Handel niet van slag door krach 2j) werKei wï/' 'Economische toestand Suriname rampzalig' Schiphol: grenzen aan belastingvrij winkelen nwifiip' "r>^ffflBHl Jaarverslag Nederlandsche Bank Beleggers nu voorzichtiger Bus naar nieuw zakencentrum Volgens veel van onze klanten, geven wij de beste ondersteuning... ZATERDAG 2 APRIL 1988 PAGINA 7 AMSTERDAM (GPD) - De beurskrach van oktober vorig jaar en de lagere dollarkoers hebben tot dusver geen ernsti ge gevolgen gehad voor de in ternationale economie. Integendeel, de wereldhandel nam in het laatste kwartaal van afgelo pen jaar aanzienlijk toe. Ook Ne derlandse exporterende bedrijven hebben daarvan weten te profite- Dit zegt de Nederlandsche Bank in haar verslag over het vierde kwartaal 1987 dat op 4 maart jl. werd afgesloten. Daarin wordt er aan herinnerd dat al voor de beurs- crisis rekening werd gehouden met een wat minder uitbundige ont wikkeling van de conjunctuur in herstel onder invloed van het geco ördineerde ingrijpen van de centra le banken. Bovendien droegen po sitieve berichten over het aanpas singsbeleid in de Verenigde Staten hiertoe bij. Aan het proces van ren tedaling, in oktober 1987 ingezet, is nog geen einde gekomen. In ons land kwam het rendement op staatsleningen voor het eerst sinds 1965 weer op een niveau van 6 pro cent. De binnenlandse produktie liet in het vierde kwartaal 1987 een op merkelijke snelle groei zien: bruto met bijna 2,5 procent tegen 0,7 pro cent in het derde kwartaal. Zowel de binnenlandse bestedingen als de goederenexport droegen hier aan bij. Door de toenemende groei van de bestedingen nam de invoer ook weer krachtig toe. AMSTERDAM (GPD) - De helft van de particuliere beleggers zegt dat de beurskrach van oktober vo rig jaar invloed heeft gehad op hun beleggingsgedrag. Vooral op de grote, meer speculatief ingestelde belegger heeft zwarte maandag zijn uitwerking niet gemist. Hij is voor zichtiger geworden, is meer gaan spreiden en heeft de beleggingster mijn naar achteren geschoven. Dit blijkt uit en onderzoek dat in opdracht van de Amro Bank is uit gevoerd door het Centrum voor Marketing Analyses. Hierbij is niet alleen gekeken naar de beleggers in Nederland, maar ook naar de on geveer even grote doelgroep van geïnteresseerden. Uit het onderzoek blijkt verder dat de jonge speculatief ingestelde belegger na 19 oktober juist veel aandelen is gaan kopen, terwijl de ouderen vaker aandelen hebben af gestoten. Opvallend is dat de be leggers nu meer aan het advies van hun bankier en commissionair hechten. Volgens het onderzoek is de be langstelling voor beleggingen maar in zeer beperkte mate afgeno men. En dan nog geeft het meren deel van de geènqueteerden aan dat dit slechts een tijdelijke zaak is. Maar liefst 71 procent verwacht te koersen niet meer terug op het ou de niveau. Een kwart is optimis tisch en verwacht een spoedig her stel. Over het algemeen blijkt daar volgens de onderzoekers uit dat de particulier zich beslist niet afkeert van zijn beleggingsportefeuille. voor gezinnen nog geen aanleiding on de bestedingen te verminderen. In de eerste negen maanden van 1987 nam het aantal banen met ruim 1,5 procent toe ten opzichte van de vergelijkbare periode van een jaar tevoren. De toeneming van de werkgelegenheid in de commer ciële dienstverlening was hierbij naar verhouding groot: 3,5 procent. De geregistreerde werkloosheid liet in de periode oktober-januari een wisselend verloop zien en daal de uiteindelijk gering tot het ni veau van 679.800 personen. De investeringen lieten in het eerste half jaar van 1987 een vlak verloop zien, maar namen in het derde kwartaal met bijna 2,5 pro cent toe. De investeringsenquëte van het Centraal Bureau voor de Statistiek, gehouden tussen eind oktober en begin december 1987 laat wat de voornemens van de nij verheid voor 1988 een lichte daling van 0,5 procent zien, hetgeen ech ter aanzienlijk minder pessimis tisch is dan de enquete van een half jaar eerder, waarin 11 a 12 procent minder investeringen in 1988 werd voorspeld. De Nederlandsche Bank concludeert dan ook dat het onderzoek van het CBS geen aan wijzingen bevat dat na de beurscri- sis de voornemens om te investe ren zijn teruggebracht. De ontwikkeling van de dollar koers hadden een verschilende uit werking op de concurrentiepositie van de exportsector enerzijds en de binnenlandse sector anderzijds. Exporterende bedrijven werden gedwongen hun prijzen scherper te berekenen en daardoor werd hun winstmarge krapper. Maar de ver mindering van de uitvoer naar Noord-Amerika en Groot-Brittan- nië werd gecompenseerd door een verruiming van de winstmarge bij uitvoer naar andere afzetmarkten. Zo gaat de forensenbus naar Amsterdam-Zuidoost Retailnet wil fors uitbreiden AMSTERDAM (GPD) - De han delsketen Retailnet opent dit jaar nog zeker 50 nieuwe filialen in ons land. Dat heeft directeur J. A. M. Roest gisteren gezegd na de officie- Ie bekendmaking dat Koninklijke Bijenkorf Beheer (KBB) meer dan 60 procent van de aandelen van Re tailnet heeft overgenomen. Bij de ongeveer 550 winkels van Retailnet, eigenaresse van onder andere de Marskramer. Prënatal, Amici, Free Kids, Baby Hallen, In- ter Toys, Familux en alle onlangs overgenomen Coster-vestigingen, zijn zo'n 1800 werknemers in dienst. In de afgelopen jaren kon den jaarlijks steeds enkele tiental len nieuwe filialen worden ge opend. De directie is overtuigd van een nog sterkere groei doordat de KBB deze week een meerderheids belang heeft v AMSTERDAM Amsterdam- groot deel van buiten het gebied Zuidoost moet een zakencentrum komen. De drukte op de nu al over- van internationale allure worden, volle wegen zal dus toenemen. En Om dat doel te bereiken hebben de. daar zul je op moeten inspelen. Of grote bedrijven in dit gebied zich je nu tegen de auto bent of niet", verenigd. Niet alleen om een vol wassen gesprekspartner te zijn voor de overheid, maar ook om een vuist te kunnen maken als dat no dig is. Want er moet in dit gebied heel wat veranderen wil Amster dam-Zuidoost de zo gewenste faam kunnen verwerven. door Joan Haan Hans Scholte, voorzitter van de Vereniging Amsterdam-Zuidoost, weet waar het allemaal aan schort. "In de morgens staan hier kilome terslange files en heb je die hinder nis genomen, dan moet je je auto nog kwijt. Ook dat is hier een im mens probleem. De gemeente pro beert er wel wat aan te doen, maar ze is vaak een stap te laat". Amsterdam heeft de gigantische ontwikkeling van het bedrijvenge bied onderschat en loopt daardoor constant achter de feiten aan. "Op dit moment zijn hier 1800 kleine en grote bedrijven gevestigd en wer ken er in Amsterdam-Zuidoost ruim 30.000 mensen. In 1990 zullen dat er waarschijnlijk 40.000 zijn en als het terrein straks is volge bouwd, werken er zo'n 70.000 men sen. Die mensen moeten voor een In de bedrijfsvereniging zijn ver scheidene grote concerns verte genwoordigd. Zo zitten in het be stuur topfunctionarissen van de Amrobank, de NMB, Fokker, Cen traal Nederland, het Academisch Medisch Centrum, het pensioen fonds PCGM en Unisys. Maar het merendeel van de bedrijven is nog geen lid en daarom timmert de ver eniging flink aan de weg. Volgende week gaat de zoge naamde 'shuttle-bus' rijden. Een nieuw vervoerssysteem dat het au togebruik moet beperken. Vanaf dertien plaatsen zal een uiterst ge rieflijke touringcar de werknemer naar zijn kantoor brengen. De bus is luxe ingericht. Dat betekent goe de stoelen, koffie aan boord, krant naar keus. Scholte: "Een aantal bussen is reeds volgeboekt. Straks zullen er in totaal 26 rijden, hetgeen bete kent, dat zo'n kleine duizend men sen hun auto voortaan thuis kun nen laten staan. Ik weet wel dat je het verkeersprobleem met dit pro ject niet oplost, maar het is toch iets meer dan de spreekwoordelij ke druppel op de gloeiende plaat". Voor de echte bureaufunctiona ris kan de bus een uitkomst zijn. "Zaker als je met flexibele tijden kunt werken. Het gaat hier ook niet om een echte busdienst. Zo zijn er geen haltes. Er zijn diverse begin punten. Van daaruit is het recht streeks toeren naar het werk. Een aantal verkeerslichten wordt uit de bus bediend. Uniek in ons land. „Nu het Bijenkorf-c grootste aandeelhouder is van onze winkelketens, betekent dat dat we in de komende jaren een nog ster kere expansie kunnen voeren. Het is een stuk kapitaalsversterking waarmee we het aantal nieuwe winkels flink kunnen uitbreiden", aldus Roest. De Retailnet-directeur is van me ning dat zijn bedrijf en de Bijen korf elkaar uitstekend kunnen aan vullen. „Onze winkels zijn gespe cialiseerd in de kleinschalige win kelformule, terwijl het Bijenkorf concern vooral grootschalig aan de weg timmert". ADVERTENTIE PARAMARIBO - Razend is hij over sommige maatregelen van de Surinaamse regering. „Het is toch te gek dat geld wordt gereserveerd voor de import van dure platenspe lers, terwijl de margarinefabriek gesloten is". Drs. A. Brahim, direc teur van De Surinaamse Bank, heeft grote bedenkingen bij het op treden van de nieuwe ministers ploeg. „Langzaam en weinig zake lijk", zo vat hij samen. door Bart Jochems „De economische toestand in Suriname is rampzalig, terwijl er wel degelijk mogelijkheden zijn Suriname er bovenop te helpen. Maar het kabinet-Arron doet er te weinig aan. De gesprekken tussen bedrijfsleven en overheid komen pas nu enigszins op gang. Eindelijk wil men luisteren naar de ideeën van het Surinaamse bedrijfsle ven", aldus Brahim. Hij heeft een korte en heldere verklaring voor de malaise waarin Suriname tussen 1982 en 1987 (de periode waarin de militairen het voor het zeggen hadden) is verzeild geraakt: „De economie is in elkaar geklapt door compleet verkeerd management". De inflatie bedraagt op het moment 500 tot 600 procent. Voor belangrijke levensbehoeften ligt het inflatiecijfer boven de 50 procent. Die situatie is onhoudbaar, zo meent Brahim. Dat het nog niet tot grote sociale onrust is gekomen, de winkels nog niet zijn leeggeplun derd, is verklaarbaar: „Bijna elke Surinamer heeft familie in Neder land. Er is een bloeiende pakket- tendienst op gang gekomen: uit Nederland werd in 1986 voor meer dan 70 miljoen Surinaamse gul dens aan pakketten verstuurd. In 1987 was die omvang nog groter. Luxueuze artikelen uit zo'n pakket worden door de ontvangers op de zwarte markt verkocht. Zo zijn ze Devaluatie De overheid dient snel maatrege len te nemen om de inflatie terug te dringen. Het Surinaamse bedrijfs leven meent dat devaluatie van de Surinaamse munt onontkoombaar is. Volgens Brahim denkt ook de regering er zo over en zal de waar devermindering van de Surinaam se gulden niet al te lang meer op zich laten wachten. De bauxietindustrie dringt aan- op een devaluatie van honderden procenten. Waarschijnlijker is een waardevermindering van 80 tot 100 procent. De bauxietindustrie is de grootste verschaffer van deviezen; 70 tot 80 van de Surinaamse export bestaat uit inkomsten uit de bauxietsector. Brahim: „Van 1985 tot 1987 heb ben Suralco en Billiton verliezen geleden. Ze moesten geld toeleg gen op de winning van bauxiet. Het kwam tot besparingsmaatregelen; het werknemersbestand ging om laag. Voor te investeren dollars wil den beide bedrijven meer Suri naamse guldens dan de officiële koers aangaf. Ze redeneerden, en terecht, dat het onzinnig was om het hele land te subsidiëren met hun dollars". De regering kwam de industrie tegemoet door de belasting op de produktie van bauxiet af te schaf fen. „Maar dat is niet genoeg", meent Brahim. „In een overgangs periode moeten, naast devaluatie, ook verschillende wisselkoersen gaan gelden. De bauxietindustrie heeft recht op een andere, gunsti ger wisselkoers. Naast devaluatie en aanpassing van de wisselkoersen, zal de rege ring ook straf moeten bezuinigen. Het ambtenarenapparaat (45 pro cent van de beroepsbevolking is in dienst van de overheid) moet wor den afgeslankt, zo meent Brahim. Hij wijst daarbij op de rol van de Centrale Bank van Suriname, die de kredieten verstrekt om de sala rissen van de ambtenaren te beta len. De totale schuld van de over heid bij deze centrale bank be draagt inmiddels ruim twee mil jard gulden. Hervatting van de ontwikke lingshulp door Nederland zou ook volgens Brahim een belangrijke impuls betekenen voor de Suri- naamse economie. „Altijd zal een specialerrelatie tussen Suriname en Nederland blijven bestaan. Onze historie is zo nauw verbonden met de Nederlandse en vele Surina- mers verblijven in Nederland, ook om te studeren". Als de telefoon gaat, springt Brahim op met de woorden: „Dat zal mijn dochter zijn. Ze studeert in Tilburg". Demmenie Computers dé personal computer specialist voor: IBM Personal System/2 computers, NETWERKEN, printers, administratieve systemen, desktoppublishing en computeropleidingen. Demmenie Computers Reaal 2 2353 TL Leiderdorp Tel. 071 - 41 11 81 Reizigers naar EG-landen mogen winkels niet meer in Elektriciteitsprijs De elektriciteitsprijs voor klein verbruikers is met ingang van gis teren met gemiddeld 0,5 cent per kilowattuur ten opzichte van de ta rieven van eind 1987 gedaald. Dat is een gevolg van de verlaging van het landelijk basistarief dat de SEP (Samenwerkende Elektriciteits Produktiebedrijven) in rekening brengt. Deze verlaging is een ge volg van lagere brandstofkosten. Filmfinanciering Het financieren van speelfilms legt Crédit Lyonnais Nederland (CLN) geen windeieren. In 1987 was de bank volgens het jaarver slag bijzonder succesvol met de fi nanciering van enige hooggepre zen films, zoals Platoon (vier Os cars, A Room with a View (drie Os cars), The Name of the Rose en De Aanslag. De laatste film kreeg de Oscar voor de beste buitenlandse film. Aangezien de inbreng op dit ge bied hoofdzakelijk in dollars ging, had de daling van de Amerikaanse munt een belangrijke invloed op de ontwikkeling van de baten. Werkloosheid VS Het percentage werklozen in Amerika is in maart gedaald van 5,7 tot 5,6 procent, het laagste ni veau sinds mei 1979. Het werkloos heidscijfer was voor economen een meevaller. Zij hadden gerekend op een onveranderd percentage. De vermindering van de werkloosheid duidt er evenals andere recente cij fers op dat voorlopig nog geen eco nomische recessie valt te vrezen. Italië De groei van de Italiaanse econo mie is toegenomen van 2,7 procent in 1986 tot 3,1 procent in het afgelo- pen jaar. De inflatie is verder ver minderd van 6,1 procent tot 4,6 pro cent, maar het werkloosheidsper centage steeg van 11,1 tot twaalf. Deze economische groei overtrof de verwachtingen. SCHIPHOL De Europese een wording en de voorgenomen op heffing van de binnengrenzen over acht jaar in Europa hebben ingrij pende consequenties voor het be lastingvrij winkelen op Schiphol. Reizigers die van Schiphol vertrek ken met als bestemming één van de EG-landen, mogen straks de be lastingvrije winkels niet meer in. Dat scheelt de winkeliers vijftig procent van hun omzet en de lucht haven ruim dertig miljoen gulden per jaar. Tien procent van de totale inkomsten van Schiphol. door Bill Meyer Wie na 1992 een chartervlucht naar Spanje of Griekenland boekt, kan op Schiphol dus niet meer te recht voor zijn belastingvrije slof sigaretten en fles drank. Ook op luchthavens in Griekenland of Spanje is belastingvrij winkelen op de terugreis taboe. Voor Nederlan ders met een bestemming buiten de Europese Gemeenschap veran dert er echter niets. Zij kunnen nog van het prijsvoordeel van het tax free winkelcentrum de vruchten plukken. Bestemming Hetzelfde geldt voor buitenlan ders die op Schiphol overstappen. Vliegen ze bijvoorbeeld van New York via Schiphol door naar Tokio of Zürich (Zwitserland is geen lid van de EG) dan is er niets aan de hand. Heet de eindbestemming echter Milaan, Parijs, Londen of Frankfurt dan mogen ook de bui tenlanders niet meer in de winkel centra van de Europese luchtha vens belastingvrije artikelen ko pen. Het gaat in dit verband dus niet om wie je bent of waar je vandaan komt, maar waar je naar toegaat. Een Nederlander die in New York opstapt en via Schiphol naar Gro ningen vliegt, mag in Nederland ook geen belastingvrije ar tikelen kopen. Als de binnengren zen in Europa wegvallen, worden Milaan en Frankfurt eveneens 'bin nenlandse' bestemmingen. Zo op het eerste gezicht lijken de gevolgen van het wegvallen van de binnengrenzen niet al te veel pro blemen op te leveren voor de lucht haven Schiphol. Het tegendeel is waar. Zo zullen op Schiphol passa giers met een bestemming binnen de EG letterlijk gescheiden moeten worden van passagiers met een be stemming daarbuiten. Dat is in het geval van vertrekkende passagiers nog te overzien, maar het wordt stukken ingewikkelder bij het scheiden van transferpassagiers die via Schiphol naar andere be stemmingen doorvliegen. Voor de luchthaven betekent het in goede banen leiden van verschil lende passagiersstromen een orga nisatorische ingreep van jewelste. Het is meer dan een zaak van alleen het verzetten van poortjes. Want hoe en waar scheid je nu precies die passagiers? Je kunt je als inter nationaal befaamde luchthaven ei genlijk niet permitteren aan de kassa van een tax-free winkel de klant te vertellen dat hij daar niets te zoeken heeft. Schiphol zal er daarom voor moeten zorgen dat de passagier met een EG-bestemming niet in het belastingvrij winkelcen trum kan komen. Aanpassingen Hoe Schiphol dit gaat doen, is nog niet duidelijk. Een oplossing die overwogen wordt, is het huidi ge stationsgebouw, of het nieuw te bouwen deel daarvan, voor passa giers met een EG-bestemming 'te reserveren. Schiphol investeert de komende jaren honderden miljoe nen guldens in een. verdubbeling van de capaciteit van het stations gebouw en het pierenstelsel. Daar door wordt het iets gemakkelijker noodzakelijke aanpassingen aan te brengen. De zaak vergt echter veel studie en de luchthaven is er nog niet uit. ""TK- T xf>!L JQSZ Schiphol zal met de Europese eenwording in het verschiet passagier aan te trekken. plannen moeten maken c Wel wordt overwogen naast het tax-free winkelcentrum een twee de winkelcentrum te bouwen voor passagiers met een bestemming binnen de Europese Gemeen schap. Hier zal het assortiment arti kelen niet belastingvrij zijn, maar wel exclusief. Helen Deknatel, manager Shopping Centre, noemt het opheffen van de binnengren zen in Europa 'een regelrechte ramp voor het tax-free winkelcen trum'. Jaarlijks besteden passa giers voor een dikke 300 miljoen gulden bij de in totaal veertig ver kooppunten. De bedrijven dragen 68 miljoen gulden af aan de lucht haven als concessie-vergoeding. Een vijfde van de totale inkomsten van Schiphol. Deknatel verwacht dat de helft van de passagiers na 1992 niet meer belastingvij zal mo gen kopen. Dat scheelt de luchthaven dus tien procent van haar inkomsten, zo'n 34 miljoen gulden per jaar. Dit verlies aan inkomsten zal, zo ver wacht zij, nooit geheel vergoed kunnen worden met een nieuw 'be last' winkelcentrum. Daarom zal de luchthaven het verlies mogelijk compenseren door een verhoging van de start- en landingsgelden voor de luchtvaartmaatschappijen. Deze zullen waarschijnlijk op hun beurt de extra kosten in de ticket prijs doorberekenen. Toch be schouwt Deknatel de veranderin gen meer als een uitdaging dan een bedreiging. Zwembad Transferreizigers die nu via Schiphol vliegen om in het winkel centrum belastingvrij inkopen te doen, zullen met andere attracties gelokt moeten worden. Schiphol moet als overstappunt zo aantrek kelijk mogelijk blijven. Want de verdere groei en bloei is, gezien het kleine Nederlandse reizigerspoten- tieel, grotendeels afhankelijk van de komst van de buitenlandse transferreiziger. Onderzoek moet uitwijzen wat de reiziger wil. Er wordt gedacht aan goede horeca- voorzieningen, een bioscoop of zwembad, en een exclusief winkel centrum met buitenlandse produk- ten. Het wegvallen van de Europese binnengrenzen heeft ook gevolgen voor het werk van douane en Ko ninklijke Marechaussee. EG-bur- gers hoeven namelijk niet meer door de paspoortcontrole van de marechaussee. Hetzelfde geldt voor vracht die tussen EG-landen wordt vervoerd. Die hoeft niet meer door de douane. In Brussel heeft men nog geen oplossing aan gedragen voor de controle van de papieren van transferspassagiers en vracht met een doorgaande be stemming. Waar ligt na 1992 de buitengrens Europa? Waar moet de pas poortcontrole van de Amerikaan die via Schiphol naar Milaan reist geschieden? Op Schiphol (de plek van aankomst) of in Milaan (de plaats van bestemming). De EG is daar nog niet uit. Douane en mare chaussee weten daarom nog niet waar ze aan toe zijn. Kiest Brussel voor de plek van bestemming als controlepunt, dan zal er tijdelijk minder werk zijn voor de mare chaussees en douaniers op Schip hol. Voordelen Tijdelijk, omdat de interne Eu ropese markt zowel voor de lucht reiziger als de luchthaven ook voordelen met zich mee zal bren gen. Het is namelijk de bedoeling dat in 1992 ook de luchtvaart geli beraliseerd wordt. Dat betekent dat luchtvaartmaatschappijen straks binnen bepaalde grenzen zelf mogen bepalen op welke rou tes ze vliegen. Daardoor ontstaat meer concurrentie en kunnen wel licht de tarieven omlaag. Dat zal een enorme toename van het lucht verkeer betekenen en dus tot gro tere drukte op de luchthaven lei den. Een goed voorbeeld is de rou te Amsterdam-Londen die dankzij de liberale opstelling van de Ne derlandse en Britse regering 'vrij gemaakt' is. Er zijn wekelijks 260 retourvluchten tussen Londen en Amsterdam, honderd meer dan twee jaar geleden. Maar in luchtvaartkringen heerst grote twijfel of de streefdatum 1992 wel gehaald zal worden. Zo moet op het terrein van de BTW-tarieven eensgezindheid komen tussen de landen van de EG. Er is momenteel een krachtige lobby gaande om de verschillende Europese luchtha vens vyf jaar de tijd te geven zich op de nieuwe situatie voor te berei den.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 7