'Als er vaten liggen,
vinden we ze beslist'
<=P
DE TUDL
VAN T
Speurtocht naar Alphense gifbelt begonnen
Bouw uitkijktoren bovenop
vuilnisbelt op laag pitje
Noordwijkse
horeca gaat
mogelijk
eerder dicht
PAGINA 8
W 3
REGIO
MAANDAG 21 MAART 1988
ALPHEN AAN DEN RIJN - Zien is geloven in Alphen. Aan de illegaal in het Alphense
recreatiegebied Zegersloot gedumpte hoeveelheid van 100.000 of zelfs 150.000 vaten met
giftig afval wordt alom nog steeds zeer betwijfeld. In opdracht van de provincie Zuid-Hol
land is het afgelopen weekeinde een nieuw onderzoek begonnen van de voormalige vuil
stortplaats, waarop vorig jaar een golfbaan is aangelegd. De studieresultaten van de elek-
tro-magnetische metingen, alsmede die naar eventueel aanwezige radio-activiteit worden
pas over enkele weken bekend gemaakt.
"Als er grote concentraties metalen
vaten liggen, dan vinden we die be
slist", zo verzekert J. Slegtenhorst,
directeur van het ingeschakelde
Leidse ingenieursbureau Geolo
gie. Op het twintig hectare grote
terrein is een web van lijnen uitge
zet, waarlangs dezer dagen de me
tingen van Geologie worden ge
houden. Het bureau heeft de be
schikking over een vier meter lan-
jaar een soortgelijke tip binnenge
komen bij de Leidse politie. Ge
ruchten over een beperkte illegale
gifstort en het aannemen van
steekpenningen door de stortbaas
dateren van kort na de dumpingen
in 1978/"79. Onderzoek leverde
niets op. Desondanks was de ver
bazing in Alphen groot, toen vorige
week het aantal van 100.000 gestor
te vaten bekend werd. De gemeen-
1
ii
R»
<p
Schematische weergave van élektro-magnetisch onderzoek. Vanuit de
linker zendspoel wordt een magnetisch veld. opgebouwd, dat via de bodem
door de rechter ontvangspoel wordt opgevangen. Als de afstand tussen
beide spoelen groter wordt en de frequentie hoger, kan diep in de grond
worden 'gekeken'. Tot zelfs zestig meter onder de oppervlakte. (tekening
ge staafvormige metaaldetector.
Deze heeft een bereik tot vijf meter
diepte. Tot zestig meter onder de
oppervlakte reikt een detector met
twee afzonderlijke ronde magneet
spoelen. Woensdag arriveert ook
de apparatuur voor het meten van
radio-activiteit.
De provincie heeft 40.000 gulden
voor het onderzoek uitgetrokken.
De beweerde immense milieuver
vuiling in Alphen is vorig jaar sep
tember in een brief gemeld bij de
rijksoverheid. Tevens is eind vorig
te stelt al op 7 maart daarvan op de
hoogte te zijn gesteld.
Vreemd
Het werk op een vuilnisbelt is ge
heel vreemd voor het Leidse inge
nieursbureau. Bij geologie wordt
eerder aan oudere aardlagen ge
dacht. Elektro-magnetisch onder
zoek is slechts een van de vele ma
nieren om in de bodem te kunnen
'kijken'. Bekende methoden van
geofisich onderzoek zijn de boor
gattechniek, hèt seismisch onder
zoek met schokgolven en geo-elek-
trische metingen. Bij de laatstge
noemde techniek gaat het om de
geleidbaarheid van de diverse
aardlagen en eventuele vervuiling,
zoals metalen vaten, zouten en zu
ren. Dat speelt ook bij het tijdbe
sparende elektro-magnetisch on
derzoek op de golfbaan bij Zeger
sloot een belangrijke rol.
Door de zenderspoel gaat een
wisselstroom waarmee een magne
tisch veld wordt opgewekt. De
sterkte van dat veld in de bodem
hangt af van de samenstelling van
de grond. De daadwerkelijke me
ting heeft plaats in de ontvan
gerspoel waarin evenredig met de
veldsterkte op diverse diepten
stroompjes worden opgewekt. De
penetratie is afhankelijk van de on
derlinge afstand van de spoelen en
van de gebruikte frequenties. Be
halve de staafvormige detector die
tot slechts vijf meter diepte reikt,
gebruikt het Leidse bureau appara
tuur met een losse zend- en ontvan
gerspoel.
Directeur Slegtenhorst wil het
Alphense onderzoek in twee fasen
uitvoeren. Met de handzame maar
meterslange staafdetector worden
eerst globale metingen verricht en
in kaart gebracht. Daarbij worden
afstanden aangehouden van twin
tig bij twintig meter. Bij een moge
lijke indicatie van geleidbaar mate
riaal in de bodem wordt het lijnen-
werk verdicht. Op de vijftien meter
hoge heuvel in het gebied gaat het
vooral om de dieptemetingen. In
samenwerking met de provincie
wordt een onbekend aantal gaten
geboord op het terrein. Daar en in
enkele reeds bestaande gaten (voor
grondwaterpeilbuizen) wordt met
Het recreatiegebied Zegersloot in Alphen aan den Rijn was dit weekeinde afgesloten voor het pubiek. (foto anp>
sondes de gamma-straling geme-
Opgraving
De meetgegevens worden met el
kaar vergeleken en daaruit moet
over twee weken blijken of en waar
een opgraving nodig is. Een combi
natie met verklaringen van getui
gen kan ervoor zorgen dat het af
graven van de 'bult' nog nauwkeu
riger gebeurt. Het oproepen van
deze betrokkenen kan alleen op ba
sis van vrijwilligheid, omdat de
strafrechtelijke kant van de milieu
vervuiling sinds vier jaar is ver
jaard. De Alphense gemeentepoli
tie heeft vrijdag en zaterdag al en
kele getuigen gehoord. Alleen voor
het aannemen van steekpenningen
kan iemand na bijna tien jaar nog
worden vervolgd.
Vandaag heeft de politie overleg
gevoerd met het regionale milieu
team van de rijkspolitie dat onder
zoek pleegt naar de handel en wan
del van de Hazerswoudse onderne
mer S. Kemp. Deze sleutelfiguur is
de afgelopen dagen echter onvind
baar. Hij wordt ervan verdacht de
grote hoeveelheid vaten met gif il
legaal in Alphen te hebben ge
dumpt. Het is slechts een van dé
stortplaatsen in Nederland. Kemp
zou ook in België illegaal afval heb
ben gedumpt.
Onder de getuigen zijn omwo
nenden en werknemers van het af
valverwerkingsbedrijf Kemp, als
mede van het loonbedrijf Vos dat
de stort steeds moest afdekken met
grond. Donderdag volgt nader
overleg tussen de gemeentepolitie
en de officier van justitie over
eventuele strafrechtelijke vervol
ging.
ALPHEN AAN DEN RIJN - De
voorbereidingen voor de bouw van
een uitkijktoren op het topje van
de heuvel van de wellicht zwaar
vervuilde voormalige vuilnisbelt in
Alphen staan op een laag pitje. De
Alphense ondernemer J. Zeeman,
grondlegger van een landelijke
winkelketen van textielsuper
markten met zijn naam, schenkt de
toren aan de gemeente ter gelegen
heid van het 25-jarig bestaan van
het concern.
"We wachten eerst het bodemon
derzoek af', aldus W. van de Poel,
directeur van de dienst openbare
werken van de gemeente, die de
bouw van de open piramide, op de
35 meter hoge vuilnisbelt voorbe
reidt. In deze heuvel wordt de aan
wezigheid vermoed van meer dan
100.000 metalen vaten met gif en
licht radio-actief ziekenhuisafval.
Volgens de bouwtekeningen
wordt de fundering van de pirami-
de-vormige uitkijktoren op diverse
plaatsen onderheid. De palen moe
ten dan dwars door het vuilnis en
door de onderliggende kleilaag
worden geslagen. Deze laag houdt
momenteel de meeste vervuiling
tegen. Een ingenieursbureau heeft
voor de gemeente een methode be
dacht waarmee de gaten in de klei
laag met een injecteersysteem als
nog kunnen worden gedicht.
t -m r h/
LEIDSE
KRONIEK OVER
MENSEN EN
GEDANE ZAKEN
Al snel na haar stichting in 1575
werd de Leidse universiteit het
Europese centrum voor de be
studering van de Oosterse af
komstig uit het Midden-Oosten)
talen. Aanvanxelijk werd ten be
hoeve van de studenten in de
theologie alleen het Hebreeuws
gedoceerd, een taal die ze moes
ten kennen omdat het Oude Tes
tament erin geschreven is. Toen
men bij de opening van de uni
versiteit op 8 februari de grootste
moeite had geschikte professo
ren te vinden, gold dat ook voor
het Hebreeuws. Uiteindelijk
werd de Leidse predikant Caspar
van Gendt benoemd, maar het
lijkt zeer onwaarschijnlijk dat hij
ooit colleges gegeven heeft.
In juli 1575 volgde de Duitser
Hermannus Renecherus hem op
en hij doceerde ruim drie jaar in
Leiden totdat hij wegens 'wange
drag' werd ontslagen. De univer
siteit had zich al tevoren tegen
dit verlies ingedekt door in juni
1577 de Zuidnederlander Johan
nes Drusius tot hoogleraar in hef
Hebreeuws, "Chaldeeuws"
Aramees) en Syrisch te benoe
men. Hij was een voortreffelijk
geleerde (hij had in Oxford gedo
ceerd) en het was beslist een ver
lies voor de universiteit toen hij
in 1584 besloot ontslag te nemen
om zijn krachten te wijden aan
de nieuwe in Franeker op te rich
ten universiteit. In die stad bleef
hij tot zijn dood in 1616.
Twee jaar werd er in Leiden
niets aan Hebreeuws gedaan tot
in 1586 Franciscus Raphelengius
(1539-1597) hoogleraar werd. Hij
werd geboren in Lanoy bij Rijs-
sel in Noord-Frankrijk, studeer
de Grieks en Hebreeuws in Pa
rijs en zou volgens een niet te be
vestigen verhaal in Cambridge
colleges hebben gegeven. Zijn le
ven nam een andere loop toen hij
zich in 1563 aanmeldde als cor
rector bij de beroemde Antwerp
se drukker Christoffel Plantijn,
wat dus betekende dat hij het
zetwerk op fouten moest contro
leren voordat het werd afge
drukt. In 1565 trouwde hij met
Plantijns dochter Margaretha.
Bij de gigantische onderne
ming van de meertalige bijbel, de
zogenaamde Biblia regia, die tus
sen 1568 en 1572 werd gedrukt,
bewees hij zijn schoonvader
door zijn grote talenkennis be
langrijke diensten. Toen deze na
zijn verblijf in Leiden van 1583
tot 1585 naar Antwerpen terug
keerde, werd Raphelengius zijn
opvolger als manager van het
door Plantijn gestichte filiaal van
zijn drukkerij en kreeg ook hij de
functie van academiedrukker.
Als zodanig drukte hij enkele
boekjes in het Hebreeuws.
Kans
De universiteit greep de kans
om weer een gekwalificeerd
hoogleraar in het Hebreeuws te
krijgen met beide handen aan en
benoemde Raphelengius al in ju
ni 1586 tot buitengewoon en acht
maanden later tot gewoon hoog
leraar. Het kwam (voor de uni
versiteit tenminste) goed uit dat
hij meer wetenschapsman dan
zakenman en drukker was en dat
hij de zaken steeds meer kon
overlaten aan zijn zonen Frans
en Joost. Zijn belangstelling
breidde zich ook uit tot het Ara
bisch en hij stelde zelfs het eerste
Arabisch-Latijnse woorden
boek samen. Zijn belang voor de
Arabische typografie in de Noor
delijke Nederlanden is cruciaal:
als eerste liet hij een Arabisch al
fabet ontwerpen en snijden zo
dat er nu ook hier in die taal ge
drukt kon worden. Een van de
eerste, weinige stukken dat -
door Raphelengius vertaald -
met zijn nieuwe letters gedrukt
werd was een geleidebrief die
Maurits in 1595 aan Cornelis de
Houtman meegaf op zijn reis
naar Oost-Indië. Hierin wordt
verzocht hem goed te behande
len omdat hij met vriendschap
pelijke bedoelingen kwam.
Ook de Franse geleerde Jo-
sephus Justus Scaliger
(1540-1609), die in 1593 naar Lei
den was gekomen, was zeer in
Oosterse talen geïnteresseerd.
Een van de redenen om uiteinde
lijk na vele smeekbeden van
Leidse kant toch maar te komen
was de aanwezigheid van Raphe
lengius drukkerij, die als een van
de weinige ter wereld in staat
was geschriften te verzorgen
waarin veel citaten in Oosterse
talen voorkomen. Behalve He
breeuws en Arabisch kende Sca
liger nog Syrisch, Ethiopisch en
Perzisch. Hij had al deze talen
nodig om zijn magistrale Opus
Franciscus Rap
helengius, hoogle
raar, en drukker
in het Hebreeuws
en andere Ooster
se talen.
de emendatione temporum
(Werk over het verbeteren van de
tijdrekenkunde), te kunnen
schrijven. Hoewel hij niet ver-
Groot, in de geheimen van de
Oosterse talen ingewijd.
Raphelengius werd na zijn
dood in 1597 als hoogleraar He-
plicht was colleges te geven, was
zijn invloed zeer groot en heeft
hij een aantal veelbelovende stu
denten, onder wie Hugo de
breeuws opgevolgd door Fran
ciscus Junius, die op zijn beurt
vanaf 1602 Guilielmus Coddaeus
als opvolger had. Deze werd in
1619 als Arminiaan geschorst en
in 1621 ontslagen.
Herbergier
Uit deze doorlopende rij van
benoemingen blijkt dat er altijd
aan een hoogleraar Hebreeuws
behoefte was. Hoe was dat ge
steld met de andere Oosterse ta
len en wel in het bijzonder het
Arabisch? Aanvankelijk moes
ten die het doen met een eenvou
dige lector: van 1599 tot 1600 de
uit Polen afkomstige Ferdinan-
dus Philippus "Neophita", dus
kennelijk een bekeerde jood, en
van 1612 tot 1613 de kleurrijke
Jan Teunisz, die na zijn lectoraat
Arabisch onder andere het be
roep van herbergier uitoefende.
Deze heeft wel iets in het Ara
bisch uitgegeven, maar zijn ken
nis, en vooral die van het Latijn,
werd niet al te hoog aangeslagen.
Teunisz werd. opgevolgd door
Thomas Erpenius, wiens komst
een nieuwe fase in de studie van
de Oosterse talen inluidde. (Over
hem en de door hem opgerichte
drukkerij een volgende maal.)
Men hechtte dus wel een zeker
belang aan een docent Arabisch,
maar ze waren niet eenvoudig te
vinden.
Waarin nu precies lag dat be
lang? Niet was, zoals vaak ge
dacht is, de drang mohammeda
nen tot het christendom te beke
ren, waarvoor boeken in hun taal
nodig waren, het hoofdmotief
om Arabisch te gaan onderwij
zen en leren. Veel eerder zal het
verlangen met de Oosterlingen
in hun eigen taal te kunnen on
derhandelen een rol hebben ge
speeld. Vanaf de jaren 1590 wa
ren er regelmatige (handelscon
tacten met de machthebbers
langs de oostelijke en zuidelijke
kusten van de Middellandse Zee,
van wie de Turkse sultan veruit
de belangrijkste was. Zodoende
was met de kennis van het Ara
bisch en andere Oosterse talen-
zeker een economisch belang ge
diend. Maar ook bestond er een
wetenschappelijk gerichte
nieuwsgierigheid naar de talen
en culturen van het Nabije Oos
ten. Westerse geleerden waren
zich er zeer goed van bewust dat
ze daar heel wat konden leren,
niet alleen wat in het Westen aan
Griekse en Romeinse weten
schap verloren was gegaan dat in
het Oosten wel bewaard was ge
bleven, maar ook wat de Arabie
ren zelf zich aan kennis hadden
.verworven op vakgebieden als
geschiedenis, geografie, wiskun
de, in het bijzonder algebra, een
Arabische "uitvinding", (al)che-
mie en medicijnen. Verder was
de kennis van die taal nuttig om
haar met andere te kunnen ver
gelijken, waarbij vooral aan het
Hebreeuws gedacht werd.
De literatuur werd om haar
zelfs wille bestudeerd en de
schoonheid ervan werd ingezien
en gewaardeerd. En ten slotte
speelde ook een religieuze factor
mee. Als je de islam wilde bestrij
den, moest je daarvan goed op de
hoogte zijn en dat kon alleen
maar door kennisname van de
bronnen in de oorspronkelijke
talen.
R. BREUGELMANS
NOORDWIJK - Wanneer de hore-
ca-ondernemers in Noordwijk in
de komende zomermaanden de
overlast van het avondtoerisme
niet weten in te dammen, moeten
de meeste zaken eerder sluiten.
Het college van burgemeester en
wethouders van de badplaats stu
deert momenteel nog op een veror
dening waarin een eventuele aan
passing van de sluitingstijden is
opgenomen.
De gemeenteraad zal zich mor
genavond over een en ander uit
spreken. Al eerder heeft de raad
een motie van CDA en WD aange
nomen om tot vervroeging van de
sluitingstijden van de horeca in de
woonwijken over te gaan. Het col
lege ziet een beperking van de ope
ningstijden als één van de maatre
gelen tegen de overlast van het
avondtoerisme. Het inmiddels in
gevoerde belanghebbenden-parke
ren moet de parkeeroverlast in de
woonwijken terugdringen.
In de huidige algemene plaatse
lijke verordening (apv) is geregeld
dat de diverse gelegenheden om
middernacht moeten sluiten. De
burgemeester mag echter onthef
fing verlenen, zodat de horeca in de
zomermaanden tot twee uur 's
nachts open mag blijven en in de
wintermaanden tot één uur.
Een aanpassing van de sluitings
tijd hoefj volgens het college niet
voor alle horeca-gelegenheden te
gelden. Het is mogelijk in de apv
een onderscheid te maken tussen
de horeca in de woonwijken en die
in het uitgaanscentrum rond De
Grent.
Arbeidsbureau
blijft etnische
groepen helpen
ALPHEN AAN DEN RIJN - On
danks herhaald protest van het be-
drijfsleven, zet het gewestelijk ar
beidsbureau in Alphen dit jaar het
beleid voort dat het moeilijker
maakt om personen van etnische
minderheden te ontslaan. Dit is te
lezen in het beknopte beleidsplan
van het arbeidsbureau.
De positieve discriminatie van
werknemers van etnische minder
heden is in het afgelopen jaar voor
het eerst toegepast. Deze 'remmen
de' maatregel bij het afgeven van
ontslagvergunningen is ingegeven
door de extreem hoge werkloos
heid onder die groepen. Het nieu
we beleid heeft onlangs ook de
steun gekregen van de rijksover
heid. Het arbeidsbureau schrijft:
"Het spreekt daaarom vanzelf dat
ook in 1988 bij de afweging van der
gelijke ontslagaanvragen de slech
te marktpositie van deze bevol
kingsgroepen nadrukkelijk in de
beoordeling wordt meegenomen".
Tegen het beschermende beleid
van het arbeidsbureau zijn diverse
ondernemers in het geweer geko
men. Zij vrezen vergaande inme-
ning van het arbeidsbureau in het
personeelsbeleid van de zelfstandi
ge bedrijven. Bovendien stellen zij
dat andere kansarme werknemers
in de maatschappij de dupe van de
regeling zijn, wanneer uitsluitend
de personeelsleden van etnische
gröépen voor dreigend ontslag
worden behoed.
Oegstgeester en
Rijnsburgse
gewond bij
vechtpartij
NOORDWIJK/LEIDEN - Een 31-
jarige man uit Oegstgeest en een
19-jarige Rijnsburgse zijn zaterdag
avond gewond geraakt bij een
vechtpartij in een discotheek aan
het Picképlein in Noordwijk. De
daders, vier mannen uit Delft, zijn
later in Leiden en in Delft aange
houden.
De vechtpartij ontstond bij het
dansen in de discotheek. Daarbij
werd geduwd en raakten de Delfte
naren geïrriteerd. Tijdens de vecht
partij werd bij de Oegstgeester een
kapot bierglas in het gezicht ge
drukt, met snijwonden in het ge
zicht als gevolg. De Rijnsburgse
liep een snijwond achter haar oor
op.
Omdat de daders uit Delft af
komstig waren, alarmeerde de poli
tie de omliggende korpsen. De
Leidse politie wist bij het station
twee mannen van 20 jaar aan te
houden. Het duo kwam net uit een
taxi en wilde met de trein naar
Delft reizen. De mannen vielen op
omdat op hun kleren bloed van de
slachtoffers zat. Gistermiddag wer
den de andere twee mannen van 22
jaar in Delft door de politie aange
houden.
MAANDAG 21 MAART
Alphen
ledenvergadering van de Ne
derlandse Christenvrouwenbond
in Nabij, Lauraplein, aanvang
20.00 uur.
bijeenkomst Raad van Kerken
over baanloosheid, Opstandings-
kerk, Pr. Marijkestraat 69, aan
vang 19.30 uur.
cursus boetseren in buurthuis
Westerhaven, Emmalaan 45,
aanvang 10.00 uur.
eerste dag expositie Sjef Tobij,
Wim Drion en Peter van Houten in
Katwijk
klaverjassen en jokeren bij
wijkvereniging Molenwijk, aan
vang 20.00 uur
bijeenkomst voor mensen die
problemen hebben met alcohol
gebruik van anderen in hun omge
ving. van 18.30 tot 20.00 uur in het
Leidse Consultatiebureau voor Al
cohol en Drugs, Lange Mare.
bingo-avond bij speeltuinvere
niging Rondom de Maredijk in het
clubgebouw aan de Maredijk,
aanvang 20.00 uur.
Leidse Schouwburg Nationale
opera van Warschau met 'Ludus
Daniels', aanvang 20.15 uur.
kapelzaal K O concert met
een praatje mmv Henk Briër Pia
no, Frank de Groot vidol, aanvang
20.15 uur.
Usse
Artopa, Radio Days een film
van Woody Allen, aanvang 20.30
Valkenburg
ruilavond Valkenburgse post
zegelvereniging in de Kelderzaal
van de Ned. Herv. Kerk van 19.30
tot 22.30 uur.
bingo-avond door Oranjevere
niging "Wilhelmina' aanvang
20.00 uur in t Trefpunt, vredes-
werkgroep houdt avond met als
thema 'het concilliair proces' aan
vang 19.30 uur in het Gemeente
huis.
DINSDAG 22 MAART
Alphen
spelmiddag voor ouderen in
buurthuis Westerhaven, Emma
laan 45. aanvang 14.00 uur.
lampionnenoptocht buurthuis
Westerhaven, Emmalaan 45,
19.30 uur.
lezing over het Hollands
Utrechts Veenweidegebied, kanti
ne openbare werken, Castellum-
straat 2, aanvang 20.00 uur.
Haarlemmermeer
startsein door Burgemeester
van Duist voor de verkoop van zo-
merzegels in het Postkantoor te
Hoofddorp, aanvang 09.00 uur.
Leiden
De Leidsche Vereeniging van
Postzegelverzamelaars houdt
haar maandelijkse bijeenkomst
met dia's over vogels op buiten
landse postzegels, Restauarant
zwembad De Zijl aan de Parama-
ribostraat, aanvang 20.00 uur.
kunstzinnig centrum De Zonne-
boom met paastentoonstelling
van Julia Visser- van Dunne en
AndréLeenders, Laat de Kanter
straat 5.
kinderkledingbeurs in buurt
huis Cornelis Joppensz, woens
dagochtend tussen 9.30 en 11.00
de kleren inleveren, verkoop van
13.30 tot 16.00 uur 's middags,
Oppenheimerstraat 6a.
Leidse Schouwburg Toneel
groep De Tijd speelt 'Pan', aan
vang 20.15 uur.
lezing 'Een nieuwe kijk op het
oude Indië', Kapelzaal K O, aan
vang 20.15 uur.
oecumenisch avondgebed van
19.00 tot 19.30 uur in de Oud-Ka
tholieke Kerk aan de Zoeterwoud-
se Singel.
WOENSDAG 23 MAART
Alkemade
schrijver Leon de Winter sig-
Alphen
verkleed- en dansfeestvoor
kinderen (4-12 jaar) in buurthuis
Westerhaven, Emmalaan 45,
aanvang 14.00 uur, kledingparty
aanvang 20.00 uur.
