HEEFTU
AL
KENNIS
GEMAAKT?
Het profiel van
één van de meest zuinige,
complete gezinsauto's.
Nederlander tevreden
over touroperator
De Peugeot309Profil: va.23.100,-.
CONSUMENT
De groenteman
Wonderpannen niet aanschaffen
Veel nitraat
in krop sla
Diskette maakt belastinggids niet overbodig
Woensdag 16 maart 1988
VOORLICHTINGSMIDDAG
DINSDAG 15 MAART 1988
In de tijd vöör snelle vliegtuigen
en geraffineerde
bewaarmethoden, toen we nog
leefden met de seizoenen, was
het 'Sinterklaas, die goede heer
uit het land van Spanje' die ons
suikergoed, speelgoed en
'appeltjes van oranje' bracht. De
eerste sinaasappelen uit
Valencia lagen eind november,
begin december in de winkels.
Seizoenen bestaan niet meer,
althans wat groenten en fruit
betreft. De sinaasappelen komen
oorspronkelijk uit China, zoals
de naam al zegt: China's appelen.
De oudste sporen van deze
vruchten zijn gevonden in de
vorm van sinaasappelpitten in
Chinese graven uit de Han-
dynastie, ongeveer daterend van
200 v Chr. Ook in beschrijvingen
van feesten uit deze periode
worden sinaasappelen genoemd.
Een schrijver uit de wat latere
T'ang-periode (618-907) vermeldt
dat hij aan een feestdis een
gerecht kreeg met een heerlijks
saus, waarin zowel peper als
sinaasappelsap gebruikt was -
wat dan niet zo ver afstaat van de
saus voor de klassieke Franse
eend met sinaasappel. Misschien
was dit Chinese gerecht ook wel
met eend, die vogel is tenminste
in China altijd heel populair
geweest. Ook Marco Polo, de
Venetiaanse
ontdekkingsreiziger die
omstreeks 1300 in China
doordrong, vermeldt dat er op
Chinese markten stapels
sinaasappelen lagen.
Waarschijnlijk is via de
Zijderoute de sinaasappel
westwaarts gereisd naar Perzië
en het Midden-Oosten. De
Romeinen kenden al een soort
kleine sinaasappeltjes die
waarschijnlijk uit Perzië
kwamen. De Moorse veroveraars
van Spanje brachten de
sinaasappelboom mee, die nog
altijd verrukkelijk geurt
allerwegen in de Spaanse
sinaasappelplantages De
Kruisvaarders brachten uit het
Heilig Land de kleine bittere
oranje appeltjes mee, de
bigarades, die in de Franse
klassieke keuken veel gebruikt
werden voor sauzen. En in
Versailles werden
sinaasappelboompjes in kuipen
geplant waar ze 's zomers buiten
bloeiden en 's winters in serres
werden gezeg, de 'oranjerieën'.
Er bestaat niet alleen een oude
relatie tussen Sinterklaas en de
sinaasappel, maar ook tussen
ons vorstenhuis en de oranje
appeltjes. Op oude 5-
centstukken kan men ze nog zien
aan een sierlijk takje. Deze
laatste relatie is langs een heel
ingewikkelde, taalkundige weg
gegaan. Het Arabische woord
voor sinaasappel is naranj, uit
het Arabisch is dit woord in het
Frans terecht gekomen, waar
men er or (goud) vöör zette,
vanwege de kleur. Zo werd het
orange.
Maar geheel los daarvan bestaat
er in zuid-Frankrijk ook een stad
die wel Orange heet, maar die
niets met sinaasappelen of een
oranje kleur te maken heeft: de
naam Orange is een verbastering
van het Latijnse Arausio, zoals
deze stad in Romeinse tijd
heette. Voorzover we onze
vaderlandse geschiedenis nog
kennen weten we dat onze Vader
des Vaderlands, Willem van
Nassau, de titel Prins van Oranje,
dit wil zeggen van het Franse
prinsdom van de stad Orange,
erfde, en daaraan dankt ons
vorstenhuis de titel 'van Oranje'
en zodoende kwamen er oranje
wimpels aan de vlaggen èn de
appeltjes van oranje op
geldstukken, en allerlei andere
voorstellingen. Eigenlijk dus
alleen maar door een toevallige
overeenkomst van een Arabisch
woord, naranj (in Spanje spreekt
men nog altijd van naranjas) èn
de naam van een stad en
prinsdom in Frankrijk.
Het is jammer, dat we die mooie
oranje schil van sinaasappelen zo
weinig meer vertrouwen, en dat
er mee geknoeid wordt om de
kleur mooier te maken, of om de
sinaasappelen beter te
conserveren. In Frankrijk en
Duitsland kan men onbewerkte
sinaasappelen kopen - dat staat
er in de winkel ook op. Want het
is juist het dun afgesneden
schilletje, dat zo rijk is aan
aromatische oliën en dat in
zoveel gerechten als een
heerlijke en verrassende
kruiderij gebruikt kan worden.
Men kan het mee laten trekken
in thee en in bisschopswijn, mee
laten stoven met stooflapjes of
met een stuk vis in de oven.
"Ook erg lekker bij allerlei
kipgerechten, bijvoorbeeld een
stukje schil in de buik
verstoppen, en in tomatensaus
en tomatensoep geeft ook dat
schilletje een kostelijk aroma. Je
gebruikt er maar weinig van, en
als je de schil van tevoren goed
met warm water afveegt, dan zal
het niet zoveel kwaad kunnen.
WINA BORN
Ondanks gelijkblijvende hoeveelheid overboekingen
De Nederlandse
reisorganisatoren doen over
het algemeen hun werk goed.
De meeste vakantiegangers
zijn tevreden over hun reis.
Gemiddeld scoren de
reisorganisatoren een dikke
7,5.
Samenstelling
Raymond Peil
De bond heeft ook onderzoek ge
daan naar het fenomeen overboe
kingen. Ook nu bleek weer dat zo'n
5 procent van de reizigers hiermee
te maken krijgt. Dit cyfer veran
dert de laatste jaren volgens de
bond nauwelijks ondanks verkla
ringen van reisorganisatoren die
het tegendeel beweren.
Maar liefst 70 procent van de va
kantiegangers werd pas op de
plaats van bestemming op de hoog
te gebracht van de overboeking,
slechts 8 procent wist het minimaal
een week van te voren of later. Over
Dat staat in het nieuwste nummer de afhandeling van de overboeking
van de Consumenten-Reisgids, het
kwartaalblad van de Consumen
tenbond speciaal over toerisme.
Ongeveer 3200 reizigers hebben in
de maanden juli, augustus en sep
tember 1987 na afloop van hun va
kantie een vragenlijst van de bond
ingevuld. Het onderzoek richtte
zich op reizen naar Griekenland
(Korfu, Kreta en Rhodos). Joego
slavië (Istrië), Portugal (Algarve)
en Spanje (Costa Brava, Costa
Blanca, Costa del Sol en Mallorca).
Uit het onderzoek bleek al gelijk
dat de banken over het algemeen
hoger scoren dan de reisbureaus
voor wat betreft wachttijd bij de
balies, optreden van balieperso-
neel en volledigheid en juistheid
van de verstrekte informatie. Daar
entegen werden bij de banken min
der vaak de reisvoorwaarden van
de overkoepelende reisorganisatie
ANVR meegegeven, evenals bij
reisbureaus die niet aangesloten
zijn bij de Stichting Garantiefonds
Reisgelden (SGR). In vijf van de
zes gevallen werd overigens bij een
reisbureau geboekt.
De vakantiegangers bleken hun
keuze voor een bepaalde reisorga
nisator meestal te maken op grond
van eerdere ervaringen met deze
organisator of omdat anderen de Wie dezer dagen de jaarlijkse invul-
reis hadden aangeraden. Ook de oefening van de belastingdienst in
prijs speelde een belangrijke rol. de brievenbus heeft gekregen en
De Consumentenbond noemt het tevens in het bezit is van een IBM-
opmerkelijk dat minder dan de PC of compatible kan zich een berg
helft, 43 procent, een bepaalde reis werk besparen. Bij Elseviers Belas-
51 procent van de mensen tevre
den tot zeer tevreden; 30 procent i
Sol (2,8 procent). Van invloed op
een goede beoordeling van de reis
waren vooral de reisleiding ter
plaatse en natuurlijk de overboe
kingen. Al met al bleek zo'n 85 pro
cent van de ondervraagden tevre-
Hoewel het probleem van de ongewenste overboekingen niet wordt terug
gedrongen zijn de Nederlanders in meerderheid tevreden over 'hun' reis
organisatie. Dit blijkt althans uit een enquête die de Consumentenbond op
Schiphol hield.
Consumentenbond weer zitting
zou gaan nemen in de geschillen
commissie-reizen, waar de bond
uitstapte na ruzie met de ANVR
ten tijde van de ramp met de kern
centrale in Tsjernobyl, wordt overi
gens nog in beraad gehouden.
Voor wat dat laatste betreft heeft
Zogenaamde 'wonderpannen' zijn
veel te duur en bieden geen voor
den tot zeer tevreden te zijn. Ruim delen boven de doorsnee pannen-
80 procent zou waarschijnlijk, of set. Het keurmerkinstituut IVHA
zeker
de
Tevreden
Een woordvoerder van de bond
toonde zich tevreden met het resul
taat maar zei dat er zeker nog een
de Nederlandse Vereniging
van Huisvrouwen raadt de aan
schaf van dergelijk pannen, die aan
de deur of bij verkoopdemonstra
ties te koop zijn, absoluut af.
Volgens de fabrikant kan in won
derpannen zonder water worden
aantal aanmerkingen zijn die de gekookt. Dit zou allerlei voordelen
reisorganisatoren zich kunnen
trekken. Dat gaat dan voorname
lijk over volledigheid en juistheid
van het reisprogramma, de meeste
aspecten van de verblijfsaccom-
hebben, zoals behoud
taminen in het voedsel. Voor ko
ken zonder water is echter iedere
pan met een dikke bodem en een
goed sluitend deksel bruikbaar. Er
is trouwens geen sprake van echt
koken zonder water, want groente
is nat na het wassen en wordt dus
altijd minstens met aanhangend
water gekookt.
Volgens de fabrikant eet men ge
zonder als zonder water wordt ge
kookt. Het IVHA wijst erop dat uit
onderzoeken het tegendeel blijkt.
Daar komt nog eens bij dat de
wonderpannen meestal verkrijg
baar zijn in een set van meer dan
duizend gulden. Voor veel lagere
prijzen kan men in de winkel pan
nen vinden. Voor nadere informa
tie kan men terecht bij het IVHA,
tel. 070-605832.
Na twee maanden vrij lage waar
den nitraat in groenten te hebben
gevonden, trof de Consumenten
bond in januari meer nitraat aan en
wel in sla. Gewone sla blijkt nu veel
meer nitraat te bevatten dan in no
vember vorig jaar. Van de tien ge
meten kropjes bevatten er twee
meer dan 4500 milligram per kilo,
de wettelijk vastgelegde grens. De
kropjes biologisch-dynamische sla
bevatten respectievelijk 3550 en
4050 milligram. Meer dan de helft
bevatte meer dan 2500 milligram,
de door de Consumentenbond aan
vaardbaar geachte grens.
Iets gunstiger lagen de waarden
in veldsla, waarvoor overigens
geen wettelijke norm bestaat; de
consumentenbond hanteert de
grenswaarden voor gewone sla. De
tien gemeten kroppen bevatten ge
middeld 2750 milligram (van 500
tot 3750 milligram) nitraat per kilo.
De biologisch-dynamische sla be
vatte opvallend weinig (500 en 1200
milligram), maar deze alternatieve
groente was wel belachelijk duur:
35 en 38 gulden per kilo. Gewone
veldsla kost tussen de 8 en 20 gul
den per kilo.
Ook voor ijsbergsla bestaan geen
wettelijke nitraatnormen. Is vol
gens de literatuur is deze slasoort
nitraatrijk, bij het onderzoek bleek
de ijsbergsla er daarentegen gun
stig uit te springen. Gemeten wer
den waarden variërend van 550 tot
1550 milligram per kilo. Onder
zocht werd zowel geïmporteerde
ijsbergslag (uit Spanje) als Neder
landse. De prijs varieerde van 2,50
gulden tot 4 gulden per kilo, hoe
wel deze vaak afhankelijk is van
het gewicht van de krop.
had geboekt op basis van de infor
matie in het programma.
Aan die programma's valt overi
gens nog flink wat te verbeteren al
dus de Consumenten-Reisgids.
ting-Almanak 1988 is namelijk een
diskette verkrijgbaar, die vrijwel
alle rekenwerk uit handen neemt.
Allereerst enige technische in
formatie: de schijf i
"De juistheid verkeert vaak op ge- bruikelijke formaat (5,25 inch),
spannen voet met de waarheid",
zoals een woordvoerder zei. Dat
geldt dan vaak de ligging of bij
voorbeeld het niet vermelden van
een discotheek met bijbehorend la-
systeem MS-DOS (2.0 of hoger) en
tenminste 256 kB werkgeheugen.
Het programma is overigens ook
op cassette verkrijgbaar voor ZX
Spectrum, Commodore 64 en
MSX-computers.
Het programma, dat Annoventu-
ra een onderdeel van het Else-
vierconcern in samenwerking
met het belastingadvieskantoor
Loyens Volkmaars in Rotterdam
kan als diskette van 3,5 inch op de markt bracht, is zeer uitge-
worden geleverd. Het programma
is te gebruiken voor de inkomsten
belasting 1987 en de vermogensbe-
lasting_1988 en_wel voor de biljet-
ment.
onder het hotel of apparte- ten A, B, E of T. De schijf verlangt op de schijf
breid en kost vijftig gulden. Zaten
het verleden de cassettes voor
Commodore, Spectrum en MSX-
computers al stampvol materiaal,
de 360 kB bijna
computer met een besturings- 320 kB gevuld met zes files. De
Bij het invullen wordt men aan
de hand van een inleidende uitleg
stap voor stap door het in te vullen
biljet geleid. En dat op een uiterst
gebruikersvriendelijke wijze. Wie
redelijk met de fiscale termen is
vertrouwd en ongeveer weet wat te
wachten staat, rammelt de directe
gegevens er snel in. Vooral als
voordien al enig 'huiswerk' is ver
richt. Zoals het bij elkaar optellen
van alle verkregen rente op giro-
en/of bankrekeningen en de totaal
bedragen op 31 december, het ver
diende loon en andere gegevens uit
de jaaropgaaf van de werkgever.
Wie met de in het programma
aanwezige hulpmiddelen niet vol
ledig uit de voeten kan dat over
kwam overigens niet de meest on
handige gebruiker loopt tegen
een vorm van koppelverkoop aan
hij wordt verwezen naar de belas
tingalmanak van Elsevier. Terwijl
juist de belastingdiskette de aan
schaf van een gids overbodig zou
moeten maken.
Nog eenvoudiger zou het trou
wens kunnen worden als in plaats
van het biljet de schijf met gege
vens van de belastingplichtige in
de blauwe enveloppe kon worden
teruggestuurd. Maar dat is voorlo
pig toekomstmuziek.
LUCHTDICHT
FRONT.
GESTROOMLIJNDE
ONDERZIJDE
AËRODYNAMISCHE
WIELPLATEN.
ACHTERSPOILER
emiiie knappert: I
schötengemêehsohap
PEUGEOT 3Q9
Ongehoord goed.
I PEUGEOT. DYNAMISCH OP WEG.
(Ook leuk als je met z'n tweeën bent.)
DUBBELE AFSLUITRUBBERS
OP DE VOORSTIJLEN.
WINDGELEIDINGSPLATEN
IN DE WIELKASTEN.
Als u op zoek bent naar 'n auto die het
hele gezin de ruimte geeft en niet zwaar op uw
budget drukt, dan is de Peugeot 309 een ideale
keus. Wat zeker geldt voor de 309 Profil.
Een aantal ingrepen (u ziet ze hier
boven) zorgt ervoor dat de Cw waarde slechts
0,30 is. Gevolg: hij is mooi èn zuinig. Wat dacht u
van I op 20,8 bij 90 km/u*.
Bovendien heeft de 309 Profil door
deze ingrepen een pittige acceleratie en een hoge
topsnelheid (165 km/u). En die haalt hij uitzijn
1.3 liter schone motor en vijf-versnellingsbak.
Daarbij komt dat de 309 bekend staat
om z'n lange levensduur en z'n lage onderhouds
kosten. Een grote beurt bijvoorbeeld heeft hij
slechts om de 20.000 kilometer nodig.
Verder is de 309 Profil standaard voor
zien van stootstrips, striping, van binnenuit ver
stelbare buitenspiegel, van binnenuit te openen
brandstofklep, hoofdsteunen vóór, klokje, dag-
teller, neerklapbare achterbank, stoffen stoel-
bekleding en moquette vloerbedekking.
Nu denkt u wellicht dat we het over
een auto van meer dan 2 5 mille hebben. Echter,
niets is minder waar. Hij is er al voor 23.100,-
(3-deurs) of 24.02 5,- (5-deurs).
Dus wat wilt u nog meer? Een proefrit
natuurlijk. U bent welkom bij de Peugeot-dealer.
Z'n adres vindt u in de Gouden Gids.
•I OMS.9 BIJ 120KM/U EN I OP 12 IN DE STAD(ECE-NORM*
AFGEBEELD 309 GL PROFIL. PRIJZEN INCL. BTW. EXCL. AFLEVERINGS-
KOSTEN F 475,-. WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN PEUGEOT LEASE.
LEASEN TEGEN EEN AANTREKKELIJKE PRIJS. VANAF F S%,-PER MAAND
(EXCL. BTW) OP BASIS VAN 48 MAANDEN EN 20 000 KM PER JAAR
Van 14.OO- 16.OO uur
op de Vijf Meilaan 210 te Leiden
Voor de afdelingen: MDGO - AW, SA, AG, UV, Intas,
kappersopleidingen en verzorgingsassistenten.
Beroepsopleidingen voor: inrichtingswerk, kultureel werk,
sociale dienstverlening, arbeidszaken/personeelswerk,
apothekers, tandarts- en dokters assistenten, dames- en
herenkappen, ondernemers opleiding,
schoonheidsspecialiste, pedicure, verzorgingsassistente.
DOE EEN BEROEP OP EMILIE KNAPPERT
DAM JAWEL, MAAR IK WIL NU VASTE VERKERING'
BVI1 De eerste 2 weken ontvang ik deze krant GRATIS! Pas daarna bataal ik.
DPer maand ƒ23,95. OPer kwartaal 70.95 DPer halliaar 141.90 OPer jaar 270.2S
automatische betaling) (aankruisen wal van toepassing is)
Naam
Adres
Postcode
Stuur deze bon op naar het leidsch/Aiphens Dagblad, p/a Antwoordnummer 10050. 2300 VB
Leiden (postzegel niet nodig) ot bel 071-144941.
