Israël grendelt de
bezette gebieden af
VERBIJSTEREND
Leger Panama pakt oppositie hard aan
Gephardt staakt strijd
om het presidentsschap
Geheime dienst Russen
zware slag toegebracht
Armeniërs blijven staken
Moordaanslag Zuid afrik a
in hoofdstad buurland
DINSDAG 29 MAART 1988
Vrees voor Palestijnse acties op herdenkingsdag
WASHINGTON - Terwijl steeds
meer Democraten denken dat Jes
se Jackson wel eens de nominatie
van hun partij zou kunnen winnen,
heeft één van diens concurrenten,
de afgevaardigde Richard
Gephardt, zich gisteren uit de race
naar het Witte Huis teruggetrok
ken.
door
Henk Dam
Het werd algemeen verwacht dat
Gephardt, die eerder dan elke an
dere Democraat aan zijn presiden
tiële campagne begon, ermee zou
stoppen na de voor hem teleurstel-
v.» v AA_A lende resultaten van de voorverkie-
gen dat niemand er in of uit mag. De maatregel is genomen met het oog op de 'Dag van het gJlfouderf^DezeMlchlg?n werd
Land', morgen, een belangrijke Palestijnse herdenkingsdag waarvoor grootscheepse de
monstraties zijn aangekondigd.
TEL AVIV (GPD) Het Israëlische leger heeft de Westelijke Jordaanoever en de Gaza-
strook voor een periode van drie dagen tot 'gesloten militair gebied' verklaard. Dat wil zeg-
Verbazing over
openlijke
kritiek Chinees
Volkscongres
SINGAPORE (GPD) - Voor het
eerst in de geschiedenis van het
Chinese communisme hebben
de afgevaardigden, tijdens de
zitting van het Nationale Volks
congres (het parlement), open
lijk stelling durven nemen te
gen het beleid van de regering.
Onder de verbaasde blikken
van westerse diplomaten en
journalisten, die de vergade
ring mochten bijwonen, ston
den gisteren vijf afgevaardig
den op om voor de microfoon
hun bezwaren kenbaar te ma
ken tegen het personeelsbeleid
van de regering. Een vrouwelij
ke afgevaardigde onthield zich
van stemming toen een motie
in stemming werd gebracht,
iets wat ook nog nooit eerder is
vertoond in de geschiedenis
van het Congres.
Een andere unieke gebeurte
nis is dat niet één van de zeven
commissie-voorzittters una
niem werd gekozen. Een afge
vaardigde, een naar China over
gelopen voormalig lid van de
Taiwanese regering, kreeg veel
bijval van zijn collega's toen hij
zich erover beklaagde dat de
voorgedragen voorzitter van de
commissie voor onderwijs en
gezondheid te oud was.
In het verleden werd het con
gres beschouwd als een bejaard
instituut' van ja-knikkers. De
openlijke oppositie volgt ech
ter op oproepen vanuit de top
van de communistische partij,
die nog altijd de dienst uit
maakt, voor vrijere debatten en
meer openheid in de regering.
Buitenland kor
Sikhs
In een dorp in de deelstaat Punjab
in India zijn door een aanslag van
extremistische sikhs tien mensen
om het leven gekomen. Het geweld
had plaats tijdens een bruilofts
feest, zo deelde de politie mee. De
slachtoffers in het dorp Kada Vid-
han waren de bruidegom, vier kin
deren, a
Dwangarbeid
Een zwarte, voormalige Zuidafri-
kaanse militair is in Zambia ver
oordeeld tot 50 jaar dwangarbeid
wegens spionage voor Pretoria. De
32-jarige Isiah Moyo uit Johannes
burg werd schuldig bevonden aan
het verzamelen van geheime infor
matie over Zambiaanse strategi
sche installaties en over het hoofd
kwartier van het ANC in Lusaka.
Volgens de aanklager had Moyo tot
taak in het ANC te infiltreren en
werd hij begeleid door een Zuid-
afrikaanse legerofficier.
Verzoening
De Libische leider Gadhafi heeft
gezegd dat hij de troepen langs de
grens met Egypte terugtrekt. Een
dergelijke maatregel zou een onge
kend gebaar van verzoening zijn
sinds de twee landen 16 jaar gele
den in onmin raakten. „Ik wil je
gens het Egyptische volk en leger
benadrukken dat de Libische oos
telijke militaire zone eindelijk zal
worden opgeheven zonder tegen
prestatie van Egypte te verlangen,
zei hij. Gadhafi verklaarde ook dat
Libië geen geweld zou gebruiken
om de Egyptische regering ten val
te brengen of te bewegen tot opzeg
ging van het vredesakkoord met Is
raël.
Kernproeven
Frankrijk zal behalve Mururoa nog
een eiland in de Stille Oceaan in ge
bruik nemen voor het houden van
kernproeven. Schout-bij-nacht
Pierre Thireaut heeft verklaard dat
voor de krachtigste ondergrondse
proeven het eiland Fangataufa zal
worden gebruikt. Dat eiland ligt
ongeveer 20 zeemijlen van het atol
Mururoa, waar de Fransen sinds
1975 al zo'n 90 ondergrondse kern
proeven hebben genomen. Vol
gens Thireaut is tot de verhuizing
besloten om te voorkomen dat de
rotsbodem van Mururoa tezijner-
tijd barsten zou gaan vertonen als
gevolg van de explosies.
Vanunu
De wegens hoogverraad en spiona
ge tot 18 jaar gevangenisstraf ver
oordeelde Israëlische kerntechni
cus Mordechai Vanunu heeft bij
het Hooggerechtshbf in Jeruzalem
beroep aangetekend. Een justitieel
woordvoerder verklaarde dat het
beroep van de 34-jarige Vanunu
„wegens overbelasting van het hof
mogelijk pas over verscheidene
maanden kan worden behandeld".
In de hele Gaza-strook geldt vanaf
gisteravond tien uur tot vrijdag
ochtend drie uur een uitgaansver
bod. De Arabische bewoners van
de Westelijke Jordaanoever zijn in
hun bewegingen beperkt tot eigen
stad of dorp. De maatregel geldt
niet voor joodse kolonisten, die
ook vrij van en naar Israël kunnen
De Israëlische radio citeerde gis
teravond een hoge militaire bron,
die de stap omschreef als buitenge
woon, maar noodzakelijk ter voor
koming van ongereldheden. Vol
gens dezelfde bron zijn de maatre
gelen volkomen legaal. Hoewel de
bewoners van de Gaza-strook drie
dagen lang in hun huizen moeten
blijven, ligt het in de verwachting
dat ze een paar maal gedurende
korte tijd inkopen mogen doen.
In de afgelopen weken zijn af en
toe delen van de Westelijke Jor
daanoever tot verboden gebied
voor de pers verklaard. Maar de
nieuwe maatregel betekent dat
journalisten drie dagen lang vol
strekt geen toegang hebben tot de
gebieden. Het leger heeft een voor
stel gedaan voor een 'pool-sys-
teem', waarbij een kleine groep
media-vertegenwoordigers onder
begeleiding van militairen op be
paalde plaatsen mag rondkijken.
Het was gisteravond nog niet be
kend of de Israëlische pers dat aan
bod zal accepteren. Maar de voor
zitter van de buitenlandse persver
eniging heeft de suggestie al met
kracht van de hand gewezen omdat
het, zei hij, een 'gevaarlijk prece
dent' zou scheppen.
De Israëlische autoriteiten zijn al
enkele weken geleden begonnen
met de voorbereiding van de afslui
ting van de bezette gebieden. Ze
maken zich ernstig zorgen over in
vloed van de Palestijnse opstand
op de 800.000 Arabieren binnen Is
raël. De maatregel lijkt vooral be
doeld om contact tussen de beide
groepen Arabieren in deze dagen te
voorkomen. De 'Dag van het Land'
was aanvankelijk een strikt Israë-
lisch-Arabische aangelegenheid,
een protest tegen grootscheepse
landonteigeningen door de Israëli
sche overheid in de jaren zeventig.
Maar de laatste jaren is het vooral
een solidariteitsdag met de Pales-
tijnen in bezet gebied.
Intussen tilt Israël zwaar aan de
recente ontmoeting tussen de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Shultz, en twee leden
van de Palestijnse Nationale Raad.
Premier Shamir zei dat gisteren tij
dens een speciale zitting van de
Knesset, het Israëlische parlement.
Shultz sprak afgelopen zaterdag
met twee Amerikaanse hooglera
ren van Palestijnse afkomst. Bei
den zijn lid van de Palestijnse Na
tionale Raad, een soort PLO-parle-
ment in ballingschap. Shamir om-
gehouden. Deze industriële staat
bij uitstek geschikt terrein
voor de boodschap waarop
Gephardt zijn campagne baseerde:
dat het tijd wordt voor protectio
nistische maatregelen tegen lan-
me". den die hun grenzen niet voor
De premier riep op tot eenheid Amerikaanse produkten openstel-
binnen de regering tegenover het len.
Amerikaanse vredesinitiatief voor Maar zelfs de arbeiders van de
het Midden-Oosten en tegenover autofabrieken in Detroit die, ge-
„de rellen in de gebieden". Israël, zien het grote aantal Zuidkoreaan-
zei hij, zal nooit afwijken van de se en Japanse auto's dat de Ameri-
principes die zijn neergelegd in de kaanse markt overspoelt, extra
Camp David-akkoorden en nooit ontvankelijk
instemmen met een internationale
conferentie zoals voorgesteld door
minister Shultz.
Gephardts
boodschap zouden moeten zijn,
stemden niet op hem. Gephardt
eindigde in Michigan op een derde
plaats, na de verrassende i
Jackson en gouverneur Dukakis.
„Het is tijd geworden om mijn
campagne te stoppen", aldus
Gephardt gisteren, die aankondig
de dat hij vanaf nu campagne zal
voeren voor het behoud van zijn ze
tel in het Huis van Afgevaardigden.
Inmiddels heeft de Democraat
op wie sinds de verkiezing in Mi
chigan alle ogen zijn gericht, Jesse
Jackson, gisteren gezegd ervan uit
te gaan dat hij de Democratische
nominatie krijgt, als hij bij de voor-
verkiezingen ook de meeste gede
legeerden wint. Jackson reageerde
daarmee op allerlei stemmen in de
Democratische partij die steeds
hebben beweerd, dat Jackson de
nominatie niet kan krijgen, omdat
anders verlies bij de presidentsver
kiezingen van november al van te
voren vast staat.
Tot zaterdag dachten maar wei
nigen dat Jackson werkelijk kans
maakte op de nominatie. Maar na
zijn verrassende winst in de indus
triestaat Michigan, met z'n relatief
geringe percentage zwarten, is die
perceptie veranderd. In de Ameri
kaanse kranten werden gisteren tal
van topfiguren uit de Democrati
sche partij aangehaald die, zij het
bijna allemaal anoniem, nu wel be
reid waren te zeggen dat er „een
klein, nog nauwelijks denkbaar
kansje" begint te ontstaan dat
Jackson toch de nominatie op zijn
naam gaat schrijven.
Eén van de Democraten die wel
voor zijn zienswijze durfde uit te
komen, is de verkiezingsexpert
Paul Maslin uit Washington. Hij zei
tegen de New York Times: „De
partij bevindt zich in een buitenge
woon opmerkelijk eindspel. Als
deze man (Jackson) meer gedele
geerden heeft dan wie dan ook, hoe
kunnen we hem dan niet nomine
ren? Maar aan de andere kant: hoe
kunnen we hem wel nomineren?"
De grote verliezer van de gebeurte
nissen van zaterdag was gouver
neur Dukakis uit Massachussetts,
die, in gedelegeerden gerekend,
nog samen met Jackson aan kop
staat. Maar Dukakis is nu in moei
lijkheden.
De resultaten in Michigan en eer
der in Illinois hebben zijn geloof
waardigheid aangetast en hij zal
het nu bij volgende voorverkiezin
gen echt heel goed moeten doen
Richard Gephardt.
wil hij zich de grote bedreiging die
Jackson is gaan vormen, van het
lijf houden. Dukakis heeft één ge
luk: de eerstvolgende voorverkie
zing vindt over precies een week in
de staat Connecticut plaats. Die
staat grenst aan zijn staat Massa
chussetts, dus Dukakis heeft er het
voordeel van de regionale sympa
thie.
UITBUNDIG WELKOM VOOR VS-SOLDAAT
KARLSRUHE (AFP/DPA/Rtr/U-
PI) - De Westduitse contraspionage
heeft vorige week zes personen
aangehouden op verdenking van
spionage voor de KGB, de geheime
dienst van de Sovjetunie. Er is
sprake van „de zwaarste slag voor
de KGB sinds de Bondsrepubliek
(in 1949) gesticht werd", zo heeft
procureur-generaal Kurt Rebmann
gisteren meegedeeld.
Op Westduits verzoek hebben de
Zwitserse autoriteiten verder in
Bern een 40-jarige ingenieur aange
houden. De in de Bondsrepubliek
aangehouden personen zijn een in
Wenen geboren zakenman, een Co
lombiaan die in de DDR gestu
deerd heeft voordat hij zich als in
genieur in de Bondsrepubliek ves
tigde, een Sovjet-emigrant die via
Israël naar de Bondsrepubliek ge
komen is en drie in Rusland gebo
ren mannen van Duitse afkomst.
Zij hebben jarenlang technologi
sche en industriële geheimen en in
lichtingen over de Westduitse poli
tiek en over inwoners van de
Bondsrepubliek aan de KGB door
gespeeld, aldus Rebmann.
De procureur-generaal van de
Bondsrepubliek gaf opening van
zaken over een omvangrijke opera
tie die de Westduitse contraspiona
ge vorige week donderdag en vrij
dag op ettelijke plaatsen heeft uit
gevoerd. Zij doorzochten 33 objec
ten en hielden tien mensen aan.
Van hen zijn er vier weer vrijgela
ten, maar die worden nog wel in de
gaten gehouden, aldus Rebmann.
In de kring van de Westduitse
contraspionage houdt men het er
op dat de reeks aanhoudingen van
vorige week bewijst dat men de za
ken weer op orde heeft na de klap
die het overlopen naar de DDR van
Hans-Joachim Tiedge in 1985 ver
oorzaakt heeft.
Geheimen die met name aan het
Oostblok zijn doorgegeven, zijn
blauwdrukken en constructieteke
ningen van de NAVO-straaljager
Tornado en van de EFA, het nieu
we Europese gevechtsvliegtuig
voor de jaren '90 waaraan de
Bondsrepubliek, Italië, Spanje en
Groot-Brittannië werken.
Terwijl de Amerikaanse soldaten gisteren uit Hondu- vandaag voortgezet. Aan de orde zou zijn: het vaststel
ras terugkeerden en hen een warm onthaal van familie Ion van de bestandszones waar de Contra's zich. moeten
en echtgenotes wachtte, liepen de besprekingen tussen verzamelen en hun wapens moeten inleveren. Intussen
de Nicaraguaanse regering Sandinisten) en het verzet hebben zich op enkele plaatsen weer schermutselingen
(Contra's) vast. Struikelblok was de uitwerking van voorgedaan tussen militairen en Contra's. Contra-lei-
het vorige week overeengekomen bestand. De Contra's der Calderon verklaarde dat dat aan communicatie-
willen pas de wapens neerleggen wanneer de regering problemen lag en dat het heel wat moeite kost om alle
de democratische hervormingen heeft doorgevoerd die verzetsstrijders te overtuigen van de noodzaak van een
zij voorstaan. vredesakkoord met de regering.
De besprekingen werden echter niet afgebroken, maar (foto ap>
MOSKOU (AFP/Rtr) - In Stepana
kert, de hoofdstad van de Armeen
se enclave Nagorno Karabach in de
Sovjet-republiek Azerbajdzjan, is
gisteren opnieuw op grote schaal
gestaakt. Volgens de regerings
krant Izvestija lag het werk i
ren naar de fabrieken en bedreig
den zij werkwilligen. De krant
schreef dat de stakingen in het ge
bied, waarvan de overwegend Ar
meense bevolking aansluiting wil
bij Armenie, de overheid al zeven
miljoen roebel (byna 20 miljoen
aantal zijde- en schoenenfabrieken gulden) aan gederfde inkomsten
stil, terwijl ook in een onderne- heeft gekost,
ming voor elektronische onderde
len werd gestaakt. Verder bleven
veel leerlingen weg van school en
brachten moeders hun kinderen
niet naar de peuterscholen.
Volgens de Izvestija hielden jon
geren bussen tegen die op weg wa-
De Sovjetautoriteiten publiceer
den gisteren een decreet dat in een
reeks maatregelen voorziet om de
sociaal-economische situatie in
Nagorno Karabach te verbeteren.
JOHANNESBURG (GPD) werd door Zuidafrikaanse ballin-
Zuidafrikaanse commando's heb
ben gisterochtend in alle vroegte
een aanval uitgevoerd op een huis
in Gaborone, de hoofdstad van het
buurland Botswana. Volgens de
Zuidafrikaanse legerautoriteiten
zijn hierbij vier ANC-terroristen
om het leven gebracht. De Zuid
afrikaanse aanval van gisteren in
Garabone was de derde in driejaar.
Een legerwoordvoerder in Preto
ria bevestigde later op de dag dat
tot de aanval was besloten omdat
vanuit het bewuste huis aanslagen
op Zuidafrika voorbereid zouden
worden. De vier slachtoffers zijn
volgens Zuidafrika allen ANC-ter-
roristen. Ze werden met kogels om
het leven gebracht waarna hun li
chamen met benzine werden over
goten en in brand gestoken. De au
toriteiten in Gaborone meldden
dat twee van de slachtoffers vrou
wen waren die de nationaliteit van
Botswana hadden.
Volgens ooggetuigen wist een
vrouw te ontkomen. Omwoners be
vestigden dat het huis bewoond
gen. Ze vertelden ook, dat de c
mando's bij hun aanval gebruik
hadden gemaakt van een auto met
een Zuidafrikaans nummerbord en
dat ze later door een helicopter wa
ren opgehaald. Mogelijk is er door
de bewoners van het huis ook te
ruggeschoten.
Het Zuidafrikaanse legeropper-
bevel verdedigde de aanval met te
verwijzen naar recente aanslagen
in Zuidafrika door het ANC. „De
acties van afgelopen vrijdag en
vandaag bewijzen ten overvloede,
dat ANC- terroristen via de buur
landen Zuidafrika infiltreren. Wij
hebben onze buurlanden herhaal
delijk gewaarschuwd, dat ze erop
toe moeten zien, dat dit niet meer
gebeurt en dat we anders gedwon
gen zijn om het recht in eigen hand
te nemen".
Zowel de Amerikaanse regering
als de Verenigde Naties, bij monde
van secretaris-generaal Perez de
Cuellar, hebben de Zuidafrikaanse
militaire actie in Botswana krach
tig veroordeeld.
BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF
t) Niet in Utrecht, wèl in Haarlem verkrijgbaar.
Leden van de Panamese oproerpolitie belagen een demonstrant, (foto api
MEXICO (GPD) Het Panamese
leger heeft de afgelopen nacht een
vijftigtal oppositieleiders en bui
tenlandse verslaggevers opgepakt.
De meefete journalisten zijn inmid
dels weer vrijgelaten.
Eerder op de dag sloeg de para
militaire oproerpolitie een protest
mars van duizenden mensen in het
centrum van de hoofdstad Panama
uit elkaar. Ondanks alle bedreigin
gen van regering en leger bleven
banken, fabrieken en supermark
ten gisteren opnieuw gesloten. De
begin vorige week begonnen sta
king zal doorgaan totdat generaal
Noriega is verdwenen, aldus de or
ganisatoren van het protest.
Na het harde optreden tegen de
anti-Noriega-mars, omsingelden
militairen en veiligheidsagenten in
burger het Marriott-hotel in het
hartje van de stad Panama. Opposi
tieleiders hadden in dat hotel een
persconferentie gepland. Maar
voordat het zover kwam, werd het
gebouw bestormd door de Norie-
ga-gezinde troepen.
In de lobby werd iedereen met
een camera apart genomen. Films,
geluidsbanden, apparatuur, alles
werd in beslag genomen. Vervol
gens begonnen de militairen het
hele hotel te inspecteren, verdie
ping na verdieping, kamer na ka
de militairen zijn afgevoerd. De
Nationale Burgerkruistocht, de
bundeling van conservatieve oppo
sitie-partijen en ondernemers die
de afgelopen weken zijn hoofd
kwartier in één van de kamers van
het hotel had gevestigd, gelooft dat
er ongeveer twintig leiders van de
organisatie zijn opgepakt.
Vannacht werden er ook nog tien
buitenlandse journalisten vastge
houden. Een verslaggever van het
Amerikaanse televisie- station
CBS zou zodanig zijn mishandeld,
dat hij met een paar gebroken rib
ben in een ziekenhuis is opgeno-
Generaal Noriega zelf heeft on
dertussen afwijzend gereageerd op
een nieuw initiatief om tot een op
lossing voor de Panamese crisis te
komen. Het gaat om een poging
van de Costaricaanse president Os
car Arias en de Spaanse premier
Felipe Gonzalez, die op het ogen
blik een bezoek brengt aan Mid-
den-Amerika.
Beiden lieten gisteren weten dat
ze de Venezolaanse ex-president
Carlos Andres Perez hebben ge
vraagd om te proberen de verschil
lende partijen in Panama rond de
onderhandelingstafel te krijgen.
Marcos McGrath, de Panamese
aartsbisschop zou de uiteindelijke
bemiddeling op zich moeten ne
men. Gonzalez herhaalde tijdens
zijn verblijf in Costa Rica het
Spaanse aanbod om politiek asiel
aan Noriega te verlenen.
