65 jaar symbool voor
betrouwbaar bouwen^v
UIT DE OUDE DOOS..
Perfecte opvulling van
het geblakerde
gat-van-de-Donkersteeg
Gelukkig.het is zo ver!
"Bik en Breedeveid? Aan het einde van de rit is
fijne partner!" het tot in de details merkbaar.
65 jaar overbrugd
met kostelijke
herinneringen...
ADVERTENTIE
Toen Leiden in die koude win
ternacht opschrok van een van
de gevaarlijkste binnenstad-
branden van de laatste jaren en
in het kille licht van de volgende
ochtend pas goed bleek hoe ont
redderd de Donkersteeg er bij
lagzagen burgers en autoritei
ten de toekomst maar somber in.
Eigenaren en huurders, maar
ook de gemeente, zagen zich voor
een gigantische taak geplaatst,
die alleen maar door vin
dingrijkheid en flexibiliteit tot
een goed einde kon worden ge
bracht.
Nu het karwei zo goed als geklaard is,
mag men rustig zeggen dat alle be-
Zorgvuldige begeleiding...
Je merkte het aan alles, dat men - on
danks het feit dat de heropening van
de Presburg Schoenenzaak met rasse
schreden naderde - de tijd nam om
aandacht aan zelfs de geringste de
tails te besteden. Want het hele team
wil een goed stuk werk opleveren. En
dat niet alleen aan de Donkersteeg-
zijde, waar het publiek geconfron
teerd wordt met een herboren win
kelfront. Maar ook de nieuwe achter
gevel aan de Stille Mare moet er per
fect uit komen te zien, juist omdat de
ze een zeer opvallend accent in het
beeld van de Leidse binnenstad
In nauwe samenwerking
soepel opgelost...
Men begrijpt, dat er bij het realiseren
van zo'n toch niet gemakkelijk kar
wei regelmatig problemen opduiken.
Architect van Velzen van het bureau
van Manen schrijft de desondanks
toch goede gang van zaken voor een
groot deel toe aan de instelling van
z'n aannemer Bik en Breedeveid. Ze
waren trouwens geen onbekenden
voor elkaar. Van Velzen bouwde al
trokkencn zich van hun beste kant
hebben laten zien. Leiden kan tevre
den zijn met deze restauratie die ook
de Stille Mare een stukje nieuw ge
zicht heeft gegeven.
Architect gaf
een gunstige
wending aan het geheel...
In eerste instantie stelde de gemeente
als voorwaarde, dat de restanten van
de voorgevel gerestaureerd moesten
worden en dat van sloop geen sprake
kon zijn De architect diende naast de
gevraagde oplossing echter ook een
alternatief plan van totale nieuw
bouw in. Na enige tijd wikken en we
gen ging de gemeente toch met deze,
wat beter hanteerbaarder oplossing
accoord. En nu, aan het einde van de
rit, is eigenlijk iedereen daar blij mee.
De gevel is dus totaal gesloopt, tot in
de kelder, hetgeen weer speciale
voorzieningen vergde ten aanzien
van de fundering van de belendende
ETOS.
De binnenstad van Leiden is name
lijk voor het grootste gedeelte "op
staaf' gebouwd en dat wil zeggen dat
er niet geheid is,- maar dat men de
Bik en Breedeveid, in 1923 van start
gegaan, werd ook op zeker moment
geconfronteerd met dat opvolgings
probleem omdat de kinderen Breede
veid voor andere richtingen kozen.
De zoon van Bik kwam wel in het be
drijf en voert nu de directie. Voor de
huidige opvolging het hij vier jaar ge
leden de jongere van den Akker aan
getrokken, welke nu als mede direk-
tielid. De dagelijkse leiding heeft, zo
dat de voortgang van het bedrijf ook
voor de toekomst weer een bredere
basis heeft gekregen. Een rustig ge
voel, met name voor de ploeg van
zo'n 70 medewerkers maar ook voor
de opdrachtgevers.
Een bedrijf met een
aparte sfeer en aanpak...
Men kan het karakter van een bedrijf
vaak feilloos aflezen aan het perso
neelsbestand. Als daar, zoals bij Bik
eerder een winkelpand met B B in
België en ook architect van Manen,
die inmiddels ook aan het gesprek
deelneemt, kan beamen dat hij goede
ervaringen met deze bouwers heeft,
o.a. bij een villa in Oegstgeest.
'Je voelt je bij deze mensen echt comforta
bel. Ze lossen de problemen zelf wel ge
stroomlijnd op en leiding én medewerkers
hebben een grote betrokkenheid bij het werk.
Niet bepaald het soort dal de hele dag op de
klok kjkt. Integendeel, ze bieden zelf wel
aan er nog even extra tegenaan te gaan, ook
op de zaterdagen..."
Aparte aanpak als het een
winkelpand betreft...
Bij het bouwen van winkels geldt nog
sterker dan in andere gevallen dat de
openingsdatum heilig is. Daar ba
seert de zakenwereld zijn eigen plan
ning op en men wil geen dag verkoop
missen door welke vertraging dan
ook.
"Bik en Breedeveid heeft z'n eigen strakke
planning en houdt zich daar stipt aan. Het
is dus niet zo verwonderlijk dat deze aanne
mer zo vaak de opdracht krijgt winkels te
bouwen en te verbouwen. Alen kent de pro
blematiek als weing anderen en men heeft de
fundering op de ijzerhoudende of
klci-laag in de zandige bodem laat
steunen. Zoals hier in de Donker
steeg komt het daar op neer, dat de
gebouwen min of meer tegen elkaar
hangen. Men kan wel nagaan wat er
dan gebeurt als er zo'n gat valt... Dit
effect werd nog verergerd door de ex-
door in de kelder wegspoelen van de
ETOS-fundcring dreigde. Er werd
besloten het nieuwe pand wel een pa
lenfundering te geven en gezien de
ouderdom van de belendingen wer
den deze palen ingeboord in plaats
van geheid.
Ook aan de Stille Mare kant gaf de
architect de stoot tot wat nu tot stand
is gekomen. Hij maakte een variant
op de voorgevel in twee kleuren bak
steen. En daar ging de Welstands
commissie in eerste instantie beslist
niet mee accoord. Ook hier won het
plan langzamerhand steeds meer
voorstanders, zodat dit uiteindelijk
toch werd uitgevoerd. En nu ro'cmt
een ieder dat mooie geveltje...
Weinig werkelijk echte
problemen...
Afgezien van altijd wel opduikende
en Breedeveid weinig verloop in is.
moet het arbeidsklimaat wel goed
zijn. De mensen die hier werken zijn
voor het overgrote deel al vele jaren
in dienst en vaak gaat het van vader
op zoon over. Dat leidde tot een op
vallend groot aantal jubilarissen; 30
en 50-jarige jubilea zijn hier schering
en inslag.
Ook de relatiekring is erg "hokvast".
Waar Bik en Breedeveid eenmaal
voor gebouwd heeft komt men er bij
latere gelegenheden steeds weer te
rug.
redelijk voldaan gevoel...
organisatie daarop gericht. Ook wij van
bureau van Manen staan niet vreemd tegen-
eventualiteiten tijdens zo'n karwei,
mag men stellen dat toen de eerste
meningsverschillen eenmaal uit de
weg waren geruimd, de bouw een
voorspoedig verloop had. Het tijd
schema voor het Presburg en Sweet
heart gedeelte werd stipt gehaald, de
woningen (2 boven Presburg, 1 bo
ven Sweetheart en 1 aan de Stille
Mare) worden direct aansluitend af
gewerkt en na het afvoeren van mate
riaal, gereedschappen en de directie-
keet zullen de Donkersteeg en de Stil-
Moderne bouw op historische grond...
Twee willekeurige voorbeelden: van
het complex aan de Zoeterwoudse-
weg (Koninklijke Sanders/Praxis),
ooit door B B gebouwd, wordt
thans ook de uitbreiding weer door
deze firma gerealiseerd.
Zij bouwde overigens bijna alles in
deze hoek: de Hollandse Constructie
Groep, de Groenteveiling om er maar
een paar te noemen.
Het Gewestelijk Arbeidsbureau aan
de Oosterkerkstraat werd door B B
in 1968 neergezet. Daar moet nu ver-,
bouwd worden: weer door Bik en
Breedeveid.
over de specifieke eisen die het realiseren van
winkelpanden stelt. Zo ontwerpen wij lan
delijk voor C&A: ook voor de Leidse vesti
ging aan de Haarlemmerstraat maakten
wij de plannen.
Weinig problemen, ook niet
met de instanties
In het begin kwam de herbouw in de
Donkersteeg wel wat traag op gang.
De belangrijkste reden vormde de af
wikkeling van de verzekeringsproce
dure. De grond bleek aan niet minder
dan vier eigenaren te behoren, elk
dus met hun eigen verantwoordelijk
heid ten aanzien van de herbouw. En
dat werkte niet altijd even soepel...
De Gemeente Leiden had er natuur
lijk het grootste belang bij dat deze
gapende wond zo spoedig mogelijk
geheeld zou worden. De gebruikelij
ke formaliteiten, die vaak het realise
ren van bouwplannen kunnen vertra
gen, werden in dit geval dan ook met
de nodige souplesse afgewikkeld.
Ook met de interieurarchitect Zwan-
ziger, die tekende voor het winkel
beeld binnen het opgeleverde casco,
was een -uitstekend samenspel.
"En wat Bik en Breedeveid betreft zijn we
nog steeds heel content met de ontspannen
sfeer waarin alles met een zekere gemoede
lijkheid tot stand komt. zonder dat dit ooit
in slordigheid of ongeïnteresseerdheid ont
aardt.
En dat werkt geweldig fijn, je kunt dan be
ter op schema blijven en het komt de kwali
teit ten goede..."
Ie Mare hun stadskernfunktie beter
dan ooit kunnen vervullen. Want dat
we hier in de oude binnenstad zitten
bleek wel uit de vele archeologische
vondsten, die wetenschappers en
amateurs na het slopen en openleg
gen wisten te bemachtigen. Hun aan
wezigheid stoorde wel eens, maar
vormde ook geen werkelijk probleem.
Met name het feit dat de gevel op
nieuw opgetrokken mocht worden
gaf in de bouw meer armslag en be
vorderde efliecicnt werken. Het oude
complex bestond in feite uit drie ver
schillende panden met de nodige ni
veauverschillen en dat kon nu ade
quaat opgevangen worden.
De eigenaar FOCAS BEHEER, het
architectenbureau van Manen en ju
bilerende aannemer Bik en Breede
veid kunnen met reden trots zijn op
deze nieuwe realisatie, waar winke
lend publiek en winkelstand, maar
eigenlijk iedereen die Leiden een
warm hart toedraagt veel genoegen
aan kunnen beleven.
Duidelijk gekozen voor
bepaalde richting...
In de vooroorlogse jaren heeft B B
zich ook met woningbouw bezig ge
houden, o.a. in de Professorenwijk.
Maar deze tak van activiteiten heeft
men welbewust laten vallen toen de
relatiekring een duidelijk ander ka
rakter ging krijgen. Veel kerken ën
kloosters, maar vooral oo,k winkels.
Deze laatste sector leidde tot een
vorm van specialisme op dit heel spe
ciale gebied: een uiterst strakke plan
ning, onwrikbaar vastgelegde opleve
ringsdata en bij verbouwingen zo
kort mogelijk dicht. Dat stelt bepaal
de eisen aan de organisatie en vraagt
een aparte mentaliteit van alle mede
werkers.
Van modezaken tot
supermarkets...
en het nodige daartussen.
Bik en Breedeveid heeft o.a. veel voor
Albert Heijn gebouwd in deze regio.
Bcvrijdingsplein, Sassenheim en de
verbouwing in Oegstgeest.
Maar opvallend is het marktaandeel
in de modesector. Voor de VVitte-
vecn-docjiter "ZIJ", bijvoorbeeld,
bouwt B.& B zo ongeveer in half Ne
derland en voor "HIJ" Herenmode
in het Westen van ons land en alles in
België.
Maar ook Leo Horn, V&D en de ge
vel van de voormalige "Vergulde
Turk", Henny's Rits, Amice en nu -
heel recent de zaak van Presburg en
het fleurige luxe snoepwinkeltje van
Sweetheart aan de Donkersteeg.
Over deze herbouw van de brand
schade kunt u op deze pagina nog
wat meer lezen. Dat leed is nu ten
minste ook weer geleden
De oude Heer Breedeveid" zou best hl
hele pagina kunnen vullen mebde vaak
anekdotisch getinte verhalen uit die pe
riode van 65jaar dat Bik en Breedeveid
Wij worden in zijn sfeervolle Koets
huis in Warmond min of meer over
spoeld met foto's, tekeningen en sail
lante details over uitgevoerde werken en
de mensen waarmee hij te maken heeft
Zijn eerste werk was wat dat betreft al
meteen goed raak: het Kindertehuis van
de zusters Cannelietessen. Deze Duit
se Kloosterorde uit Pommerenin Lei
den gevestigd ongeveer waar zich nu de
uitbreiding van de Schouwburg be
vindt, verstrekte de opdracht in 1923.
Tijdens het werk blokkeerde de Duitse
regering de deviezenhandel i.v.m. de
uiterst precaire positie van de Mark,
zodat de zusters niet aan geld konden
komen. Bouwer en leveranciers hebben
dus nogal wat moeite gehad hun centen
binnen te krijgen. De heren reisden
daar zelfs een keer voor naar Limburg.
De Moeder Overste van het klooster al
daar vond het een beetje overdreven dat
men voor zo'n bagatel helemaal uit
Leiden kwam en zij ging voor de ver
moeide reizigers snel een omelet bak
ken. Breedeveid smikkelde die smake
lijk op, maar Bik had geen trek, wik
kelde het baksel in z'n zakdoek en
propte het in z'n zak. Vlak daarop
kwam de zorgzame vrouw de kamer
binnen en trok prompt de verkeerde con
clusie: wat had die man een trek... ze
ging er gauw nog een voor hem maken.
En zo aanvaardde Bik de terugreis met
in elke zak 'n omelet-
Alles is overigens best op z'n pootjes te
recht gekomen. Dat bleek wel vele jaren
later, toen er verbouwd moest worden.
Moeder Overste was de coulance van de
firma: niet vergeten en zonder soesa en
het aanvragen van vergelijkende offer
tes ging de opdracht zonder meer naar
Bik en Breedeveid. Op die lieden kon je
bouwen.
De firma heeft zich trouwens vaak op
het Kerkepad begeven. In totaal werden
Zeker zo'n 10 a 15 kerken gebouwd,
waaronder de Petruskerk aan de Lam-
menschansweg. Ook kloosters behoor
den tot de opdrachten, zoals die in Zoe-
terwoude en in liet witte Limburgse
stadje. Thorn. Daar kreeg Breedeveid
op een ochtend bij binnenkomst van de
pas in functie zijnde abt een cognacje
aangeboden. De fes stond tussen z'n
voeten onder z'n pij. Wel wat vroeg,
opperde Breedeveid. "Ja,- maar ik heb
vannacht om half drie de vroegmis gele
zen (daar gebruikelijk voor de boeren,
die vroeg op het land begonnen), dus ik
heb er al wat opzitten..."
Nog zo maar 'n greep uit een bewogen
verleden: Toen de Leidse studenten in
1930 een lustrum te vieren hadden, ging
men - groots opgezet, zoals dat in die
dagen gebruikelijk was - een massale
opvoering van "De Vliegende Hollan
der", gebaseerd op het verhaal van het
Vrouwtje van Stavoren, op de planken
Zetten. Die planken waren in dit geval
een gigantische vlonder op de Kaag,
compleet met Kasteel, voorplan en ha
ven, groot genoeg om zo'n 300 spelers
en figuranten de artistieke ruimte te ge
ven. In het scenario stond dat dit eiland
op een gegeven moment door het was
sende water verzwolgen zou worden,
iets dat je met Kaag moeilijk voor el
kaar kunt krijgen. Maar de vin
dingrijkheid van B B stond ook toen
al voor niets. Het hele spul hing met
rossen aan een aantal kolommen en als
de heren studenten nu maar niet te aan
geschoten waren om op het juiste mo
ment die trossen door te hakken, dan
verdween het eiland statig in de golven.
Het lukte één student natuurlijk toch
om zich met het met het door de firma
ter beschikking gestelde bijltje fors in
de knie te hakken... Er waren drie
voorstellingen gepland, dus B B
moest toch nog wel het hele spul twee
keer optakelen. Om verdere ongelukken
en storingen te voorkomen, zettfi men er
toen maar een paar personeelsleden bij,
die ook als Vikingfiguranten verkleed
moesten worden. Overigens heeft de op
zichter weinig tot het welslagen bij
kunnen dragen, want liij lag na een
drinkwedstrijd met een van de corpsle
den ergens in het riet, waar hij pas na
geruime tijd werd gevonden...
1923: die eerste opodracht in
Leiden. De man met de strohoed
is de "oude Heer Breedeveid "die
ons zijn herinneringen prijsgaf...
Naast -kerken en kloosters had het bou
wen van winkels ook al vroeg de be
langstelling van de firmanten. Zo werd
over het hele land de bouw en verbouw
voor de toondertijd bekende Delftse si
garenfabriek van Hillen uitgevoerd,
waaronder het smalste winkelpandje
(iets meer dan een deur breed) aan het
Amsterdamse Damrak. En het totaal
verzakte hoekpand aan de
Nieuwemarkt in Rotterdam, waar
B B het klaarspeelde het geheel met
van een scheepswerf geleende oliedruk
vijzels zó op te krikken, dat ook de ko
zijnen weer keurig in het lood kwa-
De heer Breedeveid houdt het werk de
laatste jaren wel voor gezien. En dat
mag ook best, na zoveel welbestede ja-
Als een mens in deze tijd 65 jaar wordt is dat niet al
leen een mijlpaal in z'n leven, maar teven ook het slot
van zijn of haar aandeel in het arbeidsproces. Men
"geniet" dan AOW en wat leuke kortingen met de 65
pas en men bouwt de activiteiten langzamerhand
af.
Bij bedrijven ligt dat anders, daar streeft men naar
continuïteit en opvolging en dat brengt soms wel
problemen met zich mee.
Gewoon een
Toen we op het afgesproken uur in de bouwkeet op het werk
Donkersteeg binnenvielen, waren we nog even getuige van een
van de laatste bouwvergaderingen. In een opvallend ontspan
nen sfeer zaten daar de opdrachtgever FOCAS BEHEER, de ar
chitect C. van Velzen en twee man van de aannemer Bik en
Breedeveid de laatste puntjes op de i te zetten.
...Bik en Breedeveid was al vroeg met winkelbouw bezig. Zoals
hier, in Rotterdamvoor de toondertijd grote klant Hillen...
