moet al
le voeding met het water aan de
planten worden toegediend. Bij
elke plant ligt een druppelaar
waaruit, gestuurd door een com
puter, water met daarin opgelos
te voedingstoffen stroomt.
Tros- en grootbloemige anjers
worden in de grond geteeld,
maar het bedrijf dat hierin is ge
specialiseerd, is daarmee niet
minder interessant. "Ook de teelt
van orchideeën spreekt nogal tot
de verbeelding. Voor heel veel
mensen is de orchidee nog steeds
een buitenissig gewas", brengt
Van Noort naar voren.
Een van de 'kunstgrepen' die
in de tuinbouw worden toege
past, is het verduisteren en be
lichten van planten teneinde het
bloeitijdstip ervan te verschui
ven. Alstroemeria's, ook wel In
ca-lelies genoemd, bloeien van
nature in een periode dat de da
gen lang zijn. De Nederlandse
tuinders willen echter graag het
hele jaar door alstroemeria's pro
duceren. In de wintermaanden
worden de dagen daarom kunst-
Tuinder W. van Noort: "Kom in
matig verlengd door dë planten
gedurende enkele uren per dag
te belichten. Op een van de
Rijnsburgse bedrijven is de be
lichting uit en te na te bestude-
Van Noort verwacht ook een
grote belangstelling voör het
tuinbouwbedrijf dat kangeroe-
poten rood/gele bloemen met
de vorm van een kangeroepoot
produceert. De bloem groeit aan
twee meter hoge planten. Een
kas volgeplant met deze plante-
soort lijkt meer op een oerwoud
dan op een tuinbouwbedrijf.
Volgens Van Noort kost het
niet veel moeite de Rijnsburgse
tuinders bereid te vinden aan
'Kom in de kas' mee te doen. De
voorzitter: "Onze ervaringen van
de afgelopen jaren zijn prima.
Bezoekers stellen leuke vragen
en laten overduidelijk merken
geïnteresseerd te zijn".
Het tuinbouwbedrijfsleven is,
zo stelt Van Noort vast,
doordrongen van de noodzaak te
zorgen voor een goede reclame
voor de sector. Kassen in het
landschap worden door velen als
storend ervaren. Van Noort:
"Voor ons betekent het glazen
huis wel onze bron van inkom
sten. Dat proberen we met 'Kom
in de klas' duidelijk te maken".
Ook misverstanden over de
kas brengt burgers en agrariërs die
vervuiling door tuinbouwbedrij
ven worden volgens Van Noort
door een bezoek aan een tuin
bouwbedrijf grotendeels uit de
weg geruimd. "Een schoon
milieu is voor niemand zo be
langrijk als voor hen die er hun
brood in verdienen. De tuin
bouwsector probeert op alle mo
gelijke manieren het gebruik van
chemische middelen terug te
dringen. Het idee dat tuinders
maar raak spuiten, is echt een
misvatting".
'Kom in de kas' wordt zaterdag
in Rijnsburg door acht bollen
streek-burgemeesters met hun
echtgenotes geopend. In de
Rijnsburgse bloemenveiling
hebben de cursisten van de
Rijnsburgse bloemsiercursus
een tentoonstelling ingericht.
Onderdeel van de expositie is
een afbeelding van de acht dor
pen waaruit de burgemeesters
komen.
Het bezoek aan de tuinbouw
bedrijven en de Rijnsburgse vei
ling kost niets. Van Noort: "Het
is een gratis dagje vertier, waar
van je nog wat opsteekt ook. De
tuinbouw is een interessante be
drijfstak. We zouden elke dag
wel 'Kom in de kas' kunnen hou
den, want elke dag is er weer wat
anders te zien".
elkaar". (foto Wim Dijkman)
Gazon
De tweede helft van april is een
goede tijd voor de aanleg van een
nieuwe gazon. Een goede grond
bewerking (spitten, egaliseren
en verkruimelen van de boven
laag) vergroot de kans op succes.
Voor een grasveld van 50 vier
kante meter is een kilo zaad no
dig. Zaai vooral niet te dicht en
kies een windstille dag uit. Aan
de randen van het gazon moet in.
een 'veurtje' wèl dicht gezaaid
worden waardoor een stevige
kant wordt verkregen.
Meng het zaad met wit zand,
dan is te zien waar is gezaaid. Het
zaad wordt voorzichtig en gelijk
matig ondergeharkt. Met een lan
ge, brede plank, die u samen met
iemand anders verlegt, wordt de
grond aangedrukt. Daarbij kunt
u best over de plank lopen.
Bij vochtig weer kiemt het
zaad al na een week. Om te voor
komen dat het gras erg opper
vlakkig wortelt, moet er niet te
vroeg een begin worden gemaakt
met sproeien. Eén keer te vroeg
gesproeid en u zit aan een gere
gelde sproeibeurt vast.
De eerste weken mag het gras
niet worden betreden, ook niet
door de hond.
DONDERDAG 7 APRIL
Volksschilderen, Ten Katestraat
10a, van 19.00 tot 22.00 uur.
maandelijks spreekuu
De Leidse Communicatiesa
lon, houdt haar eerste bijeen
komst In den Leidschen Salon,
Steenstraat 2, aanvang 17.00 uur,
de opening wordt verricht door
burgemeester C.H. Goekoop, te
vens houden de
van de NOS, A. van den Heuvel,
en tv-regiseur Berend Boudewijn
een praatje over Nederland 3.
familievoorstelling 'Oceaan'
van Josef van den Berg, aanvang
19.00 uur in de Leidse Schouw
burg.
film: Toute une nuit' van Chan-
tal Akerman, aanvang 21.45 uur in
filmhuis LVC, Breestraat.
Leiderdorp
klaverjassen De Buitengewo
nen, Muzenhof, aanvang 20.00
klaverjassen en sjoelen Con
Bravura, Beukenschans, aanvang
20.00 uur.
VRIJDAG 8 APRIL
Alphen
voorstelling van Robert Paul,
aanvang 20.15 uur in gebouw Na
bij, Lauraplein.
Lokhorstkerk, de Messiah van
HSndel, door het Madrigaalkoor
en orkest van het Studentenmu
ziekgezelschap Sempre Crescen
do, aanvang 20.00 uur.
Rijksmuseum voor Volkenkun
de, Paas-vakantie aktiviteiten, op
zijde schilderen voor kinderen
vanaf 9 jaar, aanvang 14.00 uur.
open soos bij buurthuis Op Ei
gen Wieken, met optreden van
een, nog onbekende, muziek
band. aanvang 20.00 uur.
lezing door Swami Deva Amrito
(Jan Foudraine), naar aanleiding
van zijn nieuwe boek 'Jaren van
voorbereiding', aanvang 20.00
uur in het Centrum Ex '85, Kop-
penhinksteeg 15.
bijeenkomst van de Vakantie
Bijbel Club met het thema: 'Kijk
je heen', voor kinderen
t 12 jaar, van 10.00 tot
r in gebouw Irene, -Drift-
de Leidse S chouw-
het Lak-theater, Cleve-
ringaplaats.
film: Toute une nuit', van
Chantal Akerman, aanvang 21.45
uur in filmhuis LVC, Breestraat.
Leiderdorp
klaverjassen bij supportersver
eniging RCL, aanvang 19.45 uur
in de kantine, sportpark De Bloe-
merd.
Voorschoten
rondleidingen in Kasteel Dui-
Veurseweg, om 14.00
Zoeterwoude
rondleidingen bij de Heineken
Brouwerij (boven 18 jaar), aan
vang 14.00 uur, aanmelden bij K
ZATERDAG 9 APRIL
Alphen
voorstelling 'Café 't Randje',
door Per Express, aanvang 20.30
uur in het Hooftstraatheater.
kledinginzameling Scouting
Nederland voor de Derde Wereld,
info: 01720-44907.
voorstelling Margreet Dolman
in gebouw Nabij, Lauraplein, aan
vang 20.15 uur.
viswedstriijd om 7.30 uur, kop-
pelklaverjassen om 20.00 uur in
buurthuis Westerhaven, Emma-
1 natuurwerkdag IVN,
i 9.00
boorsche Kade.
Boskoop
Hillegom
grote ruil- en verzamelbeurs in
de evenementenhal van Treslong,
van 10.00 tot 16.30 uur.
Koudekerk
zaalvoetbaltoernooi met mede
werking van de All Stars, aanvang
