eg illezen
Vrolijk Olympisch tijgertje
Jongerenblad
ïi
DENEMARKEN
WANTJE
Winkelhulp
Sharpeville
Welk beroep
kies ik?
Abortus maakt veel jonge
slachtoffers in Kenya
atcePteren tn 4cb- zo'n
lüUiLK J.ÜAL. JJ
PAGINA 9
ACHTERGROND
PAGINA VOOR JONGEREN
Eindredactie Paul de Tombe
Het tijgertje Hodori, de Olympi
sche mascotte, heeft het voor het
zeggen in Seoul. Zijn grappige
portret prijkt in de meeste etala
ges en de poppetjes- petjes-. T-
shirts en speldjes-industrieën
draaien op volle toeren. Ook de
drukkerijen blijven niet achter;
er zijn al duizenden posters ge
drukt.
Al jaren bouwt Seoul aan zijn
Olympische arena's en het daar
bij behorende dorp. Zaterdag 17
september is in zicht. Korea gaat
zich straks trots presenteren aan
de wereld.
gewezen als toekomstige Olym
pische stad begon de organisatie
allereerst met het werken aan
een mascotte en een embleem.
Hodori werd de mascotte.
Voor westerlingen een mis
schien wat eigenaardige keuze,
maar voor Korea bijna voor de
hand liggend. De tijger is een
vertrouwde figuur in de vele Ko
reaanse legenden. Ook in de
volkskunst is de Koreaanse tij
ger een inspiratiebron. In tegen
stelling tot zijn meer westelijk op
de aardbol opererende woeste
neef, is de 'Koreaanse tijger, al
thans in de sprookjes, het toon
beeld van hulpvaardigheid voor
de mens. Bovendien is hij een
onderhoudende humorist, met
wie heel wat af te lachen valt. Dat
beeld koestert de Koreaan van
zijn locale tijgers. De werkelijk
heid is natuurlijk anders. Ook de
Koreaanse tijger is een verscheu-
De markt voor jongerenbladen
lijkt nog niet verzadigd. De Vere
niging M50 heeft een nieuw ma
gazine gelanceerd: Choice, 'een
jongerenblad voor doordenkers'.
Het tijdschrift is bedoeld voor
jongens en meisjes tussen de 15
en 18 jaar. Choice wordt gratis
verspreid via docenten maat
schappijleer van middelbare
scholen.
Choice is de titel van een serie
uitgaven waarin steeds actuele
zaken worden aangekaart. Het
verschil met andere jongerenma
gazines is dat dit blad als (maat-
schappij-llesmateriaal gebruikt
kan worden.
Het eerste nummer van Choice
is gweijd aan man/vrouw-ver
houdingen. In het blad worden
relaties van alle kanten bekeken,
hoe dat vroeger was, hoe het in
ander culturen gaat en wat jon
geren van nu over de verschillen
de relatievormen denken.
De uitgever van het blad is
M50, een instelling die zich be
zighoudt met de algemene en en
politieke vorming van jongeren.
Choice verschijnt drie keer. per
jaar en is gratis te bestellen bij
M50, Oudegracht 139 bis, 3511
AJ Utrecht, tel. 030-333494.
rend dier, bij wie je beter uit de
buurt kunt blijven.
Het Olympische poppetje is
een parmantig knuffeldiertje
met een hoedje geworden. Het
Koreaanse publiek was gevraagd
ideeën voor een leuke naam aan
te dragen en uit 2295 inzendin
gen werd uiteindelijk Hodori ge
kozen.
Eigenlijk is de naam inhoude
lijk niet briljant. Ho komt van tij
ger en dori is het verkleinwoord
voor een man. Tijgermannetje of
tijgerventje werd het dus. Op zijn
hoofd draagt Hodori een 'sang-
mo', een hoedje dat bij een
folkloristische boerendans
wordt gedragen. Door zijn locale
betekenis is Hodori veroordeeld
een mascotte voor binnenlands
gebruik te blijven. Al zullen de
buitenlandse bezoekers van de
Spelen natuurlijk allemaal een
Hodon-speldie. -shirt of -petje
-mee terug naar hun vaderland
Sinds de laatste Olympische
Spelen in Los Angeles zijn er
twee sporten bijgekomen, tafel
tennis en tennis. Dat brengt het
totaal in Seoul op 23 sporten. Dat
zijn: boogschieten, atletiek, bas
ketbal, boksen, kanovaren, wiel
rennen, paardensport, scher
men, voetbal, turnen, handbal,
hockey, judo, roeien, schieten,
zwemmen, tafeltennis, tennis,
volleybal, gewichtheffen, wor
stelen, zeilen en de moderne vijf
kamp.
Verder zijn er wat demonstra
tiesporten, zoals baseball en da
mesjudo. Ook badminton zal te
zien zijn, maar heeft het ook nog
niet tot Olympische sport ge
bracht. Hetzelfde geldt voor
bowling.
Hodori bepaalt zich overigens
tot de 23 officiële Olympische
sporten. In al die hoedanigheden
prijkt het sportieve tijgertje op
speldjes, petjes en T-shirts. Maar
ook als traditioneel danser komt
hij voor. Zelfs als aristocraat uit
de lang vervlogen tijden van de
Chosun Dynastie. En als bruidje,
wat een biologisch wonder mag
heten.
NOL VAN BENNEKOM
Al staat de zomer nog niet direct
voor de deur, het is wel hoog tijd om
de vakantie te bespreken. Er zullen
ook dit jaar weer duizenden jonge
ren over de grens trekken en velen
voor het eerst zonder hun ouders.
Het is soms lastig om een ge
schikte bestemming te kiezen. 'Weg
wezen' is een rubriek die een (be
knopte) beschrijving geelt van een
aantal vakantie-oorden binnen Eu-
Voor meer informatie kun je te
recht bij de bekende reisorganisa
ties in de Randstad.
Veel stranden met duinenrijen
overgaand in fjordenkusten,
glooiende landschappen, vak
werkboerderijen, middeleeuwse
stadjes en overal herinneringen
aan het verre viking-verleden.
Alleen in Denemarken vind je
zoveel verschillende landschap
pen in zo'n klein oppervlak vere
nigd. De gastvrije Denen zijn dan
ook trots op hun land. Soms is
het een beetje Nederland en dan
weer Zweden of Noorwegen.
Een soort overgangsgebied tus
sen Europa en Scandinavië.
Denemarken bestaat uit het
schiereiland Jutland (Jylland),
100 bewoonde eilanden en 383
onbewoonde eilanden. De be
langrijkste bewoonde eilanden
zijn Seeland (Sjaelland), Funen
(Fyn), Lolland, Falster, Als, Lan-
geland, en het veel verder in de
Oostzee gelegen Bornholm. Tot
Denemarken behoren ook de
Faröer eilanden en Groenland.
De enige landgrens is de bijna 68
kilometer lange grens tussen
Jutland en West-Duitsland. Voor
de rest is het land omringd door
water.
De veerboten die tussen de ei
landen varen zijn modern en
goed onderhouden. Toch beteke
nen ze een ernstige vertraging
voor het landverkeer. Vandaar
dat er steeds meer bruggen wor
den gebouwd.
Het land heeft een zeeklimaat
met overheersend westen win
den, net als bij ons dus. Met uit
zondering van een paar kleine af
wijkingen zijn er geen klimaat
verschillen. Daarvoor is het land
te klein. De zomers kenmerken
zich door veel zonneschijn.
Dc komende weken besteedt de
Kits-redaetie aandacht aan het on
derwerp 'bijbaantjes'. Scholieren
vertellen over het hoe en waarom
van hun bijverdienste. Wil je zelf
iets over je bijbaantje vertellen
schrijf of bel dan naar de Kits-rc-
dactie. Postbus 54, 2300 AB Leiden,
tel. r
Remco Bink uit Leiden is 17 jaar
en zit in de laatste klas van het
gymnasium. Sinds twee jaar
werkt hij dagelijks als hulp
kracht in een supermarkt.
"Als je hier begint te werken
krijg je een brochure waar in
staat wat je wel en niet mag. Je
mag bijvoorbeeld geen geld bij je
hebben in de zaak. Een schort
dragen is ook verplicht. Verder
moetje er verzorgd uit zien, geen
vieze haren of zo".
Anders
"Niet echt streng zijn ze. De
chefs staan wel een stapje hoger
dan de rest van het personeel. Ze
eten bijvoorbeeld niet bij ons in
de kantine. Chefs eten meestal
boven, in een aparte kamer. Ze
staan altijd hoger. Je gaat daar
ook anders mee om. Ik vind het
wel logisch dat zij apart eten. Als
een chef aan je tafel komt eten
zou je je ook niet op je gemak
voelen. Dat is gewoon anders. De
chefs zijn wat ouder, zo rond de
40. Misschien is dat het. Het ge
wone personeel is voor het me
rendeel in de 20. Ook op perso-
neelsfeestjes is er altijd een be
paalde scheiding".
'In september doe ik dit twee
jaar en het bevalt me nog steeds
prima. Elke dag werk ik van vier
tot zes. Zwaar? Valt wel mee. Ba
len van school doe ik wel eens
maar van werken niet. Het is hier
ook vrijer dan op school. Eerst
vul ik de zakken bij onder de kas
sa, al het verpakkingsmateriaal.
Dan leeg ik de kassavakken, een
soort vuilnisbakken onder de
kassa. Daarna vul ik wijn en
koek aan. Af en toe werk ik op za
terdag, als er zieken zijn of het is
heel druk. In de vakantie werk ik
hele dagen en dan sta ik meestal
op de koekafdeling klanten te
helpen, ik ben eigenlijk overal
inzetbaar. Op alle afdelingen heb
ik een keer gestaan".
Remco Bink: 'Je moet een klant altijd gelijk geve
"lets anders zou ik niet willen.
Hier heb je voldoende afwisse
ling. Ik heb wel een keer gedacht
om te gaan serveren in een res
taurant. Een paar keer heb ik ge
solliciteerd maar dat werd niks.
Dus toen heb ik er geen aandacht
meer aan besteed".
Brullen
"Achter de kassa staan vind ik
het leukst. Ik sla graag aan. Bij de
koekafdeling is klanten helpen
ook wel eens vervelend. Dan
staan ze aan drie kanten tegelijk
te brullen: ik ben eerst, ik ben
eerst. Meestal is de volgende
klant daar de dupe van, want dan
doe je minder vriendelijk".
"Ik heb er altijd een baantje bij
gehad. Op mijn vijftiende begon
ik met een krantenwijkje en
daarna dit. Mijn broers hadden
ook allemaal een bijbaantje dus
ik vond het normaal dat ik ook
zoiets ging doen".
"Kranten rondbrengen was ik
al gauw zat. Dat wordt echt een
sleur. Elke dag door weer en
wind. Dan kom je weer nat thuis.
Een beroep kiezen is geen peule-
schil. Voor een groot deel van je
leven zit je eraan vast en dan is
het heel belangrijk dat je iets
doet, waar je lol en voldoening in
hebt. Vooral jongeren, die niet
van kinds af aan weten dat ze bij
de politie of bij het theater wil
len, krijgen in de laatste jaren
van hun middelbare schooltijd
de 'beroepskeuzekriebels'.
De keuze is gedeeltelijk zo
moeilijk omdat mensen slechts
een heel klein aantal van de zes
duizend verschillende beroepen
in Nederland (goed) kennen. Een
beetje informatie is dus nooit
weg. De Spectrum Beroepengids
van L. Sanders geeft die informa
tie op een bijzondere manier. In
tegenstelling tot andere beroe
pengidsen geeft de Spectrum-
gids een beeld van de dingen die
je in een bepaald beroep moet
doen en kunnen.
De makers zijn daarbij uitge
gaan van dagboeken van be
roepsbeoefenaren. Soms staat
een gedeelte daaruit ook als om
schrijving bij het beroep afge
drukt. Daardoor kun je je gemak
kelijk een voorstelling van het
werk maken.
De gedachte die hoofdredac
teur Sanders bij het samenstel
len van de gids voor ogen stond,
is dat ieder mens geschikt is voor
meerdere beroepen en dat men
sen zelf de inhoud van hun be
roep bepalen en niet omgekeerd.
Daarom ook nemen de persoon
lijke verhalen en informatie in de
Spectrum Beroepengids een
veel belangrijkere plaats in dan
in andere gidsen.
Heel aardig is ook het hoofd
stuk 'Wegwijzer: welk beroep is
geschikt voor mij?'. Daarin wor
den verschillende 'grondhoudin
gen' van mensen belicht: een
houding die in iemands persoon
lijkheid overheerst en in allerlei
verschillende situaties altijd
weer opduikt. Zo heb je de on
derzoekende, de organiserende,
de verzorgende of de creatieve
grondhouding. In hetzelfde
hoofdstuk wordt kort beschre
ven in welke werkzaamheden
zo'n grondhouding goed van pas
kan komen.
Bij de beroepen wordt kort
weergegeven welke opleiding je
voor een bepaald beroep nodig
hebt. Heel veel woorden zijn
daaraan niet besteed, maar ach
terin de gids is wel een apart
hoofdstuk aan de verschillende
opleidingen en hun beroepsmo
gelijkheden gewijd. De Spec
trum Beroepengids is al met al
een prettig leesbare informatie
bron voor mensen die zich willen
oriënteren op een beroep.
ELS WIEGANT
Denemarken lijkt veel op Nederland met zijn groene weiden en kilo
meters lange zandstranden. (foto p.r.)
Het lieflijke Deense landschap
trekt jaarlijks veel buitenlan
ders. Ook de hoofdstad Kopen
hagen krijgt veel belangstelling
en terecht. De Denen zelf hou
den zich in hun vrije tijd voorna
melijk bezig met watersport,
sportvissen en het strandleven
en dat kunnen de buitenlandse
toeristen er natuurlijk ook doen.
Er zijn genoeg campings en
doordat het land klein is kun je in
korte tijd veel zien.
Denemarken is een duur land,
hou daar rekening mee.
ED PETIT
Mijn broer werkte hier vroeger
als zaterdaghulp. Die hoorde dat
ze iemand nodig hadden. Nou
toen heb ik gesolliciteerd. Na vijf
minuten praten was ik aangeno-
Voorlopig wil ik dit nog zo lang
mogelijk doen want ik weet niet
wat ik hierna wil gaan doen. In
mei ben ik klaar met school maar
wat ik daarna ga doen weet ik
echt nog niet. Als ik ga studeren
wil ik zaterdaghulp worden.
Want anders moet je hier elke
dag heen. Voor een studie heb je
denk ik meer tijd nodig. Mis
schien dat ik na school nog een
jaar hier blijf werken maar niet
full-time. Gymnasium is natuur
lijk nogal een hoge opleiding.
Dat vind ik zonde. Als chef hier
werken? Dat lijkt me wel leuk
ja".
Naar de mond
"Je leert hier met mensen om
te gaan. Ook om mensen naar de
mond te praten. Je moet een
klant altijd gelijk geven, ook al
weet je dat hij ongelijk heeft.
Soms is dat moeilijk. Dan hou
den ze vol dat een bepaald artikel
in de aanbieding is. Je kunt er
wel een chef bij halen maar die
zegt dan ook: geef die dertig cent
maar. Wel vervelend natuurlijk,
want het personeel weet natuur
lijk beter wat in de aanbieding is
en niet".
"Per uur verdien ik vijf gul
den, dus per maand krijg ik zo'n
200 gulden. Zakgeld krijg ik
sinds ik werk niet meer. School
spullen en kleding betalen mijn
ouders wel, maar daar koop ik
zelf veel bij. Kleding is mijn hob
by, ik'maak veel zelf'.
"De helft van mijn geld geef ik
uit, de andere helft gaat naar
mijn Zilvervlootrekening. Dan
heb je later tenminste wat achter
de hand. Een beetje royaal leven
vind ik wel fijn en dat kan met
wat ik nu verdien".
ERNA STRAATSMA
NAIROBI (UPI)- Het Oost-Afri
kaanse land Kenya heeft de
grootste bevolkingsgroei ter we
reld. Door het gebrek aan ge
boorteregeling raken veel meis
jes al op heel jonge leeftijd zwan
ger en worden vele, vaak levens
gevaarlijke abortussen uitge
voerd.
Hoewel abortus in Kenya ille
gaal is, ondergaan elk jaar onge
veer 3500 meisjes alleen al in het
Kenyatta Ziekenhuis in Nairobi
de ingreep. De meesten worden
opgenomen op de afdeling voor
spoedgevallen, nadat ze zijn ge
opereerd met behulp van primi
tieve instrumenten in clandestie
ne klinieken. Per dag worden
daar twee teenagers, die in le
vensgevaar verkeren, opgeno-
Pogingen om de snelle ver
spreiding van 'kinderzwanger
schappen' en illegale abortussen
te voorkomen lopen vast door
gebrek aan geld en door onwil
van de Verenigde Staten en an
dere hulpverlenende landen.
"Washington heeft ons opgedra
gen ons helemaal niet met vraag
stukken over 'kinderzwanger
schappen' bezig te houden", zegt
een woordvoerster van het Ame
rikaanse bureau voor internatio
nale ontwikkeling in Nairobi.
"Het is een onderdeel van
Reagans' politiek om niet mee te
werken aan abortussen".
Te jong
Gezondheidswerkers
dat seksuele voorlichting aan
jongeren ook wordt belemmerd
door de vrees om Amerikaanse
subsidies te verliezen. Ook druk
van maatschappelijke en gods
dienstige groeperingen in Kenya
zelf staat die campagne in de
weg. Een ongehuwd meisje
krijgt, al zou ze daar zelf om vra
gen, hoogstwaarschijnlijk geen
voorbehoedsmiddelen. Niet om
dat het illegaal is, maar omdat de
verpleegster die recepten uit
deelt waarschijnlijk zal zeggen:
6a naar huis, je bent te jong.
De mogelijkheid om in kenya
een veilige abortuis te laten ple
gen is er wel maar dat kost dan
wel ongeveer 7000 Kenyaanse
shillings (ongeveer 450 gulden).
Dat is 50 dollar meer dan het ge
middelde jaarinkomen van een
Kenyaan. Meisjes en vrouwen
die na een amateuristische abor
tus in het ziekenhuis terecht ko
men kampen meestal met infec
ties en interne bloedingen. Vaak
hebben ze een abortus laten ple
gen met behulp vart breinaalden
of plastic isolatietape, dat van
een elektrische draad is gehaald
en andere instrumenten. Het
komt voor dat dat ingebrachte
voorwerpen wekenlang in het li
chaam zitten. Sommige vrouwen
proberen een abortus te veroor
zaken door iets in te slikken,
maar gewoonlijk sterven zij aan
het spul dat ze ingenomen heb
ben. De meeste doktoren in de
Kenyaanse ziekenhuizen willen
zulke praktijken liever niet met
de pers bespreken, vanwege de
Amerikaanse subsidie-politiek.
"Als je hiervan in Amerika ver
slag doet, zullen ze zeggen, dat
wij abortussen plegen en dan ko
men we helemaal zonder geld te
zitten", zegt een arts van het Ke
nyatta Ziekenhuis.
JOHANNESBURG - Honderd
duizenden zwarte Zuidafrika
nen hebben maandag het
bloedbad in Sharpeville her
dacht. Zo'n 28 jaar geleden
kwamen 69 vreedzaam demon
strerende zwarten om het le
ven doordat de Zuidafrikaanse
politie plotseling het vuur op
hen opende. Omdat dit voorval
volgens de zwarte Zuidafrika
nen nooit meer vergeten mag
worden, bleven ze massaal van
hun werk of school weg.
Maandag reden er geen bus
sen en treinen in de hoofdstad
van Zuidafrika en Pretoria.
Chauffeurs en machinisten
legden cén dag het werk neer.
Slechts op enkele plaatsen was
er sprake van incidenten. Zo
moest de Zuidafrikaanse poli
tie in Durban met traangas in
grijpen toen demonstranten
vier bussen met werkwilligen
met benzinebommen bestook
ten. In de zwarte woonwijk So-
weto werd een bus met vrou
wen en kinderen aangehouden,
die op weg was naar de be
graafplaats van Sharpeville.
Daarin zat ook Winnie Mande-
la, de echtgenote van de beken
de vrijheidsstrijder en anti-
apartheidsactivist Nelson
Mandela.
Op 21 maart 1960 opende de
Zuidafrikaanse politie het vuur
op een menigte mensen die
protesteerde tegen de pasjes-
wet. Het was de bedoeling van
de Zuidafrikaanse regering
met die pasjes mensen zomaar
te kunnen oppakken en naar
een provincie te verbannen. Na
de moord op de demonstranten
braken er talloze rellen uit.
Met spanning werd er naar de
Sharpeville-herdenking uitge
keken. Vorige week vrijdag
riep een groot aantal organisa
ties, die tot het verboden Vere
nigd Democratisch Front
(UDF) behoren, in een pagina
grote advertentie op om Shar
peville met een eendagsstaking
te herdenken. De tekst in de
Engelstalige dag- en weekbla
den werd echter zo gemaakt
dat je er niet precies uit kon op
maken dat het om een staking
ging. Dat deden de schrijvers
van de advertentie bewust,
want het is in Zuidafrika na
melijk verboden om te staken.
Uit het wegblijven van de
meeste zwarte Zuidafrikanen
bleek echter dat de boodschap
wel was overgekomen.
De politie, die wel vermoed
de dat er op 21 maart demon
straties zouden worden geor
ganiseerd, liet van te voren we
ten met groot materieel in de
zwarte woonwijken te zullen
patrouilleren. Dit. om de men
sen die wel naar hun werk wil
den gaan, te beschermen, aldus
de politie. Er deden zich echter
geen ernstige incidenten voor.
De meesten bleven gewoon een
dagje thuis. De massale weg-
blijfactie van de zwarte bevol
king werd door de anti-apart-
heidsactivisten als een groot
succes beschouwd.
MARJOLIJN IN 'T HOUT
Ja to&v ik ivtf 'in m
-te pakken eft mbjekien
keff-ie m #i... snik..
hooit .M leven is oom te
hu eeuw hj het en i*o# ]e Gewoon
levtri e/l...
Klein Vfebeltie... arm </èrtje...
l i.:.. U/aPG+ tri/ici- lii
zo Klein..
- slik.-
■zo klein...
ivee&t naast Niks...
Gisteren rtob d.apLJ/^0
Woi'jk aan't pücnüc
z'mri...
(Wordt vervolgd)
