Verkiezingen op Puerto Rico: veel passie en lawaai Onderzoek naar IK A-moord op soldaten Israël gaat nog harder optreden CDU-minister Spath behoudt meerderheid Sluiting PLO VN-kantoor in New York MAANDAG 21 MAART 1988 BUITENLAND PAGINA 5 Verslagenheid over lynchpartij LONDEN (GPD/Rtr) - Londen heeft een onderzoek inge steld naar de dood van twee Britse militairen in burger, die zaterdag werden gelyncht en door de IRA werden geëxe cuteerd nadat zij in de Noordierse hoofdstad met hun auto op een begrafenisstoet inreden. De Britse minister voor Noordierse zaken, King, arriveerde gisteren in Belfast om zich van de onderzoeksresultaten op de hoogte te stellen. De Britse premier Thatcher be schreef de moord op de militairen als een daad van weerzinwekkende barbaarsheid, terwijl haar Ierse collega Haughey opriep een einde te maken aan deze afschuwelijke vicieuze cirkel van dood en lijden. De politie was gisteren bezig met het verhoor van drie personen die na het drama werden opgepakt. Het onderzoek richt zich dan ook op de vraag wat de twee mannen bij de begrafenis van IRA-lid Ke vin Brady deden. De militairen in burger raakten met hun auto verzeild in een IRA- begrafenisstoet, werden klemgere den, uit de wagen gesleurd door een woedende menigte, op beest achtige wijze geschopt en afgeran seld en vervolgens doodgeschoten. Het incident vond nauwelijks vier dagen na de bloedige incidenten op het Milltown-kerkhof van de Noordierse hoofdstad plaats. Kevin Brady behoorde tot de drie dodelijke slachtoffers van een geweldsactie van een protestantse extremist, die woensdag voor grote opschudding zorgde bij de begrafe nis van de drie in Gibraltar doodge schoten IRA-leden. Op verzoek van zijn familie gaf Sinn Fein, de politieke vleugel van de IRA, op nieuw aan de autoriteiten de verze kering dat het een rustige begrafe nis zou worden. Zonder ceremo nieel vertoon van de IRA in ruil voor de 'afwezigheid' van leger en politie. Op weg naar het kerkhof kwam er onverwachts een auto aangere den. De twee Britse militairen in burger, die hun route door de be grafenisstoet geblokkeerd zagen, probeerden nog om te keren. Zij werden echter door de snelle ma noeuvres van enkele zwarte taxi's in de rouwstoet, klemgereden. Op eens leek het alsof een golf van hys terie zich van de menigte meester maakte. Mannen sprongen op de auto en begonnen er met ijzeren staven op te slaan en er werd een schot gelost. De twee jongeman nen werden naar buiten gesleurd. Ooggetuigen vertelden dat zij wer den ontkleed en werden geschopt en geslagen. Daarna werden zij in een auto weggevoerd. Hun met ko gels doorzeefde lijken werden later op een nabijgelegen stuk braaklig gend land aangetroffen. De IRA beweert nu dat de twee jongemannen leden waren van de gevreesde en gehate SAS; de com mando's van de Britse Royal Air Force. En dat zij tijdens een ver kenningsoperatie op de begrafe nisstoet waren gestuit. De IRA zei ook de identiteitsbewijzen van de militairen in burger in bezit te heb ben. Het Britse leger in Noord-Ier- land heeft echter verklaard dat de Antwerpen Bij een explosie gisteren in Ant werpen, vermoedelijk véroorzaakt door een gaslek, zijn inmiddels vier doden geborgen. De explosie ver woestte twee appartementen. Een vrouw en kind werden in de loop van gisterochtend gevonden. Nog twee slachtoffers werden in de middag onder het puin vandaan gehaald. Volgens het bevolkingsre gister woonden er tien personen in de woningen. De politie doorzoekt het puin met speciaal getrainde honden. Zelfverbranding Vorig jaar hebben in de Centraal- Aziatische Sovjetrepubliek Oezbe kistan 270 vrouwen zich door zelf verbranding het leven benomen. Dit schreef gisteren een Sovjet- krant in een bericht dat de sugges tie bevatte dat de Islam verant woordelijk is. Sharpeville Zwarte Zuidafrikanen hebben vandaag met een grote staking het bloedbad van Sharpeville her dacht, waar de politie 28 jaar gele den het vuur opende op betogers tegen de pasjeswetten. Daarbij vie len 69 doden. Politieke proteststa kingen zijn verboden, maar de ge woonlijk overvolle bussen en fo- renzentreinen van Soweto naar Jo hannesburg waren vrijwel leeg. De scholen waren nagenoeg verlaten en de winkels in Soweto bleven ge sloten. Raketten De verwijdering van Russische SS-12 raketten uit de DDR is vol tooid, zo heeft het officiële persbu reau ADN gisteren gemeld. De Sovjetunie heeft daarmee in de DDR uitvoering gegeven aan het INF-akkoord dat Moskou en Was hington in december slo.ten en op grond waarvan alle middellange- afstandsraketten worden ontman teld. twee korporaals deel uitmaakten van de verbindingstroepen en op weg waren van een politiepost in Belfast naar hun bases van het Royal Corps of Signal. Tevoren, zo vertelde een woordvoerder van het leger, was de twee militairen goed duidelijk gemaakt dat er weer een IRA-begrafenis plaats vond en dat zij daarmee in hun route naar de basis rekening moesten houden. Er wordt nu een onderzoek ingesteld naar wat de reden kan zijn geweest voor de confrontatie met de begra fenisstoet. Het drama, dat voor een deel door een niets vermoedende fami lie op de televisie kon worden ge volgd, heeft in Groot-Brittannië diepe verslagenheid veroorzaakt. Er heerste tevens een groeiend ge voel van machteloosheid over het alsmaar aanhoudende geweld in de kop van Ierland, die als Ulster deel uitmaakt van het Verenigd Ko ninkrijk. Het staat nu in ieder geval vast dat afspraken met Sinn Fein over rustige begrafenissen in ruil voor politie en militairen nadruk kelijk op de achtergrond, voortaan weer van de baan zijn. In Noordier se kringen wordt zelfs het ontslag van de Britse minister voor Noor dierse zaken, King, en het hoofd van de Noordierse politie geëist. Dit, onder meer door de militante dominee Ian Paisley, die in alles wat er de afgelopen dagen is ge beurd, de boze hand van de Ierse regering in Dublin ziet. TEL AVIV (GPD/Rtr/AFP/DPA/AP) - Israël zal hardere maatregelen nemen te gen de bevolking in de bezette ge bieden als er geen eind komt aan het gebruik van vuurwapens tegen militairen. De Israëlische minister van defensie, Rabin, zei dat gister avond in reactie op de dood van een Israëlische soldaat, eerder op de dag. Het slachtoffer, een 28-jari- ge reservist, werd door twee kogels SAN JUAN - Als een kilo- meterslange slang gleed za terdag de autokaravaan langzaam door San Juan, de hoofdstad van het zonover goten Caribische eiland Puerto Rico. Van heel ver kon je 'm al horen aankomen. De vele honderden auto's lieten al lemaal bij voortduring mer ken dat de claxon het nog deed, en anders waren er al tijd nog de geluidswagens. door Henk Dam In rap Spaans met veel rollende r's klonken uit de luidsprekers wervende teksten die steeds weer neerkwamen op: "Stem op ons morgen". En als de spreker even de keel moest smeren, werd zijn bood schap ijlings afgewisseld door op zwepende salsa-muziek. "Zo doen we dat hier", zei Geor- STUTTGART/BONN (DPA/Rtr/AFP) - De Westduitse Christendemocratische Unie (CDU) heeft gisteren bij verkiezin gen in de deelstaat Baden-Würt- temberg ondanks een duidelijk stemmenverlies haar absolute meerderheid behouden. De CDU kreeg 49,1 procent van de stem men, 1,1 procent meer dan de 48 procent die nodig waren om de meerderheid in het deelstaatspar- lement in Stuttgart te handhaven. De uitslag betekent dat de minis ter-president van Baden-Württem- berg, Spath, zijn doel heeft bereikt zonder liberalen (FDP) of sociaal democraten (SPD-oppositie) te blijven regeren. Baden-Württem- berg is de laatste deelstaat waar de CDU de absolute meerderheid in het parlement heeft. De CDU ging er vergeleken bij de laatste verkiezingen (1984) in de rijkste en op twee na grootste West duitse deelstaat op achteruit. Toen behaalde de partij 51,9 procent. Spath (50), die al zestien jaar de touwtjés in handen heeft in Baden- Württemberg, zei tevreden te zijn over de uitslag. Hij is binnen de in het hoofd getroffen toen hij in Bethlehem op wacht stond. Het is voor het eerst dat er aan Israëlische kant een dode is gevallen in de Pa lestijnse opstand, die nu vijftien weken aan de gang is. Rabin zei verder dat de moord van gisteren de situatie op de Wes telijke Jordaanoever en in de Gaza- strook „zonder twijfel heeft ver slechterd". Niettemin is hij niet ge Belendez, functionaris van de organiserende Popular Democra tic Party (PDP) tevreden. "We hou den van verkiezingen. We houden van politiek. Politiek is onze groot ste nationale sport". De tocht die, op de kaart van San Juan gezien, hemelsbreed niet eens zoveel kilometers besloeg, duurde dik vijf uur voor hij in een chaotische massa-bijeenkomst ein digde. Elders in San Juan werd zater dag rond dezelfde tijd een tweede auto-optocht gehouden. Getoeter, geluidswagens, salsamuziek, alles was hetzelfde. Alleen de vlaggen, die waren anders. Ze waren blauw, de kleur van de New Progressive Party (NPP). Campagne op z'n Caribisch. Veel lawaai, veel passie, veel opgewon den mensen. Alle 3000 politieman nen van Puerto Rico hadden giste ren dienst om ongeregeldheden bij de stembussen te voorkomen. Al cohol mocht nergens worden ver kocht, teneinde het volk nog enigszins kalm te houden. Wie zou ooit hebben kunnen ver moeden dat het spektakel van het afgelopen weekeinde ging om een voorronde met het oog op de Ame- CDU de grootste rivaal van bonds kanselier Helmut Kohl en is vaak als diens mogelijke opvolger ge tipt. De uitslag wordt door waarne mers gezien als een klap voor de CDU, die zijn aanhang heeft zien slinken in vijf van de zes deelstaten waar sinds Kohl in januari 1987 werd herkozen, verkiezingen zijn gehouden. De SPD heeft volgens de defini tieve einduitslag 32 procent be haald terwijl de FDP 5,9 procent kreeg. Voor beide partijen is dat minder dan vier jaar geleden (res pectievelijk 32,4 en 7,2 procent). De FDP reageerde zeer teleurgesteld op het resultaat. Ook voor de Groe nen, die 7,9 procent zouden beha len, liep de aanhang iets terug (acht procent in 1984). bang voor gewapend verzet op gro te schaal, omdat er in de gebieden maar een beperkt aantal wapens voor handen is. Rabin: „Ik geloof niet dat de aanwezige wapenvoor- raad van grote betekenis is, behal ve dan voor het uitvoeren van dit soort terroristische acties. Laten we hopen dat dit een uitzondering is geweest. Als dat niet het geval is zullen hardere maatregelen wor den genomen om het hoofd te bie den aan de opstand onder de bur gers en aan het terrorisme." In Israëlische militaire kringen deelt men de opvatting van Rabin dat de Palestijnen niet over een groot wapenarsenaal beschikken. Maar incidenten zoals dat van gis teren, en de tegenmaatregelen van Israëlische kant, kunnen een nieu we impuls geven aan de opstand. Daarom zijn de zoekacties naar wa pens en explosieven opgevoerd. Gisteravond en de afgelopen nacht heeft het leger op grote schaal huis zoekingen verricht in de Gaza- strook. Daar werd vorige week een technicus van een Israëlisch boor- bedrijf tijdens werkzaamheden voor de gemeente Gaza beschoten en licht gewond. De twee daders, waarschijnlijk in het bezit van kalasjnikov-geweren, wisten te ontkomen. De zoekacties zijn voor de militairen een nogal frustreren de bezigheid. Militaire bronnen zeggen ervan overtuigd te zijn dat er aanzienlijke hoeveelheden wa pens in de strook verborgen liggen. Maar vrijwel de hele voorraad zou zijn ondergebracht in moskeeen en die zijn voor het leger verboden ge bied. rikaanse presidentsverkiezingen? Dukakis? Jackson? Gore? Ro bertson? Die namen kwamen er in het Puerto Ricaanse verkiezings circus niet eens aan te pas. Carlos WASHINGTON (AP) - De caucus (een soort voorverkiezing) in de Amerikaanse staat Kansas voor de verkiezing van de Democratische presidentskandidaat is zaterdag gewonnen door Michael Dukakis. Dukakis kreeg in Kansas 278 afge vaardigden achter zich, Jesse Jack son 235, Albert Gore 125 en Ri chard Gephardt slechts 12. Maar in South Dakota kreeg Gephardt 44 procent van de stemmen en Duka kis 31. Gephardt kreeg daarmee 9 afgevaardigden achter zich en Du kakis 6. Romero Barcelo, lijsttrekker van de NPP, en Miguel Hernandez Agosto, van de PDP, dat waren de grote mannen. Straatinterviews maakten zater dag duidelijk dat de gewone kiezer eigenlijk geen idee had wat hij één dag later in het stemhokje moest doen. "Op wie ik ga stemmen? De CDU krijgt 66 zetels (68 in 1984); de SPD 42 (41); de Groenen tien (9) en de FDP zeven (8). Vol gens de nieuwe verdeling van de zetels telt het parlement in 1988 125 afgevaardigden. In 1984 waren het er 126. De opkomst lag op 72,8 pro cent. De neo-nazistische Nationaal Democratische Partij (NPD) zorg de voor de grootste verrassing met het behalen van 2,1 procent van de stemmen. Ook andere extreem rechtse groeperingen hebben gis teren hun aanhang zien groeien. De opleving van extreem-rechts wordt gezien als het meest opval lende kenmerk van deze verkiezin gen. "Het is verontrustend", zo rea geerde SPD-kandidaat Spöri. "De ze groei aan de extreem-rechtse Tijdens een rumoerige en emo tionele bijeenkomst hebben verte genwoordigers van de Arabische minderheid in Israël gisteren be sloten tot een algemene staking op 30 maart, de dag die onder de Pa lestijnen bekend staat als Landdag. De Israëlische autoriteiten ver wachten op die dag grootscheepse Palestijnse demonstraties, zowel binnen Israël als in de bezette ge bieden. De Israëlische autoriteiten heb ben een nieuwe snelrecht-procedu re ingevoerd. Voortaan kan iedere bevelvoerend officier mensen voor tenminste een half jaar in admini stratieve hechtenis laten nemen. Strafverkorting is niet mogelijk. Tot dusver konden dergelijke maatregelen alleen door een mili tair tribunaal worden genomen. Als reactie op het toenemend ge bruik van molotov-cocktails door betogers hebben Israëlische mili tairen sinds gisteren toestemming om gericht te schieten op werpers van brandbommen. Tot dusver werden traangasgranaten en rub berkogels gebruikt en mocht in het uiterste geval met scherp worden geschoten op de benen. Premier Shamir van Israël wil dat Saudiarabië zich ontdoet van Chinese raketten die in staat zijn met een kernlading Israël te tref fen. Shamir, die momenteel een be zoek brengt aan de VS, heeft tegen over Amerikaanse regeringsfunc tionarissen verklaard dat zijn land de raketten beschouwt als een groot gevaar. Geen idee. Op de kandidaten onder de foto van Miguel", zie een leraar. Puerto Rico mocht gisteren, als deel van de Verenigde Staten, voorverkiezingen houden met het oog op de komende bezetting van het Witte Huis. Maar eigenlijk ging het alleen maar om de lokale poli tiek. Het zit als volgt in elkaar. De twee grote politieke partijen van Puerto Rico, de PDP en de NPP, stelden elk gedelegeerden verkies baar. Die gedelegeerden zullen in de zomer, tijdens de allesbepalen de conventies van de Democrati sche en de Republikeinse partij, hun stem uitbrengen. Waar het dus bij de verkiezingen van gisteren in Puerto Rico eigen lijk om ging, was hoeveel stemmen de PDP en de NPP, die over een reeks van jaren gezien elkaar onge veer in evenwicht houden, behaal den. Die partijen hebben een funda menteel andere kijk op Puerto Ri co's toekomst, en dat verklaart voor een deel naast gewoon La tijns temperament waarom de gemoederen zo hoog oplopen als er verkiezingen voor wat dan ook zijn. kant is een uitdaging van de West duitse democratie". Gezien de kiesdrempel van vijf procent heeft geen van de extremistische partij en een zetel kunnen verwerven. Volgens politieke deskundigen is deze ontwikkeling te wijten aan de ontevredenheid van de boeren. Uit ongenoegen over Kohls EG-be- leid, waarbij zij de bondskanselier ervan beschuldigen hun belangen te verwaarlozen, hebben zij het CDU verlaten voor de meer rechtse splinterpartijen. De Bondsrepu bliek is in de eerste helft van 1988 voorzitter van de EG. In dit periode hebben de Twaalf het mes gezet in de landbouw-subsidies, waarvan één derde van de 750.000 Westduit se boeren afhankelijk is. Bij gebrek aan grote conflicten in de zuidwestelijke deelstaat, die grenst aan Frankrijk en Zwitser land, is Kohls weifelende manier het land te besturen het belangrijk ste thema van de campagne ge weest, waarbij Spath op sommige punten, zoals belastinghervormin gen, een onafhankelijk standpunt innam jegens de bondskanselier. NEW YORK (GPD) - De PLO moet vandaag haar VN-missie in New York sluiten. Een woordvoer der van het Amerikaanse ministe rie van justitie heeft laten weten de rechter in New York in te zullen schakelen als de PLO niet vrijwil lig haar kantoor sluit. PLO-verte- genwoordiger Terzi verklaarde geen gehoor te zullen geven aan het Amerikaanse bevel. Hij zal voor de rechter verklaren dat de Verenigde Staten geen bevoegdheid heeft om het kantoor te sluiten van een orga nisatie die officieel de status van permanente waarnemer bij de VN heeft. De voorgenomen sluiting van het PLO kantoor is het gevolg van een een wet die het Congres het vo rig jaar aannam in het kader van de anti-terreur wetgeving. De aanwe zigheid van een PLO kantoor op Amerikaans grondgebied wordt een bedreiging van de veiligheid van de Verenigde Staten genoemd, gezien het terroristische karakter van de organisatie. Op grond van die wet heeft minister van justitie Meese besloten dat hij verplicht is het PLO kantoor te sluiten. Eerder al werd het PLO voorlichtingskan toor in Washington gesloten. De Internationale wetgevomg verplicht de VS zich niet in de werkzaamheden van de VN te mengen. De Amerikaanse grond wet bepaalt echter dat de wet voor rang heeft boven een internatio naal verdrag, als de wet van latere datum dateert. De PDP wil de status quo van Puerto Rica handhaven. Puerto Ri co is een 'commonwealth', wat in de praktijk wil zeggen: een soort kolonie van de Verenigde Staten, maar dan een kolonie uit vrije wil, en een met een grote mate van au tonomie. De NPP wil dat Puerto Rico zich aansluit bij de Verenigde Staten, als 51e staat dus. Aansluiting zou een aantal economische nadelen hebben, maar verzekert wèl voor altijd Puerto Rico's toekomst als deel van de VS. NPP versus PDP, daar ging het gisteren dus om. "We laten zien hoe sterk we zijn", aldus partijfunctio naris George Belendez. Wat de stemuitslag voor de Democrati sche en Republikeinse presidents kandidaten betekende, dat werd in Puerto Rico veel minder interes sant gevonden. Voor die kandidaten was er aan Puerto Rico dan ook geen eer te be halen, en dat bleek. Van de Demo craten reisde alleen Albert Gore het afgelopen weekeinde naar het tropische eiland om wat zieltjes te Jackson stuurde een brief. Mike Dukakis stuurde een video-band VS gaan niet akkoord met eisen Noriega MEXICO (GPD) De onderhan delingen over het mogelijke vertek van generaal Noriega uit Panama zijn stukgelopen. De oppositie in Panama heeft voor vandaag een al gemene staking aangekondigd. Het Panamese leger liet dit week einde weten dat een serie voorstel len van de Amerikaanse regering is afgewezen. Afgelopen vrijdag sprak Noriega met William Walker, de rechter hand van de Amerikaanse staatsse cretaris voor Latijns-Amerika, El liot Abrams. Volgens de Amerika nen was Walker op verzoek van No riega naar Panama gekomen. Het Panamese leger beweert dat het om een initiatief van de Amerika nen zelf ging. De plannen hielden in dat Norie ga op eervolle wijze met pensioen zou gaan, iets wat hij gezien zijn dienstjaren in ieder geval voor het einde van de maand mei moet doen. Een paar dagen later zou hij dan geruisloos naar Spanje of Frankrijk vertrekken, om daar te kunnen genieten van zijn fortuin, geschat op bijna een half miljard dollar. De Amerikanen beloofden, ondanks de officiële beschuldiging in de Verenigde Staten inzake drugssmokkel, niet om zijn uitwij zing te vragen. Voor de komst van Walker had Noriega identieke voorstellen ge deponeerd bij de Panamese oppo sitie. Alleen eiste de generaal ook dat hij persoonlijk zijn opvolger binnen het leger mocht benoemen. En verder zou de huidige interim president Manuel Solis Palma tot de verkiezingen van volgend jaar mei aan de macht moeten blijven. Voor zowel de oppositie als voor de Amerikaanse regering waren die laatste twee eisen onaanvaard baar. Walker eiste dat de eind vori ge maand afgezette Erick Arturo Delvalle, die door Washington nog altijd als de wettige president van Panama wordt erkent, in ere wordt hersteld. De oppositie opperde als alterna tief een overgangsregering onder leiding van de christendemocraat Arnulfo Arias, de man die de ver kiezingen van 1984 door toedoen van fraude zou hebben verloren. Bij wijze van antwoord kondigde Noriega vrijdagnacht onverwacht de noodtoestand af. George Shultz, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, raadde Noriega gisteren op drei gende toon aan dat hij maar beter kan verdwijnen nu hij nog de kans krijgt. Erick Arturo Delvalle, de af gezette president, voorspelde dat Noriega uiteindelijk door z'n eigen militaire staf op het vliegtuig zal worden gezet. waarop hij in vloeiend Spaans uit legde hoe lief hij Puerto Rico wel niet heeft. Van de Republikeinen vaardigde Bush een campagneme dewerker af. En waarom zouden ze ook meer doen? De twee groepen Democrati sche gedelegeerden (van de NPP en de PDP dus) hadden al van te voren afgesproken dat zij zich niet vantevoren zullen verplichten om op een Democratische kandidaat te stemmen. Wie straks, tijdens de Democrati sche conventie, het meest voor Puerto Rico wil doen, wint de 56 gedelegeerden die het eiland mag afvaardigen. Zo simpel ligt dat. Bij de Republikeinen is het nog makkelijker. Al vóór de verkiezin gen van gisteren stond het vast, dat alle stemmen naar George Bush zouden gaan. Dat was het resultaat van duistere partijregels, en zelfs een rechterlijke uitspraak. Zo gaat dat, als politiek de nationale hobby Kort voordat hij zou worden vermoord, tracht de IRA stelde zich verantwoordelijk voor het doden van Britse soldaat zijn pistool te trekken. De militair kwam het 'Britse SAS-commando'. Een woordvoerder van het met zijn collega in een IRA-rouwstoet terecht, waarop Britse leger ontkende echter dat de mannen deel uit een lynchpartij volgde. De twee Britse militairen wer- maakten van dit elitekorps dat veelal wordt ingezet bij den levenloos aangetroffen op een verlaten terrein. De de bestrijding van terreuracties. (foto anp> Na doodschieten van militair Actievoerders, onder wie joden, demonstreerden gisteren in New York ten gunste van PLO-leider Arafat tijdens het bezoek van de Israëlische premier Shamir. (foto anp> ADVERTENTIE BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 5