Vier doden
op 'landdag'
Palestijnen
Jackson bezorgt Democraten stevige hoofdpijn
Geweld op Jordaanoever
Surinaamse militairen
beraamden couppoging
Huis VS akkoord met
nieuwe hulp Contra's
Stakingen in Panama
lijken einde te naderen
Studentenprotest tegen maatregelen Botha
DONDERDAG 31 MAART 1988
BUITENLAND:
PAGINA 5
TEL AVIV (GPD/AP) Ondanks vergaande Israëlische
veiligheidsmaatregelen is het gisteren tijdens „De dag van
het land" bij demonstraties op de Westelijke Jordaanoever
tot ernstige ongeregeldheden gekomen. Minstens vier Pa
lestijnen kwamen om het leven en er waren naar schatting
45 gewonden.
PARAMARIBO (GPD) - Enkele
Surinaamse militairen zijn deze
week gearresteerd wegens het be
ramen van een coup binnen het le
ger. Onder de arrestanten is eerste-
luitenant Nelom, die bekend staat
als een 'harde jongen'. Nelom werd
op de luchthaven Zanderij gearres
teerd bij zijn terugkomst uit het
buitenland. Een officier van het
Nationale Leger heeft dat ver
klaard.
De onrust die de arrestatie in het
leger teweeg bracht wordt nog ver
groot door de onvrede van 22 offi
cieren over een salariskwestie. De
22 stellen in een brief aan de opper
bevelhebber, president Shankar,
dat, nu Nederland en Suriname
weer met elkaar in gesprek zijn, de
betaling van een toelage niet langer
achterwege kan blijven. Het gaat
hier om de in december 1982 opge
schorte „overbruggingsrege-
ling"op het salaris door het Neder
landse ministerie van defensie.
De 22 militairen, die tot de onaf
hankelijkheid in dienst waren van
het Nederlandse leger, ontvingen
bij hun overgang naar de Suri
naamse krijgsmacht een aanvul
ling op hun wedde om het salaris
verschil te overbruggen. Sinds de
opschorting van de regeling in 1982
is volgens de officieren de beta
lingsachterstand opgelopen tot
60.000 a 100.00 (Nederlandse) gul
den per persoon.
De deze week gearresteerde lui
tenant Nelom voerde het bevel
over de militaire eenheid die op ou
dejaarsdag in Pokigron zeven
bosnegers oppakte. Zes van hen
werden .later dood aangetroffen
langs de kant van de weg. De ze
vende, Asidé, overleed onlangs in
het Academisch Ziekenhuis in Pa
ramaribo. Direct na het bekend
worden van dit incident verklaarde
de commandant van de militaire
politie, Lieuw Yen Tai,.sterke aan
wijzingen te hebben dat er strafba
re feiten waren gepleegd". Zeven
militairen van lagere rang werden,
tot grote ergernis van Nelom, opge
sloten in Fort Zeelandia.
Om de onrust binnen het leger te
temperen, werd Nelom naar het
buitenland gestuurd en zijn een
heid opgeheven. Neloms militairen
werden overgeplaatst naar andere
eenheden. Het onderzoek leiddde
tot grote irritaties binnen het leger.
De militairen verweten regering en
legerleiding onbegrip voor de
moeilijke omstandigheden waarin
de strijd tegen het junglecomman
do van Brunswijk wordt gevoerd.
Ook de uitnodiging van presi
dent Shankar aan het Comité
Christelijke Kerken (CCK) om te
bemiddelen in de kwestie-Bruns-
wijk viel bij een deel van het leger
niet in goede aarde. Zij achtten
toenadering tot de „terroristen"
van Brunswijk verwerpelijk. Bo
vendien waren ze verontwaardigd
dat het leger niet was gekend in de
bemiddelingsplannen.
In de Arabische gebieden binnen
Israël, waar net als in de bezette ge
bieden massaal werd gestaakt, ver
liepen de betogingen en demon
stratieve bijeenkomsten betrekke
lijk rustig. Een politiemacht van
vierduizend man hield zich paraat
buiten de steden, maar hoefde ner
gens op grote schaal op te treden.
Op de Westelijke Jordaanoever
begon het geweld gisteren al voor
zonsopgang. Bij een dorp ten
noordwesten van Ramallah reed
een legerjeep in een hinderlaag.
Volgens de soldaten werd er bij een
barricade op hen geschoten met
een pistool. Militairen doorzochten
vervolgens het dorp, waarbij ze
werden aangevallen door een woe
dende menigte, gewapend met ste
nen, harken en bijlen. Een vrouw
werd doodgeschoten nadat ze een
van de soldaten met een koevoet
op het hoofd zou hebben geslagen.
Later op de dag waren er in grote
delen van de Westelijke Jordaanoe
ver schermutselingen tussen sol
daten en Palestijnse jongeren, die
met stenen gooiden en autobanden
in brand staken. De overige drie
doden en de gewonden vielen in
dorpen in de buurt van Hebron en
Nablus.
In de Gazastrook, waar sinds
maandagavond een uitgaansver
bod van kracht is, was het rustig.
Volgens het leger kregen de bewo
ners een uur de tijd om boodschap
pen te doen. Maar de afgezette bur
gemeester van Gaza-stad, Rashid
A-Shawa, ontkende dat gister
avond ten stelligste in een inter
view met de Israëlische radio. Net
als dinsdag hadden journalisten
geen toegang tot de bezette gebie
den, tenzij ze toestemden in mili
taire begeleiding.
Binnen Israël is vreedzaam gede
monstreerd in de Arabische bevol
kingscentra. Het dorp Sachnien,
waar op 30 maart 1976 zes doden
vielen, was het toneel van de groot-
Iran
Een Iraanse oorlogsbodem heeft
vanochtend een aanval uitgevoerd
op een Cyprische supertanker. De
tanker werd vlakbij de Straat van
Hormuz aangevallen en raakte in
brand, zo hebben zegslieden van
aan de Golf gevestigde rederijen
bekend gemaakt. Een Iraans fregat
heeft de supertanker meer dan een
uur lang bestookt in een serie van
drie aanvalsacties.
Amnesty
De mensenrechtenbeweging
Amnesty International heeft de
Britse regering om opheldering ge
vraagd over de omstandigheden
rond de recente dood van drie on
gewapende IRA-leden in Gibraltar,
omdat zij vermoedt dat die zonder
directe aanleiding door de Britse
veiligheidsdienst zijn doodgescho
ten.
Demjanjuk
De rechtbank in het proces tegen
de van oorlogsmisdaden beschul
digde Amerikaanse auto-arbeider
John Demjanjuk zal op 18 april
vonnis wijzen, zo heeft de Israëli
sche regering gisteren bekend ge
maakt. Demjanjuk (67) wordt er
van beschuldigd dat hij de sadis
tische bewaker "Ivan de Ver
schrikkelijke" is, die de gaskamers
bediende van het vernietigings
kamp Treblinka in Polen.
Groot-Brittannië
De Britse douane heeft in een
vrachtschip, dat eerder deze
maand vanuit Nigeria in het Tilbu
ry-dok in Oostlonden was aangeko
men, in totaal twee ton cannabis in
beslag genomen. De drugs hebben
een geschatte waarde van drie mil
joen pond. In verband met de
vondst zijn acht mensen gearres
teerd.
Zuidafrika
Twee blanke Zuidafrikaanse po
litiemensen zijn door het Hoogge
rechtshof van Rand schuldig be
vonden aan moord op twee ver
meende zwarte drugshandelaren.
De twee politiemannen kunnen ter
dood veroordeeld worden, maar
het is nog niet bekend wanneer het
hof de strafmaat zal bepalen.
Meese
De voorzitter van de Democrati
sche fractie in de Amerikaanse Se
naat, Byrd, heeft minister van justi
tie Meese gisteren opgeroepen af te
treden. Volgens Byrd is Meese, die
verstrikt is geraakt in een omkoop
schandaal, niet langer in staat zijn
taken naar behoren te vervullen.
ste „Dag van het land"-demonstra-
tie ooit gehouden. Onder de tien
duizend betogers waren veel aan
hangers van de Israëlische commu
nistische partij, maar ook leden
van de Moslem-broederschap.
De Israëlische autoriteiten heb
ben gisteren het kantoor van de Pa
lestijnse Persdienst voor zes maan
den gesloten. Het is de jongste
maatregel in de voortgaande cam
pagne tegen de buitenlandse
nieuwsmedia. De persdienst was
de belangrijkste leverancier van
nieuws uit de bezette gebieden aan
buitenlandse correspondenten in
Israël en aan bezoekende journalis
ten.
Israël heeft zijn optreden tegen
de Palestijnse opstand in bezet ge
bied bij de VN verdedigd en ge
zegd geen alternatief te hebben
voor het huidige beleid van harde
onderdrukking.
Bij een spoedvergadering van de
VN-Veiligheidsraad, die werd ge
houden op verzoek van Arabische
landen, wees de Israëlische ambas
sadeur Bein het voorstel om een in
ternationale conferentie te houden
over de Palestijnse kwestie van de
hand en sprak zich uit voor afzon
derlijke onderhandelingen van Is
raël met de Arabische buurlanden.
Oudere'Arabische inwoners van Israël lopen mee in de demonstratieve
optocht door het dorp Kfar Kana tijdens de gisteren gehouden Palestijnse
herdenking van de 'Dag van het land'. (foto ad
WASHINGTON (GPD) - Demo
cratische en Republikeinse leiders
in het Huis van Afgevaardigden
zijn het gisteren eens geworden
over een pakket humanitaire hulp
ten behoeve van de Contra's. Het
gaat om een bedrag van 48 miljoen
dollar.
Het pakket zal naar verwachting
vandaag de snelle goedkeuring van
het Congres krijgen. Dat zou bete
kenen dat de hulp aan de Contra's,
die op 29 februari werd afgesne
den, al over enkele dagen weer zal
kunnen worden hersteld. Nadat
vorige week de Contra's en de San
dinisten overeenstemming bereik
ten over een wapenstilstand, was
in Washington al algemeen ver
wacht dat er spoedig weer niet-mi-
litaire hulp naar de Contra's zou
kunnen gaan.
Immers, de overeenkomst tus
sen Contra's en Sandinisten ver
biedt nadrukkelijk de zending van
militaire hulp. De regering-
Reagan, gesteund door vele Repu
blikeinse Congresleden, wilde tot
de wapenstilstand van kracht
werd, wel militaire hulp sturen. De
Democraten, die in Huis van Afge
vaardigden en Senaat een meerder
heid vormen, wilden echter alleen
Commissie van
Senaat: geen
problemen met
EVF-verdrag
WASHINGTON (GPD) De com
missie buitenlandse zaken van de
Senaat heeft gisteren met 17 tegen
2 stemmen het historische INF-
verdrag goedgekeurd, dat een eind
maakt aan alle nucleaire korte en
middellange afstandswapens.
Het verdrag gaat nu ter goedkeu
ring naar de voltallige Senaat, die
er vermoedelijk volgende maand,
na het Paasreces, over zal stem
men. Het verdrag moet daar met
ten minste een tweederde meerder
heid worden goedgekeurd.
Zowel Democratische als Repu
blikeinse Senatoren zeiden giste
ren te verwachten, dat die tweeder
de meerderheid met gemak zal
worden gehaald. Na die onderteke
ning wordt het INF-verdrag dan
formeel van kracht.
Maar er zou nog één hindernis
kunnen opdoemen. Nogal wat Re
publikeinse Senatoren zijn uiter
mate ongelukkig met een amende
ment dat door de commissie bui
tenlandse zaken dinsdag aan het
INF-verdrag werd verbonden.
In dat amendement wordt het
toekomstige pïesidenten verboden
MEXICO (GPD) De meeste su
permarkten en apotheken in Pa
nama hebben gisteren hun deu
ren weer geopend. Het einde van
de begin vorige week begonnen
staking is in zicht. Ook de ban
ken hebben toegezegd dat ze in
de loop van volgende week weer
zullen functioneren. Het breken
van de staking betekent een
nieuwe overwinning voor gene
raal Noriega.
Volgens Noriega staat Was
hington op het punt om militaire
acties tegen zijn bewind te on
dernemen. De generaal wees in
dat verband op het feit dat de
Amerikaanse oorlogsbodem
'Okinawa' met 50 helikopters aan
boord voor anker is gegaan in de
Rodman-basis, "op nog geen 2
kilometer van mijn kantoor", al
dus Noriega. Witte Huis-woord-
voerder Fitzwater had laten we
ten dat het geduid van de Ameri
kaanse regering grenzen heeft.
Vrijwel tegelijkertijd riep Sosa,
de vertegenwoordiger van de
door Washington erkende presi
dent Delvalle, de Amerikanen op
om militair in te grijpen.
",Het is niet mogelijk dat een
dictator een heel land in gijzeling
houdt", aldus Sosa, die toegaf
dat de oppositie machteloos
staat tegenover de wapens van
het Panamese leger. Een paar
weken geleden beweerde de
Amerikaanse regering bereid te
zijn tot een direkte interventie in
Panama indien ex-president Del
valle daarom zou vragen.
De Venezolaanse ex-president
Perez, verklaarde dat Noriega ui
terlijk eind mei zal aftreden. No
riega zou hem hebben verzekerd
dat hij na het volbrengen van 25
actieve dienstjaren, eind april,
binnen vier weken met pensioen
gaat, precies zoals de interne re
glementen van het Panamese le
ger voorschrijven.
maar humanitaire hulp sturen.
Dat leidde de afgelopen weken
tot een situatie waarbij de Demo
craten een verzoek van de presi
dent om zowel humanitaire als mi
litaire hulp wegstemden, en de Re
publikeinen (geholpen door enige de Amerikaanse interpretatie
Democraten) een door de Demo
craten ontworpen pakket aan puur
humanitaire hulp verwierpen.
Maar nu doen die verschillen van
inzicht er niet meer toe, en konden
Democratische en Republikeinse
Afgevaardigden het relatief snel
eens worden. Voor het zover
kwam, moest er echter nog één
horde worden genomen.
De Republikeinse Afgevaardig
den stonden er aanvankelijk op dat
in het hulppakket de voorziening
zou worden opgenomen, dat de
president het recht krijgt, om snel
militaire hulp te kunnen vragen,
als de wapenstilstand niet uit de
verf komt. De Democratische voor
zitter van het Huis, Jim Wright,
weigerde echter Reagan dat privi
lege te verlenen. Maar hij beloofde
wel dat hij elke toekomstig verzoek
van de regering om hervatting van
de militaire hulp „snel en ordelijk"
zal behandelen. Dat betekent dat
Wright het recht blijft houden om
uit te maken wanneer en in welke
vorm hij zo'n regeringsverzoek wil
laten behandelen.
het verdrag te wijzigen, zonder
daarvoor de toestemming van het
Congres te hebben gevraagd.
De achtergrond daarvan is dat de
regering-Reagan, tot grote woede
van Democraten in het Congres, de
afgelopen jaren tot een nieuwe in
terpretatie van een eerder verdrag
met de Sovjetunie, het ABM-ver
drag. is overgegaan.
Dit ABM-verdrag gaat over anti-
raket systemen. Het werd in 1972
gesloten en destijds ook door de
Senaat goedgekeurd. Maar de tekst
van het verdrag stond Reagans
plannen rond ruimteverdediging,
beter bekend als SDI. in de weg.
Daarom kregen advocaten van
het ministerie van buitenlandse za
ken de opdracht, een interpretatie
van het ABM-verdrag op schrift te
stellen, die wel Reagans SDI-plan-
nen toelaat.
Veel Republikeinse Senatoren
zien in het amendement niet meer
dan een goedkope poging om pre
sident Reagan in verlegenheid te
brengen.
ADVERTENTIE
Zuidafrikaanse studenten hielden gisteren een demonstratie bij het re
geringsgebouw in Pretoria. Tevens kwamen vertegenwoordigers van reli
gieuze eii sociale organisaties van diverse universiteiten op de Universi
teit van Witwatersrand in de hoofdstad van Zuidafrika, Johannesburg,
bijeen voor het opstellen van een protestnota voor president Botha
PRETORIA, JOHANNESBURG
(GPD) Ongeveer tachtig studen
ten van acht verschillende Zuid
afrikaanse universiteiten hebben
gisteren een protestmanifestatie
gehouden bij het officiële regering
gebouw, de Union Building, in
Pretoria. In de protestnota veroor
deelden de studenten, die samen
ruim 200 groeperingen vertegen
woordigen, de recente maatregelen
van de regering, inclusief het ver
bod op 17 organisaties en het aan
banden leggen van de vakbondsfe
deratie Cosatu.
De demonstratieve actie van de
studenten begon 's ohtends op de
universiteit van de Witwatersrand
in Johannesburg. Daar kwamen de
vertegenwoordigers van religieuze
en sociale organisaties van de di
verse universiteiten bij elkaar voor
het opstellen van een protestnota
voor president Botha. Vervolgens
trokken de circa tachtig gedele
geerden per autobus naar Pretoria,
waar ze werden opgewacht door
een politiemacht, die rond het re
geringsgebouw wegversperringen
had opgericht.
Om het geldend samenscho
lingsverbod te omzeilen besloten
de studenten, die werden verge
zeld door een aantal academici, één
voor één de heuvel te beklimmen,
waarop het regeringsgebouw is ge
legen. De politie trad hierbij niet te
gen de studenten op, maar de vele
aanwezige journalisten werden ge
sommeerd zich te verwijderen.
Volgens de studenten bieden de re
pressieve maatregelen van de rege-
ring-Botha „geen enkele hoop op
een democratische oplossing, maar
zullen ze de gespannen situatie in
het land alleen maar verergeren en
de kansen op vrede verkleinen".
Na afloop van hun protestactie
konden de studenten ongehinderd
terugkeren naar Johannesburg.
WASHINGTON - Gouverneur Mi
chael Dukakis was er dinsdag
avond als de kippen bij om te zeg
gen dat de voorverkiezing in de
staat Connecticut hem een prachti
ge overwinning had opgeleverd.
En oppervlakkig beschouwd is dat
ook zo.
door
Henk Dam
De kleine man met de wenkbrau
wen als tropische rupsen had 58
procent van de Democratische kie
zers achter zich gekregen. Dat was
aanzienlijk meer dan zijn voor
naamste concurrent, Jesse Jack
son. Die had zich met 28 procent te
vreden moeten stellen.
Maar was het wel zo'n mooi re
sultaat voor Dukakis? Om te begin
nen is Connecticut een noordooste
lijke staat en een buurstaat van
Massachussetts, waar Dukakis
woont en werkt. Dat leverde hem al
direct het voordeel van de regiona
le sympathie op. Dukakis hèeft in
alle noordoostelijke staten waar tot
dusver voorverkiezingen zijn ge
houden, gewonnen. En dus was het
niet zo vreemd dat hij dat ook in
Connecticut deed. Het was geen
„prachtige overwinning", maar
een „verwachte overwinning".
Nadere analyse van de cijfers
moeten hem en zijn campagnestaf
vyrder enige zorgen baren. Want
daaruit blijkt, dat Jesse Jackson
niet alleen alle zwarte kiezers ach
ter zich kreeg in Connecticut (zoals
ook overal elders), maar ook 22 pro
cent van de blanke kiezers. Dat is
voor Jackson een record. Nooit
eerder waren blanke kiezers zo
massaal bereid op de zwarte domi
nee te stemmen. Die uitslag be
wijst dat het Jackson is die het
voordeel van „momentum" heeft,
en niet Dukakis.
Wegpoetsen
Voor Dukakis was de overwinning
in Connecticut van groot strate
gisch belang. Hij kon daarmee
enigszins zijn schokkende verlies
in de staat Michigan van een week
eerder wegpoetsen, toen Jackson
hem veruit de baas bleek. Die over
winning van Jackson was een
enorme verrassing en zorgde er
voor dat er binnen de top van de
Democratische partij ineens seri
eus (en flink zenwuachtig) werd ge
sproken over de mogelijkheid dat
Jackson in juli wel eens met de De
mocratische nominatie zou kun
nen gaan strijken.
Voor Dukakis kwam de verkie
zingsuitslag van Michigan op het
slechtst mogelijke moment. Er was
juist een beweging in de partij op
gang gekomen om van de gouver
neur de enige echte kandidaat voor
de nominatie te maken. Want Du
kakis had het in het voorverkie-
zings-seizoen tot dan toe goed ge
daan in het noordoosten, heel be-
Jesse Jackson.
hoorlijk in het zuiden en redelijk in
het midden-westen. Hij leek daar
mee de enige kandidaat (van de vijf
Democraten die toen nog in de race
waren) met een voldoende brede
landelijke basis.
Topfiguren uit de partij, onder
wie de invloedrijke gouverneur
van New York, Mario Cuomo, ston
den klaar om Dukakis hun zegen te
geven. Dat zou hem zoveel positie
ve publiciteit hebben opgeleverd,
dat hij als het ware verder wande
lend naar de eindstreep zou kun
nen gaan. Maar toen kwam Michi
gan. De uitslag in deze belangrijke
industriestaat (de grote autofabrie-
ken zijn er gevestigd) bewees dat
Dukakis er niet in was geslaagd de
pretentie dat hij „de onvermijdelij
ke Democratische presidentskan
didaat" was, waar te maken.
Jackson bleek die titel met ten
minste evenveel recht van spreken
te kunnen opeisen. Want niet al
leen won hij in Michigan; de resul
taten van alle voorverkiezingen tot
dusver lieten (en laten ook nu nog)
zien, dat Dukakis en hij praktisch
gelijk staan. Dat maakte de Demo
cratische top voorzichtig. Na de
uitslag van Michigan publiekelijk
Dukakis steunen, zou kunnen wor
den uitgelegd als een anti-Jackson
zet. Zoiets kan de partij, die voor de
eindoverwinning bij de presidents
verkiezingen van november afhan
kelijk is van de zwarte stemmen,
zich niet veroorloven.
Twijfel
En dus moest Dukakis het zonder
die steun doen en heeft hij nog
steeds grote zorgen. Want de twij
fel over Dukakis' kandidatuur is
toegenomen. Hij heeft een hoop
mee: een geoliede organisatie, veel
geld, een grote bestuurservaring,
intellect, kennis, een evenwichtig
karakter. Maar hij mist iets vitaals.
Dukakis mist namelijk vuur, pas
sie. Hij is zelfs uitgesproken saai.
Naar hem luisteren, is ongeveer
even spannend als naar een voor
dracht van het telefoonboek gaan.
Het is het soort man dat „Indirecte
belastingen in Zweden" als vakan
tieliteratuur meeneemt.
Dat was altijd al een manco in
een land waar politiek nu eenmaal
als één deel inhoud en een min
stens even groot deel theater wordt
gezien. Maar nu het uitgerekend
Jackson is, die als zijn voornaam
ste uitdager is overgebleven, valt
het des te meer op. Want Jackson is
één en al passie, een groot rede
naar, een man die mensen werke
lijk emotioneel weet te raken. De
dorre, intellectualistische Dukakis
is, vergeleken met Jackson, zo
bleekjes dat hij haast niet meer te
zien is.
Daarin heeft Dukakis' overwin
ning in Connecticut geen verande
ring gebracht. Volgende voorver
kiezingen zullen pas duidelijk ma
ken of hij werkelijk afstand van
Jackson kan nemen. Twee van die
verkiezingen worden daarbij van
eminent belang. Volgende week
dinsdag wordt in de staat Wis
consin gestemd. Dat ligt naast Mi
chigan en als Dukakis er zou verlie
zen van Jackson, dan zou dat op
nieuw een hele grote klap zijn. De
peilingen geven Dukakis nog de
leiding, maar Jackson loopt in.
Nog belangrijker is de voorver
kiezing van New York, op 19 april.
Dukakis heeft om te beginnen de
pech dat een andere blanke kandi
daat, Albert Gore, New York heeft
uitgezocht voor een laatste offen
sief. Dat doet Gore omdat er in
New York veel gedelegeerden (255)
te verdienen zijn, en om gedele
geerden gaat het allemaal. Wat zou
kunnen gebeuren is dit: Gore doet
het redelijk, ten koste van Duka
kis. Jackson is daarvan de profi
teur en haalt de meeste stemmen.
Dat scenario moet de Democrati
sche partij nu al stevige hoofdpijn
bezorgen. Dukakis zou dan met
minder gedelegeerden voor de par
tijconventie kunnen eindigen als
Jackson. Jackson heeft al gezegd
in dat geval de nominatie te zullen
opeisen. Dus wat moeten de Demo
craten dan doen? Peilingen zeggen
nog steeds keihard dat Jackson, als
zwarte kandidaat, geen schijn van
kans zou hebben tegen iemand als
George Bush, de nu zekere Repu
blikeinse presidentskandidaat.
Maar als de Democraten Jackson
zijn nominatie zouden onthouden
(en de partijregels staan ruim
schoots manipulatie toe), dan
stemt geen zwarte kiezer meer op
de Democraten en wint Bush ook.
De guillotine of de strop, dat is de
keus.