Bewind Afghanistan streeft naar deling Proces Bende van Nijvel moet beerput opentrekken Opsplitsing in twee zones Sprinkhanenplaag is complete verrassing' Contra's stellen nieuwe voorwaarden Leger Israël voorkomt Palestijnse infiltratie WOENSDAG 6 APRIL 1988 BUITENLAND PAGINA 5 ROME - „We hadden toen niet verwacht dat het probleem met de sprinkhanen zo'n omvang zou aan nemen", zegt dr. Lucas Brader, di recteur van de afdeling gewaspro- duktie en -bescherming van de Voedsel- en Landbouw Organisa tie van de Verenigde Naties, de FAO. „Het is nu inderdaad een plaag, zoals we het aan het einde van de jaren zestig hebben gehad en die toen dertien jaar heeft ge duurd. Deze keer zijn we beter voorbereid en uitgerust, maar een jaar of twee zullen we toch wel in de problemen blijven". door Hein ten Kortenaar De oorzaken van de enorme toe kan de treksprinkhaan lig- om Afghanistan in twee zones te verdelen, één in het zuiden en één in het noorden. Dit weersomstand^hedenlnde&iheh hebben zegslieden van de Afghaanse opstandelingen en westerse diplomaten in Islama- zone. waar de jarenlange droogte bad gezegd. werd gevolgd door een ongewone MOSKOU/ISLAMABAD (Rtr/AFP) - De Afghaanse autoriteiten in Kabul hebben plannen regenval en in de ontoegankelijk heid van de broedzones: in de oor logsgebieden van Tchad en de vroegere Spaanse Sahara, nu om streden door Marokko en Polisario. In de afgelopen weken zijn zwer men van miljoenen exemplaren in Marokko. Algerije en Tunesië gear riveerd, tot nu toe grotendeels ten zuiden van het Atlasgebergte, maar in Tunesië ook al in de landbouw gebieden. Deze week wordt in het FAO- hoofdkwartier in Rome een verga dering gehouden om de nodige maatregelen te bespreken. Het is allereerst een geldkwestie: tot nu Volgens de zegslieden zou de stad Mazar-e-Sharif, die dichtbij de grens met de Sovjetunie ligt, de hoofdstad moeten worden van een zone waarin een commmunistisch bewind de scepter zwaait. Westerse diplomaten menen dat de recente benoeming van Masir tot vic^-pre- mier voor de noordelijke regio er op wijst dat het door Moskou ge steunde bewind in Kabul een de ling van het land serieus over weegt. Voor de andere regio's van het land is geen minister benoemd. Radio-Kabul kondigde onlangs de vorming van een nieuwe noordelij ke provincie aan die delen van de noordelijke provincies Balkh, Faryab, Jowzjan en Samangan om vat. Volgens de zegslieden wil Mos kou over „veiliger" verbindingen in het noorden beschikken om de terugtrekking van zijn troepen te vergemakkelijken, aangezien het zuiden te kwetsbaar wordt geacht voor aanvallen van de in Pakistan en Iran gevestigde opstandelingen. In kringen van de Afghaanse op standelingen wordt gezegd dat Ka- bul het land langs etnische scheidslijnen wil opdelen. De be volking van het noorden van Af ghanistan, waar Farsi de voertaal is, is een mozaiek van minderhe den zoals de Oezbeken, de Tadzjie- ken en Toerkmenen, die ieder hun eigen taal spreken. In het zuiden wordt voornamelijk Pasjtoe ge- Voorarrest spion wordt met één maand verlengd LONDEN (AP) - De 43-jarige Lon- dense kunsthandelaar die beweert Tsjech te zijn, maar een Neder lands paspoort draagt, is gisteren voorgeleid, nadat hij was betrapt toen hij radiocontact had met een 'vreemde mogendheid'. Zijn voor arrest werd verlengd tot 3 mei. De verdachte werd onder zware bewaking voorgeleid voor de rechtbank in Bow Street. De klei ne, donkerharige man werd in staat van beschuldiging gesteld op grond van artikel zeven van de Of ficial Secrets Act. De beschuldi ging luidde: het vastgeleggen en coderen van informatie en het in het bezit zijn van apparatuur om die informatie te ontcijferen. Ver dere details werden niet verstrekt. De man werd zaterdag gearres teerd, nadat de politie zijn woning al enige tijd in de gaten had gehou den. Er werden dozen en zakken met archiefmateriaal uit de woning verwijderd. In de Britse pers werd gezegd dat de verdachte mogelijk een Tsjechische agent is, die voor de Sovjetunie werkt. Filipijnen Gregorio Honasan, de Filipijnse le- gerkolonel die vorige wéék ont snapte, heeft vandaag in een ge schreven verklaring laten weten dat hij zijn belofte van vorig jaar november intrekt om „niets vijan digs tegen de regering-Aquino" te ondernemen. Honasan riep tevens zijn aanhangers op tegen Aquino in actie te komen. China China heeft Vietnam er van be schuldigd militaire installaties te bouwen op het betwiste eiland Spratly in de Zuidchinese zee. Hanoi zou ook zijn luchtmacht voorbereiden op een oorlog. Een woordvoerder van het Chinese mi nisterie van buitenlandse zaken in Peking eiste de onmiddellijke stopzetting van wat wordt ge noemd Hanois militaire provoca ties. België Vijf Belgische politieke partijen zijn gisteren gaan praten over een ontwerp- regeerakkoord. De Vlaamse en Waalse socialisten en christen-democraten en de Vlaam se nationalistische Volksunie le ken nog ver uiteen te liggen waar het ging om de taalkwestie en de aanpak van de economische troe belen van het land. De kwestie Voeren blijft het belangrijkste struikelblok. Gorbatsjov De Russische partijleider Gor- batsjov rekent er niet op dat tijdens de komende vierde Sovjet-AÏneri- kaanse top, die eind mei en begin juni in Moskou wordt gehouden, een START-akkoord zal worden ondertekend. Dit heeft de West- duitse ontwapeningsspecialist Bahr (SPD) gezegd na een onder houd met Gorbatsjov. FBI De Amerikaanse federale recher che heeft ANC-vertegenwoordi- gers in de Verenigde Staten ge waarschuwd voor aanslagen door de Zuidafrikaanse geheime dienst. sproken. Volgens de opstandelin gen heeft het door Moskou ge steunde bewind geprobeerd de te- genstelllignen tussen de verschil lende etnische groepen uit te bui ten. Zo zou de regering veel Pasjtoe-sprekende families uit het noorden hebben gedwongen naar het zuiden te verhuizen. Sommige opstandelingen vrezen een „Libanisering" van Afghanis tan als de Sovjetunie haar troepen terugtrekt zonder een akkoord tus sen alle betrokken partijen. Vol gens hen zou de Sovjetunie liever een vriendelijk gezind communis tisch regiem aan haar grenzen heb ben dan een land dat mogelijk ge heel zal worden gedomineerd door de opstandelingen. Volgens het Sovjetpartijblad Pravda hebben de Sovjetrussische minister van buitenlandse zaken, Sjevardnadze, en president Naji- bullah van Afghanistan in hun be sprekingen in Kabul bevestigd dat de terugtrekking van de Sovjet troepen in ieder geval doorgaat, ook als de besprekingen tussen Af ghanistan en Pakistan onder toe zicht van de Verenigde Naties in Genève geen akkoord opleveren. Moskou heeft ermee ingestemd in mei een begin te maken met de terugtrekking van zijn troepen als in Genève een akkoord wordt be reikt. De Geneefse onderhandelin gen zitten momenteel echter vast op de eis van de Verenigde Staten dat de Amerikaanse wapenleverin gen aan de opstandelingen en de Sovjethulp aan het bewind in Ka- bul gelijktijdig moeten worden ge staakt. In Afghanistan begonnen giste ren verkiezingen voor de nationale assemblee. De opstandelingen hebben de verkiezingen die tot 14 april zullen duren, afgedaan als een „truc" om de bevolking en de inter nationale publieke opinie te mislei den. DAMASCUS (AP) - Doorgaans goed ingelichte bronnen in de Syrische hoofdstad Damascus hebben gisteren gemeld dat drie Franse gijzelaars door hun pro-Iraanse ontvoerders zullen worden vrijgelaten, in het ka der van een overeenkomst tus sen Frankrijk en Iran voor her stel van hun diplomatieke be trekkingen. Een bron verklaar de dat, als er op het laatste mo- 'Franse gijzelaars binnenkort vrij' ment geen kink in de kabel komt, de vrijlating een kwestie van enkele dagen is. Beide bronnen weigerden hun identiteit voor publicatie Na een bespreking met de Contra's staat de Sandinistische militaire delegatie in het grensplaatsje Sapoa de pers te woord. De partijen hebben nog geen overeenstemming bereikt over de bestandszones. (toto and MEXICO (GPD) - De Nicaraguaan se Contra-revolutionairen hebben gedreigd met een definitieve boy cot van het vredesproces, dat twee weken geleden overeen werd geko men met de Sandinistische rege ring. De Contra's eisen nu een komplete bewegingsvrijheid tij dens de onderhandelingen op hoog niveau in de Nicaraguaanse hoofd stad Managua. Die onderhandelingen, waarbij de vrijdag van kracht geworden wapenstilstand zou moeten wor den omgezet in een definiteve vre de, hadden eigenlijk vandaag moe ten beginnen. Maar dit weekeinde besloten de Contra-leiders dat ze niet voor volgende week naar Managua zullen komen. Gisteren lieten de Contra's weten dat ze de top definitief zullen boycotten als de Sandinisten niet tegemoetko men aan een nieuwe reeks eisen. De Sandinisten hadden de on derhandelingen willen voeren in het hotel 'Las Mercedes', een vrij eenvoudig onderkomen -naar het heet eigendom van minister van binnenlandse zaken Tomas Borge- tegenover het internationale vlieg veld van Managua. Volgens de door de Sandinisten opgestelde spelregels zou de uit 60 man be staande Contra-delegatie over de grond of door de lucht naar Mana gua kunnen komen, geheel volgens eigen voorkeur. Maar eenmaal in de hoofdstad zouden de rebellen zich binnen de grenzen van 'Las Mercedes' moeten ophouden, hoe wel ze vrij zouden zijn om gasten te ontvangen. „Het lijkt wel alsof we in gevangenschap zullen worden gehouden", zo gelooft Contra-top man Adolfo Calero. De rebellen ei sen nu dat de onderhandelingen in het centraal gelegen en luxe 'Inter continental' hotel worden gehou den. En ook willen ze kunnen gaan en staan waar ze willen. Voor de Sandinisten zijn dergelijke voor waarden „onaanvaardbaar". De be perking van de bewegingsvrijheid is volgens hen nodig om de veilig heid van de Contra-leiders te kun nen garanderen. Een hooggeplaatste functionaris van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken zal de Mid- denamerikaanse landen consulte ren over mogelijke deelname van de Verenigde Staten en Nicaragua aan besprekingen over regionale veiligheid, zo hebben zegslieden binnen de Amerikaanse regering gisteren bekend gemaakt. De Ame rikaanse regering heeft sinds 1985 niet meer deelgenomen aan direct overleg met de Sandinistische re gering van Nicaragua. toe is dertig miljoen dollar voor de bestrijding beschikbaar, maar voor een doeltreffende actie is minstens het vijfvoudige nodig. Een tweede, zeer belangrijke kwestie is, wélk verdelgingsmiddel het beste kan worden gebruikt. De technici, die zich op vroegere ervaring baseren, menen dat het enige doeltreffende middel dieldrin is. dat de sprink haanlarven verdelgt. Dieldrin, een Shellprodukt dat niet meer wordt gemaakt, maar waarvan nog wel voorraden be staan, is echter een bijzonder gifti ge stof die ook groot gevaar ople vert voor de mens. Vandaar dat het in alle westerse landen, zoals ook in de meeste van de getroffen Afri kaanse landen, al jaren geleden werd verboden. Brader verwacht, dat de donor landen, met name de VS en de EG, aan hun bijdragen de strikte voor waarde zullen verbinden, dat er geen dieldrin wordt gebruikt, „en daarmee is de zaak dan afgehan deld". Hij zegt trouwens zelf ook zeer huiverig te zijn voor het ge bruik van dieldrin: „Er is maar één manier waarop het zonder schade kan worden toegepast en dat is. in bij voorkeur onbewoonde woes tijngebieden, in zeer lage doses van twintig gram per hectare, in stro ken van tien meter op iedere hon derd meter. Dat kan alleen onder leiding van uiterst deskundig per soneel en dat is er eenvoudig niet genoeg". Naar zijn mening ziet het er dan ook niet naar uit, dat op de komende vergadering het gebruik van dieldrin zal worden vrijgege- ESSLINGEN - Militairen staan bij de wrakstukken van een helicopter van het Amerikaanse leger die gisteren neerstortte bij het Westduitse plaatsje Esslingen in de buurt van Stuttgart. De Amerikaanse piloot kwam bij het ongeluk om het leven, evenals een Westduitse soldaat die ook in het toestel zat. De helicopter is waarschijnlijk in dichte mist tegen enkele boomtoppen gevlogen. Het was al het derde ongeluk met een militair vliegtuig in de Bondsrepubliek binnen een week. (foto anpi vrij te geven. In het verleden zijn zij evenwel over zaken be treffende gijzelaars betrouw baar gebleken. De drie Fransen die in Libanon worden vastge houden, zijn de journalist Jean- Paul Kaufman (42), en de diplo maten Marcel Carton (63) en Marcel Fontaine (46). Kaufman is ontvoerd op 22 mei 1985. De diplomaten zijn ontvoerd op 22 maart van datzelfde jaar. VS-leger door Panama als aids-lijders bestempeld PANAMA-STAD (AP/AFP/DPA) - De eersten van in totaal 1.300 man aan Amerikaanse troepenverster kingen zijn gisteren in Panama aangekomen. De Panamese rege ring reageerde echter fel over het zenden van meer Amerikaanse sol daten en bestempelde het gebeu ren als 'een invasie van Panama'. Op het moment dat de eerste vrachtvliegtuigen met Amerikaan se militairen gistermiddag werden verwacht, bracht het Panamese mi nisterie van volksgezondheid een communiqué uit waarin deze mili tairen werden bestempeld als po tentiële aids-lijders. In de verkla ring van het ministerie werd ge steld dat "het groeiende aantal Amerikaanse militairen niet alleen een gewapende dreiging voor de Panamese souvereiniteit en onaf hankelijkheid betekent, maar ook een reëel gevaar voor de volksge zondheid." Panama eist bovendien het di recte aftreden van president Reagan, maar is "niet van plan om in te grijpen ip de VS". In dezelfde ironische sfeer meldde het rege ringsblad La Republica ook dat Pa nama deze week twintig oorlogsbo dems met 10.000 mariniers uit zou zenden voor de Amerikaanse kust, ter hoogte van New York, te oefe nen. Het Panamese ministerie van buitenlandse zaken sprak tevens TEL AVIV (GPD/AP) Israëli sche troepen hebben gisteren twee infiltratiepogingen van Palestijnse terroristen langs de noordelijke grens met Libanon voorkomen. Bij één incident werden twee infiltran ten gedood en raakten vier Israëli sche soldaten gewond. Bij het tweede incident slaagden de terro risten te ontkomen. In een in Sidon in Zuid-Libanon gepubliceerd communiqué nam gisteren de PLO de verantwoordelijkheid op zich voor beide infiltratiepogingen. Bij Kfar Yuval langs de Israë- lisch-Libanese grens werden de Palestijnen ontdekt toen ze nog maar enkele honderden meters van de nederzetting verwijderd waren. Kfar Yuval en een groot aantal an dere nederzettingen in de omge ving werden door het Israëlische leger hermetisch afgesloten en de bewoners verbleven urenlang in de schuilkelders. De minister van defensie Rabin, die gisteren de plaats van het inci dent bezocht, prees zijn soldaten voor hun snelle en efficiënte ingrij pen. De Givati-eenheid, die de infil tranten had gedood, was nog maar enkele dagen geleden overge plaatst van de door Israël bezette Gazastrook naar de noordgrens. Rabin zag geen verband tussen de Palestijnse infiltratiepogingen en het bezoek van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken George Shultz aan het Midden- Oosten. Shultz zelf bracht gisteren een bliksembezoek aan de Jordaanse hoofdstad Amman en de Syrische hoofdstad Damascus. In beide hoofdsteden stuitte hij op nieuwe problemen, hoewel hij zelf zei van de Jordaanse koning Husayn 'zeer constructieve ideeën' te hebben ge hoord. Syrië en Jordanië blijven bij hun eis, dat toekomstige vredeson derhandelingen voor het Midden- Oosten moeten worden ingeluid door een internationale vredescon ferentie voor het Midden-Oosten met deelname van alle vijf perma nente leden van de Veiligheids raad. Bovendien eisen beide lan den het terugtrekken van het Israë lische leger uit alle bezette gebie den en zelfbeschikkingsrecht voor de Palestijnen. Een Israëlische militair die vori ge zomer uit het leger deserteerde en een ontmoeting had met een PLO-functionaris in Europa, is tot drie en een half jaar cel veroor deeld. Dat is gisteren door een mili taire woordvoerder bekendge maakt. Een krijgsraad oordeelde dat de militair, die uit eigen beweging naar Israël terugkeerde, de Israëli sche veiligheid niet had geschaad, aldus de woorvoerder. Het hof vond het contact van de beklaagde met de PLO echter "zeer ernstig" en veroordeelde de militair om die reden tot vijf jaar, waarvan ander half jaar voorwaardelijk. De mili tair werd door de krijgsraad schul dig bevonden aan desertie en steunverlening aan de vijand, een beschuldiging waarop een maxi mum straf van 25 jaar mogelijk is. het bericht tegen in de Washington Times dat Cuba en Nicaragua in het diepste geheim een 'internatio nale' brigade hebben geleverd, die overal in Panama zou zijn gestatio neerd in verband met een mogelij ke Amerikaanse militaire invasie. de regering van Panama alsnog is ingegaan op het aanbod van aarts bisschop Marcos Gregorio McGra- th te bemiddelen in het conflict tussen de Panamese regering en de oppositie in het land. De regering heeft zich gisteren mondeling be reid verklaard tot een dialoog, al dus Oscar Brown, een naaste me dewerker van de aartsbisschop. BRUSSEL - Na een onderbreking van tweeëneenhalve maand wordt vandaag voor de juryrechtbank in het Belgische Mons het proces her vat tegen vijf mannen en één vrouw, die ervan worden verdacht tot de 'Bende van Nijvel' te beho ren of vertakkingen daarvan. door Hans de Bruijn Het proces zal met grote aan dacht worden gevolgd door de Bel gen die zich afvragen welke justi tiële blunders, nieuwe feiten over de Bende en de betrokkenheid van - (ex-)politiemensen bij overvallen en terreurdaden er nu weer aan het licht zullen komen. Want het onderzoek naar de reeks overvallen en massamoor den die tussen voorjaar 1982 en eind 1985 in Belgisch Brabant 28 mensen het leven kostten, heeft tot nog toe de deksel van de beerput nog maar een klein stuKje opge licht. Wat eronder zit weet nog nie mand precies, maar het wordt steeds waarschijnlijker dat België jarenlang is geterroriseerd door een extreem-rechtse organisatie van (ex-)rijkswachters, leden van de binnenlandse veiligheidsdienst en 'gewone' onderwereldfiguren. In januari begon in Mons het pro ces tegen Adriano Vittorio, Josian- ne De Bruyn, Jean-Claude Estie- venart, Kaci Bouaroudj, Michel Co- cu (een ex-politieman) en Michel Bodart, die de daders zouden zijn van een reeks overvallen in 1982 en 1983 waarbij vier mensen werden gedood. Zij werden niet aangeklaagd voor de overvallen door de 'Bende' in de herfst van 1985 op super markten in Overijse, Eigenbrakel en Aalst, waarbij zestien mensen zomaar werden afgeslacht. Maar vermoedens over banden tussen hen en de daders van die moord partijen zijn blijven bestaan. Het proces was net een week oud, toen het na een verklaring van één van de onderzoeksrechters werd stopgezet. Die mr. Schlicker veronderstelde dat achter de Ben de een grote criminele, extreem rechts geïnspireerde en goed-gelei- de organisatie zou schuilgaan. Ook zei hij dat een wapen, dat in Aalst was gebruikt, mogelijk ook betrokken was geweest bij de moord op de wapenhandelaar Jean Mendez. Het wapen was gevonden bij een ex-rijkswachter, Madani Bouhouche, thuis. Mendez bleek in extreem-rechtse kringen te verke ren en goede maatjes te zijn met en kele oud-rijkswachters. Bouhouche bleek een wapenver zameling te bezitten. Toen die een maal in een garage was gevonden, zaten er (van de rijkswacht gesto len) wapens bij die bij eerdere Ben- de-overvallen moeten zijn ge bruikt. Ook elders werden wapens gevonden. Behalve Bouhouche werd ook de oud-rijkswachter Christian Amory opgepakt, een vriendje van Bouhouche, die in ultra-rechtse kringen verkeerde. Vorige week werd bekend dat Bouhouche en Amory lid zijn (geweest) van de neo-nazistische organisatie West- land New Post. Mendez zou zijn vermoord, omdat hij teveel van de activiteiten van de WNP'ers wist. Tot die duistere club zouden, volgens weer een andere ex-rijks wachter, ook vooraanstaande le den van de Belgische staatsveilig heid behoren. Voorts jaagt de justi tie nog steeds op de ex-gevangenis directeur Jean Bultot, die in dezelf de kringen verkeerde, schietlessen gaf aan leden van de bende en nu in Paraguay is ondergedoken. Het was in januari al ondoenlijk om in deze affaire door de bomen het bos te zien en dat is er in de 'pauze' van het proces niet beter op geworden. Steeds komen weer nieuwe feiten aan het licht, waar door weer andere vertakkingen worden blootgelegd. En telkens zijn daarbij (ex-)politiemensen be trokken. Dat verklaart wellicht ook waar om bewijsmateriaal kon verdwij nen en verdachten werden getipt. Die rijkswachter Amory was dege ne die op de avond van het bloed bad in Aalst de opdracht kreeg de antecedenten van enkele bendele den (vriendjes van hem?) na te trekken. Het onderzoek kenmerkt zich nog steeds door justitiële blunders. Zo ging men in februari op aanwij zing van één van de verdachten graven naar wapens bij een viaduct in Vilvoorde. Toen het donker werd, stopte men het zoeken, om de volgende morgen vast te stellen dat iemand 's nachts hun werk had afgemaakt. Om wapens te zoeken of weg te halen? Niemand weet het. Het ter rein bleek niet bewaakt. Een cas sette met informatie over Bouhou che verdween spoorloos. Een in justitiehanden zijnde valse num merplaat, die was gebruikt op een auto bij een Bende-overval in 1983, is ook nergens meer te vinden. Om dat het vervalste officiële stempel op de plaat hetzelfde was als die welke werd gevonden op platen in de garage van Bouhouche, leek dat weer een aanwijzing voor banden tussen de diverse bendes. Maar het bewijsmateriaal is zoek. Een in de gevangenis verblijven de leider van Westland New Post, Eric Lammerts, keerde vorige week met terug van verlof, terwijl hij over enkele weken in vrijheid zou worden gesteld. Rook hij on raad? Opmerkelijk is zeker dat hij in 1985 ook al eens verdween, vlak voor de supermarktmoorden. Hij werd niet in de gaten gehouden. De procureur-generaal in België heeft het nodig geacht een speciale officier van justitie aan te stellen, die moet nagaan of het onderzoek naar de Bende van Nijvel en haar vertakkingen wel is verlopen zoals het moest. Op zijn bevindingen wordt bijna net zo gespannen ge wacht als op het proces tegen de zes Bende-verdachten zelf. In Mons staan immers niet alleen de zes verdachten maar ook politie, rijkswacht en justitie in het be klaagdenbankje.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 5